Giáo án Ngữ văn 12 tuần 17 bài: Những ngày đầu của nước Việt Nam mới Võ Nguyên Giáp

Trường THPT Tam quan
GIÁO ÁN NGỮ VĂN LỚP 12
NHỮNG NGÀY ĐẦU CỦA NƯỚC VIỆT NAM MỚI
Tiết :

(Trích Những năm tháng không thể nào quên )

(Võ Nguyên

I. MỤCTIÊU Giúp học sinh

Giáp)
1. Về kiến thức
- Qua hồi ức của một vị tướng tài ba mà khiêm nhường,
cảm nhận được những nỗ lực to lớn của Đảng, Chính
phủ, Bác Hồ và nhân dân ta trong những ngày đầu sau
Cách mạng tháng Tám để giữ vững nền độc lập, đêm lại
hạnh phúc cho nhân dân, khẳng định vị thế của nước
Việt Nam mới.
-

Thấy được tác giả của hồi kí đã có những dòng viết

vừa khách quan, vừa dạt dào cảm xúc, tái hiện chân thực
những người thực việc thực, những sự kiện lịch sử quan
trọng ở vào một thời điểm trọng đại, một giai đoạn đầy
khó khăn và vinh quang của đất nước.
2. Về kĩ năng:
-Biết cách đọc - hiểu thể loại hồi kí.
3. Về thái độ:
- Biết trân trọng và không quên những năm tháng đầy khó khăn và vinh quang

của đất nước.
II. CHUẨN BỊ
1.Chuẩn bị của giáo viên
- Đồ dùng dạy học : Tài liệu tham khảo: Sách giáo viên, Thiết kế
bài giảng Ngữ văn 12, Ôn tập Ngữ văn 12. Soạn giáo án
Ngữ văn 12 Cơ bản

-1-

GV:Nguyễn Văn Mạnh


Trường THPT Tam quan
- Phương án tổ chức lớp học : Đọc diễn cảm, gợi mở, thảo luận, bình giảng
2. Chuẩn bị của học sinh : Đọc sách giáo khoa, soạn bài theo hướng dẫn sách giáo
khoa
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1. Ổn định tình hình lớp : (1phút) Kiểm tra nề nếp, sĩ số, tác phong học sinh.
2. Kiểm tra bài cũ : (5 phút)
Câu hỏi: Qua đoạn trích “Ai đã đặt tên cho dòng sông” , em có nhận xét gì về nét riêng
trong văn phong của tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường ?
- Yêu cầu trả lời:
+Tác giả đã soi bằng tâm hồn mình và tình yêu quê hương xứ sở vào sông Hương khiến
đối tượng trở nên lung linh, đa dạng như đời sống tâm hồn con người.
+ Sự liên tưởng, tưởng tượng phong phú cộng với sự uyên bác về các phương diện địa lí,
lịch sử, văn hóa, nghệ thuật đã tạo nên áng văn đặc sắc này.
+Ngôn ngữ phong phú, giàu hình ảnh, bộc lộ cảm xúc, sử dụng nhiều biện pháp tu từ như
so sánh, ần dụ, nhân hóa.
+ Có sự kết hợp hài hòa giữa cảm xúc và trí tuệ, chủ quan và khách quan. Chủ quan là sự
trải nghiệm của bản thân. Khách quan là đối tượng miêu tả- dòng sông Hương.

3. Giảng bài mới:
- Vào bài : (2 phút)
Cho HS xem hai đoạn phim để giới thiệu hình ảnh của đất nước Việt Nam trong những
ngày đầu mới độc lập.
- Tiến trình bài dạy:
THỜI

HOẠT ĐỘNG CỦA

HOẠT ĐỘNG CỦA

GIÁO VIÊN

HỌC SINH

NỘI DUNG KIẾN THỨC

GIAN

7’

Hoạt động 1

Hoạt động 1

I. Tìm hiểu chung:

Giáo viên hướng dẫn

Học sinh tìm hiểu

1. Tác giả:

học sinh tìm hiểu

phần tiểu dẫn trong

- Võ Nguyên Giáp sinh năm

phần tiểu dẫn trong

Sách giáo khoa T.204

1911 tại Lộc Thuỷ - Lệ Thuỷ -

Ngữ văn 12 Cơ bản

-2-

GV:Nguyễn Văn Mạnh


Trường THPT Tam quan
Sách giáo khoa T.204

Quảng Bình.

- Phần tiểu dẫn trong

- Là vị tướng tài ba của quân

SGK trình bày những

đội nhân dân Việt Nam, một

nội dung gì?

trong những nhà lãnh đạo kiệt

3 nội dung

xuất của Cách mạng Việt Nam
đã trực tiếp lãnh đạo quân đội

– Đại tướng Võ

Việt Nam tiến hành thắng lợi

Nguyên Giáp - tác

hai cuộc kháng chiến chống

phẩm - đoạn trích

Pháp và chống Mĩ.
- Võ Nguyên Giáp là uỷ viên
Bộ chính trị Đảng cộng sản Việt
Nam, Bộ trưởng Bộ Quốc
phòng (1956 – 1980), Phó Thủ
tướng nước Cộng hoà xã hội

chủ nghĩa Việt Nam (1978 –
1992)
2. Tác phẩm:

- Em hãy cho biết tác

- Hoàn cảnh ra đời: Năm 1970 -

phẩm ra đời trong hồn

những năm tháng gay go của

cảnh nào?

cuộc kháng chiến chống Mĩ.
- Tác giả hồi tưởng lại và ghi
chép lại những sự kiện lịch sử
trọng yếu có tính chất bước

- Nội dung cơ bản của

ngoặt của Cách mạng Việt Nam

tác phẩm?

từ những ngày đầu trước Cách
mạng tháng Tám năm 1945 đến
những ngày đầu năm 1970.
- Nghệ thuật: Tác phẩm viết
theo thể hồi kí mang tính chân

thực, biểu cảm tác động mạnh
đến tư tưởng tình cảm của

Ngữ văn 12 Cơ bản

-3-

GV:Nguyễn Văn Mạnh


Trường THPT Tam quan
người đọc.
3. Đoạn trích:
Đoạn trích “Những ngày đầu
của nước Việt Nam mới” là
chương XII của tập hồi kí
“Những năm tháng không thể
nào quên” (do nhà văn Hữu
Mai thể hiện, tên bài do người
biên soạn đặt)
II. Đọc văn bản – tìm bố cục:
Hoạt động 2
5’

Học sinh đọc văn bản.

Bố cục: Chia làm 4 phần:
-Đoạn 1 (từ đầu đến ập vào
miền Bắc): giới thiệu.
-Đoạn 2: (nước Việt Nam dân

Hoạt động 2

chủ cộng hoà .... thêm trầm

Hướng dẫn học sinh

trọng ): những khó khăn mọi

đọc văn bản.

mặt của đất nước.

Hoạt động nhĩm - thời

-Đoạn 3: (trong hoàn cảnh như

gian 5 phút

vậy ... ba trăm bảy mươi ki – lô

- Đoạn trích chia làm

– gam vàng) những biện pháp

mấy phần? Nội dung

và nỗ lực của Đảng, Chính phủ,

của từng phần?

Hồ Chủ tịch, nhân dân.
Đoạn 4: (phần còn lại): hình
ảnh lãnh tụ Hồ Chí Minh.
III. Hướng dẫn đọc thêm:
1. Giới thiệu:
- Từ hiện tại tác giả hồi tưởng

15’
Hoạt động 3

về quá khứ. Tác giả xuất phát từ
điểm nhìn của hiện tại và dùng
thủ pháp nghệ thuật: đối lập,

Ngữ văn 12 Cơ bản

-4-

GV:Nguyễn Văn Mạnh


Trường THPT Tam quan
Hoạt động 3

tương phản.

Giáo viên hướng dẫn
học sinh đọc thêm

Hiện tại

Quá khứ

(1970)

(những ngày

Giáo viên chia lớp

đầu của nước

thành 4 nhĩm - thảo

Việt Nam

luận trong 8 phút:

mới)

Nhĩm 1: Để hồi

-Thời kì làm

- Thời kì của

tưởng về những ngày

mưa làm gió

chủ nghĩa đế

đầu của nước Việt

của chủ nghĩa quốc đang

Nam mới, tác giả đã

đế quốc đã

làm mưa làm

xuất phát từ điểm

qua.

gió.

nhìn hiện tại nào?

- Nước VN

- Nước ta

Những cảm nghĩ cụ

đã có tên trên chưa có tên

thể của tác giả?

bản đồ thế

trên bản đồ

giới

thế giới.

- Mọi hành

- Gặp mọi

động xâm

khó khăn, lực

lược đều bị

lượng chính

nhân dân tiến

quyền cách

bộ trên thế

mạng còn

giới phê phán non trẻ.
và cuộc đấu

tranh chống
Mĩ của nhân
dân ta được
nhiều nước
ủng hộ. Lực
lượng cách
mạng, chính
quyền đã

- Mấy chục

vững mạnh.

vạn quân
Tưởng ập vào

Ngữ văn 12 Cơ bản

-5-

GV:Nguyễn Văn Mạnh


Trường THPT Tam quan
- Bọn Tưởng miền Bắc
Giới
chỉ

Thạch nước ta để
còn

những

là chống phá

bóng chính quyền

ma.

còn non trẻ.

=> Mục đích của tác giả: Nhấn
mạnh những khó khăn trong
những ngày đầu của nước Việt
Nam mới -> nhấn mạnh và
khẳng định sự nỗ lực, sáng suốt
của Đảng, nhà nước đứng dầu
là Chủ tịch Hồ Chí Minh và
nhân dân để vượt qua những
khó khăn đó.
2. Những khó khăn về mọi
mặt:
- Về chính trị: Nước Việt Nam
mới sinh nằm giữa bốn bề hùm
sói. Đảng của giai cấp công
nhân mới 15 tuổi. Chính quyền
cách mạng chưa được công
nhận.
- Về kinh tế:
+ Ở nông thôn ruộng đất bị bỏ

Nhĩm 2: Phần trích

hoang, lũ lụt, hạn hán. Hàng

đã nêu rõ những khĩ

hoá khan hiếm vì các nhà máy

khăn, nguy nan của

hầu như không dùng được.

nước Việt Nam mới

+ Tài chính: cạn kiệt,chưa phát

ra sao?

hành được tiền Việt Nam, đời
sống nhân dân thấp, có người
chết đói.

Ngữ văn 12 Cơ bản

-6-

GV:Nguyễn Văn Mạnh


Trường THPT Tam quan

- Về xã hội: dịch tả phát sinh,
quân Tưởng vào đem theo dịch
chấy rận, đời sống xã hội càng
thêm khó khăn.
3. Những biện pháp và nỗ lực
của Đảng, Chính phủ, Hồ Chủ
tịch, nhân dân:
- Chính trị:
+ Việc cấp bách đầu tiên là phải
củng cố và giữ vững chính
quyền cách mạng bằng việc mở
cuộc tổng tuyển cử đầu tiên
trong cả nước để bầu ra quốc
dân đại hội.
+ Ra sắc lệnh tổ chức Hội đồng
nhân dân và Uỷ ban hành chính
các cấp.
+ Giải tán chính quyền cũ –
Nhĩm 3: Đảng và

chính quyền thực dân phong

chính phủ được sự

kiến.

ủng hộ của tồn dân đã

+ Công bố dự án hiến pháp cho

cĩ những quyết sách

toàn dân góp ý.

đúng đắn, sáng suốt
như thế nào để đưa

- Kinh tế: giảm tô xoá nợ cho

đất nước vượt qua

nông dân, phục hồi sản xuất,

gian khĩ?

nâng cao đời sống mọi mặt cho
công nhân, nâng cao năng lực
tài chính cho đất nước.
- Xã hội: Bác Hồ kêu gọi “diệt
giặc đói, diệt giặc dốt, diệt giặc
ngoại xâm”
4. Hình ảnh lãnh tụ Hồ Chí

Ngữ văn 12 Cơ bản

-7-

GV:Nguyễn Văn Mạnh

Trường THPT Tam quan
Minh:
- Bác là người có trí tuệ sáng
suốt, có ý chí sắt đá và nghị lực
mạnh mẽ.
- Là con người toàn tâm, toàn ý
phục vụ nhân dân đất nước
- Với Bác, để đất nước Việt
Nam mới ra đời có thể tồn tại
và vững mạnh:
+ Xác định mối quan hệ giữa
những người làm việc trong bộ
máy chính quyền mới với nhân
dân.
+ Đề ra ba mục tiêu quan trọng
Nhĩm 4: Trong cả

và phải dựa vào dân.

phần trích đâu là hình

=> Bác Hồ - hình ảnh tượng

tượng tiêu biểu gây

trưng cao đẹp nhất của dân, của

ấn tượng sâu sắc

nước, của cách mạng, của chính

nhất? Vì sao?

quyền mới, chế độ mới.
5. Nghệ thuật của đoạn trích:
- Tác giả chỉ kể lại những sự
kiện lịch sử có tính khái quát
tổng thể.
- Trong khi kể tác giả nêu cảm
nghĩ, nhận xét, đánh giá.
=> Đoạn hồi kí giống như
những trang biên niên sử ghi lại
những năm tháng không thể nào
quên của đất nước.
IV. Tổng kết

Ngữ văn 12 Cơ bản

-8-

GV:Nguyễn Văn Mạnh


Trường THPT Tam quan
Nước Việt Nam mới trong
những ngày đầu độc lập phải
vượt lên bao gian khó để tồn tại
đứng vững và khẳng định vị trí
của mình. Tác giả, một người
lãnh đạo cách mạng kiên cường

mà khiêm nhường, đã phát huy

5’

được thế mạnh của thể hồi kí

- Nghệ thuật thể hiện

trong trần thuật sự kiện và nêu

hồi kí trong phần

cảm nghĩ của mình.

trích này cĩ gì đặc
biệt?

Hoạt động 4
5’
Hướng dẫn học sinh
tổng kết
- Em cĩ suy nghĩ gì
sau khi học song đoạn
trích “Những ngày
đầu của nước Việt
Nam mới”?

Hoạt động 4

Hoạt động 5

Bài tập 1:
Ngữ văn 12 Cơ bản

-9-

GV:Nguyễn Văn Mạnh


Trường THPT Tam quan

Hoạt động 5
4. Củng cố : Giá trị nội dung và nghệ thuật của đoạn trích.
- Ra bài tập về nhà: Học sinh về nhàhọc bài, đọc lại tác phẩm . Làm bài tập ở sách
giáo khoa.
- Chuẩn bị bài : Soạn “Thực hành chữa lỗi lập luận trong văn nghị luận”
IV. RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG:
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................



Ngữ văn 12 Cơ bản

- 10 -

GV:Nguyễn Văn Mạnh

Trường THPT Tam quan

Ngữ văn 12 Cơ bản

- 11 -

GV:Nguyễn Văn Mạnh


Trường THPT Tam quan

Ngữ văn 12 Cơ bản

- 12 -

GV:Nguyễn Văn Mạnh