Giáo án Ngữ văn 12 tuần 17 bài: Những ngày đầu của nước Việt Nam mới Võ Nguyên Giáp

GIÁO ÁN NGỮ VĂN LỚP 12
Đọc thêm :
NHỮNG NGÀY ĐẦU TIÊN CỦA NƯỚC VIỆT NAM MỚI.
(Trích “ Những măm tháng không thể nào quên” )

I/ Mục tiêu cần đạt: Giup học sinh:
- Qua hồi ức của một vị tướng tài ba, khiêm nhường, hs cảm nhận được
những nỗ lực của Đảng, chính phủ, Bác Hồ và nhân dân ta trong những ngày đầu
sau cách mang tháng Tám để giữ vững nền độc lập, đem lại hạnh phúc cho nhân
dân, khẳng định vị thế của nước Việt Nam mới.
- Nghệ thuât đặc sắc của bài hồi kí: cách viết vừa khách quan vừa dạt dào
cảm xúc đã tái hiện chân thật những người thật, việc thật, những sự kiện lịch sử
quan trọng ở vào thời điểm trọng đại, một giai đoạn đầy khó khăn thử thách của đất
nước. Một cuốn biên niên sử của cả một dân tộc, mang tầm vóc mới.
II/ Phương tiện và phương pháp dạy học:
- Sgv, sgk, thiết kế dạy học.
- Đọc, thảo luận nhóm.
III/Tiến trình bài dạy:
1/ Ôn định lớp:
2/ Kiểm tra bài cũ: Nhận xét về cách kết thúc bài kí “ Ai đã đặt tên cho
dòng sông” của Hoàng Phủ Ngọc Tường?
3/ Bài mới: * Gioi thiệu bài :Đại tướng Võ Nguyên Giáp là nhà lãnh đạo
kiệt xuất của cách mạng việt nam. Cuộc đời ông gắn liền với những năm tháng


không thể nào quên của cách mạng. Đoạn trích “ Những ngày đầu của nước
Việt nam mới” trích trong tập hồi kí “ Những năm tháng không thể nào quên”
của ông ghi lại những nỗ lực của Đảng, chính phủ, Bác Hồ và nhân dân ta
trong những ngày đầu sau cách mạng tháng Tám để giữ vững nền độc lập, đem
lại hạnh phúc cho nhân dân, khẳng định vị thế của nước Việt nam mới.

Hoạt động của Gv

Hoạt Động của HS

Nội dung kiến thức

HĐ 1:Tìm hiểu tác - HS đọc tiểu dẫn I/ Gioí thiệu chung:
giả, hồi kí “ Những tóm tắt đôi nét về tác 1/ Tác giả:
năm tháng không giả
- Võ Nguyên Giáp sinh năm 1911, quê
thể nào quên”
Quảng Bình. Là nhà lãnh đạo kiệt xuất
- Gọi hs đọc phần
của cách mạng việt nam, đảm đương
tiểu dẫn và thực hiện

nhiều chức trách quan trọng.

yêu cầu sau: đôi nét
về

VNG,

kể

- Các tác phẩm hồi kí: Những năm tháng

tên

không thể nào quên( 1970), Chiến đấu

những tập hồi kí của

trong vòng vây( 1978), Điện Biên Phủ

tác giả.

điểm hẹn lịch sử(1994),...

- giới thiệu đôi nét về
thể loại hồi kí

2/ Vài nét về tập hồi kí “ TKTNQ””
- Nghe GV thuyết a)Thể loại hồi kí: +Ghi chép những gì
giảng về thể loại hồi xảy ra trong quá khứ trên cơ sở hồi tưởng
kí

+ Tác giả: nổi tiếng
+Hình thức: tự kể hoặc có người khác ghi
lại và thể hiện.
+ Nội dung: cuộc đời mình, những sự


kiện lịch sử tiêu biểu, những biến động
xã hội rộng lớn.
+ nghệ thuật: tính xác thực cao.
=> có giá trị văn học và xã hội, lịch sử.
HĐ 2 : Tóm tắt nội

b) Nội dung của “ NNTKTNQ”:

dung

- Hướng tới tái hiện những sự kiện trọng

của

“NNTKTNQ”

- Thực hành nhóm( 2

yếu, những biến cố có tính chất bước

- Gọi học sinh đọc người) về nội dung ngoặt trong lịch sử việt nam từ những
đoạn
trích của tập hồi kí ngày sục sôi trước cách mạng tháng tám
đến những ngày gay go ác liệt của cuộc
NNĐCNVNM
và NNTKTNQ
kháng chiến chống Mĩ cứu nước, khắc
phân chia bố cục nêu
nội dung của từng

hoạ hình ảnh những con người tiêu biểu

đoạn

của thời đại.
- Nhân vật : người bình thường vô danh
và những người lãnh đạo đất nước

=> Tái hiện lịch sử ở những nét lớn,
những bức tranh toàn cảnh, có sự đánh
giá, bình luận ở tầm khái quát
c) Đoạn trích “ Những ngày đầu của
nước việt nam mới”
- Vị trí: Thuộc chương 12 do nhà văn
Hữu Mai thể hiện.
- Bố cục: 4 đoạn
- Đọc đoạn trích * Đoạn 1: Từ đầu -> ập vào miền bắc. Tư


NNĐNVNM

thế đứng hiên ngang của dân tộc thời
chống Mĩ, hồi tưởng về giờ phút hiểm
nghèo của đất nước việt nam mới.

-

Tìm

hiểu

bố

cục(làm

việc

cá

nhân)

* Đoạn 2: Tiếp theo->thêm trầm trọng.
Những khó khăn của đất nước-“ ngàn
cân treo sợi tóc”
* Đoạn 3: Tiếp theo -> ba trăm bảy mươi
kí lô gam vàng. Những biện pháp của

- Theo em điểm nhìn

chính quyền mới và tinh thần quyết tâm

của tác giả là bối

vượt khó khăn của toàn Đảng toàn dân ta.

cảnh của Đất nước ta

* Đoạn 4 : còn lại. hình ảnh Bác Hồ

năm nào?, tình hình

- Điểm nhìn trần thuật: bối cảnh đất nước

Đát nước lúc đó như

ta năm 1970- cuộc kháng chiến chống Mĩ

thế nào?

đang diễn ra vô cùng ác liệt
- Trả lời theo yêu cầu

II/TÌM HIỂU VĂN BẢN:
1)Cảm nghĩ của tác giả:
- Năm 1945 là thời kì làm mưa làm gió

HĐ 3 : Hướng dẫn

của chủ nghĩa đế quốc gần hai chục vạn

học sinh tìm hiểu

quân Tưởng từ mấy ngả ập vào miền

văn bản:

Bắc; còn bây giờ mọi cách tô son trát

- Câu hỏi 1 : Cảm

phấn của đế quốc Mĩ với bọn ngụy quyền

nghĩ cụ thể của tác

tay sai ở miền nam đều hoài công vô ích.

giả về NNĐCNVNM
như thế nào? Được

- Thảo luận nhóm
câu hỏi 1

- Năm 1945 nước việt nam chưa có tên
trên bản đồ thế giới, cả đông dương chỉ


thể hiện bằng hình

mang tên Indo - China thuộc Pháp; còn

thức nghệ thuật gì?

bây giờ là nước Nước Việt nam dân chủ
cộng hòa
=> qua lối so sánh thể hiện tình cảm tự
hào ngợi ca dân tộc tổ quốc
2)Hình ảnh nước Việt nam mới:

- Câu hỏi 2 : NVNM
vừa mới khai sinh đã

a) Những khó khăn khi nước Việt nam
mới ra đời:

phải đương đầu với

- Thảo luận câu hỏi 2 - Nhận định: “ nằm giữa bốn bể hùm sói,

bao khó khăn, nguy

phải tự dốc mình đấu tranh dũng cảm,

nan nào?

mưu trí, phải tìm mọi cách để sống còn”
- cụ thể: * Đảng hoạt động bí mật, đảng
viên công tác dưới danh nghĩa Việt minh.
Chính quyền mới “ chưa được nước nào
công nhận”
* Kinh tế:ruộng đất vẫn trong
tay địa chủ, bão lụt hạn hán liên miên,
buôn bán với nước ngoài đình trệ, kho
bạc chỉ còn có 1 triệu bạc rách.
* Chính trị: nạn thất nghiệp
tăng, nạn đói, dịch tả phát sinh và thực
dân Pháp xâm lược
=> khó khăn “ càng thêm trầm trọng”, là
thách thức quá lớn đối với chính quyền


cách mạng còn non trẻ
b)Những quyết sách đúng đắn và sáng
suốt của Đảng và chính phủ:
- Câu hỏi 3 : Để đưa

- Củng cố và giữ vững chính quyền cách

Đất nước vượt qua

mạng

những

khăn

- Giải tán chính quyền cũ, xây dựng bộ

nguy nan ấy Đảng và

máy chính quyền mới, từ chính quyền cơ

Chính phủ đã có

sở như HĐND, UB hành chính đến TW

những

khó

quyết

sách - Thảo luận câu hỏi 3 là quốc dân Đại hội, toàn dân đóng góp ý

đub\ngs đắn và sáng

kiến cho dự án hiến pơhaps

suốt như thế nào?

- Thi hành một số chính sách mới như :

(những dẫn chứng cụ

địa chủ phải giảm tô 25%, xóa nợ cho

thể nào là tiêu biểu)

nông dân, tòa dân tăng cường học chữ
quốc ngữ, học tập thi cữ đều miễn phí,
động viên tinh thần đóng góp trong nhân
dân, lập quỹ độc lập, kêu gọi đồng bào
hưởng ứng “tuần lễ vàng”
=> Nội lực của Nước Việt Nam mới được
nâng lên nhanh chóng.
c) Hình ảnh Bác Hồ-Người cầm lái con
thuyền cách mạng vượt qua sóng to gió
lớn:
- Toàn tâm, toàn ý vì dân, vì nước : “Ở

- Câu hỏi 4 : Hình

Người, ...trong tình cảm”


ảnh Bác Hồ được tác

- Chủ trương xây dựng mối quan hệ giữa

giả ghi lại trong đoạn

những người làm việc trong bộ máy

trích này đã giúp em

chính quyền mới với nhân dân.

hiểu thêm gì về Bác

- Đề ra 3 mục tiêu quan trọng : Diệt giặc

trong

ngày

đói, diệt giặc dôt, diệt giặc ngoại

mới khai sinh ra

xâm(dựa vào lực lượng và tinh thần của

những

Nước VNDCCH?

- Trả lời cá nhân câu dân).
hỏi 4

- Lý tưởng và tấm lòng của Người được

tác giả khái quát :
+ Nước độc lập mà dân không được
hưởng hạnh phúc thì độc lập không có
nghĩa lý gì.
+ Hạnh phúc cho dân đó là mục đích của
việc giành lấy chính quyền và giữ vững
chính quyền ấy.
=> tác giả kết luận : “Đồng bào ta đã
nhận thấy ở Bác Hồ hình ảnh tượng trưng
cao đẹp nhất của dân, của Nước, của
cách mạng

III/ Tổng kết :
1) Về nội dung : Những nỗ lực lớn của
Đảng, các quyết sách kịp thời, thông
minh và đầy hiệu quả. Lý tưởng và lòng


HĐ 4 : Tổng kết

yêu nước lớn lao của Bác.

củng cố :

2) Về nghệ thuật : Diểm nhìn trần thuật

- Qua đoạn trích em

của một người đại diện cho bộ máy lãnh

nhận xét gì về vai trò

đạo Đảng và Chính phủ, do đó các sự

của Đảng và Bác Hồ

kiện được kể lại mang tính chất toàn

đối với cvon thuyền

cảnh, tổng thể, phát họa những nét lớn,

CM Việt Nam

tạo án tượng sâu sắc vớ nhiều người, làm

- Nét đặc sắc của thể

cho tác phẩm này không phải là sách tự

hồi kí từ đoạn trích

- Rút ra giá trị về nội

HĐ 5 : Bài tập về dung và nét đặc sắc

thuật về một cuộc đời mà gần như là
cuốn biên niên sử của cả một dân tộc.

nghệ thuật của đoạn

nhà:

- Tìm đọc thêm tập trích
hồi kí NTNKTNQ

- Rút ra ghi nhớ-

- Thử so sánh hình Nghe hướng dẫn bài
ảnh Bác Hồ ở Tuyên tập về nhà và chuẩn
ngôn

độc

lập

và bị bài mới./.

NNĐVNM

..................................................................................................................