Giáo án Ngữ văn 12 tuần 17 bài: Những ngày đầu của nước Việt Nam mới Võ Nguyên Giáp

GIÁO ÁN NGỮ VĂN LỚP 12
Đọc thêm:NHỮNG NGÀY ĐẦU CỦA NƯỚC VIỆT NAM MỚI.
(Trích “ Những năm tháng không thể nào quên” )
Võ Nguyên Giáp
A. Mục tiêu cần đạt :Giúp học sinh:
- Qua hồi ức của một vị tướng tài ba, khiêm nhường, hs cảm nhận được những nỗ
lực của Đảng, chính phủ, Bác Hồ và nhân dân ta trong những ngày đầu sau cách mang
tháng Tám để giữ vững nền độc lập, đem lại hạnh phúc cho nhân dân, khẳng định vị thế
của nước Việt Nam mới.
- Nghệ thuât đặc sắc của bài hồi kí: cách viết vừa khách quan vừa dạt dào cảm
xúc đã tái hiện chân thật những người thật, việc thật, những sự kiện lịch sử quan trọng
ở vào thời điểm trọng đại, một giai đoạn đầy khó khăn thử thách của đất nước. Một
cuốn biên niên sử của cả một dân tộc, mang tầm vóc mới.
B. Phương pháp và phương tiện dạy học:
- Đọc, thảo luận nhóm.
- Sgv, sgk, thiết kế dạy học.
C. Tiến trình dạy học
1/ Ôn định tổ chức:
2/ Kiểm tra bài cũ:
3/ Bài mới: * Gioi thiệu bài :Đại tướng Võ Nguyên Giáp là nhà lãnh đạo kiệt xuất
của cách mạng việt nam. Cuộc đời ông gắn liền với những năm tháng không thể nào
quên của cách mạng. Đoạn trích “ Những ngày đầu của nước Việt nam mới” trích trong
tập hồi kí “ Những năm tháng không thể nào quên” của ông ghi lại những nỗ lực của
Đảng, chính phủ, Bác Hồ và nhân dân ta trong những ngày đầu sau cách mạng tháng


Tám để giữ vững nền độc lập, đem lại hạnh phúc cho nhân dân, khẳng định vị thế của
nước Việt nam mới.

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung cần đạt

*Hoạt động 1::Tìm - HS đọc tiểu dẫn I. Giới thiệu chung:
hiểu tác giả, hồi kí “ tóm tắt đôi nét về
Những

năm

tháng tác giả

1/ Tác giả:
- Võ Nguyên Giáp sinh năm 1911, quê

không thể nào quên”

Quảng Bình. Là nhà lãnh đạo kiệt xuất

- Gọi hs đọc phần

của cách mạng việt nam, đảm đương

tiểu dẫn và thực hiện

nhiều chức trách quan trọng.

yêu cầu sau: đôi nét
tên

- Các tác phẩm hồi kí: Những năm

những tập hồi kí của

tháng không thể nào quên( 1970),

tác giả.

Chiến đấu trong vòng vây( 1978), Điện

về

VNG,

kể

Biên Phủ điểm hẹn lịch sử(1994),...

- giới thiệu đôi nét về

2/ Vài nét về tập hồi kí “ TKTNQ””

thể loại hồi kí
- Nghe GV thuyết
giảng về thể loại hồi
kí

a)Thể loại hồi kí: +Ghi chép những gì
xảy ra trong quá khứ trên cơ sở hồi
tưởng

+ Tác giả: nổi tiếng
+Hình thức: tự kể hoặc có người khác
ghi lại và thể hiện.
+ Nội dung: cuộc đời mình, những sự
kiện lịch sử tiêu biểu, những biến động
xã hội rộng lớn.


+ nghệ thuật: tính xác thực cao.
=> có giá trị văn học và xã hội, lịch sử.
b) Nội dung của “ NNTKTNQ”:
*Hoạt động 2 : Tóm
tắt

nội

dung

của

“NNTKTNQ”

- Hướng tới tái hiện những sự kiện
-

Thực

hành

nhóm( 2 người) về

- Gọi học sinh đọc nội dung của tập hồi
đoạn
NNĐCNVNM

trích kí NNTKTNQ
và

trọng yếu, những biến cố có tính chất
bước ngoặt trong lịch sử việt nam từ
những ngày sục sôi trước cách mạng
tháng tám đến những ngày gay go ác
liệt của cuộc kháng chiến chống Mĩ
cứu nước, khắc hoạ hình ảnh những

phân chia bố cục nêu

con người tiêu biểu của thời đại.

nội dung của từng
đoạn

- Nhân vật : người bình thường vô danh
và những người lãnh đạo đất nước
=> Tái hiện lịch sử ở những nét lớn,
những bức tranh toàn cảnh, có sự đánh
giá, bình luận ở tầm khái quát

c) Đoạn trích “ Những ngày đầu của
nước việt nam mới”

-vị trí:thuộc chương 12 do nhà văn Hữu
Mai thể hiện.
-Bố cục:4 đoạn
- Đọc đoạn trích *từ đầu -> ập vào miền bắc. Tư thế
NNĐNVNM

đứng hiên ngang của dân tộc thời
chống Mĩ, hồi tưởng về giờ phút hiểm


nghèo của đất nước việt nam mới.
*tiếp theo->thêm trầm trọng. Những
-

Tìm

hiểu

bố

cục(làm

việc

cá

nhân)

khó khăn của đất nước-“ ngàn cân treo
sợi tóc”

* tiếp theo -> ba trăm bảy mươi kí lô
gam vàng. Những biện pháp của chính
quyền mới và tinh thần quyết tâm vượt
khó khăn của toàn Đảng toàn dân ta.
* còn lại. hình ảnh Bác Hồ
- Điểm nhìn trần thuật: bối cảnh đất
nước ta năm 1970- cuộc kháng chiến

- Theo em điểm nhìn
của tác giả là bối
cảnh của Đất nước ta
năm nào?, tình hình

chống Mĩ đang diễn ra vô cùng ác liệt
II. Tìm hiểu văn bản:
1)Cảm nghĩ của tác giả:

Đát nước lúc đó như

- Năm 1945 là thời kì làm mưa làm gió

thế nào?

của chủ nghĩa đế quốc gần hai chục vạn

*Hoạt

động

3

: - Trả lời theo yêu

Hướng dẫn học sinh cầu
tìm hiểu văn bản:
- Câu hỏi 1 : Cảm
nghĩ cụ thể của tác
giả về NNĐCNVNM
như thế nào? Được
thể hiện bằng hình
thức nghệ thuật gì?

quân Tưởng từ mấy ngả ập vào miền
Bắc; còn bây giờ mọi cách tô son trát
phấn của đế quốc Mĩ với bọn ngụy
quyền tay sai ở miền nam đều hoài
công vô ích.
- Năm 1945 nước việt nam chưa có tên
trên bản đồ thế giới, cả đông dương chỉ
mang tên Indo - China thuộc Pháp; còn
bây giờ là nước Nước Việt nam dân
chủ cộng hòa


- Thảo luận nhóm => qua lối so sánh thể hiện tình cảm tự
câu hỏi 1

hào ngợi ca dân tộc tổ quốc
2)Hình ảnh nước Việt nam mới:
a) Những khó khăn khi nước Việt nam

mới ra đời:
- Nhận định: “ nằm giữa bốn bể hùm
sói, phải tự dốc mình đấu tranh dũng
cảm, mưu trí, phải tìm mọi cách để
sống còn”

- Câu hỏi 2 : NVNM

- cụ thể: * Đảng hoạt động bí mật, đảng

vừa mới khai sinh đã

viên công tác dưới danh nghĩa Việt

phải đương đầu với

minh. Chính quyền mới “ chưa được

bao khó khăn, nguy

nước nào công nhận”

nan nào?

* Kinh tế:ruộng đất vẫn trong
tay địa chủ, bão lụt hạn hán liên miên,
buôn bán với nước ngoài đình trệ, kho
bạc chỉ còn có 1 triệu bạc rách.
- Thảo luận câu hỏi
2

* Chính trị: nạn thất nghiệp
tăng, nạn đói, dịch tả phát sinh và thực
dân Pháp xâm lược
=> khó khăn “ càng thêm trầm trọng”,
là thách thức quá lớn đối với chính
quyền cách mạng còn non trẻ
b)Những quyết sách đúng đắn và sáng
suốt của Đảng và chính phủ:
- Củng cố và giữ vững chính quyền


cách mạng
- Giải tán chính quyền cũ, xây dựng bộ
máy chính quyền mới, từ chính quyền
cơ sở như HĐND, UB hành chính đến
TW là quốc dân Đại hội, toàn dân đóng
góp ý kiến cho dự án hiến pơhaps
- Thi hành một số chính sách mới như :
địa chủ phải giảm tô 25%, xóa nợ cho
nông dân, tòa dân tăng cường học chữ
quốc ngữ, học tập thi cữ đều miễn phí,

- Câu hỏi 3 : Để đưa

động viên tinh thần đóng góp trong

Đất nước vượt qua

nhân dân, lập quỹ độc lập, kêu gọi

những khó khăn nguy
nan

ấy

Đảng

Chính

phủ

những

quyết

đồng bào hưởng ứng “tuần lễ vàng”

và

đã có

=> Nội lực của Nước Việt Nam mới

sách

được nâng lên nhanh chóng.

đub\ngs đắn và sáng
suốt như thế nào?

(những dẫn chứng cụ

c) Hình ảnh Bác Hồ-Người cầm lái

thể nào là tiêu biểu)

con thuyền cách mạng vượt qua sóng
to gió lớn:
- Thảo luận câu hỏi
3

- Toàn tâm, toàn ý vì dân, vì nước : “Ở
Người, ...trong tình cảm”
- Chủ trương xây dựng mối quan hệ
giữa những người làm việc trong bộ
máy chính quyền mới với nhân dân.
- Đề ra 3 mục tiêu quan trọng : Diệt
giặc đói, diệt giặc dôt, diệt giặc ngoại


xâm(dựa vào lực lượng và tinh thần của
dân).
- Lý tưởng và tấm lòng của Người

- Câu hỏi 4 : Hình

được tác giả khái quát :

ảnh Bác Hồ được tác
giả ghi lại trong đoạn

+ Nước độc lập mà dân không được

trích này đã giúp em

hưởng hạnh phúc thì độc lập không có

hiểu thêm gì về Bác

nghĩa lý gì.

trong
mới

những
khai

ngày

sinh

+ Hạnh phúc cho dân đó là mục đích

ra

của việc giành lấy chính quyền và giữ

Nước VNDCCH?

vững chính quyền ấy.

=> tác giả kết luận : “Đồng bào ta đã
nhận thấy ở Bác Hồ hình ảnh tượng
trưng cao đẹp nhất của dân, của Nước,
của cách mạng
III. Tổng kết :
1) Về nội dung : Những nỗ lực lớn của
Đảng, các quyết sách kịp thời, thông
minh và đầy hiệu quả. Lý tưởng và
- Trả lời cá nhân câu lòng yêu nước lớn lao của Bác.
hỏi 4

2) Về nghệ thuật : Diểm nhìn trần
thuật của một người đại diện cho bộ
máy lãnh đạo Đảng và Chính phủ, do
đó các sự kiện được kể lại mang tính
chất toàn cảnh, tổng thể, phát họa
những nét lớn, tạo án tượng sâu sắc vớ
nhiều người, làm cho tác phẩm này
không phải là sách tự thuật về một cuộc


đời mà gần như là cuốn biên niên sử
của cả một dân tộc.

*Hoạt động 4 : Tổng
kết củng cố :
- Qua đoạn trích em
nhận xét gì về vai trò
của Đảng và Bác Hồ
đối với cvon thuyền

CM Việt Nam
- Nét đặc sắc của thể
hồi kí từ đoạn trích

- Rút ra giá trị về
nội dung và nét đặc
sắc nghệ thuật của


đoạn trích
- Rút ra ghi nhớ

4. Củng cố - Dặn dò:
- Soạn bài: “Thực hành chữa lỗi lập luận trong văn nghị luận”
5. Rút kinh nghiệm - Bổ sung