Giáo án đại số 9 chương 2

Giáo án Toán 9 Nguyễn Tài Minh
Ngày soạn 23 tháng 10 năm 2009.
Chơng II
Hàm số bậc nhất
Tiết 19
Đ1. Nhắc lại và bổ sung
Các khái niệm về hàm số
A. Mục tiêu
- Về kiến thức: Học sinh nắm đợc các khái niệm: hàm số, biến số, đồ thị của hàm số,
hàm số đồng biến, nghịch biến.
- Về kĩ năng: Học sinh nắm đợc cách tính và tính thành thạo các giá trị của hàm số khi
cho trớc biến số, biết biểu diễn các cặp số (x,y) trên mặt phẳng toạ độ, vẽ thành thạo đồ
thị hàm số y = ax
- Về thái độ: Rèn tính cẩn thận, chính xác.
B. Phơng tiện dạy học
1. Giáo viên:
- Bảng phụ ghi ví dụ 1 SGK/ tr 42
- Bảng phụ ghi bài tập: Xét xem bảng sau có cho ta một hàm số không?
x 3 4 3 5 8
y 6 8 4 8 16
2. Học sinh: Mang máy tính bỏ túi CASIO FX 220 hoặc CASIO FX 500A.
C.Tiến trình dạy học
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học
sinh
Nội dung ghi bảng
Hoạt động 1: Khái niệm hàm số (20)
GV cho HS ôn lại các khái
niệm về hàm số bằng cách đa
ra các câu hỏi:
- KN hàm số?

- Hàm số có thể cho bằng
những cách nào?
GV yêu cầu HS
nghiên cứu VD1 SGK/42?
Gv treo bảng phụ
?Trong VD1 em hãy giải
thích: vì sao y là hàm số của
x.
? Vì sao công thức y= 2x là 1
hàm số.
HS nêu khái niệm.
HS: Hàm số có thể
cho bằng bảng hoặc
bằng công thức.
HS: Vì có đại lợng y
phụ thuộc vào đại lợng
x thay đổi sao cho với
mỗi giá trị của x ta
luôn xác định đợc chỉ
1 giá trị tơng ứng của
1.Khái niệm hàm số (SGK)
- Khái niệm(SGK/42)
- Hàm số có thể cho bằng
bảng hoặc bằng công thức.
Ví dụ 1:
a) y là hàm số của x đợc cho
bằng bảng sau:
Trờng THCS Nghĩa Lợi Năm học 2008 - 2009
- Trang 62 -
Giáo án Toán 9 Nguyễn Tài Minh

Các công thức khác tơng tự .
GV đa bảng phụ:
Xét xem bảng sau có cho ta
một hàm số không?
x 3 4 3 5 8
y 6 8 4 8 16
GV: Qua các VD trên ta thấy
hàm số có thể cho bằng bảng
nhng ngợc lại không phải
bảng nào cũng xác định
y là hàm số của x
GV: Khi hàm số đợc cho
bằng công thức y = f(x), ta
hiểu rằng biến số x chỉ lấy
những giá trị mà tại đó f(x)
xác định.
ở VD1(b) biểu thức 2x xđịnh
x

, nên hàm số y=2x, biến
số x có thể lấy các giá trị tuỳ
ý.
? ở h/s y=
x
4
, biến x có thể
lấy các giá trị nào? Vì sao?
Hỏi nh trên với h/s y=
1

x
? Em hiểu nh thế nào về kí
hiệu f(0), f(1),
GV yêu cầu HS làm ?1
?1 yêu cầu gì
? Thế nào là hàm hằng?
Cho VD ?
y.
HS trả lời nh trên.
HS: Bảng trên không
xđ y là hàm số của x
vì ứng với giá trị x=3
ta có 2 giá trị của y là
6 và 4.
Học sinh xét các công
thức còn lại:
Biểu thức: 2x+3 xđ

x nên hàm số
y=2x+3 biến x có thể
lấy các giá trị tuỳ ý.
HS: Biến x chỉ lấy
những giá trị x
0

. Vì
biểu thức
x
4
không

xác định khi x= 0
Là giá trị của hàm số
tại x=0, x=1, .
Cho h/s y = f(x) =
5
2
1
+
x
.
Tính f(0); f(1);...
Tính f(a)?
...HS cho VD về hàm
hằng
b) y là hàm số của x đợc cho
bởi công thức:
y= 2x; y = 2x + 3; y =
x
4
- Nếu hàm số đợc cho bằng
công thức y= f(x), ta hiểu biến
số x chỉ lấy những giá trị mà
tại đó f(x) xác định.
VD: H/s y= 2x+3 biến số x có
thể lấy các giá trị tuỳ ý, vì
biểu thức 2x+3 xác định
x

- Giá trị của hàm số
?1

f(0) = 5; f(1) = 5,5; ...
f(a)=
5
2
1
+
a
+ Khi x thay đổi mà y luôn
nhận 1 giá trị không đổi thì h/s
y đợc coi là hàm hằng.
Trờng THCS Nghĩa Lợi Năm học 2008 - 2009
- Trang 63 -
x
3
1
2
1
1 2 3 4
y 6 4 2 1
3
2
2
1
Giáo án Toán 9 Nguyễn Tài Minh
VD: y=2 là hàm hằng
Hoạt động 3: Đồ thị của hàm số (10)
GV yêu cầu HS làm ?2
GV yêu cầu HS dới lớp
làm ?2 vào vở
? Thế nào là đồ thị của

hàm số y= f(x)
? Đồ thị của hàm số ở ?
2 a là gì
? Đồ thị hàm số y=2x
là gì?
HS1: a) Biểu diễn các
điểm sau trên mặt
phẳng toạ độ
A(
6;
3
1
); B






4;
2
1
; C
(1;2); D(2;1); E(3;
3
2
); F(4;
2
1
)

HS 2: Vẽ đồ thị hàm
số y=2x
Các HS còn lại làm ra
vở.
Tập hợp tất cả các
điểm biễu diễn các
cặp giá trị tơng ứng
(x;f(x)) trên mặt
phẳng toạ độ đợc gọi
là đồ thị của hàm số
y= f(x)
Là tập hợp các điểm
A, B, C, D, E, F trong
mặt phẳng tạo độ
Oxy.
Là đờng thẳng OA
trong mặt phẳng toạ
độ Oxy.
2. Đồ thị của hàm số
?2

f(x)=6
f(x)=4
f(x)=2
f(x)=1
f(x)=0.666
f(x)=0.5
Series 1
Series 2
Series 3

Series 4
Series 5
Series 6
Series 7
1 2 3 4 5
-1
1
2
3
4
5
6
x
f(x)
b) Vẽ đồ thị của hàm số y=2x

x 0 1
y=2x 0 2





Hoạt động 4: Hàm số đồng biến, nghịch biến (10)
GV yêu cầu HS làm ?3 Học sinh điền vào
bảng trong SGK/43
3. Hàm số đồng biến, nghịch biến
?3
x -2,5 -1,5 -1 0 0,5 1 1,5
y=2x+1 -4 - 2 -1 1 2 3 4

y=-2x+1 6 4 3 1 0 -1 -2
* Xét h/s y= 2x+1
? Biểu thức 2x+1 xác
định với những giá trị
Biểu thức 2x+1 xđịnh
Rx

Trờng THCS Nghĩa Lợi Năm học 2008 - 2009
- Trang 64 -
x
O
2
1
y
A
Giáo án Toán 9 Nguyễn Tài Minh
nào của x
? Khi x tăng dần các
giá trị tơng ứng của y=
2x+1 thế nào.
GV: giới thiệu h/s
y=2x+1 đồng biến trên
tập R.
- Xét h/s y=-2x+1tơng
tự
GV giới thiệu:
Hàm số y=
-2x+1nghịch biến trên
tập R.
GV nêu tổng quát.

Khi x tăng dần các giá
trị tơng ứng của y=
2x+1 cũng tăng.
1 HS đọc lại
*Một cách tổng quát (SGK/ tr 44)
* Hớng dẫn về nhà
- Nắm vững khái niệm h/s, đthị h/s, h/s đồng biến, h/s nghịch biến
- BT 1,2,3 SGK/44,45; 1,3 SBT/56
Trờng THCS Nghĩa Lợi Năm học 2008 - 2009
- Trang 65 -
Giáo án Toán 9 Nguyễn Tài Minh
Ngày soạn 24 tháng 10 năm 2009.
Tiết 20
Luyện tập
A. Mục tiêu
* Về kiến thức, kĩ năng:
- Tiếp tục rèn kĩ năng tính giá trị của hàm số, kĩ năng vẽ đồ thị hàm số, kĩ năng
đọc đồ thị.
- Củng cố các khái niệm: hàm số, biến số, đồ thị của hàm số, hàm số đồng
biến trên R, nghịch biến trên R.
* Về thái độ: Rèn tính cẩn thận, chính xác.
B. Phơng tiện dạy học
1. Giáo viên:
- Bảng phụ ghi đề bài bài tập 2SGK/45
- Bảng phụ ghi đề bài bài tập 4 SGK/45
- Thớc thẳng.
2. Học sinh:
- Ôn tập lý thuyết.
- Thớc kẻ, compa, máy tính bỏ túi CASIO FX220 hoặc CASIO FX 500A.
C. Tiến trình dạy- học

Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bảng
Hoạt động 1 (16phút)
Kiểm tra Chữa bài tập
GV nêu yêu cầu kiểm tra.
- Nêu KN hàm số? Cho
1VD về hàm số đợc cho
bằng công thức.
Chữa BT1SGK/44.
- Chữa BT2SGK/45
GV đa đề bài trên bảng
phụ
HS 1: Làm bài 1 và trả lời
câu hỏi.
I. Chữa bài tập
1. Chữa bài tập 1SGK/44
2. Chữa bài tập 2SGK/45
a)
x -2,5 -2 -1,5 -1 -0,5 0 0,5
y=
3
2
1
+

x
4,25 4 3,75 3,5 3,25 3 2,75
GV yêu cầu HS làm bài HS lên bảng vẽ đồ thị: b) hàm số trên nghịch biến vì
Trờng THCS Nghĩa Lợi Năm học 2008 - 2009
- Trang 66 -

Giáo án Toán 9 Nguyễn Tài Minh
cá nhân.
? Trong 2h/s đã cho, 2h/s
nào đồng biến, h/s nào
nghịch biến. Vì sao
Vẽ trên cùng 1mp toạ độ
đồ thị của h/s y=2x và y=
-2x
đồ thị h/s y=2x là đthẳng
OA.
đồ thị h/s y=-2x là đthẳng
OB.
h/s y=2x đồng biến vì khi
giá trị của biến x tăng lên
thì giá trị tơng ứng của h/s
y=2x cũng tăng lên; h/s y=
-2x nghịch biến vì ..
khi x tăng lên, giá trị tơng ứng
của f(x) lại giảm đi
3. Chữa bài tập
a) x 0 1

y= 2x 0 2
y= -2x 0 -2


b)
Trong 2 h/s trên h/s y=2x đồng
biến
h/s y= -2x nghịch biến

Hoạt động 2: Luyện tập (28 phút)
HĐTP 2.1: Làm bài 4 tr
45 SGK
GV đa đề bài trên bảng
phụ.
GV cho học sinh hoạt
động theo nhóm khoảng
6 phút
Nếu HS cha biết trình
bày các bớc thì GV hớng
dẫn HS làm .
HĐTP 2.2: Làm bài 5 tr
45 SGK
GV yêu cầu HS đọc đề
HS hoạt động theo nhóm
Đại diện 1 nhóm trình
bày.
- Vẽ hình vuông cạnh1
đơn vị đỉnh O, đờng chéo
OB có độ dài bằng
2
.
- Trên tia Ox đặt điểm C
sao cho OC = OB =
2
.
- Vẽ hcn có 1 đỉnh là O,
cạnh OC=
2
; cạnh CD=1

đờng chéo OD=
2
.
- Trên tia Oy đặt điểm E
sao cho OE=OD=
3
.
- Xác định điểm A(1;
3
)
- Vẽ đờng thẳng OA, đó là
đồ thị h/s y=
x3
HS vẽ đồ thị y=
x3
vào
vở
II. Luyện tập
1. Bài tập 4 SGK/45
2. Bài tập 5 SGK/45
a) Với x=1

y= 2

điểm C
(1;2) thuộc đồ thị hàm số y=2x
Với x= 1

y=1

D (1;1) thuộc
Trờng THCS Nghĩa Lợi Năm học 2008 - 2009
- Trang 67 -
f(x)=2*x
f(x)=-2*x
Series 1
Series 2
-2 -1 1 2 3
-3
-2
-1
1
2
3
x
f(x)
A
B
O
3
y=
2
A
B
C
E
f(x)=sqrt (3)*x
f(x)=1
Series 1

Series 2
Series 3
Series 4
1 2 3 4 5
-1
1
2
3
4
5
6
x
f(x)
D
O
Giáo án Toán 9 Nguyễn Tài Minh
bài.
? Nêu cách xđịnh toạ độ
của điểm A
?AB=?
? Dựa vào đồ thị hãy tính
S
OAB
? Còn cách nào khác để
tính S
OAB
- 1HS đọc đề bài
1 HS lên bảng làm câu a
Các HS khác làm bài tại
chỗ.

HS trả lời

AB= 2cm
OA
2
= OM
2
+ MA
2


OA=
.
OB
2
= OM
2
+ MB
2


OB=
.
HS: S
AOB
=
44.2.
2
1

=
(cm
2
)
HS: S
OAB
= S
OMB
- S
OMA
=
2.4.
2
1
4.4.
2
1

= 8-4 = 4(cm
2
)
đồ thị hàm số y=x
b) ...A (2;4); B (4;4)
P

ABO
= AB+BO+OA
AB= 2cm
OB=
22

44
+
= 4
2
OA=
22
24
+
= 2
5

P

OAB
= 2+4
2
+2
5


12,13 (cm)
S
AOB
=
44.2.
2
1
=
(cm
2

)
* H ớng dẫn về nhà (1 phút)
- Ôn tập các kiến thức đã học
- BT 6,7 SGK/45,46
4,5 SBT/56,57
- Đọc trớc bài Hàm số bậc nhất
Ngày soạn 30 tháng 10 năm 2009.
Trờng THCS Nghĩa Lợi Năm học 2008 - 2009
- Trang 68 -
A
C
D
O
1 2 3 4
1
2
3
4
5
6
x
y
B
Giáo án Toán 9 Nguyễn Tài Minh
Tiết 21
Đ2. Hàm số bậc nhất
A. Mục tiêu
- Về kiến thức: HS nắm vững các kiến thức: Hàm số bậc nhất, tính chất của hàm số bậc
nhất.
- Về kĩ năng: Học sinh nhận biết đợc hàm số bậc nhất, nêu đợc các tính chất của hàm số

bậc nhất.
- Về thái độ: Rèn tính cẩn thận trong tính toán, kĩ năng làm việc hợp tác.
B. Phơng tiện dạy học
- Bảng phụ ghi nội dung kiểm tra bài cũ.
- Bảng phụ ghi bài tập: Các h/s sau có phải h/s bậc nhất không? vì sao?
a) y=1-5x; b) y=
4
1
+
x
; c)y=
x
2
1
;
d)y=2x+3 ; e) y=mx+2 ; f) y=0.x+7
C. Tiến trình dạy học
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bảng
Hoạt động 1 (5)
Kiểm tra
GV nêu yêu cầu kiểm
tra.
a) Hàm số là gì? Hãy
cho 1VD về hàm số đợc
cho bởi công thức.
b) Điền vào chỗ (...):
Cho h/số y=f(x) xđ
Rx

;

x
1
,x
2
bất kỳ
thuộc R.
Nếu x
1
< x
2
mà
f(x
1
)<f(x
2
) thì h/số
y=f(x) trên R.
Nếu x
1
< x
2
mà
f(x
1
)>f(x
2
) thì h/số
y=f(x) trên R.

Giáo viên nhận xét, cho
điểm học sinh.
Một HS lên bảng kiểm
tra.
Đồng biến.
Nghịch biến.
HS nhận xét bài làm của
Trờng THCS Nghĩa Lợi Năm học 2008 - 2009
- Trang 69 -
Giáo án Toán 9 Nguyễn Tài Minh
bạn
Hoạt động 2: Khái niệm về hàm số bậc nhất (15)
HĐTP 2.1: Tiếp cận
định nghĩa:
GV vẽ sơ đồ CĐ nh
SGK và hớng dẫn HS.
? Yêu cầu của ?1
- Sau 1
h,
ôtô đi đợc ..
- Sau t
h
, ôtô đi đợc ..
- Sau t
h
ôtô cách trung
tâm HN là
s = ..
GV yêu cầu HS làm ?2
GV gọi HS nhận xét bài

làm của bạn
? Hãy giải thích tại sao
đại lợng s là hàm số của
t.
HĐTP 2.2: Hình thành
định nghĩa
?H/s bậc nhất là gì?
GV chuẩn xác hoá và
nêu định nghĩa
HĐTP 2.3: Củng cố
định nghĩa
GV đa đề bài trên bảng
phụ: Các h/s sau có phải
h/s bậc nhất không? vì
sao?
a) y=1-5x;
b) y=
4
1
+
x
c)y=
x
2
1
; d)y=2x+3
1HS đọc đề bài và tóm tắt
đề bài
Điền vào chỗ ( ) cho
đúng

- Sau 1
h
ôtô đi đợc 50 km.
- Sau 1
h
ôtô đi đợc 50t
(km)
Điền bảng
Vì đại lợng s phụ thuộc
vào t, ứng với mỗi giá trị
của t, chỉ có 1 giá trị tơng
ứng của s. Do đó s là hàm
số của t.
HS trả lời
HS đọc lại ĐN
y= 1-5x là hàm số bậc
1. Khái niệm về hàm số bậc nhất
a. Bài toán(SGK tr 46)
Trung tâm
HN Bến xe
8km



Huế
v=50km/h
?1
Sau t
h
ôtô đi đợc 50t (km)

Sau t
h
ôtô cách trung tâm HN là
s = 50t + 8 (km)
?2
t 1 2 3 4
s =
50t+8
58 108 158 208
s = 50t+8 là 1 h/s bậc nhất
b. Định nghĩa (SGK)
Trờng THCS Nghĩa Lợi Năm học 2008 - 2009
- Trang 70 -
Giáo án Toán 9 Nguyễn Tài Minh
e) y=mx+2
f) y=0.x+7
nhất với a=-5; b=1
y=
4
1
+
x
không phải là
h/số bậc nhất vì không có
dạng y= ax+b
y=
x
2
1
là h/số bậc nhất

với a=
2
1
; b=0
Tơng tự đối với các câu
khác
Hoạt động 3: Tính chất (22)
HĐTP 3.1: Tiếp cận
?Hàm số y=-3x+1 xđ
với những giá trị nào
của x? vì sao?
? CM h/s y=-3x+1
nghịch biến trên R?
GV cho hoạt động cá
nhân làm ?3.
HĐTP 3.2: Hình thành
tính chất
? Hàm số bậc nhất y =
ax + b đồng biến khi
nào? Nghịch biến khi
nào?
H/s y=-3x+1 xđ với
Rx

Vì BT 3x+1 xđ với
Rx

HS nêu cách CM:
Lấy 2 giá trị tuỳ ý x
1

,x
2
R

: x
1
< x
2

f(x
1
)= -3x
1
+1
f(x
2
)= -3 x
2
+1
ta có x
1
< x
2

-3x
1
> -3x
2

-3x

1
+1> -3x
2
+1

f(x
1
) > f(x
2
)
Vì x
1
< x
2


f(x
1
) >f(x
2
)
nên h/số
y= -3x+1 nghịch biến
trên R.
1HS lên bảng làm ?3
SGK.
2. Tính chất
VD: Xét h/s y=f(x)= -3 x+1
H/số y= -3x+1xđ với
Rx

H/số y= = -3x+1nghịch biến
trên R.
Thật vậy:
Lấy 2 giá trị tuỳ ý x
1
,x
2
R

: x
1
<
x
2

f(x
1
)= -3x
1
+1
f(x
2
)= -3 x
2
+1
ta có x
1
< x
2

-3x
1
> -3x
2

-3x
1
+1> -3x
2
+1

f(x
1
) > f(x
2
)
Vì x
1
< x
2


f(x
1
) >f(x
2
) nên
h/số y= -3x+1 nghịch biến trên
R.

?3
Lấy 2 giá trị tuỳ ý x
1
,x
2
R

R

:
x
1
< x
2

f(x
1
)= 3x
1
+1
f(x
2
)= 3 x
2
+1
Ta có x
1
< x
2

3x
1
< 3x
2

3x
1
+1< 3x
2
+1
Từ x
1
< x
2


f(x
1
)< f(x
2
)


hàm số y= f(x)=3x+1 đồng biến
trên R.
TQ: (SGK/47)
Trờng THCS Nghĩa Lợi Năm học 2008 - 2009
- Trang 71 -
Giáo án Toán 9 Nguyễn Tài Minh
HĐTP 3.3: Củng cố

tính chất
GV yêu cầu HS làm ?4
bằng cách hoạt động
theo nhóm, thi đua giữa
các nhóm xem nhóm
nào lấy đợc nhiều ví dụ
nhất.
GV yêu cầu HS làm bài
9 tr 48 SGK
HS trả lời
2HS đọc phần TQ
HS hoạt động theo nhóm.
Các nhóm nộp bài cho
GV và cùng nhận xét.
HS giải thích vì sao các
hàm số đó đồng biến hay
nghịch biến.
?4 Ví dụ :...
*Bài 9 tr 48( SGK)
a) Hàm số y = (m - 2)x + 3 đồng
biến khi m - 2 > 0 m>2.
b) Hàm số y = (m - 2)x + 3 đồng
biến khi m - 2 < 0 m<2.
* H ớng dẫn về nhà (3 phút)
- BTVN: 10 SGK/48
6,7,8 SBT/57
- Hớng dẫn bài 10 SGK
Trờng THCS Nghĩa Lợi Năm học 2008 - 2009
- Trang 72 -
Giáo án Toán 9 Nguyễn Tài Minh

Ngày soạn 31 tháng 10 năm 2009.
Tiết 22
Luyện tập
A. Mục tiêu
* Về kiến thức: Củng cố định nghĩa hàm số bậc nhất, tính chất của hàm số bậc nhất.
* Về kĩ năng: Rèn kĩ năng áp dụng tính chất hàm số bậc nhất để xét xem hàm số đó
đồng biến hay nghịch biến trên R.
*Về thái độ: Rèn tính cẩn thận, chính xác trong tính toán, lập luận.
B. Phơng tiện dạy học
- Bảng phụ ghi bài tập:
Trong bảng dới đây, hãy ghép một ô ở cột bên trái với một ô ở cột bên phải để đợc kết
quả đúng.
A.

điểm trên mp toạ độ có tung độ
bằng 0.
B.

điểm trên mp toạ độ có hoành
độ bằng 0.
C. Bất kì điểm nào trên mp toạ độ có
hđộ và tung độ bằng nhau.
D. Bất kì điểm nào trên mp toạ độ có
hđộ và tung độ đối nhau.
1.đều thuộc trục hoành Ox, có phơng trình là
y= 0
2. đều thuộc tia pg của góc phần t I hoặc III
có phơng trình y= x
3. đều thuộc tia pg của góc phần t II hoặc IV
có phơng trình y= -x

4. đều thuộc trục tung Oy có phơng trình là
x= 0.
- Thớc thẳng có chia khoảng, êke, phấn màu.
C. Tiến trình dạy học
Hoạt động của giáo
viên
Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bảng
Hoạt động 1 (13phút)
Kiểm tra Chữa bài tập
GV gọi 2 HS lên bảng
kiểm tra.
HS1: ĐN hàm số bậc
nhất?.
Chữa bài tập 6(c,d,e)
SBT.
GV nxét cho điểm.
HS2: Nêu tính chất hàm
HS phát biểu định nghĩa nh
SGK sau đó lên bảng làm bài
tập 6(c,d,e) SBT.
1 HS nhận xét
HS nêu tính chất hàm số bậc
I. Chữa bài tập
1. Chữa bài tập 6 (c,d,e) SBT
c) y=5-2x
2
không là hàm số
bậc nhất vì không có dạng
y=ax+b
d) y=(

12

)x+1 là hàm số
bậc nhất vì có dạng y=ax+b;
a=
12

0

; b=1. Hàm số
Trờng THCS Nghĩa Lợi Năm học 2008 - 2009
- Trang 73 -
Giáo án Toán 9 Nguyễn Tài Minh
số bậc nhất?
Chữa BT7 SBT/57
nhất nh SGK rồi chữa BT7
SBT.
1HS nhận xét
đồng biễn trên R vì a>0
e) y=
63

x

2. Chữa bài tập 7 tr 57 SBT
Hàm số bậc nhất
y=(m+1)x+5
a) Đồng biến trên R
101
>>+

mm
b) Nghịch biến trên R

m+1< 0

m < -1
Hoạt động 2: Luyện tập (30 phút)
HĐTP 2.1: Làm bài
12SGK tr 48
Cho h/s bậc nhất
y=ax+b
Tìm a biết rằng khi x=1
thì y=2,5
HĐTP 2.2: Làm bài 13
tr 48 SGK
Với những giá trị nào
của m thì mỗi h/số sau
là hàm số bậc nhất?
a) y=
m

5
(x-1)
b) y=
1
1

+
m
m

x+3,5
GV yêu cầu HS hđ
nhóm từ 4

5 phút rồi
gọi đại diện 2 nhóm lên
trình bày bài làm của
nhóm mình.
GV yêu cầu HS 2 nhóm
khác nxét bài làm của
mỗi nhóm.
GV cho điểm và yêu
cầu HS chữa bài vào vở.
HĐTP 2.3: Làm bài 11
tr 48 SGK
GV treo bảng phụ vẽ
1HS đọc đề bài trong SGK
1HS đọc đề bài
HS hoạt động theo nhóm
Đại diện 2 nhóm lên trình bày
bài làm của nhóm mình.
HS 2 nhóm khác nxét bài làm
của mỗi nhóm.
1HS đọc đề bài
II. Luyện tập
1. Bài tập 12SGK/48
Thay x=1; y=2,5 vào h/s
y=ax+3
ta có: 2,5 = a.1+3

5,23
=
a


a = 0,5 (TM a
0

)
Vậy hệ số a của h/số trên là
a= 0,5
2.Bài 13 SGK/48
Hàm số y=
m

5
(x-1) hay
y=
m

5
x-
mm

là hàm
số bậc nhất.

m

5

0


5-m > 0

m < 5
Vậy với m<5 thì hàm số đã
cho là hàm số bậc nhất
b) Hàm số y=
1
1

+
m
m
x+3,5 là
hàm số bâc nhất

1
1

+
m
m
0

+
01
01
m
m


m


1
Vậy với m


1thì hàm số
đã cho là hàm số bậc nhất.
Trờng THCS Nghĩa Lợi Năm học 2008 - 2009
- Trang 74 -
Giáo án Toán 9 Nguyễn Tài Minh
sẵn hệ trục toạ độ
Gọi 2HS lên bảng mỗi
HS biểu diễn 4 điểm.
HĐTP 2.4: Làm bài tập
trắc nghiệm
GV đa đề bài trên bảng
phụ cho HS hoạt động
nhóm.
Hãy biểu diễn các điểm sau

trên mp toạ độ A(-3;0); B(-
1;1); C(0;3); D(1;1); E(3;0);
F(1;-1); G(0;3); H(-1;-1).
Dới lớp HS làm vào vở.
HS hoạt động nhóm.
3. Bài tập 11SGK/48



Trong bảng dới đây, hãy ghép một ô ở cột bên trái với một ô ở cột bên phải để đợc kết
quả đúng.
A.

điểm trên mp toạ độ có tung độ
bằng 0.
B.

điểm trên mp toạ độ có hoành độ
bằng 0.
C. Bất kì điểm nào trên mp toạ độ có hđộ
và tung độ bằng nhau.
D. Bất kì điểm nào trên mp toạ độ có hđộ
và tung độ đối nhau.
1.đều thuộc trục hoành Ox, có phơng
trình là y= 0
2. đều thuộc tia pg của góc phần t I hoặc
III có phơng trình y= x
3. đều thuộc tia pg của góc phần t II hoặc
IV có phơng trình y= -x
4. đều thuộc trục tung Oy có phơng trình

là x= 0.
Sau đó GV khái quát trên
bảng phụ
Trên mp toạ độ Oxy
- Tập hợp các điểm có tung
độ bằng 0 là trục hoành có
phơng trình y=0.
- Tập hợp các điểm có
hoành độ bằng 0 là trục
tung có phơng trình y=0.
- Tập hợp các điểm có
hoành độ và tung độ bằng
nhau là đờng thẳng y= x.
- Tập hợp các điểm có
Kết quả hoạt động nhóm.
A-1
B-4
C-2
D-3
HS ghi lại KL vào vở
Trờng THCS Nghĩa Lợi Năm học 2008 - 2009
- Trang 75 -
Giáo án Toán 9 Nguyễn Tài Minh
hoành độ và tung độ đối
nhau là đờng thẳng y= -x
* H ớng dẫn về nhà (2 phút)
- BTVN: 14/48 SGK
11, 12(a,b); 13(a,b) SBT/58
- Ôn tập:
Đồ thị hàm số là gì?

Đồ thị hàm số y= ax? Cách vẽ?
Trờng THCS Nghĩa Lợi Năm học 2008 - 2009
- Trang 76 -
Giáo án Toán 9 Nguyễn Tài Minh
Ngày soạn 06 tháng 11 năm 2009.
Tiết 23
Đ
2. Đồ THị CủA HàM Số y = ax + b (A

0)
A- Mục tiêu.
+Về kiến thức cơ bản: Yêu cầu HS hiểu đợc đồ thị của hàm số y = ax+b a (a

0) là một
đờng thẳng luôn cắt trục tung tại điểm có tung độ là b, song song với đờng thẳng y=ax
nếu b

0 hoặc trùng với đờng thẳng y=ax nếu b=0
+Về kĩ năng: Yêu cầu HS biết vẽ đồ thị hàm số y = ax+b bằng cách xác định hai điểm
thuộc đồ thị.
+ Về thái độ: Rèn tính cẩn thận, chính xác trong vẽ đồ thị.
B- Phơng tiện dạy học.
GV:Bảng phụ vẽ sẵn hệ trục tọa độ Oxy và lới ô vuông
Bảng phụ vẽ sẵn hình 7(SGK), tổng quát cách vẽ đồ thị của hàm số, câu hỏi, đề bài
Thớc thẳng, ê ke, phấn màu
HS: Thớc kẻ, ê ke, bút chì.
C-Tiến trình dạy học.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học
sinh

Ghi bảng
Hoạt động 1: Kiểm tra bài
cũ
(5 phút)
? Thế nào là ĐTHS y = f(x)
? ĐTHS y = ax (a

0) là gì
? Hãy nêu cách vẽ
GV cho điểm
Hoạt động 2: Đồ thị hàm số
y = ax + b (b _

0) ( 15
-HS: Là tập hợp các
điểm biểu diễn các
cặp giá trị tơng ứng
(x;f(x)) trên MPTĐ
-ĐTHS y = ax (a


0) là một đờng thẳng
đi qua gốc tọa độ
-Cho x = 1 => y = a
=>A(1;a)
-HS dới lớp nhận xét,
bổ sung,
-HS làm ? 1
1)Đồ thị hàm số y= ax+b (a

Trờng THCS Nghĩa Lợi Năm học 2008 - 2009
- Trang 77 -
Giáo án Toán 9 Nguyễn Tài Minh
phút)
-GV đa lên bảng phụ ? 1
-GV vẽ sẵn trên bảng phụ một
hệ trục tọa độ và gọi 1 HS lên
bảng biểu diễn.
-GV yêu cầu HS dới lớp làm
vào vở
? Nhận xét gì về vị trí các
điểm A; B; C.Tại sao?
? Nhận xét gì về vị trí các
điểm A; B; C. Giải thích?
-
GV rút ra nhận xét : Nếu A;
B; C cùng nằm trên một đờng
thẳng (d) thì A; B ; C cùng
nằm trên một đờng thẳng (d)
song song (d)
-GV: Yêu cầu HS làm ? 2
-Gv treo bảng phụ ghi ? 2
-Một HS lên bảng
biểu diễn
HS: Các điểm A, B,
C thẳng hàng.Vì A,
B,C có tọa độ thỏa
mãn y=2x nên A, B,
C cùnh thuộc đồ thị

hàm số y=2x
HS: A', B', C' thẳng
hàng.Thật vậy,
AA'=BB'=3
và AA'// BB'
nên ABB'A' là hình
bình hành.
Do đó A'B'// AB.
Chứng minh tơng tự
ta có B'C'// BC.
Mà A, B, C thẳng
hàng nên A', B', C'
thẳng hàng(tiên đề
Ơclit)
-Hai HS lên bảng
điền( mỗi HS làm
một nửa).Các HS
khác làm bài tại chỗ.
0)
? 1
-1 1 2 3
-1
1
2
3
4
5
6
7
8

9
x
f(x)
*Nhận xét: Nếu A, B, C cùng
nằm trên đờng thẳng (d) thì A',
B', C' cùng nằm trên một đờng
thẳng (d)' song song với (d).
x -4 -3 -2 -1 -0,5 0 0,5 1 2 3 4
y=2x -8 -6 -4 -2 -1 0 1 2 4 6 8
y=2x+3 -5 -3 -1 1 2 3 4 5 7 9 11
-GV: Với cùng một giá trị cuả
biến x,
giá trị tơng ứng của hàm số
-HS: Với cùng một
giá trị cuả biến x,
giá trị tơng ứng của
Trờng THCS Nghĩa Lợi Năm học 2008 - 2009
- Trang 78 -
O
A
B
C
A
B
C
Giáo án Toán 9 Nguyễn Tài Minh
y= 2x+3 và y= 2x quan hệ nh
thế nào?
GV: Hãy nhận xét về quan hệ
giữa đồ thị hàm số y= 2x và

đồ thị hàm số y= 2x+3?
GV: Đờng thẳng y= 2x+3 cắt
trục tung ở điểm nào?
GV treo bảng phụ vẽ hình 7
SGK để minh họa rồi giới
thiệu tổng quát:
Đồ thị Hàm số y = ax + b (a

0) là một đờng thẳng:
-Cắt trục tung tại điểm có
tung độ bằng b;
-Song song với đờng thẳng y
= ax, nếu b

0; trùng nếu b
= GV nêu chú ý ở SGK
Hoạt động 3: Cách vẽ đồ thị
hàm số y = ax + b (23 phút)
? Khi b = 0 thì hàm số y =
ax+ b trở thành y = ax .Nêu
cách vẽ đồ thị hàm số này?
? khi b

0 và a

0 thì làm
thế nào để vẽ đồ thị hàm số
y= ax+b
GV gọi HS nói cách vẽ, các
HS khác bổ sung và GV bổ

sung tiếp(nếu cần)
Ta cho x = 0

y = b

A(0;b)
Cho y=0

x =
b
a


B(
b
a

;0)
hàm số y= 2x+3 lớn
hơn giá trị tơng ứng
của hàm số y= 2x là
3 đơn vị.
HS: Đồ thị hàm số
y= 2x+3 là một đờng
thẳng song song với
đờng thẳng y= 2x.
-HS: Đồ thị hàm số
y= 2x+3 cắt trục
tung tại điểm có tung
độ bằng 3

-HS đọc phần tổng
quát.
HS: Muốn vẽ đồ thị
hàm số y = ax ta vẽ
đờng thẳng đi qua O
và điểm A(1, a)
HS nêu cách vẽ. Các
HS khác bổ sung.
* Đồ thị hàm số y= 2x+3 là một
đờng thẳng song song với đờng
thẳng y= 2x và cắt trục tung tại
điểm có tung độ bằng 3
* Tổng quát: (SGK)
*Chú ý(SGK)
2/ Cách vẽ đồ thị hàm số y =
ax + b (a

0) (SGK)
Bớc 1:
Ta cho x = 0

y = b

A(0;b)
Cho y=0

x =
b
a

B(
b
a

;0)
Bớc 2: Vẽ đờng thẳng đi qua hai
điểm A; B ta đợc đồ thị hàm số y
= ax+b.
Làm ? 3
a) Vẽ ĐTHS y = 2x - 3 (d)
Cho x=0

y =3

A(0;-3)
Cho y = 0

x = 3/2

B(3/2;0)
Trờng THCS Nghĩa Lợi Năm học 2008 - 2009
- Trang 79 -