Giáo án Ngữ văn 12 tuần 14 bài: Đàn ghi ta của Lorca

GIÁO ÁN NGỮ VĂN LỚP 12
ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CA
-Thanh ThảoI/Mục tiêu bài học: Giúp HS:
- Hiểu và cảm nhận được vẻ đẹp của hình tượng Lor- ca trong mạch cảm xúc và
suy tư đa chiều vừa sâu sắc vừa mãnh liệt của tác giả bài thơ.
- Cảm nhận vẻ đẹp độc đáo trong hình thức biểu đạt mang phong cách hiện đại:
kết cấu, nhạc tính, hình ảnh thơ giàu chất tượng trưng…
II/Phương pháp: Đọc diễn cảm, Kết hợp phát vấn, giảng bình, thảo luận nhóm.
III/Phương tiện: Sgk, Sgv, tài liệu tham khảo, bảng phụ ( giáo án điện tử)
IV/Tiến trình dạy học:
- Ổn định lớp.
- KT bài cũ.
- Bài mới:
Hoạt động của Gv

Hoạt động của HS

Nội dung kiến thức

HĐ1:HD Hs tìm hiểu

I/ Giới thiệu chung:

Tiểu dẫn (sgk).

1/ Tác giả: (Sgk)

- GV yêu cầu 1 Hs đọc - Hs đọc Tỉểu dẫn.
Tiểu dẫn (sgk).

2/ Sự nghiệp:

- GV: Hãy trình bày
những nét chính về nhà

a/ Tác phẩm: (Sgk)
b/ Đặc điểm thơ:

thơ Thanh Thảo; Những - Hs dựa vào Sgk trả - Là sự lên tiếng của người trí thức


tác phẩm tiêu biểu và đặc lời.

nhiều suy tư, trăn trở về các vấn đề xã

điểm

hội và thời đại.

của

thơ

Thanh

Thảo.

- Hs theo dõi, ghi - Thể hiện sự cách tân thơ Việt: đào
-GV: Bổ sung các kiến chép.
sâu cái tôi nội cảm; cách biểu đạt mới
thức về Lor-ca; về trào

với câu thơ tự do, xoá bỏ ràng buộc

lưu văn học siêu thực; về

khuôn sáo bằng nhịp điệu, cách gieo

trào lưu văn học tượng

vần…

trưng…

3/Bài thơ:
a/ Xuất xứ:
- Rút trong tập “Khối vuông Ru –
bích”.

-GV: Gọi 1 Hs đọc bài

- Thể hiện tư duy thơ Thanh Thảo:

thơ.

giàu suy tư, nhuốm màu sắc tượng

-GV: Cho hs xác định bố -Hs đọc bài thơ.(lưu trưng, siêu thực.
cục.
ý cách đọc xúc cảm, b/ Bố cục: Gồm 4 phần:
-GV: Nhận xét cách chia luyến láy...như cung * Câu 1 – 6: Lor-ca – con người tự do,

bố cục của hs và điều bậc đàn ghi ta)

nghệ sĩ cách tân trong khung cảnh

chỉnh, bổ sung.

chính trị, nghệ thuật TBN.
- Hs chia bố cục và * Câu 7- 18: Lor-ca với cái chết oan
lý giải về cách chia khuất và nỗi xót xa về sự dang dở của
bố cục đó.

khát vọng cách tân nghệ thuật.
* Câu 19- 22: Niềm xót thương Lor-

-Hs tự ghi chép các ý
chính.

ca.
* Câu 23- 31: Suy tư về cuộc giải


thoát và cách giã từ của Lor-ca.
-GV: Theo em qua bài -Hs dựa vào định c/ Chủ đề:
thơ nhà thơ muốn nói lên hướng ở bố cục để - Khắc hoạ cuộc đời nghệ sĩ Lor-ca
điều gì? ( Câu hỏi tìm trả lời.
với lý tưởng cách tân nghệ thuật và
chủ đề)

cái chết oan khuất.
- Thể hiện niềm ngưỡng mộ và xót

thương của tác giả đối với Lor-ca.

HĐ2: HD Hs tìm hiểu

II/ Đọc - hiểu văn bản:

bài thơ:

1/ Hình tượng nghệ sĩ Lor-ca:

- GV: đọc lại 18 dòng thơ -Hs lắng nghe, nhập a/ Lor-ca, một con người tự do, nghệ
đầu.
cảm.
sĩ cách tân trong khung cảnh chính trị
và nghệ thuật TBN:
-GV: Em có suy nghĩ gì
khi bắt gặp h/ả “Áo
choàng đỏ gắt”, “ tiếng
đàn ghi ta…?”

- Áo choàng đỏ:
-Hs nêu cảm nhận.

+ Gợi bản sắc văn hoá TBN.
+ H/ả Lor-ca như một đấu sĩ với khát
vọng dân chủ trước nền chính trị TBN
độc tài lúc bấy giờ.
- Tiếng đàn:
+ Ghi ta: nhạc cụ của người TBN.
+ Tài năng nghệ thuật của Lor-ca với

-GV:Các h/ả “đi lang -Hs lý giải, phân tích khát vọng cách tân nghệ thuật
thang, vầng trăng chếnh các h/ả.
- Đi lang thang; vầng trăng chếnh
choáng, yên ngựa mỏi
choáng; yên ngựa mỏi mòn; hát


mòn, hát nghêu ngao, li

nghêu ngao; li la…:

la…” giúp ta liên tưởng

+ Phong cách nghệ sĩ dân gian tự do.

đến điều gì?

+ Sự cô đơn của Lor-ca trước thời
cuộc chính trị, trước nghệ thuật TBN

-GV dẫn dắt chuyển ý:

già cỗi.

Từ bối cảnh chính trị và

b/ Lor-ca và cái chết oan khuất:

nghệ thuật TBN lúc bấy

giờ số phận bi thương -Hs theo dõi, nêu
của Lor-ca.

- Hình ảnh:

cảm nhận chung về + Áo choàng bê bết đỏ – Gợi cảnh
hình tượng Lor-ca tượng khủng khiếp về cái chết của
trên

cơ

sở

định Lor-ca.

hướng của GV.

+ Tiếng ghi ta:

-GV:Tác giả đã tái hiện

. nâu: trầm tĩnh, nghĩ suy.

cái chết oan khuất của

. xanh: thiết tha, hy vọng.

Lor-ca qua các h/ả, chi
tiết nào?

-Hs dựa vào văn bản,

. tròn bọt nước vỡ tan: bàng

tìm các h/ả, chi tiết hoàng, tức tưởi.
liên quan.

. ròng ròng máu chảy: sự đau
đớn, nghẹn ngào.
=> Âm nhạc đã thành thân phận, tiếng
đàn thành linh hồn, sinh thể.
- Biện pháp nghệ thuật:
+ Đối lập:

-GV: Cảm nhận của em
về các bpnt được tác giả

Hát nghêu ngao >< áo choàng bê bết
đỏ


sử dụng trong bài thơ?

-Hs liệt kê các bpnt,

(ý nghĩa của các bpnt thảo luận nhanh giữa khát vọng >< hiện thực phũ phàng
các thành viên trong (giữa tiếng hát yêu đời vô tư , giữa
đó?)
bàn về ý nghĩa của tình yêu cái Đẹp và hành động tàn ác,
các bpnt và trình bày dã man).

trước lớp.
+ Nhân hoá: Tiếng ghi ta… máu chảy.
(Khuyến
khích
+ Hoán dụ: Áo choàng, tiếng ghi ta
những cách hiểu
Lor-ca.
riêng).
+ Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác: Tiếng
ghi ta vỡ ra thành màu sắc, hình khối,
GV: Nhận xét, giảng giải

hành động…

bổ sung và cho hs ghi vở

* Với việc sử dụng bpnt tài tình, tác

những nét cơ bản.

giả đã khắc hoạ thật ấn tượng về cái

(Tránh sự áp đặt cách -Hs theo dõi, ghi chết đầy bi phẫn của người nghệ sĩ
Lor-ca.
hiểu cho hs, tôn trọng ý chép.
kiến hs)

-GV: Đọc phần thơ còn
lại.

2/ Nỗi xót thương và suy tư về cuộc
-Hs theo dõi sgk

giã từ của Lor-ca:
- Lời Lor-ca (đề từ): “Khi tôi chết …

-GV: Theo em, Lor-ca

cây đàn.”

muốn nhắn gửi thông

+ Niềm đam mê nghệ thuật.

điệp gì qua câu nói “khi

+ Hãy biết quên nghệ thuật của Lor-ca
-Hs
thảo
luận
nhóm
tôi chết hãy chôn tôi với
để tìm hướng đi mới.


cây đàn”?

và nêu cảm nhận.

- “Không ai chôn cất… cỏ mọc

hoang”

-GV: Cho hs nêu cảm

+ Nghệ thuật của Lor-ca (cái Đẹp): có

nhận 4 câu thơ “Không

sức sống và lưu truyền mãi mãi như

ai

“cỏ mọc hoang”.

chôn

…cỏ

mọc

hoang”.

+ Phải chăng không ai dám vượt qua
cái cũ, thần tượng để làm nên nghệ
thuật mới.
- Giọt nước mắt …trong đáy giếng:

-GV: Yêu cầu hs giải mã
các h/ả “giọt nước mắt ,
đường

chỉ

tay,

dòng

sông, lá bùa, chiếc ghi ta
màu bạc…”.

- Hs dựa vào văn + Vầng trăng nơi đáy giếngsự bất tử
bản, suy nghĩ, trả lời. của cái Đẹp.
(Khuyến
những
riêng).

khích - Đường chỉ tay: ẩn dụ về định mệnh
cách hiểu nghiệt ngã.
-... dòng sông, ghi ta màu bạc... gợi
cõi chết, siêu thoát.
- Các hành động: ném lá bùa, ném
trái tim: có ý nghĩa tượng trưng cho
một sự giã từ, một sự lựa chọn.

-GV:Định hướng cách
hiểu.

-Hs theo dõi, ghi * Tiếng lòng tri âm sâu sắc đối với
người nghệ sĩ, thiên tài Lor-ca.
chép.

3/Yếu tố âm nhạc trong bài thơ:


-GV: Tiếng “Li la- li la- li -Hs tìm hiểu yếu tố - Chuỗi âm thanh “Li la- li la- li la”
la” trong bài thơ có ý âm nhạc trong bài luyến láy ở đầu và cuối như khúc dạo
nghĩa gì?

thơ. Nêu ý nghĩa?

đầu và kết thúc bản nhạc.
- Sự kính trọng và tri âm Lor-ca- nghệ

-GV: định hướng.

-Hs ghi chép.

sĩ thiên tài.

HĐ3: HD hs tổng kết,

III/ Tổng kết:

dặn dò.

1/ Nghệ thuật:

-GV: Yêu cầu hs tự tổng -Hs dựa vào nội - Thể thơ tự do, không dấu câu, không
kết bài học về phương dung tìm hiểu văn dấu hiệu mở đầu, kết thúc.
diện nội dung và nghệ bản để tổng kết.

- Sử dụng h/ả, biểu tượng - siêu thực
thuật.
có sức chứa lớn về nội dung.
-Hs ghi lại những nét - Kết hợp hài hoà hai yếu tố thơ và
-GV: Nhận xét, định chính.
hướng ý chính.

nhạc.
2/ Nội dung:
Tác giả bày tỏ nỗi đau xót sâu sắc
trước cái chết oan khuất của thiên tài
Lor-ca- một nghệ sĩ khát khao tự do,
dân chủ, luôn mong muốn cách tân
nghệ thuật.

-Dặn Dò : Yêu cầu hs học thuộc lòng bài thơ. Làm bài tập và chuẩn bị bài mới
.......................................................................................................