Giáo án Ngữ văn 12 tuần 14 bài: Đàn ghi ta của Lorca

GIÁO ÁN NGỮ VĂN LỚP 12
ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CA
ThanhThảo
I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:
- Hiểu được vẻ đẹp của hình tượng Lor-ca qua cách cảm nhận và tái hiện độc đáo
của Thanh Thảo;
- Nắm bắt được những nét đặc sắc trong kiểu tư duy thơ mới mẻ, hiện đại của tác
giả.
II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG:
1. Kiến thức:
- Hình tượng đẹp đẽ, cao cả của nhà thơ – chiến sĩ Lor-ca.
- Hình thức biểu đạt mang phong cách hiện đại của Thanh Thảo.
2. Kĩ năng:
- Đọc- hiểu một tác phẩm thơ trữ tình, bồi dưỡng năng lực cảm thụ thơ.
- Làm quen với cách biểu đạt mang đậm dấu ấn của trường phái siêu thực.
III. CHUẨN BỊ:
1.Giáo viên: Sách giáo khoa Ngữ văn, sách bài tập Ngữ văn, sách Chuẩn KTKN,
sách GV, phụ bảng...
2. Học sinh: Sách giáo khoa, trả lời câu hỏi thảo luận.
IV. PHƯƠNG PHÁP: Nêu vấn đề, thuyết minh, thảo luận…
V. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:
- Ổn định lớp.


- Kiểm tra bài cũ.
- Bài mới:
T/

HĐ của GV

HĐ của HS

Nội dung cần đạt

g
1.HD

Hs

tìm

I/ Giới thiệu chung:

hiểu Tiểu

dẫn

1/ Tác giả: (Sgk)

(sgk).

- Hs đọc Tỉểu

a. Cuộc đời:

- GV yêu cầu 1 dẫn.
Hs đọc Tiểu dẫn

b. Tác phẩm: (Sgk)

(sgk).

c. Đặc điểm thơ:
- Là sự lên tiếng của người trí thức nhiều

- GV: Hãy trình
bày

những

nét

chính về nhà thơ

- Hs dựa vào suy tư, trăn trở về các vấn đề xã hội và
Sgk trả lời.

thời đại.
- Thể hiện sự cách tân thơ Việt: đào sâu

Thảo; - Hs theo dõi, cái tôi nội cảm; cách biểu đạt mới với câu
thơ tự do, xoá bỏ ràng buộc khuôn sáo
Những tác phẩm ghi chép.
bằng nhịp điệu, cách gieo vần…
tiêu biểu và đặc
Thanh

điểm

của

thơ

Thanh Thảo.

3/Bài thơ:
a/ Xuất xứ:
- Rút trong tập “Khối vuông Ru – bích”.

-GV: Bổ sung các

- Thể hiện tư duy thơ Thanh Thảo: giàu
-Hs
đọc
bài
thơ.
kiến thức về Lorsuy tư, mãnh liệt phóng túng trong cảm
(lưu
ý
cách
đọc
ca; về trào lưu
xúc, nhuốm màu sắc tượng trưng, siêu
xúc
cảm,
luyến
văn học siêu thực;
thực.
láy...như
cung
về trào lưu văn

học

tượng bậc đàn ghi ta)

trưng…

b/ Bố cục: Gồm 4 phần:
* Đoạn1: (6 dòng đầu) Hình ảnh Lor-ca

-GV: Gọi 1 Hs - Hs chia bố cục – con người tự do, nghệ sĩ cách tân trong
đọc bài thơ.
và lý giải về khung cảnh chính trị, nghệ thuật TBN.
-GV: Cho hs xác cách
định bố cục.

chia

cục đó.

bố * Đoạn 2: (12 dòng tiếp theo) Lor-ca với
cái chết oan khuất và nỗi xót xa về sự
dang dở của khát vọng cách tân nghệ

-GV: Nhận xét

cách chia bố cục -Hs tự ghi chép thuật.
của hs và điều các ý chính.
* Đoạn 3: (4 dòng kế tiếp): Niềm xót

chỉnh, bổ sung.

thương Lor-ca, và nỗi xót tiếc những cách

-GV: Yêu cầu hs

tân nghệ thuật của Lor- ca không ai tiếp

vào tục.
định hướng ở
chủ đề của bài
* Đoạn 4: Suy tư về cuộc giải thoát và
bố cục để trả
thơ.
cách giã từ của Lor-ca.
lời.
c/ Chủ đề:
nêu cảm nhận về

-Hs

dựa

- Khắc hoạ cuộc đời nghệ sĩ Lor-ca với lý
tưởng cách tân nghệ thuật và cái chết oan
khuất.
- Thể hiện niềm ngưỡng mộ và xót
thương của tác giả đối với Lor-ca.
2:HD Hs tìm
hiểu bài thơ:

II/ Đọc - hiểu văn bản:
1/ Hình tượng nghệ sĩ Lor-ca:

- GV: đọc lại 18 -Hs lắng nghe, a/ Lor-ca, một con người tự do, nghệ sĩ
dòng thơ đầu.
nhập cảm.
cách tân trong khung cảnh chính trị và


nghệ thuật TBN:
-GV: Em có suy

- Áo choàng đỏ:

nghĩ gì khi bắt -Hs nêu cảm
gặp h/ả “Áo nhận.

+ Gợi bản sắc văn hoá TBN.

choàng đỏ gắt”,

+ H/ả Lor-ca như một đấu sĩ với khát
vọng dân chủ trước nền chính trị TBN

“ tiếng đàn ghi

độc tài lúc bấy giờ.

ta…?”

- Tiếng đàn:
+ Ghi ta: nhạc cụ của người TBN.
+ Tài năng nghệ thuật của Lor-ca với

-GV:Các h/ả “đi
lang thang, vầng -Hs

lý

giải,

khát vọng cách tân nghệ thuật

chếnh phân tích các - Đi lang thang; vầng trăng chếnh
choáng; yên ngựa mỏi mòn; hát nghêu
choáng, yên ngựa h/ả.
ngao; li la…:
mỏi mòn, hát
trăng

nghêu

ngao, li

+ Phong cách nghệ sĩ dân gian tự do.

la…” giúp ta liên

+ Sự cô đơn của Lor-ca trước thời cuộc

tưởng đến điều

chính trị, trước nghệ thuật TBN già cỗi.

gì?
b/ Cái chết bi thảm, dữ dội của Lor-ca.:
-GV

dẫn

dắt

chuyển ý: Từ bối
cảnh chính trị và

- Hình ảnh:
+ Áo choàng bê bết đỏ – Gợi cảnh tượng

-Hs theo dõi, khủng khiếp về cái chết của Lor-ca.
nêu cảm nhận
+ Tiếng ghi ta:
lúc bấy giờ số
chung về hình
phận bi thương
. nâu: trầm tĩnh, nghĩ suy.
nghệ thuật TBN


của Lor-ca.

tượng

Lor-ca

trên cơ sở định
-GV:Tác giả đã

hướng của GV.

. xanh: thiết tha, hy vọng.
. tròn bọt nước vỡ tan: bàng hoàng,
tức tưởi.

tái hiện cái chết
oan

khuất

. ròng ròng máu chảy: sự đau đớn,

của

nghẹn ngào.

Lor-ca qua các -Hs dựa vào văn => Âm nhạc đã thành thân phận, tiếng
h/ả, chi tiết nào?
bản, tìm các h/ả, đàn thành linh hồn, sinh thể.
chi

tiết

liên - Biện pháp nghệ thuật:

-GV: Cảm nhận quan.
của em về các
bpnt được tác giả -Hs liệt kê các
sử dụng trong bài bpnt, thảo luận
thơ?

nhanh giữa các

(ý nghĩa của các thành viên trong
bpnt đó?)

bàn về ý nghĩa
của các bpnt và

GV:

Nhận

xét,

giải

bổ

giảng

+ Đối lập:
Hát nghêu ngao >< áo choàng bê bết đỏ

khát vọng

><

hiện thực phũ phàng

(giữa tiếng hát yêu đời vô tư , giữa tình
yêu cái Đẹp và hành động tàn ác, dã
man).

trình bày trước + Nhân hoá: Tiếng ghi ta… máu chảy.
lớp.

+ Hoán dụ: Áo choàng, tiếng ghi ta Lor-

ca.
sung và cho hs (Khuyến khích
ghi vở những nét những cách hiểu + Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác: Tiếng ghi
cơ bản.
GV: Đọc phần thơ
còn lại.

riêng).

ta vỡ ra thành màu sắc, hình khối, hành
động…

-Hs theo dõi, * Với việc sử dụng bpnt tài tình, tác giả
đã khắc hoạ thật ấn tượng về cái chết đầy
ghi chép.
bi phẫn của người nghệ sĩ Lor-ca.


2/ Nỗi xót thương và suy tư về cuộc giã
từ của Lor-ca:
- Lời Lor-ca (đề từ): “Khi tôi chết …cây
đàn.”
+ Niềm đam mê nghệ thuật.
+ Hãy biết quên nghệ thuật của Lor-ca để
tìm hướng đi mới.
-GV: Theo em, -Hs theo dõi sgk - “Không ai chôn cất… cỏ mọc hoang”
Lor-ca

muốn

+ Nghệ thuật của Lor-ca (cái Đẹp): có

nhắn gửi thông

sức sống và lưu truyền mãi mãi như “cỏ

điệp gì qua câu

mọc hoang”.

nói “khi tôi chết
hãy chôn tôi với -Hs thảo luận

nhóm và nêu

cây đàn”?

-GV: Cho hs nêu cảm nhận.
cảm nhận 4 câu

+ Phải chăng không ai dám vượt qua cái
cũ, thần tượng để làm nên nghệ thuật
mới.
- Giọt nước mắt …trong đáy giếng:

thơ “Không ai - Hs dựa vào + Vầng trăng nơi đáy giếngsự bất tử của
chôn …cỏ mọc văn bản, suy cái Đẹp.
hoang”.
nghĩ, trả lời. - Đường chỉ tay: ẩn dụ về định mệnh
-GV: Yêu cầu hs (Khuyến khích nghiệt ngã.
giải mã các h/ả những cách hiểu -... dòng sông, ghi ta màu bạc... gợi cõi
“giọt nước mắt , riêng).

chết, siêu thoát.

đường

chỉ

- Các hành động: ném lá bùa, ném trái

dòng

sông,

tay,
lá

-Hs theo dõi, tim: có ý nghĩa tượng trưng cho một sự
bùa, chiếc ghi ta
giã từ, một sự lựa chọn.
ghi chép.


màu bạc…”.

-Hs

tìm

hiểu * Tiếng lòng tri âm sâu sắc đối với người

-GV:Định hướng yếu tố âm nhạc nghệ sĩ, thiên tài Lor-ca.
trong bài thơ. 3/Yếu tố âm nhạc trong bài thơ:
cách hiểu
Nêu ý nghĩa?
-GV: Tiếng “Li
- Chuỗi âm thanh “Li la- li la- li la” luyến
la- li la- li la” -Hs ghi chép.
láy ở đầu và cuối như khúc dạo đầu và
trong bài thơ có ý

kết thúc bản nhạc.

nghĩa gì?

- Sự kính trọng và tri âm Lor-ca- nghệ sĩ

-GV: định hướng.

thiên tài

3.Củng cố: HD . Hs dựa vào nội III/ Tổng kết:
hs tổng kết, dặn dung tìm hiểu 1/ Nội dung:
dò.
văn bản để tổng
Tác giả bày tỏ nỗi đau xót sâu sắc
kết.
-GV: Yêu cầu hs
trước cái chết oan khuất của thiên tài Lortự tổng kết bài

ca- một nghệ sĩ khát khao tự do, dân chủ,

học về phương -Hs ghi lại luôn mong muốn cách tân nghệ thuật.
diện nội dung và những nét chính
2/ Nghệ thuật:
nghệ thuật.
- Thể thơ tự do, không dấu câu, không
dấu hiệu mở đầu, kết thúc.
-GV: Nhận xét,
định
chính.

hướng

ý

- Sử dụng h/ả, biểu tượng - siêu thực có
sức chứa lớn về nội dung.
- Kết hợp hài hoà hai yếu tố thơ và nhạc.

-Dặn Dò : Yêu cầu hs học thuộc lòng bài thơ. Làm bài tập và chuẩn bị bài mới
====================================