Giáo án Lịch sử 8 bài 10: Trung Quốc giữa thế kỉ 19 đầu thế kỉ 20

Bài 10
TRUNG QUỐC GIỮA THẾ KỈ XIX-ĐẦU THẾ KỈ XX
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Vào cuối thế kỉ XIX-đầu thế kỉ XX do chính quyền Mãn Thanh suy yếu, hèn nhát nên đất nước
Trung Quốc rộng lớn có nền văn minh lâu đời, đã bị các nước đế quốc xâu xé trở thành nước
nửa thuộc địa, nửa phong kiến.
- Các phong trào đấu tranh chống phong kiến và đế quốc diễn ra hết sức sôi nổi, tiêu biểu là
cuộc vận động Duy Tân, phong trào Nghĩa Hoà Đoàn, cách mạng Tân Hợi.
2. Kĩ năng
Bước đầu nhận xét, đánh giá trách nhiệm của triều đình phong kiến Mãn Thanh trong việc để
Trung Quốc rơi vào tay đế quốc. Biết sử dụng lược đồ để trình bày các sự kiện tiêu biểu.
3. Tư tưởng
Có thái độ phê phán triều đại Mãn Thanh trong việc để Trung Quốc trở thành miếng mồi ngon
cho các nước đế quốc xâu xé biểu lộ sự cảm thông, khâm phục nhân dân Trung Quốc trong cuộc
đấu tranh chống đế quốc đặc biệt là cuộc cách mạng Tân Hợi và vai trò của Tôn Trung Sơn.
II. THIẾT BỊ
Lược đồ "Phong trào Nghĩa Hoà đoàn", “Cách mạng Tân Hợi”.
III. TIẾN TRÌNH DẠY-HỌC
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ
Nêu các phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc của nhân dân Ấn Độ. Các phong trào có ý
nghĩa như thế nào?
3. Bài mới
a. Giới thiệu bài mới
Là một đất nước rộng lớn, đông dân, cuối thế kỉ XIX, Trung Quốc đã bị các nước tư bản
phương Tây xâu xé, xâm lược. Tại sao như vậy ? Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc của
nhân dân Trung Quốc đã diễn ra như thế nào ? Chúng ta cùng giải đáp các vấn đề này qua nội
dung của bài.
b. Nội dung bài mới
HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC

KIẾN THỨC CẦN ĐẠT
Hoạt động 1: Cá nhân/Cả lớp
I. TRUNG QUỐC BỊ CÁC NƯỚC ĐẾ QUỐC
* Mức độ kiến thức cần đạt:
CHIA XẺ
HS cần nắm được những nét chính về quá trình phân
chia, xâu xé Trung Quốc.
* Tổ chức thực hiện:
GV: Sử dụng bản đồ Trung Quốc, giới thiệu khái quát
về Trung Quốc khi bước vào thời cận đại.
GV: Các nước Đức, Anh, Pháp, Nga, Nhật đã xâu xé - Đến cuối thế kỉ XIX, các nước đế quốc Đức, Anh,
Trung Quốc như thế nào ?
Pháp, Nga, Nhật đã xâu xé chiếm nhiều vùng đất của
HS: Trả lời
Trung Quốc.
HS xem hình 42.
Hoạt động 1: Cả lớp
II. PHONG TRÀO ĐẤU TRANH CỦA NHÂN
* Mức độ kiến thức cần đạt:
DÂN TRUNG QUỐC CUỐI THẾ KỈ XIX-ĐẦU
HS cần nắm được những nét chính về phong trào đấu THẾ KỈ XX
tranh.
1. Nguyên nhân


* Tổ chức thực hiện:
- Sự xâm lược của các nước đế quốc.
GV: Những nguyên nhân nào dẫn đến phong trào đấu - Thái độ thoả hiệp của triều đình Mãn Thanh.
tranh của nhân dân Trung Quốc cuối thế kỉ XIX-đầu 2. Các phong trào đấu tranh
thế kỉ XX ?

- Phong trào nông dân Thái bình Thiên quốc (1851HS: Trả lời
1864).
GV: Trình bày vài nét về cuộc vận động Duy Tân.
- Cuộc vận động Duy Tân (1898):
HS: Trả lời
+ Người khởi xướng: Khang Hữu Vi, Lương Khải
HS quan sát H43 để tìm hiểu địa điểm diễn ra và diễn Siêu được vua Quang Tự ủng hộ.
biến của phong trào Nghĩa Hoà đoàn.
+ Kết quả: thất bại.
GV: Kết quả của phong trào ?
- Phong trào nông dân Nghĩa Hoà đoàn:
HS: Trả lời
+ Nêu cao khẩu hiệu chống đế quốc.
Hoạt động 1: Cá nhân
+ Kết quả: thất bại.
* Mức độ kiến thức cần đạt:
III. CÁCH MẠNG TÂN HỢI (1911)
HS cần nắm được về Tôn Trung Sơn.
1. Tiểu sử Tôn Trung Sơn
* Tổ chức thực hiện:
GV: Em biết gì về Tôn Trung Sơn ?
- Tôn Trung Sơn (1866-1925), thành lập Trung Quốc
HS: Trả lời
Đồng minh hội, đề ra Học thuyết Tam dân.
Hoạt động 2: Cả lớp
2. Cách mạng Tân Hợi (1911)
* Mức độ kiến thức cần đạt:
a. Nguyên nhân:
HS cần nắm được nguyên nhân, diễn biến, ý nghĩa
của Cách mạng Tân Hợi.

* Tổ chức thực hiện:
GV: Nguyên nhân của Cách mạng Tân Hợi ?
- 9/5/1911, chính quyền Mãn Thanh ra sắc lệnh
HS: Trả lời
“Quốc hữu hoá đường sắt”.
GV: Sử dụng lược đồ H45 tường thuật diễn biến của b. Diễn biến:
cuộc cách mạng Tân Hợi.
- 10/10/1911, Cách mạng bùng nổ và giành thắng lợi
GV: Ý nghĩa của cuộc cách mạng Tân Hợi ?
ở Vũ Xương, lan sang tất cả các tỉnh miền Nam và
HS: Trả lời
miền Trung.
GV sơ kết bài: Cuối thời Mãn Thanh, nước Trung - 29/12/1911, thành lập nước Trung Hoa Dân quốc.
Hoa phong kiến dần dần suy yếu, bị các nước tư bản - 2/1912, Cách mạng Tân Hợi chấm dứt.
chia nhau xâm chiếm. Nhân dân Trung Hoa đã đấu c. Ý nghĩa:
tranh đòi duy tân đất nước và khởi nghĩa vũ trang - Tạo điều kiện cho nền kinh tế tư bản chủ nghĩa ở
chống đế quốc, lật đổ phong kiến trong phong trào Trung Quốc phát triển.
Nghĩa Hoà đoàn (1900) và Cách mạng Tân Hợi - Aûnh hưởng lớn đến phong trào giải phóng dân tộc
(1911).
ở châu Á.
4. Củng cố
HS lên bảng làm bài tập củng cố.
5. Dặn dò
- Học bài cũ và làm bài tập.
- Xem trước bài 11, trả lời các câu hỏi trong SGK.