Báo cáo nghiên cưu khoá học cấp tỉnh của giáo viên thcs 1

Dự án: Xe di chuyển thuyền trên cát

MỤC LỤC
Nội dung
- LỜI CÁM ƠN
- TÓM TẮT
1. Mục đích
2. Điểm mới của dự án
3. Trình tự thực hiện
4. Kết luận
- GIỚI THIỆU
1. Mục đích nghiên cứu
2. Giả thuyết
3. Hi vọng đạt được
4. Dự kiến kết quả
- PHƯƠNG PHÁP VÀ THIẾT BỊ THÍ NGHIỆM
1. Phương pháp nghiên cứu
2. Thiết bị thí nghiệm
- KẾT QUẢ
- THẢO LUẬN
- KẾT LUẬN
- TÀI LIỆU THAM KHẢO

LỜI CÁM ƠN
Trang 1

Trang
2
3-4

5

6-7
8
9
10-11
12


Dự án: Xe di chuyển thuyền trên cát

Trong suốt thời gian từ khi bắt đầu nghiên cứu làm dự án đến nay, chúng em đã nhận
được rất nhiều sự quan tâm, giúp đỡ của quý thầy cô, nhà trường, gia đình và bạn bè. Chúng
em xin gửi đến quý thầy cô giáo, Ban giám hiệu nhà trường, gia đình và bạn bè đã giúp đỡ
chúng em trong suốt thời gian làm dự án với lòng biết ơn sâu sắc nhất.
Chúng em rất cám ơn Ban tổ chức đã tạo sân chơi mới này. Sân chơi này đã tạo được
ở chúng em phương pháp nghiên cứu khoa học và thể hiện sự sáng tạo của chúng em. Đây là
một phương pháp mới tiếp cận tri thức, học tập và nghiên cứu khoa học thật bổ ích.
Chúng em chân thành cảm ơn thầy Nguyễn Cảnh Thứ đã tận tâm hướng dẫn cung cấp
cho chúng em hiểu được thêm nhiều thông tin hữu ích có liên quan đến dự án và hướng dẫn
qua từng bước nhỏ trong quá trình làm dự án. Nếu không có những lời tư vấn, hướng dẫn,
trợ giúp của các thầy thì chúng em nghĩ dự án này của em rất khó có thể hoàn thiện được.
Một lần nữa, em xin chân thành cảm ơn các thầy.
Dự án chúng em lần đầu mới nghiên cứu và thực hiện trong thời gian cũng khá ngắn.
Bước đầu đi vào thực tế, tìm hiểu về lĩnh vực sáng tạo trong nghiên cứu khoa học, kiến thức
của em còn hạn chế và còn nhiều bỡ ngỡ. Do vậy, không tránh khỏi những thiếu sót là
điều chắc chắn, chúng em rất mong nhận được những ý kiến đóng góp quý báu của quý
thầy cô, ban tổ chức và các bạn để dự án của chúng em trong lĩnh vực này được hoàn thiện
hơn, sớm đưa vào ứng dụng trong thực tiễn.

TÓM TẮT

Trang 2


Dự án: Xe di chuyển thuyền trên cát

1. Mục đích nghiên cứu.
Tạo ra xe chở thuyền hữu dụng nhằm vận chuyển thuyền trên cát thuận tiện, nhanh
chóng tiết kiệm được thời gian, giảm công sức lao động đưa thuyền lên bờ. Tránh được sự
ma sát giữa thuyền và bờ cát, lực xô đẩy thuyền di chuyển bởi đòn xeo làm hỏng thuyền do
đó đảm bảo an toàn và tăng tuổi thọ cho thuyền trong quá trình vận chuyển đến nơi neo đậu
của người dân.
2. Điểm mới của dự án
Hiện tại mỗi khi đưa thuyền vào bờ ngư dân phải dùng đòn bẩy, đòn gánh để xô đẩy
thuyền trượt trên cát vào nơi trú ẩn, cất giữ. Làm như vậy lực ma sát giữa thuyền và bờ cát
rất lớn nên công hao phí bỏ ra rất nhiều và làm thuyền nhanh hỏng. Khi sử dụng xe dự án
của chúng em sẽ chuyển từ ma sát trượt thành ma sát lăn như vậy công hao phí sẽ giảm đi
hàng chục lần. Ngoài ra xe có cấu tạo đơn giản, dễ chế tạo, không cồng kềnh, giá thành
không cao. Độ cao sàn xe thấp dễ đưa thuyền lên, xuống. Xe không lún sâu trên cát. Có thể
tận dụng các bộ phận phế thải của các loại xe khác để lắp ráp. Có bộ phận tời hỗ trợ cho xe
trong quá trình di chuyển thuyền trên cát giảm lực kéo thuyền.
3. Trình tự thực hiện.
Lắp thiết bị theo sơ đồ

* Cách làm:
+ Thực hiện đo lực và đo thời gian di chuyển thuyền trực tiếp trên cát.
+ Thực hiện đo lực và đo thời gian di chuyển thuyền khi dùng xe.
+ So sánh thời gian thực hiện trong hai trường hợp trên nhận xét rút ra kết luận.
Trang 3

Dự án: Xe di chuyển thuyền trên cát

* Dữ liệu thu thập được
Lực có cường độ F = 18N để kéo, đẩy thuyền di chuyển trên cát và cũng dùng lực có
cùng cường độ đó kéo xe chở thuyền di chuyển trên cát. Quãng đường dịch chuyển là 0,7m
và độ dốc bờ cát là 300. Ghi chép lại thời gian.
- Qua thực nghiệm bởi mô hình đã cho kết quả về thời gian như sau:
Di chuyển thuyền trực tiếp
trên cát

Di chuyển thuyền bởi xe và
tời

Thời gian t (s)

Thời gian t (s)

1

96

20

2

97

21

3

96

20

4

94

19

5

97

21

96

20,2

Lần thí nghiệm

Giá trị trung
bình

- Lực tác dụng làm cho xe chở thuyền dịch chuyển là 10N, lực tác dụng làm thuyền di
chuyển trực tiếp trên cát là 16N
4. Kết luận
+ Giá trị trung bình thời gian khi không sử dụng xe là: 96s

+ Giá trị trung bình thời gian khi sử dụng xe là: 20,2s
Thời gian thực hiện khi sử dụng xe giảm được 4,8 lần (giảm 75,8s) đây là một kết
quả rất tốt.
Qua quá trình nghiên cứu từ lí thuyết và kết quả thực nghiệm khoa học nhóm chúng
em nhận thấy sử dụng xe đem lại hiệu quả thiết thực tiết kiệm được công sức và thời gian.
-

Ứng dụng của nghiên cứu

Từ kết quả nghiên cứu trên khi đưa vào ứng dụng thực tiễn giúp ngư dân vận chuyển
thuyền vào nơi ẩn nấp trên bờ tránh bão, hoặc sửa chữa ở những vùng biển bãi ngang. Giảm
được hư hỏng thuyền do ma sát trong khi xô đẩy thuyền lên bờ trú ẩn. Đặc biệt trong những
ngày mưa bão thì việc vận chuyển lại gặp hết sức khó khăn, mất nhiều thời gian nếu không
kịp đưa thuyền vào bờ thì thiệt hại hết sức nghiêm trọng. Nếu dùng xe chở thuyền của chúng
em sẽ tránh được những thiệt hại nói trên và giảm được số lượng người tham gia đẩy thuyền
(03 người) và thời gian cũng giảm đi gần 5 lần.
GIỚI THIỆU
Trang 4


Dự án: Xe di chuyển thuyền trên cát

1. Lý do nghiên cứu
Ngư Thủy Nam là xã bãi ngang ven biển, cuộc sống người dân nơi đây còn gặp nhiều
khó khăn, vất vả, nguồn thu nhập chính của họ là làm nghề biển. Phương tiện là những chiếc
thuyền nan dùng để ra biển đánh bắt hải sản mang về bán lấy tiền trang trải cho cuộc sống
hàng ngày và là tài sản có giá trị nhất đối với gia đình họ.
Trong khi đó địa hình bãi ngang ven biển như xã Ngư Thủy Nam không có cửa sông
hay vịnh để làm cảng. Do đó vào mùa mưa bão hay khi thuyền hư hỏng cần sửa chữa việc di
chuyển thuyền đến nơi trú tránh hoặc tu sửa rất vất vã tốn nhiều công sức. Thực tế cứ mỗi

lần như vậy khi người dân kết hợp dùng đòn bẩy xeo, sức người (6 người) xô, đẩy và gánh
một đầu thuyền. Khi thuyền di chuyển trượt trên cát có sự ma sát giữa thuyền và cát, lực xeo
bẩy của đòn bẩy, lực đẩy của người vào thuyền không đều làm thuyền nhanh hư hỏng, giảm
tuổi thọ, ảnh hưởng đến kinh tế gia đình. Đặc biệt vào mùa mưa bão mỗi lần di chuyển
thuyền như vậy cần rất nhiều nhân lực, trong quá trình di chuyền đã có nhiều trường hợp
thuyền bị hỏng, vỡ các bộ phận của thuyền do lực xeo bẩy của đòn bẩy. Một số gia đình
không đủ nhân lực để di chuyển thuyền kịp thời nên đã bị sóng, gió đánh vỡ.
Từ thực trạng trên chúng em đưa ra ý tưởng:“Thiết kế xe di chuyển thuyền trên cát”
2. Mục đích nghiên cứu.
Từ những vất vã khó khăn trong việc đưa thuyền lên bờ. Nhóm chúng em nghiên cứu
dự án chế tạo ra xe chở thuyền để vận chuyển thuyền trên cát thuận tiện, nhanh chóng tiết
kiệm được thời gian, giảm công sức lao động đưa thuyền lên bờ. Tránh được sự ma sát giữa
thuyền và bờ cát, lực xô đẩy thuyền di chuyển bởi đòn xeo làm hỏng thuyền đảm bảo an toàn
và tăng tuổi thọ cho thuyền trong quá trình vận chuyển đến nơi neo đậu, đem lại hiệu quả
kinh tế cho người dân .
3. Giả thuyết nghiên cứu
Khi sử dụng xe sẽ làm giảm lực ma sát giữa thuyền và cát, chuyển từ ma sát trượt
sang ma sát lăn. Đưa thuyền lên bờ bởi xe sẽ giảm được thời gian thực hiện và lực kéo vì lực
ma sát lăn có cường độ nhỏ hơn 20 đến 30 lần so với ma sát trượt công hao phí sẽ giảm đi
đáng kể. Nếu cùng một lực tác dụng khi sử dụng xe sẽ giảm thời gian đưa thuyền lên khoảng
5 đến 6 lần. Việc sử dụng tời hoạt động theo nguyên lý đòn bẩy nên cũng giảm được lực kéo
tiết kiệm được nhân lực.
4. Hi vọng đạt được
Việc dùng xe và tời sẽ giảm được 50% công sức và 60% thời gian lao động. Dùng xe
và tời để vận chuyển thuyền giảm được công sức của người lao động, tiết kiệm được thời
gian. Thuyền được vận chuyển nhanh chóng, an toàn đem lại hiệu quả sử dụng thuyền được
lâu bền. Dự án thành công áp dụng vào thực tế đem lại hiệu quả thiết thực cho người dân ở
những vùng bãi ngang ven biển.

PHƯƠNG PHÁP VÀ THIẾT BỊ THÍ NGHIỆM

Trang 5


Dự án: Xe di chuyển thuyền trên cát

1. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp phân tích, tổng hợp lí thuyết
- Phương pháp mô hình hóa
- Phương pháp giả thuyết
- Phương pháp quan sát
- Phương pháp điều tra
- Phương pháp thực nghiệm khoa học
- Phương pháp phân tích và tổng kết kinh nghiệm
- Phương pháp chuyên gia.
2. Thiết bị thí nghiệm
+ Bảng dụng cụ, thiết bị thí nghiệm.
TT

Tên thiết bị

Số lượng

Vật liệu

1

Mô hình thuyền

1

Gỗ

2

Tời

1

Khung gỗ, ổ bi.

3

Dây kéo

1

Sợi ni long
- Trục thép

4

Xe chuyển

1

- Sàn gỗ
- Bánh gỗ

5

Lực kế

4

6

Bãi cát nghiêng 300

1

Cát

+ Bảng ghi chép kết quả thực nghiệm
Lần thí nghiệm

Di chuyển thuyền trực tiếp
trên cát

Di chuyển thuyền bởi xe và
tời

Thời gian t (s)

Thời gian t (s)

1

96

20

2

97

21

3

96

20

4

94

19

Trang 6


Dự án: Xe di chuyển thuyền trên cát

5

97

21

Giá trị trung

96

20,2

bình

+ Sơ đồ lắp đặt

* Cách làm:
+ Thực đo lực và đo thời gian di chuyển thuyền trực tiếp trên cát.
Dùng lực kế móc vào phần đuôi thuyền mô hình kéo thuyền dịch chuyển sang phải
góc 450 sau đó móc lực kế vào phần đầu thuyền di chuyển sang phải góc 45 0 mỗi chu kì
như vậy thuyền di chuyển được 7cm. Tính công di chuyển thuyền trong từng chu kì và ghi
chép thời gian để di chuyển thuyền đi quảng đường là 70cm. Ghi chép vào cột tương ứng.
+ Thực hiện đo lực và đo thời gian di chuyển thuyền bởi xe.
-

Dùng lực kế kéo thuyền di chuyển (lực có cùng cường độ như trên). Đo thời gian
thuyền di chuyển với quãng đường 70cm
+ Làm thí nghiệm trong 5 lần tính giá trị trung bình.
+ Dùng lực kế đo lực tác dụng làm thuyền chuyển động trực tiếp trên cát và qua xe.

Từ đó đối chiếu, so sánh rút ra kết luận.
KẾT QUẢ
Trang 7


Dự án: Xe di chuyển thuyền trên cát

Việc vận chuyển thuyền lên bờ thực hiện bởi xe và tời đã cho thấy kết quả tiết kiệm
được sức người và thời gian thực hiện có hiệu quả. Việc dùng đòn bẩy, đòn gánh để vừa bẩy
thuyền, vừa nâng vừa xô để thuyền di chuyển lên bờ trong quá trình thực hiện thuyền trượt
trên cát nên ma sát giữa thuyền và bờ cát là ma sát trượt có độ cản lớn nên vận chuyển rất
khó khăn và tốn nhiều sức. Khi sử dụng xe và tời đã chuyển từ ma sát trượt giữa thuyền và
bờ cát thành ma sát lăn nên lực cản đã giảm đi rất lớn. Dùng tời nên cũng đỡ tốn hao về lực.
- Qua thực nghiệm bởi mô hình đã cho kết quả về thời gian như sau:
Di chuyển thuyền trực tiếp
trên cát

Di chuyển thuyền bởi xe và
tời

Thời gian t (s)

Thời gian t (s)

1

96

20

2

97

21

3

96

20

4

94

19

5

97

21

96

20,2

Lần thí nghiệm

Giá trị trung
bình

- Lực tác dụng làm cho xe chở thuyền dịch chuyển là 10N, lực tác dụng làm thuyền di
chuyển trực tiếp trên cát là 16N

Biểu đồ so sánh thời gian khi xe và không sử dụng xe khi thực hiện di chuyển thuyền trên
cát.
Trang 8


Dự án: Xe di chuyển thuyền trên cát

THẢO LUẬN
Kết quả nghiên cứu thực nghiệm với lí thuyết phù hợp. Từ thực tế qua thực nghiệm
bởi mô hình cho thấy hiệu quả rất cao. Trong thực tế hiện nay việc vận chuyển những đồ vật
có khối lượng lớn người ta sử dụng tời đường ray và xe goòng. Những ứng dụng đó dùng để
vận chuyển trên đường bằng nền đất như: vận chuyển than từ hầm mỏ lên mặt đất, thuyền
vượt qua đập… Nếu sử dụng đường ray trên cát thì hiệu quả không cao vì ở nền cát khi có
gió thường bị gió cuốn cát vùi lấp đường ray. Nếu đầu tư làm đường ray gia cố bằng bờ bê
tông, đá thì chi phí quá lớn không phù hợp vời điều kiện của người dân và độ linh động hạn
chế. Một số ý kiến cho rằng nên dùng xe bánh xích để chuyên chở thuyền. Với ý kiến này
chúng em cũng cho rằng cũng chưa phù hợp với điều kiện kinh tế còn hạn chế ở địa phương.
Dự án của chúng em sử dụng hệ thống gồm tời và xe như thiết kế có chi phí thấp lại linh
động trong việc di chuyển thiết bị, bảo dưỡng bảo quản. Việc chế tạo có thể tận dụng các
nguồn nguyên liệu sẳn có hoặc tái chế lại từ những sản phẩm đã hỏng. Khi sử dụng để vận
chuyển thuyền tiết kiệm được nhân lực, thời gian thực hiện nhanh chóng. Tời có thể tháo rời
khỏi đế, giữa tời và đế có trục quay nên có thể xoay theo các hướng dễ dàng. Xe sử dụng
bánh có ổ bi do đó giảm được lực ma sát lớn tiết kiệm được nhân lực. Hệ thống bánh lốp nên
tránh được sự lún trên cát.
Đất nước chúng ta là quốc gia biển. Hiện nay chiều dài bờ biển Việt Nam được công
bố trên website của Bộ Khoa học – Công nghệ là 3.350km được tính bằng tổng chiều dài bờ
biển của các tỉnh ven biển ... Một số tổ chức nước ngoài, như CIA World Factbook tại
website http: www.cia.gov công bố chiều dài bờ biển Việt nam là 3.444km chưa tính chiều
dài bờ biển đảo, đồng thời xếp hạng Việt Nam đứng thứ 32 về chiều dài bờ biển trong tổng
số 156 nước có biển. Nhưng theo “định nghĩa” của ngành địa lý hiện đại (Viện Tài nguyên

thế giới và Tổ chức Môi trường Liên hiệp quốc), bờ biển bao gồm cả bờ biển ngoài (theo
định nghĩa cổ điển cộng với bờ đảo biển) và bờ biển trong bao gồm đầm phá và các cửa sông
chịu tác động mạnh của thuỷ triều thì chiều dài bờ biển Việt Nam là 11.409,1km. Trong đó
những vùng biển bãi ngang chiếm tỷ lệ rất cao và cư dân sinh sống ở những vùng này điều
kiện kinh tế đa số còn rất hạn chế. Nên chúng em nghĩ việc ứng dụng dự án của chúng em
vào trong thực tiễn sẽ đem lại lợi ích rất to lớn. Giúp cho ngư dân ở những vùng khác có
điều kiện kinh tế giống địa phương chúng em sẽ bớt phải vất vã mỗi khi đưa thuyền lên bờ.
Hạn chế của dự án
Khi sử dụng bộ phận tời để kéo xe di chuyển trên cát yêu cầu thuyền phải cập tập
trung vì bộ phận tời đặt cố định trên bờ.

Trang 9


Dự án: Xe di chuyển thuyền trên cát

KẾT LUẬN
Qua quá trình nghiên cứu từ lí thuyết và kết quả thực nghiệm khoa học nhóm chúng
em nhận thấy sử dụng xe đem lại hiệu quả thiết thực tiết kiệm được công sức và thời gian.
Ứng dụng thực tế của dự án:
Thực tế cho thấy, khi chưa sử dụng xe cứ mỗi lần người dân phải đưa thuyền lên neo,
đậu rồi đưa thuyền xuống để ra biển đánh bắt hải sản là rất khó khăn, vất vả, mất nhiều thời
gian, tốn nhiều công sức, lại vận chuyển trên cát bằng hình thức đòn bẩy, gánh thuyền để di
chuyển sẽ xuất hiện sự cọ xát giữa cát và thuyền làm thuyền nhanh hư hỏng, ảnh hưởng
không nhỏ đến kinh tế gia đình. Qua thực nghiệm cho thấy, khi sử dụng xe có bộ phận tời để
di chuyển thuyền người dân tốn ít sức lực, giảm thời gian trong quá trình di chuyển và tăng
tuổi thọ cho phương tiện đánh bắt giúp cho ngư dân đỡ vất vả hơn khi đưa thuyền lên xuống
biển giúp họ giữ được sức khỏe, tăng sản lượng đánh bắt, nâng cao thu nhập, ổn định và phát
triển kinh tế gia đình.
Theo khảo sát nhóm chúng em hiện tại ở thôn Liêm Bắc có số thuyền: 30 thuyền nan

(bơ) lượng thuyền cập bến trong ngày là: 30 thuyền (đối với lúc gió lớn hoặc mưa bão), số
bến 1.
Như vậy chúng em sẽ làm đế tời cố định ở bến. Để dùng vận chuyển cho một chiếc
thuyền có khối lượng từ: 500 kg đến 550kg nhóm chúng em thiết kế hệ thống xe với giá
thành:
Giá thành để chế tạo hệ thống gồm xe và tời (giá chúng em tham khảo)
TT

Tên thiết bị

Giá tiền

1

Tời

1.000.000đ

2

Xe

1.500.000đ

3

Dây dây ni long Φ 30mm.

4

Đế bê tông
Tổng tiền

Ghi chú

500.000đ
1.000.000đ
4.000.000đ

Thiết nghĩ với số tiền đầu tư như trên ngư dân có thể tiết kiệm được nhân lực, thời
gian. Giảm được hư hỏng thuyền do ma sát trong khi xô đẩy thuyền lên bờ trú ẩn. Đặc biệt
trong những ngày mưa bão thì việc vận chuyển lại gặp hết sức khó khăn, mất nhiều thời gian
nếu không kịp đưa thuyền vào bờ thì thiệt hại hết sức nghiêm trọng. Nếu dùng xe chở thuyền
của chúng em sẽ tránh được những thiệt hại nói trên.
Khi không sử dụng xe để đưa một chiếc thuyền lên bờ neo đậu cần phải sử dụng ít
nhất 06 người dùng đòn bẩy gánh thuyền di chuyển, tốn nhiều sức, thời gian di chuyển lâu
gấp khoảng 5 - 6 lần thời gian khi có xe di chuyển thuyền.

Trang 10


Dự án: Xe di chuyển thuyền trên cát

Nếu di chuyển thuyền bằng xe có bộ phận tời chỉ cần 03 người, 01 người điều khiển
bộ phận tời, 02 người còn lại dùng đòn bẩy gánh một đầu thuyền mục đích giữ thăng bằng
cho thuyền và có lực để đẩy xe di chuyển.

Trang 11

Dự án: Xe di chuyển thuyền trên cát

TÀI LIỆU THAM KHẢO

TT

Tên tài liệu

Nhà xuất bản (tác giả)

1

Sách giáo khoa, sách giáo viên
Vật lí 8

Nhà xuất bản giáo dục

2

Sách 200 bài tập Vật lí chọn lọc

Nhà xuất bản giáo dục

3

Đặc điểm bờ biển Việt Nam



4

Sách Địa lí Việt Nam

Nhà xuất bản giáo dục

5

Tài liệu Địa lí Quảng Bình

Nhà xuất bản: Sở giáo dục và
đào tạo Quảng Bình.

6

Từ điển bách khoa toàn thư

Ghi chú

Website:


XÁC NHẬN CỦA HĐKH NHÀ TRƯỜNG

NHÓM BÁO CÁO

1. Trương Thị Mỹ Nhàn
2. Trần Văn Cường

Trang 12