Thực hiện chính sách quản lý phương tiện giao thông cơ giới đường bộ tại cục cảnh sát giao thông, bộ công an

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

LÊ MINH PHƯƠNG

THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH QUẢN LÝ PHƯƠNG TIỆN
GIAO THÔNG CƠ GIỚI ĐƯỜNG BỘ TẠI CỤC CẢNH
SÁT GIAO THƠNG, BỘ CƠNG AN

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG

HÀ NỘI – 2019


VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

LÊ MINH PHƯƠNG

THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH QUẢN LÝ PHƯƠNG TIỆN
GIAO THÔNG CƠ GIỚI ĐƯỜNG BỘ TẠI CỤC CẢNH
SÁT GIAO THƠNG, BỘ CƠNG AN

Ngành: Chính sách cơng
Mã số: 8.34.04.02

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

LÊ MINH PHƯƠNG

THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH QUẢN LÝ PHƯƠNG TIỆN
GIAO THƠNG CƠ GIỚI ĐƯỜNG BỘ TẠI CỤC CẢNH
SÁT GIAO THÔNG, BỘ CÔNG AN

Ngành: Chính sách cơng
Mã số: 8.34.04.02

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
PGS.TS. HỒ VIỆT HẠNH

HÀ NỘI - 2019


PGS.TS. HỒ VIỆT HẠNH

HÀ NỘI - 2019


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn là công trình nghiên cứu khoa học,
độc lập của tơi; các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và
có nguồn gốc rõ ràng.
Hà Nội, ngày

tháng

năm 2019

TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Lê Minh Phương


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1
Chương 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH QUẢN
LÝ PHƯƠNG TIỆN GIAO THÔNG CƠ GIỚI ĐƯỜNG BỘ .................................7
1.1. Khái niệm liên quan về phương tiện giao thông cơ giới đường bộ .....................7
1.2. Đặc điểm chính sách quản lý phương tiện giao thơng cơ giới đường bộ tại Cục
Cảnh sát giao thông, Bộ Cơng an ..............................................................................14
1.3. Những u cầu thực hiện chính sách quản lý phương tiện giao thông cơ giới
đường bộ tại Cục Cảnh sát giao thông, Bộ Công an .................................................17
1.4. Những nhân tố tác động đến thực hiện chính sách quản lý phương tiện giao
thông cơ giới đường bộ .............................................................................................25
Chương 2: THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH QUẢN LÝ
PHƯƠNG TIỆN GIAO THÔNG CƠ GIỚI ĐƯỜNG BỘ TẠI CỤC CẢNH
SÁT GIAO THÔNG ...............................................................................................34
2.1. Khái quát về Cục Cảnh sát giao thông ...............................................................34
2.2. Thực trạng thực hiện chính sách quản lý phương tiện giao thông cơ giới đường
bộ tại Cục Cảnh sát giao thông .................................................................................35
2.3. Nhận xét, đánh giá chung ...................................................................................51
Chương 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH
QUẢN LÝ PHƯƠNG TIỆN GIAO THÔNG CƠ GIỚI ĐƯỜNG BỘ TẠI CỤC
CẢNH SÁT GIAO THƠNG, BỘ CƠNG AN .......................................................59
3.1. Nhóm giải pháp về cơng tác chỉ đạo thực hiện chính sách quản lý phương tiện
xe cơ giới đường bộ Cục Cảnh sát, Bộ cơng an ........................................................59
3.2. Nhóm giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, chiến sỹ trong thực hiên

chính sách quản lý phương tiện giao thông cơ giới đường bộ của Cục Cảnh sát, Bộ
Cơng an .....................................................................................................................65
3.3.Nhóm giải pháp thực hiện đồng bộ, có hiệu quả các mặt cơng tác nghiệp vụ của
lực lượng Cục Cảnh sát góp phần thực hiện chính sách quản lý phương tiện giao
thơng cơ giới đường bộ .............................................................................................67
3.4. Nghiên cứu, đầu tư phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụphục vụ thực hiện
chính sách quản lý phương tiện giao thông cơ giới đường bộ của Cục Cảnh sát, Bộ
Công an .....................................................................................................................74
KẾT LUẬN ..............................................................................................................79
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...............................................................80


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
TT

Chữviếtđầyđủ

Chữviếttắt

1

Phương tiện giao thông cơ giới

2

Bộ Cơng an

3

Trật tự an tồn giao thơng

TTATGT

4

Trật tự an tồn xã hội

TTATXH

5

Tai nạn giao thơng

TNGT

6

Cảnh sát giao thơng

CSGT

7

Cơng an nhân dân

CAND

PTGTCG
BCA

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Chính sách quản lý phương tiện giao thông cơ giới đường bộ là một trong
những chính sách quan trọng, trực tiếp đến các hoạt động giao thông vận tải đường
bộ.Phương tiện giao thông cơ giới đường bộ gồm xe ô tô; máy kéo; rơ mc hoặc
sơmi rơ mc được kéo bởi xe ơ tô, máy kéo; xe mô tô hai bánh; xe mô tô ba bánh;
xe gắn máy (kể cả xe máy điện) và các loại xe tương tự. Để đáp ứng được nhu cầu
đi lại của con người và vận tải hàng hóa ngày càng bảo đảm, hiệu quả, an tồn. Tuy
nhiên, bên cạnh những thuận lợi mang lại, phương tiện giao thông cơ giới
(PTGTCG) đường bộ tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm môi trường, tai nạn giao thông,
ùn tắc giao thơng. Mặt khác, trong nhiều vụ án hình sự, PTGTCG đường bộ là tang
vật, hoặc là phương tiện để phần tử xấu lợi dụng thực hiện các hành vi phạm tội. Do
đó, thực hiện chính sách quản lý PTGTCG đường bộ là chính sách quan trọng trong
quản lý Nhà nước về trật tự an toàn xã hội.
Cục cảnh sát giao thơng - một đơn vị trực tiếp thực hiện chính sách quản lý
về các phương tiện giao thông đường bộ của các cơquan, ba ngành trung ương, văn
phòng bộ, cơ quan nước ngoài, các tổ chức quốc tế, các đại sứ quán, bộ ngoại giao
và các cơ quan Nhà nước khác sẽ có nhiều phức tạp. Nhiệm cụ chính của Cục cảnh
sát giao thơng khi thực hiện chính sách quản lý các phương tiện xe cơ giới đường
bộ là quản lý công tác đăng ký, cấp biển số và truy nguyên chủ sở hữu phương tiện
phục vụ công tác điều tra, đăng kiểm xe của cơng an. Vì vậy, Luật Giao thông
đường bộ (Luật số 23/2008/QH12, ngày 13/11/2008); Thông tư số 41/2016/TTBCA, ngày 12/10/2016 của Bộ Công an quy định quy trình đăng ký xe; Thơng tư số
15/2014/TT- BCA, ngày 04/4/2014 của Bộ Công an quy định về đăng ký xe; Thông
tư số 64/2017/TT-BCA, ngày 28/12/2017 của Bộ công an sửa đổi, bổ sung một số
điều của Thông tư số 15/2014/TT- BCA, ngày 04/4/2014 của Bộ Công an quy định
về đăng ký xe. Thông tư 229/2016/TT-BTC, ngày 11/11/2016 của Bộ Tài chính quy
định chế độ thu, nộp, quản lý và sử dụng lệ phí cấp giấy đăng ký và biển số phương
tiện giao thông cơ giới đường bộ. Riêng xe ô tô của cơ quan đại diện ngoại giao, cơ
quan đại diện của tổ chức quốc tế và người nước ngồi làm việc trong cơ quan, tổ

chức đó khơng thu lệ phí đăng ký, cấp biển số xe

1


Tuy nhiên, thực tế tình hình thực hiện chính sách quản lý PTGTCG đường
bộ Cục cảnh sát giao thông hiện nay gặp những khó khăn, vướng mắc và bộc lộ
những hạn chế, thiếu sót nhất định, cụ thể như: thực hiện quy định pháp luật liên
quan đến công tác đăng ký, quản lý PTGTCG đường bộ chưa đầy đủ, chưa phù hợp với
thực tiễn; quá trình thực hiện, lực lượng của Cục cảnh sát giao thơng cịn thiếu nên
việc kiểm tra, phát hiện, xử lý đối với chủ phương tiện và người sử dụng phương tiện
chưa triệt để; công tác đào tạo, sử dụng, đánh giá, sắp xếp cán bộ thực hiện nhiệm vụ
có nơi chưa hợp lý, cịn tồn tại hiện tượng cán bộ làm nhiệm vụ với tinh thần, trách
nhiệm chưa nghiêm túc dẫn đến sai sót xảy ra, sự biến động, thay đổi thông tin liên
quan cho đến thu hồi phương tiện hết niên hạn sử dụng có lúc, có nơi chưa chặt chẽ....
Từ những phân tích trên cho thấy trên cả phương diện lý luận và thực tiễn
thực hiện chính sách quản lý PTGTCG đường bộ của Cục cảnh sát giao thông, Bộ
công an cần được nghiên cứu sâu sắc, tồn diện, có tính hệ thống để nâng cao chất
lượng, hiệu quả thực hiện chính sách quản lý PTGTCG đường bộ, góp phần bảo
đảm trật tự an tồn giao thơng, trật tự an tồn xã hội trong giai đoạn hiện nay. Với
lý do trên, tác giả lựa chọn đề tài “Thực hiện chính sách quản lý phương tiện giao
thông cơ giới đường bộ tại Cục Cảnh sát giao thông, Bộ công an”làm luận văn
thạc sĩ của mình.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Ở Việt Nam, đã có những cơng trình khoa học nghiên cứu ở cả phương diện
lý luận và thực tiễn trên nhiều cấp độ, khía cạnh khác nhau liên quan đến thực hiện
chính sách quản lý PTGTCG đường bộ. Có thể đề cập đến một số cơng trình khoa
học sau:
Nguyễn Văn Thịnh và Đặng Anh (2011), “Giải pháp nâng cao hiệu quả xử lý
vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh trật tự”, đề tài nghiên cứu khoa học cấp

Bộ Công an, đã chỉ ra nâng cao hiệu quả công tác quản lý xử lý vi phạm hành chính,
các cơ quan, đơn vị, địa phương cần tăng cường hơn nữa công tác thi hành pháp luật
về xử lý vi phạm hành chính; tiếp tục tuyên truyền, phổ biến các quy định của luật
xử lý vi phạm hành chínhvà các văn bản pháp luật có liên quan bằng các hình thức,
biện pháp thích hợp để nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của người dân; tổ chức
các lớp tập huấn nghiệp vụ chuyên sâu về xử lý vi phạm hành chínhtrong cơ quan,
đơn vị, địa phương nhằm nâng cao kỹ năng nghiệp vụ xử lý vi phạm hành chínhcho
2


các cá nhân có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính. Đặc biệt, cần tăng cường phối
hợp trong cơng tác xử lý vi phạm hành chínhđể kịp thời xử lý các hành vi vi phạm;
tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát, kịp thời phát hiện, xử lý các hành vi vi
phạm hành chính bảo đảm đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục theo luật định.
Trần Văn Hà (2011), “Cải cách thủ tục hành chính trong đăng ký, quản lý
phương tiện giao thông cơ giới đường bộ”, Luận văn Thạc sĩ Quản lý Nhà nước về
An ninh trật tự, đã chỉ ra công tác đăng ký, quản lý phương tiện là khâu đột phá góp
phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ được giao, đáp ứng kịp thời nhu cầu đăng ký
phương tiện cho người dân mốt cách nhanh chóng và thuận tiện.
Phạm Mạnh Cường (2013), “Cải cách thủ tục hành chính trong đăng ký, quản
lý phương tiện giao thơng cơ giới của lực lượng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh
Hải Dương”, Luận văn Thạc sĩ Quản lý Nhà nước về An ninh trật tự, tác giả đã chỉ
ra công tác đăng ký, quản lý phương tiện giao thông cơ giới đường bộ có nhiệm vụ
trọng tâm là đảm bảo đáp ứng kịp thời chứng nhận quyền sở hữu đối với phương
tiện giao thông cơ giới của các tổ chức, cơng dân. Việc đẩy mạnh cải cách hành
chính với phương châm đơn giản hóa thủ tục hành chính, cơng khai trình tự, thẩm
quyền, thời gian đăng ký, tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân khi đến giải quyết
công việc là nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu của lực lượng Cảnh sát giao thơng Cơng an
tỉnh Quảng Bình trong cuộc vận động “Xây dựng lực lượng Công an nhân dân vì
nước quên thân, vì nhân dân phục vụ”.

Đỗ Thị Mai Thu (2015), “Tổ chức đăng ký, quản lý phương tiện giao thông cơ
giới đường bộ theo chức năng của lực lượng Cảnh sát giao thông Công an Hà Nội.
Thực trạng và giải pháp”, Luận văn Thạc sĩ Quản lý Nhà nước về An ninh trật tự,
tác giả đã chỉ ra vai trị của lực lượng Cảnh sát giao thơng, làm rõ thực trạng ở Hà
Nội, đưa ra 5 giải pháp để việc tổ chức đăng ký, quản lý phương tiện giao thông
một cách hợp lý.
Học viện Cảnh sát nhân dân (2016), Giáo trình “Đăng ký, quản lý phương tiện
và người điều khiển phương tiện giao thông”, đã làm rõ khái niệm, chức năng
nhiệm vụ, quy định của pháp luật về thủ tục, giới hạn, mức phạt người điều khiển
giao thông.
Nguyễn Ngọc Giang (2016), “Đăng ký, quản lý phương tiện giao thông cơ
giới đường bộ theo chức năng của lực lượng Cảnh sát giao thông”, Luận án tiến sĩ
3


Quản lý Nhà nước về An ninh trật tự, tác giả làm rõ sự cần thiết của lực lượng cảnh
sát trong công tác quản lý phương tiện xe cơ giới, để công tác đăng ký, quản lý
phương tiện là khâu đột phá góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ được giao, đáp
ứng kịp thời nhu cầu đăng ký phương tiện cho người dân, Phịng Cảnh sát giao
thơng đang tập trung vào một số giải pháp quan trọng, trong đó, đẩy mạnh cải cách
hành chính, đổi mới các biện pháp công tác, nhằm mục tiêu phục vụ ngày càng tốt
hơn cho nhân dân trong các hoạt động quản lý Nhà nước về Trật tự an tồn giao
thơng (TTATGT), tăng cường công tác tuyên truyền phổ biến những quy định của
Nhà nước về đăng ký quản lý phương tiện cho nhân dân hiểu và nắm rõ để tự chủ
động hoàn thiện hồ sơ trước khi đến cơ quan chức năng làm việc, hạn chế đi lại cho
nhân dân, đặc biệt là các huyện miền núi, vùng sâu, vùng xa, đầu tư nâng cấp những
trang thiết bị kỹ thuật hiện đại phục vụ cho công tác đăng ký quản lý phương tiện,
đặc biệt là hệ thống máy tính cần được nâng cấp hơn với đường truyền dữ liệu
mạng ổn định, tốc độ nhanh; trang cấp dụng cụ chuyên dụng để kiểm tra phương
tiện và hồ sơ chính xác, phát hiện được các trường hợp làm giả như dụng cụ kiểm

tra số máy, số khung, đèn cực tím,… cải tạo phịng tiếp dân, hệ thống bàn làm việc
tiếp dân, giá để hồ sơ, tờ khai,… tạo được mơi trường làm việc chính quy, khoa
học, lịch sự và mỹ quan.
Nguyễn Đình Phong (2013), “Nghiên cứu các đề xuất giải pháp nâng cao chất
lượng kiểm định xe cơ giới ở Việt Nam”, LATS kinh doanh và quản lý, Trường đại
học kinh tế quốc dân, tác giả đưa ra quan điểm, hệ thống đồng bộ, các giải pháp các
kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng giảm thiểu tai nạn giao thông đường bộ.
Phan Huy Lệ (2011), “Quản lý nhà về thu và sử dụng phí đường bộ ở Việt
Nam”, LATS Kinh tế, Đại học kinh tế quốc dân, tác giả làm rõ hơn về cơ sở lý luận
về quản lý nhà nước về thu và sử dụng phí đường bộ, các chính sách, các mối quan
hệ tác động đến quản lý nhà nước về thu và sử dụng phí đường bộ trong thời gian
qua. Xác định nguyên nhân và hạn chế, từ đó đề xuất giải pháp nhằm hồn thiện
cơng tác quản lý.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Tác giả nghiên cứu những vấn đề lý luận, làm rõ thực trạng thực hiện chính
sách quản lý phương tiện giao thơng cơ giới đường bộ tại Cục Cảnh sát giao thông,
4


Bộ Cơng an. Trên cơ sở đó, đề xuất một số giải pháp nhằm hồn thiện cơng tác thực
hiện chính sách quản lý phương tiện giao thông cơ giới đường bộ.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Bổ sung cho cơ sở lý luận về thực hiện chính sách quản lý nhà nước về
phương tiện giao thông cơ giới đường bộ.
- Chỉ ra thực trạng thực hiện chính sách quản lý nhà nước về phương tiện
giao thông cơ giới đường bộ tại Cục Cảnh sát giao thông, Bộ Công an trên các
phương diện.
- Đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách quản lý nhà
nước về phương tiện giao thông cơ giới đường bộ tại Cục Cảnh sát giao thông, Bộ

Công an.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Thực hiện chính sách quản lý nhà nước về phương tiện giao thông cơ giới
đường bộ tại của Việt Nam hiện nay.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Về thời gian: từ năm 2015 đến nay.
- Về không gian: Thực hiện chính sách quản lý phương tiện giao thông cơ
giới đường bộ ở Việt Nam.
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
- Cơ sở lý luận: Chủ nghĩa duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của chủ nghĩa
Mác - Lênin.
-Phương pháp: Phân tích, so sánh, thống kê, tổng hợp và phỏng vấn chuyên gia.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận thực hiện chính sách quản lý nhà nước về
phương tiện giao thông cơ giới đường bộ tại Cục Cảnh sát giao thông, Bộ Công an.
- Làm rõ thực trạng, chỉ ra các nhân tố tác động đến thực hiện chính sách
quản lý nhà nước về phương tiện giao thông cơ giới đường bộ tại Cục Cảnh sát giao
thông, Bộ Công an.
- Đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách quản lý nhà
nước về phương tiện giao thông cơ giới đường bộ tại Cục Cảnh sát giao thông, Bộ
Công an.
5


7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục, luận văn
được cấu trúc thành 3 chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận về thực hiện chính sách quản lý phương tiện giao
thông cơ giới đường bộ

Chương 2. Thực trạng thực hiện chính sách quản lý phương tiện giao thơng
cơ giới đường bộ tại Cục cảnh sát giao thông, Bộ công an.
Chương 3. Phương hướng và giải pháp nâng cao chất lượng thực hiện chính
sách quản lý phương tiện giao thơng cơ giới đường bộ tại Cục cảnh sát giao thông,
Bộ công an

6


Chương 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH QUẢN LÝ
PHƯƠNG TIỆN GIAO THƠNG CƠ GIỚI ĐƯỜNG BỘ
1.1. Khái niệm liên quan về phương tiện giao thông cơ giới đường bộ
1.1.1. Phương tiện giao thông cơ giới đường bộ
* Khái niệm phương tiện giao thông cơ giới đường bộ
Khi nói đến giao thơng là nói đến “việc đi lại từ chỗ này qua chỗ kia bằng
phương tiện chuyên chở”.
Giao thông đường bộ được hiểu là việc đi lại từ chỗ này qua chỗ kia của
người và phương tiện chuyên chở trên đường, cầu đường bộ, hầm đường bộ, bến
phà qua sông, suối nối đường bộ.
Phương tiện giao thông đường bộ bao gồm phương tiện giao thông cơ giới
đường bộ và phương tiện giao thông thô sơ đường bộ.
Phương tiện giao thơng thơ sơ đường bộ cịn gọi là xe thô sơ gồm các loại xe
không di chuyển bằng sức động cơ như xe đạp, xe xích lơ, xe súc vật kéo vàcác loại
xe tương tự.
Phương tiện giao thơng cơ giới đường bộ có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối
với sự phát triển của xã hội loài người. Ở Việt Nam, cùng với q trình cơng nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước là q trình cơ giới hóa các phương tiện giao thơng
đường bộ, đầu tiên là mô tô, xe gắn máy và hiện nay các loại ô tô cá nhân bắt đầu
trở nên phổ biến. Sự đa dạng và hiện đại hóa của phương tiện giao thông cơ

giới(PTGTCG) đường bộ đã phục vụ đắc lực cho nhu cầu đi lại hàng ngày của con
người, phục vụ vận chuyển hàng hóa nhanh chóng, hiệu quả. Thực tế sử dụng
phương tiện giao thông cơ giới đường bộ trong đời sống hàng ngày, cho thấy vai trò
thiết yếu và quan trọng của PTGTCG đường bộ.
Luật Giao thông đường bộ năm 2008, có hiệu lực từ 01/07/2009 quy định:
“Phương tiện giao thông cơ giới đường bộ (gọi là xe cơ giới) gồm xe ơ tơ; máy kéo;
rơ mc hoặc sơ mi rơ mc được kéo bởi xe ơ tơ, máy kéo; xe mô tô hai bánh; xe
mô tô ba bánh; xe gắn máy (kể cả xe máy điện) và các loại xe tương tự” [47]. Trong
đó: (1) Ơ tơ là loại phương tiện giao thông đường bộ chạy bằng động cơ, có từ bốn
bánh trở lên, khơng được chạy trên đường ray và thường được dùng để chở người,

7


chở hàng hóa; kéo các rơmoóc, sơmi rơmoóc; thực hiện chức năng, công dụng đặc
biệt [23].
(2) Các loại xe tương tự xe ô tô là loại phương tiện giao thông đường bộ
chạy bằng động cơ có từ hai trục, bốn bánh xe trở lên, có phần động cơ và thùng
hàng (nếu có) lắp trên cùng một xát xi (kể cả loại xe 4 bánh chạy bằng năng
lượng điện) [34].
(3) Máy kéo là loại xe gồm phần đầu máy tự di chuyển, được lái bằng càng hoặc
vơ lăng và rơ mc được kéo theo (có thể tháo rời với phần đầu kéo).
(4) Rơ moóc là chỉ phương tiện có kết cấu để sao cho phần chủ yếu của khối
lượng toàn bộ của phương tiện không đặt lên ôtô kéo.
(5) Sơ mi rơ mc được thiết kế để nối với ơ tơ đầu kéo và có một phần đáng
kể của trọng lượng tồn bộđặt lên ơ tơ đầu kéo.
(6) Xe mơtơ (hay còn gọi là xe máy) là xe cơ giới hai hoặc ba bánh và các
loại xe tương tự, di chuyển bằng động cơ có dung tích xy lanh từ 50 cm3 trở lên, tải
trọng bản thân xe không quá 400 kg đối với xe máy 2 bánh hoặc khối lượng chuyên
chở cho phép xác định theo Giấy chứng nhận kiểm định an tồn kỹ thuật và bảo vệ

mơi trường phương tiện giao thông cơ giới đường bộ từ 350 kg đến 500 kg đối với
xe máy 3 bánh.
(7) Các loại xe tương tự xe mô tô là phương tiện giao thơng đường bộ chạy
bằng động cơ, có hai bánh hoặc ba bánh, có dung tích làm việc của động cơ từ 50
cm3 trở lên, có vận tốc thiết kế lớn nhất lớn hơn 50 km/h, có khối lượng bản thân
khơng lớn hơn 400 kg.
(8) Xe gắn máy là chỉ phương tiện chạy bằng động cơ, có hai bánh hoặc ba bánh
và vận tốc thiết kế lớn nhất không lớn hơn 50 km/h. Nếu dẫn động là động cơ nhiệt thì
dung tích làm việc hoặc dung tích tương đương khơng được lớn hơn 50 cm3.
(9) Xe máy điện là xe gắn máy được dẫn động bằng động cơ điện có cơng suất
lớn nhất khơng lớn hơn 4 kW, có vận tốc thiết kế lớn nhất không lớn hơn 50 km/h
(10) Các loại xe tương tự xe gắn máy là phương tiện giao thơng đường bộ
chạy bằng động cơ, có hai bánh hoặc ba bánh và vận tốc thiết kế lớn nhất không lớn
hơn 50 km/h, trừ các phương tiện là xe đạp máy.
Như vậy, khái niệm phương tiện giao thông cơ giới đường bộ được hiểu:

8


“Phương tiện giao thông cơ giới đường bộ là phương tiện chuyên dụng được thiết
kế, sản xuất, di chuyển bằng động cơ để phục vụ nhu cầu đi lại, vận tải hàng hóa, vận
chuyển hành khách của con người hoặc để thực hiện chức năng, công dụng đặc biệt”.
*Đặc điểm phương tiện giao thông cơ giới đường bộ
Thứ nhất, PTGTCG đường bộ được sử dụng thường xuyên, rộng rãi phục vụ
nhu cầu của con người. Di chuyển là nhu cầu thiết yếu được diễn ra hàng ngày,
hàng giờ.Sự di chuyển đó có ý nghĩa cho sự phát triển cá nhân, phát triển xã hội.Với
đặc điểm dễ dàng vận hành, nhanh chóng, cơ động, PTGTCG đường bộ đáp ứng
được nhu cầu đi lại, học tập, công tác của mỗi cá nhân.Mặt khác, PTGTCG đường
bộđược sử dụng thường xuyên trong kinh doanh vận tải hàng hóa, kinh doanh vận
tải hành khách, phát triển kinh tế, xã hội của đất nước.Chính vì vậy, PTGTCG

đường bộ là phương tiện không thể thiếu của cá nhân, tổ chức phục vụ nhu cầu đi
lại trong sinh hoạt, trong sản xuất kinh doanh.
Thứ hai,PTGTCG đường bộ ngày càng được hiện đại, đa dạng chủng loại,
hình dáng; tính năng, tác dụng phù hợp với sự phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo
mục đích, yêu cầu sử dụng của chủ phương tiện.Đặc điểm này đặt ra yêu cầu tất yếu
trong quản lý PTGTCG đường bộ, cơ quan quản lý phải nắm được nguồn gốc,
chủng loại phương tiện, dự báo và có những chính sách phát triển PTGTCG đường
bộ phù hợp, nâng cao hiệu quả quản lý PTGTCG.
Thứ ba, quá trình khai thác sử dụng, vận hành PTGTCG đường bộ luôn tiềm
ẩn nguy cơ gây thiệt hại đối với con người, là nguyên nhân làm cho tình hình
TTATGT phức tạp.
PTGTCG đường bộ là phương tiện có gắn động cơ, có cơng suất lớn hơn
nhiều lần phương tiện thô sơ, với kết cấu phức tạp bao gồm nhiều bộ phận, linh kiện
khác nhau. Quá trình khai thác, sử dụng thường xuyên loại phương tiện này có thể
dẫn đến những hư hỏng, gây ra sự mất an toàn với người sử dụng và những người
tham gia giao thông khác. Chủ phương tiện và người điều khiển phương tiện có
trách nhiệm thường xuyên duy tu, bảo dưỡng bảo đảm điều kiện an toàn kỹ thuật
khi đưa vào hoạt động. Việc sử dụng phương tiện có cơng suất lớn, có thể đạt tốc độ
cao khi tham gia giao thơng, cũng chính là nguyên nhân tiềm ẩn tai nạn giao thông
(TNGT), gây thiệt hại về tính mạng, sức khỏe, tài sản của con người. Bên cạnh đó,
ùn tắc giao thơng, ơ nhiễm môi trường do số lượng PTGTCG đường bộ tăng lên
9


nhanh so với kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ đã gây ra những thiệt hại về kinh tế,
sức khỏe, tính mạng, tài sản cho nhân dân, cho xã hội. Yêu cầu đặt ra phải quản lý loại
phương tiện này một cách chặt chẽ, kiểm soát được các nguy cơ tiềm ẩn góp phần bảo
đảm TTATGT, TTATXH trong tình hình hiện nay.
Thứ tư, phương tiện giao thơng cơ giới đường bộ là tài sản có giá trị lớn,
thường liên quan đến các giao dịch chuyển đổi quyền sở hữu theo quy định của

pháp luật (có thể dùng để mua bán, chuyển nhượng, cho thuê, thế chấp...Trong quan
hệ sở hữu tài sản). Vì thế, nó thường là đối tượng xâm hại hoặc trở thành công cụ,
phương tiện mà nhiều loại tội phạm sử dụng để thực hiện hành vi phạm tội (các tội
phạm buôn lậu, buôn bán vận chuyển hàng cấm, vận chuyển hàng hóa trái phép qua
biên giới...). Vì vậy, nếu thực hiện tốt công tác quản lý, nắm được những thông tin,
đặc điểm của phương tiện và người điều khiển phương tiện đã được lưu giữ ở cơ
quan Cơng an, lực lượng cảnh sát giao thơng (CSGT) có thể cung cấp thông tin về
phương tiện và chủ phương tiện, giúp cơ quan điều tra làm rõ vụ việc. Điều này cho
thấy, đăng ký, quản lý PTGTCG đường bộ không chỉ giúp xác định quyền sở hữu
hợp pháp tài sản của cơng dân, trách nhiệm có liên quan đối với chủ sở hữu
PTGTCG, còn là biện pháp chủ động ngăn chặn, phát hiện, đấu tranh với các hành
vi vi phạm pháp luật liên quan đến loại phương tiện này.
* Phân loại phương tiện giao thông cơ giới đường bộ
Cùng với tiến bộ của khoa học - kỹ thuật, PTGTCG đường bộ từng bước
được phát triển đa dạng về chủng loại, tính năng tác dụng...Góp phần đáp ứng u
cầu sử dụng ngày càng cao của con người.Vì thế, phân loại PTGTCG đường bộ
phục vụ yêu cầu đăng ký, quản lý là cần thiết đối với công tác của lực lượng CSGT.
Có nhiều cách để phân loại PTGTCG đường bộ. Hiện nay, việc phân loại được dựa
vào một số tiêu chí sau [52]:
- Phân loại theo nguồn gốc, xuất xứ của phương tiện: Xe nhập khẩu, xe liên
doanh, sản xuất, lắp ráp ở trong nước, xe sang tên, di chuyển trong phạm vi một
tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương hay trong phạm vi quốc gia.
- Phân loại theo kết cấu, tổng thành của phương tiện: Xe ô tô; máy kéo; xe mô
tô; xe gắn máy...Và trong từng loại trên dựa vào kết cấu tổng thành của phương tiện
người ta có thể phân loại sâu hơn. Chẳng hạn, trong ô tô có thể phân loại thành ơ tơ
con, ơ tơ vận tải hàng hóa và ơ tơ chở khách các loại.
10


- Phân loại theo mục đích sử dụng:

Xe ơ tơ được phân loại: Xe ơ tơ vận tải hàng hóa, xe ô tô chở người, máy
kéo, xe chuyên dùng trong vận chuyển hàng hóa (xe chở hàng đơng lạnh, xe chở xi
măng tươi, xe contener...), xe ô tô chuyên dùng (xe cứu thương, xe chữa cháy, xe hộ
đê,...), xe phục vụ mục đích quốc phịng, an ninh của Cơng an hoặc Quân đội.
Xe mô tô, xe gắn máy được phân loại: Xe phục vụ nhu cầu đi lại của người
dân, xe luyện tập thi đấu thể thao, xe phục vụ an ninh, quốc phòng.
- Phân loại theo sức mạnh động cơ hoặc theo tải trọng của phương tiện:
Đối với ô tơ, có thể phân theo các loại xe khác nhau, như: Xe con có dung tích xi
lanh 750cc, 1000cc, 2000cc, 3000cc...; xe tải có tải trọng từ 500kg, 750kg...cho đến các
loại xe siêu trường, siêu trọng có tải trọng lên đến hàng chục nghìn kg.
Đối với mơ tơ, xe gắn máy...được phân loại theo các xe: Xe gắn máy có dung tích
xi lanh dưới 50cc, xe từ 50 đến dưới 175 cc, xe mô tô phân khối lớn từ 175cc trở lên.
- Phân loại theo nhiên liệu sử dụng, loại hộp số và động cơ:
Dựa theo các tiêu chí trên, các xe được phân loại theo sử dụng nhiên liệu:
Xăng dầu, khí hóa lỏng; xe có hộp số tự động hoặc bán tự động, số tay; xe có động
cơ xăng 4 thì, động cơ 2 thì.
Trên đây là một số tiêu chí được cơ quan quản lý sử dụng để phân loại
PTGTCG đường bộ, dựa vào đó, lực lượng CSGT có thể nắm được thơng số kỹ thuật,
mục đích sử dụng của từng loại phương tiện thuộc phạm vi đăng ký, quản lý. Giúp chủ
thể tiến hành chủ động tham mưu cho Nhà nước, các cơ quan chức năng xây dựng, tổ
chức thực hiện kế hoạch, đề án phát triển kết cấu hạ tầng giao thông, PTGTCG đường
bộ hợp lý đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, tăng cường an ninh quốc
phòng trong thời kỳ hội nhập quốc tế ở nước ta hiện nay.
1.1.2. Chính sách quản lý phương tiện giao thông cơ giới đường bộ
* Khái niệm chính sách quản lý phương tiện giao thơng cơ giới đường bộ
Theo Từ điển tiếng Việt thì “chính sách” là “sách lược và kế hoạch cụ thể
nhằm đạt một mục đích nhất định, dựa vào đường lối chính trị chung và tình hình
thực tế mà đề ra”.
Cũng có một định nghĩa khác, “chính sách là chuỗi những hoạt động mà chính
quyền chọn làm hay khơng làm với tính tốn và chủ đích rõ ràng, có tác động đến

người dân”.
11


Như vậy, phân tích khái niệm “chính sách” thì thấy:
- Chính sách là do một chủ thể quyền lực hoặc chủ thể quản lý đưa ra;
- Chính sách được ban hành căn cứ vào đường lối chính trị chung và tình hình
thực tế;
- Chính sách được ban hành bao giờ cũng nhắm đến một mục đích nhất định;
nhằm thực hiện một mục tiêu ưu tiên nào đó; chính sách được ban hành đều có sự
tính tốn và chủ đích rõ ràng.
Chính sách quản lý phương tiện giao thơng cơ giới đường bộ
Thực hiện chính sách quản lý phương tiện giao thơng cơ giới hết sức quan
trọng khi chính sách được ban hành, để cho chính sách đó được thực thi và có hiệu
lực, địi hỏi việc tun truyền, nắm bắt, thực hiện, xử lý sao cho có hiệu quả là điều
không phải dễ, sẽ làm được ngay trong ngày một ngày hai, nó phải được thể hiện
qua một q trình thực hiện.
Trước hết, thực hiện chính sách quản lý PTGTCG đường bộ là nội dung quan
trọng trong công tác quản lý TTATGT do cơ quan có thẩm quyền, dựa trên quy
định của pháp luật. Triển khai thực hiện mặt công tác này bao gồm nội dung là công
tác chỉ đạo quản lý của lãnh đạo thực hiện chính sách quản lý, tổ chức đăng ký, cấp
biển số PTGTCG đường bộ, kiểm định xe, thu lệ phí đường bộ, ý thức trách nhiệm
của cán bộ thực hiện chính sách.
Quản lý PTGTCG đường bộ là một biện pháp quản lý hành chính công khai
của lực lượng CSGT dựa trên các quy định pháp luật về TTATGT đường bộ giúp
nắm vững thực trạng phương tiện nhằm phát hiện, xử lý những hành vi vi phạm có
liên quan góp phần bảo đảm TTATGT, TTATXH.
Theo tác giả:“Chính sách quản lý PTGTCG đường bộ là chính sách của lực
lượng CSGT được tổ chức tiến hành theo quy định của pháp luật và quy trình
hướng dẫn của ngành Công an để tổ chức quản lý về phương tiện, xác nhận quyền

sở hữu của chủ phương tiện, giúp chủ động tiến hành các biện pháp kiểm tra, nắm
tình hình hoạt động của phương tiện và người sử dụng phương tiện, phát hiện, xử lý
kịp thời đối với phương tiện góp phần bảo đảm TTATGT, TTATXH nhằm đạt mục
đích nhất định, dựa vào đường lối chính trị chung và tình hình thực tế đề ra”.
Quá trình thực hiện nhiệm vụ được giao, lực lượng CSGT đã tiến hành quản
lý chặt chẽ, phát hiện kịp thời hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến loại phương
12


tiện này. Trên cơ sở đó, bảo đảm lợi ích chính đáng của cơng dân, giúp họ thực hiện
quyền và nghĩa vụ theo pháp luật.
*Chính sách quản lý PTGTCG đường bộ là nội dung quan trọng trong công
tác quản lý xã hội của Nhà nước trên lĩnh vực bảo đảm TTATGT.
Từ cơng việc thực tiễn, CSGT có điều kiện phát hiện những sơ hở, thiếu sót
trong cơng tác quản lý về TTATGT là nguyên nhân dẫn đến tình trạng các đối
tượng lợi dụng để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật. Từ đó, thực hiện tốt
chức năng tham mưu, đề xuất khắc phục sơ hở, thiếu sót, hồn thiện văn bản pháp
luật, là cơ sở thực hiện tốt các nội dung yêu cầu đăng ký, quản lý PTGTCG đường
bộ bảo đảm TTATGT của ngành Cơng an.
Chính sách quản lý PTGTCG đường bộ của lực lượng CSGT là công tác
nghiệp vụ quan trọng của ngành Cơng an trong phịng ngừa, đấu tranh chống tội
phạm trên lĩnh vực giao thông vận tải.
Hiện nay, đối tượng xấu ln tìm và lợi dụng những sơ hở trong quản lý
PTGTCG đường bộ của các cơ quan chức năng để hoạt động phạm pháp, phạm tội.
Vì vậy, việc thực hiện chính sách quản lý PTGTCG đường bộ sẽ giúp phát hiện, xử lý
các hành vi: tẩy xóa, sửa chữa giấy tờ, đục lại số khung, số máy...để hợp thức hóa đưa
phương tiện có nguồn gốc bất hợp pháp vào sử dụng góp phần giảm thiểu số vụ vi
phạm, nâng cao hiệu quả hoạt động phịng ngừa.
Nắm được tình hình hoạt động của phương tiện, người điều khiển phương
tiện sẽ cung cấp những thông tin cần thiết cho các bộ phận nghiệp vụ khi có yêu cầu

làm rõ về: Hành trình, đặc điểm phương tiện, thời gian, địa bàn hoạt động của
phương tiện, người sở hữu phương tiện, người điều khiển phương tiện, các thông tin
khác có liên quan...giúp làm sáng tỏ các trường hợp người điều khiển phương tiện
gây tại nạn rời khỏi hiện trường hoặc liên quan đến các vụ án hình sự, kinh tế, ma
túy...đang được điều tra. Việc cung cấp những thông tin cần thiết trên giúp cơ quan
điều tra nhanh chóng làm rõ sự thật các vụ việc liên quan đến phương tiện theo quy
định của pháp luật. Thực hiện đúng quy trình đăng ký, quản lý PTGTCG đường bộ,
quy định của pháp luật liên quan còn giúp phát hiện phương tiện quá niên hạn sử
dụng không bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật an toàn phương tiện và bảo vệ mơi trường
góp phần chủ động phịng ngừa, kiềm chế TNGT.

13


Để chủ động phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh tội phạm và các hành vi vi
phạm pháp luật, đòi hỏi cán bộ CSGT làm nhiệm vụ đăng ký nắm vững các quy
định của pháp luật về đăng ký xe, trình tự, thủ tục tiến hành...Đồng thời, cán bộ làm
nhiệm vụ đăng ký phải có tinh thần cảnh giác, tỉ mỉ, thận trọng trong quá trình tiến
hành để chủ động phát hiện các biểu hiện nghi vấn trong quá trình đăng ký.
Với những tác dụng trên, có thể khẳng định, chính sách quản lý PTGTCG
đường bộ là một dạng của chính sách cơng. Chính sách cơng có rất nhiều quan điểm
khác nhau, song một tập thể tác giả cho rằng ”Chính sách công là một tập hợp
những quyết định liên quan với nhau do nhà nước ban hành, bao gồm các mục tiêu
và giải pháp để giải quyết một vẫn đề công nhằm đạt được mục tiêu phát triển” [50]
Như vậy, chính sách quản lý PTGTCG đường bộ là cơng tác quan trọng
trong quản lý Nhà nước về TTATGT, là hoạt động nghiệp vụ của lực lượng CSGT,
góp phần ngăn ngừa TNGT, đáp ứng yêu cầu phòng ngừa, đấu tranh chống tội
phạm trên lĩnh vực giao thơng.
1.2. Đặc điểm chính sách quản lý phương tiện giao thông cơ giới đường bộ tại
Cục Cảnh sát giao thơng, Bộ Cơng an

Chính sách quản lý PTGTCG đường bộ là biện pháp quản lý hành chính
cơng khai của Nhà nước, là hoạt động nghiệp vụ của lực lượng CSGT được tiến
hành theo quy định pháp luật của Nhà nước, quy trình của ngành Cơng an.
Để duy trì sự ổn định, phát triển của xã hội, Nhà nước cần phải tiến hành các
biện pháp quản lý ở nhiều lĩnh vực bằng các biện pháp khác nhau, trong đó, có biện
pháp quản lý hành chính cơng khai.Biện pháp này được tiến hành thông qua các quy
định của pháp luật Nhà nước nhằm tổ chức và duy trì hoạt động của các cơ quan
quản lý Nhà nước chuyên ngành bao gồm công tác đăng ký, quản lý PTGTCG
đường bộ.
Căn cứ vào từng thời kỳ khác nhau, Đảng, Nhà nước, Bộ Cơng an ban hành
văn bản hướng dẫn chính sách quản lý PTGTCG đường bộ phù hợp thực tế, là cơ sở
pháp lý giúp CSGT thực hiện nhiệm vụ dễ dàng, hiệu quả. Là cơ quan hành pháp có
chức năng phòng ngừa, đấu tranh với các hành vi vi phạm pháp luật, lực lượng
CSGT phải luôn xác định đây khơng chỉ là hoạt động hành chính đơn thuần - thực
hiện theo quy trình mà cịn là hoạt động nghiệp vụ của ngành Công an, chủ động sử
dụng tổng hợp các biện pháp phát hiện, xử lý hành vi gian dối trong kê khai đăng
14


ký, nhằm hợp thức phương tiện không hợp pháp hoặc đưa vào sử dụng các
PTGTCG đường bộ không bảo đảm tiêu chuẩn an tồn theo quy định.
Do vậy, chính sách quản lý PTGTCG đường bộ là hoạt động hành chính
cơng khai có tác dụng nghiệp vụ sâu sắc gắn bó chặt chẽ với nhiều mặt công tác
nghiệp vụ khác của ngành Cơng an để chủ động đấu tranh phịng, chống tội phạm,
vi phạm pháp luật bảo đảm TTATXH, TTATGT.
Quá trình tổ chức thực hiện chính sách quản lý PTGTCG đường bộ của lực
lượng CSGT đòi hỏi sự phối hợp của nhiều ngành, nhiều lựclượng khá.
Muốn đăng ký, cấp biển số của một PTGTCG đường bộ của tổ chức, cá
nhân, lực lượng CSGT phải nắm được nguồn gốc của phương tiện đó. Có thể thấy,
PTGTCG đường bộ từ khi được sản xuất đưa ra thị trường tiêu thụ, quá trình sử dụng

có liên quan đến rất nhiều cơ quan, ban ngành quản lý khác nhau. Trong khi lực
lượng CSGT chỉ có trách nhiệm tổ chức cấp đăng ký, biển số, kiểm tra, giám sát tình
hình chấp hành pháp luật giao thơng của chủ phương tiện, người sử dụng phương tiện
trong phạm vi, chức năng, quyền hạn quy định. Muốn thực hiện tốt nhiệm vụ trên,
yêu cầu khách quan đặt ra đối với CSGT phải có sự phối hợp với nhiều ban, ngành,
nhiều lực lượng liên quan.
Để sự phối hợp đạt được hiệu quả, CSGT thường liên hệ chặt chẽ với lực lượng
Kỹ thuật hình sự trong các trường hợp giám định hồ sơ giấy tờ xác nhận nguồn gốc
phương tiện; giám định số khung, số máy trong các trường hợp nghi vẫn xe có nguồn
gốc bất hợp pháp hoặc để thực hiện việc khám nghiệm hiện trường trong điều tra, xử lý
TNGT; phối hợp với Cảnh sát hình sự, Cảnh sát cơ động, CSGT thực hiện nội dung
công tác khác (tuần tra kiểm soát, xử lý vi phạm, điều tra giải quyết TNGT...) phát
hiện, xử lý các phương tiện giao thông khơng có nguồn gốc rõ ràng, khơng bảo đảm
tiêu chuẩn kỹ thuật an toàn hoặc sử dụng vào hoạt động phạm pháp. Ngoàira, CSGT
phải chủ động phối hợp với các ngành, lực lượng có liên quan. Chẳng hạn, phối hợp
với Hải quan, cơ quan kiểm định chất lượng sản phẩm là PTGTCG đường bộ được
xuất xưởng...Để làm rõ nguồn gốc phương tiện; phối hợp với cơ quan kiểm định cấp
phép lưu hành của Bộ Giao thông vận tải trong các trường hợp có liên quan đến việc
kiểm tra xác định tiêu chuẩn kỹ thuật an toàn phương tiện...
Lực lượng CSGT tiến hành chính sách quản lý PTGTCG đường bộ thường
xuyên có sự khai thác, kế thừa kiến thức của nhiều lĩnh vực khoa học chuyên ngành.
15


Để thực hiện chính sách quản lý PTGTCG đường bộ nhanh chóng, đạt hiệu
quả, cần có sự khai thác, sử dụng có hiệu quả thành tựu của khoa học cơng nghệ, kế
thừa các kinh nghiệm thực tiễn, cập nhật đầy đủ kiến thức mới của các ngành khoa
học. Việc sử dụng phần mềm quản lý xe giúp CSGT quản lý hồ sơ đăng ký phương
tiện, nhanh chóng, thuận tiện, giúp q trình nhập, lưu dữ liệu, tìm kiếm thơng tin
chính xác, tiết kiệm thời gian cho chủ thể tiến hành; sử dụng phương tiện kỹ thuật

tiên tiến phát hiện những trường hợp gian lận, làm giả hồ sơ, thay đổi thông tin
trong hồ sơ đăng ký hoặc các PTGTCG đường bộ bị đục lại số máy, số khung, bị
cắt đổi số khung, số máy...Nhằm hợp thức hóa các phương tiện có nguồn gốc bất
hợp pháp như: Xe nhập lậu, trộm cắp, q niên hạn sử dụng được hốn cải cơng
năng sử dụng. Do vậy, để đáp ứng yêu cầu đăng ký, quản lý PTGTCG đường bộ
trong tình hình hiện nay, chủ động phát hiện, xử lý kịp thời các phương tiện có
nguồn gốc hợp pháp...Địi hỏi đội ngũ cán bộ chuyên trách phải có kiến thức chuyên
sâu về PTGTCG đường bộ, nắm được kết cấu tổng thành, kiểu dáng, thông số kỹ
thuật cơ bản, đặc điểm nhận biết của từng loại xe, đời xe; thường xuyên đúc rút
kinh nghiệm, cập nhật thông tin tài liệu mới, nắm chắc phương thức, thủ đoạn, cơng
nghệ làm giả hồ sơ giấy tờ, hốn cải phương tiện, thay đổi số khung, số máy...Đồng
thời, phải được trang bị, kế thừa kiến thức mới của các ngành khoa học, những
phương tiện kỹ thuật tiên tiến đáp ứng yêu cầu trên.
Chính sách quản lý PTGTCG đường bộ của lực lượng CSGT liên quan trực
tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của người dân
Thực hiện chính sách quản lý PTGTCG đường bộ bảo đảm quyền lợi chính
đáng của người dân thông qua cấp biển số và giấy chứng nhận đăng ký, thể hiện sự
xác nhận của Nhà nước về quyền sở hữu hợp pháp của công dân đối với phương
tiện đăng ký. Là cơ sở pháp lý quan trọng để thực hiện việc phân chia tài sản, bảo
vệ quyền lợi hợp pháp của công dân theo pháp luật quy định trong các trường hợp:
Ly hôn, giải quyết thừa kế, phát sinh tranh chấp và quyền sở hữu tài sản. Bên cạnh
đó, đáp ứng nhu cầu khai thác, sử dụng PTGTCG đường bộ để đi lại, kinh doanh
vận tải hàng hóa hoặc vận chuyển hành khách của các chủ sở hữu phục vụ yêu cầu
phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, mở rộng sản xuất, tăng cường, củng cố quốc
phòng an ninh trong thời kỳ hội nhập quốc tế sâu rộng trên nhiều lĩnh vực của đời
sống xã hội ở nước ta.
16


Chính sách quản lý PTGTCG đường bộ ln gắn liền với quá trình quản lý

chủ sở hữu, người sử dụng phương tiện khi tham gia giao thông.
Luật Giao thông đường bộ năm 2008, tại Điều 4 - Nguyên tắc hoạt động giao
thông đường bộ đã quy định: “Chủ phương tiện và người điều khiển phương tiện
phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc bảo đảm an toàn của phương tiện
tham gia giao thông đường bộ”. Trong công tác bảo đảm TTATGT của lực lượng
CSGT đã xác định việc quản lý ba đối tượng: Người tham gia giao thông, phương
tiện, kết cấu hạ tầng giao thơng ln có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Quá trình
quản lý phải biết khai thác kế thừa kết quả quản lý các đối tượng cịn lại để phân
tích, so sánh, làm rõ nội dung, yêu cầu quản lý với đối tượng đó.Đồng thời, xác
định, quản lý người tham gia giao thông luôn giữ vai trò đặc biệt quan trọng, là cơ
sở cơ bản để đi sâu quản lý tốt các đối tượng còn lại.Trong thực tế, việc quản lý
phương tiện tham gia giao thông suy cho cùng cũng là nhằm vào quản lý những
người đang trực tiếp hoặc gián tiếp khai thác, sử dụng phương tiện đó. Nhận thức
đúng vấn đề trên sẽ giúp CSGT chủ động, phát hiện, ngăn chặn, xử lý kịp thời đúng
với các hành vi vi phạm pháp luật về đăng ký, quản lý PTGTCG đường bộ. Phát
hiện các phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm trên các tuyến, địa bàn giao
thơng cơng cộng để có biện pháp chủ động đấu tranh, góp phần bảo đảm TTATGT
và TTATXH trên lĩnh vực giao thông vận tải. Trên cơ sở đó, làm tốt chức năng
tham mưu giúp Nhà nước và các cơ quan quản lý có các biện pháp xử lý, bổ sung
hoàn thiện, nhằm nâng cao chất lượng quản lý TTATGT trong từng giai đoạn.
1.3. Những yêu cầu thực hiện chính sách quản lý phương tiện giao thơng cơ
giới đường bộ tại Cục Cảnh sát giao thông, Bộ Cơng an
Thực hiện chính sách quản lý PTGTCG đường bộ theo chức năng của cục
CSGT, Bộ cơng an có u cầu, nhiệm vụ cụ thể sau:
Nắm được thực trạng tình hình, cơ cấu, động thái chủng loại phương tiện
giao thơng cơ giới đường bộ thuộc chức năng quản lý
Đây là nhiệm vụ đầu tiên giữ vai trò quan trọng, đòi hỏi đội ngũ cán bộ làm
nhiệm vụ quản lý phải thực hiện nghiêm túc các quy định và văn bản hướng dẫn nghiệp
vụ làm tốt công tác thống kê nghiệp vụ, phân loại các đối tượng phương tiện đăng ký
theo thời gian, theo chủng loại: Ơ tơ, mơ tơ, xe gắn máy; theo kết cấu tổng thành, theo

dung tích xi lanh, cấu tạo hộp số và loại nhiên liệu sử dụng; theo mục đích sử dụng; theo
17


nguồn gốc phương tiện; theo dối tượng sử dụng (các nhân hoặc tổ chức)...Kết quả trên,
giúp cho cơ quan thực hiện nhiệm vụ đăng ký có bức tranh tổng thể vềPTGTCG đường
bộ trên phạm vi địa bàn quản lý để thực hiện chức năng tham mưu cho Nhà nước, Chính
quyền địa phương thực hiện tốt các phương án, kế hoạch phát triển giao thơng đường bộ
nói chung và PTGTCG đường bộ nói riêng trong từng thời gian nhất định.
Để thực hiện được yêu cầu nhiệm vụ trên, đòi hỏi CSGT trong quá trình tổ
chức đăng ký phải kiểm tra, so sánh cẩn thận, tỉ mỉ hồ sơ giấy tờ với thực tế phương
tiện nhằm làm rõ nguồn gốc của phương tiện. Đối với những phương tiện đăng ký
lần đầu, việc kiểm tra sẽ dễ dàng hơn, riêng với các phương tiện có sự thay đổi
thơng tin do nhu cầu, mục đích của người sử dụng sẽ cần nhiều thời gian, phương
pháp kiểm tra. Do đó, CSGT phải ln chủ động phát hiện ra những vướng mắc, bất
cập trong quá trình làm nhiệm vụ, có như vậy mới đáp ứng được yêu cầu nắm vững
về số lượng, chất lượng và sự di biến động của phương tiện tham gia giao thơng.
Chính sách quản lý PTGTCG đường bộ phải được thực hiện nghiêm túc theo
quy định pháp luật, quy trình cơng tác của ngành Công an
Thực hiện nghiêm túc quy định của pháp luật về quản lý PTGTCG đường bộ,
tập trung làm tốt từ khâu tiếp nhận hồ sơ, kiểm tra thực tế phương tiện. Đối với cán
bộ, chiến sỹ làm nhiệm vụ kiểm tra phải nắm chắc thủ tục hành chính, các loại giấy tờ
cần thiết để chứng minh nguồn gốc của phương tiện; đặc điểm bảo mật trên phiếu
kiểm tra chất lượng xuất xưởng dùng cho xe cơ giới hoặc tờ khai nguồn gốc ô tô, xe
máy nhập khẩu; các dạng tẩy xóa hồ sơ... Đối với cơng tác kiểm tra thực tế phương
tiện phải phân công cán bộ, chiến sỹ có kinh nghiệm, hiểu biết về đặc điểm kỹ thuật,
vị trí đóng số máy, số khung; các dạng đóng số máy, số khung (phương pháp đóng số
châm kim, laser...); kiểu dáng công nghiệp đối với từng loại phương tiện...Nhằm phục
vụ nhanh nhất yêu cầu quản lý xã hội của Nhà nước, bảo đảm quyền và lợi ích chính
đáng của cơng dân, tránh tình trạng gây khó khăn phiền hà cho công dân.

Phát hiện, ngăn chặn, xử lý kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật trong
thực hiện chính sách quản lý phương tiện giao thông cơ giới đường bộ
Giấy chứng nhận đăng ký, biển số xe do cơ quan Nhà nước cấp cho
PTGTCG đường bộ giúp tổ chức, cá nhân xác lập được quyền sở hữu hợp pháp của
mình đối với phương tiện đó. Là loại tài sản có giá trị lớn bị Nhà nước truy thu thuế
với tỉ lệ cao. Vì vậy, tình trạng các đối tượng xấu lợi dụng sơ hở trong quá trình tổ
18