ĐÁNH GIÁ kết QUẢ điều TRỊ VIÊM túi THỪA đại TRÀNG PHẢI tại BỆNH VIỆN hữu NGHỊ VIỆT đức

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ Y TẾ

TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI

HÀ ĐÌNH THÙY

§¸NH GI¸ KÕT QU¶ §IÒU TRÞ
VI£M TóI THõA §¹I TRµNG PH¶I T¹I
BÖNH VIÖN H÷U NGHÞ VIÖT §øC
Chuyên ngành : Ngoại – Tiêu hóa
Mã số

: CK. 62720701

LUẬN VĂN CHUYÊN KHOA CẤP II
Người hướng dẫn khoa học:
PGS.TS. Nguyễn Đức Tiến

HÀ NỘI - 2018


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
BC
BN
CT

Bạch cầu
Bệnh nhân
Chụp cắt lớp vi tính ổ bụng

CƯPM
ĐT
HCP
HCT
HSP
KS
MSP
PƯTB
TTĐT
VPM
VRT
VTTĐT
VTT

(Computer tomography scanner)
Cảm ứng phúc mạc
Đại tràng
Hố chậu phải
Hố chậu trái
Hạ sườn phải
Kháng sinh
Mạng sườn phải
Phản ứng thành bụng
Túi thừa đại tràng
Viêm phúc mạc
Viêm ruột thừa
Viêm túi thừa đại tràng
Viêm túi thừa

MỤC LỤC

ĐẶT VẤN ĐỀ...........................................................................................................1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU....................................................................3
1.1. Giải phẫu và sinh lý ĐT.................................................................................3
1.1.1. Vị trí, kích thước và hình thể ngoài.........................................................3
1.1.2. Các phần của ĐT.....................................................................................4
1.1.3. Cấu tạo và hình thể trong........................................................................4
1.1.4. Mạch máu và thần kinh...........................................................................5
1.1.5. Chức năng sinh lý của ĐT.......................................................................6
1.2. Sơ lược lịch sử nghiên cứu bệnh VTTĐT.......................................................7
1.3. Túi thừa ĐT....................................................................................................8
1.3.1. Giải phẫu bệnh .......................................................................................8
1.3.2. Nguyên nhân và cơ chế bệnh sinh...........................................................9
1.3.3. Dịch tễ...................................................................................................10
1.3.4. Yếu tố nguy cơ......................................................................................11
1.3.5. Đặc điểm chẩn đoán..............................................................................12
1.3.6. Một số phân loại bệnh lý VTTĐT.........................................................18
1.3.7. Điều trị..................................................................................................20
CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU........................24
2.1. Đối tượng nghiên cứu...................................................................................24
2.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn đối tượng nghiên cứu...........................................24
2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ khỏi đối tượng nghiên cứu......................................24
2.1.3. Thời gian nghiên cứu............................................................................24
2.1.4. Địa điểm nghiên cứu.............................................................................24
2.2. Phương pháp nghiên cứu..............................................................................25
2.3. Thiết kế nghiên cứu......................................................................................25
2.3.1. Cỡ mẫu nghiên cứu...............................................................................25
2.3.2. Phương tiện nghiên cứu........................................................................25

2.3.3. Nội dung nghiên cứu và kỹ thuật tiến hành...........................................25
2.4. Phương pháp xử lý số liệu............................................................................30
2.5. Sơ đồ nghiên cứu..........................................................................................31
CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU................................................................32
3.1. Đặc điểm chung............................................................................................32
3.1.1. Tuổi bệnh nhân......................................................................................32
3.1.2. Giới.......................................................................................................33
3.1.3. Địa dư...................................................................................................33
3.1.4. Nghề nghiệp..........................................................................................34
3.1.5. Tiền sử...................................................................................................34
3.2. Đặc điểm lâm sàng.......................................................................................35
3.2.1. Triệu chứng cơ năng..............................................................................35
3.2.2. Rối loạn tiêu..........................................................................................37
3.2.3. Triệu chứng thực thể.............................................................................37
3.2.4. Triệu chứng toàn thân............................................................................38
3.3. Cận lâm sàng................................................................................................39
3.3.1. Bạch cầu................................................................................................39
3.3.2. Chụp CT ổ bụng....................................................................................39
3.3.3. Siêu âm.................................................................................................41
3.3.4. Soi ĐT...................................................................................................43
3.3.5. Chụp X-quang bụng..............................................................................44
3.4. Chẩn đoán và điều trị....................................................................................45
3.4.1. Chẩn đoán.............................................................................................45
3.4.2. Phương pháp điều trị.............................................................................46
3.4.3. Điều trị nội khoa...................................................................................47
3.4.4. Điều trị ngoại khoa................................................................................48
CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN......................................................................................55
4.1. Đặc điểm chung............................................................................................55

4.1.1. Tuổi và tần số mắc bệnh........................................................................55


4.1.2. Giới.......................................................................................................57
4.1.3. Nghề nghiệp, địa dư..............................................................................57
4.1.4. Tiền sử...................................................................................................57
4.1.5. Vị trí túi thừa.........................................................................................58
4.2. Đặc điểm lâm sàng.......................................................................................58
4.2.1. Đau bụng...............................................................................................58
4.2.2. Sốt.........................................................................................................59
4.2.3.Rối loạn tiêu hóa....................................................................................60
4.3.Cận lâm sàng.................................................................................................60
4.3.1. Bạch cầu................................................................................................60
4.3.2. Chụp CT ổ bụng....................................................................................61
4.3.3. Siêu âm.................................................................................................63
4.3.4. Soi ĐT...................................................................................................64
4.4. Chẩn đoán....................................................................................................65
4.4.1. Chẩn đoán trước mổ..............................................................................65
4.4.2. Chẩn đoán sau mổ.................................................................................66
4.4.3. Biến chứng VTTĐT..............................................................................67
4.5. Điều trị.........................................................................................................67
4.5.1. Điều trị nội khoa...................................................................................68
4.5.2. Điều trị ngoại khoa................................................................................69
KẾT LUẬN.............................................................................................................74
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC


DANH MỤC HÌNH
Hình 1.1: Hình thể ngoài của đại tràng .....................................................................3

Hình 1.2: Túi thừa hình vòng nhẫn .........................................................................15
Hình 1.3: Hình ảnh túi thừa trên phim chụp cản quang ..........................................15
Hình 1.4: Hình ảnh TTĐT và VTTĐT qua nội soi ĐT ...........................................18
Hình 4.1: Hình ảnh VTTĐT phải. BN Phạm Đức Th, 49 T.....................................61


DANH MỤC BẢNG
Bảng 3.1. Phân bố bệnh nhân theo nghề nghiệp......................................................34
Bảng 3.2. Tiền sử mắc bệnh.....................................................................................34
Bảng 3.3. Tiền sử phẫu thuật...................................................................................34
Bảng 3.4. Tiền sử các bệnh nội khoa.......................................................................35
Bảng 3.5. Tỉ lệ đau bụng..........................................................................................35
Bảng 3.6. Tính chất đau bụng.................................................................................36
Bảng 3.7. Rối loạn tiêu hóa.....................................................................................37
Bảng 3.8. Vị trí PUTB.............................................................................................38
Bảng 3.9. Triệu chứng sốt........................................................................................38
Bảng 3.10. Số lượng BC..........................................................................................39
Bảng 3.11.Tỉ lệ chẩn đoán xác định túi thừa qua CT ổ bụng...................................39
Bảng 3.12. Vị trí túi thừa trên CT bụng...................................................................40
Bảng 3.13. Các dạng tổn thương qua chụp CT ổ bụng............................................40
Bảng 3.14. Số lượng túi thừa trên CT......................................................................41
Bảng 3.15. Siêu âm..................................................................................................41
Bảng 3.16. Các dạng tổn thương qua siêu âm..........................................................42
Bảng 3.17. Số lượng túi thừa trên siêu âm...............................................................42
Bảng 3.18. Vị trí túi thừa qua soi ĐT......................................................................43
Bảng 3.19. Số lượng túi thừa qua soi ĐT................................................................43
Bảng 3.20. X-quang bụng không chuẩn bị..............................................................44
Bảng 3.21. Tổn thương trên phim X-quang.............................................................44
Bảng 3.22. Vị trí túi thừa.........................................................................................45
Bảng 3.23. Biến chứng viêm túi thừa......................................................................46

Bảng 3.24. Triệu chứng sốt trước vào viện ở nhóm BN điều trị nội........................48
Bảng 3.25. Chẩn đoán trước mổ..............................................................................49
Bảng 3.26. Chẩn đoán sau mổ.................................................................................49
Bảng 3.27. Phương pháp mổ...................................................................................50


Bảng 3.28. Mổ nội soi.............................................................................................50
Bảng 3.29. Biến chứng sớm sau mổ........................................................................51
Bảng 3.30. Kết quả sớm sau mổ..............................................................................51
Bảng 3.31. Phân bố tuổi và vị trí của VTTĐTP.......................................................52
Bảng 3.32. Liên quan giữa biến chứng VTTĐT phải và vị trí.................................53
Bảng 3.33. Đặc điểm lâm sàng VTTĐT phải có biến chứng và không có biến chứng.....54


1

ĐẶT VẤN ĐỀ
Bệnh lý viêm túi thừa đại tràng (VTTĐT) đã được phát hiện trên thế giới từ
lâu. Bệnh viêm túi thừa đại tràng được định nghĩa là có một hoặc nhiều túi thừa
viêm. Phân hoặc các loại thức ăn không tiêu hóa gây bít tắc kích hoạt quá trình
viêm. Tùy theo địa dư và dân tộc mà vị trí TTĐT có khác nhau. Bệnh lý này được phát
hiện nhiều ở các nước Tây Âu vào đầu thế kỷ XIX, chiếm 5% dân số ở độ tuổi trên 40,
tăng lên 33% - 55% ở trên tuổi 50 và khoảng 80% ở độ tuổi trên 80 , . Ở Mỹ, tính tới
lứa tuổi 60 có khoảng 50% dân số mắc bệnh TTĐT nhưng chỉ có khoảng 10% trong số
này biểu hiện triệu chứng lâm sàng và một tỉ lệ nhỏ có chỉ định phẫu thuật . Ở các
nước Tây Âu, TTĐT thường ở ĐT trái, trong đó chủ yếu là ở ĐT sigma và thường
do mắc phải , . Ngược lại ở các nước châu Á và Việt Nam TTĐT gặp nhiều ở ĐT
phải , . Bệnh VTTĐT ở các nước châu Á đang có xu hướng tăng lên rõ rệt, nhất là ở
một số nước phát triển như Nhật Bản, Singapore, Hàn Quốc..., tỉ lệ mắc bệnh TTĐT
chiếm khoảng 20% dân số , . Năm 1849 nhà giải phẫu học và giải phẫu bệnh lý

người Pháp Cruveilhier lần đầu tiên mô tả bệnh lý TTĐT là những cấu trúc dạng túi
phát triển trong thành của đại tràng (ĐT). Khi các túi thừa này bị viêm nhiễm gây
ra bệnh lý VTTĐT. Phần lớn các tác giả cho rằng TTĐT xuất hiện do tăng áp lực
trong lòng ĐT qua chỗ yếu thành ĐT (thường là chỗ các mạch máu chui qua thành
ĐT). Sự tăng áp lực trong lòng ĐT gây ra hẹp dần từng đoạn ĐT, lớp cơ ĐT phì đại
gồ ghề tạo thành thoát vị qua điểm yếu , , .
Ở nước ta, theo nghiên cứu chẩn đoán và điều trị bệnh lý túi thừa đại tràng
của Trịnh Thành Vinh và Thái Nguyên Hưng VTTĐT phải chiếm tỷ lệ 77,8%, và
có xu hướng ngày càng tăng, chẩn đoán trước mổ thường nhầm với viêm ruột thừa:
có tới 66,7% chẩn đoán trước mổ là viêm ruột thừa .
Mặt khác, VTTĐT có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như thủng gây
viêm phúc mạc, chảy máu, áp xe…ảnh hưởng đến tính mạng bệnh nhân (BN) do
được chẩn đoán muộn. Việc chẩn đoán và điều trị còn gặp nhiều khó khăn và chưa
thống nhất, nhất là với viêm túi thừa đại tràng phải và các biến chứng của nó. Giá trị


2

của các phương tiện chẩn đoán hình ảnh cũng ngày càng được khẳng định đặc biệt
chụp cắt lớp vi tính ổ bụng (CT) là phương pháp có độ nhạy và độ đặc hiệu cao ,
nhưng là phương pháp chẩn đoán đắt tiền, không phải cơ sở y tế nào cũng được
trang bị. Siêu âm là phương pháp chẩn đoán ít xâm lấn và dễ thực hiện, tuy nhiên lại
phụ thuộc vào kinh nghiệm của người đọc. Thêm vào đó, chỉ định phẫu thuật và các
phương pháp phẫu thuật, các can thiệp tối thiểu còn chưa được thống nhất. Bởi vậy
chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: Đánh giá kết quả điều trị viêm túi thừa đại
tràng phải tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức” nhằm hai mục tiêu:
1.

Mô tả đặc điểm các thể lâm sàng của bệnh viêm túi thừa đại tràng
phải tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức.

2.

Đánh giá kết quả sớm điều trị bệnh viêm túi thừa đại tràng.


3

CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN TÀI LIỆU
1.1. Giải phẫu và sinh lý ĐT ,,,
1.1.1. Vị trí, kích thước và hình thể ngoài
- Vị trí: ĐT hay còn gọi là ruột già tạo nên một khung hình chữ U ngược vây
quanh tiểu tràng, từ trái sang phải là : manh tràng và ruột thừa, ĐT lên, góc ĐT
phải, ĐT ngang, góc ĐT trái, ĐT xuống và ĐTsigma.
- Kích thước: Thường bằng 1/4 chiều dài của ruột non và dài từ 1,4 – 1,8m.
Đường kính giảm dần từ manh tràng (7cm) tới ĐT sigma, khi giãn to đường kính
ĐT có thể tăng lên nhiều lần ,.
- Hình thể ngoài: Trừ ruột thừa có hình dạng đặc biệt, phần ĐT còn lại có đặc
điểm: mặt ngoài lớp cơ dọc của ĐT dày lên ở ba nơi tạo nên các dải cơ dọc. Nằm
giữa các dải cơ dọc là các túi phình ĐT với các nếp thắt ngang ngăn cách. ĐT có
nhiều bờm mỡ ở ngoài, các túi thừa mạc nối là những túi phúc mạc nhỏ chứa mỡ
bám vào các dải cơ dọc, trong đó có một nhánh động mạch. Do đó khi thắt có thể
gây hoại tử ruột.

Hình 1.1: Hình thể ngoài của đại tràng


4

1.1.2. Các phần của ĐT
ĐT được chia ra: manh tràng và ruột thừa, ĐT lên, ĐT ngang, ĐT xuống và
ĐT sigma.
+ Đại tràng phải bắt đầu từ van Bauhin đến giữa ĐT ngang
+ Đại tràng trái là phần còn lại của ĐT, bắt đầu từ giữa ĐT ngang cho đến
hết ĐTsigma.
- Manh tràng và ruột thừa: Manh tràng ở phía trong bắt đầu từ đường thẳng
qua van Bauhin và ở trên từ đường ngang theo mép trên của hồi tràngđổ vào, như
vậy ruột thừa cũng thuộc về manh tràng. Manh tràng thường ở hố chậu phải (HCP)
nhưng nếu có sự đảo ngược thì có thể ở hố chậu trái (HCT). Manh tràng dài 6,25cm
rộng 7cm và thường di động. ba dải cơ dọc của ĐT chụm lại ở đáy manh tràng tạo
nên ruột thừa.
- ĐT lên: ĐT lên bắt đầu từ bờ trên của manh tràng chạy dọc ổ phúc mạc đến
mặt tạng của gan. Dài khoảng 12,5cm đến 20 cm .
- ĐT ngang: Dài trung bình 50cm vắt ngang qua bụng từ góc gan đến góc lách,
cong xuống dưới tạo nên góc ĐT trái. ĐT ngang có mạc treo dài nên di động nhiều
nhất. Giữa bờ cong lớn của dạ dày và ĐT ngang có mạc nối lớn, nhưng tại góc lách
và góc gan ĐT được cố định.
1.1.3. Cấu tạo và hình thể trong
Nhìn chung ĐT từ ngoài vào trong có 4 lớp:
- Lớp thanh mạc tạo bởi lá tạng của phúc mạc có túi thừa mạc nối
- Lớp dưới thanh mạc:
+ Lớp ngoài là dải cơ dọc, phần lớn cơ dọc tập trung tạo thành 3 dải cơ dọc.
Giữa ba dải lớp cơ dọc rất mỏng.
+ Lớp trong là cơ vòng.
- Lớp dưới niêm mạc: là tổ chức liên kết có nhiều mạch máu và thần kinh.
- Lớp niêm mạc: lớp niêm mạc của kết tràng không có nếp vòng và mao tràng,
chỉ có những nếp bán nguyệt. Có nhiều nang bạch huyết đơn độc.

5

Ngoài cấu tạo chung của ruột già nêu trên, mỗi phần của ruột già còn có
những cấu tạo riêng:
+ Giữa hồi tràng và manh tràng có 1 van gồm hai lá, lá trên và lá dưới gọi là
van hồi manh tràng (van Bauhin).
+ Ruột thừa đổ vào manh tràng qua một lỗ, lỗ được đậy bởi một van gọi là van
Gerlach. Thành ruột thừa dày, ruột thừa có nhiều nang bạch huyết chùm.
1.1.4. Mạch máu và thần kinh
- Động mạch:
ĐT phải: được cấp máu bới các nhánh tách ra từ động mạch mạc treo tràng trên
gồm có động mạch ĐT phải, động mạch góc phải và động mạch ĐT giữa.
- Tĩnh mạch:
+ Nhận máu từ ĐT phải gồm có các nhánh đổ về tĩnh mạch mạc treo tràng trên.
- Bạch huyết:
ĐT phải có 4 nhóm bạch huyết:
+ Nhóm nằm dọc theo cung động mạch.
+ Nhóm nằm sát ĐT.
+ Nhóm trung gian dọc theo các động mạch.
+ Nhóm chính nằmở gốc các động mạch.
- Thần kinh:
Thần kinh phó giao cảm của manh tràng, ĐT lên và 1/3 ĐT ngang được cho là
của thần kinh X nhưng có thể tới 4 nhóm hạch, sau đó tới nhóm hạch trung tâm.
Thần kinh X chỉ có hiệu lực đến van Bauhin.
Thần kinh giao cảm của ĐT là do đây thần kinh ngực XI, XII và thần kinh thắt
lưng I, II tạo thành. Các dây này cùng chuỗi hạch đi theo các mạch máu của ĐT trái
và ĐT phải.
Thần kinh phó giao cảm có tác dụng kích thích nhu động ruột, mở cơ thắt hậu
môn và kích thích tiết dịch.
Thần kinh giao cảm có tác dụng ngược lại là ức chế nhu động, đóng cơ thắt

hậu môn và van Bauhin.


6

1.1.5. Chức năng sinh lý của ĐT
Chức năng chính của ĐT là hấp thu, bài tiết, vận động và tiêu hóa. Mỗi đoạn
ĐT có nhiều chức năng khác nhau. ĐT tiếp tục các công việc của hồi tràng, biến
những thứ còn lại trong lòng hồi tràng thành phân nửa đặc nửa lỏng, rồi tích chứa
nó trong lòng ĐT cho đến thời điểm thích hợp để tống phân ra ngoài
1.1.5.1. Vận động của ĐT
ĐT có 3 loại nhu động khác nhau giữa ĐT phải và ĐT trái. Có một cơ chế điều
hòa nằm ở ĐT ngang, tạo ra các nhu động phản hồi ở phần đầu ĐT làm dễ dàng việc
lưu giữ và hấp thu nhưng lại tạo ra các nhu động thuận chiều ở đoạn dưới hướng về lỗ
hậu môn giúp cho việc tống phân ra ngoài được dễ dàng.
* Nhu động phản hồi: Chuyển động co bóp vòng tròn, hướng về phía miệng,
là hình thái vận động chủ yếu của ĐT phải. Vận động này có tác dụng quấy trộn các
chất chứa trong lòng ruột và đẩy nó về phía manh tràng và ĐT lên. Vì các chất chứa
trong lòng hồi tràng liên tục bị đẩy xuống ĐT nên một số phân trong ĐT phải bị
chuyển dịch xuống ĐT ngang.
* Nhu động cắt đoạn:Là kiểu vận động nhịp nhàng thường thấy nhất ở ĐT
ngang và ĐT xuống. Các co thắt hình vòng chia cắt các chất trong lòng ruột thành
những khúc đều đặn, đẩy các khúc này về 2 phía. Các co bóp cắt đoạn này làm cho
thức ăn được nhào trộn và tiếp xúc với niêm mạc ĐT để làm tăng hấp thu.
* Chuyển động khối:Là một kiểu nhu động đặc biệt của ĐT. Chuyển động
khối là một co thắt mạnh mà lực bóp trải đều trên cả chu vi và cả một đoạn ĐT, vận
động này tạo nên sự tống tháo của ĐT có tác dụng đẩy phân trong ĐT ngang và ĐT
xuống về phía ĐT sigma và trực tràng.
Hoạt động vận động của ĐT chủ yếu do hệ thống thần kinh ruột điều tiết. Vận
động ĐT còn còn chịu ảnh hưởng của chế độ ăn, hoạt động thể lực cũng như trạng thái

cảm xúc. Thường sau khi ăn bốn giờ các chất cặn thải của thức ăn tới manh tràng, sau
16 - 24 giờ tới đoạn sigma - trực tràng.


7

1.1.5.2. Hấp thu của ĐT
Chức năng chủ yếu của ĐT là hấp thu nước, Na +, và một số chất khoáng.
Chức năng này chủ yếu do ĐT phải đảm nhiệm. Khả năng hấp thu của niêm mạc
ĐT rất lớn. Na+ được hấp thu theo cơ chế tích cực vào máu, kéo theo ion Cl - để
trung hòa điện. Dung dịch NaCl tạo áp lực thẩm thấu để đưa nước từ ruột vào máu.
Chức năng này có tác dụng làm khô đi khối phân khi sang đến ĐT trái. Mỗi ngày có
khoảng 1000-2000 ml nhũ chấp đẳng trương từ hồi tràng đi vào ĐT. ĐT sẽ hấp thu
khoảng 90% chất dịch để tạo ra khoảng 200-250 ml chất phân nửa rắn.
1.1.5.3. Sự bài tiết của ĐT
Chức năng tiết dịch của ĐT không quan trọng, đó là chất nhầy có tác dụng bảo vệ
niêm mạc ĐT. Khi các chất bã tiếp xúc với niêm mạc ĐT thì các tế bào tuyến ĐT sẽ tiết
chất nhầy. Các tuyến của ĐT không bài tiết men tiêu hóa.
1.1.5.4. Vi khuẩn của ĐT
ĐT của bào thai là vô khuẩn, nhưng ngay sau khi sinh thì các chủng vi khuẩn
sẽ hình thành. Hơn 99% vi khuẩn trong phân người bình thường là kị khí.
Bacteroides fragilis là thường gặp nhất, trung bình có khoảng 10 7/g phân tươi.
Lactobacillus bifidus, Clostridia và một số cầu khuẩn là những chủng yếm khí khác
cũng hay gặp. Vi khuẩn ái khí trong phân chủ yếu là chủng Coli và Enterococci.
1.2. Sơ lược lịch sử nghiên cứu bệnh VTTĐT
Năm 1849 Cruveilhier đã lần đầu tiên mô tả rõ ràng bệnh lý của TTĐT. Ông
đã viết: “ Chúng tôi không thường xuyên tìm thấy giữa các giải của các sợi cơ dọc
trong đại tràng sigma một chuỗi nhỏ, đậm các khối u hình quả lê, được hình thành
bởi thoát vị của màng nhầy thông qua các khoảng trống giữa các lớp cơ” . Tiếp theo
đó nhiều tác giả cũng đã tiến hành nghiên cứu về bệnh này như Virchow (1853),

Habershon (1857) và Sydney Jones (1858), nhưng báo cáo nhận được sự quan tâm
chú ý nhiều nhất là của Graser . Năm 1899, Graser đã mô tả những đặc điểm thay
đổi xung quanh vị trí túi thừa viêm mà ông gọi là viêm quanh túi thừa. .


8

Năm 1904, tác giả Beer đã mô tả 15 trường hợp phức tạp của viêm túi
thừa. Ông mô tả các đặc điểm như hẹp ĐT sigma, thủng túi thừa tự do, VPM khu
trú, áp xe .
Năm 1907, Mayo báo cáo một loạt các trường hợp cắt bỏ ĐT do viêm túi
thừa [25].
Năm 1912, Portier F là người đầu tiên đã mô tả về đặc điểm túi thừa ở manh tràng.
Năm 1915, Carman [27] là người đầu tiên báo cáo những phát hiện phóng xạ
trong ba trường hợp VTTĐT.
Năm 1978 Hinchey đã phân loại VTTĐT thành 4 giai đoạn và là phân loại
được sử dụng rộng rãi nhất[28]. Một số phân loại của các tác giả khác dựa vào sự
phát triển của chụp cắt lớp vi tính cũng đã bổ sung cho phân loại của Hinchey như:
phân loại của Sher năm 1997; Kaiser năm 2005; Hansen năm 1998…[29],[30],[31].
Năm1997 Ambrosetti và cộng sự đã đưa ra bảng phân loại VTTĐT thành 2
loại là nhẹ và nặng dựa vào chụp CT ổ bụng[33].
Stefansson (năm 1997) đã nghiên cứu và chứng minh phương pháp chụp Xquang ĐT có cản quang với độ nhạy và độ đặc hiệu là 82% và 81% [34]. Cho và
cộng sự (năm 1990) đã nghiên cứu về vai trò chẩn đoán của CT đối với bệnh TTĐT.
Ông đã chứng minh CT có độ nhạy là 93% [13].
Gần đây tác giả Lee IK (năm 2010) nghiên cứu về đặc điểm VTTĐT phải tại
Hàn Quốc[35]. Kim SH và cộng sự ( năm 2010) cũng đã tiến hành nghiên cứu so
sánh các đặc điểm lâm sàng và điều trị bệnh VTTĐT phải và trái[36].
Tại Việt Nam bệnh lý VTTĐT còn khá mới mẻ với nhiều người. Những năm
gần đây do tỉ lệ mắc bệnh ngày càng tăng nên một số tác giả đã tiến hành nghiên
cứu các đặc điểm bệnh lý cũng như chẩn đoán và điều trị bênh lý VTTĐT như :

Chung Hoàng Phương, Lê Huy Lưu, Nguyễn Văn Hải (2009 và 2010) đã tiến hành
nghiên cứu điều trị viêm túi thừa ĐT phải bằng phẫu thuật nội soi [37], [38]. Lý
Minh Tùng, Nguyễn Văn Hải (2012) đã nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, hình ảnh và
kết quả phẫu thuật VTTĐT [39].


9

1.3. Túi thừa ĐT
1.3.1. Giải phẫu bệnh [10],[15],[40],[41],[42]
Vị trí : TTĐT thường hay gặp ở bờ mạc treo ĐT, ít gặp ở bờ tự do.
Kích thước: Trung bình kích thước TTĐT từ 1cm đến 3cm, có thể to tới
10cm [15].
Hình dạng túi thừa: có thể hình tròn, bầu dục và không có cổ túi. Túi thông
với ruột bằng một miệng rộng.
Cấu tạo: chia làm hai loại
o Túi thừa thật hay túi thừa bẩm sinh: cấu tạo có đủ các lớp như thành ĐT
[40],[41].
o Túi thừa giả hay túi thừa mắc phải:là loại túi thừa chỉ có lớp niêm mạc và
dưới niêm mạc của ĐT rồi đến lớp phúc mạc[43]. Nó là kết quả của sự
thoát vị của hai lớp này qua điểm yếu của lớp cơ ĐT [15],[41],[42].
1.3.2. Nguyên nhân và cơ chế bệnh sinh
Túi thừa ĐT là một cấu trúc hình túi bất thường nhô ra khỏi thành của ĐT.
Bệnh sinh của túi thừa chưa được biết rõ. Giả thuyết được công nhận nhiều nhất đó
là sự gia tăng áp lực trong lòng ĐT kết hợp với những điểm yếu thành ruột tại vị trí
mạch máu xuyên qua khiến niêm mạc bị thoát vị qua đó tạo thành túi thừa. Lúc đầu
túi thoát vị còn nhỏ và còn có lớp cơ ĐT thưa thớt bao bọc, nhưng khi túi thừa to
lên chỉ còn lại lớp thanh mạc bao bọc bên ngoài[5], [6].
Khi ĐT co thắt, áp lực trong lòng ĐT tăng cao gây phì đại ĐT. Theo định
luật Laplace, sức căng trong lòng ĐT tỉ lệ nghịch với bán kính ĐT, bởi vậy áp lực

này càng lớn khi lòng ĐT càng hẹp. Điều này giải thích túi thừa thường phát triển ở
những đoạn ĐT hẹp[7]. Painter và Burkitt[44], [45] cho rằng sự thay đổi thói quen
ăn uống là nguyên nhân chính dẫn tới bệnh này. Theo Painter [46] chế độ ăn với
lượng chất xơ giảm nhiều do vậy đã làm tăng nhanh bệnh TTĐT.
Gear và cộng sự so sánh nhận thấy ở nhóm ăn chay, lượng chất xơ nhiều hơn
gấp 2 lần nhóm không ăn chay. Nhóm ăn chay có tỉ lệ bệnh TTĐT là 12% trong khi
nhóm không ăn chay tỉ lệ này là 33% [47].Bởi vậy trong điều trị nội khoa bệnh lý
này, chế độ ăn nhiều chất xơ có hiệu quả cao [46].


10

Tuy nhiên các giả thiết này chỉ đúng cho trường hợp TTĐT mắc phải. Do vậy
hiên nay người ta vẫn tin rằng túi thừa thật là do bẩm sinh [9]. Ở một nghiên cứu
trong số 122 trẻ nhũ nhi và trẻ em bị viêm túi thừa ở ống tiêu hóa người ta thấy có
40 trường hợp có túi thừa ở nhiều nơi như ở ĐT, tá tràng, thực quản, bàng
quang...14 trường hợp có các dị dạng bẩm sinh khác kèm theo. Điều này càng làm
củng cố thêm và chứng minh được túi thừa thật ở ống tiêu hóa có nguồn gốc bẩm
sinh [5], [10].
1.3.3. Dịch tễ
1.3.3.1. Tuổi
Ở các nước Âu - Mỹ, VTTĐT gặp nhiều ở độ tuổi trên 60 tuổi. Ngược lại ở
các nước châu Á – Đông Nam Á lại gặp chủ yếu ở những bệnh nhân dưới 40 tuổi
[18], [39]. Ngày nay tỉ lệ mắc bệnh này ở những ngưởi trẻ tuổi có xu hướng tăng lên
và hay gặp ở những người bị béo phì [48], [49]. Mặt khác, đối với túi thừa ở ĐT
phải, tuổi mắc bệnh thường thấp hơn [50],[51],[52].
1.3.3.2. Giới - Chủng tộc
Ở các nước Âu Mỹ, tỉ lệ mắc bệnh giữa hai giới là như nhau. Trong khi đó ở
châu Á tỉ lệ mắc bệnh ở nam cao hơn nữ [39],[42],[53].
Nhiều nghiên cứu cho thấy ở phương Tây gặp chủ yếu VTTĐT trái, nhiều

nhất là ở ĐT sigma [8],[32]. Ngược lại ở người châu Á tỉ lệ VTTĐT phải chiếm ưu
thế [50],[51],[52].
1.3.3.3. Tỉ lệ mắc bệnh
Tỉ lệ mắc bệnh giữa các khu vực trên thế giởi có sự khác nhau rõ rệt. Bệnh
TTĐT nói chung và VTTĐT nói riêng gặp phổ biến ở các nước phát triển, nhất là
các nước Tây Âu với khoảng 5% dân số ở độ tuổi 40 và khoảng 80% ở độ tuổi 80
tuổi [2],[3],[40]. Ngược lại ở những nước kém phát triển nhất là ở các nước châu Á
và châu Phi, tỉ lệ bệnh xảy ra ít, khoảng 0,2% dân số [3],[54],[55]. Những năm gần
đây do điều kiện kinh tế phát triển cộng với sự du nhập lối sống theo phương Tây
thì tỉ lệ mắc bệnh VTTĐT có xu hướng tăng lên ở các nước phương Đông nhất là
các nước có nền kinh tế phát triển như Nhật Bản, Hồng Kông, Singapore....Tỉ lệ


11

mắc bệnh chiếm khoảng 20% [11[,[12]. Bên cạnh đó những người di cư từ châu Á,
châu Phi sang các cước châu Âu có tỉ lệ bị VTTĐT tăng cao [18].
1.3.3.4. Tỉ lệ biến chứng, tỉ lệ tái phát và tỉ lệ tử vong
Có khoảng 20% BN bị VTTĐT trong tổng số BN có TTĐT. Trong đó
khoảng 20% số bị VTTĐT có biến chứng cần can thiệp phẫu thuật [2].
Các biến chứng của VTTĐT bao gồm: thủng túi thừa, viêm phúc mạc, áp xe,
rò tiêu hóa, tắc ruột, xuất huyết do chảy máu túi thừa [2]. Đặc biệt ở những BN
bị suy giảm miễn dịch, có bệnh nặng kèm theo, những người dùng thuốc chống
viêm, thuốc ức chế miễn dịch thì tiên lượng bệnh sẽ nặng nề hơn [56].
Có khoảng 15% - 30% BN tái phát sau đợt điều trị nội khoa đầu tiên [37],
[57]. Khoảng 50% BN tái phát sau 7 năm [58]. Tỉ lệ BN cần can thiệp phẫu thuật
theo Joffe là 20% [2]. Tỉ lệ tái phát sau phẫu thuật cắt bỏ túi thừa là từ 1% đến 3% ,
tỉ lệ tử vong sau mổ khoảng 1% [18]. Tỉ lệ tử vong do biến chứng của VTTĐT như
áp xe, VPM chiếm khoảng 7,7% [2].
1.3.4. Yếu tố nguy cơ

Béo phì có mối liên quan mật thiết với sự gia tăng gắn liền với chảy máu túi
thừa và VTTĐT. Nguy cơ tương đối của VTTĐT tăng từ 1,5 đến 2 lần tùy thuộc vào
chỉ số BMI [59]. Tương tự, những hoạt động thể chất đặc biệt là nếu hoạt động
mạnh thường xuyên thì cũng làm giảm tỉ lệ VTTĐT và chảy máu túi thừa[60]. Chế
độ ăn nhiều chất xơ, đặc biệt là cellulose cũng giúp làm giảm nguy cơ bệnh túi
thừa[61]. Stress tâm lý gây tăng co thắt ở ĐT cũng là yếu tố nguy cơ gây tăng tỉ lệ
mắc bệnh. Đối với việc sử dụng thuốc, việc sử dụng thường xuyên các loại thuốc
chống viêm không steroid và acetaminophen có liên quan đến các triệu chứng của
bệnh VTTĐT nặng, đặc biệt là sự chảy máu[62]. Đối với tình trạng suy giảm miễn
dịch, các nghiên cứu cho thấy không có mối liên quan nào giữa tình trạng suy giảm
miễn dịch với khả năng mắc bệnh TTĐT nhưng lại thấy tăng khả năng bị biến
chứng. Ở những BN ghép tạng, sử dụng hóa chất trị liệu, dùng các thuốc ức chế
miễndịch thì nguy cơ bị thủng túi thừa và áp xe cao hơn. Biểu hiện lâm sàng trên
những BN này không rõ ràng, có thể không sốt, không đau, bạch cầu không tăng


12

[63]. Ngoài ra tuổi càng cao, di truyền hoặc yếu tố di truyền[64], cũng là yếu tố
nguy cơ gây tăng tỉ lệ bệnh TTĐT.
1.3.5. Đặc điểm chẩn đoán
1.3.5.1.Lâm sàng
Biểu hiện lâm sàng của viêm túi thừa tùy thuộc vào vị trí của túi thừa viêm,
mức độ nghiêm trọng của quá trình viêm cũng như các biến chứng.
Phần lớn những người có TTĐT không có triệu chứng gì đặc biệt và chỉ
được phát hiện bệnh vì sự tình cờ khi chụp bụng hay soi ĐT vì một lý do khác nào
đó. Parks nhận thấy rằng 50% số BN có TTĐT khỏe mạnh cho tới khoảng 1 tháng
trước khi nhập viện, 3/4 trong số này có triệu chứng dưới 1 năm. Những BN có biến
chứng nặng thường không có triệu chứng gì trước khi nhập viện[4],[65]. Nghiên
cứu của Sandor Joffe năm 2008 trên 337 BN nhập viện vì các biến chứng của

VTTĐT có 53% trường hợp biểu hiện lâm sàng lần đầu tiên [18].
Trong số BN bị VTTĐT, chỉ có khoảng 20% có biểu hiện lâm sàng như sốt,
đau bụng, rối loạn tiêu hóa… Các triệu chứng này không đặc trưng cho VTTĐT và
thường bị nhầm với các bệnh lý khác, hay gặp nhất là chẩn đoán nhầm với viêm
ruột thừa (VRT) [64]. Tỉ lệ chẩn đoán là VRT trong tổng kết của Lê Huy Lưu là
64.5% [38].
Các triệu chứng của VTTĐT cấp:
 Sốt
Bệnh nhân VTTĐT có thể có sốt nhưng thường chỉ sốt nhẹ. Nhiệt độ trung
bình khoảng 38 độ[39],[66].
 Đau bụng
Đau bụng là triệu chứng hay gặp nhất[36],[39],[67]. Đau có thể ở HCP, hạ vị
hay HSP hoặc đau khắp bụng. BN đau liên tục, âm ỉ hoặc đau quặn từng cơn. Mức
độ đau tùy thuộc tình trạng viêm cũng như các biến chứng. Đau có thể cấp tính hoặc
mãn tính. Có thể nhầm lẫn với đau trong hội chứng ruột kích thích[68].Triệu chứng
đau bụng có thể nhầm với VRT cấp [65],[68].


13

 Rối loạn tiêu hóa
Bệnh nhân bị VTTĐT có thể có rối loạn tiêu hóa như buồn nôn, nôn, táo bón,
ỉa lỏng, ỉa máu, đầy hơi [2],[58],[68],[69]. Táo bón là triệu chứng thường gặp [68].
1.3.5.2. Biến chứng VTTĐT
VTTĐT có thể dẫn đến các biến chứng như thủng túi thừa dẫn đến VPM, rò,
áp xe, chảy máu, tắc ruột…Trong đó biến chứng thủng là hay gặp nhất.
- Thủng, áp xe, VPM
Viêm túi thừa có thể tiến triển thành hoại tử túi thừa dẫn đến thủng túi thừa.
Nếu được mạc nối và các tạng xung quanh bao bọc lại thì sẽ tạo thành khối áp xe
trong ổ bụng hay VPM khu trú. Toàn thân biểu hiện tình trạng nhiễm trùng , sốt cao,

buồn nôn hoặc nôn, bí trung đại tiện. Đau bụng nhiều, bụng chướng, nhu động ruột
giảm hoặc mất. Khám bụng có phản ứng thàng bụng, cảm ứng phúc mạc khu trú.
Có thể sờ thấy khối mềm, ấn đau trong ổ bụng[68]. Hoặc túi thừa thủng có thể gây
VPM toàn thể, trong ổ bụng có thể có phân. Khi đó BN có các dấu hiệu nhiễm
trùng, nhiễm độc nặng. Có cảm ứng phúc mạc toàn ổ bụng, cần mổ cấp cứu để làm
sạch ổ bụng và xử lý tổn thương [10],[42].
- Rò
VTTĐT có thể gây ra tình tràng viêm nhiễm các tạng xung quanh gây dính
các tổ chức. Khi đó có thể xuất hiện đường rò thông giữa ĐT và các tạng. Hay gặp nhất
là rò ĐT – bàng quang, dẫn đến tình trạng nhiễm trùng đường tiết niệu biểu hiện như:
tiểu buốt, tiểu dắt, nước tiểu đục…. Khi có biến chứng rò cần phải phẫu thuật cắt
đường rò và tái tạo lại thành ĐT [18],[42].
- Tắc ruột
Tình trạng viêm mãn tính kéo dài có thể dẫn đến việc hình thành các sẹo ở
thành ĐT và gây nên hẹp lòng ruột dẫn tới tắc hoàn toàn hay không hoàn toàn.
Khi đó BN có các triệu chứng tương tự như bệnh cảnh tắc ruột: đau bụng cơn,
buồn nôn hoặc nôn, bí trung đại tiện. Khám bụng chướng, có thể có dấu hiệu rắn
bò [18], [42].
-. Chảy máu túi thừa
Chảy máu là biến chứng ít gặp. Nguyên nhân chảy máu là do các mạch máu
của túi thừa bị tổn thương trong quá trình viêm dẫn đến thành mạch yếu và dễ vỡ.


14

BN đi ngoài phân máu, có thể máu đỏ tươi hoặc máu đen tùy thuộc vị trí chảy máu.
Chảy máu có thể tự cầm không cần điều trị gì nhưng cũng có thể chảy máu nặng
cần phải điều trị can thiệp [18],[42].
1.3.5.3.Đăc điểm cận lâm sàng
 Công thức máu

Trong VTTĐT cấp thường bạch cầu (BC) tăng , chủ yếu là BC đa nhân trung
tính. Tuy nhiên ở các BN suy giảm miễn dịch BC có thể không tăng, thậm chí giảm.
Nếu có chảy máu túi thừa thì số lượng hồng cầu, huyết sắc tố, hematorit có thể giảm
[10],[42],[68].
 Sinh hóa máu
Nếu BN nôn nhiều hoặc ỉa chảy thì sẽ dẫn tới rối loạn nước - điện giải. Cần
xét nghiệm điện giải đồ để kịp thời điều chỉnh các rối loạn. Ngoài ra xét nghiệm
amylase, chức năng gan, thận hoặc các xét nghiệm chỉ điểm ung thư để phân biệt
với các bệnh lý khác trong ổ bụng [10],[42].
 Xét nghiệm nước tiểu
Nếu rò ĐT – bàng quang trong nước tiểu sẽ xuất hiện bạch cầu. Tuy nhiên
BC trong nước tiểu có thể chỉ là phản ứng với tình trạng viêm của những túi thừa
cạnh bàng quang gây ra. Do vậy nếu nghi ngờ có rò thì có thể cấy nước tiểu để tìm
vi khuẩn [10],[68].
 Chụp X- quang ổ bụng không chuẩn bị
X- quang bụng không chuẩn bị có thể thấy hình ảnh khối u vùng chậu, tắc
ruột, hình ảnh khí trong ổ bụng, mức nước – hơi trong trường hợp BN VTTĐT có
biến chứng như thủng, áp xe, tắc ruột [68],[70]
 Chụp X-quang ĐT có cản quang với Barium [70]
Hình ảnh túi thừa thay đổi tùy theo góc độ quan sát cũng như lượng khí hay
chất cản quang mà nó chứa. Nhìn nghiêng túi thừa có hình túi như một mỏm nhô ra
ngoài ĐT và dính với với thành ĐT qua một cái cổ. Nhìn trực diện túi thừa có hình
vòng nhẫn.


15

Hình 1.2: Túi thừa hình vòng nhẫn [70]
Trên phim X-quang cản quang, viêm túi thừa có thể được chẩn đoán bằng
hình ảnh túi thừa bị thủng. Barium có thể lan qua túi thừa bị thủng vào trong đường

hầm rò, lỗ rò hay áp xe. Ít gặp hơn, nó có thể lan tràn tự do vào khoang phúc mạc.
Một khối áp xe túi thừa có thể gây chèn ép từ bên ngoài vào trong lòng ĐT. Sự chèn
ép này ban đầu xảy ra ở mặt mạc treo của ruột, nhưng sau đó có thể chèn ép tất cả
các mặt gây chèn ép lòng ruột.

Hình 1.3: Hình ảnh túi thừa trên phim chụp cản quang [42]
Nhiều hình ành khác của VTTĐT có thể thấy được trên phim chụp như hẹp lòng
ĐT, dị dạng lòng. ĐT có thể có hình dạng niêm mạc bất thường, có thể thấy một khối mô
mềm và khối này có thể chứa hơi hay mức nước - mức hơi.


16

Ưu điểm: Có độ tin cậy cao. Theo Stefansson và cộng sự [34] (1997) đã báo
cáo khi sử dụng X-quang ĐT cản quang cho 88 BN nghi ngờ VTTĐT thì độ nhạy
và độ đặc hiệu của phương pháp này lần lượt là 82.0% và 81.0%.
Nhược điểm: Bất lợi đầu tiên khi sử dụng X-quang đại tràng cản quang với
Barium để chẩn đoán viêm túi thừa là giới hạn của nó khi chẩn đoán các bệnh ngoài lòng
ống tiêu hóa.
 Chụp cắt lớp vi tính ổ bụng [71]
Túi thừa trên CT là những túi nhô ra từ thành ĐT. Những túi này có thể chứa
khí, thuốc cản quang hay sỏi phân. Chẩn đoán VTTĐT trên CT là dựa vào những
hình ảnh viêm của ĐT và cấu trúc xung quanh ĐT kèm theo hình ảnh túi thừa [72],
[73],[74]. Những hình ảnh có thể thấy là:
- Viêm tạo dải thâm nhiễm mỡ quanh ĐT là dấu hiệu thường gặp trong
VTTĐT. những trường hợp nhẹ, thấy có viêm tạo dải ít của lớp mỡ mạc treo và tụ
dịch hay ít khí ngoài lòng ruột. Những trường hợp nặng sẽ có viêm tạo dải nhiều
hơn với lớp mỡ mỏng hơn cùng hình ảnh khối áp xe hay lỗ rò.
- Dày thành ĐT: thường là khoảng 4 -5 mm. Sự dày thành ĐT cần phải lưu ý.
Thông thường lớp trong cùng và lớp ngoài cùng sẽ mỏng, lớp giữa dày nhất. Có thể

có dịch tích tụ ở thành ĐT gây áp xe thành ĐT.
- Nếu túi thừa bị thủng có thể thấy khí, dịch trong ổ bụng.
- Hình ảnh ổ áp xe.
- Hẹp lòng ĐT
- Trên CT, hình ảnh lỗ rò và các đường hầm do rò là những cấu trúc dạng
đường hay nhánh nằm trong lớp mỡ quanh ĐT. Lỗ rò có thể thông thương với ổ áp
xe hay với tạng khác như ruột non, bàng quang, âm đạo...
- Ngoài ra có thể có một số dấu hiệu không điển hình khác trên CT của viêm
túi thùa là tụ dịch ở rễ mạc treo ĐT, ứ máu mạc treo ĐT
CT có độ tin cậy cao. Nghiên cứu của Cho KC và cộng sự [13]đã chứng
minh CT có độ nhạy là 93.0% trong chẩn đoán VTTĐT. Thông thường CT là
phương pháp chẩn đoán hình ảnh được sử dụng rộng rãi với độ nhạy và độ đặc hiệu


17

cao để chẩn đoán bệnh lý TTĐT, cũng như giúp định hướng cho điều trị phẫu thuật
hay điều trị nội khoa [68],[71].
Giá trị âm tính giả của CT do khó khăn trong việc chẩn đoán viêm túi thừa
giai đoạn sớm vì mới chỉ có sự thay đổi ở lớp mỡ của ĐT.
Thâm nhiễm mỡ và sự mỏng dần của lớp mỡ quanh ĐT không đặc hiệu cho
viêm túi thừa do đó có thể dương tính giả. Những chẩn đoán phân biệt khác bao
gồm u tân sinh, viêm ĐT, VRT, viêm bờm mỡ. Hình ảnh dịch ở gốc mạc treo và ứ
máu trong mạch máu mạc treo gợi ý một tình trạng viêm, và nếu không có hình ảnh
viêm tạo dải thâm nhiễm của lớp mỡ quanh ĐT thì đấy là dấu hiệu của ung thư.
Trong ung thư ĐT, thành ĐT thường dày trên 2cm, trong khi viêm túi thừa thì
thường nhỏ hơn 1 cm. Sự xuất hiên của hạch lympho cũng gợi ý ung thư hơn là
viêm túi thừa [75].
 Siêu âm
Trong VTTĐT những dấu hiệu trên siêu âm có thể thấy là sự dày thành ĐT

thường trên 4mm, túi thừa viêm có dạng hình tròn hay hình trứng, cấu trúc sinh âm
có dạng hình nhẫn.Viêm lớp mỡ xung quanh ĐT. Viêm dày thành đoạn ĐT còn cấu
trúc lớp [71],[76].
Có thể thấy hình ảnh thành ngoài của ruột không đều, xuất hiện các cấu trúc
giảm âm lồi ra bên ngoài, bên trong các cấu trúc này chứa hơi hoặc sỏi phân. Đối
với viêm túi thừa có biến chứng, có thể thấy các dấu hiệu như ổ áp xe cạnh ĐT, hình
ảnh rò vào các cơ quan lân cận như bàng quang gây dày thành bàng quang; dịch và
hơi trong ổ bụng. Rất khó thấy hình ảnh hơi tự do trong biến chứng viêm phúc mạc
[71].
Theo Pradel và cộng sự(năm 1997) [76], độ nhạy trên siêu âm là 85%, độ đặc
hiệu là 84%. Nhưng siêu âm còn phụ thuộc vào kinh nghiệm của người thực hiện.
Theo nghiên cứu của Oudenhoven LF và cộng sự [77]. Siêu âm và cả chụp CT có ý
nghĩa rất quan trọng trong chẩn đoán VTTĐT phải. Nó làm giảm đáng kể tỉ lệ phẫu
thuật do chẩn đoán nhầm với VRT. Ngoài siêu âm ổ bụng còn có thể siêu âm bằng
đầu dò qua trực tràng. Hollerweger [78] đã chứng minh giá trị của siêu âm qua trực