Giải phẫu GAN và mật

BỘ MÔN GIẢI PHẪU HỌC

NXD - YKT


GIẢI PHẪU, SINH LÝ GAN VÀ ĐƯỜNG MẬT
NGOÀI GAN


Chức năng
Vị trí, kích thước và đối chiếu
Hình thể ngoài, liên quan

GIẢI PHẪU GAN

Cấu tạo nhu mô Gan
Mạch máu và TK chi phối
Phương tiện giữ tạng
GIẢI PHẪU MẬT GAN
Cuống gan


GAN
* Giới thiêu chung về Gan



Gan là tạng lớn nhất cơ thể



Là một tạng của hệ tiêu hóa



Chiếm 2% trọng lượng cơ thể ở người trưởng
thành và 5% ở trẻ mới sinh



Có màu nâu trơn bóng khi vừa lấy ra khỏi cơ thể sống,
dễ bị vỡ, khi vỡ hay dẫn dẫn đến hiên tượng xuất huyết
dưới màng (cháy máu dưới màng)


I, Chức năng của Gan



Chuyển hóa chất đường



Sản xuất và chuyển hóa các acid béo



Bào chế và thoái biến chất đạm



Thanh lọc độc tố



Tổng hợp chất mật


I, Vị trí, kích thước và đối chiếu
1, Vị trí



Gan nằm trong phần trên, phải của ổ bụng



Chiếm hầu hết vùng hạ sườn phải, vùng thượng vị và lấn sang hạ sườn
trái



Nằm dưới vòm hoành phải, lấn một ít sang vòm hoành trái của cơ
hoành

Hoành trái, phải cơ hoành


25 - 28 cm

2, Kích thước



Gan nặng 1,4 – 1,8 kg ở nam và 1,2 - 1,4 kg ở nữ, nếu tính
800 -900 ml máu mà gan chứa thì Gan nặng trung bình 2,3 –
2,4 kg



Bề ngang dài 25 - 28 cm, bề trước sau rộng 16 - 20
cm, cao (dày) 6 - 8 cm
16 - 20cm

6 - 8 cm


3, Đối chiếu của Gan lên bề mặt cơ
thể.



Giới hạn trên từ khớp ức mỏm kiếm
chạy lên trên và sang phải tới điểm dưới
núm vú phải



Bên trái tới điểm dưới trong núm vú trái



Bờ phải là một đường cong lồi về bên
phải

 Từ đầu dưới phải (mỏm gan dưới phải) là
bờ sườn phải đầu sụn X


II, Hình thể ngoài của Gan
Gan có hai mặt: mặt hoành lồi và mặt tạng phẳng. Ranh giới phía sau không rõ, phí trước là bờ sắc gọi là bờ dưới


Tùy thuộc vào tạng của từng người mà hình thể ngoài của Gan có thể thay đổi chút so với bình thường


1, Mặt hoành



Mặt hoành của gan lồi ra trước, lên trên, sang phải và ra sau, áp sát vào các cơ hoành, chính vì vậy mà nó tạo cho gan những
đường cong chia gan làm 4 phần:

 Phần trên
 Phân trước
 Phần phải
 Phần sau




Phần trên

•

Lồi, trơn láng, năm áp sát với cơ hoành, có dấu
ấn của tim tương ứng với vị trí của tim lên cơ
hoành.

Phần trên liên quan phổi và màng phổi phải, tim và
màng ngoài tim, phổi và màng phổi trái.


 Phần trước

•

Mặt trước liên quan với cơ hoành và thành bụng trước.
Phần trái, phải có dây chằng liềm bám vào chia gan làm
hai phần: bên phải thuộc thùy gan phải và bên trái thuộc
thuỳ gan trái.

DC liềm




Phần phải

•

Được vòm hoành phải ngăn cách với phổi, màng phổi phải và các xương sườn
VII-IX (VII-XI), dưới 1/3 là cơ hoành tiếp xúc với thành ngực, không có màng
phổi ngăn cách.




Phần sau

•

Là một vùng ∆ không được phúc mạc phủ, liên kết trực tiếp với cơ
hoành bằng mô liên kết, nên được gọi là vùng trần. bên phải của thùy
đuôi liên quan đến tĩnh mạch chủ dưới, bên trái có khe dây chằng tĩnh
mạch.

•

Liên quan đến màng phổi, phổi, tim,
màng tim.


Nhìn tổng quan về phần sau và giường gan


2, Mặt tạng và bờ dưới
Hướng xuống dưới, ra sau và sang trái,
mang vết ấn của nhiều tạng liền kề, được
phúc mạc phủ, trừ vị trí cửa gan.

Rãnh dọc phải

Rãnh ngang

Rãnh dọc trái
(khe cửa chính)


Thiết đồ cắt ngang bụng ở đôt sống T10


Thiết đồ cắt ngang bụng ở đốt sống T12


III, Phân thùy và cấu tạo Gan
1, Phân thùy Gan
Sự phân chia thùy Gan dựa trên sự phân nhánh của đường mật và mạch máu trong Gan


Sự phân chia của các mạch máu, đường dẫn mật bên trong Gan, lý do để chúng ta chia ra các phân thùy Gan và
phân thùy Gan


Nhìn từ mặt hoành

II

VIII

IV

VII

VI

III

V

Khe bên trái
Khe giữa
(khe chính)
Khe bên phải
(Khe liên phân thùy phải)

(khe liên phân thùy trái)


Nhìn từ mặt tạng

VI
V
IV

III

VII
I

II

Cửa Gan


2, Cấu tạo Gan
Gan được bao bới hai bao:



Bao thanh mạc: là lá tạng lớp phúc mạc bọc bên ngoài gan. Trừ: diện trần, hố túi mật, chỗ bám của dây chằng gan
và mạc nối nhỏ.



Bao xơ: dính chặt vào bao thanh mạc ở ngoài và nhu mô gan ở trong

Bao thành mạc