SINH lý hệ nội TIẾT

SINH LÝ HỆ
NỘI TIẾT

NHÓM 1- BAN CƠ SỞ


I. Đại cương hệ nội tiết
1. Tuyến nội tiết


Định nghĩa

A. Tuyến ngoại tiết

B.Tuyến nội tiết


 Chức năng hệ nội tiết
• Duy trì hằng định nội môi,bảo đảm môi trường
cho hoạt động chuyển hóa tại tế bào
• Tác động lên sự tăng trưởng
• Đảm bảo hoạt động sinh sản
• Giup cơ thể đáp ứng những trường hợp khẩn cấp
như đói, nhiễm trùng, chấn thương, stress tâm lí.


2.Hormon


Bản chấto hóa
học:trúc hóa học giống cholesterol

Có cấu
o

Steroit

Acid amin

Protein và peptid

Hormon tuyến vỏ thượng thận ( cortisol,
aldosteron)
o Hormon tuyến sinh dục ( estrogen,
progesteron, testosteron)

Hormon tan
trong lipid

o Hormon tuyến giáp ( T3, T4)
o Hormon tuyến tủy thượng thận ( adrenalin, noradrenalin)

o Hormon vùng dưới đồi- tuyến yên
o Hormon tuyến cận giáp
o Hormon tuyến tụy nội tiết

Hormon tan
trong nước


Hormon tan
trong nước

Hormon tan
trong lipid


 Cơ chế tác dụng :
 Cơ chế tác dụng thông qua chất truyền tin thứ 2:
+AMPc hay GMPc
+Ca++ - calmodulin
+Inositol triphosphate và Diacylglycerol
 Cơ chế tác dụng thông qua hoạt hóa hệ gen


AMPc hay GMPc


Ca++- Calmodulin


Cơ chế tác dụng thông qua hệ thống gen


 Cơ chế điều hòa :
1. Cơ chế điều hòa ngược âm tính
+Thường gặp
+ Chủ yếu, nhanh nhậy
+ Hằng định hormon


2, Cơ chế điều hòa ngược dương tính

+ ít gặp
+Chỉ xảy ra trong 1 thời gian ngắn sau đó
quay lại kiểu điều hòa ngược âm tính
+Làm mất sự ổn định nồng độ hormon
nhưng rất cần thiết cho cơ thể ( chống stress,
chống lạnh, gây phóng noãn)


Cấu trúc tuyến giáp


Tuyến giáp
1. Cấu trúc giải phẫu và mô học của tuyến giáp
2. Nhu cầu iod cho sự tạo thành hormon giáp
3. Qúa trình sinh tổng hợp và bài tiết hormon giáp
4. Điều hoà bài tiết hormon giáp
5. Các rối loạn chức năng tuyến giáp


Nhu cầu iod cho sự tạo thành
hormon giáp
•
•
•
•

Mỗi người: 50mg iod một năm
Phòng ngừa: NaI/NaCl: 1/100.000
4/5 lượng iod được hấp thu mất đi qua nước tiểu
1/5 lượng iod để tổng hợp hormon

HORMON TUYẾN GIÁP
T3
• chứa 3 nguyên tử iod gắn lên hai vòng thyroxine
• 10% hormon giáp tiết ra
• Nồng độ trong máu thấp hơn
• Thời gian tồn tại ngắn hơn
• cường độ ảnh hưởng và tác dụng tại mô lớn hơn
• Là dạng tác dụng chính ở mô đích
T4
• Chứa 4 nguyên tử iod gắn lên hai vòng thyroxine
• 90% hormon giáp tiết ra
• nồng độ trong máu cao hơn
• Thời gian tồn tại dài
• Cường độ ảnh hưởng và tác dụng tại mô yếu hơn
• Được khử iod thành T3 tại mô đích mới có tác dụng


HORMON TUYẾN GIÁP
Cấu trúc hoá học của hormone giáp
T3 và T4


HORMON TUYẾN GIÁP
Sinh tổng hợp hormon giáp
1. Tế bào nang giáp tổng hợp thyroglobulin cho chất keo trong lòng
nang
2. Ion I- đồng vận chuyển cùng ion Na+ vào tế bào nang giáp, rồi vào
chất keo

3. iod hoá các tyrosine trên thyroglobulin tạo thành dạng T3, T4 dự
trữ trong nang
4. Thyroglobulin gắn T3, T4 được đưa trở vào tế bào nang giáp
5. Enzyme nội bào cắt T3, T4 ra thành dạng hormon tự do
6. Hormon T3, T4 tự do được đưa vào máu tuần hoàn



HORMON TUYẾN GIÁP
Điều hoà bài tiết hormon giáp
• TRH (hạ đồi) kích thích sự bài tiết TSH (tuyến yên)
• TSH đến kích thích tuyến giáp: làm tăng số tế bào giáp, tăng bài tiết
hormon giáp (T3,T4)
• T3, T4 khi được tiết ra nhiều sẽ quay lại ức chế tuyến yên và vùng hạ
đồi



HORMON TUYẾN GIÁP
Chức năng của hormon tuyến giáp
Làm tăng sao mã nhiều gen, tổng hợp lượng lớn enzym, protein…dẫn
đến tăng hoạt động của toàn cơ thể:
- Làm tăng hoạt động của tế bào, tăng cường chuyển hoá glucid và lipid
tạo năng lượng, gây giảm cân
- Tăng nhịp tim, tăng lưu lượng tim, tăng nhịp hô hấp để cung cấp oxy
cho sự tăng chuyển hoá ở các mô
- Tăng hoạt động của não bộ và hệ thần kinh
- Tác dụng lên sự phát triển của cơ thể, đặc biệt là não bộ

HORMON TUYẾN GIÁP
Các rối loạn chức năng tuyến giáp
 Cường giáp
- Do tăng tiết hormon T3,T4
- Biểu hiện
• Da niêm: da ẩm, nóng, rụng tóc, gãy móng
• Chuyển hoá: sợ nóng, thân nhiệt tăng, sụt cân nhanh, tiêu chảy do
tăng nhu động ruột, run tay, teo cơ ( tứ đầu đùi),…
• Nhịp tim nhanh( >100 lần/phút), huyết áp tâm thu cao
• Tâm thần: dễ cáu gắt, tức giận, khó tập trung, bứt rứt, khó ngủ,…


HORMON TUYẾN GIÁP
 cường giáp
- Nguyên nhân
• Cường giáp tại tuyến yên: FT3 tăng, FT4 tăng, TSH tăng
• Cường giáp tại tuyến giáp: FT3 tăng, FT4 tăng, TSH giảm hoặc bình
thường
+ Thường gặp do bệnh Gvaves( bướu cổ lồi mắt), nhân giáp độc…



HORMON TUYẾN GIÁP

 Suy giáp
- giảm bài tiết hormon T3,T4
- Biểu hiện:
• Phù niêm: mặt tròn, ít biểu lộ cảm xúc, phù mi mắt dưới, môi dày, lưỡi to,
ngón tay, ngón chân thô, khản tiếng do thâm nhiễm dây thanh, ù tai do
thâm nhiễm vòi Eustache…

• Chuyển hoá: sợ lạnh, thân nhiệt giảm, mệt mỏi, tăng cân, táo bón, yếu cơ…
• nhịp tim chậm(<60 lần/ phút), huyết áp tâm thu thấp
• Tâm thần: thờ ơ, chậm chạp, buồn ngủ, suy giảm hoạt động trí óc, giảm trí
nhớ…
• Tăng hàm lượng cholesterol trong máu
• Bệnh đần độn