Tài liệu_Cơn tăng huyết áp

C¬n t¨ng huyÕt ¸p


Cơn tăng huyết áp



Đại cơng
Cơn THA = THA nặng có nguy cơ tử vong
Cơn THA = THA với HATTr > 120 mmHg,
hoặc

HATTr thêm> 40 mmHg so với HA nền.
Số HA tuyệt đối không quan trọng bằng 2
yếu tố:


Tốc độ gia tăng HA



HA nền cao hay không


Cơn tăng huyết áp
Đại cơng



Dựa vào tính cấp thiết cần hạ số HA
xuống ngay lập tức hay từ từ, cơn THA

thành 2 loại:
THA khẩn cấp (hypertensive emergencies)



THA nặng + tổn thơng mới hoặc tiến triển
của các cơ quan đích ( não, tim - mạch, thận )
( Cần hạ HA ngay lập tức )

THA cấp cứu (hypertensive urgencies)



THA nặng + không có các biến chứng cấp cơ
quan đích
( Cần hạ HA nhanh chóng trong vòng 24 giờ )


Cơn tăng huyết áp
Đại cơng



THA khẩn cấp
Thần kinh:
Bệnh

não THA
Tổn thơng nội sọ cấp:
Xuất huyết não

Xuất huyết dới nhện
Nhồi máu não


C¬n t¨ng huyÕt ¸p
THA khÈn cÊp


Tim m¹ch:
– ThiÕu m¸u côc bé c¬ tim cÊp:


C¬n §TN kh«ng æn ®Þnh



NMCT

– Suy tim tr¸i cÊp ( OAP )
– Bãc t¸ch cÊp tÝnh §MC


C¬n t¨ng huyÕt ¸p
THA khÈn cÊp


ThËn:
– Suy thËn cÊp



Kh¸c:
– C¬n cêng catecholamin cÊp:


Pheochromocytoma



Qu¸ liÒu thuèc gièng giao c¶m (cocain)

– S¶n giËt


Cơn tăng huyết áp


THA cấp cứu




THA
THA
THA

ác tính - gia tăng
xung quanh cuộc mổ
nặng có kèm:

Suy tim ứ huyết
Cơn đau thắt ngực ổn định
TIA
Suy thận do các nguyên nhân khác

THA sau ngừng đột ngột thuốc hạ
HA


Cơn tăng huyết áp
THA cấp cứu


THA ác tính: THA nặng + phù gai



THA gia tăng (accelerated)
THA nặng + xuất huyết xuất tiết
võng mạc

THA ác tính-gia tăng
Bệnh não THA: đột ngột HA+ đau
đầu nhiều,
RLYT, hồi phục sau khi hạ HA





Cơn tăng huyết áp


Triệu chứng- định hớng khám
lâm sàng
Con số HA: HATTr > 120 mmHg, hoặc

HATTr thêm> 40 mmHg so với
HA nền.


Cơn tăng huyết áp

Triệu chứng- định hớng khám lâm
sàng


Soi đáy mắt: rất quan trọng vì
đánh giá đợc trực tiếp tổn thơng vi
mạch ( đại diện cho tổn thơng mạch
của THA ):

Xuất huyết dạng sợi, và/hoặc



Xuất huyết dạng bông



Phù gai


Cơn tăng huyết áp

Triệu chứng- định hớng khám lâm
sàng


Thần kinh:

Bệnh não THA: đau đầu, nôn, lẫn
lộn, co giật thờng không thể phân
biệt với các biến chứng thần kinh cấp
khác ( XHN, XHMN...);
Chỉ có thể dựa vào cải thiện nhanh
chóng triệu chứng sau điều trị hạ
HA
Cần tìm triệu chứng thần kinh khu
trú

Cơn tăng huyết áp

Triệu chứng- định hớng khám lâm
sàng
Tim mạch:
Đau ngực (TMCB cơ tim-tách thành
ĐM chủ)
Tìm tr/c tách thành ĐM chủ (đo HA
tứ chi)
OAP
suy tim trái
ECG


Cơn tăng huyết áp

Triệu chứng- định hớng khám lâm
sàng


Thận: thờng biểu hiện muộn
Phù, đái ít, đái máu
Protein niệu, hồng cầu niệu, trụ tế
bào
Ure, creatinin máu: tăng


Cơn tăng huyết áp

Xử trí
Mục tiêu:


Hạ HA



Duy trì tới máu các cơ quan và
tránh biến chứng (do giảm HA quá
nhanh )


Cơn tăng huyết áp
Xử trí


Nguyên tắc xử lý chung
THA khẩn cấp: hạ HA ngay = thuốc
tĩnh mạch
Giảm 25% HATB hoặc đa HATTr
xuống đến 100 - 110 trong vòng
vài phút vài giờ ( tuỳ theo tình
huống )
Sau đó đa dần HA về số an toàn
trong vòng 24 - 48giờ (có thể bắt
đầu thuốc uống sau 12 - 24giờ)

Cơn tăng huyết áp


Xử
Lựatrí
chọn thuốc:

THA khẩn cấp
Tuỳ theo trờng hợp cụ thể:


Natri nitroprusside ( trừ sản giật )



Hội chứng vành cấp: nitroglycerine



Sản giật: Hydralazine / Loxen



Tăng catecholamin: labetalol


Cơn tăng huyết áp

Xử trí


THA khẩn cấp

Các thuốc chính:
Natri nitropruside:
Dãn tiểu động mạch và tĩnh mạch
Tác dụng sau vài giây, thời gian tác
dụng 3-5 phút (hay đợc sử dụng)
Liều: 0,3 - 10 Mg/kg/phút
Có thể ngộ độc axit cyanhydric
nếu dùng liều cao, kéo dài


C¬n t¨ng huyÕt ¸p
Xö trÝ THA khÈn cÊp
C¸c thuèc chÝnh:
– Nicardipine
( Loxen ):
 ChÑn kªnh canxi
 LiÒu: 5 - 15 mg/h, sau ®ã duy tr×
3 - 5 mg/h
– Nitroglycerin:
 T¸c dông h¹ ¸p Ýt h¬n, thêng dïng
khi cã TMCBCT
 5 - 100 Mg/phót


Cơn tăng huyết áp

Xử trí THA khẩn cấp
Các thuốc chính

Hydralazin: 5 - 20 mg TM,
sau đó truyền TM 0,5 - 1 mg/phút
Diazoxid: truyền15-30 mg/phút, tối
đa 600mg
Labetalol: 1 mg/kg TM trong 10
phút,
sau đó 0,1 mg/kg/h truyền TM
Lasix: chỉ nên dùng lợi tiểu khi thừa
thể tích


Cơn tăng huyết áp
Xử trí


Cơn THA cấp cứu:
Cần hạ HA xuống mức an toàn trong
24 giờ
Dùng thuốc uống:
Chẹn Ca: Nifedipin,.....
ức chế men chuyển
Lợi tiểu
Chẹn beta


Cơn tăng huyết áp
Xử trí

Các bệnh cảnh cụ thể
Bệnh não THA:



Nitroprusside
Labetalol, diazoxide, nitroglycerin

Xuất huyết nội sọ: Hạ 20 % HATB
(duy trì khoảng: 160-170/100)
Xuất huyết dới nhện:



Tơng tự XHN
Nimodipin hoặc nicardipin


Cơn tăng huyết áp
Xử trí
Các bệnh cảnh cụ thể


Nhồi máu não:


Thờng có THA phản ứng, rất nhạy với
thuốc

Nếu Hattr> 130: hạ HA nhng từ từ
Thuốc uống hoặc:
Nitroprusside, labetalol,
nitroglycerin


Theo dõi sát tình trạng thần kinh