Bài:19 NHÂN DÂN VIỆT NAM KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP XÂM LƯỢC
(Từ năm 1858 đến trước năm 1873)
A. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1. Kiến thức: Giúp HS hiểu được:
- Ý đồ xâm lược Việt Nam của tư bản phương Tây.
- Quá trình thực dân Pháp xâm lược Việt Nam từ năm 1858 đến trước năm 1873.
- Cuộc kháng chiến của nhân dân ta từ năm 1858 đến trước năm 1873.
2. Thái độ:
- Bản chất tham lam tàn bạo của thực dân;
- Tinh thần đấu tranh kiên cường bất khuất của nhân dân ta, ý chí thống nhất đất nước.
- Có thái độ đúng khi tìm hiểu nguyên nhân và trách nhiệm của nhà Nguyễn trong việc để mất
nước.
3. Kĩ năng:
Rèn luyện kĩ năng sử dụng bản đồ, nhận xét nội dung từ tranh hình lịch sử, biết liên hệ, rút ra bài
học.
B. THIẾT BỊ, TÀI LIỆU DẠY - HỌC:
Bản đồ hành chính Việt Nam, các trung tâm kháng chiến ở Nam Kì, tranh ảnh có liên quan.
C. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY - HỌC:
1. Ổn định lớp, kiểm tra bài cũ:
2. Giới thiệu bài mới:
3. Dạy và học bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
NỘI DUNG GHI
Hoạt động 1: Cá nhân
I. Liên quân Pháp-Tây Ban Nha xâm lược Việt
GV giới thiệu vắn tắt về triều Nguyễn đến vua Nam. Chiến sự ở Đà Nẵng năm 1858:
Tự Đức.
1. Tình hìnhViệt Nam đến giữa thế kỉ XIX trước
GV: Tình hình nước ta giữa thế kỉ XIX, trước khi thực dân Pháp xâm lược:
khi Pháp xâm lược?
- Kinh tế: khủng hoảng, suy yếu rất khó khăn
HS: Dựa vào SGK trả lời
đương đầu với kẻ thù
GV: Tình hình đó có ảnh hưởng gì có ảnh
- Chính trị: khối đại đoàn kết bị rạn nức, làm ảnh
hưởng gì quá trình chống Pháp?
hưởng đến sức mạnh đoàn kết dân tộc
HS: Dựa vào SGK trả lời
2. Thực dân Pháp ráo riết chuẩn bị xâm lược Việt
GV: Thực dân Pháp đã chuẩn bị như thế nào Nam:
trước khi xâm lược Việt Nam?
- Nguyên nhân:
HS: Dựa vào SGK trả lời
+ Việt Nam có vị trí chiến lược, giàu tài nguyên
GV: Nguyên nhân thực dân pháp xâm lược Việt + Bành trướng của các nước phương Tây và Pháp
Nam?
Việt Nam khó tránh khỏi một cuộc xâm lược của
HS: Dựa vào SGK trả lời
chúng
GV bổ sung thêm
3. Chiến sự ở Đà Nẵng năm 1858:
GV: Tại sao thực dân Pháp chọn Đà Nẵng là - Ngày 1/9/1858, Pháp - Tây Ban Nha xâm lược nước
điểm tấn công đầu tiên?
ta, nhân dân ta đứng lên kháng chiến kịp thời
HS: Dựa vào SGK trả lời
- Quân dân ta đã làm thất bại âm mưu “đánh nhanh
GV: Nhân dân ta đã chống Pháp như thế nào?
thắng nhanh” của Pháp
HS: Dựa vào SGK trả lời
II. Kháng chiến chống thực dân Pháp ở Gia Định
và các tỉnh miền Đông Nam Kì từ năm 1859 đến
Hoạt đông 1: Cả lớp (Tiết 2)
năm 1862:
GV: Vì sao thực dân pháp chọn Gia Định là nơi 1. Kháng chiến ở Gia Định:
tấn công lần thứ hai?
- Nguyên nhân: (SGK)
GV: Chiến sự ở Gia Định diễn ra như thế nào?
- Ngày 17/2/1859, Pháp tấn công thành Gia Định
HS: Dựa vào SGK trả lời
2. Kháng chiến lan rộng ra các tỉnh miền Đông
GV minh họa thêm
Nam Kì. Hiệp ước 5-6-1862:
GV: Thực dân Pháp đã làm gì sau khi dàn xếp - Ngày 23/2/1861, Pháp tấn công và chiếm Đại đồn
xong ở Trung Quốc?
Chí Hòa
HS: Pháp đánh chiếm Đại đồn Chí Hòa và đánh - Dưới sự lãnh đạo của các sĩ phu, nhân dân ta tiếp tục
rộng ra cả miền Nam
kháng chiến
GV: Nhân dân các tỉnh đã có thái độ như thế
nào?
- Ngày 5/6/1862, triều điều Huế kí với Pháp Hiệp ước
HS: Đứng lên kháng chiến và có nhiều trận Nhâm Tuất
thắng lớn.
- Nội dung: (SGK)
GV: Triều đình Huế có thái độ như thế nào khi III. Cuộc kháng chiến của nhân dân Nam Kì sau
nhân dân đứng lên đánh Pháp?
Hiệp ước 1862:
HS: Triều đình Huế kí với Pháp Hiệp ước
1. Nhân dân ba tỉnh miền Đông tiếp tục kháng
Nhâm Tuất
chiến sau Hiệp ước 1862:
Hoạt động 2: Nhóm
- Triều đình Huế ngăn cản phong trào kháng chiến
GV chia lớp làm 02 nhóm thảo luận
của nhân dân, nhưng phong vẫn diễn ra sôi nổi, tiêu
N1: Tình hình ở miền Đông sau Hiệp ước
biểu là khởi nghĩa của Trương Định
Nhâm Tuất?
- Diễn biến: (SGK)
N2: Trình bày diễn biến, kết quả, ý nghĩa của
- Kết quả, ý nghĩa: Tuy thất bại nhưng tiêu biểu cho
cuộc khởi nghĩa Trương Định?
tinh thần quật khởi của nhân dân Nam Kì, là nguồn cổ
GV sau 4/ thảo gọi đại diện nhóm trả lời, gọi
vũ to lớn cho nhân dân ta
nhóm khác bổ sung, sau đó chốt ý
2. Thực dân Pháp chiếm ba tỉnh miền Tây Nam Kì:
Hoạt động 3: Cá nhân
- Năm 1863, Pháp thiết lập nền bảo hộ ở Campuchia
GV: Thực dân Pháp đã có hành động gì sau khi và chúng chuẩn bị chiếm nốt 3 tỉnh miền Tây
chiếm các tỉnh miền Đông?
- Sự bạc nhược của triều đình Huế, Pháp chiếm nốt 3
HS: Chiếm luôn các tỉnh miền Tây
tỉnh miền Tây mà không cần nổ súng (6/1867)
GV: Nhân dân miền Tây đã chống Pháp như
3. Nhân dân ba tỉnh miền Tây chống Pháp
thế nào?
- Sau khi Pháp chiếm 3 tỉnh miền Tây, phong trào
HS trả lời
kháng chiến tiếp tục dâng cao
GV: Nêu diễn biến, kết quả, ý nghĩa của phong
- Diễn biến: (SGK)
trào chống Pháp nhân dân miền Tây?
- Kết quả, ý nghĩa: (SGK)
HS trả lời
GV chốt ý
3. Củng cố:
- Nắm được diễn biến chính của cuộc khởi nghĩa Trương Định.
- Nhận xét tinh thần chống Pháp của nhân dân ta và của vua quan nhà Nguyễn.
4. Hướng dẫn tự học:
a. Bài vừa học: Như đã củng cố
b. Bài sắp học: