Giáo án Lịch sử 11 bài 7: Những thành tựu văn hóa thời cận đại

Bài 7. NHỮNG THÀNH TỰU VĂN HĨA THỜI CẬN ĐẠI
I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức
- Học sinh kết hợp kiến thức nhiều bộ mơn để hiểu được sự phát triển của văn học
nghệ thuật từ đầu thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX.
- Các trào lưu tư tưởng tiến bộ và sự ra đời, phát triển của chủ nghĩa xã hội khơng
tưởng.
- Ảnh hưởng của những thành tựu văn hố đối với sự phát triển của xã hội.
2. Kĩ năng
- Biết liên hệ kiến thức các bộ mơn, biết phân tích, đánh giá tác dụng của những thành
tựu văn hố,…
3. Tư tưởng
- Giáo dục ý thức say mê học tập, tìm tòi, nghiên cứu, sáng tác.
II. Phương pháp dạy học:
III. Chuẩn bị của thầy và trò
1. Chuẩn bị của thầy
- Sưu tầm một số tranh ảnh minh hoạ, một số mẩu chuyện kể có liên quan bài học để
minh hoạ.
2. Chuẩn bị của trò
- Chuẩn một số tranh ảnh minh hoạ theo sự phân cơng.
IV. Tiến trình dạy học
1. Ổn định tổ chức (1’) Nắm sĩ số lớp học.
2. Kiểm tra bài cũ (5’)
- Câu hỏi:
+ Trình bày diễn biến giai đoạn thứ nhất của cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất.
- Đáp án:
+
+
+
3. Dạy - học bài mới (39’)
- Giới thiệu bài mới (1’) Trong tiến trình phát triển của nhân loại, thời cận đại con người

đã để lại những thành tựu to lớn về văn hố. Bài học hơm nay chúng ta sẽ tìm hiểu
những thành tựu văn hóa đó và nó có tác động như thế nào đối với tiến trình phát triển
của nhân loại.
Th
ời
Hoạt động của
Hoạt động của học
Kiến thức
lươ
giáo viên
sinh
ïng
1. SỰ PHÁT TRIỂN CỦA VĂN HỐ TRONG BUỔI ĐẦU THỜI CẬN ĐẠI
- GV hướng dẫn HS lập bảng thống kê theo mẫu:
+ Những thành tựu văn hố trong buổi đầu thời cận đại.
Lĩnh
Tác giả
Tác phẩm nổi tiếng
vực
Văn Cc-nây
Đại biểu xuất sắc cho nền bi kịch cổ điển Pháp.
học (1606-1684)


La-phôngNhà ngụ ngôn, nhà văn cổ điển Pháp
ten
(1621các tác phẩm có tác dụng giáo dục mọi lứa tuổi, mọi thời đại.
1695)
Mô-li-e
Nhà hài kịch cổ điển Pháp. Tác phẩm thể hiện khát vọng

(1622-1673)
công bằng, cuộc sống tốt đẹp của loài người.
Bét-tô-ven
(1770-1827)
Âm
nhạc

Hội
hoạ

Tư
tưởn
g

Mô-da
(1756-1791)
Rem-bram
(Hà lan )
1606- 1669
Mông-te-xkiơ
(16891755)
Vôn-te
(1694-1778),
Rút-xô
(1712-1778),
Mê-li-ê
(1644-1792)
và
nhóm
Bách khoa

toàn thư.

Nhà soạn nhạc thiên tài người Đức. Các tác phẩm thấm
đượm tinh thần dân chủ, cách mạng. Nổi tiếng các bản giao
hưởng 3, 5, 9.
Nhà soạn nhạc người Ao có những cống hiến lớn cho nghệ
thuật hợp xướng.
Nổi tiếng về tranh chân dung, tranh phong cảnh với nhiều
chất liệu sơn dầu, hình hoạ, khắc kim loại,…

Những nhà tư tưởng lớn - “mở đường cho CM Pháp (1789)
bùng nổ và thắng lợi”.

+ Tác dụng:
. Phản ánh hiện thực xã hội của cácnước trên thế giới.
. Hình thành quan điểm, tư tưởng của giai cấp tư sản, tấn công vào thành trì của
chế độ phong kiến, góp phần vào thắng lợi của chủ nghĩa tư bản.
2. THÀNH TỰU CỦA VĂN HỌC, NGHỆ THUẬT TỪ ĐẦU THẾ KỈ XIX ĐẾN ĐẦU THẾ
KỈ XX
* Hoạt động 1: (HĐ nhóm)
a. Về ăn học
- GV cho HS hoạt động - Nhóm 1:
- Phương Tây
nhóm.
Các tác giả nổi tiếng
- Nhóm 1:
+ Các tác giả nổi tiếng như:
+ Tìm hiểu về thành tựu như Vích-to-Huy-gô, Lép+ Vích-to-Huy-gô
văn học: Tác giả, tác tôn-xtôi, Mác-Tuên.
(1802-1885) có những

phẩm tiêu biểu ở phương
+ Các tác phẩm nổi tiếng tác phẩm lớn về thơ,
Tây.
Những người khốn khổ; tiểu thuyết, nổi bật là
Chiến tranh và hoà bình, tiểu
thuyết
Những
An-na Ka-rê-ni-na; Những người khốn khổ,…


- Nhóm 2:
+ Tìm hiểu về thành tựu
văn học: Tác giả, tác
phẩm tiêu biểu ở phương
Đông.

- GV minh hoạ thêm về
tác giả hoặc tác phẩm
tiêu biểu.

cuộc phiêu lưu của Tôm
Xoay-ơ, Những người I-nôxăng đi du lịch,...
- Nhóm 2:
+ Lỗ Tấn nhà văn cách
mạng nổi tiếng của Trung
Quốc với các tác phẩm lớn
như: Nhật kí người điên,
A.Q. chính truyện.
+ Ra-bin-đra-nát Ta-go
nhà văn hoá lớn của An Độ

với nhiều tập thơ, tiểu
thuyết, bút kí, ca khúc,...

- Nhóm 3: Nội dung phản
ánh được đời sống nhân
dân đương thời, đặc biệt là
những người lao động
nghèo khổ.

- Nhóm 3:
+ Tìm ra nội dung cơ
bản của các tác phẩm
văn học trong thời kì này
đã phản ánh điều gì ?
- Nhóm 4:
+ Tìm hiểu những thành
tựu về nghệ thuật. Hãy
trình bày hiểu biết của
nhóm về một trong những
thành tựu đó.
- GV minh hoạ thêm.

- Nhóm 4:
Về nghệ thuật:
+ Các lĩnh vực như kiến
trúc, âm nhạc, điêu khắc,…
cũng rất phát triển. Cung
điện Véc-xai là một công
trình nghệ thuật đặc sắc
hoàn thành 1708.

+ Tiêu biểu có các nhà
văn hoá lớn như Vangốc
(Hà Lan), Lê-vi-tan (Nga),
Trai-cốp-xki,…

+ LépTôn-xtôi (18281910) nhà văn Nga với
các tác phẩm nổi tiếng:
Chiến tranh và hoà
bình, An-na Ka-rê-nina, Phục sinh.
+ Mác-Tuên (18351910) nhà văn lớn của
Mĩ với các tẩm phẩm
nổi tiếng: Những cuộc
phiêu lưu của Tôm
Xoay ơ, Những người Inô-xăng đi du lịch.
+ Ngoài ra, còn có
nhiều nhà văn, nhà thơ
nổi tiếng khác như:
Puskin (Nga), Ban-dắc
(Pháp),
An-đéc-xen
(Đan Mạch), Giắc Lơnđơn (Mĩ),…
- Phương Đông: văn
học có bước tiến đáng
kể:
+ Lỗ Tấn nhà văn
cách mạng nổi tiếng
của Trung Quốc với các
tác phẩm lớn như: Nhật
kí người điên, A.Q.
chính truyện.

+ Ra-bin-đra-nát Ta-go
nhà văn hoá lớn của An
Độ với nhiều tập thơ,
tiểu thuyết, bút kí, ca
khúc...
+ Ngoài ra còn có
nhieu nhà văn nhà thơ
khác như: Hô -xê Ridan(Phi-lip- pin); Hô-xê
Mac-ti nhà văn lớn ở
Cu-ba...
- Nội dung: Phản ánh
được đời sống nhân
dân đương thời, đặc
biệt là những người lao
động nghèo khổ.
b. Về nghệ thuật


- Kiến trúc: Cung điện
Véc xai (Pháp) là một
công trình nghệ thuật
đặc sắc hoàn thành
1708; bảo tàng Anh;
bảo tàng Luvrơ ở
Pháp,...
- Hội hoạ: có nhiều hoạ
sĩ danh tiếng như: Vangốc (Hà Lan); Phu-gi-ta
(Nhật); Pi-cát-xô (Tây
Ban Nha)...
- Âm nhạc: nổi bật như

Trai-cốp-xki với các tác
phẩm nổi tiếng Con
đầm pích, các vở balê:
Hồ thiên nga, Người
đẹp ngủ trong rừng,...
3. TRÀO LƯU TƯ TƯỞNG TIẾN BỘ VÀ SỰ RA ĐỜI, PHÁT TRIỂN CỦA CHỦ NGHĨA
XÃ HỘI KHOA HỌC TỪ GIỮA THẾ KỈ XIX ĐẾN ĐẦU THẾ KỈ XX
* Hoạt động 3: Cá nhân
- Sự phát triển của chủ - HS:
a. Chủ nghĩa xã hội
nghĩa tư bản từ giữa thế
+ Trào lưu tư tưởng tiến không tưởng
kỉ XIX đã gây ra nhiều bộ mà đại diện là Xanh-xi- - Trào lưu tư tưởng tiến
đau khổ cho nhân dân lao mông, Phu-ri-ê, Ô-oen. Nội bộ mà đại diện là Xanhđộng. Trong hoàn cảnh dung tư tưởng tiến bộ : Họ xi-mông, Phu-ri-ê, Ôđó, một số nhà tư tưởng muốn xây dựng một xã hội oen.
tiến bộ đương thời đã mới không có chế độ tư - Nội dung tư tưởng
nghĩ đến việc xây dựng hữu, không có bóc lột.
tiến bộ:
một xã hội mới công bằng -> Tuy nhiên đó chỉ là
+ Họ muốn xây dựng
hơn.
không tưởng.
một xã hội mới không
- Hãy trình bày hiểu biết
có chế độ tư hữu,
của mình về chủ nghĩa xã
không có bóc lột, nhân
hội không tưởng ?
dân làm chủ các
phương tiện sản xuất
của mình.

- GV giải thích thêm vì
sao gọi nó là không - HS:
+ Tuy nhiên đó chỉ là
tưởng, minh hoạ thêm.
* Mác và Ang-ghen đã sáng không tưởng.
- Giới thiệu về những tư lập ra chủ nghĩa xã hội b. Triết học Đức
tưởng tiến bộ ở Đức, ở khoa học trên cơ sở:
Những quan điểm mới
Anh,…
+ Triết học cổ điển Đức.
về nhận thức thế giới
+ Kinh tế chính trị Anh.
và xã hội của Hê-ghen,
- Tiếp thu những tư tưởng
+ Chủ nghĩa xã hội không Phoi-ơ-bách
tiến bộ, và trên cơ sở của tưởng Pháp.
c. Kinh tế-chính trị Anh:


thực tiễn bấy giờ CNXH * Chủ nghĩa Mác-Lênin là
khoa học xuất hiện.
cương lĩnh cách mạng cho
cuộc đấu tranh chống chủ
nghĩa tư bản, xây dựng chủ
nghĩa cộng sản và mở ra
một kỉ nguyên mới cho sự
phát triển của khoa học.
- Hãy trình bày về nội
dung của CNXHKH và
vai trò của nó đối với

thực tiễn ?
- Điểm khác của CNXH
khoa học với các học
thuyết trước đó ?

- HS trả lời: Mác và Ăngghen xây dựng học thuyết
của mình trên quan điểm,
lập trường cua giai cấp
công nhân, thực tiễn đấu
tranh của phong trào cách
mạng thế giới -> hệ thống lí
luận vừa khoa học, vừa
cách mạng.

Những lí luận mới về
kinh tế chính trị của Ađam Xmit, Ri-các-đô.
d. Chủ nghĩa xã hội
khoa học
- Hoàn cảnh
+ CNTB chuyển sang
giai đoạn CNĐQ.
+ Phong tào công
nhân phát triển mạnh.
- Mác và Ăng-ghen đã
sáng lập, được Lê-nin
phát triển.
- Chủ nghĩa xã hội khoa
học dựa trên cơ sở:
+ Kế thừa có chọn lọc
và phát triển những

thành tựu của khoa học
tự nhiên và khoa học xã
hội mà con người đã
đạt được từ đầu thế kỉ
XIX.
- Học thuyết gồm 3 bộ
phận chính: triết học,
kinh tế-chính trị và chủ
nghĩa xã hội khoa học.
- Vai trò
+ Chủ nghĩa MácLênin là cương lĩnh
cách mạng cho cuộc
đấu tranh chống chủ
nghĩa tư bản, xây dựng
chủ nghĩa cộng sản.
+ Mở ra một kỉ nguyên
mới cho sự phát triển
của khoa học.

CỦNG CỐ, DẶN DÒ
1. Củng cố: HS trả lời các câu hỏi sau:
- Nêu những thành tựu văn hoá tiêu biểu thời cận đại.
- Nêu những thành tựu văn học, nghệ thuật, tư tưởng cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ
2’ XX ?
2. Dặn dò
- Trả lời các câu hỏi cuối bài.
- Chuẩn bị bài mới.
V. Rút kinh nghiệm

……………………………………………………………………...
…………………………………………..
……………………………..………………………………………...
…………………………………