Giáo án Lịch sử 12 bài 17: Nước Việt Nam Dân Chủ Cộng hòa từ sau ngày 2 tháng 9 năm 1945 đến ngày 19121946

Ngày soạn:
Tiết: 27 , 28

Giáo án điện tử môn Lịch sử lớp 12
Chương III
Việt Nam từ năm 1945 đến năm 1954

Bài 17
Nước VNDCCH từ sau ngày 2/9/1945 đến trước ngày
19/12/1946

I / Mục tiêu:
1. Kiến thức: Hiểu được
- Những thuận lợi cơ bản và khó khăn của nước ta saucách mạng tháng Tám.
- Sự lãnh đạo tài tình của Đảng đứng đầu là chủ tịch Hồ Chí Minh với những biện pháp và chủ
trương XD chính quyền, chống nội phản và ngoại xâm bảo vệcách mạng.
2. Kỹ năng
- Kĩ năng phân tích, đánh giá tình hình đất nước saucách mạng tháng Tám và nhiệm vụ cấp
bách trong những năm đầu saucách mạng tháng Tám
3. Thái độ
- Bồi dưỡng lòng yêu nước, tinh thầncách mạng, niềm tự hào về sự nghiệpcách mạng vẻ vang
của Đảng.
- Từ đó xác định trách nhiệm bản thân phấn đấu bảo vệ, phát huy những thành quả mà Đảng
đem lại trong sự nghiệp XD và phát triển đất nước
II / Chuẩn bị:
1. Chuẩn bị của giáo viên:
- Tranh, ảnh và tài liệu liên quan đến thời kì này
2. Chuẩn bị của học sinh:
- Đọc bài trước trong SGK
III / Hoạt động dạy học:
1. Ổn định tình hình lớp: Kiểm tra sĩ số, tác phong HS.

2. Kiểm tra bài cũ: 1. Sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng và Hồ Chí Minh trongcách mạng tháng Tám
1945 thể hiện như thế nào?
3. Giảng bài mới:
TG
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
18’ Saucách mạng/8, VNDCCH
I. Tình hình nước ta saucách
đứng trước muôn vàn khó
mạng tháng Tám 1945
khăn, với tình thế hết sức hiểm
nghèo “ngàn ….tóc”
HĐCN: Tìm hiểu những
khó khăn của VNDCCH? 1/ Khó khăn
- Giặc ng/xâm, nội phản
Các nước ĐQ, lấy danh nghĩa - Đói, dốt, c/quyền non yếu
a) Đối ngoại
Đồng minh kéo vào nước ta
gây cho ta nhiều khó khăn,
khởi đầu nguy cơ mới: Giặc
ngoại xâm
- MB: Gần 20 vạn quân TH Dân
quốc kéo vào nước ta, cùng bọn tay
sai là Việt Quốc, Việt Cách âm mưu
- Gây các vụ cướp bóc, giết
lật đổ chính quyềncách mạng
người, kích động nhân dân
chống lạicách mạng
- MN: Hơn 1 vạn quân Anh dọn

đường cho Pháp trở lại xâm lược
nước ta, bọn phản động tay sai của
Pháp nổi dậy chống phácách mạng
- 6 vạn quân N được lệnh của Anh


Giáo án điện tử môn Lịch sử lớp 12
chống lại lực lượng vũ trang của ta,
tạo đ/kiện cho quân P mở rộng
phạm vi chiếm đóng
b) Đối nội
- CT: Chính quyền của ta còn non
yếu
- Kinh tế- tài chính:
+ Lạc hậu, c/tr tàn phá.
+ Nạn đói tiếp tục dây dưa do
thiên tai
+ CTN bị đình trệ, hàng hóa khan
hiếm, giá cả tăng…
+ Ngân sách trống rỗng, rối loạn,
chưa nắm được ngân hàng ĐD
- VH : Hơn 90% dân ta mù chữ

- 1,2tr đồng, một nửa rách
- Tiền Quan kim, Quốc tệ
- Các tện nạn XH gia tăng (mê
tín, rượu, cờ bạc, nghiện K: KL VN DCCH bấy
hút…)
giờ?
=> Vận mệnh DT đang bị đe doạ

- Ngàn cân… sợi tóc
trong tình thế “Ngàn cân treo sợi
tóc”
2
TB: Bên cạnh những K ,
ta còn có thuận lợi gì?
- ND làm chủ
- PTCÁCH MạNGTG , hệ 2/ Thuận lợi
- ND ta đã giành quyền làm chủ,
thống CNXH hình thành
phấn khởi, gắn bó với chế độ.
- Có sự lãnh đạo sáng suốt của
Đảng
(đứng đầu là HCÁCH
 Thuận lợi cơ bản
MạNG)
- Hệ thống XHCN hình thành, PT
30’ - Ở các nước t/địa và TB
GPDT, PT vì HB, DC phát triển
II. Bước đầu XD chính
quyềncách mạng, giải quyết nạn
đói, nạn dốt và K2 về tài chính
HĐCN: Đảng ta đã làm gì 1/ XD chính quyềncách mạng
để XD và củng cố a) Về CT
c/quyềncách mạng
- 6/1/1946 tiến hành tổng tuyển cử
- Là ngày vui sướng của ND - 1/6/46 Tổng tuyển cử…
bầu quốc hội
cả nước tưng bừng rộn ràng
như ngày hội, biểu ngữ, đèn,

hoa… mọi người nô nức bỏ
phiếu bầu 333 đại biểu QHội
- 2/3/1946 Quốc Hội họp phiên
đầu tiên
H. 44: QH họp…
+ Thông qua danh sách c/phủ Liên
hiệp k/chiến
- Hồ Chủ Tịch đứng đầu
+ Lập ban dự thảo Hiến pháp
- 9/11/1946 QHội thông qua hiến
pháp đầu tiên của VN DCCH
- Bầu cử Hội đồng ND các cấp
- Thành lập UB hành chính các


Giáo án điện tử môn Lịch sử lớp 12
cấp

HĐLớp: Thảo luận ý
nghĩa ?
- Thể hiện khối đ/kết toàn
dân
- Nâng cao địa vị nước ta
trên quốc tế
- Tạo cơ sở pháp lý để
chống mọi âm mưu chia rẽ b) Về quân sự:
9/1945 VN GP  vệ quốc Đoàn của kẻ thù
- Xây dựng L2 vũ trang chính qui:
VNGP quân  Quân đội quốc gia
 22/5/46 Quân đội quốc gia

VN (22/5/1946)
Việt Nam
- Phát triển lực lượng dân quân tự
vệ
2/ Giải quyết nạn đói:
HCT: “ Lúc chúng bưng bát
HĐCN: Đọc SGK, nêu
cơm ăn, nghĩ đến…”
biện pháp kịp thời và lâu
dài để giải quyết nạn đói
(Quan sát H. 45 “ND
Nam bộ … bị đói BBộ”)
- ND cả nước hưởng ứng lời kêu
Kết hợp ghi
gọi “Nhường cơm sẻ áo” của Hồ
Chủ Tịch với PT “Ngày đồng tâm”,
“Hũ gạo cứu đói”
- Tăng gia sản sản xuất, bỏ thuế
- Không 1 tấc đất bỏ hoang
2
thân giảm tô 25%, tạm cấp ruộng
- SX N phục hồi: S’L L/thực
đất…
tăng: 832.000 (1944)  155.000
tấn (1945)
=> Nạn đói bị đẩy lùi
3. Giải quyết nạn dốt
- 8/9/1945 Hồ Chủ Tịch ra sắc lệnh
thành lập cơ quan bình dân học vụ,
xóa mù chữ

 Đến 9/1946 cả nước có 76.000
lớp học + 2,5 triệu người xoá mù
chữ
- Mở các trường PT và đại học, với
nội dung & phương pháp giáo dục
HĐCN: Biện pháp giải DT, DC
quyết sự trống rỗng về tài 4. Giải quyết khó khăn về tài
chính
chính:
- Chính phủ kêu gọi tinh
thần tự nguyện đóng góp
của nhân dân bằng phong
trào “Qũy độc lập” , “Tuần - Mở “Qũy độc lập” , “Tuần lễ
lễ vàng”
vàng”
 Thu 370 Kg vàng 20tr đồng “Quỹ
ĐL” và 40tr đồng “Quỹ đảm phụ
quốc phòng”
“Bạc ĐD…”
- 23/11/1946 lưu hành tiền VN
K: Ý nghĩa những kết quả
trên?


Giáo án điện tử môn Lịch sử lớp 12

Hai g/đoạn:
- 9/45  6/3/46
15’ - 6/3/46  19/12/46

-Cách mạng vượt qua
những khó khăn to lớn,
củng cố và tăng cường sức
mạnh của chính quyền
trong cả nước, làm cơ sở
đấu tranh chống thù trong,
giặc ngoài
- Thể hiện tính ưu việt của
c/độ mới
- Cổ vũ nhân dân ta bảo vệ
chính quyền, nền độc lập
vừa giành được

HĐCN: Nêu những sự
kiện TD Pháp trở lại xâm
lược
- Ngay khi Nhật đầu hàng,
- 4000 quân Pháp + 5000 quân Pháp cử Lơcơlec đưa đạo
quân Viễn Chinh sang
Nhật “đánh…nhanh” (4 tuần)
- Đánh úp trụ sở UBND NBộ, Đông Dương.
- 2/9/1945 Pháp bắn vào
cơ quan tự vệ t/phố
cuộc mít tinh của ND Sài
Gòn – Chợ Lớn (47 người
chết)

MR:
- 10/45 P bị bao vây, không
điện, nước, bị tiêu hao  A hỗ

trợ phá vòng vây để P đánh
chiếm NB và NTB
- Khó khăn của ta: T/gian ít,
phảncách mạng chống phá  1
bộ phận tan rã trước ưu thế của
 Thổ phỉ chống lại nhân dân,
nên Pháp lập chính quyền tay
sai (Hội tề)

10’

III. Đấu tranh chống ngoại xâm
và nội phản bảo vệ
chính
quyềncách mạng
1. Kháng chiến chống TD Pháp
trở lại xâm lược ở Nam Bộ

- Đêm 22 rạng 23/9/1945 P nổ súng
xâm lược lần 2 tại NBộ
 5/10/1945 chiếm được Sài Gòn –
Chợ Lớn, các tỉnh Nam Bộ và
Nam TBộ
- Nhân dân Nam Bộ nhất tề đứng
lên chống Pháp
+ Đánh sân bay, kho tàng, đốt tàu
Pháp…,
+ Bất hợp tác với P, XD chiến luỹ,
dựng chướng ngại vật...

TB: ý nghĩa của cuộc
đ/tr?
- Chặn bước tiến quân thù,
phá âm mưu “Đánh nhanh”
- Tạo đ/kiện cả nước chuẩn
bị k/chiến lâu dài
- TW Đảng, chính phủ, Hồ Chủ
Tịch huy động cả nước chi viện cho
Nam Bộ và Nam Trung Bộ.
+ Thành lập đoàn quân “Nam
Tiến”
+ Quyên góp tiền, gạo, thuốc men...
ủng hộ ND Nam bộ, NTB
2. Đấu tranh với Trung Hoa Quốc


Giáo án điện tử môn Lịch sử lớp 12
dân Đảng và bọn phảncách mạng
ở miền Bắc:
- Với danh nghĩa quân Đồng minh,
THQD Đảng và bọn tay sai phá
hoạicách mạng

- Việt quốc, Việt Cách: đòi ta
cải tổ chính phủ, giành cho
chúng 1 số ghế trong Quốc
hội..
HĐCN: Cho biết âm mưu
của THDQ và tay sai?
- Tiêu diệt Đảng ta

- Phá tan việt Minh
- Lật đổ chính quyềncách
mạng
- Đối với THDQ: Ta chủ trương
hòa hoãn, tránh xung đột (nhượng
- Nhường 70 ghế trong quốc
bộ 1 số q/lợi CT, KT) để tập trung
hội, 4 ghế bộ trưởng trong TB: Trước tình hình trên lực lượng chống P
c/phủ Liên hiệp
ta có biện pháp gì? Vì
- Cung cấp lương thực, nhận sao?
tiêu tiền Trung Quốc..
- Hòa hoãn tránh xung đột
- Đảng tuyên bố “tự giải tán”
= ta nhân nhượng
- Vì chưa đủ sức cùng lúc - Đối với các tổ chức phảncách
chống 2 kẻ thù
mạng: Kiên quyền vạch trần âm
mưu chia rẽ, phá hoại và trấn áp
bọn phảncách mạng

15’
HĐ lớp: Thảo luận về ý
nghĩa cuộc đ/tr trên ?
- Hạn chế đến mức thấp
nhất các hoạt động chống
phá của THDQ và tay sai 
thất bại âm mưu lật đổ
c/qcách mạng của chúng
- Ta đứng trước sự lựa chọn: - Đây là sách lược mềm

Chống P không cho P ra Bắc dẻo nhưng cứng rắn về
hoặc nhân nhượng Pháp ?!
nguyên tắc chiến lược

3. Hoàn hoãn với Pháp nhằm đẩy
quân Trung Hoa Dân quốc ra
khỏi nước ta

HĐLớp:
Thảo
luận
nguyên nhân, mục đích
của chủ trương này
- P + THDQ = Hiệp ước
Hoa – P

* TW Đảng quyết định hòa hoãn
với Pháp.
- Kí hiệp định sơ bộ 6/3/1946
+ Pháp công nhận VNDCCH là
một quốc gia tự do có c/phủ, nghị
viện, q/đội và tài chính riêng nằm

Kết hợp ghi

* Pháp và THDQ kí hiệp ước Hoa
Pháp (28/2/1946 ) chống lại ta


Giáo án điện tử môn Lịch sử lớp 12

- Ta nhượng bộ P: Tránh trong khối Liên hiệp P
được cuộc chiến đấu bất lợi
+ VNDCCH đồng ý cho 15.000
mà còn đuổi quân THDQ quân Pháp ra Bắc thay cho quân
ra khỏi nước ta
THDQ giải giáp Nhật và rút về
nước trong 5 năm
HĐCN:
+ Hai bên ngừng bắn ở MN để
- Bàn về ngoại giao của VN, * Đọc SGK nêu nội dung chuẩn bị cho cuộc đàm phán chính
chê độ tương lai của Đông hiệp định sơ bộ
thức
Dương, quyền lợi kinh tế, văn
hóa của Pháp ở Việt Nam.

Nhưng:
- P vẫn gây xung đột ở NB, lập
c/phủ NKì tự trị
- Cuộc đàm phán chính thức tại
Phôngtennơblô không thành
công vì P ngoan cố không chấp
nhận ĐL và thống nhất của ta.
 Quan hệ ta và P căng thẳng

* Nêu nhận xét, ý nghĩa?
- Tránh được cuộc chiến
đấu bất lợi
- Đẩy được 20 vạn quân
THDQ về nước
- Hồ Chủ Tịch kí Tạm ước

- Tạo thời gian hòa hoãn để 14/9/1946 tiếp tục nhượng bộ cho P
tiếp tục kháng chiến
một số quyền lợi về KT, VH ở VN

K: Nhận xét việc kí kết
Tạm ước của Hồ Chủ
Tịch ?
- Kéo dài t/gian hoà hoãn
và thí độ thiện chí của ta
“Hoà để tiến”
HĐ lớp: Thảo luận tìm
khả năng có thể xảy ra đối
với việc đánh hay hòa với
Pháp lúc này
- Đánh: không đủ sức  bất
lợi
* Liên hệ thiện chí HB của - Hoà: Có t/gian hòa bình
N/nước ta hiện nay “VN muốn chuẩn bị kháng chiến, đuổi
làm bạn với tất cả các nước”
được 1 kẻ thù chỉ còn lại kẻ
thù là Pháp

* Ý nghĩa
Đây là sách lược đúng đắn, khôn
khéo của Đảng:
- Bảo vệ được chính quyềncách
mạng, đuổi 20 vạn quân THDQ ra
khỏi nước ta
- Ta có thời gian hòa hoãn, tranh
thủ mọi mặt cho ta trước khi bước

vào cuộc kháng chiến


Giáo án điện tử môn Lịch sử lớp 12
• Củng cố:
Nắm vững lại những nhận thức sau đây:
- Nguyên nhân nào giúp ta vượt qua khó khăn saucách mạngT8 ?
- Ý nghĩa chính trị của cuộc tổng tuyển cử 6/1/1946 ?
- Ý nghĩa của những kết quả đã đạt được trong việc giải quyết khó khăn đối nội?
- Nêu rõ sách lược của ta đối với Pháp và THDQ trước và sau ngày 6/3/1946 ? Tại sao ?
• Bài tập về nhà:
1. Vẽ sơ đồ tóm tắt: tình hình và biện pháp của Đảng ta trong thời kỳ 1945-1946.
2. Những chính sách của Đảng và Nhà nước ta giai đoan này có tác dụng gì đối với vận mệnh dân
tộc? So sánh với đối sách của triều đình Nguyễn trước đây. Trong tình hình mới hiện nay, đối sách đó
được tiếp tục kế thừa như thế nào?
• Dặn dò: Đọc bài mới, bài 18 “Những năm đầu cuộc k/chiến chống TDP…”
• Rút kinh nghiệm: