Đề thi học sinh giỏi Ngữ Văn 9.
Thời gian : 150 phút
Đề bài:
Câu1 : Vận dụng kiến thức đã học về những biện pháp tu từ từ vựng để phân
tích nét nghệ thuật độc đáo của 2 câu thơ :
Cỏ xanh nh khó bén xuân tơi.
Lại có ma xuân nớc vỗ trời.
( Nguyễn Trãi, Bến đò xuân đầu trại)
Câu 2: Dùng phép phân tích tổng hợp để viết lời bình cho câu thơ sau:
Đa kim qua nỗi u phiền
Mẹ ngồi vá lại cho nguyên sự đời
( Thi Hoàng )
Câu 3: Phân tích nét đặc sắc về nghệ thuật và nội dung của đoạn thơ sau :
Ta làm con chim hót
Ta làm một nhành hoa
Ta nhập vào hoà ca
Một nốt trầm xao xuyến
Một mùa xuân nho nhỏ.
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi 20
Dù là khi tóc bạc
( Mùa xuân nho nhỏ - Thanh Hải )
Đáp án chấm:
Câu1 ( 3 điểm)
Hs nêu đợc những ý cơ bản sau:
- Câu thơ thứ nhất đã sử dụng một hình ảnh so sánh rất độc đáo, mới mẽ :
" cỏ xanh nh khói", "xanh nh khói" là cái màu xanh h ảo nhìn qua lớp ma bụi
bay . Cách so sánh ấy gợi ra một không gian vừa thực , vừa h , rất kì ảo.
-Cái hay của câu thơ thứ hai lại là điểm nhìn để tả cảnh . phải đứng ở gần
sát mép nớc mới có thể cảm nhận đợc "nớc vỗ trời " ( Mỗi ý 1,5 điểm)
Câu 2( 3đ) Ngoài yêu cầu chung cần lu ý:
+Về hình thức: Đảm bảo bài viết có bố cục rõ ràng, sử dụng phép lập
luận phân tích, tổng hợp để bình hai câu thơ. Không sai lỗi ngữ pháp, lỗi chính
tả, lỗi diễn đạt ..,văn viết có cảm xúc,lập luận chặt chẽ.(0,5đ )
+Về nội dung: Bài viết thể hiện đợc sự cảm nhận sâu sắc và sự sáng tạo
riêng của cá nhân ngời viết. Sau đây là một số gợi ý về nội dung:
- Hai câu thơ đã vận dụng sáng tạo phép tu từ chuyển đổi cảm giác đa
kimvà cái cụ thể (quần áo) sang cái trừu tợng:u phiền, sự đời.(0,5đ )
- Câu thơ đã gợi sự kìm nén u phiền của ngời mẹ trong công việc, gợi
hình ảnh ngời mẹ vất vả, cần mẫn,suốt đời chăm chút cho con, cho đời ...
(0,5đ )
- Câu thơ đã nâng tầm vóc của công việc nhỏ bé, bình thờng (vá ) thành
công việc lớn lao, nâng tầm vóc ngời mẹ lên một tầm cao mới lạ lùng: vá
lại,làm lành sự đời, chăm chút cuộc đời, việc đời ...(1 đ )
- Hai câu thơ khái quát hình ảnh ngời mẹ cao đẹp, giàu lòng vị tha, giàu
đức hy sinh. Ngời mẹ có vai trò thiêng liêng làm lành sự đời, làm đẹp cuộc đời
...(0,5đ ).
Câu 3 : (4 đ )
Yêu cầu học sinh phân tích và làm rõ đợc :
- Phép trùng điệp : Ta làm ; Ta nhập vào cùng với hình ảnh ẩn dụMùa
xuân đã diễn tả tha thiết khát vọng đợc hoà nhập vào cuộc sống của đất nớc ,
đợc cống hiến phần tốt đẹp của mình cho cuộc đời chung ( 1, 5 đ ) .
- Khát vọng đó thể hiện chân thành trong các hình ảnh thơ đẹp, giản dị và tự
nhiên ( 1,5 đ ) .
+ Giữa mùa xuân đất nớc tác giả xin làm một con chim hót , một nhành
hoa .
+ Giữa bản hoà ca tơi vui đầy sức sống nhà thơ xin làm Một nốt nhạc trầm
xao xuyến , chỉ là nhỏ bé, ít ỏi .
+ Một mùa xuân nho nhỏ Lặng lẽ dâng cho đời mang vẻ đẹp giản dị
khiêm nhờng thể hiện một khát vọng chân thành ,tha thiết .
- Giọng thơ nhỏ nhẹ ,sâu lắng, ớc nguyện của Thanh Hải đã đi vào lòng ngời
trong sáng lung linh của một nhân sinh quan cao đẹp : Mỗi ngời phải mang
đến cho cuộc đời chung một nét đẹp riêng, phải cống hiến phần tinh tuý dù là
nhỏ bé cho đất nớc . Đó là chính là ý nghĩa cao quý của đời ngời ( 1đ )