Bài giảng Đại số 7 chương 3 bài 1: Thu thập số liệu thống kê, tần số

ĐẠI SỐ 7 – BÀI GIẢNG

Tiết 41:
Thu thập số liệu thống kê,
tần số

1


Câu hỏi:

Cô giáo chủ nhiệm phải làm thế nào khi muốn
biết: Số anh chị em ruột của mỗi học sinh để
báo cáo lại với nhà trường?

2


Ví dụ 1 : Khi điều tra về số cây trồng được của mỗi lớp trong dịp phát động Tết
trồng cây, người điều tra lập bảng dưới đây
Bảng 1
STT

Lớp

Số cây trồng
được

1
2
3

4
5
6
7
8
9
10

6A
6B
6C
6D
6E
7A
7B
7C
7D
7E

35
30
28
30
30
35
28
30
30
35

STT

Lớp

Số cây trồng
được

11
12
13
14
15
16
17
18
19
20

8A
8B
8C
8D
8E
9A
9B
9C
9D
9E

35

50
35
50
30
35
35
30
30
50

Hỏi: Muốn có được bảng trên người điều tra phải làm những gì?
1 - Phải đi điều tra

- Việc làm này gọi là: Thu thập các số liệu

2 – Ghi lại số liệu theo một bảng

- Việc này gọi là: Lập bảng số liệu thống kê ban đầu
3


Câu hỏi:

Cô giáo chủ nhiệm phải làm thế nào khi muốn biết:
sinh để báo cáo lại với nhà trường?

Số anh chị em ruột của mỗi học

Cô giáo phải làm hai việc:
- Thu thập số liệu

- Lập bảng số liệu thống kê ban đầu
Mẫu bảng thống kê:
Stt

Tên học sinh

Số anh,
chị, em
ruột

1

An

1

2

Hoà

2

3

Bình

2

…

…

…

Tên học sinh
số anh chị
em ruột

An

Hoà

Bình

…

1

2

2

…

Yêu cầu: Em hãy thay mặt cô chủ nhiệm điều tra
số anh em ruột của mỗi bạn ngồi cùng bàn mình
(trong đó có cả em).
4

Ví dụ 2 : Bảng điều tra dân số nước ta tại thời điểm ngày 01/04/1999 phân theo giới tính,
phân theo thành thị, nông thôn trong từng địa phương (đơn vị nghìn người)

Số dân
Địa
phương

Phân theo giới
tính

Phân theo thành
thị, nông thôn

Tổng
số

Nam

Thành
thị

Hà nội
Hải Phòng
Hưng Yên
Hà Giang
Bắc Cạn
……..

2672,1 1336,7
1673,0 825,1

1068,7 516,0
602,7 298,3
275,3 137,6
…….. ………

Nữ

1335,4
847,9
552,7
304,4
137,7
…...

1538,9
568,2
92,6
50,9
39,8
…..

Nông
thôn
1133,2
1104,8
976,1
551,8
235,5
……

5


Bảng 1
STT

Lớp

Số cây trồng
được

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

6A
6B
6C
6D
6E
7A
7B
7C

7D
7E

35
30
28
30
30
35
28
30
30
35

STT

Lớp

Số cây trồng
được

11
12
13
14
15
16
17
18
19

20

8A
8B
8C
8D
8E
9A
9B
9C
9D
9E

35
50
35
50
30
35
35
30
30
50

Hỏi: Vấn đề người điều tra quan tâm tìm hiểu ở bảng 1 là gì ?
Vấn đề người điều tra quan tâm tìm hiểu ở bảng 1 là: Số cây trồng được
của mỗi lớp
Ta nói: Dấu hiệu ở bảng 1 là số cây trồng được của mỗi lớp và mỗi
lớp là một đơn vị điều tra.
Hỏi: Em hiểu thế nào là dấu hiệu?

Bảng 1 có bao nhiêu đơn vị?

6


Số anh em ruột của mỗi bạn ngồi cùng một bàn
Stt

Tên học sinh

Số anh,
chị, em
ruột

1

An

1

2

Hoà

2

3

Bình

2

4

Lan

3

Hãy cho biết dấu hiệu và đơn vị điều tra ở bảng trên?
Trong bảng trên có bao nhiêu đơn vị? Chỉ rõ ?

7


Bảng 1
STT

Lớp

Số cây trồng
được

1
2
3
4
5
6
7
8

9
10

6A
6B
6C
6D
6E
7A
7B
7C
7D
7E

35
30
28
30
30
35
28
30
30
35

STT

Lớp

Số cây trồng

được

11
12
13
14
15
16
17
18
19
20

8A
8B
8C
8D
8E
9A
9B
9C
9D
9E

35
50
35
50
30
35

35
30
30
50

Trong bảng 1 các số liệu ở cột thứ 3 (không nhất thiết khác nhau) gọi là các giá trị của
dấu hiệu.
Vd: Ta nói 50 (cây trồng được) của đơn vị 8B là một giá trị của dấu hiệu
Tất cả các giá trị của dấu hiệu lập thành một dãy các giá trị của dấu hiệu
8


Số anh em ruột của mỗi bạn ngồi cùng một bàn
Stt

Tên học sinh

Số anh,
chị, em
ruột

1

An

1

2

Hoà

2

3

Bình

2

4

Lan

3

Chỉ rõ dãy giá trị của dấu hiệu ở bảng trên? Nó có bao
nhiêu giá trị?

9


Bảng 1
STT

Lớp

Số cây trồng
được

1

2
3
4
5
6
7
8
9
10

6A
6B
6C
6D
6E
7A
7B
7C
7D
7E

35
30
28
30
30
35
28
30
30

35

STT

Lớp

Số cây trồng
được

11
12
13
14
15
16
17
18
19
20

8A
8B
8C
8D
8E
9A
9B
9C
9D
9E

35
50
35
50
30
35
35
30
30
50

Trong bảng 1 dãy giá trị của dấu hiệu có bao nhiêu giá trị khác nhau?
Có bao nhiêu đơn vị trồng được 30 cây xanh? (Trong dãy giá trị của dấu hiệu X số 30
xuất hiện bao nhiêu lần?)
Các giá trị khác nhau trong dãy
giá trị của dấu hiệu

35

30

28

50

Số lần xuất hiện trong dãy giá
trị của dấu hiệu

7

8

2

3
10


Các giá trị khác nhau trong dãy
giá trị của dấu hiệu

28

30

35

50

Số lần xuất hiện của giá trị
trong dãy giá trị của dấu hiệu

2

8

7

3

Ta nói gia trị 30 có tần số là 8 (số lần xuất hiện trong dãy giá trị của dấu hiệu)
Hãy
Em cho
Muốn
hiểu
tìm
biết
thế
tần
các
nào
sốtần
là
của
tần
sốcác
của
số?
giácác
trịgiá
ta phải
trị còn
làm
lạinhư
trong
thếbảng
nào?1?

Có hai bước để tìm tần số :

- Bước 1 : Quan sát và tìm các số khác nhau trong dãy, viết
các số đó theo thứ tự từ nhỏ đến lớn
- Bước 2 : Tìm tần số của từng số bằng đếm số lần xuất
hiện của giá trị đó trong dãy giá trị của dấu hiệu
11


Bài tập:
Hàng ngày bạn An thử ghi lại thời gian cần thiết để đi từ nhà đến
trường và thực hiện điều đó trong 10 ngày. Kết quả thu được ở
bảng sau
Số thứ tự của ngày

1

2

3

Thời gian(phút)

21 18 17

4

5

6

7

8

9

10

20 19 18 19 20 18 19

a)Dấu hiệu mà bạn An quan tâm là gì ? Và dấu hiệu đó có tất cả bao nhiêu giá trị ?
b)Có bao nhiêu giá trị khác nhau trong dãy giá trị của dấu hiệu đó ?
c)Viết các giá trị khác nhau của dấu hiệu và tìm tần số của chúng?

Đáp án
a)Dấu hiệu mà An quan tâm là : thời gian cần thiết hàng ngày mà An
đi từ nhà tới trường. Dấu hiệu đó có 10 giá trị
b)Có 5 giá trị khác nhau
c)Các giá trị trên có dấu hiệu khác nhau là : 17, 18, 19, 20, 21
Tần số tương ứng của các giá trị trên là : 1, 3, 3, 2, 1
12


- Các số liệu thu thập được khi điều tra về một dấu
hiệu gọi là số liệu thống kê. Mỗi số liệu là một giá
trị của dấu hiệu.
- Số tất cả các giá trị (không nhất thiết khác nhau)
của dâu hiệu bằng số các đơn vị điều tra
- Số lần xuất hiện của một giá trị trong dãy giá trị
của dấu hiệu là tần số của giá trị đó

13


Chú ý :
* Ta chỉ xem xét, nghiên cứu các dấu hiệu mà giá trị của nó là các số;
tuy nhiên cần lưu ý rằng : không phải mọi dấu hiệu đều có giá trị là số.
Ví dụ : Khi điều tra về sự ham thích đối với bóng đá của 1 nhóm học
sinh thì ứng với 1 bạn nào đó trong nhóm, người điều tra phải ghi lại
mức độ ham thích của ban đó theo 1 trong các mức đã quy định, chẳng
hạn : rất thích, thích, không thích.
* Trong trường hợp chỉ chú ý tới các giá trị của dấu hiệu thì bảng số
35 30
28
30
30
35
28
30
30
35
liệu thống kê ban đầu có thể chỉ gồm các cột số. Chẳng hạn từ bảng 1 ta
35bảng50
30
35
35
30
30
50
có
3 dưới35đây 50

14


Một học sinh tiết kiệm tiền bằng cách “nuôi
lợn nhựa”, sau mỗi lần bỏ tiền vào lợn bạn
đó ghi số tiền vào một bảng để tiện theo dõi
chú lợn của mình lớn như thế nào. Theo em
bạn nên lập bảng thống kê đó như thế nào
thì phù hợp?

15