HAI CHỮ NƯỚC NHÀ

-Trần Tuấn Khải-
ngữ văn Tiết 65
(Hướng dẫn đọc thêm)
GV: Chử Thị Mai Thúy
Chốn ải Bắc mây sầu ảm đạm,
Cõi giời Nam gió thảm đìu hiu,
Bốn bề hổ thét chim kêu,
Đoái nom phong cảnh như khêu bất bình.
Hạt máu nóng thấm quanh hồn nước,
Chút thân tàn lần bước dặm khơi,
Trông con tầm tã châu rơi,
Con ơi, con nhớ lấy lời cha khuyên.
Giống Hồng Lạc hoàng thiên đã định,
Mấy ngàn năm suy thịnh đổi thay,
Giời Nam riêng một cõi này,
Anh hùng hiệp nữ xưa nay kém gì !
Than vận nước gặp khi biến đổi,
Để quân Minh thừa hội xâm lăng,
Bốn phương khói lửa tưng bừng,
Xiết bao thảm họa xương rừng máu sông!
Nơi đô thị thành tung quách vỡ,
Chốn nhân gian bỏ vợ lìa con,
Làm cho xiêu tán hao mòn,
Lạ gì khác giống dễ còn thương đâu!
Thảm vong quốc kể sao xiết kể,
Trông cơ đồ nhường xé tâm can,
Ngậm ngùi đất khóc giời than,

Thương tâm nòi giống lầm than nỗi này!
Khói Nùng Lĩnh như xây khối uất,
Sông Hông Giang nhường vật cơn sầu
Con ơi! càng nói càng đau
Lấy ai tế độ đàn sau đó mà?
Cha xót phận tuổi già sức yếu,
Lỡ sa cơ đành chịu bó tay,
Thân lươn bao quản vũng lầy,
Giang sơn gánh vác sau này cậy con.
Con nên nhớ tổ tông khi trước,
Đã từng phen vì nước gian lao,
Bắc NAm bờ cõi phân mao,
Ngọn cờ độc lập máu đào còn đây...

-Trần Tuấn Khải-


H-Em h y nêu nét chính về tác giả, tác phẩm?ã
H-Em h y nêu nét chính về tác giả, tác phẩm?ã
-Trần Tuấn Khải (1895-1983) hiệu là á Nam,
quê ở Quang XánHà- Mĩ Lộc- Nam Định.
-Thơ ông thường mượn các đề tài lịch sử hoặc
những biểu tượng nghệ thuật để bộc lộ nỗi
đau mất nước,sự căm hờn kẻ thù của nhân
dân, khích lệ tinh thần yêu nước, bày tỏ
khátvọng độc lập, tự do cho dân tộc.
-Tác phẩm chính: Duyện nợ phù sinh I,II; Bút
quan hoài I, II.
-Hai chữ nước nhà là bài thơ mở đầu tập Bút
quan hoài(1924). Bài thơ mượn lời người cha

dặn dò con để gửi gắm tâm sự yêu nước.


H-Đoạn trích viết theo thể thơ gì? Em hãy giới
H-Đoạn trích viết theo thể thơ gì? Em hãy giới
thiệu vài nét về thể thơ đó?
thiệu vài nét về thể thơ đó?


*Thể thơ: Thể song thất lục bát.
-Đặc điểm:
+Cứ 2 câu thất đến 2 câu lục bát.
+Hai câu song thất: Mỗi câu 7 chữ; đối nhau về
thanh, về ý; chữ thứ 7 câu thứ 1 hiệp vần với
chữ thứ 5 câu thứ 2 và chữ thứ7 câu thất thứ
2 hiệp vần với chữ thứ 6 câu lục.
+Hai câu lục bát có cách gieo vần và quy tắc
theo thể thơ lục bát.


Bố cục:3 phần
-Phần 1(8 câu đầu):Tâm trạng của người cha
trong cảnh éo le, đau đớn.
-Phần2(20 câu tiếp):Tình cảnh đất nước trong
đau thương, tang tóc.
-Phần3(8 câu cuối): Thế bất lực của người cha
và lời trao gửi cho con.
H-Đoạn trích chia làm mấy phần. Em hãy nêu
H-Đoạn trích chia làm mấy phần. Em hãy nêu
nội dung từng phần?

nội dung từng phần?


H- Theo em bối cảnh không gian của cuộc
H- Theo em bối cảnh không gian của cuộc
chia li như thế nào?
chia li như thế nào?
-Bối cảnh không gian:Nơi biên giới ảm đạm,
heo hút, tang tóc thê lương: mây sầu,
gió thảm, hổ thét, chim kêu
H-Tác giả sự dụng nghệ thuật gì? Tác dụng của
H-Tác giả sự dụng nghệ thuật gì? Tác dụng của
nghệ thuật đó?
nghệ thuật đó?
-Nghệ thuật:Dùng từ ước lệ-> có sức truyền cảm
mạnh mẽ, tạo không khí cho toàn bài


H-Hai cha con Nguyễn Trãi chia tay nhau
H-Hai cha con Nguyễn Trãi chia tay nhau
trong hoàn cảnh nào?
trong hoàn cảnh nào?
H-Trong bối cảnh không gian và hoàn cảnh
H-Trong bối cảnh không gian và hoàn cảnh
như vậy, tâm trạng người cha:
như vậy, tâm trạng người cha:
Buồn b ,chán ã
Buồn b ,chán ã
nản;
nản;

Đau đớn, xót xa
Đau đớn, xót xa


hay
hay


bình thản, tự tin
bình thản, tự tin
-Hoàn cảnh :Cha con li biệt, nước mất, nhà tan
-Tâm trạng: Đau đớn, xót xaTầm t châu rơiã .