Toán học: Ứng dụng CNTT

øng dông c«ng nghÖ th«ng tin
- trong gi¶ng d¹y m«n To¸n 7 -
A. ĐẶT VẤN ĐỀ
Cùng với sự phát triển của xã hội loài người, cuộc cách mạng khoa học công nghệ
đã nhanh chóng làm thay đổi sâu sắc đời sống xã hội trong đó đặc biệt là lĩnh vực giáo dục.
Thực sự nền giáo dục nước ta đang đứng trước yêu cầu bức thiết về đổi mới phương pháp
dạy học.
Công nghệ thông tin (CNTT) đã và đang thâm nhập vào hầu hết các lĩnh vực, ngày
càng trở nên quan trọng và không thể thiếu trong việc phát triển kinh tế và xã hội, trong đó
có lĩnh vực Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT). Mặt khác GD&ĐT lại được coi là một lĩnh
vực có khả năng ứng dụng rộng rãi những thành tựu của CNTT, đồng thời có vai trò quan
trọng trong việc đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng sự phát triển của bản thân ngành công
nghiệp CNTT. Hiện nay CNTT được ứng dụng trong GD&ĐT theo 2 dạng:
- CNTT là một nội dung GD&ĐT, đó là những vấn đề kiến thức, kỹ năng thuộc lĩnh
vực CNTT mà CBQL, GV, HS phải học hỏi để nâng cao hiểu biết và vận dụng vào công việc
của mình; những ngành nghề CNTTmới xuất hiện cần được đưa vào đào tạo để phát triển
nguồn nhân lực đáp ứng sự phát triển của ngành công nghiệp CNTT.
- CNTT như một môi trường, một công cụ, phương tiện sử dụng rất hữu hiệu trong
hoạt động quản lý hoạt động dạy và học
Nghị quyết Trung Ương 2 khóa VIII chỉ rõ : “Mục tiêu chủ yếu là thực hiện giáo
dục toàn diện đạo đức, trí dục, thể dục ở tất cả các bậc học. Hết sức coi trọng giáo dục
chính trị, tư tưởng, nhân cách, khả năng tư duy sáng tạo và năng lực thực hành”.
Luật Giáo dục năm 2005 quy định : “Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát
huy tính tích cực, tự giác, chủ động của học sinh; phù hợp với đặc điểm của từng lớp học,
môn học, bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực
tiễn ; tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui hứng thú cho học sinh” .
Nghị quyết Trung Ương 2 khóa VIII cũng nêu rõ : “Đổi mới mạnh mẽ phương
pháp giáo dục và đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện nếp sống tư duy
sáng tạo của người học, từng bước áp dụng các phương pháp tiên tiến và phương tiện hiện
đại vào trong quá trình dạy học, đảm bảo điều kiện và thời gian tự học, tự nghiên cứu cho
học sinh,...”.

Như vậy, trong quá trình dạy học, giáo viên là người hướng dẫn, tổ chức các hoạt
động để học sinh chủ động chiếm lĩnh tri thức.
Trong quá trình đổi mớichương trình, sách giáo khoa hiện nay, phương pháp dạy
học, phương tiện dạy học hiện đại đóng một vai trò hết sức quan trọng.
Chỉ thị 29/2001/CT-BGD&ĐT của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã nêu rõ :
“Đối với giáo dục và đào tạo, công nghệ thông tin có tác động mạnh mẽ, làm thay đổi nội
dung, phương pháp, phương thức dạy và học. Công nghệ thông tin là phương tiện để tiến tới
một xã hội học tập” .
øng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong gi¶ng d¹y m«n To¸n 7
Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 2007 – 2008 về CNTT, Bộ GD&ĐT phát
động lấy năm học 2008-2009 sẽ là năm học "Công nghệ thông tin" và xác định một trong
những nhiệm vụ trọng tâm về CNTT trong năm học này là: "Triển khai chương trình công
nghệ giáo dục: xây dựng hệ thống các công cụ tạo lập và quản lí bài giảng điện tử, hệ
thống e-Learning, qui trình soạn bài giảng, các phần mềm hỗ trợ dạy học, phần mềm thí
nghiệm ảo; ... tổ chức chủ đề "CNTT đổi mới phương pháp dạy và học" trên website, tổ
chức giáo viên tham gia diễn đàn giáo dục để giao lưu và trao đổi kinh nghiệm".
Hiện nay, máy vi tính không những dùng để dạy môn tin học mà là phương tiện dạy
học hiện đại. Về mặt kĩ thuật, máy vi tính có thể thay thế cho các phương tiện khác như
băng từ, đĩa, đèn chiếu ... Với sự hỗ trợ của máy tính và một số phần mềm dạy học, GV có
thể tổ chức tiết dạy một cách sinh động theo hướng tăng cường hoạt động tự chủ, độc lập
giải quyết vấn đề của học sinh.
Giáo án điện tử (GAĐT) có thể sử dụng được cho tất các các môn học của nhà trường
phổ thông, trong phạm vi của đề tài này người viết chỉ xin được nói trong phạm vi hẹp
trong bộ môn mà mình phụ trách trên cơ sở thực tiễn của quá trinh giảng dạy đó chính là:
Ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy bộ môn Hình học 7.
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Cơ sở lý luận của đề tài:
1. Sự cần thiết phải đổi mới dạy học theo hướng tích cực, chủ động, sáng tạo
của học sinh:
Trong những năm trước đây, đa số giáo viên sử dụng hệ thống các phương pháp dạy

học cổ truyền, chủ yếu là thông báo, giải thích, dạy học theo kiểu thầy giảng - trò chép,
thầy chủ động truyền thụ - trò thụ động tiếp nhận kiến thức, hình thức dạy học theo kiểu
độc thoại, giảng giải của người dạy, và sự thụ động, chấp nhận, ghi nhớ của người học.
(Còn gọi là phương pháp “Đọc - Chép”)
Với phương pháp dạy học truyền thống, dạy học theo lối “thầy đọc - trò chép”, thầy
chủ động truyền thụ kiến thức - trò thụ động tiếp nhận kiến thức đã không còn phù hợp
nữa. Để đáp ứng yêu cầu của xã hội đặt ra, trong quá trình dạy học cần đổi mới phương
pháp dạy học cho phù hợp, cần dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng
tạo của học sinh, chú trọng đến các kỹ năng tự lực giải quyết vấn đề của học sinh, cần rèn
luyện cho học sinh có kỹ năng áp dụng kiến thức vào thực tiển cuộc sống.
Việc đổi mới phương pháp dạy học có mục đích chính là đào tạo ra con người mới
phù hợp với yêu cầu của thời kỳ công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước. Hay nói một
cách cụ thể là đào tạo ra con người năng động, sáng tạo, độc lập trong công việc. Vì vậy,
việc đổi mới phương pháp dạy học trước hết là đổi mới cách thức học của học sinh, tạo
điều kiện để học sinh tích cực, chủ động, sáng tạo trong học tập. Có thể xem đây là một
định hướng cơ bản nhất cho việc đổi mới phương pháp dạy học hiện nay. Yêu cầu đặt ra
trong giai đoạn hiện nay không những đòi hỏi người lao động có tay nghề cao mà còn phải
biết độc lập, sáng tạo trong công việc. Do đó, ngay khi còn ở phổ thông, cần phải rèn luyện
cho học sinh có những đức tính ấy.
2 Thùc hiÖn: NguyÔn V¨n Th¾ng
øng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong gi¶ng d¹y m«n To¸n 7
Trong quá trình dạy học cần tổ chức cho học sinh tham gia các hoạt động như tổ chức
hoạt động nhóm, trao đổi, thảo luận dưới sự hướng dẫn của giáo viên để tìm ra kiến thức
mới hoặc khắc sâu kiến thức và phát triển tư duy qua các bài tập vận dụng. Theo phương
pháp dạy học mới này, giáo viên chỉ là người tổ chức hoạt động dạy học, tạo ra các tình
huống cho hoạt động nhận thức của học sinh, còn học sinh là chủ thể của hoạt động, giáo
viên quan sát, kiểm tra, định hướng hoạt động của học sinh.
2. Sự hỗ trợ của máy tính trong quá trình dạy học:
Trước yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học, phương tiện dạy học truyền thống tỏ ra
bất cập khi ta tiến hành tổ chức dạy học theo phương pháp dạy học mới, do đó chúng ta

cần phải phát huy tính tích cực của phương tiện dạy học hiện đại. Khi sử dụng phương
pháp dạy học hiện đại, ngoài bảng đen, phấn trắng, tùy vào đặc trưng của mỗi môn học, bài
học, có thể cần có thêm :
− Giáo án điện tử với sự chuẩn bị kỹ lưỡng.
− Phiếu học tập.
− Các tình huống, trao đổi giữa thầy và trò.
− Phòng học phù hợp và các phương tiện hiện đại như máy tính và màn hình lớn (53
inches), máy chiếu Projector, máy quét hình, máy chụp ảnh kĩ thuật số có chức năng quay
camera …
Máy tính là một công cụ hỗ trợ đắc lực cho quá trình dạy học thông qua các phần
mềm dạy học, kiểm tra, đánh giá,... Chẳng hạn, trong phần kiểm tra kiến thức cũ của học
sinh, giáo viên có thể sử dụng máy tính để đưa ra các tình huống có vấn đề; các câu hỏi
phát huy trí lực. Khi củng cố, giáo viên cũng có thể dùng máy tính để đưa ra bài tập củng
cố, trắc nghiệm...

3. Những ưu điểm của phương pháp dạy học bằng công nghệ thông tin so với
phương pháp giảng dạy truyền thống là:
- Môi trường đa phương tiện kết hợp những hình ảnh vedeo, camera … với âm thanh,
văn bản, biểu đồ … được trình bày qua máy tính theo kịch bản vạch sẵn nhằm đạt hiệu quả
tối đa qua một quá trình học đa giác quan.
- Kĩ thuật đồ hoạ nâng cao có thể mô phỏng nhiều quá trình, hiện tượng trong tự
nhiên, xã hội trong con người mà không thể hoặc không nên để xảy ra trong điều kiện nhà
trường.
- Công nghệ tri thức nối tiếp trí thông minh của con người, thực hiện những công việc
mang tính trí tuệ cao của các chuyên gia lành nghề trên những lĩnh vực khác nhau.
- Những ngân hàng dữ liệu khổng lồ và đa dạng được kết nối với nhau và với người
sử dụng qua những mạng máy tính kể cả Internet … có thể được khai thác để tạo nên
những điều kiện cực kì thuận lợi và nhiều khi không thể thiếu để học sinh học tập trong
hoạt động và bằng hoạt động tự giác, tích cực và sáng tạo, được thực hiện độc lập hoặc
trong giao lưu.

3 Thùc hiÖn: NguyÔn V¨n Th¾ng
ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy môn Toán 7
II. C s thc t
Trờng THCS Yên Nhân có ý tởng từ năm học 2005 2006, đến năm học 2006-2007
nhà trờng đã triển khai rộng và với tinh thần: Tập trung đầu t và phấn đấu để thực hiện các
chỉ tiêu về nội dung đa công nghệ tin học vào nhà trờng theo chỉ tiêu của Phòng Giáo dục và
Đào tạo huyện Yên Mô đề ra trong năm học.
Có căn cứ và nhu cầu thực tiễn, nhà trờng đã tích cực chuẩn bị, sắp xếp, điều chỉnh đầu t
cho công tác ứng dụng công nghệ tin học trong công tác quản lý và dạy học. Đến năm học
2007 2008 nhà trờng đã thực hiện đợc:
- Về thiết bị: nhà trờng đã trăng bị 17 chiếc máy vi tính trong đó: có 16 chiếc máy tính
để bàn, O1 máy tính xách tay, 1 máy chiếu đa năng, 1 màn chiếu, O1 máy chụp ảnh quay
phim kĩ thuật số phục vụ cho tiết học có sử dụng phiếu học tập, 8 bộ bàn ghê vi tính, mua
phần mềm ViOlet phục vụ soạn gián án điện tử vv
- Về tổ chức- thực hiện: Nhà trờng khuyến cáo tất cả anh chi em tận dụng thời gian rảnh
rỗi ở trờng để học, ngời biết dạy ngời cha biết; tích cực trao đổi để nhanh chóng nắm bắt và
tiếp cận với công nghệ này.
- Kết quả:
CB, GV
hiện
Chia ra
Có
Chứng
ch
Tin học
Có
chứng
chỉ A
Đang
học

chứng
chỉ
A
Biết sử dụng
các phần mềm
để soạn giáo án
Dạy đợc
giáo án
điện tử
Biết
soạn thảo
văn bả n
Đang học
soạn thảo
văn bản
Cha biết
sử dụng
41
3 15 9 13 13 35 3 3
7,3 36,6 22,0 31,7 31,7 85,4 7,3 7,3
- Hin nay cỏc trng THCS trong huyn Yờn Mụ núi riờng v tnh Ninh Bỡnh núi
chung u ó trang b mỏy vớ tớnh, mỏy chiu, ni mng Internet tc cao (ADSL) v
Tin hc c ging dy t chn, Mt s trng cũn trang b thờm Thit b ghi õm, chp
hỡnh, quay phim (Sound Recorder, Camera, Camcorder), mỏy quột hỡnh (Scanner), v mt
s thit b khỏc, to c s h tng CNTT cho giỏo viờn s dng vo quỏ trỡnh dy hc ca
mỡnh.
- Nu trc kia ngi ta thng quan tõm nhiu n kh nng ghi nh kin thc v
thc hnh k nng vn dng, thỡ nay chỳ trng c bit n phỏt trin nng lc sỏng to
ca hc sinh. Nh vy, vic chuyn t ly giỏo viờn lm trung tõm sang ly hc sinh
lm trung tõm s tr nờn d dng hn.

- Cụng ngh phn mm phỏt trin mnh, trong ú cỏc phn mm giỏo dc cng t
c nhng thnh tu ỏng k nh: b Office (trong ú cú phn mm MS Power Point
4 Thực hiện: Nguyễn Văn Thắng
ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy môn Toán 7
c s dng rng rói, phn mm to bi ging trc tuyn ViOlet, phn mm Cabri,
Crocodile, SketchPad/Geomaster SketchPad, Maple/Mathenatica , ChemWin,
LessonEditor h thng WWW, Elearning v cỏc phn mn úng gúi, tin ớch khỏc. Do
s phỏt trin ca cụng ngh thụng tin v truyn thụng m mi ngi u cú trong tay
nhiu cụng c h tr cho quỏ trỡnh dy hc núi chung v phn mm dy hc núi riờng.
Nh cú s dng cỏc phn mm dy hc ny m hc sinh trung bỡnh, thm chớ hc sinh
trung bỡnh yu cng cú th hot ng tt trong mụi trng hc tp. Phn mm dy hc
c s dng nh cng s ni di cỏnh tay ca giỏo viờn ti tng gia ỡnh hc sinh thụng
qua h thng mng. Nh cú mỏy tớnh in t m vic thit k giỏo ỏn v ging dy trờn
mỏy tớnh tr nờn sinh ng hn, tit kim c nhiu thi gian hn so vi cỏch dy theo
phng phỏp truyn thng, ch cn bm chut, vi giõy sau trờn mn hỡnh hin ra ngay
ni dung ca bi ging vi nhng hỡnh nh, õm thanh sng ng thu hỳt c s chỳ ý v
to hng thỳ ni hc sinh.
Do ú, mc tiờu cui cựng ca vic ng dng cụng ngh thụng tin trong dy hc l
nõng cao mt bc c bn cht lng hc tp cho hc sinh, to ra mt mụi trng giỏo
dc mang tớnh tng tỏc cao ch khụng n thun ch l thy c, trũ chộp nh kiu
truyn thng, hc sinh c khuyn khớch v to iu kin ch ng tỡm kim tri thc,
sp xp hp lý quỏ trỡnh t hc tp, t rốn luyn ca bn thõn mỡnh.
Việc ứng dụng công nghệ tin học vào dạy học là vấn đề không cần bàn luận, hiện nay
là yêu cầu bắt buộc và là nhu cầu của học sinh. Vấn đề là làm cách nào để ứng dụng nhanh
và có hiệu quả trong quá trình dạy học vấn đề mấu chốt đó quyết định sự thành bại là ở con
ngời.
Theo tôi để có một giờ dạy GAĐT thực hiện trên lớp phải có khá đầy đủ các phơng tiện
hỗ trợ, ngời dạy phải có kiến thức về vi tính, kiến thức về chuyên môn, về phơng pháp, về kỹ
năng bộ môn mà trong đó ý tởng cho 1 giáo án là rất quan trọng. Bởi lẽ GV cũng có thể dùng
các bài soạn GAĐT có trong các phần mềm và vận dụng sao cho phù hợp với tình hình học

sinh hoặc giáo viên có thể tham khảo các bài giảng trên mạng interner, hiện nay một số địa
chỉ có nhiều tài nguyên phong phú nhất nh các trang wed: www.hoctructuyen.org,
www.bachkim.vn, www.dayhocintel.org , www.dayhoc.vn www.google.com.vn
www.tulieu.bchkim.vn www.diendangiaovien.net www.bachkim.baigiang.edu.vn,
www.giaovien.net, www.hocmai.vn, www.onthi.com đây có thể sẽ trở thành những ngân
hàng dữ liệu khổng lồ và đa dạng về tài nguyên dạy-học
Nhm gúp phn hu ớch trong cụng tỏc ging dy ca n v cng nh cỏc ng chớ
ng nghip v gúp mt phn nh bộ ca cỏ nhõn mỡnh vo ch trng ca ngnh v i
mi phng phỏp dy hc, v ch trng ng dng cụng ngh thụng tin vo dy hc, trong
phm vi ca ti
NG DNG CễNG NGH THễNG TIN TRONG GING DY TON 7
Cỏ nhõn tụi trỡnh by nhng kinh nghim cng nh hiu bit ca mỡnh qua mt vi bi
dy giỏo ỏn in t mụn Toỏn lp 7.
õy l nhng bi dy cú s dng cỏc phng tin hin i vo trong tit dy
5 Thực hiện: Nguyễn Văn Thắng