Sử dụng phương pháp tổ chức trò chơi để nâng cao hiệu quả môn thể dục 9 THCS nga trung

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGA SƠN

SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP TỔ CHỨC TRÒ CHƠI
ĐỂ NÂNG CAO HIỆU QUẢ MÔN THỂ DỤC LỚP 9
TRƯỜNG THCS NGA TRUNG

Người thực hiện: Nguyễn Văn Tiến
Chức vụ : Giáo viên
Đơn vị công tác : Trường THCS Nga Trung
SKKN thuộc lĩnh vực: Môn Thể dục

THANH HÓA NĂM 2019
1


MỤC LỤC

TT
1.

TRANG

Mở đầu

1

1.1.

Lí do chon đề tài

1

1.2.

Mục đích nghiên cứu

2

1.3.

Đối tượng nghiên cứu

2

1.4.

Phương pháp nghiên cứu

2

Nội dung sáng kiến kinh nghiệm

3

2.1.

Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm

3

2.2.

Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm

5

2.3.

Giải pháp sử dụng để giải quyết vấn đề

7

2.4.

Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm

16

Kết luận, kiến nghị

17

3.1.

Kết luận

17

3.2.

Kiến nghị

18

Tài liệu tham khảo

19

2.

3.

4.

2

NỘI DUNG


1. Mở đầu
1.1. Lí do chọn đề tài
Hiện nay thế giới đang diễn ra sự chuyển biến mạnh mẽ trên nhiều lĩnh
vực của đời sống xã hội, kinh tế, văn hoá, khoa học,... trong đó sự giao thoa giữa
các nền văn hoá giữa các nước trong khu vực và trên thế giới là một tất yếu. Đại
hội Đảng VIII khẳng định "Văn hoá là nền tảng tinh thần xã hội, vừa là mục tiêu
vừa là động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế xã hội,. ...phải nhằm xây dựng và
phát triển nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, xây dựng con người
Việt Nam về tư tưởng, đạo đức, tâm hồn, tình cảm, lối sống, xây dựng môi
trường văn hoá lành mạnh cho sự phát triển xã hội". Điều này được cụ thể hoá

trong xác định mục tiêu chiến lược phát triển giáo dục và đào tạo của nước ta
trong giai đoạn hiện nay, Đảng và nhà nước khẳng định “Đưa nước ta ra khỏi
tình trạng kém phát triển, nâng cao rõ rệt đời sống vật chất, văn hoá, tinh thần
của nhân dân, tạo nền tảng để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành một nước
công nghiệp theo hướng hiện đại.
Giáo dục trang bị cho thế hệ trẻ một hệ thống giá trị, năng lực và khả năng
phù hợp với sự phát triển của một xã hội hiện đại đồng thời đảm bảo phát huy
những giá trị truyền thống của người Việt Nam. Vấn đề giáo dục năng lực, phẩm
chất đạo đức của con người mới, đặc biệt là nét văn hoá mang bản sắc dân tộc
cho thế hệ trẻ trong xu thế phát triển toàn cầu hiện nay là vô cùng quan trọng,
cần thiết đồng thời là sứ mạng của sự nghiệp giáo dục và đào tạo nước nhà được
khẳng định trong mục tiêu giáo dục "đào tạo con người phát triển toàn diện, có
đạo đức, trí tuệ, sức khoẻ, thẩm mĩ và nghề nghiệp, trung thành với lí tưởng độc
lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất,
năng lực của công dân đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ tổ quốc.
Sự hình thành và phát triển nhân cách của học sinh là một quá trình diễn
ra dưới các tác động giáo dục và dạy học được tổ chức và thực hiện ở nhà
trường, gia đình và xã hội; là quá trình bắt đầu đối với mỗi người ngay khi họ
tham gia vào xã hội loài người. Học sinh lứa tuổi trung học cơ sở là một giai
đoạn cụ thể tham gia vào quá trình xã hội hoá cá nhân với tư cách là thành viên
xã hội trong đó hoạt động vui chơi là một nhu cầu không thể thiếu đối với các
em bởi nó cần thiết cho sự phát tiển tâm lí, thể lực, nhân cách các em.
Ngày nay trong công tác giáo dục học sinh trò chơi đã được đưa vào vận
dụng trên phương diện phương pháp dạy học – phương pháp dạy học thông qua
trò chơi như sử dụng phương pháp dạy học bằng trò chơi trong dạy học môn Thể
dục, Đạo đức, Tự nhiên và xã hội, Toán,... Bên cạnh đó, cùng với sự phát triển
của khoa học kĩ thuật, khoa học công nghệ đặc biệt là công nghệ điện tử, tin
học,... làm xuất hiện một số trò chơi hiện đại, trò chơi điện tử có tác dụng mạnh
mẽ và trực tiếp đến nhu cầu vui chơi của trẻ, ảnh hưởng đến sự hình thành và
phát triển nhân cách của thế hệ trẻ cùng với đó là sự mất dần vai trò và vị thế

của các trò chơi dân gian trong đời sống trẻ thơ trong giai đoạn hiện nay.
3


Trò chơi dân gian (TCDG) phản ánh nét văn hoá cộng đồng của dân tộc,
khu vực hoặc vùng miền vì thế việc tổ chức cho các em học sinh chơi các TCDG
là một trong những cách thức giáo dục, hình thành nét nhân cách mang bản sắc
văn hoá dân tộc cho thế hệ trẻ hiện nay. Thực hiện nhiệm vụ "giáo dục truyền
thống yêu nước, lòng tự hào dân tộc, ý thức trách nhiệm, niềm tự hào về việc giữ
gìn và phát huy truyền thống văn hoá dân tộc, ... tôn vinh bản sắc văn hoá dân
tộc.
Phát triển TDTT là một bộ phận trong chính sách phát triển kinh tế xã hội
và con người, xây dựng một nền thể thao đậm đà bản sắc dân tộc, tiếp thu có
chọn lọc những tinh hoa văn hóa tiến bộ của nhân loại, bước đầu phát triển
phong trào TDTT quần chúng đồng thời từng bước xây dựng một nền thể thao
chuyên nghiệp cao.
Đây là một vấn đề có ý nghĩa vô cùng cần thiết tạo điều kiện và thúc đẩy
việc rèn luyện thân thể của tuổi trẻ học đường, góp phần tích cực vào việc đào
tạo các em trở thành những con người mới, con người phát triển toàn diện cả về
thể chất lẫn tinh thần. Vì vậy việc nâng cao chất lượng giảng dạy TDTT trong
các trường học được coi là một nhiệm vụ tất yếu cần thiết.
Xuất phát từ mục đích yêu cầu trên tôi chọn đề tài: “Sử dụng phương
pháp tổ chức trò chơi để nâng cao hiệu quả môn thể dục lớp 9 trường
THCS Nga Trung”
1.2. Mục đích nghiên cứu.
Mục đích của chúng tôi là Sử dụng phương pháp tổ chức trò chơi để tạo
hứng thú cho học sinh trong các giờ tập luyện và nâng cao hiệu quả môn thể dục
lớp 9 trường THCS Nga Trung- Nga Sơn- Thanh Hóa.
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
Để tiến hành nghiên cứu học sinh lớp 9 Trường THCS Nga Trung- Nga

Sơn- Thanh Hóa.
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
Để giải quyết các nhiệm vụ nghiên cứu tôi dùng các phương pháp sau:
1.4.1. Phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu.
Trong quá trình giải quyết đề tài này tôi đã sử dụng các tài liệu có liên quan:
- Các văn kiện Nghị quyết, Chỉ thị của ngành TDTT đối với ngành giáo dục.
- Sách khoa học về lý luận và phương pháp giáo dục thể chất, tuyển tập
nghiên cứu khoa học TDTT.
- Các bản tin khoa học TDTT.
- Sách giáo dục thể chất, sách thể dục, sách trò chơi vận động.
1.4.2. Phương pháp quan sát sư phạm.
Tôi tiến hành quan sát các buổi tập, các buổi học ở trường tiểu học. Kết hợp
với tọa đàm trao đổi với các giáo viên TDTT các trường tiểu học và các giáo
4


viên TDTT tại trường về trò chơi vận động. Trên cơ sở đó đề xuất bổ sung nội
dung và biện pháp hợp lý, để nâng cao hiệu quả ứng dụng trò chơi vận động cho
học sinh.
1.4.3. Phương pháp phỏng vấn.
Để đảm bảo cho đề tài mang tính khoa học và thực tiễn chúng tôi đã sử
dụng phiếu hỏi để:
- Thu thập ý kiến của Ban giám hiệu, các giáo viên và học sinh trong quá
trình học tập và rèn luyện, các vấn đề có liên quan đến giáo dục thể chất.
- Số lượng phỏng vấn 200 em học sinh của trường THCS Nga Trung.
1.4.4. Phương pháp toán học thống kê.
Trong quá trình nghiên cứu tôi đã sử dụng phương pháp này để xử lý các số
liệu bằng cách tính tỷ lệ phần %.
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm.

Đối với lứa tuổi học sinh THCS khi cơ thể các em đang phát triển mạnh mẽ
về các cơ quan hệ thống trong cơ thể, trong đó sự phát triển đột biến về các cơ
quan vận động, do vậy ở lứa tuổi này việc áp dụng các bài tập thể chất dưới
dạng trò chơi vận động là rất cần thiết. Sự đa dạng và phong phú của trò chơi
vận động là cơ sở cho việc lựa chọn phù hợp với cấu trúc giải phẫu cơ thể, đặc
điểm lứa tuổi và sở thích của từng cá nhân, trò chơi vận động không những có
tác dụng phát triển thể chất con người như: sức nhanh, sức mạnh, sức bền, sự
khéo léo còn có tác dụng giáo dục cho con người ý thức tự giác, tính kỷ luật,
lòng dũng cảm, tinh thần đoàn kết và ý thức tổ chức.
Lý luận và thực tiễn TDTT ngày nay chứng minh rằng: hoạt động tập
luyện, thi đấu TDTT không chỉ giáo dục hoàn thiện thể chất, mà còn là phương
tiện giáo dục phẩm chất đạo đức học sinh có hiệu quả. Những nét đặc thù như:
nỗ lực thể lực, nỗ lực tâm lý cao, hoài bão khát vọng vươn tới tầm cao về năng
lực vận động, quan hệ tập thể cùng hoạt động... đã biến loại hình hoạt động này
thành môi trường và phương tiện giáo dục phẩm chất đạo đức có hiệu quả cao.
Giáo dục là một hệ thống rất rộng lớn bao gồm từ mầm non đến đại học.
Sự phát triển thể chất đối với học sinh lứa tuổi học đường thực tế là công việc
rất quan trọng. Cùng với sự đổi mới của đất nước TDTT cũng chiếm một vị trí
quan trọng trong đời sống văn hóa của con người. Chính vì thế Đảng và Nhà
nước ta rất quan tâm đến việc bảo vệ và tăng cường sức khỏe cho mọi người,
mọi tầng lớp nhân dân và đặc biệt là học sinh.
Đây chính là cốt lõi của việc đào tạo con người mà Bác Hồ và Đảng ta đã
xác định, góp phần đào tạo ra con người mới, phát triển toàn diện. Sự phát triển
thể chất của cơ thể thiếu niên diễn ra khá phức tạp, vì vậy việc giảng dạy cho
học sinh lúc các bộ phận cơ thể chúng còn mềm dẻo và linh hoạt là rất quan
trọng. Sự phát triển thể chất ở lứa tuổi này chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố bên
5


trong và bên ngoài cơ thể. Vì vậy người cán bộ giáo dục thể chất phải nắm vững

các quy luật đó mới mang lại hiệu quả tốt cho sự phát triển thể chất cho thế hệ
trẻ.
Đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi học sinh THCS là chưa phát triển hoàn
chỉnh như người lớn, hệ tuần hoàn và hô hấp chưa hoàn thiện, cơ thể đang tiếp
tục phát triển và cần nhiều năng lượng. Do đó ở lứa tuổi này khả năng tập trung
còn kém, hoạt động chóng mệt mỏi. Vì vậy cần lưu ý để xây dựng chương trình
tập luyện theo quy luật từ nhẹ đến nặng từ đơn giản đến phức tạp, lượng vận
động phải từ thấp đến cao tăng dần và mang tính thường xuyên và liên tục.
Trò chơi trong lĩnh vực giáo dục thể chất phản ảnh về mặt đặc điểm em
phương pháp tổ chức của người giáo viên và người tham gia hoạt động, phương
pháp trò chơi không nhất thiết phải gắn bó với một trò chơi cụ thể nào đó như
bóng đá, bóng chuyền hoặc trò chơi vận động đơn giản khác, về nguyên tắc
phương pháp trò chơi chơi có thể vận dụng trên cơ sở ở của bất kỳ bài thể dục
nào tất nhiên chúng phải được tổ chức sao cho phù hợp với đặc điểm em của
phương pháp trò chơi có thể dựa vào một số nội dung một số động tác.
Phương pháp trò chơi là hoạt động chủ yếu của buổi tập được tổ chức trên
cơ sở theo chủ đề có hình ảnh bảng quy ước nhằm đạt được mục đích trong
những điều kiện tình huống thay đổi như chủ đề trò chơi hoặc là được lấy từ
thực tế xung quanh và biểu hiện có tính chất hình tượng, những hoạt động nào
đó của thực tế. Ví dụ bắt chước hoạt động lao động chiến đấu hoặc là sáng tạo từ
nhu cầu giáo dục thể chất như các trò chơi về các môn bóng.
Tính đa dạng của cách thức đạt mục đích và tính tổng hợp của hoạt động
trong trò chơi, kết quả hoạt động trò chơi nào cũng có hiện tượng thắng thua để
đạt được mục đích chơi thắng người ta có nhiều cách khác nhau trong phạm vi
trò chơi và rất linh hoạt đồng thời hoạt động trò chơi trong quá trình giáo dục thể
chất mang tính chất tổng hợp, tức là phải phối hợp chặt chẽ với các hình thức
vận động khác nhau như: chạy, nhảy, ném, đẩy...
Do đó trò chơi biểu hiện một cách toàn diện các kỹ xảo vận động, các
phẩm chất thể lực, trí tuệ, hoạt động của người tập phải mang tính độc lập rộng
rãi yêu cầu cao về sự nhanh trí, sáng tạo, vận động khéo léo trong trò chơi cần

có sự phối hợp chặt chẽ giữa những người tham gia nhưng yêu cầu mỗi thành
viên cũng phải có tính độc lập sáng tạo giải quyết mọi tình huống, động viên
mọi khả năng và tài trí của mình để thực hiện một nhiệm vụ cụ thể, thể hiện rõ
các đặc điểm phẩm chất đạo đức tính cách của cá nhân trong đa số các trò chơi
tính chất thi đua đối kháng rất rõ ràng vì vậy luôn xuất hiện những hành vi , tính
tự giải quyết mối quan hệ.
Trò chơi như một hiện tượng xã hội đại diện vượt ra ngoài phạm vi giáo
dục thể chất giáo dục nói chung, nó ra đời sớm trong lịch sử loài người và phát
triển cùng với toàn bộ nền văn hóa xã hội , trò chơi đã và đang thỏa mãn các nhu
cầu khác nhau của con người về vui chơi giải trí nhận thức phát triển thể chất

6


tinh thần ngoài ra nó còn phát triển các yếu tố trong con người như : sức nhanh,
sức mạnh, sức bền, sự khéo léo và tích cực sáng tạo.
Phương pháp tổ chức trò chơi tạo nên sự hưng phấn trong tập luyện, giúp
cho học sinh chống lại mệt mỏi trong hoạt động TDTT làm tăng lượng vận động
một cách tích cực từ đó có tác dụng tuyệt vời trong phát triển các tố chất thể lực.
Trò chơi có ảnh hưởng đặc biệt đối với thành tích thi đấu của nhiều môn thể thao
và là yếu tố quyết định đối với khả năng chịu đựng lượng vận động đối với học
sinh.
Phương pháp tổ chức trò chơi là tiền đề cần thiết cho khả năng phục hồi
nhanh chóng sau các lượng vận động lớn.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
* Đối với giáo viên
Qua nhiều năm công tác, bản thân tôi nhận thấy: Giáo viên trên địa bàn
huyện Nga Sơn đã và đang thực hiện đổi mới việc tổ chức các loại trò chơi vận
động và phương pháp giảng dạy vào môn thể dục bậc THCS, chất lượng dạy học
trong các nhà trường đã và đang từng bước đạt hiệu quả rõ rệt. Giáo viên đã

quen dần với việc lựa chọn phương pháp cũng như thiết kế bài dạy có đưa thêm
một số trò chơi vận động vào nhằm khơi dậy hứng thú và phát huy tính tích cực,
chủ động sáng tạo của học sinh, thầy và trò đều chủ động trong việc tổ chức giờ
học cũng như tiếp thu kiến thức. Nhưng cũng không ít giáo viên chưa thực hiện
nghiêm túc nội dung chương trình, dạy đúng phương pháp, phù hợp với đặc thù
môn học. Nhiều tiết dạy nội dung lặp lại nhiều lần không có sự đổi mới về
phương pháp và hình thức tổ chức, gây nên sự nhàm chán, lâu ngày tạo cho học
sinh ngại vận động.
Giáo viên chưa chú trọng đổi mới phương pháp và lựa chọn hình thức lên
lớp phù hợp, các trò chơi trong phân phối chương trình còn ít và sử dụng lặp lại
nhiều lần làm cho tiết học vừa khô khan vừa cứng nhắc, vì thế không tạo được
hứng thú trong tập luyện, các em phải tham gia một cách miễn cưỡng dẫn đến
hiệu quả của các tiết học là không cao.
Với đặc trưng của bộ môn Thể dục nhằm giáo dục thể chất, nâng cao thể
lực cho học sinh nên việc đưa các nội dung trò chơi vận động vào các tiết học
thể dục ngoài mục tiêu tạo tiết học hứng thú, sôi nổi, hiệu quả còn rèn cho học
sinh những kĩ năng cơ bản để tập luyện, giữ gìn sức khoẻ, nâng cao thể lực, góp
phần rèn luyện nếp sống lành mạnh, tác phong nhanh nhẹn, thói quen tự giác tập
luyện TDTT, giữ gìn vệ sinh. Chính vì vậy việc đưa thêm nội dung trò chơi vận
động vào các giờ dạy phải hết sức hợp lí, khoa học, tạo cho học sinh tâm lí tinh
thần thoải mái, vui vẻ, tự tin, yên tâm khi bước vào giờ học là điều hết sức cần
thiết. Ngoài ra các yếu tố như: sân tập chưa đúng quy cách, trang thiết bị dạy
học thì thiếu nên cũng ảnh rất nhiều đến việc đổi mới phương pháp dạy học và
kết quả học tập của các em học sinh.

7


* Đối với học sinh:
Ngày nay do số lượng học sinh đông, đời sống kinh tế gia đình được nâng

lên tạo điều kiện thuận lợi cơ bản để thúc đẩy phong trào TDTT phát triển trong
đó có thể thao trường học. Nhưng do nhận thức của các bậc phụ huynh còn hạn
chế không quan tâm đến con em nên tình trạng sức khỏe thể lực của học sinh
kém phát triển, mặt khác do cơ sở vật chất sân tập, dụng cụ tập luyện của học
sinh cũng ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất của các em.
Trong xã hội hiện đại, tình trạng học sinh thiếu vận động và thừa chất
dinh dưỡng ngày càng nhiều, hiện tượng học sinh có trọng lượng cơ thể vượt
quá mức bình thường hoặc mắc bệnh béo phì khiến các em rụt rè ngại giao tiếp
do mặc cảm với những người xung quanh. Việc tập luyện thường xuyên liên tục
đặc biệt là trò chơi sẽ giúp các em thoát khỏi tình trạng nêu trên, tiêu hao năng
lượng thừa, không thể tích tụ thành mỡ. Trò chơi vừa có lợi cho sức khoẻ vừa
chống lại được căn bệnh béo phì và làm tăng hứng thú trong tập luyện.
Quá trình thực hiện hệ thống bài tập thể chất và tham gia thi đấu thể thao
một cách có ý thức nhằm thỏa mãn nhu cầu hoàn thiện về sinh học và xã hội của
nhân cách, đạt thành tựu cao về thể thao đã đem lại hiệu quả không những về
mặt sức khỏe mà còn hình thành ở học sinh về phẩm chất đạo đức con người
mới như: cuộc sống rõ ràng, trong sáng, biết ước mơ, hoài bão làm người chân
chân chính và có ích cho xã hội.
* Kết quả phỏng vấn học sinh:
Để đánh giá mức độ cần thiết của trò chơi vận động trong giáo dục thể
chất cho học sinh THCS và mức độ sử dụng nó. Hiện nay tôi cũng đã tiến hành
phỏng vấn các em học sinh . Kết quả được trình bày trên bảng sau:
Bảng 1. Đánh giá mức độ cần thiết của trò chơi vận động trong giờ
thể dục cho học sinh Trường THCS Nga Trung (n= 200 )
STT
1
2
3
4

Mức độ cần thiết
Số người trả lời
Tỷ lệ %
Rất cần
192
96%
Cần
8
4%
Không cần
0
0%
Không biết
0
0%
Đánh giá về nhận thức của học sinh qua học tập môn trò chơi vận động
phần lớn học sinh đã nhận thức được tầm quan trọng, sự cần thiết và tác dụng
của môn học. Nhìn chung hầu hết học sinh đều rất thích môn học và tham gia tự
giác nhiệt tình làm cho tiết học sôi nổi đạt hiệu quả cao và có tác dụng giáo dục
thể chất và nhân cách cho học sinh.
Ngày nay cùng với sự đổi mới của đất nước việc bảo vệ và tăng cường
sức khỏe cho thế hệ trẻ là đặc biệt quan trọng. Chính vì thế công tác giáo dục thể
chất cho học sinh cần phải có chương trình giáo dục cụ thể, kế hoạch hợp lý,
phương pháp tổ chức khoa học và phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi học
sinh tạo điều kiện tốt cho sự phát triển thể lực của học sinh.
8


Thực trạng áp dụng các loại trò chơi vận động cho học sinh hiện còn
chưa hợp lý với từng lứa tuổi, hầu hết các loại trò chơi trong chương trình do Bộ

giáo dục quy định còn ít và nghèo nàn, lặp lại nhiều lần trong các tiết học. Vì
vậy gây nên sự nhàm chán, thiếu sự hào hứng do các em đã chơi nhiều lần hoặc
không có thời gian để tổ chức trò chơi vì thời gian học các nội dung khác chiếm
một lượng lớn thời gian. Ngoài ra do phương pháp tổ chức của giáo viên chưa
hợp lý, thiếu sự sáng tạo, điều kiện dụng cụ sân bãi thiếu thốn hoặc quá nhỏ nằm
ngay cạnh các lớp học văn hóa nên không được tổ chức chơi vì ảnh hưởng đến
các tiết học văn hóa. Nhìn chung qua các tiết học các khối lớp cũng đã tổ chức
các trò chơi vào các buổi học nhưng đa số là thực hiện chưa hết nội dung vì đã
hết giờ hoặc tổ chức dưới các hình thức khác.
Để tăng hiệu quả của công tác giáo dục thể chất cho học sinh yêu cầu việc
áp dụng các loại trò chơi phải có nội dung phong phú, sáng tạo và linh hoạt lôi
cuốn người chơi và phù hợp với điều kiện sân tập của nhà trường. Vì vậy người
làm công tác giáo dục thể chất phải có phương pháp quản lý và tổ chức chặt chẽ
các giờ chơi để mang lại hiệu quả giáo dục cần tăng cường giáo dục tính tự giác
tích cực cho các em học sinh tránh các biểu hiện quá ham chơi dẫn đến quá sức
hay dẫn đến sự lười biếng và trốn tránh trách nhiệm của các em. Ngoài trò chơi
phải có tác dụng phát triển các tố chất thể lực và giáo dục các phẩm chất đạo đức
và nhân cách con người. Nên áp dụng các loại trò chơi mang tính dân gian
Đại đa số các học sinh rất ngại thực hiện các bài tập của giáo viên đặc biệt
là các bài tập thể lực hoặc những điều kiện tự nhiên không thuận lợi như: như
trời nắng to, mưa, gió, sương mù... và sự tẻ nhạt của các nội dung vì phải tập
lặp đi lặp lại quá nhiều những bài tập như ở các nội dung chạy ngắn, chạy
nhanh, nhảy cao, cao nhảy xa, đặc biệt là nội dung chạy bền thường học sinh rất
sợ khi thực hiện nội dung này
Với thực trạng trên là một giáo viên giảng dạy môn Giáo dục thể chất tôi
luôn mong muốn tìm ra các phương pháp tối ưu nhất để tạo hứng thú học tập
cho học sinh và phương pháp trò chơi đã giúp tôi tạo được hứng thú học tập cho
học sinh và giải quyết được các khó khăn của nội dung tiết học
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
Để giáo dục các tố chất cho học sinh tôi đã sử dụng rất đa dạng các bài

tập để tạo hứng thú cho học sinh, nhưng qua quá trình sử dụng các phương pháp
đó tôi nhận thấy phương pháp trò chơi đem lại hiệu quả rất cao vì trong trò chơi
bao giờ cũng có hiện tượng thắng thua Vì sự phân chia thứ hạng nhất nhì ba do
nó đòi hỏi mỗi người chơi muốn dành được thứ hạng cao nhất một phải có
những cách khác nhau để đạt được thứ hạng cao. Như vậy qua quá trình giảng
dạy và áp dụng phương pháp trò chơi từ đầu năm học: 2018- 2019 đến nay tại
trường trung học cơ sở ở Nga Trung tôi đã thu được kết quả sau:
Bảng 2. Kết quả trước khi sử dụng phương pháp trò chơi vận động
trong giờ thể dục cho học sinh THCS (n= 60 )

9


Giỏi

Khá

Trung bình

Yếu

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

3

5%

21

35%

30

50%

6

10%

Phương pháp trò chơi tạo được hứng thú cho học sinh giúp tôi giải quyết
được bài toán về thể lực ngoài ra phương pháp này còn giúp học sinh phát triển
các tố chất thể lực như: sức nhanh, sức mạnh, sức bền, sự mềm dẻo khéo léo…
phương pháp này còn bổ trợ rất tốt cho các môn chạy ngắn, chạy nhanh, nhảy
cao, nhảy xa, ném bóng... ngoài ra phương pháp trên còn giải tỏa sự căng thẳng
tạo hứng thú cho học sinh tiếp thu kiến thức ở các môn học khác. Trong quá
trình tổ chức các trò chơi giáo viên cần chú ý các đặc điểm sau:

- Sự cân bằng thể lực và số lượng để tạo hứng thú cho học sinh
- Giáo viên phổ biến rõ Luật chơi và cách chơi cho người chơi
- Biết cách khơi gợi cho học sinh sinh( Tạo hứng thú)
- nên thay đổi các trò chơi khác nhau để tạo hứng thú cho học sinh
2.3.1. Phương pháp tổ chức trò chơi
Trò chơi nói chung là một loại hình giáo dục rất tốt đối với học sinh trung
học cơ sở, nếu chúng ta biết cách tổ chức trò chơi trở nên lành mạnh, có giá trị
hữu ích có tác dụng phát triển các tố chất thể lực theo một mục đích cụ thể,
ngược lại nó sẽ vô bổ có khi phản tác dụng trong khi chơi vì cách tổ chức không
hợp lý không phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi.
Trò chơi có rất nhiều loại đa dạng, có nhiều cách chơi: trò chơi lớn,
trò chơi thi đấu, trò chơi nhỏ, trò chơi dân gian…Thông qua trò chơi giúp cho
người chơi rèn luyện trí tuệ, sự nhanh nhẹn, tháo vát, khéo léo, ngoài ra trò chơi
còn tạo được sự gắn bó với tập thể, giúp cho người chơi thoát khỏi sự khép nép
thụ động và nhanh chóng xoá bỏ sự cách biệt ngại ngùng ban đầu.
2.3.1.1. Trong tình hình chung hiện nay, đa số giáo viên và học sinh chưa
coi trọng chất lượng của tiết học thể dục:
- Tất cả đều cho rằng đó là môn phụ, chỉ cần hằng năm huấn luyện đội
tuyển (một số em) để tham dự Đại hội TDTT hoặc HKPĐ có thành tích xếp
hạng là được. Như vậy vô hình chung giáo viên chỉ chú trọng đến một số em có
năng khiếu.
- Do điều kiện cơ sở vật chất (sân tập, đồ dùng học tập) còn nhiều hạn chế
nên sự đánh giá chất lượng tiết dạy chưa đòi hỏi cao. Thể hiện ở chỗ: Số lượng
giáo viên môn thể dục đăng ký tham gia thi giáo viên giỏi vòng tỉnh hàng năm
còn rất hạn chế, có thi thì chất lượng cũng chưa cao (theo đánh giá của chuyên
môn).
Chính vì những lý do trên mà các tiết dạy thể dục, giáo viên chưa đầu tư
tìm tòi sáng tạo để vận dụng nhiều phương pháp vào các tiết dạy. Một trong
những phương pháp đó là lựa chọn và tổ chức trò chơi.
2.3.1.2. Giáo viên chưa chú trọng chọn và tổ chức trò chơi phù hợp:

10


- Nhiều tiết dạy trong phân phối chương trình có ghi “Thể thao tự chọn”,
giáo viên có chọn và tổ chức trò chơi cho có lệ. Họ chưa chú ý đến mục đích của
trò chơi đó có phù hợp với bài dạy đó hay không? Hoặc là chỉ nghĩ chơi để thư
giãn cho học sinh là chủ yếu.
2.3.1.3. Qua nhiều năm công tác, bản thân tôi đã được dự giờ rất nhiều,
đồng nghiệp dạy thể dục trong trường, trò chuyện và tiếp xúc với rất nhiều đồng
nghiệp ở các trường khác trong và ngoài huyện và đã nắm được tình hình chung
như trên. Tất nhiên đây không phải giáo viên nào cũng thế, mà đây là đánh giá
một cách tổng thể.
* Từ đầu năm học: 2018-2019 tôi đã chú ý nghiên cứu các phương pháp
làm sao để tiết dạy có chất lượng hơn.
* Tìm hiểu sự ham thích học, luyện tập thể dục qua các trò chơi:
Thông qua các trò chơi các em được gì? trong mục tiêu của tiết dạy.
a) Khởi động thư giãn.
b) Luyện tập các động tác đã học.
c) Thư giãn cuối giờ
d) Rèn kỹ năng, kỹ xảo, giáo dục truyền thống.
* Tìm trò chơi, nhất là những trò chơi dân gian do ông cha ta để lại, tự sáng
tạo các trò chơi mới, hoặc cải biến những trò chơi tương tự khi những trò chơi
đã biết không phù hợp với tiết dạy. Từ đầu năm học cho đến nay bản thân tôi đã
áp dụng vào tiết dạy thấy kết quả rất khả quan.
Đánh giá về nhận thức của học sinh qua quá trình tập luyện phần lớn học
sinh đã nhận thức được tầm quan trọng, sự cần thiết và tác dụng của môn học.
Nhìn chung hầu hết học sinh đều hiểu về tác dụng kỳ diệu của thể dục mang lại
và tham gia tự giác nhiệt tình nên có tác dụng giáo dục thể chất và nhân cách sâu
sắc đến học sinh.
Ngày nay cùng với sự đổi mới của đất nước việc bảo vệ và tăng cường

sức khỏe cho thế hệ trẻ là đặc biệt quan trọng. Chính vì thế công tác giáo dục thể
chất cho học sinh cần phải có chương trình giáo dục cụ thể, kế hoạch hợp lý,
phương pháp tổ chức khoa học và phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi học
sinh tạo điều kiện tốt cho sự phát triển thể lực của học sinh.
2.3.2. Cách chơi và tổ chức trò chơi:
Cũng như các môn học khác, bao giờ giáo viên cũng phải có kế hoạch cụ
thể là giáo án mà ở đây muốn chọn được trò chơi phù hợp để đưa vào tiết dạy,
trước tiên giáo viên cần tìm hiểu và nắm được:
* Nội dung bài dạy: Lượng kiến thức theo yêu cầu trong tiết dạy đó ít
hay nhiều, yêu cầu về lượng vận động trong tiết dạy ra sao, các dạng vận động
đó là dạng nào (tay, chân, toàn thân…).
*Không gian, thời gian:
Chú ý điều kiện sân tập: bằng phẳng, rộng, thoáng, tiếng ồn không làm
ảnh hưởng xung quanh hay ngược lại.
11


Một tiết dạy thời lượng cho phép 45 phút. Như vậy khi phân phối thời
gian cho phép tổ chức trò chơi, giáo viên cần lưu ý sao cho hợp lý, phần này còn
lệ thuộc vào mục đích của trò chơi. Ngoài ra cần chú ý đến thời gian vào buổi
nào ảnh hưởng của thời tiết.
2.3.3. Phân loại trò chơi:
2.3.3.1.Theo tính chất vận động:
Có trò chơi động và trò chơi tĩnh. Trò chơi động: Dạng trò chơi đòi hỏi
vận động toàn thân và được thay đổi vị trí của người chơi.
- Trò chơi tĩnh: là trò chơi chỉ vận động một bộ phận của cơ thể, và không thay
đổi vị trí của người chơi.
2.3.3.2. Theo mục đích của trò chơi:
Tất cả các trò chơi đều có một mục đích chung là tạo nên sự hưng phấn và
triển các tố chất thể lực, song trò chơi trong tiết dạy thể dục còn có mục đích

riêng:
- Là một bài tập khởi động, làm nóng các bộ phận cơ thể liên quan mạnh đến bài
tập ở phần tiếp theo.
- Là một bài tập luyện: Thông qua trò chơi học sinh được tập luyện thêm các
động tác, các kiến thức mới được học hoặc ôn luyện những kiến thức đã học
những tiết trước.
- Là bài tập củng cố: Thông qua trò chơi học sinh được củng cố lại những kiến
thức đã được học.
2.3.3.3. Theo thời gian trong tiết dạy:
Chơi vào đầu giờ, giữa giờ hoặc cuối giờ.
Như vậy căn cứ vào mục tiêu của bài thị chọn trò chơi theo mục đích.
2.3.3.4. Nếu trò chơi là bài tập khởi động:
Thì thường được tổ chức vào đầu giờ hoặc giữa giờ đầu phần mới. Loại
trò chơi này ta nên chọn để áp dụng vào những tiết dạy mà sự luyện tập của học
sinh là sự vận động mạnh các cơ bắp và các khớp cơ. Tất nhiên vào đầu giờ học
bao giờ giáo viên cũng cho học sinh khởi động toàn diện, song bài tập như thế
có thể một số học sinh thực hiện còn hời hợt, thì sự khởi động đó chưa đạt yêu
cầu, nhất là các tiết học vào đầu buổi sáng khi các em sau một đêm ngủ các cơ
bắp nghỉ, cơ thể còn mệt mỏi uể oải.
2.3.3.5. Nếu giáo viên cho tổ chức trò chơi sau khi thực hiện bài tập khởi động:
Các em sẽ thấy thoải mái, hưng phấn hẳn lên. Khởi động có chất lượng
hơn, thì vào bài tập luyện có sự vận động mạnh các em sẽ thấy dễ dàng và còn
tránh được các tai nạn như trật khớp, đau cơ bắp sau khi tập luyện. Do đó ta
chọn trò chơi động là chủ yếu. Theo tính chất vận động của tiết dạy mà chọn nội
dung trò chơi cho phù hợp với sự vận động đó. Có thể cải tiến những trò chơi cũ
thành trò chơi mới mà sự vận động trong trò chơi phù hợp với nội dung bài.
Ví dụ: Tiết 4 (thể dục 9) nội dung chạy ngắn.
. Ôn: Chạy bước nhỏ, Chạy nâng cao đùi
. Ôn: Đứng tại chỗ đánh tay. Di chuyển sang chạy nhanh (20m-30m)
12

- Vì yêu cầu đánh mạnh tay, chạy nâng cao đùi và nhanh nên giáo viên có
thể chọn một trò chơi động như: “trò chơi thổi còi”. Trò chơi này dựa trên trò
chơi “Mưa rơi” mà nhiều giáo viên và học sinh đã biết.
- Giáo viên là người điều khiển thổi còi, học sinh thực hiện động tác theo
quy định:
* Thổi hai tiếng nhẹ nhàng(nhịp 1-2) : học sinh đánh tay vòng từ sau ra
trước từ từ nhẹ nhàng.
* Thổi nhanh dần : học sinh đánh hai tay vòng từ sau ra trước nhanh mạnh
hơn.
* Thổi nhanh dần hơn : học sinh đánh hai tay vòng từ sau ra trước nhanh
mạnh hơn nữa.
* Kết hợp hai chân chạy bước nhỏ và đổi chỗ cho người bên phải. Để
gây hứng thú mạnh cho học sinh, giáo viên điều khiển như kể một câu chuyện
có thực và thay đổi liên tục hiệu lệnh. Những học sinh làm không đúng các động
tác quy định theo tín hiệu thì giáo viên có thể phạt nhẹ . Trò chơi này chỉ cần
thực hiện trong vòng 3 phút và sau đó tiến hành ôn luyện.
Trò chơi này cũng có thể áp dụng vào đầu phần 2 sau khi đã ôn tập: chạy
nâng cao đùi. Lúc đó trò chơi này vừa bài tập khởi động cho phần sau vừa là bài
tập ôn luyện phần trước.
2.3.3.6. Nếu trò chơi là bài tập luyện:
Thì thường được tổ chức vào gần cuối phần cơ bản.Theo yêu cầu của
chương trình thì khoảng 70% các tiết phải có loại trò chơi này, Trong đó có
khoảng 40% số tiết giáo viên tự chọn trò chơi, 90% trò chơi loại này có tác dụng
giúp các em luyện tập kiến thức với tinh thần tự nguyện tự giác cao, nên giáo
viên chú ý chọn đúng trò chơi thì tác dụng luyện tập sẽ được nâng cao hiệu quả.
Giáo viên cần xem nội dung của tiết học yêu cầu hoạt động các động tác
thế nào để chọn trò chơi có tính chất luyện những động tác đó.
a. Môn chạy ngắn: Từ tiết 2 cho đến tiết 12, với trò chơi chạy tiếp sức mà

trong chương trình đã giới thiệu (tiết 37) thì chỉ dùng luyện chạy nhanh xuất
phát cao và chỉ vận dụng một vài tiết còn những tiết còn lại giáo viên phải tự
chọn: Nên giáo viên cần tìm các trò chơi có tác dụng phù hợp với tiết dạy ví dụ
như: trò chơi (gọi tên, ra lệnh) (giáo viên tự đặt tên).
Trò chơi 1: Hoàn anh, Hoàng yến (H1)
- Chuẩn bị : Trên sân, kẻ 2 vạch song song cách nhau 1m ở giữa sân. Cách
đều 2 vạch ở giữa sân khoảng 10-15m về mỗi bên, kẻ một vạch giới hạn dài.
Học sinh đứng thành hai hàng ngang ở vạch giữa sân, em này cách em kia tối
thiểu 1m ; điểm số từ một đến hết và đứng từng cặp theo số đã điểm. Cho hai
hàng đứng quay lưng vào nhau. Một hàng có tên là "Hoàng Anh", hàng kia là
"Hoàng Yến".
- Cách chơi : Khi giáo viên hô tên hàng nào hàng đó phải chạy nhanh về
vạch giới hạn bên mình, đội còn lại sẽ đuổi theo để bắt. Ví dụ giáo viên hô :
"Hoàng… Anh" thì cả hàng đó nhanh chóng chạy qua vạch giới hạn của bên
13


mình, hàng mang tên "Hoàng Yến" phải nhanh chóng đuổi theo. Nếu đuổi kịp
người chạy (trong khu vực từ vạch xuất phát đến vạch giới hạn), thì vỗ nhẹ vào
người bạn và người chạy coi như bị bắt. Hàng nào có nhiều bạn bị bắt thì hàng
đó thua cuộc. Trò chơi có thể quy định, nếu người đuổi chạy quá vạch giới hạn
của bên chạy thì người đuổi cũng coi như bị bắt. Trò chơi này có thể dùng nhiều
tên gọi khác nhau, tuỳ theo khả năng, hiểu biết của học sinh mà giáo viên có thể
quy định cách chơi, cự li đuổi bắt hoặc đuổi bắt từng đôi một…để trò chơi thêm
phần hứng thú, nhằm rèn luyện sức nhanh và sự tập trung chú ý của học sinh.
- Phương pháp giảng dạy
+ Giáo viên nêu tên trò chơi, hướng dẫn nội dung trò chơi và cách chơi,
luật chơi sau đó cho học sinh thử 1 - 2 lần để hiểu cách chơi và nhớ tên hàng của
mình.
+ Khi phát lệnh chạy, giáo viên nên kéo dài giọng hô để các hàng ở "tư thế

chuẩn bị" sẵn sàng chạy hoặc đuổi. Khi chơi yêu cầu học sinh phải tập trung chú
ý, nghe rõ mệnh lệnh, phản ứng nhanh chóng và chạy hoặc đuổi thật nhanh.
+ Trong khi chơi, giáo viên nên quy định cho các em phải chạy thẳng
không được chạy chéo dễ xô vào nhau gây nguy hiểm.
- Ý nghĩa: Rèn luyện cho các em học sinh tinh thần đoàn kết, sự nhanh
nhẹn khéo léo, sự chính xác trong từng hoạt động, phát triển sự linh hoạt nhanh
nhẹn phản ứng của hệ thần kinh.

Trò chơi 2: Chạy ngược chiều theo tín hiệu.
- Chuẩn bị: Vẽ một vòng lớn có bán kính 30m , học sinh đứng cách đều
nhau theo vòng tròn mỗi bạn cách nhau tối thiểu là 1m.
- Cách chơi: Khi có hiệu lệnh xuất phát của giáo viên thì tất cả đều chạy
nhẹ nhàng theo một hướng, khi có tín hiệu còi lập tức chạy đổi hướng ngược lại
14


và cứ như vậy thực hiện nhiều lần, khoảng cách giữa các lần là lúc nhanh lúc
chậm.
- Phương pháp giảng dạy:
+ Giáo viên nêu tên trò chơi, hướng dẫn nội dung trò chơi và cách chơi,
sau đó cho học sinh chơi thử 1 - 2 lần để hiểu cách chơi.
+ Trong khi chơi, giáo viên nên quy định cho các em phải chạy nhẹ
nhàng, giữ khoảng cách và luôn luôn tập trung để nghe tín hiệu, khi đổi hướng
phải chú ý trước sau không sẽ lao vào nhau dễ xô vào nhau gây nguy hiểm.
- Ý nghĩa: Rèn luyện cho các em học sinh tinh thần đoàn kết, sự nhanh
nhẹn khéo léo, sự chính xác trong từng hoạt động, phát triển sự linh hoạt nhanh
nhẹn phản ứng của hệ thần kinh từ đó các em sẽ xuất đúng hiệu lệnh và nhanh
hơn.

Trò chơi 3: Trò chơi ai nhanh hơn

- Chuẩn bị: Vẽ hai đường chạy, vạch xuất phát cách vạch đích là 20m,Tập hợp
học sinh trong lớp thành 2 hàng dọc sau vạch xuất phát, các tổ có số ngưòi bằng
nhau.
- Cách chơi: Khi có hiệu lệnh xuất phát hai bạn đứng đầu tiên của hai hàng sẽ
xuất phát cao chạy nhanh về phía trước, khi đến vạch đích chạy nhanh quay lại
theo đường chạy của đội mình, khi về đến vạch xuất phát người thứ hai lại tiếp
tục chạy nhanh lên. Cứ như vậy đến khi không còn ai, đội nào về đích trước sẽ
là đội thắng cuộc.
- Phương pháp giảng dạy:
+ Giáo viên nêu tên trò chơi, hướng dẫn nội dung trò chơi và cách chơi, sau đó
cho học sinh chơi thử 1 - 2 lần để hiểu cách chơi.
+ Trong khi chơi, giáo viên nên quy định cho các em phải chạy xuất phát cao
và chạy nhanh với mức độ tối đa, khi chạy phải chạy theo đường chạy của đội
mình, không được chạy vào đường chạy của đội bạn sẽ lao vào nhau dễ xô vào
nhau gây nguy hiểm.
15


- Ý nghĩa: Đây là trò chơi hoàn thiện bài tập chạy nhanh xuất phát cao, rèn
luyện cho các em học sinh tinh thần đoàn kết, sự nhanh nhẹn khéo léo, sự chính
xác trong từng hoạt động, phát triển sức nhanh và sức mạnh.

b.Môn nhảy :
Trò chơi 4: Lò cò tiếp sức
- Chuẩn bị: Vẽ hai đường chạy, vạch xuất phát cách vạch đích là 20m,Tập
hợp học sinh trong lớp thành 2 hàng dọc sau vạch xuất phát, các tổ có số ngưòi
bằng nhau.
- Cách chơi: Khi có hiệu lệnh xuất phát hai bạn đứng đầu tiên của hai hàng
sẽ chạy lò cò nhanh về phía trước, khi đến vạch đích chạy lò cò nhanh quay lại
theo đường chạy của đội mình, khi về đến vạch xuất phát người thứ hai lại tiếp

tục chạy lò cò nhanh lên. Cứ như vậy đến khi không còn ai, đội nào về đích
trước sẽ là đội thắng cuộc.
- Phương pháp giảng dạy:
+ Giáo viên nêu tên trò chơi, hướng dẫn nội dung trò chơi và cách chơi,
sau đó cho học sinh chơi thử 1 - 2 lần để hiểu cách chơi.
+ Trong khi chơi, giáo viên nên quy định cho các em phải chạy lò cò
nhanh với mức độ tối đa, khi chạy phải chạy theo đường chạy của đội mình,
không được chạy vào đường chạy của đội bạn sẽ lao vào nhau dễ xô vào nhau
gây nguy hiểm.

16


- Ý nghĩa: Rèn luyện cho các em học sinh tinh thần đoàn kết, sự nhanh
nhẹn khéo léo, sự chính xác trong từng hoạt động, phát triển sức bật và sức
mạnh.

c. Môn đá cầu:
Trò chơi 5: Đá cầu trúng đích
- Chuẩn bị: Vẽ Hai vòng tròn đường kính 1,5m cách nhau 2m, hai vòng tròn
cách vạch giới hạn 7m.
- Cách chơi: Chia lớp thành hai nhóm, mỗi nhóm thành một hàng dọc đứng
phía sau vạch giới hạn, các em lần lượt cầm cầu đá sao cho cầu vào vòng tròn, đội
nào có số lượng cầu đá vào vòng tròn nhiều hơn thì đội đó giành phần thắng.
- Phương pháp giảng dạy:
+ Giáo viên nêu tên trò chơi, hướng dẫn nội dung trò chơi và cách
chơi,luật chơi sau đó cho học sinh chơi thử 1 - 2 lần để hiểu cách chơi.
+ Trong khi chơi, giáo viên nên quy định cho các em đội nào thì đá cầu
vào vòng tròn của đội đó.
- Ý nghĩa: Rèn luyện cho các em học sinh tinh thần đoàn kết, sự nhanh

nhẹn khéo léo, sự chính xác trong từng hoạt động.

17


Những trò chơi là bài tập luyện thì chỉ cần giáo viên chú ý đến các động tác
luyện tập của bài học và tự cải biến trò chơi có động tác phù hợp là được, làm
sao đảm bảo tính giáo dục toàn diện cho các em học sinh. Trò chơi loại này có
tác dụng lớn đối với học tập TDTT đối với các em học sinh THCS.
2.3.5. Nếu trò chơi có tính thư giãn đơn thuần: thì thường được tổ chức
vào cuối giờ. Chỉ áp dụng cho những tiết dạy mà giáo viên đã cho các em học
sinh luyện tập nhiều lần, đảm bảo được yêu cầu của bài.
* Nếu tiết dạy đòi hỏi lượng vận động lớn, giáo viên cho luyện nhiều, lúc
các em đã thấm mệt. Giáo viên nên tổ chức trò chơi tĩnh, chủ yếu để các em lấy
tinh thần vui vẻ thoải mái, trường hợp này có thể áp dụng cho các tiết luyện tập
chạy bền.
Thời gian tổ chức các trò chơi này khoảng từ 5-7 phút cuối giờ.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm:
Bảng 3. Sau khi sử dụng phương pháp trò chơi vận động trong giờ
thể dục cho học sinh trường THCS Nga Trung (n= 60 )
SL
9

Giỏi
%
15%

Khá
SL
31

%
48.3%

Trung bình
SL
%
22
36.7%

Yếu
SL
0

%
0

Trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm thì một tiết học của bộ môn Thể
dục nhàm chán, ít sôi nổi, học sinh chưa hứng thú học tập, còn e dè, ngại khi tập
những động tác khó, ... Sau khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm vào giảng dạy bộ
18


môn Thể dục tại trường THCS Nga Trung, tôi thấy những khuyết điểm nêu lên
khi chưa áp dụng sáng kiến đã được khắc phục và có kết quả khá cao, Tỉ lệ học
sinh yếu kém giảm, tỉ lệ học sinh khá giỏi tăng nhanh so với trước kia.
Sau khi lựa chọn để vận dụng một số trò chơi Thể dục đã nêu trên vào tiết
học. Không những học sinh nắm được kiến thức bài học mà còn nhớ rất lâu
những kiến thức của bài học đó.
Các em được rèn khả năng nhanh nhẹn, khéo léo và tạo cho các em mạnh

dạn, tự tin hơn. Điều đáng mừng là các em rất hào hứng, chờ đợi tiết học Thể
dục cho thấy các em rất yêu thích, ham mê môn Thể dục.
Trò chơi học tập là một loại hình hoạt động vui chơi có nhiều tác dụng
trong các giờ học Thể dục của học sinh THCS Trò chơi tạo ra không khí vui
tươi, hồn nhiên, sinh động trong giờ học. Nó còn kích thích được trí tưởng
tượng, tò mò, ham hiểu biết ở trẻ.
1.1. Trong các tiết dạy thể dục, giáo viên cần lựa chọn và tổ chức trò chơi
hợp lý sẽ có tác dụng lớn trong việc luyện tập thể lực một cách toàn diện cho
học sinh gây được hứng thú học cho học sinh và hứng thú dạy cho giáo viên. Từ
đó nâng cao chất lượng dạy và học.
1.2. Xóa được tư tưởng: “xem nhẹ bộ môn” ở giáo viên làm cho giáo viên
thêm yêu nghề.
1.3. Giáo dục truyền thống đạo đức lối sống, tính tổ chức kỷ luật, tính đoàn
kết cho các em học sinh.
1.4. Qua những trò chơi hợp lý giáo viên tận dụng được thời gian tiết dạy
để học sinh “chơi mà học”.
1.5. Giáo viên không mất nhiều công sức, thời gian tìm tòi các trò chơi này
mà chỉ cần chú ý suy nghĩ và sáng tạo làm thế nào để các em học sinh vui chơi
bổ ích có tính tổ chức, tính giáo dục đặc biệt tăng chất lượng tiết học lên.
Áp dụng sáng kiến này tôi thấy mang lại hiệu quả rõ rệt trong việc phát
triển trò chơi trong tiết dạy cho học sinh, giáo dục cho các em tinh thần đoàn kết
gắn bó, giúp đỡ lẫn nhau cùng học tập và rèn luyện . Giúp cho học sinh hứng thú
hơn và chịu đựng được lượng vận động lớn, khắc phục khó khăn, chống lại mệt
mỏi hồi phục nhanh chóng sau một giờ tập , buổi tập. Làm cho các em luôn tích
cực hăng say và hiểu rõ được kỹ năng vận động, phương pháp tập luyện của một
giờ học, một buổi học . Nâng cao hiệu quả phát triển toàn diện về đức , trí , thể ,
mĩ trong nhà trường phổ thông. Theo đúng chủ trương đường lối của Đảng và
Nhà nước trong việc giáo dục và đào tạo thế hệ trẻ hôm nay.
Đây mới chỉ là quan điểm của tôi qua quá trình giảng dạy và huấn luyện,
vì vậy sẽ còn những thiếu sót nhất định. Rất mong được sự đóng góp ý kiến

chân thành của các đồng nghiệp để bản sáng kiến được hoàn chỉnh hơn.
3. Kết luận, kiến nghị
3.1. Kết luận:
Trên thực tế nghiên cứu và giải quyết các nhiệm vụ tôi rút ra kết luận sau:
19


- Trò chơi vận động trong giáo dục thể chất là rất cần thiết, thu hút được đông
đảo học sinh yêu thích. Nhưng thực trạng áo dụng trong hoạt động giáo dục thể
chất ở trường THCS còn hạn chế và hiệu quả đạt được còn thấp. Nguyên nhân là
do sự phân phối thời gian không hợp lý, phương pháp tổ chức thiếu sáng tạo còn
rập khuôn, ngoài ra còn do các điều kiện chi phối khác như: thiếu giáo viên
TDTT, cơ sở vật chất sân bãi, dụng cụ, tài liệu tham khảo còn thiếu.
- Các loại trò chơi vận động là nội dung rất quan trọng và phù hợp trong hoạt
động giáo dục thể chất cho thế hệ trẻ và đặc biệt là lứa tuổi học sinh tiểu học rất
vô tư trong sáng hồn nhiên và hiếu động. Điều này cho thấy việc sử dụng các
loại trò chơi phù hợp với lứa tuổi để phát triển thể chất cho học sinh là hết sức
cần thiết. Vì vậy những người làm công tác giáo dục thể chất trong các trường
tiểu học cần căn cứ vào thời gian qui định, điều kiện của nhà trường để áp dụng
các loại trò chơi một cách sáng tạo phù hợp để nâng cao hiệu quả giáo dục thể
chất cho học sinh.
Môn thể dục được coi là môn năng khiếu, song không phải ai có năng
khiếu thể dục thể thao là đã có một sức khỏe tốt mà đòi hỏi phải có sự tập luyện
hợp lý thường xuyên. Tùy thuộc vào tâm lý lứa tuổi, sự phát triển về mặt sinh
học mà có kế hoạch luyện tập hợp lý. Nếu giáo viên giảng dạy mà không chú ý
thì kết quả giáo dục sẽ ngược lại.
3.2. Kiến nghị:
Qua kết quả nghiên cứu tôi rút ra một số kiến nghị sau:
- Đề nghị với các cấp Uỷ Đảng địa phương, lãnh đạo nhà trường quan tâm đầu
tư cơ sở vật chất, tài liệu tham khảo đặc biệt là việc cấp thêm diện tích đất để

làm sân thể dục lấy mặt bằng để giảng dạy và huấn luyện cho học sinh phát triển
về thể chất tốt hơn nữa, tạo cho các em niềm đam mê hứng thú trong tập luyện.
- Đề nghị Bộ giáo dục đào tạo và các cơ quan chức năng có trách nhiệm nghiên
cứu tăng thêm thời gian và nội dung trò chơi vận động phù hợp với từng lứa tuổi
trong chương trình TDTT trường học.
- Cần tăng cường phổ biến kiến thức và cải tiến bổ sung nội dung phương pháp
trò chơi. Vận dụng triệt để các loại trò chơi có thể sử dụng phù hợp với điều kiện
cho phép để nâng cao hiệu quả của công tác phát triển thể chất trong nhà trường.
XÁC NHẬN CỦA THỦ
TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Nga Sơn, ngày 18 tháng 04 năm 2019
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình
viết, không sao chép nội dung của người
khác.
Người thực hiện
Người thực hiệ

Nguyễn Văn Tiến
20


TÀI LIỆU THAM KHẢO
T
T
1
2

Tên sách
Bác Hồ với TDTT

Việt Nam
Lý luận và phương
pháp TDTT
Sinh lý TDTT

Tên tác giả
Trương Quang Trung

6

PGS- PTS. Nguyễn
Toán
PTS. Lưu Quang Hiệp
Bs.Phạm Thị Uyên
Phương pháp thống kê Nguyễn Đức Văn
trong TDTT
Bốn nhân tố nâng cao Người dịch: Bùi thế
thành tích tập luyện
Hiển
Sinh cơ học TDTT
PTS. Lê Quý Phượng

7

Trò chơi vận động

3
4
5

21

PTS. Võ Đức Hùng

Thể dục thể thao

Năm
xuất
bản
1995

Thể dục thể thao

1993

Thể dục thể thao

1995

Thể dục thể thao

1985

Thể dục thể thao

1979

Thể dục thể thao
Hà Nội
Thể dục thể thao

1996

Nhà xuất bản

1992


DANH MỤC
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
KINH NGHIỆM NGHÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN, TỈNH
VÀ CÁC CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Nguyễn Văn Tiến
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường THCS Nga Trung

TT

Tên đề tài SKKN

Cấp đánh giá

Kết quả

Năm học

xếp loại

Đánh giá

đánh giá

(Ngành GD cấp
huyện/tỉnh...)

xếp loại

xếp loại

(A,B,C)
1

2

3

22

Sử dụng biện pháp giáo dục
sức bền nhằm nâng cao chất
lượng đội tuyển Chạy việt
dã trường THCS Nga Thái
Cấp huyện

C

2012-2013

Cấp huyện

B

2014-2015

Cấp huyện

B

2015-2016

Lựa chọn áp dụng một số
bài tập nhằm nâng cao thành
tích môn đá cầu ở trường
THCSNga Trung

Biện pháp tập luyện môn
chạy bền cho đội tuyển
trường THCS Nga Trung


23