Tích hợp một số hoạt động giáo dục nhằm nâng cao ý thức giữ gìn và bảo vệ môi trường thông qua tiết dạy mỹ thuật cho học sinh lớp 7 trường THCS nga thủy

I. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài:
Trong sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước thì sự phát triển về kinh
tế xã hội trong những năm qua đã làm đổi mới xã hội Việt Nam. Chỉ số tăng trưởng về
kinh tế không ngừng nâng cao, tuy vậy sự phát triển về kinh tế chưa đảm bảo cân
bằng với việc bảo vệ mơi trường. Vì vậy mơi trường Việt Nam đã và đang xuống cấp,
nhiều nơi môi trường bị ô nhiễm trầm trọng. Mặc dù Đảng và Nhà nước ta đã đề ra
nhiều biện pháp giải quyết. tuy nhiên việc bảo vệ môi trường vẫn chưa đáp ứng được
yêu cầu của sự phát triển kinh tế xã hội trong giai đoạn hiện nay.
Từ tình hình trên địi hỏi mỗi cá nhân chúng ta phải có một vốn kiến thức sâu
rộng về bảo vệ môi trường, đặc biệt là tầng lớp thế hệ trẻ đang phát triển, đó là thế hệ
học sinh, sinh viên... những con người làm chủ đất nước tương lai sau này phải biết
năng động sáng tạo học tập và rèn luyện tốt để trang bị cho mình những hành trang
vững chắc bước vào thê kỷ mới.
Với mơn mĩ thuật, đã giúp các em có nhiều chuyển biến tốt đẹp về nhận thức
nghệ thuật, ươm mầm và nuôi dưỡng những năng lực, phát huy năng khiếu, cùng với
nhu cầu phát triển ngày càng cao đòi hỏi con người phải phát triển toàn diện cả về
“Đức - Trí - Thể - Mĩ”. Giúp các em hiểu biết thẩm mĩ để biết cách ăn, mặc sao cho
đẹp, nói năng, xưng hô cho lễ phép và biết phải làm gì để nâng cao ý thức giữ gìn vệ
sinh mơi trường.
Mục tiêu của giáo dục phổ thơng nói chung là hình thành và phát triển tồn diện
nhân cách của thế hệ trẻ - Những chủ nhân tương lai của đất nước. Chính vì vậy mơn
Mĩ thuật cũng là một trong những mơn học có vai trị quan trọng trong việc giáo dục
nhân cách học sinh, đặc biệt là giáo dục cho học sinh ý thức bảo vệ môi trường ngay
từ bây giờ...
Chính vì vậy, việc giáo dục cho học sinh những hiểu biết cơ bản về môi trường
nhất là ý thức giữ gìn và bảo vệ mơi trường là một việc làm cần thiết, có ý nghĩa to
lớn về mặt xã hội và giáo dục.
Trên tinh thần đó, là giáo viên dạy môn Mĩ thuật ở bậc THCS không đơn thuần là
dạy vẽ mà lấy hoạt động Mĩ thuật để “Dạy và học” nhằm nâng cao hiểu biết của học
sinh về nhiều mặt như: “Đức, Trí, Thể , Mĩ” do vậy Mĩ thuật có vị trí đặc biệt góp

phần vào việc giáo dục cho các em cò ý thức, trách nhiệm bảo vệ môi trường.
Vấn đề giáo dục bảo vệ mơi trường có nhiều tác giả, nhiều bài viết đề cập tới.
Song ở nội dung nghiên cứu của tôi, với thực tế giảng dạy Mĩ thuật ở trường THCS,
tôi chỉ mong muốn thông qua bài giảng bằng các phương pháp dạy học tích hợp tạo
cho các em có nhận thức thẩm mĩ, khả năng hoạt động mang tính thẩm mĩ và tiếp
nhận sáng tạo các giá trị thẩm mĩ . Từ đó các em có ý thức bảo vệ mơi trường cho gia
đình, cho Nhà trường và cho cộng đồng xã hội... có thể tuyên truyền cho mọi người
về nâng cao ý thức trách nhiệm và của bản thân trong việc bảo vệ mơi trường vì một
cuộc sống tươi đẹp.
1


Đó chính là lí do khiến tơi đi sâu và nghiên cứu về đề tài: “Tích hợp một số hoạt
động giáo dục nhằm nâng cao ý thức giữ gìn và bảo vệ môi trường thông qua tiết
học Mĩ thuật cho học sinh lớp 7, Trường THCS Nga Thủy”.
2. Mục đích nghiên cứu:
- Xác đinh tầm quan trọng của việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho học
sinh thông qua tiết học Mĩ thuật, đồng thời góp phần vào việc đổi mới phương pháp
dạy học.
- Tìm ra các biện pháp tốt nhất để tích hợp các phương pháp dạy học tích cực
vào dạy phân mơn vẽ tranh nhằm giáo dục cho học sinh nâng cao ý thức bảo vệ môi
trường thông qua tiết học Mĩ thuật cho sinh lớp 7, Trường THCS Nga Thủy.
3. Đối tượng nghiên cứu:
- Học sinh trường THCS Nga Thủy, khối 7, tổng số 73 học sinh.
- Thơng qua các hoạt động ngoại khóa với chủ đề “Bảo vệ môi trường”, các
cuộc thi vẽ tranh cấp trường, thông qua các tiết dạy mĩ thuật trên lớp...
4. Phương pháp nghiên cứu:
Trong phạm vi đề tài này tôi đã lựa chon một số phương pháp nghên cứu sau:
- Phương pháp khảo sát thực tiễn.
- Phương pháp điều tra.

- Phương pháp thu thập xử lý thông tin.
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu.
II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm.
Hiện nay môn Mĩ thuật được xem là môn học phổ biến trong trường THCS, hầu
hết các trường trong huyện đều có giáo viên chun trách. Tuy nhiên tiến trình dạy
học thường áp dụng theo quy trình cũ và bài bản theo truyền thống nên dẫn đến bài
học khô khan, cứng nhắc, đơn điệu...Mơn họa lúc đó trở thành “Tai họa” như câu nói
khơi hài cửa miệng mà nhiều người vẫn hay ví von.
Nhiều năm nay, với sự đổi mới về phương pháp và hình thức tổ chức “Dạy học
theo hướng phát triển năng lực của học sinh” đã giúp cho giáo viên vận dụng linh hoạt
các bước lên lớp, sự sáng tạo trong tổ chức dạy học. Sản phẩm của bài vẽ khơng phải
là sự sao chép gị bó mà địi hỏi phải có cảm xúc sáng tạo từ bố cục (hình thể), đường
nét và màu sắc.
Xét theo các mục tiêu đã đặt ra, nên tìm ra phương pháp giảng dạy phù hợp với
từng lứa tuổi, từng đối tượng học sinh. Để giáo dục các em biết cách bảo vệ mơi
trường có hiệu quả nhất.
Dạy - học mơn Mĩ thuật đòi hỏi sự sáng tạo của giáo viên trong quá trình lên lớp.
Khi lên lớp giáo viên nên tạo ra bầu khơng khí cởi mở thoải mái, say mê. Q trình
thực nghiệm cho thấy giáo viên cởi mở thì học sinh học tập phấn khởi hào hứng, đặc
biệt là phân mơn vẽ tranh đề tài thì năng khiếu của học sinh được bộc lộ nhiều và rõ
nhất. Thông qua bài vẽ của học sinh thì giáo viên có thể thấy khả năng cảm nhận mơi
trường xung quanh thơng qua hình vẽ, màu sắc và cách xây dựng bố cục.Vì vậy
phong cách dạy vẽ tranh đề tài nói chung và vẽ tranh đề tài mơi trường nói riêng
2


ngoài phương pháp vấn đáp, gợi mở, luyện tập, liên hệ thực tiễn cuộc sống... thì giáo
viên cần sử dụng thêm các phương tiện hỗ trợ dạy học như máy chiếu và nhiều đồ
dùng trực quan sinh động về môi trường xung quanh để tạo hứng thú giúp các em

phát huy tính tích cực trong học tập có như vậy học sinh mới có nhiều cách thể hiện
khác nhau trong cùng một đề tài.
Hiện nay trong công tác giảng dạy các giáo viên đều yêu nghề, yêu trẻ, tay nghề
vững vàng, tận tụy với công việc tuy nhiên các phương tiện thiết bị chưa thực sự đáp
ứng cho công tác giảng dạy, các tranh ảnh chưa đầy đủ, còn thiếu nhiều ...dẫn đến
hiệu quả dạy và học chưa cao.
Trong những năm học qua tôi thấy các em rất say mê làm bài đầy hứng khởi, đó
là một điều đáng mừng, song bên cạnh đó có một vấn đề nổi cộm lên là các em chỉ
chú trọng vào các môn học chính như: Tốn, Lý, hóa, Anh, Văn... tất cả điều đó đã
ảnh hưởng đến sự tiếp thu bài, các em cịn xem nhẹ, qua loa, đại khái...
Chính những khó khăn này lại càng yêu cầu người giáo viên cần phải có phương
pháp dạy học phù hợp để nâng cao chất lượng của tiết dạy, liên hệ thực tiễn cuộc
sống, nhất là trong các tiết học vẽ tranh là vô cùng quan trọng nhằm khơi gợi cho các
em vẽ được một bức tranh về môi trường “xanh- sạch- đẹp”.
2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng Sáng kiến kinh nghiệm.
2.1. Thuận lợi:
* Về phía nhà trường
- Trong những năm gần đây, Trường THCS Nga Thủy luôn quan tâm đổi mới về
cơ sở vật chất, chất lượng đội ngũ giáo viên trẻ, nhiệt huyết với nghề, đời sống dân trí
ngày càng cao nên nhà trường luôn nhận được sự quan tâm rất lớn từ phía Phụ huynh
học sinh.
- Nhà trường đã chú ý quan tâm, kiểm tra, đánh giá chất lượng dạy và học, tạo
điều kiện để giáo viên và học sinh giảng dạy - học tập có hiệu quả.
* Về phía giáo viên
Bản thân là một giáo viên có nhiều năm dạy chuyên trách môn Mĩ thuật nên nắm
bắt được rõ đặc điểm bộ môn và hiểu được tâm lý của học sinh nên trong quá trình
dạy học giáo viên đã truyền đạt đến học sinh những kiến thức mĩ thuật trong học tập
cũng như trong cuộc sống.
- Nắm bắt được chương trình sách giáo khoa đổi mới
- Giáo viên được đào tạo chính quy .

* Về phía học sinh
- Học sinh dần dần thấy hứng thú yêu thích mơn Mĩ thuật .
2.2. Khó khăn:
* Về phía Nhà trường
- Chưa có phịng học riêng cho mơn Mĩ thuật, khn viên trường cịn hạn chế diện
tích, mỗi tiết học vẫn bị gị bó về kỉ luật trật tự, gị bó về tầm nhìn, về mơi trường
thẩm mĩ .
* Về nhận thức của học sinh
3


- Đa số các em bị chi phối bởi môn học chính - phụ. Sự đầu tư cho mơn học chính
là chủ yếu, mơn học phụ thường bị học sinh coi nhẹ.
- Học sinh chưa chuẩn bị đồ dùng học tập trước khi đến lớp.
- Trình độ tiếp thu của học sinh chưa đều. (Một vài em đọc - viết chưa tốt, tiếp thu
bài chậm).
*Về nhận thức của phụ huynh học sinh:
- Nhiều gia đình chưa thấy rõ vai trị của bộ môn trong việc bổ trợ các môn học
khác, chưa quan tâm đầu tư cho con em học môn Mĩ thuật.
- Một số em hồn cảnh gia đình khó khăn, gia đình chưa chú ý quan tâm đến việc
học tập của các em.
* Kết quả khảo sát đầu năm học 2018-2019 của học sinh khối 7, Trường THCS
Nga Thủy về nhận thức và sự hiểu biết về giữ gìn và bảo vệ môi trường đã thu
được kết quả như sau:
TT

Lớp

1
3

7A
7B
Tổng

Đạt

Số HS
38
35
73

SL
25
22
47

TL%
65,8
62.9
64.4

Chưa đạt
SL
13
13
26

Ghi chú

TL%
34.2
37.1
35.6

Kết quả thu được cho thấy, có rất nhiều học sinh vẫn còn mơ hồ về ý thức và hành
động cụ thể trong việc giữ gìn và bảo vệ môi trường. Từ thực trạng trên, tôi muốn áp
dụng kinh nghiệm “Tích hợp một số hoạt động giáo dục nhằm nâng cao ý thức giữ
gìn và bảo vệ môi trường thông qua tiết học Mĩ thuật cho học sinh lớp 7, Trường
THCS Nga Thủy”. Nhằm giúp học sinh thông qua các hoạt động như: Các tiết học mĩ
thuật trên lớp, các cuộc thi vẽ tranh, các hoạt động ngoại khóa, các buổi lao động quét
dọn vệ sinh lớp học, trồng cây và chăm sóc cơng trình măng non của các lớp... Qua
đó các em có thể hiểu và tuyên truyền cho người thân, bạn bè việc bảo vệ giữ gìn mơi
trường là một việc làm cấp bách và cần thiết.
3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề :
Để góp phần nâng cao chất lượng dạy và học của môn Mĩ thuật đồng thời giúp
các em yêu mến môi trường xung quanh cùng chung tay góp sức với cộng đồng bảo
vệ mơi trường .
Để giáo dục hoc sinh một cách hiệu quả hơn, hiểu sâu sắc hơn về cái đẹp, sống
hoạt động theo qui luật của cái đẹp, biết chăm sóc và bảo vệ cái đẹp xung quanh mình
và thể hiện cái đẹp đó bằng sự hiểu biết, bằng cảm xúc trên các bức tranh của mình,
bản thân tơi đã đề xuất và phối hợp với Ban giám hiệu Nhà trường, phối hợp với
Đoàn, Đội tổ chức các hoạt động thiết thực, bổ ích nhằm giáo dục cho các em học
sinh hiểu vai trò, trách nhiệm của mỗi cá nhân trong việc giữ gìn và bảo vệ mơi
trường. Cụ thể các hoạt động đó là:
4


3.1. Tổ chức các cuộc thi vẽ tranh nhằm khơi gợi ý tưởng và những sáng kiến độc
đáo của học sinh trong việc giữ gìn và bảo vệ mơi trường.

Thơng qua việc tổ chức các cuộc thi vẽ tranh, xem tranh và bình tranh... để tìm
hiểu cái đẹp, cảm nhận cái đẹp mà hình thành cho học sinh thái độ, hành vi thân thiện
với mơi trường... Từ đó khơi gợi trong ý thức của mỗi cá nhân học sinh trách nhiệm
của bản thân trong việc chung tay bảo vệ môi trường.

3.2. Tổ chức cho học sinh tham gia các hoạt động ngoại khóa, các hoạt động xã
hội bên ngồi nhà trường nhằm tuyên truyền và nâng cao ý thức, trách nhiệm
của học sinh trong việc giữ gìn và bảo vệ môi trường.
5


Tổ chức cho học sinh trong toàn trường tham gia các buổi hoạt động ngoại khóa,
các hoạt động phong trào bên ngoài nhà trường để nâng cao hiểu biết và ý thức trách
nhiệm của bản thân tình trong việc giữ gìn và bảo vệ mơi trường xung quanh ta.
Góp phần thực hiện mục tiêu của nghành giáo dục đặt ra cho mỗi nghành học,
mơn học.
Hoạt động ngoại khóa tham quan môi trường và cảnh đẹp của quê hương Nga Sơn

3.3. Thơng qua việc tổ chức cho học sinh tồn trường quét dọn vệ sinh lớp học,
sân trường và chăm sóc các cơng trình năng non, bồn hoa cây cảnh khn viên
nhà trường.

6


Nhà trường phối hợp cùng với ban phụ trách đội thiếu niên thường xuyên tổ chức
cho học sinh quét dọn vệ sinh lớp học, sân trường 15 phút đầu giờ vào các buổi sáng
trong tuần. Bên cạnh đó Ban phụ trách đội cịn phân cơng nhiệm vụ cụ thể cho các lớp
chăm sóc các bồn hoa cây cảnh của lớp mình, và đây là một tiêu chí xét đánh giá thi
đua của các lớp. Chính vì thế khn viên của nhà trường luôn “Xanh, sạch, đẹp” là

một trong những trường tiêu biểu trong Huyện.

Giáo viên và học sinh tham gia lao động vào sáng thứ hai
3.4. Thông qua các tiết dạy học Mĩ thuật trên lớp nhằm khơi nguồn và phát huy
tính độc đáo và sáng tạo của mỗi học sinh trong việc “Chung tay bảo vệ môi
trường “

7


Thông qua tiết học Mĩ thuật mong muốn học sinh vẽ được một bức tranh về bảo
vệ môi trường, trước hết giáo viên phải phân tích mơi trường quan trọng như thế nào
đối với đời sống của chúng ta. Vì vậy là giáo viên dạy Mĩ thuật ở trường THCS thông
qua các tiết dạy vẽ tranh tôi sẽ giáo dục cho các em biết giữ gìn và bảo vệ mơi trường.
Muốn tiết học đạt hiệu quả thì khâu chuẩn bị là rất quan trọng
* Về phía giáo viên:
Ngồi việc chuẩn bị giáo án, phương pháp dạy học thì một điều khơng thể thiếu
đó là đồ dùng trực quan (Tranh, ảnh) minh họa vì ở lứa tuổi trẻ em thì tranh, ảnh có
tác dụng rất mạnh đến thị giác và trí nhớ của các em, do vậy cần phải có đồ dùng trực
quan phong phú và phải biết sử dụng đúng lúc.
Khi sọan giáo án cần soạn kĩ, biết chắt lọc những lời thoại, câu hỏi chính và câu
hỏi gợi mở phải rõ ràng, dễ hiểu nhằm tạo hứng thú và sôi nổi trong từng đối tượng
học sinh. Nên tránh những câu hỏi dài khó hiểu và câu hỏi lửng.
* Về phía học sinh:
Học sinh cũng phải có sự chuẩn bị đầy đủ , sách vở, giấy vẽ, màu, chì, tẩy những
đồ dùng học tập cần thiết, ngồi ra phải tìm hiểu và quan sát tham khảo những hoạt
động Giáo viên phải phân tích kĩ các bước tiến hành một bài vẽ tranh đề tài, phải thực
hiện theo những bước nào? Những bước đó là gì và kết hợp đồ dùng minh họa và
minh họa trực tiếp lên bảng để học sinh dễ nhớ, dễ nắm bắt và đưa một số bài vẽ của
học sinh năm trước để các em có thể thấy được mức độ thể hiện bài, tham khảo tranh

của họa sĩ về nội dung .
3.5. Sử dụng các phương tiện dạy học nhằm hỗ trợ cho quá trình dạy học, mang
lại giờ học có hiệu quả hơn.
Nếu muốn tiết học đạt hiệu quả, giáo viên phải vận dụng triệt để lợi thế khoa học
công nghệ thông tin sẽ đem lại hiệu quả cao trong công tác giảng dạy. Cho nên giáo
viên mĩ thuật nói riêng cần phải nhanh chóng tiếp cận nắm bắt những lợi thế mà khoa
học đem lại, tạo ra sự hứng thú cho học sinh đồng thời cũng tạo ra sự đổi mới trong
cách giảng dạy.
Phương tiện hiện đại: Sử dụng một số phần mềm thiết kế giáo gián điện tử như Corel
Draw; Photo manager…Học sinh quan sát sẽ hiểu rất nhanh các bước tiến hành và cảm
nhận được ngay vẻ đẹp của tranh khi ta thay đổi đổi màu sắc, đường nét… điều này nếu
dùng phương pháp cũ sẽ mất nhiều thời gian. Việc cho các em nhìn thấy nhiều tranh ảnh là
điều rất cần thiết, các em sẽ thích thú hơn. Qua việc ứng dụng cơng nghệ thơng tin, giáo viên
dễ dàng trình chiếu hình ảnh trong thời gian ngắn, mà khơng phải mất nhiều thời gian dán
từng bức tranh trên bảng. Học sinh vừa được xem hình, vừa nghe thơng tin sẽ gây hứng thú
học tập cho các em.

8


Qua việc tìm hiểu trên ta thấy rằng việc nắm bắt vấn đề về mơi trường và tìm
phương hướng giải quyết vấn đề đó là một điều hết sức quan trọng, đảm bảo cho tiết
dạy, bài dạy đạt hiệu quả hơn, đem lại sự thành công trong công tác giảng dạy.
Từ những vấn đề cơ bản trên thì đối với phân môn vẽ tranh đề tài, phương pháp
giảng dạy phù hợp đó là phương pháp quan sát, trực quan và phương pháp liên hệ
thực tiễn cuộc sống là một trong những phương pháp dạy học hết sức quan trọng, đảm
bảo cho việc tìm và lựa chọn hình tượng được sâu sắc hơn, nêu rõ trọng tâm đề tài
hơn. Ngoài ra phải biết kết hợp các phương pháp dạy học như gợi mở, vấn đáp, luyện
tập...
Để các em nhanh chóng nắm bắt được bài vẽ và dẽ hiểu hơn, giáo viên cần cố

gắng sưu tầm nhiều tranh, ảnh minh họa đẹp (phong phú về thể loại) để nhằm làm rõ
lí luận về nội dung và bố cục.
Việc giúp học sinh phát huy tính tích cực của mình các em sẽ nhớ lâu, vừa nghe
vừa quan sát đặt câu hỏi giúp các em rút ngắn khoảng cách giữa học sinh yếu và học
sinh khá, giỏi. Câu hỏi gợi mở giúp các em có thể liên hệ được với thực tế và nắm
được kiến thức khác ngoài nhà trường . Giúp cho học sinh biết cách bảo vệ môi
trường thông qua tiết học mĩ thuật.
Ví dụ 1:
Muốn cho các em hiểu làm thế nào để giữ gìn và bảo vệ bảo vệ mơi trường “xanh
- sạch - đẹp” tôi sử dụng phương pháp liên hệ thực tiễn cuộc sống để học sinh nhớ và
liên tưởng đến những cảnh vật ở xung quanh mình như: “Vệ sinh môi trường nơi các
em ở, đường làng ngõ xóm, trường học... Trồng, chăm sóc và bảo vệ cây xanh, khai
thông cống rãnh, diệt côn trùng gây bệnh, thu gom rác thải, chống ô nhiễm nguồn
nước, tổ chức mít tinh bảo vệ mơi trường... Khi hướng dẫn cho học sinh chúng ta nên
dùng phương pháp gợi mở giúp mỗi em tự tìm cho mình giải pháp riêng theo cách
nghĩ, với mỗi bài của từng em giáo viên cần phân tích, so sánh kĩ, tập cho từng em
cách làm quen dần với cách độc lập suy nghĩ và tư duy sáng tạo.
Ví dụ: ? Em hãy kể tên những hình ảnh về mơi trường ở xung quanh em.
- Giáo viên đưa một số tranh mẫu về đề tài môi trường nhưng có nhiều cách thể
hiện khác nhau để thu hút sự chú ý của học sinh.

9


Một số bức tranh chụp những nguyên nhân gây ô nhiễm mơi trường
? Các bức tranh trên nói về mơi trường bị ô nhiễm, vậy theo em nguyên nhân là do
đâu?.
a/ Do con người
b/ Do chất thải nhà máy
c/ Do thiên nhiên

d/ Cả 3 ý trên
Giáo viên giải thích cho học sinh hiểu, nếu như ta không ngăn chặn kịp thời thì
hậu quả sẽ như thế nào đối với sức khỏe mỗi người dân đặc biệt là thế hệ trẻ, môi
trường bị ô nhiễm rừng bị chặt phá, rác thải, khói bụi, nước bị ơ nhiễm… những điều
đó dẫn đến bệnh tật mà con người phải gánh chịu
10


Ví dụ 2:
? Theo em làm thế nào để bảo vệ cho môi trường của chúng ta được “Xanh, sạch,
đẹp”
a/ Không xã rác bừa bãi
b/ Vệ sinh trường lớp sạch sẽ
Thông qua tiết học hướng dẫn các em vệ sinh ý thức khơng xả rác bừa bãi trong
trường học nói riêng và xả rác ra mơi trường nói chung. Ở địa phương các em phải ý
thức được các công việc mà mình làm, rèn luyện kỹ năng thói quen bảo vệ mơi trường
Trong trường học giáo viên có thể thường xuyên tổ chức các hoạt động như:
Trồng và chăm sóc cây xanh, Quét dọn trường lớp sạch sẽ, thu gom rác thải và đổ rác
đúng nơi quy định...
Ví dụ 3: Giáo viên đưa ra một số bức tranh.

Một số hình ảnh về việc con người nên làm
và không nên làm
Câu hỏi đặt ra cho học sinh ở đây là ? Qua các bức tranh trên các em hiểu được
nên vẽ nội dung gì để kêu gọi mọi người chung tay giữ gìn và bảo vệ mơi trường.
11


Ví dụ 4:
? Qua bài học vẽ tranh đề tài hơm nay, em sẽ lựa chọn nội dung gì để thể hiện

trên tranh vẽ của mình?
Giáo viên liên hệ một số đề tài về ô nhiễm môi trường đang được cả xã hội quan
tâm như: ô nhiễm môi trường đất, ơ nhiễm mơi trường khơng khí, ơ nhiễm nguồn
nước…Điển hình nhất là công ty VEDAN xả nước thải làm ô nhiễm sông thị vải ,
công ty vimosan Hà Tĩnh xả thải ra biển làm cá chết hàng loạt…chúng ta phải làm gì
để bảo vệ nguồn nước đó. Chính vì vậy thông qua bài học hôm nay các em hãy vẽ lên
thành các bức tranh để tham dự các cuộc thi giữ gìn và bảo vệ mơi trường đó chính là
tiếng nói của các em đã gióp phần nhỏ vào tiếng nói chung của cộng đồng về giữ gìn
và bảo vệ mơi trường xanh sạch đẹp
Ví dụ 5 :
Thơng qua tiết học tạo dáng và trang trí lọ hoa, giáo viên hướng dẫn học sinh
muốn bảo vệ môi trường trong sạch bằng việc làm thiết thực của mình các em hãy tận
dụng những vật dụng phế liệu như ống hút, vỏ chai, chậu nhựa hỏng, hộp nhựa, hộp
xốp… để tạo thành những lọ hoa, chậu hoa đẹp với nhiều kiểu dáng khác nhau để sử
dụng trồng các chậu cảnh mini vừa làm đẹp cho ngôi nhà, vừa tạo cho môi trường
xanh và sạch
4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản thân,
đồng nghiệp và nhà trường
Thông qua tiết dạy Mĩ thuật giúp các em hiểu rõ hơn về cách giữ gìn và bảo vệ
mơi trường là giáo viên đã không ngừng trau dồi kiến thức, tìm tịi học hỏi, đồng thời
bổ sung tinh thần yêu nghề, mến trẻ thể hiện sự nhiệt huyết của bản thân với nghành
nghề mình đã chọn. Mĩ thuật là loại hình nghệ thuật tạo ra cái đẹp vì vậy dạy bộ mơn
Mĩ thuật nói chung và dạy vẽ tranh đề tài nói riêng, giáo viên cần phải làm cho học
sinh phấn khởi mong muốn vẽ đẹp, thể hiện cảm xúc của mình qua bài vẽ.
Mỗi giáo viên đều là một nhà môi trường trong giảng dạy lĩnh vực chuyên mơn
của mình.
Phân mơn vẽ tranh hoạt động thực hành là chủ yếu vì vậy cần luyện tập nhiều
bài. Trong khi học sinh làm bài, giáo viên cần bao quát lớp để theo dõi giúp đỡ gợi ý,
điều chỉnh bổ sung những gì cần thiết .
Sau khi áp dụng phương pháp “Tích hợp một số hoạt động giáo dục nhằm

nâng cao ý thức giữ gìn và bảo vệ mơi trường“. Tơi đã thu được kết quả như sau:
Đạt
Chưa đạt
Ghi chú
SL
TL%
SL
TL%
1
7A
38
2
5.3
36
94.7
3
7B
35
33
94.3
2
5.7
Tổng
73
4
69
94.5
5,5
Như vậy, so với kết quả đầu năm học 2018-2019 thì học sinh khối 7 trường
THCS Nga Thủy đã nắm bắt và hiểu được ý nghĩa và giá trị của môi trường sống là

TT

Lớp

Số HS

12


rất quan trọng. Đồng thời các em đã tích cực chung tay xây dựng, hành động, góp
phần quan trọng vào việc bảo vệ môi trường học tập ở Nhà trường, môi trường sống
của các em ngày càng “Xanh, sạch, đẹp”.
Một số bài vẽ đề tài Môi trường của học sinh trường THCS Nga Thủy

Qua quá trình thực hiện một số tiết dạy, tơi đã rút ra cho mình một vài kinh
nghiệm sau:
13


Để nâng cao hiệu quả dạy học phân môn vẽ trang trí, ngồi những kiến thức cơ
bản, trình độ chun môn nghiệp vụ, khả năng sư phạm, người giáo viên giảng dạy mĩ
thuật cần phải biết vận dụng khoa học, linh hoạt những phương pháp dạy học trong
một tiết học vẽ trang trí. Vì khơng có phương pháp dạy học nào là tối ưu mà cần phải
có sự kết hợp và sử dụng hợp lí, nhuần nhuyễn các phương pháp trong một tiết dạy.
Tích hợp tốt các phương pháp dạy học tích cực trên kết hợp với kĩ năng vẽ bảng của
giáo viên trong một tiết dạy, thầy (cô) sẽ hồn thành tốt tiết dạy, phát huy được tính
tích cực học tập của học sinh, bài vẽ của các em ngày càng tốt hơn.
Giáo viên giảng dạy môn mĩ thuật cần phải đầu tư nhiều hơn về các phương tiện
hiện đại (máy tính, máy ảnh), tự trau đồi trình độ tin học. Các tiết dạy ứng dụng công
nghệ thông tin sẽ đạt hiệu quả cao vì Giáo viên khơng mất nhiều thời gian để treo

tranh; sưu tầm và giới thiệu đồ dùng; Học sinh quan sát tranh ảnh nhanh gọn hơn. Chỉ
cần vài thao tác trên máy, giáo viên hướng dẫn học sinh cách vẽ trang trí đa dạng và
phong phú hơn về hình, họa tiết, màu sắc.
Giáo viên cần chuẩn bị đồ dùng dạy học tốt. Phối hợp một số phương pháp dạy
học mới và phương pháp dạy học cũ nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo
của học sinh. Các tiết soạn giảng có ứng dụng công nghệ thông tin; Sử dụng một số
phần mềm hỗ trợ như: PowerPoint, Photoshop Manager, Codraw, Imindmap5… để
phục vụ công tác giảng dạy, sẽ phát huy được khả năng sáng tạo của các em học sinh,
học tập tích cực hơn và có hiệu quả hơn.
III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ:
1. Kết luận:
Mĩ thuật là một bộ môn thuộc lĩnh vực nghệ thuật. Môn học cung cấp kiến thức
theo những quy định chung, nhưng khi vận dụng giáo viên khơng nên địi hỏi hoặc bắt
buộc tất cả học sinh phải làm bài như nhau, tn thủ một cách máy móc, rập khn
theo cái chung. Cùng một yêu cầu nhưng sản phẩm sẽ khác nhau về hình, đường nét,
màu sắc, bố cục. Cách nhìn, cách hiểu, cách cảm nhận của mỗi học sinh khác nhau sẽ
tạo ra những sản phẩm khác nhau. Kết quả học tập của học sinh phụ thuộc vào kiến
thức, vào “nghệ thuật truyền đạt” của giáo viên; Quan trọng hơn cả là khả năng cảm
nhận của học sinh. Bởi lẽ, học sinh có hứng thú thì mới chịu khó suy nghĩ, tìm tịi và
thể hiện bài vẽ bằng cảm xúc của mình. Dạy học mĩ thuật cần phải kết hợp dạy học và
cảm thụ từ thực tế cuộc sống. Nếu bắt buộc, gò ép học sinh trong học mĩ thuật sẽ dẫn
đến rập khn mẫu, máy móc và đồng điệu.
Nói đến phương pháp dạy học là nói đến cách dạy của giáo viên và cách học của
học sinh. Định hướng đổi mới phương pháp dạy học: Phương pháp giáo dục phổ
thơng phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh, phù hợp
với đặc điểm của từng lớp học, môn học, bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kĩ
năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại sự hưng phấn
và hứng thú học tập của học sinh. Giáo viên không chỉ chú ý đến phương pháp truyền
đạt mà còn phải tạo dựng cho học sinh phương pháp tiếp thu có hiệu quả, để cuối
14

cùng kiến thức đến với người học một cách dễ dàng, nhanh và sâu sắc. Muốn vậy,
phải giáo dục học sinh có cách nhìn nhận và cách làm mới qua mơn học và những
kinh nghiệm từ thực tế, để tìm hiểu, nghiên cứu về chuyên môn.
Đa số các em chưa hiểu rõ tầm quan trọng của môn mĩ thụât và cho rằng môn mĩ
thuật không liên quan đến các môn học khác. Vì thế các em có sự phân biệt giữa các
mơn chính phụ. Và như vậy, hiệu quả học tập chưa cao. Một số em cho rằng học mĩ
thuật chỉ là giải trí, ở trên lớp chỉ cần nghe giảng, ghi chép và làm theo hướng dẫn của
giáo viên.Vì vậy, các em không chuẩn bị đồ dùng học tập, không tự giác làm bài ở
lớp.
Để tạo môi trường thuận lợi, đào tạo ra những con người phát triển toàn diện về
nhận thức “chân – thiện – mĩ”. Giáo viên cần vận dụng tốt các phương pháp nêu trên
trong hoạt động dạy học. Giúp các em nhận thức được vị trí của mơn học và ứng dụng
mĩ thuật trong cuộc sống, mơn mĩ thuật có liên quan đến các mơn học khác. Vì vậy,
giáo viên phải có sự đầu tư tài liệu, chuẩn bị chu đáo về đồ dùng dạy học, gây hưng
phấn và kích thích sự tìm tịi sáng tạo của học sinh. Như thế, các em mới tự giác học
tập và chất lượng giảng dạy mới đạt kết quả.
2. Kiến nghị:
Do đồ dùng học tập cung cấp còn thiếu, tranh, ảnh minh họa trong sách giáo khoa
sơ sài, nhiều màu cịn sai sót. Vì vậy, cần cung cấp tranh, ảnh minh họa với số lượng
đầy đủ để đáp ứng nhu cầu, tạo điều kiện cho giáo viên giảng dạy ngày càng tốt hơn.
Nhất là những bài vẽ theo mẫu, vẽ trang trí, vẽ tranh và thường thức mĩ thuật.
Đối với các cấp lãnh đạo, các ban ngành cần quan tâm nhiều hơn nữa về cơ sở vật
chất để tiến tới các trường đều có phịng học bộ mơn và điều quan trọng là cần tổ chức
các buổi trao đổi kinh nghiệm hàng tháng giữa các nhóm trong huyện. Khuyến khích
động viên các giáo viên tích cực tham gia vào diễn đàn trao đổi về giáo án điện tử và
sáng kiến kinh nghiệm thông qua hệ thống tác nghiệp của phịng giáo dục.
Giáo viên cần chịu khó tìm tịi nghiên cứu các phương pháp, các ý tưởng mới cho
việc giảng dạy vì trong một bài dạy dù người giáo viên có sử dụng phương pháp

truyền thống hay đổi mới, có ứng dụng cơng nghệ thơng tin hay các phương tiện hiện
đại khác thì ý tưởng của người giáo viên vẫn là chủ đạo để làm cho tiết dạy đạt được
hiệu quả và cuối cùng là học sinh tiếp thu được nội dung bài học? Khi ứng dụng công
nghệ thông tin vào giảng dạy thì khơng phải bài nào, tiết nào cũng có thể dùng được
vì vậy người giáo viên phải biết “chọn bài”. Và ngay trong một bài cũng khơng phải
lúc nào cũng có thể dùng được, có những chỗ nếu lạm dụng hình ảnh sẽ làm giảm sự
tập trung của các em, từ đó dẫn đến khơng đảm bảo nội dung của bài dạy.
15


Trên đây là kinh nghiệm về “Tích hợp một số hoạt động giáo dục nhằm nâng
cao ý thức giữ gìn và bảo vệ môi trường thông qua tiết học Mĩ thuật cho sinh lớp 7,
Trường THCS Nga Thủy“. Hy vọng sẽ góp phần nhỏ vào việc đổi mới phương pháp
dạy học mơn mĩ thuật nói chung và phân mơn Vẽ tranh nói riêng mong rằng sẽ là
động lực thúc đẩy để học sinh u thích mơn học.
Chắc chắn rằng Sáng kiến này cịn có những thiếu sót và hạn chế, vì vậy rất mong
được sự góp ý, nhận xét và bổ sung để Sáng kiến kinh nghiệm của tôi được hồn
chỉnh hơn.
Tơi xin trân trọng cảm ơn!
XÁC NHẬN
CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Nga Thủy, ngày 15 tháng 04 năm 2019
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết,
khơng sao chép nội dung của người khác.
NGƯỜI VIẾT

Mai Thị Liêm

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Sách giáo khoa, sách giáo viên mĩ thuật 7
16


2. Thực hành mĩ thuật 7 NXB GD (2006)
3. Sách con người và môi trường. NXB trẻ TP. HCM (2000)
4. Môi trường và ô nhiễm. NXB GD (1995)
5. Một số vấn đề đổi mới phương pháp dạy học môn Mĩ thuật trung học cơ sở
Đàm Luyện, Bạch Ngọc Diệp, Nguyễn Quốc Toản - NXB Giáo dục - 2008.
6. Phương pháp giảng dạy mĩ thuật - Nguyễn Quốc Toản - NXB Giáo dục, 1999

DANH MỤC

17


SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN KINH
NGHIỆM NGHÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN, TỈNH VÀ CÁC CẤP
CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Mai Thị Liêm
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường THCS Nga Thủy
TT
Tên đề tài SKKN

1
2
3

4

5

Cấp đánh
giá xếp loại
(Nghành
GD cấp
Huyện/Tỉn)
Nâng cao chất lượng dạy và học vẽ theo
Cấp Tỉnh
mẫu trong môn Mỹ thuật ở trường THCS
Phát huy tính tích cực học tập của học
Cấp Tỉnh
sinh trong phân mơn vẽ trang trí ở lớp 6,
Trường THCS Nga Thủy
Một số biện pháp củng cố bài học
Cấp Tỉnh
thường thức mĩ thuật trong môn mĩ thuật
cho học sinh lớp 6, Trường THCS Nga
Thủy
Tích hợp một số phương pháp dạy học Cấp Tỉnh
tích cực vào dạy phân mơn vẽ trang trí
cho học sinh lớp 6, trường THCS Nga
Thủy
Tích hợp một số hoạt động giáo dục Cấp Huyện
nhằm nâng cao ý thức giữ gìn và bảo vệ
mơi trường thơng qua tiết học Mĩ thuật
cho học sinh lớp 7, Trường THCS Nga
Thủy.

Kết quả Năm học
đánh
đánh giá
giá xếp
xếp loại
loại
(A,B,C)
C
2007-2008
B

2011-2012

B

2013-2014

C

2015-2016

A

2018-2019

18