Một số biện pháp phát triển ngôn cho trẻ 3 4 tuổi ở trường mầm non xuân chinh, thường xuân

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THƯỜNG XUÂN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN NGÔN NGỮ CHO
TRẺ 3 – 4 TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON XUÂN CHINH

Người thực hiện: Cầm Thị Hiền
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường MN Xuân Chinh
SKKN thuộc lĩnh vực: Chuyên môn

THANH HOÁ, NĂM 2019


MỤC LỤC

STT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11

12
13
14
15

CÁC PHẦN CHÍNH CỦA SKKN
Mục lục
1. Mở đầu.
1.1.Lý do chọn đề tài.
1.2.Mục đích nghiên cứu.
1.3.Đối tượng nghiên cứu.
1.4.Phương pháp nghiên cứu.
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lý luận.
2.2.Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến.
2.3. Một số biện pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
2.4. Hiệu quả
3. Kết luận, kiến nghị.
3.1. Kết luận.
3.2. Kiến nghị.
Tài liệu tham khảo

SỐ
TRANG
1
1
2
2
2
2

2
3
4
15
16
16
16
18


1. Mở đầu.
1.1. Lý do chọn đề tài.
Phát triển ngôn ngữ cho trẻ là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất
ở trường Mầm non, hoạt động này không những nhằm giúp trẻ hình thành và
phát triển các năng lực ngôn ngữ như nghe, nói, đọc, viết, mà còn giúp trẻ phát
triển khả năng tư duy, nhận thức, tình cảm... Đó là chiếc cầu nối giúp trẻ bước
vào thế giới lung linh huyền ảo, rực rỡ sắc màu của xã hội loài người. Vì vậy, trẻ
nói năng mạch lạc được làm quen với chữ viết tiếng việt, được chuẩn bị sẵn
sàng để bước vào lớp 1 là yêu cầu trọng tâm của phát triển ngôn ngữ cho trẻ ở
trường mầm non.
Phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ là phát triển khả năng nghe, hiểu
ngôn ngữ, khả năng trình bày có logic, có trình tự, chính xác và có hình ảnh một
nội dung nhất định. Vì vậy ngôn ngữ đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc
phát triển tư duy, hình thành và phát triển nhân cách, là công cụ để trẻ giao tiếp,
học tập và vui chơi. Ngôn ngữ có vai trò trong việc phát triển trí tuệ, đạo đức,
thẩm mỹ và phát triển thể lực cho trẻ.
Ngôn ngữ đóng một vai trò đặc biệt quan trọng đối với đời sống con
người nhất là ở tuổi Mầm non. Ca dao xưa có câu “Dạy con từ thủa còn thơ” câu
ca dao ấy đã đi vào lòng người và không thể nào quên. Mỗi chúng ta đều được
lớn lên từ những tiếng du dịu ngọt của bà của mẹ cất lên “Cháu ơi cháu ở với

bà” hoặc “Con ơi con ngủ cho ngoan”... Đã hoà vào tâm hồn ta và ru ta khôn lớn
vì vậy cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học thể loại truyện kể đã mang lại
nguồn vốn từ vô cùng phong phú, đa dạng, đầy hấp dẫn với trẻ thơ. Cho trẻ làm
quen với tác phẩm văn học thể loại truyện kể sẽ cung cấp cho trẻ lượng vốn từ
để từ đó trẻ có thể giao tiếp ứng xử một cách khéo léo, mạnh dạn tự tin trong
giao tiếp ứng xử hằng ngày. Nhưng, việc cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học
thể loại truyện kể trong trường Mầm non cũng đang gặp phải một số khó khăn
về cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho dạy học.
Trong cuộc sống hàng ngày chúng ta sử dụng lời nói để trò chuyện, đàm
thoại, thảo luận, trình bày những hiểu biết, suy nghĩ giải quyết một vấn đề nào
đó trong cuộc sống kể lại một câu truyện đã được nghe, được chứng kiến hay
tự mình nghĩ ra, sáng tạo ra. Muốn phát triển kĩ năng nghe hiểu và nói của trẻ
trước hết phải cuốn hút trẻ tham gia vào hoạt động ngôn ngữ trò chuyện, đàm
thoại kể chuyện.
Là giáo viên đứng lớp 3-4 tuổi tôi thấy quá trình phát triển ngôn ngữ cho
trẻ 3-4 tuổi vẫn đang còn hạn chế. Trong khi giao tiếp trẻ chưa mạnh dạn tự tin
khi trình bày ý kiến của mình, trẻ còn nói ngọng, nói lắp, diển đạt chưa mạch
lạc, nói chưa đủ câu. Chính vì vậy phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3-4 tuổi là vô
cùng cần thiết để giúp trẻ phát triển một cách toàn diện.
Vì tất cả những lý do này, tôi luôn tự đặt ra mục tiêu cho mình phải làm thế
nào để giúp trẻ học thật tốt bộ môn phát triển ngôn ngữ. Tôi đã không ngừng suy
nghĩ và sáng tạo, để tìm ra những tình huống gây hứng thú, những cách thức giảng
dạy mới mẻ có hiệu quả và tạo ra môi trường học tập tốt nhất cho trẻ. Bằng tất cả sự
nỗ lực, cố gắng của mình, tôi xin được chia sẻ một vài kinh nghiệm nhỏ này với các
1


đồng chí, đồng nghiệp thông qua đề tài “Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ
cho trẻ mẫu giáo 3 - 4 tuổi ở trường Mầm non Xuân Chinh”. Mong rằng những
kinh nghiệm nhỏ này có thể được vận dụng hiệu quả vào các tiết dạy của các đồng

chí.
1.2. Mục đích nghiên cứu.
Với mục đích để nâng cao chất lượng dạy trẻ 3-4 tuổi phát triển ngôn
ngữ nhằm phát huy tích cực, chủ động, sáng tạo phù hợp với mục đích giáo dục
và trình độ nhận thức của trẻ.
- Nghiên cứu những vấn đề lý luận về biện pháp dạy trẻ 3-4 tuổi phát triển
ngôn ngữ thông qua các hình thức đọc thơ, kể chuyện diễn cảm, kể chuyện sáng
tạo và đóng kịch.
- Đề ra một số phương pháp, giải pháp hữu hiệu nhất nhằm phát triển
ngôn ngữ cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi thông qua các hoạt động dạy trẻ đọc thơ, kể
chuyện diễn cảm, kể chuyện sáng tạo và đóng kịch.
- Đánh giá kết quả và có ý kiến đề nghị để nâng cao chất lượng trong công
tác dạy trẻ 4 tuổi đọc thơ, kể chuyện diển cảm.
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi trường Mầm
non Xuân Chinh
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu.
- Phương pháp điều tra.
- Phương pháp trực quan
- phương pháp dùng lời
- Phương pháp thực hành, trải nghiệm...
- Phương pháp thực nghiệm.
- Phương pháp đánh giá kết quả.
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm.
2.1. Cơ sở lí luận sáng kiến kinh nghiệm.
Các nhà giáo dục coi thời kỳ phát triển của con người ở giai đoạn mầm
non là thời kỳ “Vàng” Đúng là như vậy vì ta thấy trẻ 3- 4 tuổi phát triển nhanh
về thể lực và tâm lý ngôn ngữ ngày càng đóng vị trí quan trọng đối với trẻ, trẻ có
thể dùng lời nói trao đổi với người xung quanh, sự phát triển ngôn ngữ gắn liền

với phát triển tư duy giúp trẻ có khả năng nhận thức với thế giới bên ngoài do đó
trẻ luôn xuất hiện câu hỏi “Tại sao, Ở đâu”.
Ngôn ngữ của trẻ tiến bộ nhanh hay chậm. Vấn đề này cần có sự phối hợp
đầu tư giữa nhà trường và gia đình, đặc biệt là phụ thuộc vào môi trường trẻ
sinh hoạt hàng ngày. Vì đây là giai đoạn trẻ đang học bắt trước người lớn, chính
thời điểm này cô giáo sẽ dạy trẻ, uốn nắn trẻ, cách nói rõ câu, cách phát âm rõ
ràng, và cách nhập vai vào các nhân vật trong chuyện.
2


Trẻ mẫu giáo có vai trò rất lớn, về nhận thức và khám phá tìm hiểu thế giới
xung quanh mình.
Ngôn ngữ, lời nói đóng vai trò quan trọng trong quá trình giáo dục trẻ. Sự
phát triển chậm trễ về mặt ngôn ngữ có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển toàn
diện của trẻ. Trường mầm non là trường học đầu tiên của trẻ. Ở đây trẻ có điều
kiện và cơ hội nhiều hơn để phát triển ngôn ngữ. Vì vậy nhiệm vụ đó đang trông
chờ vào các thế hệ mầm non chủ nhân tương lai của đất nước, ưu thế mà ta có
được hiện nay là thế hệ trẻ khoẻ mạnh có sự đồng nhất cả về năng lực, trí tuệ có
tiềm năng sáng tạo, vì thế ta phải tin vào thế hệ trẻ tương lai sẽ đứng vững trên
nền truyền thống lịch sử vẻ vang đó. Đảng và nhà nước ta đánh giá rất cao về
vai trò của giáo dục, đầu tư vào giáo dục là đầu tư đúng hướng và được coi là
quốc sách hàng đầu.
Vì vậy giáo dục mầm non, với vị trí là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo
dục quốc dân, mà phát triển ngôn ngữ cho trẻ là hết sức quan trọng.
Ngôn ngữ của những người xung quanh trẻ và môi trường giáo là điều kiện
để phát triển vốn từ, trẻ em giao tiếp với người xung quanh, học các từ của bạn
bè, cha mẹ, người thân, thì vốn từ của trẻ phát triển và chịu ảnh hưởng không
nhỏ. Nếu sữ dụng ngôn ngữ tốt không thể không tính đến yếu tố mạch lạc. Ngôn
ngữ có nội dung rõ ràng, cụ thể, có trình tự, logic. Để đạt được điều này thì trẻ
em phải học cách tham gia vào các hoạt động giao tiếp có giao tiếp thì trẻ mới

mạnh dạn diễn đạt ý kiến của mình.
Tuy nhiên, trong thực tiễn công tác chăm sóc giáo dục trẻ cho thấy, mặc dù
trường mầm non đã chú ý việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua các hoạt
động nhưng nhiệm vụ này vẫn chưa được quan tâm đúng mức, chưa tương xứng
với tầm quan trọng của nó. Nhiều giáo viên chưa nhận thức đầy đủ vai trò của
công tác này nên hoạt động phát triển ngôn ngữ cho trẻ chưa đạt hiệu quả cao.
2.2. Thực trạng của vấn đề.
Năm học 2018- 2019, tôi được nhà trường phân công dạy lớp nhà trẻ 3 - 4
tuổi với tổng số 28 cháu. 100% trẻ ngoan ngoãn, mạnh dạn, hồn nhiên đạt yêu
cầu về phát triển thể chất. Đó là một thuận lợi lớn để tôi rèn luyện phát triển
ngôn ngữ, lời nói mạch lạc cho trẻ thông qua môn kể chuyện.
Là giáo viên có tinh thần trách hiệm và nhiệt tình, yêu nghề mến trẻ. Bản
thân tôi xác định được mục đích, ý nghĩa tầm quan trọng của việc phát triển
ngôn ngữ cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học qua thể loại kể chuyện về nghệ
thuật sư phạm và tìm ra các giải pháp hữu ích nhất.
+ Thuận lợi:
Nhà trường luôn tạo điều kiện cho các đồng chí giáo viên trong trường
tham gia các lớp chuyên đề do Phòng Giáo Dục tổ chức. Khuyến khích tạo điều
kiện cho chị em giáo viên học tập, học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau bằng cách tổ
chức các tiết dạy mẫu, thăm lớp, dự giờ, thao giảng trường để từ đó góp ý đúc rút
kinh nghiệm.
Lớp luôn được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo, Ban giám hiệu nhà trường.
Trong năm học vừa qua nhận thức của phụ huynh đã được nâng cao trong
việc chăm sóc - nuôi dưỡng - giáo dục trẻ. Đã cùng phối hợp với giáo viên trong
3


việc sưu tầm nguyên vật liệu, phế liệu phục vụ cho việc thực hành trải nghiệm
của trẻ.
Hai giáo viên đứng lớp 3-4 tuổi đều đạt trình độ chuẩn, là giáo viên yêu

nghề, mến trẻ, nhiệt tình, năng động.
Lớp được trang bị đồ dùng đồ chơi thuận lợi cho việc dạy và học.
+ Khó khăn:
Bên cạnh những thuận lợi nói trên trong công tác tôi còn gặp không ít khó
khăn đó là:
Phụ huynh trường tôi nghề nghiệp chủ yếu là nông nghiệp và hộ nghèo
chiến tỉ lệ 20,2% nên nhiều phụ huynh vẫn còn chưa quan tâm đến việc học của
con, chưa hiểu biết được tầm quan trọng của độ tuổi mẫu giáo. Nên cha mẹ
thường cho con ở nhà chưa cho trẻ đi nhà trẻ, lên 3 cháu mới đi học nên trẻ hạn
chế về ngôn ngữ và thường là (Nói tiếng địa phương).
Cơ sở vật chất còn thiếu thốn, đồ dùng phục vụ cho tiết dạy còn thiếu,
chưa phong phú. Vốn hiểu biết của trẻ về ngôn ngữ còn hạn chế.
Từ những khó khăn trên đã ảnh hưởng đến chất lượng giờ dạy. Qua khảo
sát thực trạng với vai trò là một giáo viên tôi luôn trăn trở để tìm ra những biện
pháp tốt nhất kiến thức tốt nhất, để trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc thông qua
kể chuyện một cách có hiệu quả. Để làm được điều này vào đầu năm học tôi đã
tiến hành khảo sát chất lượng trẻ và thấy kết quả như sau:
Bảng khảo sát chất lượng đầu năm học 2018 – 2019
Lớp: 3 - 4 tuổi trường Mầm non Xuân Chinh
Tổng số
Số trẻ
Tỷ lệ
Số trẻ
STT
Nội dung
trẻ trong
Tỷ lệ %
đạt
%
chưa đạt

lớp
Trẻ nói đủ câu,
1 rỏ ràng, mạch
15
53%
13
46%
lạc
Trẻ mạnh dạn,
28
2
14
50%
14
50%
tự tin
Khả năng nghe
3
17
60%
11
40%
hiểu
Nhìn vào bảng khảo sát trên tôi thấy việc giảng dạy tại lớp cần phải đổi
mới hình thức để trẻ học tốt hơn. nhất là môm làm quen với tác phẩm văn học
thể loại Chuyện kể tôi đã thực hiện một số biện pháp sau:
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
Qua áp dụng thực hiện chuyên đề hàng năm do phòng tổ chức, và qua
nghiên cứa tài liệu bồi dưỡng thường xuyên và hiện nay là module MN 3.
Thường xuyên nghiên cứu kỹ các bài soạn, soạn bài trước khi giảng dạy. Làm,

mua sắm, sưu tầm đủ đồ dùng, đồ chơi phong phú hấp dẫn với trẻ và đảm bảo
tính khoa học như: Tranh, con rối, vật thật. ...Để thu hút, lôi cuốn trẻ vào giờ học
tôi lựa chọn các hình thức tổ chức.
4


* Tổ chức hoạt động có chủ định.
Gồm có 5 phương pháp sau:
- Phương pháp 1: Xây dựng môi trường ngôn ngữ.
+Trước hết tạo môi trường giao lưu ngôn ngữ tích cực :
Tâm lí trẻ lành mạnh để trẻ thoải mái và cởi mở, khi giao tiếp với mọi
người, trẻ thấy tự tin và mạnh dạn trao đổi, biểu đạt ý kiến cá nhân, chính người
giáo viên cần thường xuyên trò chuyện với trẻ khuyến khích trẻ nói, khi trẻ có
khó khăn hoặc tâm lý ngập ngừng, nhút nhát, cô cần khích lệ, hổ trợ, động viên
trẻ, tích cực trò chuyện. Tôi cần tạo ra các kênh giao tiếp thường xuyên, gữa trẻ
với cô giáo và giữa trẻ với mọi người xung quanh. Cái quan trọng nhất là khi
giao tiếp với trẻ. tôi chú ý nhất là đến giọng nói và thái độ, giọng nói dịu dàng
tình cảm của tôi sẽ khiến trẻ tự tin lên rất nhiều.
- Phương pháp 2: Trực quan hành động:
Phương pháp trực quan hành động với cơ thể được tiến hành bằng cách
giúp trẻ hiểu từ ngữ thông qua các biểu hiện ngôn ngữ bằng hành động của cơ
thể ( VD: đối với đồ vật “ Cái bàn này làm bằng gì”.
- Phương pháp 3: Phương pháp mẫu.
Thời thơ ấu trẻ học bằng bắt trước, trực quan là chủ yếu. Ngôn ngữ của trẻ
phụ thuộc rất nhiều vào môi trường nhất là những người thường xuyên tiếp xúc
với trẻ đó là cha mẹ, cô giáo, trường Mầm non. Vì vậy phương pháp làm mẫu ở
thời kỳ này rất quan trọng.
Đối với việc phát triển ngôn ngữ thông qua chuyện kể, thì giọng kể phải
diễn cảm phù hợp với nội dung câu chuyện. Cử chỉ, điệu bộ, nét mặt sắc thái
tình cảm của cô giáo khi kể chuyện.

Sử dụng ngôn ngữ: Điệu bộ, nét mặt, sắc thái, tình cảm, phù hợp với nội
dung câu chuyện, sẽ khiến trẻ nhanh chóng hiểu và mắm được nội dung, tình
cảm và ý nghĩa của câu chuyện. Thu hút trẻ, trẻ chú ý hơn, tránh tình trạng lơ là, không
chú ý đến cô kể chuyện.
- Phương pháp 4: Phương pháp trò chơi.
Nhà văn hào vĩ đại người Nga M. Gorki đã nói “ Vui chơi là cuộc sống
của trẻ “.Thật vậy thông qua trò chơi đầy đam mê trẻ bị cuốn hút vào môi trường
đó và lĩnh hội kinh nghiệm sống thông qua trò chơi.
Điều đặc biệt ở đây là thông qua các trò chơi, hiệu quả của việc học ngôn
ngữ rất cao.Có rất nhiều trò chơi ngôn ngữ qua các hoạt động “ đóng vai, Kể
chuyện thông qua đó ta thấy rằng ngôn ngữ của trẻ phát triển rất nhanh chóng và
linh hoạt.
- Phương pháp 5: Phương pháp làm theo nhóm.
Đối với phát triển ngôn ngữ trẻ có cơ hội nói, trình bày, chia sẻ những
suy nghĩ của mình với các bạn, phát triển kỹ năng làm việc, hợp tác với nhau,
thảo luận, bàn bạc vì mục đích chung của nhóm. Đây là cơ hội cho trẻ phát triển
ngôn ngữ một cách tốt nhất
+ Làm đồ dùng đồ chơi.
5


Sữ dụng các đồ dùng minh họa giúp chuyện kể thêm sinh động, hấp dẫn,
cuốn hút trẻ.
Hiểu được điều này tôi đã làm đồ dùng đồ chơi để phục vụ cho môn
chuyện kể, như con rối, mô hình xoay, tranh ảnh. Để trẻ có thể dễ dàng nhớ các
nhân vật trong chuyện.
Con rối: Tôi làm bằng dị và vải vụn để làm ra các con rối thật sinh động.
Mô hình kể chuyện bằng bàn xoay, tranh chuyện bằng hột hạt.
Ngoài ra để khắc phục thiết kế chưa phù hợp của nhiều góc trong lớp học
thì tôi có kế hoạch thay đổi đồ dùng thường xuyên và trang trí lớp cũng như các

góc không cần chờ sang chủ đề mới mà cần trang trí thường xuyên theo từng
chủ đề nhánh để cung cấp thêm hình ảnh phong phú cũng như khung cảnh lớp
luôn mới với trẻ được nói đúng, nói đủ câu và nhất là khi trẻ thấy được tranh
ảnh này trẻ được phát triển thêm ngôn ngữ ở mọi lúc, mọi nơi.
* Sáng tạo một số hình thức phục vụ tiết học.
Hình thức 1:
Điều tra cơ bản:
Nắm được cở sở vật chất phục vụ chuyên đề qua đó có cơ sở để xây dựng
kế hoạch cho phù hợp. Điều tra nắm vững tình trang học sinh cũng như phương
pháp của giáo viên. Do đó tôi đã mạnh dạn tiến hành bằng các cách sau :
Về giáo viên :
Đối với giáo viên Mầm non tôi luôn luôn khắc sâu điều này, Để giúp trẻ
trở thành những con người tinh tế, sâu sắc, có tâm hồn trong sáng, cao đẹp trong
tương lai. Nếu trẻ chỉ được nghe những lời cộc cằn, thô lỗ thì tất yếu ngôn ngữ
của trẻ không thể trong sáng, lễ phép, trước cũng không thể trở thành một trẻ
ngoan một công dân tốt của xã hội tương lai được. Vì thế ngôn ngữ chính là
nhân cách, tâm hồn, con người.
Dân ta có câu: “ Chim khôn kêu tiếng rảnh rang
Người khôn nói tiếng dịu ràng dễ nghe”
Việc trở thành tấm gương sáng cho trẻ noi theo là nhiệm vụ quan trọng
bậc nhất của các cô giáo trong trường Mầm non.
Tự đánh giá bản thân qua bản tự đánh giá về giáo viên
Qua nhận xét của Ban Giám hiệu qua các buổi dự giờ, thăm lớp từ đó rút
kinh nghiệm
Giáo viên nhiệt tình, yêu nghề, yêu trẻ có tình thần học hỏi cao, có khả
năng sư phạm
+ Điều tra học sinh :
Ngay từ khi nhận lớp, thông qua các hoạt động của trẻ tôi đã hiểu và dần
nắm được cá tính cũng như một số trẻ cá biệt với một số đặc điểm và khả năng
nổi bật ở trẻ.

Trẻ chưa thể hiện và phát âm chuẩn được vốn từ cho chuẩn, cho đúng nhất là
trẻ còn chưa mạnh dạn trả lời các câu hỏi của cô chưa đọc to chưa rõ tiếng, nói
6


còn ngọng nhiều.
Trẻ chưa mạnh dạn, tuy nhiên trẻ lứa tuổi nhà trẻ rất hồn nhiên đấy là đặc
điểm nổi bật khi trẻ lứa tuổi nhà trẻ tuy nhiên cô phải là người chỉ bảo hướng
dẫn cho trẻ vốn từ cũng như kiến thức chuẩn để trẻ có đủ tư duy lĩnh hội cũng
như mạnh dạn hơn phát âm chuẩn vốn từ hơn.
Hình thức 2:
Tạo môi trường không khí lớp phù hợp gần gũi với tiết học. Việc thay đổi đồ
dùng thường xuyên và trang trí lớp cũng như các góc không cần chờ để sang chủ
điểm mới mà cần trang trí thường xuyên theo từng chủ đề nhánh để cung cấp
thêm hình ảnh phong phú cũng như khung cảnh lớp luôn mới với trẻ được nói
đúng, nói đủ câu và nhất là việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ được tốt nhât.
Tuyên truyền với phụ huynh để phụ huynh cung cấp thêm nguyên vật liệu
cũng như giúp cho trẻ phát triển được khả năng tư duy cũng như ngôn ngữ của
trẻ. Nhất là có kế hoạch phối hợp với phụ huynh để đạt hiệu quả nhất trong công
tác giảng dạy của giáo viên.
Ví dụ trong kể chuyện chủ đề thực vật
Tôi kể chuyện: “Nhổ củ cải”
Bước 1:
Gây hứng thú cho trẻ giới thiệu bài: (Cô đã sử dụng hình thức bằng câu đố)
Có một đoạn video phim kết hợp với bài hát liên quan về rau, củ, quả để
trẻ củng cố lại kiến thức về các loại rau, củ, quả dẫn dắt trẻ vào chủ điểm “ Thực
vật ” cũng như vào nội dung bài dạy chính.
Bước 2:
Giúp trẻ cảm nhận và nắm được nội dung thông qua câu đố, và hình ảnh
trên màm hình.

+ Với củ cải cô ra câu đố và cho trẻ đoán là gì?
Nửa trên xanh như ngọc
Nửa dưới trắng như ngà
Nửa đêm dáng lòa xòa
Nửa dưới to trùng trục
Là củ gì?
Trẻ trả lời xong cô cho trẻ xem hình ảnh.
* Hình ảnh về củ cải trắng
- Cô dẫn dắt vào nội dung câu chuyện.
- Lần 1: Cô kể bằng cử chỉ điệu bộ.
- Lần 2: Cô kể trên màn hình
- Lần 3: Cô kể bằng mô hình
Và khi trẻ thuộc nội dung câu chuyện cô cho trẻ tập đóng kịch.
Thông qua mỗi hình thức cô có thể dễ dàng cho trẻ nhớ được nội dung của
câu truyện và có thể kể lại câu chuyện đó cũng là hình thức nhằm phát triển
7


ngôn ngữ tốt nhất.
Lúc đầu trẻ nói tên câu chuyện, trẻ nói tên các nhân vật trong chuyện. Sau
đó cá nhân trẻ có thể lên kể theo tranh.
Bước 3: Củng cố kiến thức:
Để giúp trẻ ghi nhớ được nội dung câu chuyện trong tâm trí trẻ về
các nhận vật cô cần chỉ đúng các nhận vật và còn phải nhập vai tốt thì đến lúc
trẻ thực hiện tốt.Vì vậy người giáo viên phải tìm tòi và sáng tạo, đổi mới về hình
thức và diễn đạt ở mỗi lần truyền đạt tới trẻ thông qua các hình thức củng cố
bằng các trò chơi, đóng kịch để trẻ nắm được tốt hơn về kiến thức cũng như phát
triển ngôn ngữ.
* Dạy trẻ phát triển lời nói ở mọi lúc mọi nơi:
- Giờ đón, trả trẻ:

Giờ đón trẻ là lúc cần tạo không khí vui vẻ, lôi cuốn trẻ tới trường, tới lớp
cô phải thật gần gũi, tích cực trò chuyện với trẻ.Vì trò chuyện với trẻ là hình
thức đơn giản nhất để cung cấp vốn từ cho trẻ và phát triển ngôn ngữ cho trẻ,
đặc biệt là ngôn ngữ mạch lạc. Bởi qua cách trò chuyện với trẻ cô mới có thể
cung cấp, mở rộng vốn từ cho trẻ.
VD: Cô trò chuyện với trẻ về gia đình của trẻ:
+ Hôm nay ai đưa con đi học?
+ Bố (mẹ) đưa con đi học bằng gì?
+ Sáng nay bố (mẹ) cho con ăn gì?
+ Trước khi đi học con đã chào ông, bà, bố, mẹ chưa? Chào như thế nào?
+ Đến lớp con phải như thế nào?
- Như vậy khi trò chuyện với cô trẻ tự tin vào vốn từ của mình, ngôn ngữ
của trẻ nhờ đó mà được mở rộng và phát triển hơn.
* Phát triển lời nói cho trẻ thông qua hoạt động chơi tự chọn theo ý thích:
Như chúng ta đã biết, trong một giờ hoạt động chung, trẻ không thể phát
triển ngôn ngữ một cách toàn diện được mà phải thông qua các hoạt động khác
trong đó có hoạt động chơi tự chọn theo ý thích. Đây có thể coi là một hình thức
quan trọng nhất, bởi giờ chơi có tác dụng rất lớn trong việc phát triển vốn từ,
đặc biệt là tích cực hoá vốn từ cho trẻ.Thời gian chơi của trẻ chiếm nhiều nhất
trong thời gian trẻ ở nhà trẻ, là thời gian trẻ được chơi thoải mái nhất. Trong qúa
trình trẻ chơi sử dụng các loại từ khác nhau, có điều kiện học và sử dụng các từ
có nội dung khác nhau.
+ Giờ hoạt động góc:
Đối với trẻ Mầm non vui chơi có vai trò rất quan trọng nhất là đối với sự
phát triển của trẻ “ Trẻ học mà chơi, chơi mà học”.Vì thế cần tạo cho trẻ môi
trường để trẻ được hoạt động trải nghiệm, vui chơi, từ đó trẻ có thể tiếp thu kiến
thức nhẹ nhàng, tự nhiên hơn. Chính vì vậy chương trình giáo dục Mầm Non hiện
nay nên hoạt động góc đi đôi với hoạt động có chủ định. Ở hoạt động học có chủ
định, mỗi tuần chỉ có một giờ hoạt động. Vì vậy việc hướng dẫn cho trẻ chơi ở
hoạt động góc có giá trị rất lớn và đã trở thành phương tiện để giáo dục trẻ phát

8


triển tình cảm xã hội, phát triển thẩm mỹ, phát triển thể chất và đặc biệt là phát
triển ngôn ngữ vì qua đây trẻ có thể đối thoại với nhau bằng ngôn ngữ.
VD: Trò chơi trong góc” Thao tác vai” của chủ đề “ Gia đình” trẻ được chơi
với em búp bê và khi trẻ chơi sẽ giao tiếp với các bạn bằng ngôn ngữ hàng ngày.
+ Bác đang làm gì thế? ( Tôi đang bế em)
+ Bác đã cho búp bê ăn chưa? ( Chưa ạ)
+ Khi ăn bác nhớ đeo yếm để bột không dây ra áo của búp bê nhé! (Vâng ạ)
+ Ngoan nào mẹ cho búp bê ăn nhé!
+ Bột vẫn còn nóng lắm để mẹ thổi cho nguội đã ! (Giả vờ thổi cho nguội)
+ Búp bê của mẹ ăn ngoan rồi mẹ cho búp bê đi chơi nhé! (Âu yếm em
búp bê).
- Qua giờ chơi cô không những dạy trẻ kỹ năng sống mà còn dạy trẻ nghe,
hiểu giao tiếp cùng nhau và trao cho nhau những tình cảm yêu thương, gắn bó
của con người.
- Phát triển lời nói thông qua giờ dạo chơi ngoài trời
Hoạt động ngoài trời có vị trí và vai trò rất quan trọng trong việc phát triển
thể chất, tư duy, ngôn ngữ cho trẻ. Có thể nói hoạt động này không thể thiếu
trong công tác giáo dục trẻ.
Hoạt động ngoài trời là một hoạt động không thể thiếu trong chế độ hằng
ngày của trẻ. Bởi thông qua đó trẻ được tiếp xúc gần gũi với thiên nhiên, hít thở
bầu không khí trong lành, đồng thời giúp trẻ phát triển ngôn ngữ tốt hơn.
Vì vậy hàng ngày khi đi dạo chơi quanh sân trường tôi thường xuyên đặt
câu hỏi để trẻ được gọi tên các đồ chơi quanh sân trường như: Đu quay, cầu
trượt, xích đu….Ngoài ra tôi còn giới thiệu cho trẻ biết cây xanh, cây hoa ở
vườn trường qua chủ đề “ Cây và những bông hoa đẹp” và hỏi trẻ.

Ảnh: Trẻ cùng cô quan sát vườn hoa

+ Đây là cây gì?
Hay:
9


+ Cây hoa này là hoa gì? ( Hoa cúc)
+ Bông hoa này có màu gì? (Trẻ trả lời màu vàng)
+ Đây là gì? (Lá cây)
+ Lá cây có màu gì? (Màu xanh)
* Giáo dục:
Các con nhớ cây xanh rất tốt cho sức khoẻ của con người các con
không được hái hoa, bẻ cành mà phải tưới cây, chăm sóc để cây mau lớn nhé.
Qua những câu hỏi cô đặt ra sẽ giúp trẻ tích luỹ được những vốn từ mới
ngoài ra còn giúp trẻ phát triển ngôn ngữ chính xác, mạch lạc, rõ ràng hơn.
Ở lứa tuổi này trẻ nhiều khi hay hỏi và trả lời trống không hoặc nói những
câu không có nghĩa. Vì vậy bản thân tôi luôn chú ý lắng nghe và nhắc nhở trẻ,
nói mẫu cho trẻ nghe và yêu cầu trẻ nhắc lại.
*Giờ trả trẻ:
Tôi luôn nhắc nhở trẻ chào Ông, bà, bố, mẹ như vậy sẽ kích thích trẻ trả lời
chọn vẹn câu. Bên cạnh đó tôi giáo dục trẻ biết lễ phép với mọi người xung quanh.
* Phương pháp dạy trẻ phát triển ngôn ngữ thông qua các hoạt động
học có chủ định.
Ngoài cách dạy trẻ phát triển ngôn ngữ thông qua chuyện kể trên tiết dạy
tôi có thể dạy trẻ phát triển ngôn ngữ thông qua các môn học khác như: Âm
nhạc, tạo hình.
+ Làm quen với môn âm nhạc
Trong giờ học âm nhạc, tôi có thể cho trẻ hát bài hát mà có liên quan đến
nội dung câu chuyện khi hát xong trẻ có thể nhớ được tên câu chuyện. Và trẻ có
thể liên tưởng ngay đến câu chuyện đó.
Đề tài: Câu chuyện: “Chuột gà chống và mèo” Cô cho trẻ hát vận động

bài: “Gà trống mèo con và cún con”
Ngoài ra tôi còn chọn những câu chuyện có đề tài giống bài hát: Đề tài:
Nhổ củ cải, Tôi cho trẻ vận động bài “Củ cải trắng”
Thông qua việc dạy trẻ phát triển ngôn ngữ qua âm nhạc tôi thấy trẻ hứng
thú hơn rất nhiều.
+ Môn: Khám phá khoa học.
Để kết hợp được hài hòa giữa môn khám phá khoa học với môn chuyện
kể. Tôi luôn phải tìm tòi và suy nghĩ để làm sao cho nó phù hợp với đề tài.
Thông qua môn khám phá khoa học, trẻ phát triển ngôn ngữ tốt hơn. Vì
chủ yếu trẻ phải đàm thoại, quan sát, trò chơi.
VD: Trò chuyện về ngày lễ hội, Tết Nguyên Đán
Cô đưa tranh ra và hỏi, Bức tranh vẽ gì? Con thấy trong bức tranh có
những gì? Bố mẹ đang làm gì, Hoa đào có màu gì? Từ đó cô có thể kể chuyện
sáng tạo cho trẻ nghe trẻ có thể kể lại. Vì câu chuyện sáng tạo thì trẻ rất dễ nhớ.
Cô kể chuyện cho trẻ nghe: Ngày tết thật là vui, Bố Phong gói bánh trưng,
mẹ bạn Phong cắm hoa vào lọ...Cả nhà cùng chuẩn bị đón tết vui vẻ.
10


Cô có thể cho trẻ kể và sửa sai đặc biệt tôi thường gọi những trẻ nhút nhát
lên kể để trẻ có cơ hội phát triển ngôn ngữ tốt hơn, cô luôn khen ngợi trẻ kịp thời.
+ Tạo hình.
Phát triển ngôn ngữ trong giờ tạo hình rất cần thiết đối với trẻ vì môn tạo
hình giúp trẻ nhận thức được thế giới xung quanh và phản ánh thế giới thông
qua các hình tượng nghệ thuật trong các hình thức hoạt động.
VD: Đề tài: Vẽ, tô màu cho hoa
Cô có thể kể một câu chuyện sáng tạo trước khi vào bài: Câu chuyện như
sau: “ Nhà bé Na có một mảnh vườn rất xinh sắn có rất nhiều hoa và có nhiều
màu sắc khác nhau, trông rất đẹp. Một hôm bé Na và gia đình đi chơi, khi về nhà
thì mảnh vườn sinh sắn đã biến đâu mất. Bé na ngồi khóc, Ông bụt hiện lên bảo

con đừng khóc nữa ông sẽ nhờ các bạn vẽ tặng con những bông hoa màu đỏ,
màu vàng, màu xanh...”;
Khi trẻ thực hiện cô có thể hỏi trẻ con tô bông hoa màu gì? Và tô như thế
nào? Có những bông hoa màu gì?.Từ đó trẻ có thể phát triển ngôn ngữ chính xác
thông qua môn tạo hình.
* Dạy trẻ phát triển ngôn ngữ thông qua trò chơi:
Đây là cơ hội tốt để trẻ sáng tạo và phát triển ngôn ngữ phương pháp này
giúp trẻ tiếp thu kiến thức dễ dàng hơn,vì trẻ được trải nghiệm với các vai qua
hành động, thái độ của nhận vật đó
Cô giáo luôn đồng hành bên trẻ và khuyến khích trẻ chia sẻ cảm nhận của
mình về vai chơi ( Giọng của ông phải như thế nào? Ông gọi ai ?....Cô động viên
những cố gắng sáng tạo của trẻ.
Để thực hiện phương pháp này có hiệu quả và hấp dẫn, cô cần có trang phục
phù hợp với từng nhân vật các đồ dùng này cô cùng trẻ tự tạo từ giấy báo. Qua
đó cô cho trẻ chơi đóng kịch để củng cố lại kiến thức một lần nữa;
Trước khi vào vai chơi cô cho trẻ nhận vai khi trẻ nắm chắc vai của mình có
thể chơi theo sự hướng dẫn của cô.
Khi chơi cô có thể cho trẻ tự nhận vai chơi ( Cô có thể đổi vai chơi để cho
tất cả các trẻ được chơi). Và trẻ chơi rất hào hứng.
VD: Trò chơi đóng vai trong câu chuyện “ Nhổ củ cải”
Trẻ đóng vai Ông, bà, cô cháu gái. Khi nhận vai chơi trẻ có thể diễn đạt lại bằng
ngôn ngữ của nhận vật cùng điệu bộ, cử chỉ... Giúp trẻ phát triển ngôn ngữ tốt hơn.
* Làm đồ dùng, đồ chơi
Với kinh nghiện của bản thân và thực tế của những năm gần đây, có nhiều
bài thơ, câu chuyện không có trong quyển tranh thơ, chuyện vì vậy giáo viên
phải nghĩ ra cách làm thế nào để có những bức tranh sinh động và đảm bảo nội
dung. Vì vậy mà cách để làm đồ dùng, đồ chơi rất quan trọng.
Tôi tận dụng các nguyên vật liệu có sẳn ở địa phương như: sách báo, lịch
cũ, ống lon, chai nhựa, xốp, vải vụn, cành cây khô, quần áo cũ để làm đồ dùng,
đồ chơi nhằm cho trẻ tiếp thu để phát triển ngôn ngữ cho trẻ đạt hiệu quả hơn.

11


Dựa vào từng chủ đề tôi triển khai kế hoạch làm đồ dùng, đồ chơi một
cách cụ thể mỗi chủ đề có một bộ đồ chơi phục vụ cho quá trình giảng dạy và
vui chơi, tôi cho các cháu vào hoạt động chơi góc để trẻ tạo ra những đồ chơi
làm bằng lá cây, giấy vụn, hột hạt vẽ và tô màu những bức tranh, những hình
ảnh trẻ sưu tầm gợi mở cho trẻ kể chuyện.
Từ những quần áo, vải vụn, ống giấy tôi hướng dẩn trẻ làm ra những con
rối thật xinh xắn từ câu chuyện cổ tích trẻ học được, sáng tạo ra những nhân vật
trẻ thích.

Hình ảnh đồ dùng đồ chơi tự làm
Ví dụ: Làm rối bằng giấy lụa mềm, vỏ xốp làm đầu bọc vải gắn len làm
tóc, vẽ mắt mũi miệng, sau đó cắt vải cuốn quanh làm áo, váy cho nhân vật.
Làm rối ngắn tay: Lấy quả bóng làm đầu nhân vật, vẽ mắt, mũi, tai… Sau
đó lấy bìa cứng cuộn lại làm thân lồng vào tay.
Làm rối dẹt: Vẽ hình nhân vật vào giấy rồi tô màu, cắt dán vào bìa cứng
gắn que để kết hợp kể chuyện qua rối dẹt gây hứng thú cho trẻ.
Làm rối bằng vải: Trước tiên tôi phải ke các mảng vào giấy sau đó vẽ lên
vải, khâu các mảng lại với nhau, quan trọng nhất là khâu nhồi bông làm sao cho
các hình khối cân đối đẹp, tiếp đến là đính mắt và vẽ thêm các chi tiết khác.
* Tạo môi trường ngôn ngữ phong phú đa dạng giúp trẻ học tập và
rèn luyện phát triển ngôn ngữ:
Môi trường giáo dục có tác dụng mạnh mẽ trực tiếp đến sự phát triển tâm
sinh lý của trẻ, trẻ được làm quen với câu chuyện ở mọi lúc, nọi nơi vì vậy mà
môi trường giáo dục có một vị trí vô cùng quan trọng trong việc nâng cao chất
lượng dạy học cho trẻ.
12

Tôi luôn tạo môi trường không gian trong và ngoài lớp học đẹp và sinh
động, cuốn hút trẻ, trong lớp tôi trang trí ở các góc bằng sản phẩm của cô và trẻ,
phù hợp với chủ đề, những hình ảnh đẹp tượng trưng cho trẻ nhập vai mình vào
các nhân vật trong câu chuyện để trẻ được thể hiện mình qua sự tái tạo về các
hình ảnh nhân vật và phát triển được tính sáng tạo. Ví dụ: Khi thực hiện các hoạt
động Văn học mà trọng tâm là kể chuyện (Đọc thơ) thì nên tổ chức ở phòng
chức năng để trẻ có thể tự mình soi gương và chỉnh sửa các động tác khi lên tập
kể lại câu chuyện qua những hình ảnh mà cô và trò vừa làm được.
Trong quá trình cho trẻ hoạt động ở các góc tôi luôn tạo tình huống đặt ra
câu hỏi, khuyến khích những bạn khá tham gia trao đổi giao tiếp với những bạn
nhút nhát. Trong lớp luôn tận dụng diện tích phòng học, chú ý bố trí sắp xếp các
góc, đội hình để tạo môi trường học tập thải mái cho trẻ.
Khi thực hiện các hoạt động làm quen văn học thể loại truyện kể mà
trọng tâm là dạy kể chuyện sáng tạo thì tôi luôn tận dụng không gian lớp học để
dụng cụ kể chuyện, sắp đặt tranh và các con rối sao cho trẻ dễ sử dụng, kích
thích trẻ hoạt động tích cực hơn.Tôi thường xuyên chú ý đến khả năng phát âm
của trẻ để có sự điều chỉnh và sửa sai, rèn luyện khả năng ngôn ngữ cho trẻ.
Bản thân tôi trước khi tổ chức hoạt động cũng phải tự luyện giọng kể,
cách sử dụng tranh, rối, mô hình… để giúp trẻ cảm thụ được tác phẩm văn học
đó một cách tốt nhất.

Hình ảnh giờ học thơ – truyện
* Dạy trẻ kể lại những sự vật hiện tượng mà trẻ quan sát được thông
qua các hoạt động khác.
Ví dụ: Chủ đề bản thân: Trẻ kể được tác dụng của các bộ phận cơ thể
13


Giáo viên cho trẻ kể lại tên các bộ phận trên cơ thể, yêu cầu trẻ phải nói

được các bộ phận cơ thể dưới dạng mô tả: " Nhờ có mắt nên tôi nhìn thấy bầu
trời trong xanh, và những đám mây màu trắng...", " Nhờ có tai tôi nghe thấy
tiếng đồng hồ đang kêu tích tắc, tiếng cô giáo đang nói,. ." " nhờ có tay tôi có
thể vẽ, tôi có thể múa, có thể tự xúc cơm ăn, tự mặc quần áo.." cô hướng cho trẻ
để trẻ mở rộng các câu nói của trẻ, sau đó cô cho trẻ đọc thơ về các bộ phận, kể
lại chuyện theo trí nhớ của trẻ.
Ví dụ: Trong các hoạt động cô giúp trẻ mạnh dạn, biết tự giới thiệu về
bản thân: Giáo viên sử dụng tạo tình huống là bạn vẹt đến thăm lớp mình, trò
chuyện với trẻ và sau đó yêu cầu từng trẻ đặt câu hỏi với chú vẹt. Bạn tên là gì?
Tôi tên là vẹt đỏ, năm nay bạn mấy tuổi. Năm nay tôi 3 tuổi. Bạn mặc áo màu
gì vậy, bạn thích chơi trò chơi gì?;
Dạy trẻ kể về những hiện tượng, sự kiện trong cuộc sống hàng ngày,
những điều trẻ đã biết, tưởng tượng… Trẻ phải tự chọn nội dung, hình thức
ngôn ngữ sắp xếp chúng theo một trật tự nhất định.
* Dạy trẻ kể chuỵên theo trí nhớ:
- Mục đích: Phát triển ngôn ngữ mạch lạc, ghi rõ mẫu câu cần luyện.
- Chọn đề tài phù hợp với nhận thức và kinh nghiệm của trẻ. Để trẻ nghi
nhớ một cách có chủ định chuẩn bị kể được tốt, tôi thường giao nhiệm vụ trước
cho trẻ.
* Công tác tuyên truyền giữa giáo viên và phụ huynh.
Sự kết hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường trong việc dạy trẻ đọc thơ
kể chuyện là điều kiện tốt nhất để trẻ phát huy những khả năng cảm nhận và biết
đọc kể lại các tác phẩm thơ chuyện một cách diễn cảm, thể hiện được giọng
điệu, tình cảm của các nhân vật. Vì vậy, cha mẹ trẻ cần quan tâm xem chương
trình học của trẻ trên lớp là gì để về nhà cha mẹ cùng trẻ ôn lại, hoặc cha mẹ có
thể mua cho trẻ các loại sách báo, băng đĩa các bài thơ, câu chuyện phù hợp với
trẻ để trẻ được ôn luyện lại các bài thơ câu chuyện mà trẻ đã được học ở lớp. Vì
vậy, tôi đã phối kết hợp với một số hình thức như sau:
Qua các buổi họp phụ huynh tôi đưa vào nội dung tuyên truyền về việc dạy
trẻ đọc thơ kể chuyện giúp phụ huynh hiểu được tầm quan trọng của việc phát

triển ngôn ngữ từ đó để đưa ra biện pháp cụ thể. Bằng cách cô ghi các nội dung
bài thơ câu chuyện ở góc tuyên truyền, nhắc nhở phụ huynh theo dõi và về nhà
kiểm tra trẻ qua các nội dung trẻ đã học.
Hàng ngày giờ đón trả trẻ tôi gặp gỡ trao đổi với phụ huynh về việc tiếp
thu trên lớp của trẻ để kết hợp phụ huynh có biện pháp giúp đỡ trẻ, bồi dưỡng cho
trẻ. Trên các tiết học tôi đều theo dõi để tìm ra những cái sai của trẻ rồi tìm cách
gặp phụ huynh trao đổi, động viên phụ huynh giúp đỡ thêm cho trẻ ở nhà.
Đối với trẻ tiếp thu bài tốt, đọc thơ kể chuyện hay, diễn cảm tôi cũng gặp và
trao đổi phụ huynh để về nhà bố mẹ động viên khen ngợi trẻ kịp thời.
Từ đó, vận động phụ huynh đóng góp nguyên liệu, phế liệu làm đồ dùng đồ
chơi thùng giấy, ống lon, hộp sữa, chai nhựa, quần áo cũ, cung cấp sách tranh
ảnh, dụng cụ hóa trang… phục vụ cho tiết đọc thơ, kể chuyện. Nhiều gia đình đã
14


nhiệt tình trong việc dạy con thể hiện ở việc làm mô hình gia đình, làm tranh
ảnh về chủ đề ở nhà để tạo nền “tài năng nhí” trong tâm hồn trẻ. Đặc biệt phụ
huynh luôn trao đổi thường xuyên với giáo viên chủ nhiệm về tình hình và việc
học tập của trẻ để cùng giáo viên tìm ra biện pháp dạy trẻ phù hợp.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm.
Qua một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ mẫu giáo 3- 4 tuổi nêu
trên sau một thời gian tôi nhận thấy trẻ lớp tôi đạt được kết quả như sau:
Theo quan điểm giáo dục trẻ theo hướng đổi mới lấy trẻ làm trung tâm
giáo viên là người hướng dẫn, tạo cơ hội cho trẻ hoạt động vui chơi tìm tòi khám
phá. Trẻ hoạt động không bị áp đặt để phát huy năng lực bản thân, được trao đổi,
được nhận xét nên trẻ trở nên năng động hơn.
Trẻ đã nói mạch lạc, rõ ràng, nói đủ câu, không còn nói lắp, nói ngọng.
Trẻ đã có hứng thú đóng vai các nhân vật trong chuyện biết dùng lời nói, cử chỉ
và hành động của nhân vật một cách khéo léo.
Trẻ đã mạnh dạn tự tin khi thể hiện, đóng kịch, kể được câu chuyện, biết

thể hiện tình cảm của mình trước sự vật hiện tượng bằng những câu đơn, câu
ghép khác nhau. Trẻ biết diển đạt suy nghỉ và nhận xét của bản thân theo từng
tình huống và đối tượng thích hợp bằng lời nói.
Trẻ biết nghe và phân biệt các âm thanh, ngữ điệu và giọng nói khác
nhau, biết phân biệt được cảm xúc và thái độ của nhân vật qua giọng nói. Đặc
biệt hơn là trẻ đã biết kể lại trình tự câu chuyện một cách rõ ràng, dễ hiểu, kể
chuyện sáng tạo theo đồ vật, theo tranh, theo chủ đề. Biết cách ngắt giọng và
nghỉ giọng đúng lúc, đúng chỗ.
Bảng khảo sát chất lượng cuối năm học 2018 – 2019
Lớp: 3 - 4 tuổi Trường Mầm non Xuân Chinh
Tổng số trẻ: 28 cháu
Trước khi sử dụng các
Sau khi sử dụng các
Tổng
số trẻ
biện pháp
biện pháp
Nội dung
trong Đạt
Tỷ lệ Chưa
Tỷ lệ Đạt
Tỷ lệ Chưa
Tỷ lệ
lớp
%
đạt
%
%
đạt
%

Trẻ nói đủ
câu, rỏ ràng,
15
53%
13
46%
27
96%
1
4%
mạch lạc
Trẻ
mạnh 28
14
50%
14
50%
26
93%
2
7%
dạn, tự tin
Khả
năng
100
17
60%
11
40%
28

0
nghe hiểu
%
Với kết quả trên cho thấy khả năng phát triển ngôn ngữ của trẻ được tăng
lên so với trước đây. Các cháu rất yêu thích và có hứng thú tham gia các hoạt
động văn học.
3. Kết luận, kiến nghị
3.1 Kết luận.
15


Từ những kết quả trên tôi rút ra bài học kinh nghiệm khi dạy trẻ phát
triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ 3-4 tuổi.
Ngôn ngữ đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với chúng ta, nó là nền
tảng của tư duy và sự hiểu biết. Qua ngôn ngữ, con người sẽ tiếp nhận được
thông tin về thế giới xung quanh. Đối với trẻ cũng vậy, trẻ sẽ hiểu biết hơn,
thông minh hơn khi ngôn ngữ trẻ tốt. Chính vì thế cha mẹ và cô giáo phải tạo cơ
hội cho trẻ được phát triển ngôn ngữ và diễn đạt ý của mình. Dạy chuyện cho
trẻ là con đường dễdàng nhất để phát triển ngôn ngữ.
Giáo viên cần nâng cao trình độ ngôn ngữ của chính bản thân mình, coi
ngôn ngữ là một phương tiện giáo dục chủ đạo.
Giáo viên cần tham gia các lớp học như: Bồi dưỡng thường xuyên, tập
huấn về chuyên môn nghiệp vụ, học hỏi đồng nghiệp để có kiến thức hiểu biết
về chuyên môn, kịp thời cập nhật các thông tin một cách nhanh chóng.
Giáo viên phải biết luyện giọng đọc, kể diễn cảm kết hợp với ánh mắt cử
chỉ phù hợp với nôi dung của tác phẩm;
Giáo viên phải thực sự yêu trẻ và xem trẻ như chính con mình, có tâm
huyết với nghề nghiệp, biết nắm bắt được tình hình tâm sinh lý của trẻ.
Sưu tầm tranh ảnh có nội dung phù hợp, trao đổi kiến thức tự học qua
sách báo, internet, qua đồng nghiệp.

Khuyến khích trẻ mạnh dạn tự tin nói những ý nghĩ của mình qua nội
dung của bài thơ hay câu chuyện nào đó nhằm giúp trẻ luyện cách trình bày diễn
đạt lời nói mạnh lạc rõ ràng. Nói mạch lạc chứng tỏ ngôn ngữ của trẻ đã đạt yêu
cầu cao về mặt biểu hiện âm thanh, từ diễn đạt, câu đúng ngữ pháp, cũng như sự
mạnh dạn tự tin trong giao tiếp. Đề tài nghiên cứu này sẽ làm cơ sở vững chắc
cho việc học tập của trẻ những năm tiếp theo.
Trên đây là một số biện pháp hữu ích nhằm giúp trẻ phát triển ngôn ngữ
mạch lạc qua lỉnh vực phát triển ngôn ngữ. Tôi rất mong được sự ủng hộ của các
đồng nghiệp và của các cấp lãnh đạo.
3.2 Kiến nghị.
Để việc tổ chức hoạt động phát triển ngôn ngữ cho trẻ nhà trẻ 3 - 4 tuổi đạt
kết quả tốt hơn nữa, tôi xin có một số đề xuất sau:
Đối với nhà trường:
+ Tạo điều kiện cho giáo viên được thăm quan, học tập, giao liêu chuyên
môn, tham dự các tiết dạy xuất sắc giáo viên giỏi cấp cơ sở.
Đối với Phòng giáo dục:
Phòng giáo dục tạo điều kiện cho giáo viên đi thăm quan thực tế các trường
bạn, để giáo viên được học hỏi kinh nghiệm góp phần nâng cao chất lượng chăm
sóc giáo dục trẻ.
Phòng giáo dục thường xuyên mở các lớp chuyên đề, tập huấn bồi dưỡng
thường xuyên về chuyên môn nghiệp vụ. Cung cấp các tài liệu, những kinh
nghiệm hay cho giáo viên học tập.
16


Trên đây là một số kinh nghiệm về môn phát triển ngôn ngữ thông qua
chuyện kể mà tôi đã rút ra được trong quá trình giảng dạy nhằm giúp trẻ phát
triển về mọi mặt đạo đức, nhân cách, phẩm chất, thẩm mỹ, trí tuệ và ngôn ngữ.
Với khuôn khổ một bài viết nhỏ, vấn đề chỉ dừng lại ở một phạm vi hạn chế,
chưa thể bao quát hết được tất cả. Đồng thời trong quá trình viết vẫn còn những

thiếu sót nhất định, tôi rất mong được sự góp ý xây dựng của các bạn đồng
nghiệp, các cấp lãnh đạo để sáng kiến kinh nghiệm của tôi được ngày càng hoàn
thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Xuân Chinh, ngày 06 tháng 03 năm 2019
XÁC NHẬN
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
mình viết,không sao chép nội dung
của người khác.
Người viết sáng kiến

Cầm Thị Hiền

17


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Chương trình chăm sóc giáo dục trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi của bộ giáo dục.
2. Tài liệu, chuyên đề làm quen văn học do phòng giáo dục và đào tạo
huyện Thường Xuân.
3. Tổ chức hoạt động phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non theo hướng
tích hợp.
4. Sách báo, tạp chí, tập san.
5. Chương trình giáo dục Mầm non theo thông tư 28/2016/TT-BGDĐT.

18