GIÁO ÁN SINH 12 NÂNG CAO 4 CỘT

Ngày soạn: 01-08-2008 Ngày dạy:
Chương I:Cơ chế của hiện tượng di truyền và biến dị
Bài 1: Gen, mã di truyền và sự tự nhân đôi của ADN
Tiết: 01
I/ Mục tiêu:
1. Về kiến thức:
Sau khi học xong bài này học sinh phải
- Nêu được khái niệm, cấu trúc chung của gen.
- Nêu được khái niệm, các đặc điểm chung về mã di truyền. Giải thích được tại sao mã di truyền phải là mã
bộ ba.
- Từ mô hình tự nhân đôi của ADN, mô tả được các bước của quá trình tự nhân đôi ADN làm cơ sở
cho sự tự nhân đôi nhiễm sắc thể.
- Nêu được điểm khác nhau giữa sao chép ở sinh vật nhân sơ và nhân chuẩn.
- Tăng cường khả năng suy luận, nhận thức thông qua kiến thức về cách tổng hợp mạch mới dựa
theo 2 mạch khuôn khác nhau.
2. Về kỹ năng:
- Rèn luyện kỹ năng quan sát, phân tích hình ảnh, kỹ năng so sánh và tổng hợp.
3. Về thái độ:
- Biết được sự đa dạng của gen chính là đa dạng di truyền của sinh giới. Do đó bảo vệ nguồn gen,
đặc biệt là nguồn gen quý bằng cách bảo vệ, nuôi dưỡng, chăm sóc động vật quý hiếm.
II/ Chuẩn bị:
1. Chuẩn bị của giáo viên:
- Tranh phóng to hình 1.1, 1.2 và bảng 1 SGK, phim( ảnh động) về sự tự nhân đôi của ADN.
- Máy chiếu projector( hoặc máy chiếu Overhead, bảng phụ), máy tính...
2. Chuẩn bị của học sinh:
- Tấm bản trong( hoặc giấy rôki), bút phớt.
- Xem trước bài mới.
III/ TIẾN TRÌNH BÀI HỌC:
1. Ổn định tố chức:
2. Kiểm tra bài cũ:
GV có thể kiểm tra kiến thức về khái niệm gen, cơ chế nhân đôi AND ở lớp 9 qua một số câu hỏi tái hiện.

3. Giảng bài mới:
ADN là vật chất di truyền có chức năng lưu giữ, bảo quản và truyền đạt thông tin di truyền. Vậy
ADN được sao chép và truyền đạt thông tin di truyền qua các thế hệ tế bào như thế nào?
TG Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung
Hoạt động 1: Hướng dẫn học
sinh tìm hiểu khái niệm gen và
cấu trúc chung của gen
1. Yêu cầu học sinh đọc mục I
kết hợp quan sát hình 1.1 SGK
và cho biết: gen là gì? Gen ở
sinh vật nhân sơ và sinh vật
nhân thực giống và khác nhau ở
điểm nào?
2. Gọi 1- 2 học sinh bất kì trả
lời và yêu cầu một số học sinh
khác nhận xét, bổ sung.
3. GV chỉnh sửa và kết luận để
học sinh ghi bài.
HS tìm hiểu khái niệm gen và
cấu trúc chung của gen
- Đọc mục I và quan sát hình
1.1.
I/ Gen:
1. Khái niệm: SGK
2.Cấu trúc chung của gen:
Gen ở sinh vật nhân sơ và nhân
thực đều có cấu trúc gồm 3
vùng. Tuy nhiên ở sinh vật
nhân sơ có vùng mã hoá liên
tục còn ở sinh vật nhân thực có

vùng mã hoá không liên tục.
Hoạt động 2: Giải thích về
bằng chứng về mã bộ 3 và đặc
điểm của mã di truyền.
1. Yêu cầu học sinh đọc SGK
mục II và hoàn thành những
yêu cầu sau:
- Nêu khái niệm về mã di
truyền.
- Chứng minh mã di truyền là
mã bộ ba.
- Nêu đặc điểm chung của mã
di truyền
2. Với mỗi nội dung, gọi 1 học
sinh bất kì trả lời, cả lớp theo
dõi, nhận xét, bổ sung, cuối
cùng GV giải thích các đặc
điểm chung của mã di truyền
dựa vào bảng 1.1 và kết luận
như SGV.
Hoạt động 3: Hướng dẫn học
sinh tìm hiểu và mô tả lại quá
trình nhân đôi ADN.
1. Giới thiệu đoạn phim về quá
trình nhân đôi ADN.
2. Yêu cầu học sinh quan sát
phim, hình 1.2 SGK kết hợp
đọc SGK mục III để mô tả lại
quá trình nhân đôi ADN.
3. Gọi một HS bất kì mô tả, sau

đó gọi 1 vài học sinh khác nhận
xét, bổ sung.
4. GV hoàn thiện, bổ sung và
vấn đáp học sinh để làm rõ
thêm về nguyên tắc bổ sung,
bán bảo toàn và cơ chế nửa
gián đoạn.
- Trả lời/nhận xét, bổ sung.
- Ghi bài
HS tìm hiểu về mã di truyền
- Đọc SGK
- Trình tự sắp xếp các Nu trong
gen quy định trình tự sắp xếp
các axit amin trong prôtêin.
- Trả lời câu hỏi và nhận xét, bổ
sung phần trả lời của bạn.
- Ghi bài.
HS tìm hiểu và mô tả lại quá
trình nhân đôi ADN.
- Theo dõi GV giới thiệu
- Quan sát phim, hình và đọc
SGK mục III.
- Mô tả/ nhận xét/ bổ sung
- Theo dõi GV nhận xét, trả lời
câu hỏi và ghi bài.
II/ Mã di truyền.
- Khái niệm: SGK
- Bằng chứng về mã bộ ba
- Đặc điểm chung của mã di
truyền: (SGK)

III/ Quá trình nhân đôi
ADN(tái bản ADN)
- Bước 1: Tháo xoắn phân tử
- Bước 2: Tổng hợp các mạch
ADN mới
- Bước 3: Hai phân tử ADN con
được tạo thành
3. Củng cố:
GV có thể treo bảng phụ hoặc chiếu trên màn hình các câu hỏi trắc nghiệm, yêu cầu cả lớp quan sát, gọi
một học sinh bất kỳ chọn phương án trả lời đúng sau đó hỏi cả lớp về sự nhất trí hay không lần lượt các
phương án lựa chọn của học sinh đã trả lời. Từ đó củng cố và đánh giá được sự tiếp thu bài của cả lớp cũng
qua đó giúp HS tự đánh giá được bản thân và đánh giá lẫn nhau( thực hiện đổi mới trong củng cố đánh
giá).
Chọn phương án trả lới đúng hoặc đúng nhất trong mỗi câu sau:
1) Gen là một đoạn ADN
A. mang thông tin cấu trúc của phân tử prôtêin.
B. mang thông tin mã hoá cho một sản phẩm xác định là chuỗi polipép tít hay ARN.
C. mang thông tin di truyền.
D. chứa các bộ 3 mã hoá các axitamin.
2) Mỗi gen mã hoá prôtêin điển hình gồm vùng
A. điều hoà đầu gen, mã hoá, kết thúc.
B. điều hoà, mã hoá, kết thúc.
C. điều hoà, vận hành, kết thúc.
D. điều hoà, vận hành, mã hoá.
3) ở sinh vật nhân thực
A. các gen có vùng mã hoá liên tục.
B. các gen không có vùng mã hoá liên tục.
C. phần lớn các gen có vùng mã hoá không liên tục.
D. phần lớn các gen không có vùng mã hoá liên tục.
4) ở sinh vật nhân sơ

A. các gen có vùng mã hoá liên tục.
B. các gen không có vùng mã hoá liên tục.
C. phần lớn các gen có vùng mã hoá không liên tục.
D. phần lớn các gen không có vùng mã hoá liên tục.
5) Bản chất của mã di truyền là
A. một bộ ba mã hoá cho một axitamin.
B. 3 nuclêôtit liền kề cùng loại hay khác loại đều mã hoá cho một axitamin.
C. trình tự sắp xếp các nulêôtit trong gen quy định trình tự sắp xếp các axit amin trong prôtêin.
D. các axitamin đựơc mã hoá trong gen.
6) Mã di truyền phản ánh tính đa dạng của sinh giới vì
A. có 61 bộ ba, có thể mã hoá cho 20 loại axit amin, sự sắp xếp theo một trình tự nghiêm ngặt các bộ
ba đã tạo ra bản mật mã TTDT đặc trưng cho loài.
B. sự sắp xếp theo một trình tự nghiêm ngặt các bộ ba đã tạo ra bản mật mã TTDT đặc trưng cho loài
C. sự sắp xếp theo nhiều cách khác nhau của các bộ ba đã tạo nhiều bản mật mã TTDT khác nhau.
D. với 4 loại nuclêôtit tạo 64 bộ mã, có thể mã hoá cho 20 loại axit amin.
7) Quá trình tự nhân đôi của ADN diễn ra theo nguyên tắc
A. bổ sung; bán bảo tồn.
B. trong phân tử ADN con có một mạch của mẹ và một mạch mới được tổng hợp.
C. mạch mới được tổng hợp theo mạch khuôn của mẹ.
D. một mạch tổng hợp liên tục, một mạch tổng hợp gián đoạn.
8) Quá trình tự nhân đôi của ADN chỉ có một mạch được tổng hợp liên tục, mạch còn lại tổng hợp gián
đoạn vì
A. enzim xúc tác quá trình tự nhân đôi của ADN chỉ gắn vào đầu 3
,
của pôlinuclêôtít ADN mẹ và
mạch pôlinuclêôtit chứa ADN con kéo dài theo chiều 5
,
- 3
,
.

B. enzim xúc tác quá trình tự nhân đôi của ADN chỉ gắn vào đầu 3
,
của pôlinuclêôtít ADN mẹ và
mạch pôlinuclêôtit chứa ADN con kéo dài theo chiều 3
,
- 5
,
.
C. enzim xúc tác quá trình tự nhân đôi của ADN chỉ gắn vào đầu 5
,
của pôlinuclêôtít ADN mẹ và
mạch pôlinuclêôtit chứa ADN con kéo dài theo chiều 5
,
- 3
,
.
D. hai mạch của phân tử ADN ngược chiều nhau và có khả năng tự nhân đôi theo nguyên tắc bổ xung.
9) Quá trình tự nhân đôi của ADN, en zim ADN - pô limeraza có vai trò
A. tháo xoắn phân tử ADN, bẻ gãy các liên kết H giữa 2 mạch ADN lắp ráp các nuclêôtit tự do theo
nguyên tắc bổ xung với mỗi mạch khuôn của ADN.
B. bẻ gãy các liên kết H giữa 2 mạch ADN.
C. duỗi xoắn phân tử ADN, lắp ráp các nuclêôtit tự do theo nguyên tắc bổ xung với mỗi mạch khuôn
của ADN.
D. bẻ gãy các liên kết H giữa 2 mạch ADN, cung cấp năng lượng cho quá trình tự nhân đôi.
10) Điểm mấu chốt trong quá trình tự nhân đôi của ADN làm cho 2 ADN con giống với ADN mẹ là
A. nguyên tắc bổ sung, bán bảo tồn.
B. ADN con được tổng hợp từ ADN mẹ.
C. sự lắp ráp tuần tự các nuclêôtit.
D. một ba zơ bé bù với một ba zơ lớn.
Đáp án: 1B 2A 3C 4A 5C 6A 7A 8A 9A 10A.

4. Dặn dò cho tiết học tiếp theo:
Học bài và làm bài tập 3,4 SGK.
IV: Rút kinh nghiệm, bổ sung:
Ngày soạn: Ngày dạy:
Bài 2: Phiên mã và dịch mã
Tiết:
I/ Mục tiêu:
1. Kiến thức:
Sau khi học xong bài này học sinh phải:
- Nêu được những thành phần tham gia vào quá trình phiên mã và dịch mã.
- Trình bày được các diễn biến chính của quá trình phiên mã và dịch mã.
- Giải thích được sự khác nhau về nơi xảy ra phiên mã và dịch mã.
- Phân biệt được sự khác nhau cơ bản của phiên mã và dịch mã.
- Phân biệt được sự khác nhau cơ bản của phiên mã ở sinh vật nhân sơ và sinh vật nhân thực.
- Giải thích được vì sao thông tin di truyền ở trong nhân tế bào nhưng vẫn chỉ đạo được sự tổng
hợp prôtêin ở tế bào chất.
2. Kỹ năng:
- Rèn luyện được khả năng quan sát hình, mô tả hiện tượng biểu hiện trên hình.
- Phát triển được kỹ năng so sánh, suy luận trên cơ sở hiểu biết về mã di truyền.
3.Thái độ:
- Từ kiến thức: " Hoạt động của các cấu trúc vật chất trong tế bào là nhịp nhàng và thống nhất, bố mẹ
truyền cho con không phải là các tính trạng có sẵn mà là các ADN- cơ sở vật chất của các tính trạng" từ đó
có quan niệm đúng về tính vật chất của hiện tượng di truyền.
II/ Chuẩn bị:
1. Chuẩn bị của giáo viên:
- Phim( hoặc ảnh động, tranh ảnh phóng to) quá trình phiên mã và dịch mã.
- Phiếu học tập.
- Máy chiếu projector( hoặc máy chiếu Overhead, bảng phụ), máy tính...
2. Chuẩn bị của học sinh:
- Tấm bản trong( hoặc giấy rôki), bút phớt.

- Học bài cũ và xem trước bài mới.
III/ TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
1. Ổn định tố chức:
2. Kiểm tra bài cũ:
GV có thể dùng câu hỏi trắc nghiệm liên quan tới các kiến thức trọng tâm của bài trước để kiểm tra.
3. Giảng bài mới:
Tại sao thông tin di truyền trên ADN nằm trong nhân tế bào nhưng vẫn chỉ đạo được sự tổng hợp
prôtêin ở tế bào chất? Quá trình tổng hợp prôtêin diễn ra như thế nào và gồm những giai đoạn nào?
TG Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung
Hoạt động 1: Hướng dẫn học
sinh tìm hiểu cơ chế phiên mã.
1. Phát phiếu học tập 1 theo
nhóm bàn.
2. Giới thiệu đoạn phim( hoặc
ảnh động) về quá trình phiên
mã.
3. Yêu cầu học sinh quan sát
HS tìm hiểu cơ chế phiên mã.
- Nhận phiếu học tập 1.
- Theo dõi giáo viên giới thiệu.
- Quan sát phim, hình 2.1, độc
lập đọc SGK, thảo luận nhóm
và ghi nội dung vào tấm bản
trong( hoặc giấy rôki).
I/ Phiên mã:
1. Cấu trúc và chức năng của
các loại ARN: ( như kết quả
phiếu học tập ở đĩa CD tư
liệu).
2. Cơ chế phiên mã:

- Enzim tham gia: Enzim
pôlimeraza.
phim, hình 2.1, kết hợp độc lập
đọc SGK mục I-2, sau đó thảo
luận nhóm và hoàn thành nội
dung phiếu học tập 1 trong
thời gian 7'.
4. Yêu cầu các nhóm trao đổi
phiếu kết quả để kiểm tra chéo,
GV đưa kết quả một phiếu bất
kì để cả lớp cùng quan sát sau
đó gọi bất kì một học sinh
nhóm khác nhận xét, phân tích.
5. Nhận xét, bổ sung, hoàn
thiện, và đưa ra đáp án, tóm tắt
những ý chính để học sinh hiểu
và tự đánh giá cho nhau.
6. Trên cơ sở nội dung đã tóm
tắt và đoạn phim, yêu cầu một
học sinh trình bày lại diễn biến
của quá trình phiên mã
7. Hình thành khái niệm phiên
mã: Từ cơ chế và kết quả của
quá trình phiên mã, yêu cầu
học sinh cho biết thế nào là
phiên mã.
Hoạt động 2: Hướng dẫn học
sinh tìm hiểu diễn biến của quá
trình dịch mã.
1. Yêu cầu học sinh đọc mục

II-1 SGK và tóm tắt giai đoạn
hoạt hoá axit amin bằng sơ đồ.
Sau đó giáo viên hướng dẫn để
học sinh hoàn thiện và ghi vở.
( có thể chiếu minh hoạ cho
học sinh xem đoạn phim về
quá trình hoạt hoá các axit
amin)
2. ĐVĐ chuyển ý: Các aa sau
khi được hoạt hoá và gắn với
tARN tương ứng, giai đoạn
tiếp theo diễn ra như thế nào?
3. Phát phiếu học tập số 2 theo
nhóm bàn.
4. Giới thiệu 3 đoạn phim( ảnh
động) về cơ chế dịch mã.
5. Yêu cầu học sinh quan sát
phim kết hợp độc lập đọc SGK
mục II-2 trang 13, sau đó thảo
luận nhóm và hoàn thành nội
dung phiếu học tập 2 trong
thời gian 10 phút.
- Trao đổi phiếu kết quả cho
nhóm bạn.
- Quan sát phiếu giáo viên treo
trên bảng, cùng nhận xét để
hoàn thiện kiến thức.
- Đánh giá kết quả cho nhóm
bạn.
- Ghi nội dung tóm tắt vào vở

hoặc hoàn thiện phiếu học tập
và về nhà tóm tắt vào vở.
- Trình bày diễn biến cơ chế
phiên mã.
- Trình bày khái niệm phiên
mã .
HS tìm hiểu diễn biến của quá
trình dịch mã.
- Đọc mục II SGK.
- Tóm tắt giai đoạn hoạt hoá aa
bằng sơ đồ.
- Ghi bài theo sơ đồ giáo viên
đã chỉnh sửa.
- Nhận phiếu học tập số 2.
- Theo dõi giáo viên giới thiệu.
- Quan sát phim, độc lập đọc
SGK, thảo luận nhóm và ghi
nội dung vào tấm bản
- Điểm khởi đầu trên ADN mà
enzim hoạt động: Điểm khởi
đầu đứng trước gen đầu 3' của
mạch khuôn, đoạn ARN hoạt
động tương ứng với một gen.
- Chiều của mạch khuôn tổng
hợp ARN: 3'-5'.
- Chiều tổng hợp của mARN:
5'-3'.
- Nguyên tắc bổ sung: Ag =
Um, Gg = Xm, Tg= Am.
3. Khái niệm phiên mã: SGK

II/ Dịch mã:
1. Hoạt hoá axit amin:
aa ATP, enzim aa h.hoá
aa h.hoá ATP, enzim aa-
tARN
2. Tổng hợp chuỗi pôlipeptit:
a) Thành phần tham gia:
mARN trưởng thành, tARN,
một số loại enzim, ATP, các
axit amin tự do.
b) Diễn biến:
- Gồm 3 bước: Mở đầu, kéo
dài, kết thúc.
( như nội dung phiếu học tập 2
ở đĩa CD tư liệu)
6. Yêu cầu các nhóm trao đổi
phiếu kết quả để kiểm tra chéo
và lấy một phiếu bất kì để cả
lớp cùng quan sát sau đó gọi
bất kì một học sinh nhóm khác
nhận xét, phân tích.
7. Nhận xét, bổ sung, hoàn
thiện, đưa ra đáp án, giải thích
và tóm tắt những ý chính để
học sinh hiểu và tự đánh giá
cho nhau.
Lưu ý cho học sinh:
- Nhờ một loại enzim, aa mở
đầu được tách khỏi chuỗi
pôlipeptit vừa tổng hợp.

- Trên mARN thường có nhiều
ribôxôm tham gia dịch mã gọi
là pôlixôm.
8. Hãy giải thích sơ đồ cơ chế
phân tử của hiện tượng di
truyền:
ADN-> mARN-> prôtêin->
tính trạng
trong( hoặc giấy rôki).
- Trao đổi phiếu kết quả cho
nhóm bạn.
- Quan sát phiếu giáo viên treo
trên bảng, cùng nhận xét để
hoàn thiện kiến thức.
- Đánh giá kết quả cho nhóm
bạn.
- Ghi nội dung tóm tắt vào vở
hoặc hoàn thiện phiếu học tập
và về nhà tóm tắt vào vở.

- ADN được truyền lại cho đời
sau thông qua cơ chế tự sao.
- Trình bày được tính trạng của
cơ thể hình thành thông qua cơ
chế phiên mã từ ADN sang
mARN rồi dịch mã từ mARN
sang prôtêin và từ prôtêin qui
định tính trạng.
* Cơ chế phân tử của hiện
tượng di truyền: SGK

4. Củng cố:
- Yêu cầu học sinh xác định thời gian, vị trí và thành phần tham gia phiên mã, dịch mã.
- GV có thể treo bảng phụ hoặc chiếu trên màn hình các câu hỏi trắc nghiệm, yêu cầu cả lớp quan sát, gọi
một học sinh bất kỳ chọn phương án trả lời đúng, sau đó hỏi cả lớp về sự nhất trí hay không lần lượt các
phương án lựa chọn của học sinh đã trả lời. Từ đó củng cố và đánh giá được sự tiếp thu bài của cả lớp.
- Chọn phương án trả lới đúng hoặc đúng nhất trong mỗi câu sau :
1) Quá trình phiên mã có ở
A. vi rút, vi khuẩn.
B. sinh vật nhân chuẩn, vi khuẩn.
C. vi rút, vi khuẩn, sinh vật nhân thực.
D. sinh vật nhân chuẩn, vi rút.
2) Loại ARN có chức năng truyền đạt thông tin di truyền là
A. ARN thông tin. B. ARN vận chuyển.
B. ARN ribôxôm. D. SiARN.
3) Giai đoạn không có trong quá trình phiên mã của sinh vật nhân sơ là:
A. enzim tách 2 mạch của gen.
B. tổng hợp mạch polinuclêôtit mới.
C. cắt nối các exon.
D. các enzim thực hiện việc sửa sai.
4. Trong phiên mã, mạch ADN được dùng để làm khuôn là mạch
A. 3
,
- 5
,
.
B. 5
,
- 3
,
.

C. mẹ được tổng hợp liên tục.
D. mẹ được tổng hợp gián đoạn.
5. Các prôtêin được tổng hợp trong tế bào nhân chuẩn đều
A. bắt đầu từ một phức hợp aa- tARN.
B. kết thúc bằng axitfoocmin- Met.
C. kết thúc bằng Met.
D. bắt đầu bằng axitamin Met.
6. Thành phần nào sau đây không trực tiếp tham gia quá trình dịch mã?
A- mARN. B- ADN. C- tARN. D- Ribôxôm.
7. Trên mạch khuôn của một đoạn gen cấu trúc có trình tự các nuclêôtit như sau:
-XGA GAA TTT XGA-, căn cứ vào bảng mã di truyền có trình tự các axit amin trong chuỗi pôlipeptit
tương ứng được điều khiển tổng hợp từ đoạn gen đó là
A. - Ala- Leu- Lys- Ala-. B. - Leu- Ala- Lys- Ala-.
C. - Ala- Lys- Leu- Ala-. D. - Ala- Lys- Ala- Leu-.
Đáp án: 1.C 2.A 3C 4A 5D 6B 7A
5. Dặn dò cho tiết học tiếp theo:
1) Hãy kẻ bảng so sánh cơ chế phiên mã và dịch mã.
2) GV có thể ra thêm bài tập trong SBT phần tương ứng với bài đã học.
3) Nhắc nhở chuẩn bị bài 3.
----------------------------------------------------------
Phiếu học tập số 1
1. Dựa vào kiến thức đã học ở lớp 10 kết hợp quan sát hình 2.1 và đọc mục I-1 SGK để phân biệt các loại
ARN về đặc điểm cấu trúc và chức năng.
Loại ARN
Điểm
phân biệt
mARN tARN rARN
Đặc điểm cấu trúc
Chức năng
2. Quan sát đoạn phim kết hợp đọc SGK mục I-2 và mô tả lại diễn biến của quá trình phiên mã theo những

gợi ý sau:
Enzim tham gia
Điểm khởi đầu trên ADN mà enzim hoạt động
Chiều của mạch khuôn tổng hợp ARN
Chiều tổng hợp của mARN
Nguyên tắc bổ sung thể hiện như thế nào?
Hiện tượng xảy ra khi kết thúc phiên mã
Điểm khác biệt giữa phiên mã ở sinh vật nhân
sơ với sinh vật nhân thực
Phiếu học tập số 2

Hãy quan sát các đoạn phim( ảnh động) về cơ chế dịch mã kết hợp đọc sách giáo khoa mục II và hoàn
thành nội dung sau trong thời gian 10 phút:
1. Nêu những thành phần tham gia dịch mã.
2. Trình bày cơ chế dịch mã bằng cách tóm tắt nội dung vào bảng sau:
Các bước Diễn Biến
Mở đầu
Kéo dài
Kết thúc
IV: Rút kinh nghiệm, bổ sung:
...............................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................
Ngày soạn: Ngày dạy:
Bài 3 : Điều hoà hoạt động gen
Tiết:
I/ Mục tiêu :
1. Kiến thức :
Sau khi học xong bài này học sinh phải :
- Trình bày được cơ chế điều hoà hoạt động của các gen qua opêrôn ở sinh vật nhân sơ.
- Giải thích được vì sao trong tế bào lại chỉ tổng hợp prôtêin khi nó cần đến. Từ đó nêu được ý

nghĩa điều hoà hoạt động gen ở sinh vật.
- Nêu được sự khác nhau cơ bản về cơ chế điều hoà hoạt động gen giữa sinh vật nhân sơ và nhân
chuẩn.
2. Kỹ năng:
- Tăng cường khả năng quan sát hình và diễn tả hiện tượng diễn ra trên phim, mô hình, hình vẽ.
3. Thái độ :
- Rèn luyện khả năng suy luận về sự tối ưu trong hoạt động của thế giới sinh vật.
II/ Chuẩn bị :
1. Chuẩn bị của giáo viên:
- Phim( hoặc ảnh động, tranh ảnh phóng to) về sự điều hoà hoạt động các gen ở Lac opêrôn.
- Phiếu học tập.
- Máy chiếu projector( hoặc máy chiếu Overheard, bảng phụ), máy tính...
2. Chuẩn bị của học sinh:
- Tấm bản trong( hoặc giấy rôki), bút phớt.
- Học bài cũ và xem trước bài mới.
III/ TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
1. Ổn định tố chức:
2. Kiểm tra bài cũ:
GV có thể dùng câu hỏi trắc nghiệm liên quan tới các kiến thức trọng tâm của bài trước để kiểm tra.
3. Giảng bài mới:
Trong tế bào có rất nhiều gen, song ở mỗi thời điểm chỉ có một số gen hoạt động, phần lớn các gen ở trạng
thái bất hoạt. Tế bào chỉ tổng hợp prôtêin cần thiết vào những lúc thích hợp. Vậy cơ chế nào giúp cơ thể
thực hiện quá trình này?
TG Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung
Hoạt động 1: Hướng dẫn học
sinh tìm hiểu khái niệm, ý HS tìm hiểu khái niệm, ý nghĩa
I/ Khái quát về điều hoà hoạt
động gen.
nghĩa và các cấp độ điều hoà
hoạt động gen.

1. Yêu cầu học sinh độc lập
đọc SGK mục I sau đó thảo
luận nhóm( bàn) và trả lời tóm
tắt các câu hỏi sau vào tấm bản
trong ( hoặc bảng phụ) trong
thời gian 5 phút:
- Thế nào là điều hoà hoạt
động của gen?
- Sự điều hoà hoạt động của
gen có ý nghĩa như thế nào đối
với hoạt động sống của tế bào?
- Điều hoà hoạt động của gen
ở tế bào nhân sơ khác tế bào
nhân thực như thế nào?
2. Yêu cầu 1 nhóm treo ( hoặc
chiếu) kết quả lên bảng, các
nhóm khác trao đổi để kiểm tra
chéo kết qua cho nhau.
3. Gọi 1 vài học sinh nhận xét
từng nội dung của nhóm bạn
trên bảng.
4. Cho lớp cùng trao đổi để
thống nhất nội dung trả lời
từng câu và nhận xét kết quả
của nhóm bạn mà mình được
giao kiểm tra.
5. Nhận xét đánh giá kết quả
hoạt động của học sinh và
chỉnh sửa, hoàn thiện để học
sinh ghi bài.

và các cấp độ điều hoà hoạt
động gen.
- Độc lập đọc SGK.
- Thảo luận nhóm.
- Ghi tóm tắt câu trả lời.
- 1 nhóm treo kết quả.
- Các nhóm còn lại trao đổi
phiếu kết quả để kiểm tra chéo
cho nhau.
- Nhận xét.
- Tranh luận, trao đổi và thống
nhất nội dung.
- Đánh giá kết quả làm việc
của nhóm bạn
- Ghi bài.
1. Khái niệm về điều hoà
hoạt động của gen và ý nghĩa
(SGK phần in nghiêng)
2. Các cấp độ điều hoà hoạt
động gen:
- ở sinh vật nhân sơ, điều hoà
hoạt động gen gen chủ yếu
được tiến hành ở cấp độ phiên
mã.
- ở sinh vật nhân thực, sự điều
hoà phức tạp hơn ở nhiều cấp
độ từ mức ADN (trước phiên
mã), đến mức phiên mã, dịch
mã và sau dịch mã.
Hoạt động 2: Hướng dẫn học

sinh tìm hiểu điều hoà hoạt
động của gen ở sinh vật nhân
sơ
1. Phát phiếu học tập theo
nhóm bàn.
2. Giới thiệu sơ đồ mô hình
điều hoà của Lac opêrôn và
giới thiệu đoạn phim về hoạt
động của các gen trong Lac
opêrôn khi môi trường có
lactôzơ và không có lactôzơ.
3. Yêu cầu học sinh quan sát
HS tìm hiểu điều hoà hoạt
động của gen ở sinh vật nhân
sơ
- Nhận phiếu học tập.
- Theo dõi phần GV giới thiệu.
II/ Điều hoà hoạt động của
gen ở sinh vật nhân sơ.
1. Gen có thể hoạt động được
khi mỗi gen hoặc ít nhất một
nhóm gen(opêron) phải có
vùng điều hoà, tại đó các
enzim pôliraza và prôtêin điều
hoà bám vào để tổng hợp hoặc
ức chế tổng hợp mARN.
2. Mô hình điều hoà opêrôn:
SGK
3. Sự điều hoà hoạt động các
gen của ôpêrôn Lac:

hình, phim kết hợp độc lập đọc
SGK mục II và thảo luận nhóm
để hoàn thành nội dung phiếu
học tập trong thời gian 15
phút.
4. Yêu cầu 1 nhóm treo ( hoặc
chiếu) kết quả lên bảng, các
nhóm khác trao đổi để kiểm tra
chéo kết qua cho nhau.
5. Gọi 1 vài học sinh nhận xét
từng nội dung của nhóm bạn
trên bảng.
6. Cho lớp cùng trao đổi để
thống nhất từng nội dung và
nhận xét kết quả của nhóm bạn
mà mình được giao kiểm tra.
7. Nhận xét đánh giá kết quả
hoạt động của học sinh và
chỉnh sửa, hoàn thiện để học
sinh ghi bài.
- Quan sát tranh và phim.
- Đọc SGK.
- Thảo luận nhóm để thống
nhất hoàn thành nội dung
phiếu học tập.
- 1 nhóm treo kết quả.
- Các nhóm còn lại trao đổi
phiếu kết quả để kiểm tra chéo
cho nhau.
- Nhận xét.

- Tranh luận, trao đổi và thống
nhất nội dung.
- Ghi bài hoặc sửa phiếu học
tập để về nhà tự hoàn thiện vào
vở.
- Khi môi trường không có
lactôzơ: Gen điều hoà tổng hợp
prôtêin ức chế. Prôtêin này gắn
vào vùng O -> các gen cấu trúc
không hoạt động.
- Khi môi trường có lactôzơ:
Lactôzơ gắn với prôtêin ức chế
-> biến đổi cấu hình của
prôtêin ức chế-> prôtêin ức chế
không thể gắn vào vùng O ->
các gen cấu trúc hoạt động.
4. Củng cố:
1) Thế nào là điều hoà hoạt động của gen?
2) Trình bày cơ chế điều hoà hoạt động của gen trong Lac opêrôn.
3) Chọn phương án trả lới đúng hoặc đúng nhất trong mỗi câu sau :
3)1. Theo quan điểm về Ôperon, các gen điêù hoà gĩư vai trò quan trọng trong
A. tổng hợp ra chất ức chế.
B. ức chế sự tổng hợp prôtêin vào lúc cần thiết.
C. cân bằng giữa sự cần tổng hợp và không cần tổng hợp prôtêin.
D. việc ức chế và cảm ứng các gen cấu trúc để tổng hợp prôtêin theo nhu cầu tế bào.
3)2. Hoạt động của gen chịu sự kiểm soát bởi
A. gen điều hoà.
B. cơ chế điều hoà ức chế.
C. cơ chế điều hoà cảm ứng.
D. cơ chế điều hoà.

3)3 Hoạt động điều hoà của gen ở E.coli chịu sự kiểm soát bởi
A. cơ chế điều hoà ức chế.
B. cơ chế điều hoà cảm ứng.
C. cơ chế điều hoà theo ức chế và cảm ứng.
D. gen điều hoà.
3)4 Hoạt động điều hoà của gen ở sinh vật nhân chuẩn chịu sự kiểm soát bởi
A. gen điều hoà, gen tăng cường và gen gây bất hoạt.
B. cơ chế điều hoà ức chế, gen gây bất hoạt.
C. cơ chế điều hoà cảm ứng, gen tăng cường.
D. cơ chế điều hoà cùng gen tăng cường và gen gây bất hoạt.
*3)5 Điều không đúng về sự khác biệt trong hoạt động điều hoà của gen ở sinh vật nhân thực với sinh vật
nhân sơ là
A. cơ chế điều hoà phức tạp đa dạng từ giai đoạn phiên mã đến sau phiên mã.
B. thành phần tham gia chỉ có gen điều hoà, gen ức chế, gen gây bất hoạt.
C. thành phần than gia có các gen cấu trúc, gen ức chế, gen gây bất hoạt, vùng khởi động, vùng kết thúc và
nhiều yếu tố khác.
D. có nhiều mức điều hoà: NST tháo xoắn, điều hoà phiên mã, sau phiên mã, dịch mã sau dịch mã.
3)6 Sự điều hoà hoạt động của gen nhằm
A. tổng hợp ra prôtêin cần thiết.
B. ức chế sự tổng hợp prôtêin vào lúc cần thiết.
C. cân bằng giữa sự cần tổng hợp và không cần tổng hợp prôtêin.
D. đảm bảo cho hoạt động sống của tế bào trở nên hài hoà.
* 3)7 Sự biến đổi cấu trúc nhiễm sắc chất tạo thuận lợi cho sự phiên mã của một số trình tự thuộc điều hoà
ở mức
A. trước phiên mã.
B. phiên mã.
C. dịch mã.
D. sau dịch mã.
3)8 Trong cơ chế điều hoà hoạt động gen ở sinh vật nhân sơ, vai trò của gen điều hoà là
A. nơi gắn vào của prôtêin ức chế để cản trở hoạt động của enzim phiên mã

B. mang thông tin cho việc tổng hợp một prôtêin ức chế tác động lên vùng khởi đầu.
C. mang thông tin cho việc tổng hợp một prôtêin ức chế tác động lên gen chỉ huy.
D. mang thông tin cho việc tổng hợp prôtêin.
3)9 Sinh vật nhân thực sự điều hoà hoạt động của gen diễn ra
A. ở giai đoạn trước phiên mã.
B. ở giai đoạn phiên mã.
C. ở giai đoạn dịch mã.
D. từ trước phiên mã đến sau dịch mã.
Đáp án 1D 2D 3C 4D 5B 6D 7A 8C 9D
5. Dặn dò cho tiết học tiếp theo:
1) Trả lời câu hỏi và bài tập cuối bài.
2) Xem lại bài 21 SH 9.
3) Chuẩn bị bút phớt, bản trong/ giấy rôki.
----------------------------------------------------
Phiếu học tập
Hãy quan sát tranh hình 3.1, 3.2, kết hợp độc lập đọc SGK và thảo luận nhóm để hoàn thành các
yêu cầu sau trong thời gian 15 phút.
1. Để điều hoà được quá trình phiên mã mỗi gen có đặc điểm gì ?
2. Hãy trình bày vai trò của các thành phần của một opêrôn.
3. Mô tả hoạt động của các gen trong môi trường không có lactôzơ và môi trường có lactôzơ.
Môi trường không có lactôzơ Môi trường không có lactôzơ
IV: Rút kinh nghiệm, bổ sung:
...............................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................
Ngày soạn: Ngày dạy:
Bài 4 : Đột biến gen
Tiết:

I/ Mục tiêu :
1. Kiến thức :
Sau khi học xong bài này học sinh phải
- Nêu được khái niệm các dạng và cơ chế phát sinh chung của đột biến gen.
- Nêu được hậu quả và ý nghĩa của đột biến gen.
2. Kỹ năng
- Phát triển kỹ năng quan sát hình vẽ để rút ra hiện tượng, bản chất sự vật.
3. Thái độ :
- Hình thành quan điểm duy vật, phương pháp biện chứng khi xem xét hiện tượng tự nhiên, từ đó phát triển
tư duy lí luận, thấy được tính cấp thiết của việc bảo vệ môi trường, ngăn ngừa, giảm thiểu việc sử dụng các
tác nhân gây đột biến gen.
II/ Chuẩn bị:
1. Chuẩn bị của giáo viên:
- Phim( hoặc ảnh động, Tranh ảnh phóng to về các dạng đột biến gen, cơ chế phát sinh đột biến
điểm và hậu quả của đột biến gen .
- Phiếu học tập.
- Máy chiếu projector( hoặc máy chiếu Overheard, bảng phụ), máy tính...
2. Chuẩn bị của học sinh:
- Tấm bản trong( hoặc giấy rôki), bút phớt.
- Học bài cũ và xem trước bài mới.
III/ TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
1. Ổn định tố chức:
2. Kiểm tra bài cũ:
GV có thể dùng câu hỏi trắc nghiệm liên quan tới các kiến thức trọng tâm của bài trước để kiểm tra.
3. Giảng bài mới:
Trong tự nhiên, ở người bình thường có hồng cầu hình đĩa lõm hai mặt, tuy nhiên một số người hồng cầu
có hình liềm rất dễ vỡ gây thiếu máu và kéo theo một số hậu quả xấu. Tại sao có hiện tượng như vậy ? Để
giải thích hiện tượng này ta tìm hiểu bài…
TG Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung
Hoạt động 1: Hướng dẫn học

sinh tìm hiểu khái niệm đột
biến gen, thể đột biến, các dạng
đột biến gen, hậu quả và ý
nghĩa của đột biến gen.
1. Yêu cầu học sinh nhắc lại
khái niệm đột biến gen đã học
lớp 9.
2. Phát phiếu học tập theo
nhóm bàn.
3. Giới thiệu hình vẽ một gen
bình thường và các dạng đột
biến gen có đánh số thứ tự( tự
vẽ).
4. Yêu cầu học sinh quan sát
hình kết hợp độc lập đọc SGK
mục I-2 và mục III sau đó thảo
luận nhóm để hoàn thành nội
HS tìm hiểu khái niệm đột biến
gen, các dạng đột biến gen, hậu
quả và ý nghĩa của đột biến
gen.
- Nêu khái niệm đột biến gen.
- Nhận phiếu học tập theo
nhóm bàn.
- Quan sát hình vẽ.
- Độc lập đọc SGK.
- Thảo luận nhóm để hoàn
thành nội dung phiếu học tập 1.
I/ Đột biến gen.
1. Khái niệm chung:

Đột biến, thể đột biến (SGK)
2. Các dạng đột biến gen, hậu
quả và ý nghĩa của đột biến
gen: ( ghi như nội dung phiếu
học tập số 1)
dung phiếu học tập 1 trong thời
gian 7 phút.
5. Yêu cầu 1-2 nhóm treo kết
quả lên bảng( nếu sử dụng máy
chiếu thì chỉ chiếu kết quả của
1 nhóm) , các nhóm khác trao
đổi để kiểm tra chéo kết qua
cho nhau.
6. Yêu cầu cả lớp cùng đối
chiếu kết quả của 2 nhóm và
trao đổi để thống nhất từng nội
dung và nhận xét kết quả của
nhóm bạn mà mình được giao
kiểm tra.
7- Nhận xét đánh giá kết quả
hoạt động của học sinh và
chỉnh sửa, hoàn thiện để học
sinh ghi bài.
Hoạt động 2: Hướng dẫn học
sinh tìm hiểu cơ chế phát sinh
đột biến gen.
1. Giới thiệu đoạn phim và
hình ảnh về cơ chế phát sinh
đột biến gen ( hình 4.1, 4.2
SGK).

2. Yêu cầu học sinh quan sát
phim, hình ảnh kết hợp đọc
SGK mục II và nêu cơ chế phát
sinh đột biến gen.
GV có thể yêu cầu học sinh trả
lời câu hỏi vào bài ở trên.
- 1-2 nhóm treo kết quả lên
bảng.
- Đối chiếu, so sánh kết quả
của 2 nhóm và nhận xét, bổ
sung đồng thời đánh giá kết
quả của nhóm bạn được giao
kiểm tra.
- Ghi bài như nội dung phiếu
học tập 1.
HS tìm hiểu cơ chế phát sinh
đột biến gen.
- Theo dõi nội dung GV giới
thiệu.
- Quan sát phim, hình ảnh và
đọc SGK để trả lời câu hỏi.
II/ Cơ chế phát sinh đột biến
gen.
1. Sự kết cặp không đúng
trong tái bản ADN.
2. Do tác động của các tác
nhân lý, hoá, sinh học...
4. Củng cố:
Hãy chọn phương án đúng/đúng nhất trong mỗi câu sau:
1) Đột biến gen là

A. sự biến đổi một cặp nuclêôtit trong gen.
B. sự biến đổi một số cặp nuclêôtit trong gen.
C. những biến đổi trong cấu trúc của gen liên quan tới sự biến đổi một hoặc một số cặp nuclêôtit, xảy ra
tại một điểm nào đó của phân tử ADN.
D. những biến đổi xảy ra trên suốt chiều dài của phân tử ADN.
2) Thể đột biến là những cá thể mang đột biến
A. đã biểu hiện ra kiểu hình. B. nhiễm sắc thể.
C. gen hay đột biến nhiễm sắc thể. D. mang đột biến gen.
*3) Dạng đột biến gen gây hậu quả lớn nhất về mặt cấu trúc của gen là
A. mất 1 cặp nuclêôtit đầu tiên.
B. mất 3 cặp nuclêôtit trước mã kết thúc.
C. đảo vị trí 2 cặp nuclêôtit.
D. thay thế 1 nuclêôtit này bằng 1 cặp nuclêôtit khác.
4) Nguyên nhân gây đột biến gen do
A. sự bắt cặp không đúng, sai hỏng ngẫu nhiên trong tái bản ADN, tác nhân vật lí của ,tác nhân hoá
học, tác nhân sinh học của môi trường.
B. sai hỏng ngẫu nhiên trong tái bản ADN, tác nhân hoá học, tác nhân sinh học của môi trường.
C. sự bắt cặp không đúng, tác nhân vật lí của môi trường, tác nhân sinh học của môi trường.
D. tác nhân vật lí, tác nhân hoá học.
5) Đột biến gen có các dạng
A. mất, thêm, thay thế, 1 hoặc vài cặp nulêôtit.
B. mất, thêm, đảo vị trí 1 hoặc vài cặp nulêôtit.
C. mất, thay thế, đảo vị trí 1 hoặc vài cặp nulêôtit.
D. thêm, thay thế, đảo vị trí 1 hoặc vài cặp nulêôtit.
*6) Đột biến mất, thêm cặp nuclêôtit gây hậu quả lớn nhất trong cấu trúc của gen ở vị trí
A. đầu gen. B. giữa gen. C. 2/3 gen. D. cuối gen.
*7) Đột biến thêm cặp nuclêôtit trong gen
A. làm cho gen trở nên dài hơn so với gen ban đầu.
B. có thể làm cho gen trở nên ngắn hơn so với gen ban đầu.
C. tách thành hai gen mới bằng nhau.

D. có thể làm cho gen trở nên dài hoặc ngắn hơn gen ban đầu.
*8) Đột biến thay thế cặp nuclêôtit trong gen
A. làm cho gen có chiều dài không đổi.
B. có thể làm cho gen trở nên ngắn hơn so với gen ban đầu.
C. làm cho gen trở nên dài hơn gen ban đầu.
D. có thể làm cho gen trở nên dài hoặc ngắn hơn gen ban đầu.
9) Guanin dạng hiếm kết cặp với timin trong tái bản tạo nên
A. nên 2 phân tử timin trên cùng đoạn mạch ADN gắn nối với nhau.
B. đột biến A-T"G-X.
C. đột biến G-X" A-T.
D. sự sai hỏng ngẫu nhiên.
10) Tác nhân hoá học như 5- brômuraxin là chất đồng đẳng của timin gây
A. đột biến thêm A.
B. đột biến mất A.
C. nên 2 phân tử timin trên cùng đoạn mạch AND gắn nối với nhau.
D. đột biến A-T"G-X.
11) Trường hợp gen cấu trúc bị đột biến thay thế 1 cặp A-T bằng 1 cặp G-X, số liên kết hyđrô sẽ
A. tăng 1. B. tăng 2. C. giảm 1. D. giảm 2.
*12) Trường hợp đột biến liên quan tới 1 cặp nuclêôtit làm cho gen cấu trúc có số liên kết hy đrô không
thay đổi so với gen ban đầu là đột biến
A. đảo vị trí 2 cặp nuclêôtit. B. thay thế cặp nuclêôtit cùng loại.
C. đảo vị trí hoặc thêm 2 cặp nuclêôtit. D. thay thế cặp nuclêôtit.
13) Chuỗi pôlipeptit do gen đột biến tổng hợp so với chuỗi pôlipeptit do gen bình thường tổng hợp có số
axit amin bằng nhau nhưng khác nhau về axit amin thứ 80. Gen cấu trúc đã bị đột biến dạng
A. thay thế 1 cặp nuclêôtit này bằng 1 cặp nuclêôtit khác ở bộ ba thứ 80.
B. đảo vị trí cặp nuclêôtit ở vị trí 80.
C. thêm 1 cặp nuclêôtit vào vị trí 80.
D. mất cặp nuclêôtit ở vị trí thứ 80.
*14) Dạng đột biến thay thế nếu xảy ra trong một bộ ba từ bộ 3 mã hoá thứ nhất đến bộ 3 mã hoá cuối cùng
trước mã kết thúc có thể

A. làm thay đổi toàn bộ axitamin trong chuỗi pôlypéptít do gen đó chỉ huy tổng hợp.
B. không hoặc làm thay đổi 1 axitamin trong chuỗi pôlypéptít do gen đó chỉ huy tổng hợp.
C. làm thay đổi 2 axitamin trong chuỗi pôlypéptít do gen đó chỉ huy tổng hợp..
D. làm thay đổi một số axitamin trong chuỗi pôlypéptít do gen đó chỉ huy tổng hợp.
15) Đột biến gen có ý nghĩa đối với tiến hoá vì
A. làm xuất hiện các alen mới, tổng đột biến trong quần thể có số lượng đủ lớn.
B. tổng đột biến trong quần thể có số lượng lớn nhất.
C. đột biến không gây hậu quả nghiêm trọng.
D. là những đột biến nhỏ.
Đáp án :1C 2A 3A 4A 5A 6A 7D 8D 9C 10D 11A 12B 13A 14B 15A
5. Dặn dò cho tiết học tiếp theo:
1) Trả lời câu hỏi và bài tập cuối bài.
2) Xem lại bài 8 và bài 22 SH 9.
3) Chuẩn bị bài 5, bản trong, bút phớt.
----------------------------------------------------
Phiếu học tập
Hãy quan sát hình kết hợp độc lập đọc SGK mục I-2 và mục III sau đó thảo luận nhóm để hoàn thành bảng
sau trong thời gian 7 phút.
Dạng đột biến
Điểm so sánh
Đột biến thay thế một cặp nuclêôtit
Đột biến thêm hay mất một
cặp nuclêôtit
Hậu quả mỗi loại
Hậu quả chung và ý
nghĩa( Giống nhau)
IV: Rút kinh nghiệm, bổ sung:
...............................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................
Ngày soạn: Ngày dạy:
Bài 5 : Nhiễm sắc thể và đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể
Tiết:
I/ Mục tiêu:
1. Kiến thức :
Sau khi học xong bài này học sinh phải
- Mô tả được hình thái, đặc biệt là cấu trúc siêu hiển vi của NST ở sinh vật nhân thực.
- Nêu được khái niệm đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể.
- Nêu được nguyên nhân phát sinh, hậu quả và vai trò của mỗi dạng đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể
đối với tiến hoá và chọn giống.
2. Kỹ năng:
- Rèn luyện được khả năng quan sát hình, mô tả hiện tượng biểu hiện trên hình.
- Phát triển được kỹ năng tổng hợp từ những thông tin trình bày trong sách giáo khoa và từ kết quả
của các nhóm.
3. Thái độ :
- Nhận thức được nguyên nhân và sự nguy hại của đột biến nói chung và đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể
nói riêng đối với con người, từ đó bảo vệ môi trường sống, tánh các hành vi gây ô nhiễm môi trường như
làm tăng chất thải, chất độc hại gây đột biến.
- Biết được những ứng dụng của đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể có lợi vào thực tiễn sản xuất và tạo
nên sự đa dạng loài.
II/ Chuẩn bị:
1. Chuẩn bị của giáo viên:
- Phim( hoặc ảnh động, tranh ảnh phóng to)cấu trúc hiển vi, siêu hiển vi và các dạng đột biến cấu
trúc nhiễm sắc thể.
- Phiếu học tập.
- Máy chiếu projector( hoặc máy chiếu Overhead, bảng phụ), máy tính...
2. Chuẩn bị của học sinh:
- Tấm bản trong( hoặc giấy rôki), bút phớt.

- Học bài cũ và xem lại bài 8, bài 22 Sinh học 9.
III/ TIẾN TRÌNH BÀI HỌC:
1. Ổn định tố chức:
2. Kiểm tra bài cũ:
GV có thể dùng câu hỏi trắc nghiệm liên quan tới các kiến thức trọng tâm của bài trước để kiểm tra.
3. Giảng bài mới:
Đột biến ở cấp độ phân tử chính là đột biến gen vậy đột biến ở cấp độ tế bào là gì, cơ chế phát sinh, hậu
quả và có ý nghĩa như thế nào ?
TG Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung
Hoạt động 1: Hướng dẫn học
sinh tìm hiểu hình thái và cấu
trúc NST.
1. Giới thiệu hình ảnh về hình
thái, cấu trúc hiển vi và cấu trúc
siêu hiển vi của NST.
2. Yêu cầu học sinh quan sát
hình 5.1, 5.2 kết hợp đọc SGK
mục I và hoàn thành các nội
dung sau trong thời gian 10
phút:
- NST ở sinh vật nhân sơ và
nhân thực giống và khác nhau ở
HS tìm hiểu hình thái và cấu
trúc NST.
- Quan sát hình.
- Đọc SGK.
- Xác định những điểm giống
và khác nhau về NST ở sinh vật
I/ Hình tháI và cấu trúc
nhiễm sắc thể.

1. Hình thái NST.
ở sinh vật nhân thực:
- Cấu trúc hiển vi, sự biến đổi
hình thái( Giải thích ở H 5.1)
2. Cấu trúc siêu hiển vi :(mô
tả như hình 5.2) ; ý nghĩa của
các mức xoắn cuộn(khổ đầu
phần in nghiêng SGK)
- Điểm giống và khác nhau của
NST ở sinh vật nhân sơ và nhân
thực : giống nhau là đều có một
điểm nào?
- Mô tả sự biến đổi hình thái
NST qua các kì của phân bào.
- Mô tả cấu trúc siêu hiển vi
của NST, ý nghĩa của các mức
xoắn cuộn.
3. Gọi một vài học sinh trả lời
từng nội dung và cho lớp cùng
tranh luận để thống nhất nội
dung.
4. Bổ sung và nhấn mạnh các
nội dung sau:
- NST ở sinh vật nhân sơ và
nhân thực giống nhau là đều có
một thành phần quan trọng là
axit nuclêic nhưng khác nhau
về số lượng và mức độ tổ chức.
- ở sinh vật nhân thực, mỗi loài
có bộ NST đặc trưng về số

lượng, hình thái, cấu trúc. ở
phần lớn các loài, bộ NST trong
tế bào xôma thường tồn tại
thành từng cặp tương đồng
giống nhau về hình thái và kích
thước cũng như trình tự các
gen.
Hoạt động 2 : Hướng dẫn học
sinh hình thành và phát triển
khái niệm về đột biến cấu trúc
nhiễm sắc thể, các dạng, hậu
quả và ý nghĩa của các dạng đột
biến NST thông qua vấn đáp tái
hiện và nghiên cứu thông tin
SGK.
1. Yêu cầu học sinh nhắc lại
khái niệm về đột biến cấu trúc
nhiễm sắc thể đã đựơc học ở
lớp 9.
2. Trên cơ sở câu trả lời của
học sinh, GV chỉnh lý bổ sung
để học sinh hoàn thiện khái
niệm.
3. Phát phiếu học tập theo
nhóm bàn.
4. Giới thiệu đoạn phim về các
dạng đột biến cấu trúc NST.
5- Yêu cầu học sinh quan sát
phim kết hợp độc lập đọc SGK
mục II, sau đó thảo luận nhóm

để hoàn thành nội dung phiếu
nhân sơ và nhân thực.
- Mô tả sự biến đổi hình thái
NST qua các kì của phân bào.
- Mô tả cấu trúc siêu hiển vi
của NST
HS tự hình thành và phát triển
khái niệm đột biến cấu trúc
nhiễm sắc thể, các dạng, hậu
quả và ý nghĩa của đột biến cấu
trúc NST trên cơ sở kiến thức
lớp 9 và những thông tin được
trình bày trong SGK.
- Trình bày khái niệm đột biến
cấu trúc NST đã được học ở lớp
9.
- Ghi khái niệm
- Nhận phiếu học tập.
thành phần quan trọng là axit
nuclêic nhưng khác nhau về số
lượng và mức độ tổ chức.
ở sinh vật nhân sơ : chỉ là phân
tử ADN mạch kép, có dạng
vòng chưa có cấu trúc NST.
II/ Đột biến cấu trúc nst.
1. Khái niệm:SGK
2. Các dạng đột biến cấu trúc
nhiễm sắc thể:
Gồm 4 dạng.
- Mất đoạn

- Lặp đoạn
- Đảo đoạn
- Chuyển đoạn.
( Như đáp án phiếu học tập)
học tập trong thời gian
10phút( Ghi vào bản trong/bảng
phụ/giấy rôki)
6. Thu phiếu trả lời của 1 nhóm
bất kì treo/chiếu lên bảng để cả
lớp cùng quan sát, nhận xét.
Đồng thời yêu cầu các nhóm
còn lại trao đổi kết quả để kiểm
tra chéo cho nhau.
7. Gọi một số học sinh bất
kì( thuộc nhóm khác) nhận xét
đánh giá kết quả, bổ sung từng
phần trong phiếu được treo trên
bảng.
8. Nhận xét đánh giá hoạt động
của từng nhóm và bổ sung,
hoàn thiện những nội dung học
sinh làm chưa đúng. (cung cấp
phiếu đáp án hoặc sửa trực tiếp
trên tờ kết quả của 1 nhóm đã
được treo lên cho cả lớp thảo
luận).
9. Có thể yêu cầu học sinh giải
thích thêm: dạng đột biến cấu
trúc nhiễm sắc thể nào gây hậu
quả nghiêm trọng nhất? Tại

sao?
- Theo dõi phần GV giới thiệu.
- Quan sát phim, đọc SKG và
thảo luận nhóm hoàn thành
phiếu học tập.
- Trao đổi phiếu kết quả cho
nhóm bạn. Quan sát kết quả
trên bảng.
- Nhận xét, bổ sung những nội
dung chưa hoàn chỉnh của
phiếu trên bảng.
- Ghi bài theo nội dung đã
chỉnh sửa ở phiếu học tập.
- Trả lời câu hỏi và giải thích.
4. Củng cố:
Hãy chọn phương án đúng/đúng nhất trong mỗi câu sau:
1/ Cấu trúc nhiễm sắc thể ở sinh vật nhân sơ
A. chỉ là phân tử ADN mạch kép, có dạng vòng, không liên kết với prôtêin.
B. phân tử ADN dạng vòng.
C. phân tử ADN liên kết với prôtêin.
D. phân tử ARN.
2/ Thành phần hoá học chính của nhiễm sắc thể ở sinh vật nhân thực có ADN và prôtêin
A. dạng hitstôn. B. cùng các en zim tái bản.
C. dạng phi histôn. D. dạng hitstôn và phi histôn.
3/ Hình thái của nhiễm sắc thể biến đổi qua các kỳ phân bào và nhìn rõ nhất ở kỳ
A. trung gian. B. trước. C. giữa. D. sau.
4/ Mỗi nhiễm sắc thể chứa một phân tử ADN dài gấp hàng ngàn lần so với đường kính của nhân tế bào do
A. ADN có khả năng đóng xoắn.
B. sự gói bọc ADN theo các mức xoắn khác nhau.
C. ADN cùng với prôtêin hitstôn tạo nên các nuclêôxôm.

D. có thể ở dạng sợi cực mảnh.
*5/ Sự thu gọn cấu trúc không gian của nhiễm sắc thể
A. thuận lợi cho sự phân ly các nhiễm sắc thể trong quá trình phân bào.
B. thuận lợi cho sự tổ hợp các nhiễm sắc thể trong quá trình phân bào.
C. thuận lợi cho sự phân ly, sự tổ hợp các nhiễm sắc thể trong quá trình phân bào.
D. giúp tế bào chứa được nhiều nhiễm sắc thể.
6/ Một nuclêôxôm gồm
A. một đoạn phân tử ADN quấn 11/4 vòng quanh khối cầu gồm 8 phân tử histôn.
B. phân tử ADN quấn 7/4 vòng quanh khối cầu gồm 8 phân tử histôn.
C. phân tử histôn được quấn quanh bởi một đoạn ADN dài 146 cặp nuclêôtit.
D. 8 phân tử histôn được quấn quanh bởi 7/4 vòng xoắn ADN dài 146 cặp nuclêôtit.
7/ Mức xoắn 1 của nhiễm sắc thể là
A. sợi cơ bản, đường kính 10 nm.
B. sợi chất nhiễm sắc, đường kính 30 nm.
C. siêu xoắn, đường kính 300 nm.
D. crômatít, đường kính 700 nm.
8/ Mức xoắn 2 của nhiễm sắc thể là
A. sợi cơ bản, đường kính 10 nm.
B. sợi chất nhiễm sắc, đường kính 30 nm.
C. siêu xoắn, đường kính 300 nm.
D. crômatít, đường kính 700 nm.
9/ Mức xoắn 3 của nhiễm sắc thể là
A. sợi cơ bản, đường kính 10 nm.
B. sợi chất nhiễm sắc, đường kính 30 nm.
C. siêu xoắn, đường kính 300 nm.
D. crômatít, đường kính 700 nm.
10/ Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là những biến đổi về cấu trúc của
A. ADN. B. nhiễm sắc thể. C. gen. D. các nuclêôtit.
11/ Nguyên nhân phát sinh đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là do tác động của
A. tác nhân sinh học, tác nhân vật lí, hoá học, biến đổi sinh lí, hoá sinh nội bào.

B. tác nhân vật lí, hoá học, tác nhân sinh học.
C. biến đổi sinh lí, hoá sinh nội bào, tác nhân sinh học.
D. tác nhân vật lí, hoá học, biến đổi sinh lí, hoá sinh nội bào.
12/ Các dạng đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể gồm mất đoạn, lặp đoạn
A. đảo đoạn, thay thế đoạn. B. thay thế đoạn, đảo đoạn.
C. đảo đoạn, chuyển đoạn. D. quay đoạn, thay thế đoạn.
13/ Đột biến mất đoạn nhiễm sắc thể là
A. sự rơi rụng từng đoạn nhiễm sắc thể, làm giảm số lượng gen trên nhiễm sắc thể.
B. một đoạn của nhiễm sắc thể có thể lặp lại một hay nhiều lần, làm tăng số lượng gen trên đó.
C. một đoạn nhiễm sắc thể đứt ra rồi đảo ngược 180
0
và nối lại làm thay đổi trình tự phân bố gen.
D. sự trao đổi các đoạn nhiễm sắc thể không tương đồng làm thay đổi nhóm gen liên kết.
14/ Đột biến lặp đoạn nhiễm sắc thể là
A. sự rơi rụng từng đoạn nhiễm sắc thể, làm giảm số lượng gen trên nhiễm sắc thể.
B. một đoạn của nhiễm sắc thể có thể lặp lại một hay nhiều lần, làm tăng số lượng gen trên đó.
C. một đoạn nhiễm sắc thể đứt ra rồi đảo ngược 180
0
và nối lại làm thay đổi trình tự phân bố gen.
D. sự trao đổi các đoạn nhiễm sắc thể không tương đồng làm thay đổi nhóm gen liên kết.
15/ Đột biến đảo đoạn nhiễm sắc thể là
A. sự rơi rụng từng đoạn nhiễm sắc thể, làm giảm số lượng gen trên nhiễm sắc thể.
B. một đoạn của nhiễm sắc thể có thể lặp lại một hay nhiều lần, làm tăng số lượng gen trên đó.
C. một đoạn nhiễm sắc thể đứt ra rồi đảo ngược 180
0
và nối lại làm thay đổi trình tự phân bố gen.
D. sự trao đổi các đoạn nhiễm sắc thể không tương đồng làm thay đổi nhóm gen liên kết.
16/ Đột biến chuyển đoạn nhiễm sắc thể là
A. sự rơi rụng từng đoạn nhiễm sắc thể, làm giảm số lượng gen trên nhiễm sắc thể.
B. một đoạn của nhiễm sắc thể có thể lặp lại một hay nhiều lần, làm tăng số lượng gen trên đó.

C. một đoạn nhiễm sắc thể đứt ra rồi đảo ngược 180
0
và nối lại làm thay đổi trình tự phân bố gen.
D. sự trao đổi các đoạn nhiễm sắc thể không tương đồng làm thay đổi nhóm gen liên kết.
Đáp án:1A 2A 3C 4B 5C 6D 7A 8B 9C 10B 11A 12C 13A 14B 15C 16D
5. Dặn dò cho tiết học tiếp theo:
- Yêu cầu học sinh chuẩn bị bút phớt, bản trong/ giấy rôki, sưu tầm một số mẫu vật đột biến đa bội ( một
số loại quả như: cam, nho...) và một số hình ảnh về đột biến số lượng nhiễm sắc thể.
- Nhắc nhở học bài và trả lời câu hỏi và bài tập cuối bài.
- Xem lại bài 23 Sinh học 9.
-------------------------------------------------------
Phiếu học tập
Quan sát phim kết hợp xem những thông tin ở mục II, III trang SGK và thảo luận nhóm để hoàn thành nội
dung bảng sau trong thời gian 10 phút:
Dạng đột biến CT NST
Hậu quả Lợi ích
ý nghĩa chung
Mất đoạn
Đảo đoạn
Lặp đoạn
Chuyển đoạn
IV: Rút kinh nghiệm, bổ sung:
...............................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................
Ngày soạn: Ngày dạy:
Bài 6: Đột biến số lượng nhiễm sắc thể
Tiết:

I/ Mục tiêu:
1. Kiến thức:
Sau khi học xong bài này học sinh phải:
- Trình bày được khái niệm đột biến số lượng nhiễm sắc thể.
- Phân biệt được các dạng đột biến số lượng NST.
- Trình bày được nguyên nhân và cơ chế phát sinh các dạng đột biến số lượng nhiễm sắc thể.
2. Kỹ năng:
- Nêu hậu quả và vai trò của các dạng đột biến số lượng NST trong tiến hoá, chọn giống và quá
trình hình thành loài.
3. Thái độ:
- Ý thức bảo vệ nguồn gen, nguồn biến dị phát sinh, bảo tồn sự đa dạng sinh học đồng thời có biện pháp
phòng tránh, giảm thiểu các hội chứng do đột biến số lượng NST như các hội chứng Đao, Tớcnơ,
Klaiphentơ ...
II/ Chuẩn bị:
1. Chuẩn bị của giáo viên:
- Tranh hình phóng to 6.1 SGK, đoạn phim( ảnh động) về cơ chế phát sinh đột biến lệch bội.
- Phiếu học tập.
- Máy chiếu projector( hoặc máy chiếu Overhead, bảng phụ), máy tính...
2. Chuẩn bị của học sinh:
- Giấy rôki, bút phớt.
- Học bài cũ và xem lại bài 23 Sinh học 9.
III/ TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
1. Ổn định tố chức:
2. Kiểm tra bài cũ:
GV có thể dùng câu hỏi trắc nghiệm liên quan tới các kiến thức trọng tâm của bài trước để kiểm tra.
2. Bài mới :
Cơ thể sinh vật lưỡng bội có bộ nhiễm sắc thể bình thường 2n, điều gì sẽ xảy ra khi cơ thể sinh vật nào đó
của loài mang bộ nhiễm sắc thể không phải là 2n? Tại sao xuất hiện những cơ thể mang bộ nhiễm sắc thể
đó?
TG Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung

Yêu cầu học sinh nhắc lại khái
niệm đột biến số lượng NST đã
được học lớp 9.
Hoạt động 1: Hướng dẫn học
sinh tìm hiểu khái niệm và
phân loại, cơ chế phát sinh và
hậu quả, ý nghĩa của đột biến
lệch bội.
1. Yêu cầu học sinh quan sát
hình 6.1 kết hợp đọc SGK mục
I trong thời gian 7 phút và hoàn
thành những yêu cầu sau :
- Hãy chỉ ra những điểm giống
và khác nhau giữa các thể:
không, một, ba và bốn nhiễm.
Từ đó đưa ra công thức tổng
quát về số lượng NST trong
HS nhắc lại khái niệm
HS tìm hiểu khái niệm và phân
loại, cơ chế phát sinh và hậu
quả, ý nghĩa của đột biến lệch
bội
- Quan sát hình + đọc SGK.
- Giống: Biến đổi số lượng
NST ở 1 hay một số cặp.
- Khác: thể không: thiếu cả 2
* Khái niệm chung: SGK
I/ Đột biến lệch bội.
1. Khái niệm và phân loại :
- Khái niệm: SGK

- Số lượng NST dạng tổng
quát: 2n ± x ( x>=1)
- Các dạng: thể không, thể một,
thể ba, thể bốn.
2. Cơ chế phát sinh:
Do rối loạn phân bào-> một
hoặc vài cặp NST không phân
li.
- Sự không phân li xảy ra trong
giảm phân-> giao tử bất
thường, thụ tinh với giao tử
các dạng trên.
- Trình bày khái niệm đột biến
lệch bội.
- Thế nào là thể một kép, thể 4
kép?
- Những cơ chế nào làm xuất
hiện đột biến lệch bội?
- Vì sao đột biến lệch bội
thường gây chết hoặc giảm sức
sống?
- Nêu vai trò của đột biến lệch
bội.
2. Mỗi nội dung tương ứng,
yêu cầu 1 vài học sinh trả lời
và cho lớp cùng thảo luận để
thống nhất, hoàn thiện từng
đơn vị kiến thức. Với mỗi đơn
vị kiến thức GV có thể chốt lại
để học sinh ghi bài.

Hoạt động 2: Hướng dẫn học
sinh tìm hiểu các dạng đột biến
đa bội.
1. Phát phiếu học tập số 1 theo
nhóm bàn.
2. Yêu cầu học sinh quan sát sơ
đồ 6.2, 6.3 kết hợp độc lập đọc
SGK mục II và thảo luận nhóm
để hoàn thành nội dung phiếu
học tập số 1 trong thời gian 10
phút.
3. Thu phiếu trả lời của 1 nhóm
bất kì treo/chiếu lên bảng để cả
lớp cùng quan sát, nhận xét.
Đồng thời yêu cầu các nhóm
còn lại trao đổi kết quả để kiểm
tra chéo cho nhau.
4. Gọi một số học sinh bất
kì( thuộc nhóm khác) nhận xét
đánh giá kết quả, bổ sung từng
phần trong phiếu được treo trên
bảng.
5. Nhận xét đánh giá hoạt động
và của từng nhóm và bổ sung,
hoàn thiện những nội dung học
sinh làm chưa đúng. (cung cấp
phiếu đáp án hoặc sửa trực tiếp
trên tờ kết quả của 1 nhóm đã
được treo lên cho cả lớp thảo
luận).

NST của cặp; thể một: thiếu 1
NST của cặp; thể 3: thừa 1
NST của cặp; thể 4: thừa 2
NST của cặp.
- Nêu khái niệm.
- Thể 4 kép: thừa 4 NST ở 2
cặp khác nhau; thể 1 kép: thiếu
2 NST ở 2 cặp khác nhau.
- NST không phân li trong
nguyên phân, giảm phân.
- Đột biến lệch bội thường gây
chết vì làm mất cân bằng của
toàn hệ gen.
HS tìm hiểu các dạng đột biến
đa bội.
- Nhận phiếu học tập theo
nhóm bàn.
- Quan sát hình và độc lập đọc
SGK sau đó thảo luận nhóm để
cùng nhau hoàn thành nội dung
phiếu học tập số 1.
- 1 nhóm nộp phiếu học tập,
các nhóm còn lại trao đổi phiếu
để kiểm tra chéo cho nhau.
- Trao đổi, nhận xét, bổ sung
những nội dung chưa hoàn
chỉnh của phiếu trên bảng.
- Ghi bài theo nội dung đã
chỉnh sửa ở phiếu học tập
bình thường-> thể lệch bội.

- Sự không phân li xảy ra trong
nguyên ptreenowr tế bào sinh
dưỡng -> thể khảm
3. Hậu quả: SGK.
4. ý nghĩa: SGK
II/ Đột biến đa bội.
( như nội dung phiếu học tập)
4. Củng cố :
Chọn phương án đúng/đúng nhất trong mỗi câu sau:
1/ Đột biến số lượng nhiễm sắc thể là sự biến đổi số lượng nhiễm sắc thể có liên quan tới một
A. hoặc một số cặp nhiễm sắc thể.
B. số cặp nhiễm sắc thể.
C. số hoặc toàn bộ các cặp nhiễm sắc thể.
D. một số hoặc toàn bộ các cặp nhiễm sắc thể.
2/ Đột biến lệch bội là sự biến đổi số lượng nhiễm sắc thể liên quan tới một
A. hoặc một số cặp nhiễm sắc thể.
B. số cặp nhiễm sắc thể.
C. số hoặc toàn bộ các cặp nhiễm sắc thể.
D. một, một số hoặc toàn bộ các cặp nhiễm sắc thể.
3/ Trường hợp cơ thể sinh vật trong bộ nhiễm sắc thể gồm có hai bộ nhiễm của loài khác nhau là
A. thể lệch bội. B. đa bội thể chẵn.
C. thể dị đa bội. D. thể lưỡng bội.
4/ Các dạng đột biến lệch bội gồm thể không, thể một nhiễm, thể một nhiễm kép
A. thể ba, thể bốn kép. B. thể bốn, thể ba.
C. thể bốn, thể bốn kép. D. thể ba, thể bốn kép.
5/ Các đa bội lệch có ý nghĩa trong
A. tiến hoá, nghiên cứu di truyền.
B. chọn giống, nghiên cứu di truyền.
C. chọn giống, tiến hoá, nghiên cứu di truyền.
D. chọn giống, tiến hoá.

6/ Sự thụ tinh giữa 2 giao tử (n+1) sẽ tạo nên
A. thể 4 nhiễm hoặc thể ba nhiễm kép.
B. thể ba nhiễm.
C. thể 1 nhiễm.
D. thể khuyết nhiễm.
7/ Cơ chế phát sinh đột biến số lượng nhiễm sắc thể là
A. quá trình tiếp hợp và trao đổi chéo của nhiễm sắc thể bị rối loạn.
B. quá trình tự nhân đôi của nhiễm sắc thể bị rối loạn.
C. sự phân ly bất thường của một hay nhiều cặp nhiễm sắc thể tại kỳ sau của quá trình phân bào.
D. thoi vô sắc không hình thành trong quá trình phân bào.
8/ Hiện tượng đa bội ở động vật rất hiếm xảy ra vì
A. chúng mẫn cảm với các yếu tố gây đột biến.
B. cơ quan sinh sản thường nằm sâu trong cơ thể nên rất ít chịu ảnh hưởng của các tác nhân gây đa bội.
C. cơ quan sinh sản thường nằm sâu trong cơ thể, đồng thời hệ thần kinh phát triển.
D. chúng thường bị chết khi đa bội hoá.
9/ Trường hợp nào dưới đây chỉ có ở thực vật mà không có ở động vật?
A. Hợp tử. B. Đa bào lưỡng bội.
C. Đa bào đơn bội. D. Hợp tử luỡng bội
10/ Đột biến nhiễm sắc thể thường gây hậu quả nghiêm trọng hơn so với đột biến gen vì
A. khi phát sinh sẽ biểu hiện ngay ở một phần hay toàn bộ cơ thể và thường ảnh hưởng nghiêm trọng đến
sức sống và sự sinh sản của sinh vật.
B. đó là loại biến dị chỉ xảy ra trong nhân tế bào sinh vật.
C. gồm 2 dạng là đột biến cấu trúc và đột biến số lượng.
D. chỉ xuất hiện với tần số rất thấp.
Đáp án: 1D 2A 3C 4D 5C 6A 7C 8C 9C 10A
5. Dặn dò cho tiết học tiếp theo:
- Học bài và trả lời câu hỏi và bài tập cuối bài.
- Hoàn thành phiếu học tập số 2.
----------------------------------------------
Phiếu học tập số 1

Hãy quan sát sơ đồ 6.2, 6.3 kết hợp độc lập đọc SGK mục III và thảo luận nhóm để hoàn thành nội dung
bảng sau trong thời gian 10 phút :
Dạng đa bội
Điểm so sánh
Tự đa bội Dị đa bội
Khái niệm
Cơ chế phát sinh
Hậu quả và vai trò
Phiếu học tập số 2
Hãy phân biệt đột biến lệch bội với đột biến đa bội theo bảng sau:
Chỉ tiêu phân biệt Đột biến lệch bội Đột biến đa bội
Khái niệm
Các dạng
Cơ chế hình thành
Hậu quả
Vai trò
IV: Rút kinh nghiệm, bổ sung:
...............................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................
Ngày soạn: Ngày dạy:
Chương II - Tính quy luật của hiện tượng di truyền
Bài 8: Quy luật menđen: quy luật phân li
Tiết:
I- Mục tiêu:
1. Kiến thức:
Sau khi học xong bài này học sinh phải
- Nêu được thí nghiệm và cách giải thích kết quả thí nghiệm của Menden. Nêu được nội dung của quy luật

phân li.
- Trình bày được cơ sở tế bào học của quy luật phân li.
2. Kỹ năng:
- Rèn luyện kỹ năng quan sát và phân tích kênh hình để từ đó thu nhận thông tin.
3. Thái độ:
- Có ý thức vận dụng kiến thức về quy luật phân li vào thực tiễn sản xuất.
II- Chuẩn bị:
1. Chuẩn bị của giáo viên:
- Phim( ảnh động) về lai một tính và cơ sở tế bào học của quy luật phân li.
- Phiếu học tập.
2. Chuẩn bị của học sinh:
- Xem lại bài 2,3 SH 9.
- Tấm bản trong( hoặc giấy rôki), bút phớt.
III TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
1. Ổn định tố chức:
2. Kiểm tra bài cũ:
Bằng các câu hỏi tái hiện các kiến thức đã học lớp 9 liên quan tới bài học
3. Giảng bài mới:
Cùng thời với Menđen có nhiều người cùng nghiên cứu về Di truyền, nhưng vì sao ông lại được coi là cha
đẻ của Di truyền ? Điều gì đã khiến ông có được những thành công đó?
TG Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung
Hoạt động 1: Hướng dẫn học
sinh tìm hiểu phương pháp
nghiên cứu di truyền của
Menđen.
1. Yêu cầu học sinh đọc SGK
mục I, kết hợp kiến thức đã học
ở bài 1, 2 SH 9 để hoàn thiện
những nội dung sau trong thời
gian 10 phút:

- Hãy nêu những đặc điểm
trong phương pháp nghiên cứu
di truyền của Menden.
- Nêu thí nghiệm của Menden?
Từ kết quả thí nghiệm có nhận
xét gì về xu hướng biểu hiện
tính trạng ở F
1
? Về sự biểu hiện
tính trạng của bố mẹ ở F
1
và F
2
?
- Dựa vào đâu Menđen kết luận
được tỉ lệ kiểu hình 3:1 ở F
2
tương ứng với tỉ lệ kiểu gen
1:2:1?
HS tìm hiểu phương pháp
nghiên cứu di truyền của
Menđen.
- Đọc SGK và tái hiện kiến
thức SH 9, hoàn thành các yêu
cầu GV đặt ra.
- Phương pháp nghiên cứu
- Nêu thí nghiệm
- F
1
đồng tính giống bố hoặc

mẹ.
- F
1
chỉ biểu hiện tính trạng của
1 bên bố hoặc mẹ, F
2
biểu hiện
cả tính trạng của bố và mẹ với
tỉ lệ 3:1
- Từ kết quả F
3
.
I/ Phương pháp nghiên cứu di
truyền học của Menđen.
Phương pháp phân tích con lai
với quy trình(SGK)