Tổ chức bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên các trường trung học phổ thông ở thủ đô viêng chăn nước CHDCND lào

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

JACKY NGAOPASERT

TỔ CHỨC BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC CHỦ NHIỆM LỚP CHO
GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG Ở
THỦ ĐÔ VIÊNG-CHĂN NƯỚC CHDCND LÀO
Ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 8.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: TS. Lê Thùy Linh

THÁI NGUYÊN - 2019
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các kết quả
nghiên cứu trong Luận văn là trung thực, chưa từng được công bố trong bất kì
công trình nghiên cứu nào của tác giả khác.
Tác giả luận văn

JACKY NGAOPASERT

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

LỜI CẢM ƠN
Tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và lời cảm ơn sâu sắc tới TS. Lê Thùy
Linh,
người hướng dẫn khoa học đã tận tình chỉ dẫn, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình
nghiên cứu và thực hiện luận văn.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến các Thầy, Cô và cán bộ Trường Đại học
Sư phạm Thái Nguyên đã giúp đỡ và tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt
quá trình học tập và nghiên cứu.
Tôi xin tri ân sự động viên, khích lệ và ủng hộ của gia đình, người thân,
bạn bè và đồng nghiệp đã giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này.
Tác giả luận văn

JACKY NGAOPASERT

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN .................................................................................................i
LỜI CẢM ƠN......................................................................................................ii
MỤC LỤC ..........................................................................................................iii
DANH MỤC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT ...........................................................iv
DANH MỤC CÁC BẢNG ..................................................................................v
DANH MỤC BIỂU ĐỒ, HÌNH .........................................................................vi
MỞ ĐẦU.............................................................................................................1

1. Lý do chọn đề tài .............................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu .......................................................................................2
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu.................................................................2
4. Nhiệm vụ nghiên cứu ......................................................................................2
5. Giả thuyết khoa học.........................................................................................3
6. Phạm vi nghiên cứu .........................................................................................3
7. Cấu trúc luận văn .............................................................................................4
Chương 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ TỔ CHỨC BỒI DƯỠNG NĂNG
LỰC CHỦ NHIỆM LỚP CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NƯỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ
NHÂN DÂN LÀO ....................................................................................5
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ...................................................................5
1.1.1. Ở nước ngoài .............................................................................................5
1.1.2. Ở nước Lào ................................................................................................6
1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài...........................................................7
1.2.1. Năng lực, năng lực chủ nhiệm lớp ............................................................7
1.2.2. Bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên ....................................9
1.2.3. Tổ chức bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên trung học
phổ thông .................................................................................................11
1.3. Bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên trung học phổ
thông nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào ........................................13
1.3.1. Yêu cầu đối với năng lực chủ nhiệm lớp của giáo viên trung học
phổ thông nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào .................................13
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




1.3.2. Mục tiêu bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên trung học
phổ thông .................................................................................................15

1.3.3. Nội dung bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên trung
học phổ thông ..........................................................................................16
1.3.4. Phương pháp và hình thức bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho
giáo viên trung học phổ thông.................................................................17
1.4. Tổ chức bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên trung học
phổ thông nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào dựa vào năng lực ....18
1.4.1. Lập kế hoạch bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên
trung học phổ thông.................................................................................18
1.4.2. Tổ chức triển khai thực hiện kế hoạch bồi dưỡng năng lực chủ
nhiệm lớp cho giáo viên trung học phổ thông.........................................20
1.4.3. Chỉ đạo bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên trung học
phổ thông .................................................................................................20
1.4.4. Kiểm tra, đánh giá kết qủa bồi dưỡng năng lực CNL cho giáo viên
trung học phổ thông.................................................................................22
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng tới việc tổ chức bồi dưỡng năng lực chủ
nhiệm lớp cho giáo viên trung học phổ thông nước Cộng hòa Dân
chủ Nhân dân Lào....................................................................................23
Chương 2. THỰC TRẠNG TỔ CHỨC BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC
CHỦ NHIỆM LỚP CHO GIÁO VIÊN TRUNG HỌC PHỔ
THÔNG TẠI THỦ ĐÔ VIÊNG CHĂN NƯỚC CỘNG HÒA
DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO ..............................................................28
2.1. Khái quát về khách thể khảo sát và tổ chức khảo sát..............................28
2.1.1. Khái quát về giáo dục trung học phổ thông của thủ đô Viêng Chăn
nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào ...................................................28
2.1.2. Tổ chức khảo sát......................................................................................29
2.2. Thực trạng bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên trung
học phổ thông tại thủ đô Viêng Chăn nước Cộng hòa Dân chủ Nhân
dân Lào ....................................................................................................30
2.2.1. Thực trạng nội dung chương trình bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm
lớp cho giáo viên trung học phổ thông tại thủ đô Viêng Chăn nước

Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào ...........................................................30
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




2.2.2. Thực trạng hình thức và phương pháp bồi dưỡng năng lực chủ
nhiệm lớp cho giáo viên trung học phổ thông tại thủ đô Viêng Chăn
nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào ..................................................32
2.3. Thực trạng tổ chức hoạt động bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp
cho giáo viên trung học phổ thông tại thủ đô Viêng Chăn nước
Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào ...........................................................36
2.3.1. Thực trạng lập kế hoạch bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho
giáo viên trung học phổ thông tại thủ đô Viêng Chăn nước Cộng
hòa Dân chủ Nhân dân Lào .....................................................................36
2.3.2. Thực trạng công tác tổ chức thực hiện bồi dưỡng năng lực chủ
nhiệm lớp cho giáo viên trung học phổ thông tại thủ đô Viêng Chăn
nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào ..................................................38
2.3.3. Thực trạng chỉ đạo hoạt động bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp
cho giáo viên trung học phổ thông tại thủ đô Viêng Chăn nước
Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào ...........................................................40
2.3.4. Thực trạng công tác kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng năng lực chủ
nhiệm lớp cho giáo viên trung học phổ thông tại thủ đô Viêng Chăn
nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào...................................................42
2.3.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến tổ chức bồi dưỡng năng lực
chủ nhiệm lớp cho giáo viên trung học phổ thông tại thủ đô Viêng
Chăn nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào.........................................44
2.4. Đánh giá chung về thực trạng..................................................................46
2.4.1. Về ưu điểm ..............................................................................................46
2.4.2. Tồn tại, hạn chế .......................................................................................47

2.4.3. Nguyên nhân những tồn tại, hạn chế .......................................................48
Kết luận chương 2..............................................................................................49
Chương 3. BIỆN PHÁP TỔ CHỨC BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC CHỦ
NHIỆM LỚP CHO GIÁO VIÊN TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
TẠI THỦ ĐÔ VIÊNG CHĂN NƯỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ
NHÂN DÂN LÀO LÀO ........................................................................50
3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực chủ
nhiệm lớp cho giáo viên trung học phổ thông tại thủ đô Viêng Chăn
nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào ..................................................50
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




3.1.1. Đảm bảo tính mục tiêu ............................................................................50
3.1.2. Đảm bảo tính hệ thống ............................................................................51
3.1.3. Đảm bảo tính phù hợp .............................................................................51
3.1.4. Đảm bảo tính hiệu quả.............................................................................52
3.2. Các biện pháp tổ chức bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo
viên trung học phổ thông tại thủ đô Viêng Chăn nước Cộng hòa
Dân chủ Nhân dân Lào ............................................................................52
3.2.1. Biện pháp 1: Tổ chức tuyên truyền giáo dục, nâng cao nhận thức
của giáo viên và cán bộ quản lý về vai trò, năng lực chủ nhiệm lớp,
đồng thời nâng cao nhận thức về tổ chức bồi dưỡng năng lực chủ
nhiệm lớp cho giáo viên ..........................................................................52
3.2.2. Biện pháp 2: Tổ chức khảo sát nhu cầu, xây dựng nội dung chương
trình bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên THPT tại thủ
đô Viêng Chăn nước CHDCND Lào dựa vào năng lực..........................56
3.2.3. Biện pháp 3: Quản lý phát triển đội ngũ giáo viên cốt cán để hỗ trợ
các giáo viên còn ít kinh nghiệm, mới ra trường trong việc nâng cao

năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên THPT tại thủ đô Viêng Chăn
nước CHDCND Lào ................................................................................60
3.2.4. Biện pháp 4: Chỉ đạo đa dạng hóa và tạo môi trường cơ sở vật chất
thuận lợi để tạo động lực thúc đẩy giáo viên bồi dưỡng và phát huy
năng lực chủ nhiệm lớp ...........................................................................63
3.2.5. Biện pháp 5: Lập kế hoạch đầu tư và quản lý sử dụng hiệu quả cơ
sở vật chất cho hoạt động bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho
giáo viên THPT tại thủ đô Viêng Chăn nước CHDCND Lào ................65
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp..............................................................67
3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất ..........68
Kết luận chương 3..............................................................................................75
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.........................................................................76
1. Kết luận..........................................................................................................76
2. Kiến nghị .......................................................................................................77
TÀI LIỆU THAM KHẢO...............................................................................79
PHỤ LỤC
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




DANH MỤC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT
BDNLCNL :

Bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp

CBQL

:

Cán bộ quản lý

CNL

:

Chủ nhiệm lớp

CNH-HĐH :

Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa

CHDCND

:

Cộng hòa dân chủ nhân dân

ĐNGV

:

Đội ngũ giáo viên

ĐTBD

:

Đào tạo bồi dưỡng

GD&TT

:

Giáo dục và thể thao

GD

:

Giáo dục

GV

:

Giáo viên

GVCN

:

Giáo viên chủ nhiệm

HS

:

Học sinh

THPT

:

Trung học phổ thông

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1.

Các trường trung học phổ thông trong địa bàn khảo sát ...............30

Bảng 2.2.

Đánh giá của CBQL, GV về thực trạng nội dung bồi dưỡng
năng lực chủ nhiệm lớp .................................................................31

Bảng 2.4.

Đánh giá của CBQL, GV về thực trạng phương pháp bồi
dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp......................................................35

Bảng 2.5.

Đánh giá của CBQL, GV về thực trạng lập kế hoạch bồi
dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp......................................................36

Bảng 2.6.

Đánh giá của CBQL, GV về thực trạng tổ chức thực hiện bồi
dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp......................................................39

Bảng 2.7.

Đánh giá của CBQL, GV về thực trạng chỉ đạo bồi dưỡng
năng lực chủ nhiệm lớp .................................................................41

Bảng 2.8.

Đánh giá của CBQL, GV về thực trạng kiểm tra, đánh giá kết
quả bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp.........................................43

Bảng 2.9.

Đánh giá của CBQL, GV về thực trạng các yếu tố ảnh hưởng
đến tổ chức bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp............................45

Bảng 3.1.
69

Kết quả khảo nghiệm về tính cần thiết của các biện pháp đề xuất.......

Bảng 3.2.
71

Kết quả khảo nghiệm về tính khả thi của các biện pháp đề xuất......

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




DANH MỤC BIỂU ĐỒ, HÌNH
BIỂU ĐỒ:
Biểu đồ 3.1. So sánh tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất....
73
HÌNH:
Hình 1.1.

Mô hình chung cấu trúc năng lực..................................................7

Hình 1.2.

Quy trình tổ chức bồi dưỡng .......................................................12

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Nhà giáo là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục, vì vậy quan tâm bồi
dưỡng phát triển năng lực chủ nhiệm lớp, giáo dục cho giáo viên nói chung và
giáo viên THPT nói riêng là nội dung quản lý của các cấp lãnh đạo của nhiều
quốc gia quan tâm nhằm nâng cao chất lượng giáo dục nói chung và chất lượng

giáo dục THPT nói riêng.
Để bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên THPT, các quốc gia
đều có chương trình, kế hoạch tổ chức thực hiện nhằm huy động mọi nguồn lực,
thiết lập bộ máy tổ chức chỉ đạo nhằm thực hiện có hiệu quả hoạt động bồi
dưỡng giáo viên THPT. Tổ chức bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo
viên THPT là một nội dung chủ yếu của quá trình phát triển nguồn nhân lực
trong ngành giáo dục và đào tạo nói chung và đối với các nhà trường THPT
nói riêng. Tổ chức bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên THPT đòi
hỏi phải thực hiện đầy đủ các nội dung của quá trình bồi dưỡng nguồn nhân lực
như khảo sát nhu cầu bồi dưỡng, lập kế hoạch bồi dưỡng, xây dựng nội dung,
chương trình tổ chức bồi dưỡng, chỉ đạo các hoạt động bồi dưỡng, kiểm tra
đánh giá kết quả bồi dưỡng nhăm tạo động lực cho hoạt động bồi dưỡng phát
triển và nâng cao năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên THPT.
Giáo dục phổ thông của nước CHDCND Lào đang thực hiện công cuộc đổi
mới. Tuy nhiên, năng lực chủ nhiệm lớp của giáo viên THPT của nước
CHDCND Lào còn nhiều bất cập chưa đáp ứng yêu cầu chủ nhiệm lớp trong
các nhà trường so với các nước lân cận. Vì vậy, vấn đề quản lý bồi dưỡng năng
lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên THPT của nước CHDCND Lào là một vấn đề
cấp thiết hiện nay nhằm đẩy nhanh công cuộc đổi mới giáo dục THPT của nước
CHDCND Lào.
Trong thời gian gần đây tại thủ đô Viêng Chăn nước CHDCND Lào đã có
giáo viên chủ nhiệm lớp các trường THPT đủ về cả số lượng, cơ cấu và chất
lượng, song vẫn còn những hạn chế về năng lực chủ nhiệm lớp, đòi hỏi phải có
quá trình bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên. Trong các nhà
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




trường THPT thì đội ngũ giáo viên cơ bản đạt trình độ chuyên môn, nghiệp vụ

về bằng cấp theo quy định của luật giáo dục, nhưng so với các yêu cầu của
năng lực chủ nhiệm lớp ở một số tiêu chí đạt được mức chưa cao; công tác bồi
dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên THPT theo nhu cầu của thực tiễn
còn nhiều hạn chế, kém hiệu quả và chậm đổi mới. Như vậy,việc bồi dưỡng
năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên THPT đáp ứng yêu cầu nâng cao chất
lượng giáo dục và đảm bảo chất lượng giáo dục trong các nhà trường THPT
được coi là nhiệm vụ cấp bách và lâu dài.
Trên đây là lý do tác giả chọn đề tài: "Tổ chức bồi dưỡng năng lực chủ
nhiệm lớp cho giáo viên các trường trung học phổ thông ở thủ đô Viêng
Chăn nước CHDCND Lào".
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và khảo sát thực trạng; luận văn đề xuất một
số biện pháp tổ chức bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên THPT tại
thủ đô Viêng Chăn nước CHDCND Lào nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ
giáo viên chủ nhiệm lớp, nâng cao chất lượng giáo dục và đảm bảo chất lượng
giáo dục THPT.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Quá trình bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên trường THPT,
nước CHDCND Lào.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp tổ chức bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên các
trường THPT ở thủ đô Viêng Chăn, nước CHDCND Lào.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
4.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về tổ chức bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp
cho giáo viên các trường THPT CHDCND Lào.
4.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng tổ chức bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp
cho giáo viên trường THPT tại thủ đô Viêng Chăn nước CHDCND Lào.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

4.3. Đề xuất những biện pháp tổ chức bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho
giáo viên các trường THPT tại thủ đô Viêng Chăn nước CHDCND Lào.
5. Giả thuyết khoa học
Tổ chức bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên THPT thủ đô
Viêng Chăn nước CHDCND Lào đã đạt được nhiều thành tựu đáng ghi nhận.
Tuy nhiên, trong quá trình tổ chức bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp còn tồn
tại những bất cập, chưa thực sự đáp ứng yêu cầu đổi mới nâng cao chất lượng
giáo dục toàn diện. Nếu đề xuất được các biện pháp tổ chức bồi dưỡng năng lực
chủ nhiệm lớp cho giáo viên các trường THPT của thủ đô Viêng Chăn nước
CHDCND Lào một cách khoa học, đồng bộ dựa trên nhu cầu bồi dưỡng và phù
hợp với các nguồn lực hiện có thì sẽ nâng cao được năng lực chủ nhiệm lớp cho
giáo viên trong các nhà trường ở Viêng Chăn nước CHDCND Lào.
6. Phạm vi nghiên cứu
6.1. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
* Về nội dung: Nghiên cứu thực trạng năng lực chủ nhiệm lớp và thực trạng
tổ chức bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên THPT tại thủ đô
Viêng Chăn nước CHDCND Lào.
* Về khách thể khảo sát: Khảo sát cán bộ quản lý và giáo viên chủ nhiệm ở
7 trường THPT thủ đô Viêng Chăn.
6.2. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn đã sử dụng phối hợp 03 nhóm phương pháp nghiên cứu sau:
6.2.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Để có cơ sở lý luận, làm nền tảng cho việc nghiên cứu đề tài chúng tôi đã
hệ thống, thu thập và phân tích các tài liệu khoa học, các văn bản Chỉ thị, Nghị
quyết của Đảng, Chính phủ, của Bộ Giáo dục và Thể Thao về quản lý, năng
lực, năng lực chủ nhiệm lớp của giáo viên ở trường THPT từ đó xây dựng
khung lý luận của đề tài.

6.2.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Phương pháp điều tra viết: Sử dụng phiếu trưng cầu ý kiến để tìm hiểu,
khảo sát nhằm thu thập những thông tin cần thiết về thực trạng bồi dưỡng năng
lực chủ nhiệm lớp cho GV và công tác tổ chức bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




lớp cho giáo viên ở các trường THPT thủ đô Viêng Chăn. Từ đó phân tích tổng
hợp, đánh giá thực trạng vấn đề nghiên cứu.
Phương pháp phỏng vấn: Trực tiếp tiếp xúc với CBQL các cấp, GV
thông qua một số câu hỏi để tìm hiểu về trình độ, năng lực của giáo viên các
trường THPT.
Phương pháp quan sát: Quan sát các hoạt động giáo dục học sinh của
giáo viên chủ nhiệm lớp ở các trường THPT trong giờ sinh hoạt lớp... Tham
quan cơ sở vật chất, trang thiết bị nhà trường; dự các buổi giảng dạy chuyên
môn, họp hội đồng nhà trường.
Phương pháp nghiên cứu sản phẩm: Tham quan cơ sở vật chất, trang
thiết bị nhà trường; nghiên cứu sản phẩm của các giáo viên (kế hoạch, các văn
bản chỉ đạo, trang thiết bi giảng dạy).
Phương pháp chuyên gia: Dùng phiếu trưng cầu ý kiến để xin ý kiến các
chuyên gia hoặc khách thể nghiên cứu để khảo nghiệm tính cần thiết và khả thi
của biện pháp đề xuất trong đề tài.
6.2.3. Nhóm phương pháp bổ trợ
Sử dụng một số công thức toán học như tính tỷ lệ phần trăm, tính hệ số
tương quan… để thống kê số lượng, chất lượng về đội ngũ GV, kết quả học tập
của HS trường THPT và xử lý số liệu, định lượng kết quả nghiên cứu nhằm đưa
ra những kết luận phục vụ công tác nghiên cứu.
7. Cấu trúc luận văn

Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Kiến nghị, Tài liệu tham khảo và Phụ lục,
nội dung chính của luận văn được cấu trúc thành 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về tổ chức bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp
cho giáo viên trung học phổ thông nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào.
Chương 2: Thực trạng tổ chức bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho
giáo viên trung học phổ thông tại thủ đô Viêng Chăn nước Cộng hòa Dân chủ
Nhân dân Lào.
Chương 3: Biện pháp tổ chức bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho
giáo viên trung học phổ thông tại thủ đô Viêng Chăn nước Cộng hòa Dân chủ
Nhân dân Lào.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




Chương 1
CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ TỔ CHỨC BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC
CHỦ NHIỆM LỚP CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC
PHỔ THÔNG NƯỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Ở nước ngoài
Công tác CNL ở nhà trường phổ thông là một trong những nhiệm vụ giáo
dục quan trọng. Trong hệ thống tổ chức của các trường phổ thông, đơn vị cơ
bản được tổ chức giảng dạy và giáo dục HS là lớp học. Hình thức tổ chức dạy
học, GD theo lớp được hình thành từ thế kỉ XVI do nhà giáo dục Tiệp Khắc
JA.Cômenxki đề xướng. Mô hình lớp học được duy trì và ngày càng phát triển
mạnh mẽ ở khắp các nước trên thế giới. Không những vậy, mô hình lớp học
được phát triển và mở rộng, tùy thuộc vào điều kiện thực tế, xong bao giờ lớp
học vẫn cần người quản lý. Để quản lý lớp học, nhà trường cử ra một trong
những GV đang giảng dạy làm chủ nhiệm lớp. GVCN được hiệu trưởng nhà

trường lựa chọn từ những GV ưu tú có kinh nghiệm GD, có uy tín trong HS,
được hội đồng nhà trường nhất trí phân công chủ nhiệm lớp học xác định để
thực hiện mục tiêu.
Trong tác phẩm “Phương pháp công tác chủ nhiệm lớp” (NXB Giáo dục
Matxcova 1984), Bôn-Đư-rép N.I. đã trình bày những phương pháp cơ bản về
cách thức thực hiện công tác chủ nhiệm lớp ở các trường phố thông [4].
Theo quan điểm của UNESCO cho rằng GD trung học mà thế hệ trẻ lựa
chọn cho mình những giá trị cần thiết cho cuộc sống cũng như con đường
chuẩn bị bước vào hoạt động nghề nghiệp và cuộc sống sau này. Vì vậy, trong
nhà trường phố thông người GV cần tổ chức các hoạt động phong phú, đa dạng
để HS có thể tham gia được dễ dàng và thông qua đó giáo dục cho HS có tri
thức, kỹ năng cần thiết cho cuộc sống, học tập ở trình độ cao hơn.
Ở Việt Nam, nhiều tác giả cũng đã quan tâm nghiên cứu về công tác chủ
nhiệm lớp. Tác giả Nguyễn Thanh Bình quan tâm sâu sắc tới “Công tác chủ
nhiệm lớp ở trường THPT” [1]. Trong công trình này tác giả đã chỉ rõ vị trí, vai
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




trò cũng như nội dung công tác của người GVCN lớp ở nhà trường phổ thông.
Những yêu cầu về phẩm chất, năng lực của người GV làm công tác CNL. Đây
được coi là cơ sở quan trọng để xác định nội dung bồi dưỡng năng lực chủ
nhiệm lớp cho GV.
Tác giả Nguyễn Dục Quang đã “Bàn về năng lực giáo dục của đội ngũ
giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường phổ thông” [14]. Trong bài viết này, tác giả
đã trên cơ sở chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học để phân tích những yêu
cầu về năng lực đối với người giáo viên chủ nhiệm lớp và đây là những nội
dung giáo viên cần phải được bồi dưỡng và tự bồi dưỡng.
Tác giả Nguyễn Thị Thúy nghiên cứu vấn đề “Bồi dưỡng năng lực chủ

nhiệm lớp cho giáo viên ở các trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu học trên
địa bàn huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên” [19]. Trong nghiên cứu này, tác giả đã
xác lập được cơ sở lý luận về hoạt động bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp,
đánh giá được thực trạng bồi dưỡng ở các trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu
học trên địa bàn huyện Nậm Pồ, Điện Biên và đề xuất được 06 biện pháp tổ
chức bồi dưỡng có giá trị và khả thi cao.
1.1.2. Ở nước Lào
Đối với nước CHDCND Lào với việc công tác chủ nhiệm lớp từ xưa đến
nay vẫn gặp rất nhiều khó khăn bởi vì nước CHDCND Lào chưa có nhiều
người nghiên cứu, chưa có nhiều nhà khoa học quan tâm đến so với các nước
lân cận như là: Việt Nam, Thái Lan, Campuchia... Chính vì vậy để tạo được
giáo viên chủ nhiệm lớp tốt và chuẩn về chuyên môn cũng chưa được đáp ứng
yêu cầu, đa số giáo viên chủ nhiệm lớp từng các trường học đều là chưa có kinh
nghiệm, chưa bao giờ được học và được bồi dưỡng kiến thức về chủ nhiệm lớp.
Giáo viên chủ nhiệm lớp ở Lào chủ nhiệm lớp bằng cách học hỏi kinh nghiệm
với các giáo viên đã làm công tác lâu năm hoặc là tự tham khảo tự nghiên cứu.
Trong những mấy năm vừa qua bộ GD&TT Lào cũng đã nhìn thấy, đã
quan tâm đến vấn đề này và đã tổ chức lên một lớp bồi dưỡng năng lực chủ
nhiệm lớp cho giáo viên. Bộ GD&TT Lào đã có chuyên gia, Giáo viên chủ
nhiệm có nhiều kinh nghiệm trong nước để mở một khóa học bồi dưỡng năng
lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên chủ nhiệm tại thủ đô Viêng Chăn.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài
1.2.1. Năng lực, năng lực chủ nhiệm lớp
- Năng lực:
Năng lực là “khả năng, điều kiện chủ quan hoặc tự nhiên sẵn có để thực

hiện một hoạt động nào đó” như năng lực tư duy, năng lực tài chính hoặc là
“phẩm chất tâm sinh lý và trình độ chuyên môn tạo cho con người khả năng
hoàn thành một loại hoạt động nào đó với chất lượng cao” như năng lực chuyên
môn, năng lực lãnh đạo.
Năng lực là tổ hợp các thuộc tính độc đáo của cá nhân phù hợp với những
yêu cầu của một hoạt động nhất định, đảm bảo cho hoạt động đó có kết quả tốt.
Năng lực vừa là tiền đề, vừa là kết quả của hoạt động. Năng lực vừa là điều
kiện cho hoạt động đạt kết quả nhưng đồng thời năng lực cũng phát triển ngay
trong chính hoạt động ấy (kinh nghiệm, trải nghiệm).
Với định nghĩa năng lực cho từng lĩnh vực bao gồm 3 loại năng lực theo
phân công lao động: năng lực cốt lõi, năng lực chung và năng lực chức
năng/chuyên môn (Hình 1.1). Biểu hiện của các loại năng lực này đều thông
qua kiến thức, kỹ năng và thái độ/hành vi.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




Năng lực thực hiện

Năng lực quản lí

công việc

công việc

Kỹ năng

Thái độ

Năng lực xử lý tình
huống

Kiến thức

Năng lực xây dựng môi

Năng lực

trường làm việc

Hình 1.1. Mô hình chung cấu trúc năng lực

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




Trong đào tạo nghề “Năng lực là tổ hợp thuộc tính tâm sinh lý và trình độ
chuyên môn đã được chứng thực/chứng tỏ là hoàn thành một hoặc nhiều công
việc theo các tiêu chuẩn tương ứng trong bối cảnh hoạt động thực tế của
nghề”. Quá trình hình thành năng lực phải gắn với luyện tập, thực hành và trải
nghiệm các công việc thuộc nghề nào đó và bảo đảm thực hiện có hiệu quả. Nó
bao gồm cả khả năng chuyển tải kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm và thói quen
làm việc vào các tình huống trong phạm vi của nghề. Nó cũng bao gồm cả sự tổ
chức thực hiện, sự thay đổi, cách tân và tính hiệu quả cá nhân cần có để làm
việc với đồng nghiệp, với người lãnh đạo, quản lý cũng như với khách hàng
của mình.
Như vậy, ngoài bộ ba then chốt kiến thức-kỹ năng-thái độ, năng lực còn

phải phụ thuộc vào một số yếu tố chủ quan khác như thể chất - sinh lý và yếu tố
khách quan như bối cảnh và điều kiện làm việc.
Với những phân tích trên, chúng tôi quan niệm: Năng lực là tổ hợp của hệ
thống kiến thức, kỹ năng và thái độ của cá nhân, đáp ứng những yêu cầu của
hoạt động và đảm bảo cho hoạt động đạt được những kết quả cao trên cơ sở
vận dụng các thuộc tính của cá nhân.
Các năng lực hình thành trên cơ sở của các tư chất tự nhiên, qua quá trình
trải nghiệm, tích lũy, do tập luyện tạo nên. Năng lực được chia thành năng lực
chung và năng lực chuyên môn.
- Năng lực chủ nhiệm lớp:
Từ khái niệm năng lực, chúng tôi quan niệm: Năng lực chủ nhiệm lớp là
sự tổ hợp của hệ thống kiến thức, kỹ năng và thái độ của giáo viên về công tác
chủ nhiệm lớp, giúp giáo viên hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ của công tác
chủ nhiệm lớp ở trường THPT.
Năng lực chủ nhiệm lớp của giáo viên THPT được xác định dựa trên đặc
điểm lao động, nội dung công tác của GVCN lớp.


Có thể nói, bên cạnh việc chú ý nâng cao năng lực chuyên môn, GVCN
cũng cần học tập, tích lũy kiến thức, kỹ năng mềm, để trang bị nghiệp vụ của
một nhà tâm lý, một nhà giáo dục sư phạm, tự rèn luyện để có tấm lòng của
người cha, người mẹ và trở thành tấm gương sáng cho học sinh noi theo, góp
phần hoàn thành tốt công tác chủ nhiệm lớp.
1.2.2. Bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên
* Bồi dưỡng
Khái niệm “Bồi dưỡng” được hiểu bồi bổ, nuôi dưỡng thêm (ví dụ: tăng
thêm sức khỏe bằng chất bổ ăn uống đầy đủ để bồi dưỡng sức khỏe; Tăng thêm
năng lực và phẩm chất: như đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ, bồi dưỡng kỹ năng,
bồi dưỡng đạo đức...).
Theo từ điển tiếng Việt: “Bồi dưỡng là làm tăng thêm năng lực hoặc phẩm

chất của đối tượng được bồi dưỡng” [20].
Trong công tác cán bộ và hoạt động xã hội: Bồi dưỡng là hoạt động nhằm
bổ sung, cập nhật kiến thức, kỹ năng chuyên môn cho cán bộ, công chức, người
lao động trong một tổ chức hành chính nhà nước cơ quan đơn vị, doanh nghiệp
khi mà những kiến thức, kỹ năng được đào tạo trước đây đã lạc hậu hoặc không
đủ để thực hiện có hiệu quả hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ trong tổ chức đó.
Trong công tác cán bộ của Đảng và thực tế xã hội. Khái niệm “Bồi dưỡng”
thường được kèm với cụm từ: “Đào tạo, bồi dưỡng”. Đảng luôn đặt vấn đề
quan trọng trong việc đào tạo, bồi dưỡng cán bộ nhằm đáp ứng yêu cầu đặt ra
ngày càng cao của xã hội, thời kỳ đẩy mạnh CNH-HĐH đất nước và hội nhập
quốc tế. Theo đó, đào tạo được xem như là một quá trình làm cho người ta “Trở
thành người có năng lực theo những tiêu chuẩn nhất định”, còn “Bồi dưỡng”
được xác định là quá trình làm cho con người “tăng thêm năng lực hoặc phẩm
chất”. Như vậy, xét về mặt thời gian dài hơn, thường từ là một năm học trở lên,
về bẳng cấp thì đạo tạo có bẳng cấp chứng nhận chình độ được đào tạo, còn bồi


dưỡng thường chỉ có chứng chỉ chứng nhận đã học qua khóa bồi dưỡng. Việc
tách bạch khái niệm ĐTBD riêng rẽ chỉ để tiện cho việc phân tích cặn kẽ sự
giống và khác nhau giữa đào tạo và bồi dưỡng.
Đào tạo, bồi dưỡng dược xác định là quá trình làm biến đổi hành vi con
người một cách có hệ thống thông qua việc học tập. Việc học tập này có được
là kết quả của việc giáo dục, hướng dẫn, phát triển và lĩnh hội kinh nghiệp một
cách có kễ hoạch. Theo định nghĩa của Ủy ban nhân dân của Anh, ĐTBD được
xác định như là: Một quá trình có kế hoạch làm biến đổi thái độ, kiến thức hoặc
kỹ năng thông qua việc học tập rèn luyện để làm việc có hiệu quả trong một
hoạt động hay trong một loạt các hoạt động nào đó. Mục đích của nó, xét theo
tình hình công tác ở tổ chức, là phát triển nâng cao năng lực cá nhân và đáp
ứng nhu cầu nhân lực hiện tại và ương lai của cơ quan.
Từ những quan niệm nêu trên, có thể nhận thấy: bồi dưỡng được xem như

là một hoạt động đặc thù của con người, là hoạt động làm tăng thêm kiến thức,
kỹ năng cho đối tượng bồi dưỡng dựa trên nền kiến thức kỹ năng đã có. Hoạt
động bồi dưỡng có các đặc điểm sau đây:
Mục đích bồi dưỡng: nhằm nâng cao phẩm chất và năng lực chuyên môn
để người lao động nâng cao chất lượng và hiệu quả công việc đang làm.
Chủ thể bồi dưỡng: những người đã được đào tạo, có trình độ chuyên môn,
có năng lực trong việc bồi dưỡng cho các đối tượng.
Đối tượng bồi dưỡng: những cá nhân hoặc tổ chức có nhu cầu nâng cao
kiến thức hoặc kĩ năng chuyên môn nghiệp vụ để đáp ứng yêu cầu nghề nghiệp.
Với hướng tiếp cận nghiên cứu của đề tài, chúng tôi quan niệm: “Bồi
dưỡng là quá trình bổ sung, bồi đắp những thiếu hụt về tri thức, cập nhật tri
thức, kỹ năng mới trên cơ sở những tri thức, kỹ năng và thái độ đã có để mở
mang và làm cho phát triển thêm, có giá trị làm tăng hệ thống những tri thức,
kỹ năng, nghiệp vụ, làm giàu vốn hiểu biết, nâng cao hiệu quả lao động”.


* Bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên
Từ khái niệm bồi dưỡng, chúng tôi quan niệm: Bồi dưỡng năng lực chủ
nhiệm lớp cho giáo viên là quá trình bổ sung, bồi đắp những thiếu hụt về tri
thức chủ nhiệm lớp, cập nhật những tri thức và kỹ năng mới về vị trí, vai trò,
chức năng của GVCN trong bối cảnh xã hội có nhiều thay đổi để làm phong
phú thêm hệ thống tri thức, kỹ năng chủ nhiệm lớp của giáo viên, nhằm nâng
cao chất lượng của công tác chủ nhiệm lớp.
Bồi dưỡng giáo viên để nâng cao trình độ về kiến thức và kĩ năng làm
công tác chủ nhiệm lớp, trên cơ sở đó phát triển năng lực sư phạm cho giáo
viên trong công tác chủ nhiệm, giúp họ hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, góp
phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường.
Tổ chức bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp ở đây là giúp giáo viên hình
thành các kĩ năng sư phạm giải quyết công việc, giúp giáo viên nâng cao nhận
thức về công tác chủ nhiệm, thấy rõ được vai trò, vị trí, chức năng và nhiệm vụ

của người giáo viên chủ nhiệm; Nắm được rõ các công việc phải làm, nên làm
và cần làm của người giáo viên chủ nhiệm.
Chủ thể quản lí là lãnh đạo nhà trường, Ban giám hiệu có nhiệm vụ đề
xuất các biện pháp quản lí nhằm bồi dưỡng nâng cao năng lực của đội ngũ giáo
viên chủ nhiệm lớp và chất lượng công tác chủ nhiệm lớp nhằm đáp ứng mục
tiêu giáo dục của nhà trường trong giai đoạn hiện nay.
1.2.3. Tổ chức bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên trung học
phổ thông
Bồi dưỡng với ý nghĩa của một hoạt động trong tổ chức được quan niệmlà
quá trình làm thay đổi hành vi của đối tượng bồi dưỡng một cách có kế hoạch,
có hệ thống thông qua chương trình và hướng dẫn học tập, cho phép đối tượng
đạt được các trình độ kiến thức, kỹ năng và năng lực để thực hiện công việc có
hiệu quả.


Tổ chức bồi dưỡng chính là quá trình tổ chức thực hiện bồi dưỡng để đạt
được mục tiêu của nó. Quy trình tổ chức bồi dưỡng bao gồm các thành tố sau:

Xác định nhu cầu bồi dưỡng
Xác định yêu cầu học tập
Kếhoạch
hoạch chương
chương trình bồi
Kế


Kỹ
thuật
Kỹ thuật

Thiết bị

Cơ sở bồi dưỡng

Báo cáo viên

Thực hiện kế hoạch bồi dưỡng
Đánh giá bồi dưỡng

Hình 1.2. Quy trình tổ chức bồi dưỡng
Tổ chức bồi dưỡng có thể tiếp cận theo nhiều cách khác nhau.
Theo hướng tiếp cận quá trình bao gồm:
- Tổ chức mục tiêu bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp: xác định, xây dựng
và triển khai hoạt động bồi dưỡng GVCN theo mục tiêu, yêu cầu.
- Tổ chức nội dung bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp: là việc xác định,
xây dựng, sắp xếp các tri thức khoa học, phẩm chất, kỹ năng cần bồi dưỡng
nhằm thỏa mãn mục tiêu đã xác định phù hợp với đối tượng.
- Tổ chức hình thức bồi dưỡng: sử dụng các hình thức tổ chức phong phú
nhằm thực hiện nội dung, chương trình bồi dưỡng.
- Sử dụng các phương pháp, biến pháp bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp
cho GV là cách thức tác động vào đội ngũ GVCN làm cho họ tăng thêm về
kiến thức, kỹ năng làm công tác chủ nhiệm lớp nhằm giúp họ nâng cao năng
lực giúp họ hoàn thành tốt hơn nhiệm vụ được giao. Như vậy, các biện pháp tổ
chức bồi dưỡng đội ngũ GVCN sẽ rất phong phú, đa dạng. Để GVCN nâng cao


trình độ của mình, có rất nhiều cách khác nhau như: Mở lớp học bồi dưỡng
kiến thức, kỹ năng, tham quan thực tế học hỏi kinh nghiệm, trang bị cho họ kỹ
năng tự bồi dưỡng.
Theo tiếp cận chức năng quản lý, nội dung của hoạt động này được thể

hiện như sau:
- Lập kế hoạch bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho GV các trường
THPT.
- Tổ chức thực hiện kế hoạch bồi dưỡng chủ nhiệm lớp cho GV các
trường THPT.
- Chỉ đạo thực hiện kế hoạch bồi dưỡng chủ nhiệm lớp cho GV các
trường THPT.
- Kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng chủ nhiệm lớp cho GV các
trường THPT.
1.3. Bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên trung học phổ thông
nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào
1.3.1. Yêu cầu đối với năng lực chủ nhiệm lớp của giáo viên trung học phổ
thông nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào
Giáo viên chủ nhiệm lớp là linh hồn của một lớp học, là người thay mặt
hiệu trưởng tổ chức các hoạt động, xây dựng lớp thành một tập thể vững mạnh
để giáo dục học sinh theo mục tiêu đã đề ra, do đó người giáo viên chủ nhiệm
lớp phải phấn đấu để đạt được các yêu cầu sau đây:
- Có năng lực chuyên môn tốt, đang giảng dạy có kết quả một môn học
trong lớp, có điều kiện gần gũi theo dõi, giúp đỡ học sinh học tập, rèn luyện
một cách thường xuyên.
- Nắm vững lí luận sư phạm, sử dụng các phương pháp giáo dục tập thể và
giáo dục cá biệt, có kinh nghiệm tổ chức các hoạt động phù hợp với tâm lí lứa
tuổi học sinh và với điều kiện thực tế của lớp, của nhà trường một cách linh hoạt.
- Có tư cách đạo đức tốt, gương mẫu trong cuộc sống, lao động và trong
quan hệ với đồng nghiệp và học sinh. Giáo viên chủ nhiệm phải là tấm gương
sáng về mọi phương diện cho học sinh noi theo.