Văn 9 - Tuần 33

Tr ờng THCS
Ngữ Văn 9

Tuần 33 - Tiết 161 Ngày soạn: 21/ 04
Văn bản
Bắc sơn
( Nguyễn Huy Tởng)
A Mục tiêu:
Giúp học sinh nắm đợc nội dung và ý nghĩa của đoạn trích hồi 4 vở kịch Bắc Sơn. Thấy đợc nghệ
thuật viết kịch của Nguyễn Huy TởngHình thành những hiểu biết sơ lợc về thể loại kịch nói.
B Chuẩn bị:
GV: Sgk, Sgv, Stk. Soạn giáo án
HS: Sgk, đọc văn bản, trả lời câu hỏi Sgk.
C Tiến trình dạy học:
1/ Tổ chức lớp
2/ Kiểm tra bài cũ:
? Vì sao nói Giôn Thoóc- tơn là ông chủ lí tởng của con chó Bấc?
? Tình cảm của Bấc với Giôn Thoóc - tơn nh thế nào?
3/ Bài mới:
Đọc chú thích dấu sao sgk.
? N êu hiểu biết của em về tác giả?
? Văn bản Bắc Sơn?
I Giới thiệu chung:
1. Tác giả:
Nguyễn Huy Tởng(1912-1960),nhà văn, nhà viết kịch
nổi tiếng với tiểu thuyết Sống mãi với thủ đô, một số
truyện lịch sử cho thiếu nhi
2. Văn bản
- Bắc Sơn là vở kịch nói đầu tiên sau cách mạng tháng
tám, lấy đề tài từ cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn (1940-1941)
oqi hùng và bi tráng.

- Văn bản trích từ hồi bốn của vở kịch.
G/v cùng học sinh đọc và tìm hiểu.
II - Đọc - Hiểu văn bản:
1. Đọc- Tìm hiểu chú thích:
- Học sinh.
2. Loại hình kịch và các thể kịch:
- Giáo viên giới thiệu ? - Loại hình nghệ thuật sân khấu.
- Bao gồm nhiều thể loại kịch.
- đợc cấu trúc theo vở: hồi, cảnh.
3.Xung đột và hành động kịch:
? Em hãy chỉ ra xung đột kịch và và
hành động kịch trong hai lớp kịch
này?
- Xung đột kịch: Đó là những mâu thuẫn chính trong
kịch.
+ Lực lợng cách mạng> < kẻ thù( Pháp và tay sai)
- Hành động kịch: Hành động của nhân vật đợc thể hiện
rõ qua xung đột kịch.
- Xung đột cơ bản trong kịch Bắc Sơn là xung đột giữa
lực lợng cách mạng và kẻ thù. Xung đột cơ bản ấy đợc
thể hiện thành những xung đột cụ thể giữa các nhân vật
và trong nội tâm một số nhân vật ( Thơm, bà cụ Phơng).
?6
Tr ờng THCS
Ngữ Văn 9

? Trong các lớp kịch này, tác giả đã
xây dựng đợc một tình huống bất
ngờ, gay cấn. Đó là tình huống nào?
Xung đột kịch diễn ra trong chuỗi các hành động kịch

có quan hệ gắn kết với nhau.
- Trong hồi 4, xung đột kich: lực lợng cách mạng >< kẻ
thù đợc thể hiện trong sự đối đầu giữa Ngọc >< Thái,
Cửu. Xung đột ấy diễn ra trong hoàn cảnh cuộc khởi
nghĩa đã bị đàn áp, kẻ thù đang truy lùng những chiến sĩ
cách mạng và xung đột này còn diễn ra ở nhân vật
Thơm.
- Tình huống ấy có tác dụng nh thế nào trong việc thể
hiện xung đột và phát triển hành động kịch?
- Xung đột kịch ở hồi 4 đợc bộc lộ qua một tình huống
căng thẳng, bất ngờ: Thái và Cửu trong lúc lẩn trốn sự
truy lùng của Ngọc và đồng bọn lại chạy đúng vào nhà
Ngọc, lúc chỉ có Thơm ở nhà. Tình huống ấy buộc
Thơm phải có sự lựa chọn dứt khoát và bằng việc che
giấu cho hai ngời, Thơm đã đứng hẳn về phía cách
mạng. Mặt khác, tình huống ấy cũng cho Thơm thấy rõ
bộ mặt phản động của chồng.
- Tình huống:
Thái và Cửu trong lúc lẩn trốn sự truy lùng của Ngọc và
đồng bọn lại chạy đúng vào nhà Ngọc, lúc chỉ có Thơm
ở nhà.
? Phân tích tâm trạng và hành động
của nhân vật Thơm?
? Nhân vật thơm ở vào hoàn cảnh
nh thế nào?
? Chồng Thơm là ngời nh thế nào?
? Cuộc sống của Ngọc và Thơm ntn?
? Trớc hoàn cảnh nh vậy Thơm có
tâm trạng ntn?
4. Phân tích:

a. Nhân vật Thơm:
- Tóm tắt những nét chính về nhân vật Thơm.
Thơm là vự Ngọc, một nho lại trong bộ máy cai trị của
Pháp. Thơm quen với cuộc sống an nhàn, đợc chồng
chiều, thích sắm sửa, ăn diện. Vì thế, cô đứng ngoài
phong trrrào khi cuộc khởi nghĩa nổ ra, mặc dù cha và
em trai là những quần chúng tích cực tham gia khởi
nghĩa. Nhng Thơm vẫn cha bị mất đi bản chất trung
thực, lòng tự trọng và tình thơng ngời. Thơm quý trọng
ông giáo Thái- ngời cán bộ cách mạngKhi lực lợng
cách mạng bị đàn áp, cả cha và em trai đều hi sinh,
Thơm ân hận và càng bị giày vò khi biết dần dần biết đ-
ợc rằng Ngọc làm tay sai cho địch, dẫn quân Pháp về
đánh úp lực lợng khởi nghĩa.
- Ngọc sẵn sàng và dễ dàng thoả mãn những nhu cầu ăn
diện của Thơm: tậu nhà mới, đa Thơm nhiều tiền, đánh
nhẫn, may mặcCha và em thì chết, mẹ bỏ đi.
- Hình ảnh ngời cha trong lúc hi sinh, những lời cuối
cùng của ông, khẩu súng trao lại cho thơm, sự hi sinh
của em trai, tình cảnh thơng tâm của ngời mẹ gần nh hoá
điên, bỏ nhà đi lang thang-> Tất cả những điều đó luôn
ám ảnh, giày vò tâm trí cô.
- Trong cô luôn có sự băn khoăn, nghi ngờ đối với Ngọc
ngày càng tăng: trong những lần đối thoại với chồng, sự
nghi ngờ khiến Thơm luôn tìm cách dò xét ý nghĩ và
hành động của Ngọc để tìm hiểu sự thực.
Tr ờng THCS
Ngữ Văn 9

D. Củng cố Hớng dẫn:

? Nhắc lại kiến thức sơ lợc về thể loại kịch theo hiểu biết của em?
? Hành động kịch là gì?
? Xung đột kịch đợc hiểu nh thế nào?
- Học bài
- Chuẩn bị phần còn lại.
_______________________________________________
Tuần 33 - Tiết 162 Ngày soạn: 22/ 04
Văn bản
Bắc sơn
( Nguyễn Huy Tởng)
A Mục tiêu:
Giúp học sinh nắm đợc nội dung và ý nghĩa của đoạn trích hồi 4 vở kịch Bắc Sơn. Thấy đợc nghệ
thuật viết kịch của Nguyễn Huy TởngHình thành những hiểu biết sơ lợc về thể loại kịch nói.
B Chuẩn bị:
GV: Sgk, Sgv, Stk. Soạn giáo án
HS: Sgk, đọc văn bản, trả lời câu hỏi Sgk.
C Tiến trình dạy học:
1/ Tổ chức lớp
2/ Kiểm tra bài cũ:
? Hãy cho biết: Kịch là nh thế nào ?
? Mâu thuẫn và xung đột kịch có vai trò nh thế nào trong một tác phẩm kịch ?
3/ Bài mới:
? Trong lớp kịch này, khi Ngọc trở
về đặt Thơm vào hoàn cảnh ntn?
? Thái độ của Thơm đối với Ngọc
ntn?
b. Tâm trạng và hành động của Thơm.
- Một tình huống bất ngờ xảy ra với Thơm: Thái và Cửu
chạy vào nhà Thơm. Buộc Thơm phải lựa chọn thái độ
dứt khoát. Bản chất trung thực và lơng thiện ở Thơm, sự

hối hận.khiến Thơm hành động đột ngột, mau lẹ và
khôn ngoan, không sợ nguy hiểm để che giấu Thái và
Cửu ngay trong nhà mình.
- Với hành động táo bạo và bất ngờ này, Thơm đã thoát ra
khỏi trạng thái day dứt, trù trừ để đứng hẳn vào hàng ngũ
quần chúng cảm tình với cách mạng.
- Thơm buộc phải tìm cách che mắt chồng, đóng kịch với
Ngọc để hắn không nghi ngờ.
- Những câu hỏi, trả lời của cô với Ngọc thật khôn khéo;
một mặt vẫn tự nhiên nh hằng ngàymặt khác trò chuyện
với Ngọc cô càng nhận ra bộ mặt thật của chồng-> Cô
càng thấy việc làm của mình là đúng. Nhng Thơm không
Tr ờng THCS
Ngữ Văn 9

? Nêu nhận xét của em về cách xây
dựng nhân vật Thơm của tác gải?
Qua đó tác giả muốn khẳng định
điều gì?
? Nêu nhận xét của em về nhân vật
Ngọc?
? Bằng những thủ pháp nào tác giả
đã để cho nhân vật Ngọc bộc lộ bản
chất của y, đó là bản chất gì ?
? Những nét tính cách nổi rõ trong
nhân vật Thái và Cửu là gì?
? Nêu nhận xét về nghệ thuật viết
kịch của Nguyễn Huy Tởng trong
hai lớp kịch này?
hoàn toàn ghét bỏ, căm thù Ngọc. Và khi Ngọc đi ra

Thơm nh trút đợc gánh nặng, thở phào. Đến hồi sau
Thơm đã chủ động luồn tắt rừng suốt đêm để báo tin cho
quân du kích kịp thời đối phó khi Ngọc và TDP tiến hành
lùng bắt lực lợng cách mạng.
- Bằng cách đặt nhân vật vào hoàn cảnh căng thẳng và
tình huống gay cấn, tác giả làm rõ đời sống nội tâm với
những nỗi day dứt, đau xót và ân hận của Thơm để rồi
nhân vật hành động rứt khoát. Qua đó, tác giả khẳng định
rằng: ngay cả khi cuộc đấu tranh cách mạng gặp khó
khăn, bị kẻ thù đàn áp khốc liệt, cách mạng vẫn không
thể bị tiêu diệt, nó vẫn có thể thức tỉnh quần chúng nhân
dân, cả những ngời ở vị trí trung gian- Thơm.
- Trong hồi 4, Ngọc đã bộc lộ đầy đủ bản chất của hắn.
Vốn chỉ là một tên nho lại, địa vị thấp kém trong bộ máy
cai trị của TDP, Ngọc nuôi tham vọng ngoi lên để thoả
mãn lòng ham muốn địa vị, quyền lực, tiền tài. Khi cuộc
khởi nghĩa nổ ra, bộ máy cai rị của thực dân ở Bắc Sơn bị
đánh đổ, Ngọc thù hận lực lợng c/mạng. Y đã giắp tâm
làm tay sai cho giặc, dẫn quân Pháp về truy lùng những
ngời cách mạng đang lẩn trốn trong vùng. Mặt khác,
Ngọc lại che giấu Thơm về những hành động của mình.
- Khi xây dựng nhân vật Ngọc- nv phản diện, tác giả chỉ
tập trung vào nhân vật những cái xấu, cái ác mà vẫn chú ý
khắc hoạ tính cách của một loại ngời, nhất quán nhng
không đơn giản.
- Là hai nhân vật chỉ xuất hiện trong chốc lát, trong một
tình thế nguy kịch, bị giặc truy đuổi, chạy nhầm vào nhà
Ngọc.
- Thái: Bình tĩnh, sáng suốt, củng cố đợc lòng tin của
Thơm vào những ngời cách mạng.

- Cửu: Hăng hái, nóng nảy, thiếu chín chắn, nghi ngờ
Thơm..-> tin Thơm.
=> Bình tĩnh, sáng suốt.
- Thể hiện xung đột kịch: bộc lộ gay gắt trong sự đối đầu
giữa Ngọc >< Thái, Cửutrong nhân vật Thơm.
- Xây dựng tình huống: éo le, bất ngờ, bộc lộ rõ xung đột
và thúc đẩy hành động kịch phát triển.
- Ngôn ngữ đối thoại: những nghịp điệu, giọng điệu khác
nhau nhng phù hợp với từng đoạn của hành động kịch.
- Cha và em hi sinh, mẹ bỏ đi.
- Chồng là Ngọc-> làm Việt gian.
- Thái + Cửu: Hai chiến sĩ cách mạngchạy vào nhà cô.
- Sự day dứt ân hận khi cha, em hi sinh, mẹ bỏ đi.
- Băn khoăn, nghi ngờ Ngọc.
- Dũng cảm cứu Thái và Cửu.
- Nguy hiểm.
- Khôn ngoan, bình tĩnh che mắt Ngọc để bảo vệ cho hai
ngời cách mạng.
Tr ờng THCS
Ngữ Văn 9

? Nêu nhận xét của em về nghệ thuật
kịch trong đoạn trích?
? Giá trị nội dung trong đoạn trích là
gì?
=> Nhận rõ bộ mặt Việt gian, xấu xa của chồng.
- Bằng cách đặt nhân vật vào hoàn cảnh căng thẳng và
tình huống gay cấn, tác giả làm rõ đời sống nội tâm với
những nỗi day dứt, đau xót và ân hận của Thơm để rồi
nhân vật hành động rứt khoát.

c. Các nhân vật khác:
- Ngọc:
+ Là một ngời chồng yêu chiều vợ nhng lại giấu vợ việc
làm của mình.
+ Là một tên nho lại, ham quyền lực, tiền tài.
+ Là một tên Việt gian phảm cách mạng,
=> Bản chất xấu xa, độc ác, phản dân, hại nớc.
- Thái và Cửu:
+ Là hai nhân vật chỉ xuất hiện trong chốc lát.
=> Bình tĩnh, sáng suốt.
d. Nghệ thuật kịch:
- Thể hiện xung đột: gay gắt.
- Xây dựng tình huống: éod le, bất ngờ.
- Ngôn ngữ đối thoại: đa dạng.
III. Tổng kết:
- SGK tr 167.
D - Củng cố- Hớng dẫn:
? Nhận xét về những đặc sắc về nghệ thuật kịch của tác giả trong đoạn trích hồi 4?
- Su tầm những mẩu chuyện về cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn.
- Tìm bài hát và tập hát bài Bắc Sơn - nhạc và lời của Văn Cao.
- Chuẩn bị bài: Tổng kết Tập làm văn.
_______________________________________________
Tuần 33 - Tiết 163 Ngày soạn: 23/ 4
Tổng kết tập làm văn
A Mục tiêu:
Giúp học sinh ôn lại để nắm vững các kiểu văn bản đã học từ lớp 6 -> 9, phân biệt các kiểu văn
bản và nhận biết sự cần thiết phải phối hợp chúng trong thực tế. Biết đọc các loại văn bản theo
đặc trng kiểu văn bản , nâng cao năng lực tích hợp đọc và viết các văn bản thông dụng.
B Chuẩn bị: