SKKN biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm ở tiểu học

THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN

1. Tên sáng kiến: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ
nhiệm lớp 5A1. Trường Tiểu học Ngọc Chiến năm học 2018-2019.
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Công tác chủ nhiệm lớp.
3. Tác giả:
Họ và tên: Trần Mạnh Cường; Nam (nữ): Nam
Trình độ chuyên môn: Đại học
Chức vụ, đơn vị công tác: GVCN lớp 5A1 – Trường Tiểu học Ngọc
Chiến.
Điện thoại: 0979858670 ; Email:
Tỷ lệ đóng góp tạo ra sáng kiến: 100%
4. Đơn vị áp dụng sáng kiến:
Tên đơn vị: Trường tiểu học Ngọc Chiến.
Địa chỉ: xã Ngọc Chiến - huyện Mường La - tỉnh Sơn La.
Điện thoại: ...............................................................................................
5. Thời gian áp dụng sáng kiến lần đầu:
Từ tháng 9 năm 2018 đến hết tháng 05 năm 2019.

1


PHẦN MỞ ĐẦU

I. Bối cảnh của giải pháp:
Sáng kiến được nghiên cứu và áp dụng trực tiếp trên đối tượng học sinh
lớp 5A1 – Trường tiểu học Ngọc Chiến, huyện Mường La từ tháng 9/2018 đến
tháng 5/2019.
Do đối tượng nghiên cứu là các em học sinh lớp 5 – giai đoạn các em có
nhiều biến đổi về tâm sinh lý. Các em dễ bị kích động, lôi kéo, dụ dỗ, dễ đi lệch
hướng. Lớp 5 là lớp cuối cấp với lượng kiến thức lớn, do vậy cần duy trì tốt tỉ lệ

chuyên cần của học sinh nhằm nâng cao chất lượng giáo dục. Thông qua một số
biện pháp điển hình như: xây dựng nề nếp lớp học, xây dựng lớp học thân thiện,
tạo dựng mối quan hệ thầy-trò và bạn bè, … Tôi đã thu được những kết quả
ngoài mong đợi từ các em.
II. Lí do chọn giải pháp:
- Khái quát về lý luận:
Bậc tiểu học là bậc học nền tảng có ý nghĩa vô cùng quan trọng, nó cũng
là nấc thang đầu tiên khi bước vào đời, tạo những cơ sở ban đầu rất cơ bản bền
vững về tri thức, hình thành những đường nét và phát triển nhân cách giúp trẻ có
thể tiếp tục học lên lớp trên ...
Nói đến trường tiểu học là mỗi chúng ta lại nghĩ: Đó là một nền tảng có vị trí,
nhiệm vụ quan trọng trong sự nghiệp "Trồng người" Là nơi đào tạo trang bị cho
thế hệ trẻ có tri thức mới, phát triển con người mới xã hội xã hội chủ nghĩa. Vì vậy
sự quan tâm của giáo viên đến học sinh khi thực hiện nhiệm vụ giảng dạy cũng như
công tác chủ nhiệm lớp trong nhà trường là cần thiết và cấp bách.
- Về mặt thực tiễn:
Trong thời đại xã hội phát triển hiện đại ngày nay, học sinh cũng bị những dụ
dỗ trong xã hội lôi cuốn, nó ảnh hưỡng không ít đến việc học tập cũng như hình
thành và phát triển nhân cách của trẻ ở tiểu học nhất là đối với học sinh lớp 5. Ở lứa
tuổi này các em rất dễ bị lôi kéo, dụ dỗ, bị xâm hại,… Nhưng các em vẫn chưa có đủ
khả năng để từ chối, để tự bảo vệ mình. Vì vậy, các em rất cần được giáo dục và rèn
luyện nhiều kĩ năng sống để tự tin trong học tập, và cũng như phần nào biết bảo vệ
mình trong cuộc sống.
Ở trường, học sinh học 2 buổi/ngày. Vì vậy, giáo viên chủ nhiệm lớp phải
khéo léo sắp xếp thời gian lên kế hoạch dạy học và ôn tập cho học sinh nhằm nâng
cao chất lượng, rèn luyện cho học sinh các kĩ năng cơ bản trong cuộc sống.
Đã nhiều năm làm giáo viên chủ nhiệm lớp, phần nào chúng tôi đã có
chút ít kinh nghiệm nhưng vẫn thấy công việc của một giáo viên chủ nhiệm
lớp ở tiểu học là rất nặng nhọc, rất phức tạp. Mỗi giáo viên muốn làm tốt
công tác chủ nhiệm thì phải vừa là một giáo viên giỏi về chuyên môn, vừa

phải là một “nhà tâm lí” giỏi để hiểu học sinh, để xử lí các tình huống rắc
rối sao cho khéo léo, tế nhị và đạt hiệu quả giáo dục cao. Nếu giáo viên
2


không tâm huyết với nghề, không có tinh thần trách nhiệm cao thì khó mà
hoàn thành nhiệm vụ. Chất lượng học tập của học sinh, nhân cách, đạo
đức, lối sống…của học sinh rồi sẽ ra sao? Chính vì hiểu rõ điều đó nên
trong những năm học qua, song song với việc giảng dạy tốt các môn học
theo qui định, chúng tôi luôn cố gắng phấn đấu làm tốt vai trò, nhiệm vụ
của một giáo viên chủ nhiệm lớp.
III. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu:
1. Phạm vi triển khai thực hiện:
Lớp 5A1 - Trường Tiểu học Ngọc Chiến, huyện Mường La, tỉnh Sơn La.
2. Đối tượng nghiên cứu:
Biện pháp chủ nhiệm lớp
IV. Mục đích nghiên cứu:
Ghi lại những biện pháp mình đã làm để suy ngẫm, để chọn lọc và đúc kết
thành kinh nghiệm của bản thân.
Nhằm giúp học sinh phát triển toàn diện từ chất lượng học tập của học
sinh đến nhân cách, đạo đức, lối sống của các em.
Do nhà trường nằm gần sông hồ, với mực nước dâng cao vì thế nếu không
quản lí học sinh tốt thì khả năng xảy ra rủi ro tai nạn đuối nước là rất cao.
Rèn luyện tinh thần năng động; giữ lửa lòng say mê, sáng tạo; cố gắng học
tập, tự rèn luyện mình để theo kịp sự tiến bộ của thời đại.

3


PHẦN NỘI DUNG

I. Thực trạng của giải pháp đã biết
1. Thực trạng vấn đề được nghiên cứu trong sáng kiến:
1.1 Về học sinh
- Những năm trước đây, có những thời điểm vào mùa mưa hay giá rét tỉ lệ
chuyên cần của học sinh có khi chỉ đạt khoảng 90-93%, điều này ảnh hưởng lớn
đến chất lượng giáo dục.
- Ý thức tự giác của các em trong học tập chưa tốt, ý thức tự quản chưa cao.
1.2 Về giáo viên
- Những năm trước đây, một số giáo viên đến trường chỉ quan tâm nhiều
đến việc dạy, việc hình thành nề nếp, rèn luyện ý thức tự quản cho các em vẫn
còn chưa thực sự được chú trọng, điều này ảnh hưởng rất lớn chất lượng giáo
dục học sinh.
2. Những thuận lợi và khó khăn của giải pháp đã biết:
2.1 Thuận lợi:
Trường Tiểu học Ngọc Chiến, tuy là một trường thuộc vùng khó của
huyện Mường La nhưng cơ sở vật chất được đầu tư tương đối đảm bảo cho công
tác giảng dạy của nhà trường.
Lớp học nằm tại trung tâm xã và đường giao thông thuận lợi nên thuận
tiện cho các em đi học tương đối đều, đảm bảo chuyên cần, nhiều gia đình học
sinh rất quan tâm đến việc học của con em mình.
Giáo viên chủ nhiệm lớp nhiệt tình. Đa số các em chăm ngoan, đạo đức tốt.
2.2. Khó khăn:
HS còn đi học chưa đều đặc biệt vào mùa mưa, mùa rét.
Trình độ mặt bằng dân trí trong xã còn thấp, nhiều bậc phụ huynh không
quan tâm đến việc học của con em mình.
Cơ sở vật chất của nhà trường còn thiếu đồng bộ, chưa đáp ứng tốt hoạt
động dạy-học và quản lý học sinh.
2.3. Nguyên nhân:
Xã Ngọc Chiến là một trường vùng III, địa bàn rộng lớn với 33 bản và
nhiều bản cách xa trung tâm trường khoảng 10-15km.

Phụ huynh chưa quan tâm nhiều đến việc giáo dục con em mình.
Học sinh là người dân tộc thiểu số nên các em còn hạn chế về nhận thức,
khi các em không hiểu bài sẽ dẫn đến tình trạng chán nản, bỏ buông dẫn đến
tình trạng bỏ bê trong học tập.
4


II. Nội dung sáng kiến
1. Bản chất của giải pháp mới
1.1. Nhận định tình hình chung:
Trường Tiểu học Ngọc Chiến thuộc xã vùng III (vùng khó khăn) của
huyện Mường La, tỉnh Sơn La. Với địa bàn rộng có nhiều sông, suối và núi cao,
điều kiện giao thông đi lại khó khăn.
Địa bàn chủ yếu gồm 3 dân tộc anh em sinh sống: Mông, Thái, LaHa. Đời
sống kinh tế của nhân dân còn khó khăn, gần như 100% dân cư sống bằng nghề
nông nghiệp. Trình độ dân trí thấp, sự am hiểu của nhân dân về văn hoá xã hội,
nhận thức về giáo dục còn hạn chế, chưa quan tâm nhiều đến giáo dục, việc kết
hợp cùng nhà trường giáo dục con em chủ yếu ở một số gia đình là cán bộ công
chức địa phương.
Vào những ngày mùa vụ, nhiều gia đình có xu hướng cho con em mình
nghỉ học để ở nhà phụ giúp gia đình, điều này ảnh hưởng không nhỏ tới duy trì
tỉ lệ chuyên cần của học sinh.
Tổng số học sinh của lớp 5A1: 33 học sinh, Học sinh nữ 19 em. (Học sinh
khuyết tật: 02 em)
Học sinh dân tộc 32 em; Trong đó: dân tộc Thái: 9 em, dân tộc Mông: 23 em.
1.2. Điểm mới của sáng kiến kinh nghiệm:
Tạo mối liên hệ gắn kết giữa GVCN, nhà trường và chính quyền địa
phương, phụ huynh HS trong giáo dục các em.
Tạo môi trường học tập thân thiện, gần gũi, bạn bè tương trợ và giúp đỡ
nhau trong học tập và rèn luyện. Giúp các em ham học, ham hiểu biết và khắc

sâu suy nghĩ “mỗi ngày đến trường là một ngày vui”.
Huy động được nhiều nguồn lực cùng tham gia giáo dục HS.
1.3. Các biện pháp thực hiện:
Để nâng cao hiệu quả trong công tác chủ nhiệm lớp 5A1, chúng tôi mạnh
dạn đưa ra một số biện pháp sau:
1.3.1. Nắm thông tin về học sinh:
Khảo sát hoàn cảnh học sinh:
- Đây là công việc đầu tiên tôi làm sau khi nhận lớp. Để làm tốt công việc
này tôi khảo sát thông qua hồ sơ học bạ, qua giáo viên chủ nhiệm cũ, qua học
sinh trong lớp hoặc qua phụ huynh học sinh. Chúng tôi tiến hành khảo sát với
những nội dung sau:
- Học sinh khuyết tật.
- Học sinh nhận thức chậm, nhút nhát.
5


- Học sinh có hoàn cảnh khó khăn (hộ nghèo, hộ cận nghèo).
- Học sinh tiếp thu bài nhanh
- Học sinh dưới chuẩn
- Học sinh cá biệt về đạo đức
- Học sinh có năng lực đặc biệt
* Qua khảo sát tôi nhận được:
- Học sinh khuyết tật: 2
- Học sinh nhận thức chậm, nhút nhát: 18/33
- Học sinh có hoàn cảnh khó khăn (hộ nghèo, hộ cận nghèo): 20/33
- Học sinh tiếp thu bài nhanh: 4/33
- Học sinh dưới chuẩn: 13/33
- Học sinh cá biệt về đạo đức: 1/33
- Học sinh có năng lực đặc biệt: 0/33
Dựa trên những thông tin nắm bắt được chúng tôi đưa ra kế hoạch cụ thể:

- Đối với học sinh nhận thức chậm, nhút nhát:
Chúng tôi tiến hành hệ thống lại cho các em những kiến thức cơ bản nhất của
những lớp dưới, trong môn Tiếng Việt chúng tôi rèn cho các em phải đọc được và
đọc đúng chính tả. Từ đây lại rèn cho các em viết, tư thế ngồi viết, … . Đây là tiền
đề để các em học tốt các phân môn còn lại, bên cạnh việc học chúng tôi còn tạo sân
chơi để cho các em được tham gia trong các hoạt động ngoài giờ lên lớp.
Học sinh nhút nhát nghĩa là các em thường không chủ động tiếp thu bài.
Chúng tôi sẽ thường xuyên tổ chức các hoạt động nhóm hoặc các trò chơi giúp các
em mạnh dạn và tự tin hơn, bên cạnh đó cần lựa những thời điểm phù hợp như
cuối tuần cùng một số bạn khác tới nhà bạn đó thăm hỏi, động viên để tạo ra một
mối quan hệ gần gũi, gắn bó với em nhút nhát đó. Một phần không thể thiếu để các
em mạnh dạn hơn đó là khi nhận xét học sinh đó phải tìm cách tuyên dương em
trước lớp. Bằng cách làm này 8 học sinh nhút nhát đầu năm của lớp tôi nay đã
mạnh dạn và tự tin trong học tập cũng như trong các hoạt động khác.
- Đối với học sinh có hoàn cảnh khó khăn (hộ nghèo, cận nghèo):
Cả lớp có số lượng học sinh thuộc diện gia đình hộ nghèo khá cao (20/33
học sinh). Chủ yếu ở các bản xa như Phiêng Ái, Huổi Ngùa, Nậm Nghiệp,
Chặm Pộng, Bản Phày). Với những học sinh này chúng tôi xem đó là những học
sinh có hoàn cảnh đặc biệt của lớp và cần quan tâm nhiều hơn. Từ đầu năm, tôi
và cán bộ lớp 5A1 đã đến nhà học sinh có hoàn cảnh khó khăn đó gần gũi, chia
sẻ hoàn cảnh cùng học sinh. Trích quỹ lớp mua thêm vở, bút viết, khăn
quàng, ... phát cho các em.
Ở lớp, giáo viên chủ nhiệm nêu rõ hoàn cảnh của từng học sinh đó trong
6


các tiết sinh hoạt hoặc trong trong buổi hoạt động ngoài giờ lên lớp cho cả lớp
biết để các bạn chia sẻ với bạn của mình, khi chia sẻ chúng tôi sẽ làm thật
nghiêm túc không ồn ào sôi động để đánh chúng tâm lí các em. Mục đích giúp
các em gần gũi, yêu thương nhau, giúp đỡ nhau trong học tập và rèn luyện, các

em biết chia sẻ cùng nhau. Ngoài ra còn giúp học sinh có hoàn cảnh khó khăn
không tự ti, mặc cảm với hoàn cảnh của mình, sẽ gần gũi và hòa đồng với bạn.
Thông qua việc khảo sát học sinh giúp chúng tôi hiểu rõ hơn hoàn cảnh
của từng em, nắm bắt được tình hình học tập ban đầu của lớp, từ đây có biện
pháp giáo dục thích hợp.
Không chỉ dừng lại ở việc khảo sát học sinh chúng tôi còn tham khảo ý
kiến giáo viên chủ nhiệm các năm trước về tình hình chung của lớp, cũng như
các trường hợp cá biệt của lớp. Giáo viên tạo điều kiện để phối hợp cùng gia
đình giáo dục học sinh.
Ví dụ: Đầu buổi học có mặt học sinh, đến giờ ra chơi vào không thấy. Với
đặc điểm của trường nằm gần song, hồ nguy cơ đuối nước rất cao. Trước tình
hình đó cần nắm bắt thông tin qua các bạn cùng lớp, phối hợp với bảo vệ nhà
trường, liện lạc với gia đình học sinh để tìm kiếm.
Thậm chí có những học sinh nghỉ học nhiều không lí do (như em Tráng Thị
Cộng, Giàng Thị Ba thuộc bản Phiêng Ái, em Giàng A Sử thuộc bản Chặm
Pộng), thường đi chơi tại các quán Bi-a, ra sông câu cá hoặc chốn lên lán nhà
người thân chơi. Bằng mọi cách giáo viên chủ nhiệm tìm bằng được và đưa học
sinh về trường. Sau khi nghe lời giải thích, học trò đó vẫn “chứng nào tật nấy”
lại bỏ học tiếp. Chúng tôi đã đến tận nhà em và tận mắt chứng kiến cảnh bố say
rượu, bỏ bê chuyện đồng áng, sản xuất. Dù không thông hiểu ngôn ngữ địa
phương nhiều nhưng chúng tôi cũng nhận thấy mức độ nghiêm trọng của sự
việc, điều này ảnh hưởng vô cùng lớn đến việc giáo dục cho em tại gia đình. Tôi
đã liên hệ với trưởng bản, bí thư bản cùng phối hợp giải quyết. Sau một thời
gian ngắn các em đã đi học đầy đủ hơn và có tiến bộ rõ rệt trong học tập.
Ở trên lớp, khi sắp xếp chỗ ngồi cho học sinh, chúng tôi chú ý những học
sinh có sức khoẻ yếu, học sinh mắc bệnh về tai, mắt, học sinh thấp xếp chỗ ngồi
bàn trên. Những học sinh nhận thức chậm, hiếu động được xếp vào hàng giữa
để tiện theo dõi. Đồng thời, xếp xen kẽ học sinh trên chuẩn với học sinh dưới
chuẩn theo bàn, theo nhóm, tổ để các em có điều kiện giúp đỡ nhau trong học
tập cũng như trong mọi hoạt động của lớp. Ở lớp đặt tên cho những nhóm đôi

đó là “Đôi bạn cùng tiến”.

7


Ảnh: Đôi bạn cùng tiến giúp đỡ nhau trong học tập
Lưu ý: Nếu trong lớp đã có học sinh cá biệt thì không nên cho các em ngồi
gần nhau. Không cho các em tùy tiện chọn chỗ ngồi, vì những học sinh ham chơi,
hay nói chuyện riêng, hay đùa nghịch thường thích ngồi gần nhau.
Sau khi sắp xếp chỗ ngồi, cần tiến hành cho học sinh học nội quy lớp học
để các em thực hiện đúng các quy định của lớp và thực hiện một cách nghiêm
túc. Phát cho mỗi em một thời gian biểu rõ ràng, giờ nào việc ấy (nhắc các em
dán vào góc học tập của mình). Giúp các em hình thành thói quen làm việc khoa
học, cũng là cách giúp cha mẹ các em quản lí tốt con em ở nhà.
Cho các em hoàn thiện điền các thông tin vào phiếu giới thiệu về bản thân:
GIỚI THIỆU BẢN THÂN
1. Họ và tên:…………………………………………….……………...……..
2. Hiện đang sống ở bản: ..................................................................................
3. Là con thứ…….................trong gia đình.
4. Hoàn cảnh gia đình (khá giả, đủ ăn, hộ nghèo)..............................................
8


5. Kết quả học tập cuối năm lớp 4: (Trên chuẩn, đạt chuẩn, dưới chuẩn).........
.........................................................................................................................
6. Môn học yêu thích:.........................................................................................
7. Môn học cảm thấy khó:..................................................................................
8. Sở thích:..........................................................................................................
9. Số điện thoại của gia đình:.............................................................................
Qua phiếu điều tra này, chúng tôi nắm được tương đối đầy đủ các thông tin

cần thiết về từng học sinh để ghi vào sổ theo dõi của mình và quan trọng hơn là
nhóm đề tài đã hiểu một phần về học sinh của mình, điều đó rất có lợi trong
công tác giảng dạy và giáo dục toàn diện cho các em.
1.3.2. Tổ chức bầu Ban cán sự lớp:
Lớp 5 là lớp cuối cấp, các em đã lớn, vì thế chúng tôi muốn tạo cho các em
thể hiện tinh thần dân chủ và ý thức trách nhiệm đối với tập thể, nên tổ chức cho
các em ứng cử và bầu cử để chọn lựa ban cán sự của lớp. Tiến trình bầu chọn
Ban Cán sự lớp được diễn ra như sau:
- Trước hết, phân tích để các em hiểu rõ về vai trò và trách nhiệm của người
lớp trưởng, lớp phó, tổ trưởng.
- Khuyến khích các em xung phong ứng cử, sau đó chọn 7 học sinh tiêu
biểu để cả lớp bầu chọn.
- Tổ chức cho học sinh bỏ phiếu: Lớp trưởng cũ phát cho mỗi học sinh 1
phiếu trống (phiếu chỉ có chữ kí của giáo hiên củ nhiệm). Hướng dẫn học sinh
cách bầu chọn: ghi tên 5 bạn mình chọn vào phiếu.
- 5 học sinh đạt số phiếu cao nhất sẽ được bốc thăm để nhận “chức vụ” của
mình (lớp trưởng, lớp phó học tập, lớp phó lao động, lớp phó văn nghệ và lớp
phó thể thao).
Lần đầu tiên các em được bỏ phiếu, được thể hiện quyền “dân chủ’ của mình, tôi
thấy các em rất vui, rất hào hứng, và 5 em được bầu chọn cũng cảm thấy tự hào.
1.3.3. Phân công nhiệm vụ cụ thể cho Ban Cán sự lớp:
Sau khi đã bầu chọn được Ban Cán sự của lớp, chúng tôi giao nhiệm vụ cụ
thể cho từng em như sau:
* Nhiệm vụ của lớp trưởng:
- Theo dõi, kiểm tra mọi hoạt động của lớp cả chính khóa và ngoại khóa.
- Điểm danh và ghi sĩ số của lớp ngay sau khi xếp hàng vào lớp.
- Điều khiển xếp hàng vào lớp, xếp hàng chào cờ đầu tuần, xếp hàng tập thể dục.
- Giữ trật tự lớp khi giáo viên chấm nhận xét bài, khi lớp dự lễ chào cờ đầu tuần.
* Nhiệm vụ của lớp phó học tập:
9

- Tổ chức lớp truy bài 15 phút đầu giờ; giúp đỡ các bạn học còn chậm, học
bài chưa kĩ.
- Điều khiển các bạn trao đổi, thảo luận hoặc trả lời câu hỏi trong tiết học
khi giáo viên yêu cầu.
- Theo dõi việc học tập của lớp trong các tiết chuyên.
- Làm mọi việc của lớp trưởng khi lớp trưởng vắng mặt hoặc nghỉ học.
* Nhiệm vụ của lớp phó lao động:
- Phân công, theo dõi và kiểm tra các tổ trực nhật và chịu trách nhiệm khóa
cửa lớp khi ra về.
- Phân công các bạn tưới cây trong lớp, chăm sóc bồn hoa, và cây trồng của lớp.
- Theo dõi, kiểm tra các bạn khi tham gia các buổi lao động do trường, lớp tổ chức.
- Phối hợp với Ban cán sự lớp giữ trật tự cho lớp học.
* Nhiệm vụ của lớp phó văn nghệ:
- Nhận trách nhiệm tổ chức các hoạt động múa hát vào các thời điểm: đầu
và các buổi học, các dịp lễ tết, ... Hướng dẫn các bạn trong lớp các động tác, giai
điệu của bài hát.
- Nêu đề nghị với giáo viên đang dạy nếu nhận thấy các bạn mình có dấu
hiệu mệt mỏi, không tập trung.
* Nhiệm vụ của lớp phó thể thao:
- Chịu trách nhiệm tổ chức các hoạt động thể dục thể thao cho các bạn dưới sự
chỉ đạo của giáo viên. Lên danh sách tên các bạn có năng khiếu về thể thao như: đá
bóng, đá cầu, chạy nhanh, bật xa, ... để đưa vào đội tuyển thể thao của khối.
- Giám sát và chỉ đạo các bạn thực hiện các động tác trong các tiết thể dục
dưới sự hướng dẫn của giáo viên thể dục.
- Nhiệm vụ của mỗi em, tôi ghi rõ ràng trong một cuốn sổ, sau đó phát cho
các em. Tôi hướng dẫn từng em cách ghi chép trong sổ một cách khoa học, cụ thể,
rõ ràng. Mỗi em sẽ làm đúng các nhiệm vụ của mình. Ngoài ra, lớp trưởng và các
lớp phó phải đoàn kết và hợp tác chặt chẽ với nhau trong công việc chung.

- Cuối mỗi tuần, vào tiết sinh hoạt lớp ngày thứ sáu, lớp trưởng, lớp phó
báo cáo các mặt hoạt động của lớp. Căn cứ vào báo cáo của từng em, tôi nắm
được khả năng quản lí lớp của từng em. Và cứ cuối mỗi tháng, tôi tổ chức họp
Ban Cán sự lớp 1 lần để tổng kết các mặt làm được của lớp, động viên khen
ngợi những việc các em đã làm tốt, đồng thời chỉ rõ những thiếu sót và hướng
dẫn các em cách khắc phục.
* Nhiệm vụ của tổ trưởng, tổ phó:
Sau khi bầu ban cán sự lớp xong sẽ tiến hành chia mỗi lớp thành các tổ và
bầu tổ trưởng, tổ phó của từng tổ:
10


Chúng tôi chia lớp thành 3 tổ. (Mỗi tổ có 11 em). Sau khi chia tổ sẽ tổ
chức cho các tổ bầu tổ trưởng và tổ phó, tiếp đến giao rõ nhiệm vụ cho cho các
em được bầu:
+ Tổ trưởng: Điều hành công việc chung, theo dõi, đôn đốc các hoạt động
hàng ngày của tổ về việc việc thực hiện nội quy, học tập,…
+ Tổ phó: Cùng với tổ trưởng điều hành công việc chung nhưng phụ trách
về việc thực hiện nội quy là chính, điều hành tổ trong các hoạt động khi tổ
trưởng vắng mặt.
+ Nhiệm vụ chung của tổ trưởng, tổ phó là truy bài 15 phút đầu giờ kiểm tra
tổ viên việc chuẩn bị bài, việc làm bài tập, việc thực hiện nội quy. Tôi đưa ra những
quy định cụ thể để các em cán sự lớp dễ theo dõi đảm bảo tính công bằng. Dĩ nhiên
những quy định này cũng được các em đồng ý thông qua trong cuộc họp lớp đầu
năm. Trong giờ truy bài đầu giờ nếu gặp những bài khó hiểu thì tổ trưởng, tổ phó
hoặc lớp phó học tập có nhiệm vụ giảng giải lại, hướng dẫn cho bạn đó hiểu.
* Qua việc xây dựng nề nếp lớp học chúng tôi đã rèn cho các em nề nếp
lớp học một cách có tổ chức, có kỉ cương rõ ràng. Điều này tạo nền tảng cho các
em phát triển toàn diện.
1.3.4 Xây dựng “Lớp học thân thiện, học sinh tích cực”:

Như chúng ta đã biết, nhiều năm qua Bộ giáo dục và Đào tạo phát động
phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” nhằm nâng cao
chất lượng giáo dục toàn diện, đặc biệt là giáo dục đạo đức, nhân cách và kĩ
năng sống cho học sinh.
“Xây dựng lớp học thân thiện” là tạo ra môi trường học tập thân thiện, an
toàn, gần gũi với học sinh, làm cho học sinh cảm thấy “mỗi ngày đến trường là
một niềm vui”. Xây dựng được “lớp học thân thiện” thì sẽ có “học sinh tích
cực”, có học sinh tích cực nghĩa là nâng cao được chất lượng giáo dục toàn diện
cho học sinh.
Công việc “xây dựng lớp học thân thiện, học sinh tích cực” được tôi tiến
hành từng bước như sau:
a, Trang trí lớp học xanh- sạch- đẹp:
- Lớp học thân thiện phải có cây xanh, phải luôn sạch sẽ, ngăn nắp và được
trang trí đẹp, đảm bảo tính thẩm mĩ và tính giáo dục cao. Do vậy, tôi hướng dẫn
và cùng với học sinh thực hiện các công việc sau đây:
- Trồng cây xanh trong lớp: Tôi chọn những loại hoa ưa bóng dâm.
Ví dụ: cây phát lộc, cây hoa thuộc dạng dây leo, tôi hướng dẫn học sinh trồng
và chăm sóc theo tổ. Ngoài ra tôi còn tranh thủ thời gian hướng dẫn các em cắt
hoa, dây leo để trang trí thêm trên cửa sổ lớp học. Bên cạnh đó tôi còn chấm nhận
xét, đánh giá việc thực hiện chăm sóc, trang trí hoa theo tổ vào các dịp lễ, tết.

11


12


Ảnh trang trí hoa trong lớp học
- Để trang trí lớp đẹp, hài hòa đảm bảo tính thẩm mĩ và tính giáo dục cao,
Khi thự hiện tôi lắng nghe ý kiến của các em rồi từ đó quyết định cách trang trí

phù hợp nhất.
- Ở cuối lớp tôi trang trí: Những bài làm tốt của học sinh, góc thư viện,
góc cộng đồng và bảng sinh nhật của lớp. Bằng việc làm này, tôi giúp các
em nắm được mức độ tiến bộ và ngày sinh nhật của mình cũng như các bạn
khác trong lớp. Góc thư viện giúp các em giải trí cũng như rèn kĩ năng
đọc, nâng cao hiểu biết cho các em, góc cộng đồng giúp các em biết thêm
một số vật dụng của một số dân tộc khác nhau.
b, Trồng và chăm sóc Công trình măng non:
- Đối với bồn hoa của lớp, mỗi tổ sẽ chăm sóc một tuần. Qui định bồn hoa
phải sạch cỏ, đất không khô trắng, không có cành gãy và lá khô. Khi đến lượt
mỗi tổ chăm sóc phải bón phân đã ủ kĩ một lần. Công việc kiểm tra, nhắc nhở là
của lớp phó lao động. Tổ nào không làm tốt sẽ bị phạt chăm sóc bồn hoa thêm
một tuần nữa hoặc đưa ra trước lớp trừ điểm thi đua của tổ.
- Giáo viên chủ nhiệm chủ động mua giống hoa đa dạng về màu sắc, hoa
nở bền như: hoa cúc cánh bướm, hoa bóng nước, hoa hồng, ... Bên cạnh đó
chúng tôi còn hướng dẫn các em trồng diềm xung quanh bồn để tăng thêm tính
thẩm mĩ cho bồn hoa của lớp.

13


Ảnh: Công trình măng non của lớp
10 YÊU CẦU CƠ BẢN CỦA MỘT “LỚP HỌC THÂN THIỆN,
HỌC SINH TÍCH CỰC”
1. Không có học sinh chán học, bỏ học và nghỉ học không có lí do.
2. Lớp học phải được trang trí đẹp, phù hợp, có tính thẩm mĩ và tính giáo
dục cao.
3. Phải sử dụng có hiệu quả và bảo quản tốt các thiết bị, đồ dùng dạy học;
sử dụng tiết kiệm điện, nước.
4. Lớp học phải sạch sẽ trong suốt buổi học, bàn ghế phải ngay ngắn,

không có học sinh xả rác bừa bãi.
5. Có tập thể bạn học thân thiện: không nói tục, chửi thề; phải luôn hòa nhã
với bạn bè và giúp đỡ nhau trong học tập.
6. Lớp học phải an toàn, không có nguy hiểm, không có tai nạn xảy ra.
7. Học sinh phải tích cực tham gia các hoạt động tập thể, rèn luyện
14


kĩ năng sống, giữ gìn vệ sinh môi trường, cam kết không vi phạm luật
giao thông.
8. Học sinh học đủ các môn học theo qui định, chất lượng học tập ngày
càng được nâng cao và vượt trội so với năm học trước.
9. Học sinh tích cực tham gia các hoạt động từ thiện như: thăm hỏi bạn khi
đau ốm, động viên chia sẻ với những bạn có hoàn cảnh khó khăn, tặng sách cũ
cho thư viện trường,…
10. Lớp học là môi trường bình đẳng nam nữ, không phân biệt giàu
nghèo, không có hiện tượng học sinh bị phạt, bị kiểm điểm phê bình trước
toàn trường.
Hằng ngày, tôi nhắc nhở các em thực hiện theo 5 điều Bác Hồ dạy và
10 yêu cầu của “lớp học thân thiện, học sinh tích cực”. Khi có học sinh
chưa hoàn thành nhiệm vụ, tôi yêu cầu em đó đọc lại 5 nhiệm vụ của người
học sinh và nêu rõ nhiệm vụ nào mình chưa làm được để sửa chữa, khắc
phục. Nhờ vậy, các em mới tự giác thực hiện, số lượng học sinh vi phạm
nội qui của nhà trường, của lớp ngày càng giảm dần.

Ảnh: 5 Nhiệm vụ học sinh Tiểu học và 5 điều Bác Hồ dạy của lớp học
- Số học sinh lớp tôi chia thành 3 tổ, mỗi tổ có một tổ trưởng và một tổ phó.
Lớp phó lao động phân công theo dõi các tổ làm trực nhật hàng ngày. Tổ trưởng
chịu trách nhiệm phân công, điều khiển các bạn trong tổ làm trực nhật. Nhưng
15

một tuần đầu, tôi phải đi sớm để hướng dẫn các em làm vệ sinh lớp như: quét lớp
từ trong ra ngoài, từ trên cửa sổ, trên bục giảng xuống dưới; cách cầm chổi và
đưa chổi sao cho nhanh sạch nhưng không bụi; cách trải khăn bàn, lọ hoa cách
lau bảng, cách sắp xếp bàn ghế,... Cứ sau mỗi giờ ra chơi, tổ trực phải đổ rác và
trà rửa sạch sọt rác rồi cất vào lớp. Sang tuần thứ hai, tôi mới giao cho lớp phó
lao động kiểm tra công việc trực nhật hàng ngày. Tổ nào không làm tốt, lớp phó
lao động có quyền phạt tổ đó làm trực nhật thêm một ngày. Và trong mỗi tiết học,
học sinh phải thể hiện tinh thần “tự quản” - tự theo dõi lẫn nhau, nhắc nhở nhau
giữ sạch lớp trong suốt buổi học.
* Qua việc xây dựng “Lớp học thân thiện, học sinh tích cực” tôi đã tạo cho
lớp một không gian đẹp, trong lành, nâng cao được tính thẩm mĩ cúng như rèn
luyện sự tư day, sáng tạo cho học sinh.
1.3.5 Tích cực đổi mới PPDH, kiểm tra, đánh giá học sinh theo hướng
đổi mới:
Như chúng ta đã biết thực chất của đổi mới PPDH là “lấy học sinh làm
trung tâm” và khi đó người dạy phải hiểu được nhu cầu của người học để cung
cấp thông tin, định hướng mục tiêu học tập, tổ chức, hướng dẫn người học chủ
động tư duy, nhận thức, thực hành, sáng tạo trong quá trình tiếp nhận tri thức.
Do đó, để đổi mới PPDH mỗi giáo viên phải tìm kiếm, lựa chọn các phương
thức hoạt động chung cho phù hợp với học sinh nhằm thực hiện 3 chức năng
của PPDH, gồm nắm vững, giáo dục, phát triển. Phương pháp giảng dạy phù
hợp sẽ phát huy hiệu quả, trực tiếp ảnh hưởng đến chất lượng giờ dạy. Một giờ
dạy tốt của một người thầy giỏi có khi in đậm trong trí nhớ của học sinh hàng
mấy chục năm. Đây là vấn đề then chốt nhằm nâng cao chất lượng dạy và học
và vấn đề này đòi hỏi sự nổ lực không chỉ của giáo viên chủ nhiệm mà cả hệ
thống giáo dục. Bản thân tôi luôn cố gắng tìm tòi học hỏi phương pháp truyền
đạt kiến thức cho các em làm sao phù hợp với khả năng nhận thức của các em,
làm sao tất cả các em nắm bắt được kiến thức mới. Bên cạnh đó cần chú trọng,

đổi mới cải tiến cách ra đề kiểm tra, đánh giá học sinh làm sao sát với chuẩn
kiến thức, kỹ năng theo quy định của ngành và đồng thời phát huy được năng
lực, sở trường của các em và góp phần đào tạo học sinh giỏi, những chủ nhân
tương lai, phát triển “mũi nhọn” cho lớp, cho trường.
*

* Bằng việc đổi mới PPDH, kiểm tra, đánh giá học sinh theo hướng đổi
mới, chúng tôi đã phát huy được tính tích cực của các em. Các em nắm được
mức độ tiến bộ của mình, từ đây tạo được động lực phấn đấu cho các em.
1.3.6 Xây dựng mối quan hệ thầy - trò và bạn bè trong lớp:
a, Xây dựng mối quan hệ thầy - trò:
Đây là nhiệm vụ rất quan trọng bởi lẽ như chúng ta đã biết nếu không có
một mối quan hệ tốt, không tạo dựng được trong các em cảm giác an toàn,
không tạo được tâm thế tiếp thu bài tốt thì làm việc gì cũng vô cùng khó khăn.
Nhiều em “sợ” thầy, cô nên không dám tham gia vào các hoạt động. Từ thực tế
16


nhiều năm làm công tác chủ nhiệm lớp chúng tôi nhận thấy học sinh của mình
ngày càng mạnh dạn cả khi tham gia hoạt động học tập hay qua các hoạt động
ngoại khóa. Điều này đạt được là do cách làm cụ thể như sau:
Trong quá trình giảng dạy luôn cần tạo cho các em một tâm thế tiếp thu bài
thật tự giác và thoải mái. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là buông thả để
cho học sinh “nhờn” khi học. Mỗi khi học sinh làm bài, có thể còn chưa chính
xác hoàn toàn nhưng cần tìm ý để khen và động viên bên cạnh đó khéo léo chỉ
ra hạn chế để học sinh đó sửa.
Ví dụ: Trong tiết Toán khi giải bài toán về tính diện tích học sinh đặt câu
lời giải và kết quả bằng con số đúng nhưng sai về đơn vị là “m”, đúng phải là
“m2”. Trong trường hợp này, cần tổ chức nhận xét và đề nghị cả lớp tuyên
dương vỗ tay như một bài làm hoàn chỉnh tuy nhiên sau đó khuyên: “Về phần

đơn vị chắc là em làm nhanh nên sơ suất viết thiếu số 2 trên đầu bên phải chữ
“m”, tuy cùng có chữ “m” nhưng “m” và “m 2” về bản chất chúng hoàn toàn
khác nhau, và đơn vị dùng để tính diện tích luôn có chữ số 2 trên đầu bên phải
của mỗi đơn vị.”
- Khi giao việc, chỉ nói một lần, nhưng chỉ nói khi lớp trật tự. Với cách làm
này, tự nhiên thầy sẽ trở nên nói ít, học trò sẽ làm nhiều. Làm việc như thế nào
thì đạo đức, ý thức sẽ kèm theo như thế ấy. Làm đến nơi đến chốn thì ý thức kỉ
luật cũng đến nơi đến chốn.
- Hành vi của giáo viên sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lí cũng như sự hình
thành tính cách của trẻ. Vì vậy, khi lên lớp, giáo viên luôn chú y đến cả cách đi
đứng, nói năng, cách ăn mặc, cách cầm sách, chữ viết, thái độ,...để học trò noi
theo vì “Thầy giáo chính là một tấm gương” và không vì bất cứ lí do gì mà tôi
cho phép mình cẩu thả hoặc xuề xòa, qua loa trước mặt học sinh.
- Khi có học sinh mắc sai lầm, thiếu sót, giáo viên cần kiềm chế và tôn trọng
học sinh, tìm hiểu cặn kẽ thấu đáo nguyên nhân để có biện pháp giúp đỡ các em
sửa chữa. Không được có những lời nói, cử chỉ xúc phạm các em. Ở tuổi này,
lòng tự trọng của các em rất cao, chỉ một lời nói xúc phạm sẽ làm các em tự ti
hoặc xấu hổ trước bạn bè thậm chí có em còn oán hận, căm ghét thầy cô, bỏ học
và không bao giờ trở lại lớp học nữa cho dù có nhiều người đến nhà vận động.
- Qua nhiều năm làm công tác chủ nhiệm lớp, tôi biết rằng có những em
nhận thức chậm hoặc có hôm không học bài, làm bài nhưng lỗi không phải hoàn
toàn là do các em. Có em ham chơi nên quên học bài, có em do bị mất nền tảng
từ các lớp dưới. Nhưng cũng có em học chậm, hoặc không học bài làm bài là do
những điều kiện khách quan. Gia đình của các em đâu phải lúc nào cũng đầm
ấm, hạnh phúc; đâu phải em nào cũng may mắn được bố mẹ, ông bà động viên
trong mỗi bước học tập. Những sóng gió đó đã tác động đến tâm lí trẻ thơ, cản
trở việc học tập của các em. Nếu như giáo viên không biết được những nguyên
nhân đó thì rất dễ nổi giận đùng đùng, rồi la mắng, trừng phạt các em. Điều đó
rất bất lợi cho quan hệ thầy - trò sau này. Vì vậy, đứng trước một học sinh quậy
phá, hay lơ đãng không học bài, làm bài, giáo viên không “kết án trừng phạt”

17


ngay mà bình tĩnh chờ đến hết buổi học gặp riêng các em để hỏi cho rõ nguyên
nhân. Lần đầu các em vi phạm, cần nhẹ nhàng nhắc nhở. Nếu lần thứ hai, các
em vẫn tái phạm thì phải đến nhà tìm hiểu nguyên nhân để có biện pháp giúp
đỡ, giáo dục các em.
- Hàng ngày, cần khích lệ và biểu dương các em kịp thời, ca ngợi những ưu
điểm của các em nhiều hơn là phê bình khuyết điểm. Hãy cố tìm ra những ưu điểm
dù là nhỏ nhất để khen ngợi động viên các em. Nhưng trong khi khen cũng không
quên chỉ ra những thiếu sót để các em khắc phục và ngày càng hoàn thiện hơn.
- Khi nói chuyện, khi giảng, cũng như khi nghiêm khắc phê bình lỗi lầm của
học sinh, giáo viên luôn thể hiện cho các em thấy tình cảm yêu thương của một
người thầy đối với học trò. Theo qui luật phản hồi của tâm lí, tình cảm của thầy
trước sau cũng sẽ được đáp lại bằng tình cảm của học trò. Lòng nhân ái, bao
dung, đức vị tha của người thầy luôn có sức mạnh to lớn để giáo dục và cảm hóa
học sinh. “Lớp học thân thiện” chỉ có được khi người thầy có tấm lòng nhân
hậu, bao dung, hết lòng vì học sinh thân yêu của mình. Có một người thầy như
vậy thì chắc chắn học sinh sẽ chăm ngoan, tích cực và ham học, thích đi học.
b, Xây dựng mối quan hệ bạn bè:
Trong cuộc sống của mỗi con người, ngoài những người thân trong gia đình
ra, ai cũng cần có bạn bè để chia sẻ. Học sinh tiểu học cũng vậy, nếu các em có
nhiều bạn bè thân thiết trong lớp thì các em sẽ hợp tác vui vẻ với nhau và sẽ
giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Em học trên chuẩn sẽ giúp những em học dưới
chuẩn; ngược lại, em học chậm cũng dễ dàng nhờ bạn giúp đỡ mình học tập mà
không phải e ngại, xấu hổ (Học thầy không tày học bạn). Ở lớp tôi xây dựng
“cặp đôi cùng tiến” trong học tập và có sự theo dõi, nhận xét, thi đua giữa cá
nhóm. Một bạn học tốt hơn sẽ kèm một bạn yếu hơn mình.
Xây dựng được mối quan hệ bạn bè đoàn kết, gắn bó thì tôi sẽ xây dựng được
nề nếp lớp học, tiến tới xây dựng môi trường học tập thân thiện. Từ môi trường học

tập thân thiện đó, chất lượng học tập của lớp chắc chắn sẽ được nâng cao.
Giáo viên chủ nhiệm khuyến khích học sinh tự viết ra những điều em chưa
đồng ý về việc làm, cách cư xử của lớp trưởng, lớp phó hoặc của một bạn nào
đó trong lớp chứ không nói xấu, không xa lánh bạn. Căn cứ vào những điều các
em viết ra, nếu là những điều tốt thì chúng tôi đọc cho cả lớp nghe rồi tuyên
dương ngay trước lớp. Còn những điều các em phê bình thì phải điều tra nẵm rõ
đúng hay sai. Sau đó mới góp y riêng với những học sinh bị bạn phê bình, yêu
cầu các em phải xin lỗi bạn và phải sửa chữa.
- Khi có chuyện xích mích giữa em này với em kia, giáo viên cần kịp thời
can thiệp không để mâu thuẫn kéo dài gây ảnh hưởng xấu đến tình bạn. Chúng
tôi gặp gỡ trao đổi riêng với từng học sinh hoặc nhóm học sinh để biết rõ đầu
đuôi. Sau đó phân tích rõ ai đúng, ai sai. Ai sai thì phải nhận lỗi và xin lỗi bạn.
Sau đó giảng hòa và bắt tay nhau vui vẻ trở lại.
- Để tạo dựng cho các em một tình bạn bền đẹp với những kỉ niệm sâu sắc của
18


tuổi học trò, người giáo viên nên tổ chức sinh nhật cho học sinh theo từng tháng
ngay tại lớp học trong giờ ra chơi. Nghĩa là những em sinh vào cùng một tháng sẽ
cùng tổ chức vào một ngày. Hình thức tổ chức do các em trong ban cán sự quyết
định. Nhưng chủ yếu chỉ là múa hát, là những lời chúc mừng và một món quà nhỏ
trích từ quĩ lớp như: quyển vở, cái bút hoặc thước kẻ. Xã Ngọc Chiến là một xã
nghèo vùng III, học sinh gồm ba dân tộc là Thái và H’mông và LaHa, nghề chủ yếu
là làm nương, trồng rừng, đời sống kinh tế vô cùng khó khăn. Có rất nhiều em
không nhớ ngày sinh của mình. Bởi các em chưa bao giờ được cha mẹ tổ chức sinh
nhật, chưa bao giờ được nhận một món quà mang y nghĩa sâu sắc. Vì vậy, khi được
cả lớp tổ chức sinh nhật, nhiều em rất xúc động.
* Xây dựng mối quan hệ thầy - trò và bạn bè trong lớp, giúp các em tự tin
bộc lộ khả năng của mình một cách cởi mở, tự tin, bên cạnh đó còn tạo được
những kỉ niệm đẹp của một thời thơ ấu.

1.3.7 Xây dựng các hình thức thi đua từng tổ, từng cá nhân:
Đầu năm học, tôi xây dựng các tiêu chí thi đua về nề nếp, học tập và
thông qua trước tập thể lớp. Giao trách nhiệm ban cán sự lớp, đặt biệt là các tổ
trưởng, tổ phó theo dõi sát từng tổ viên qua bản theo dõi, nếu có trường hợp nào
vi phạm nghiêm trọng phải báo ngay với tôi để xử lý kịp thời.
Cuối tuần các tổ trưởng nhận xét đánh giá tổ viên của mình vào tiết sinh
hoạt lớp và tổ chức cho các em bình bầu 1 hoặc 2 bạn xuất sắc của tổ. Đến cuối
tháng lớp sẽ tổng hợp kết quả và mời ban cán sự lớp cùng bình bầu 3 đến 4 em
xuất sắc để khen thưởng (Phần thưởng có thể là vở, bút, giấy kiểm tra). Cách
làm sẽ này động viên được các em.
Ví dụ: Có thể áp dụng hình thức khen thưởng như là:
- Cuối tháng tặng 1 bút chữ A/thành viên xuất sắc nhất tổ; 1 bút cho bạn
đạt điểm 10/mỗi môn kiểm tra định kì. 1 bút cho bạn đạt thành tích cao trong
các phong trào của nhà trường, 2 quyển vở/thành viên xuất sắc trong tháng
(Nguồn trích từ quỹ lớp).
* Xây dựng các hình thức thi đua từng tổ, từng cá nhân nghĩa là đã tạo được
động lực cho các em phấn dấu, phát triển. Điều này phát huy tính tích cực, chủ
động, sáng tạo, hợp tác cho các em.
1.3.8 Tổ chức các hoạt động tập thể và các trò chơi vui tươi lành mạnh:
Các hoạt động tập thể luôn thu hút được sự chú ý của các em học sinh bậc
tiểu học. Vì vậy, khi tổ chức cho các em sinh hoạt tập thể và tham gia các trò
chơi là giáo viên đã giúp các em “học mà chơi, chơi mà học”, kiến thức và kĩ
năng ở mỗi em sẽ được hình thành và rèn luyện một cách nhẹ nhàng, tự nhiên,
không gây căng thẳng, gò bó đối với các em. Ngoài ra, tổ chức sinh hoạt tập thể
và vui chơi còn giúp các em phát triển và hoàn thiện nhân cách, bồi dưỡng năng
khiếu và tài năng sáng tạo. Ngoài ra, việc tổ chức các hoạt động tập thể còn là
sợi dây gắn bó, kết nối, đoàn kết các em lại với nhau. Có thể tổ chức các hoạt
động tập thể trong các tiết chính khóa như: Thời gian giữa các tiết học, Âm
19

nhạc, HĐNGLL (hoạt động ngoài giờ lên lớp), Sinh hoạt lớp, ...
* Tổ chức sinh hoạt tập thể và vui chơi trong buổi học chính khóa
Giữa 2 tiết học căng thẳng, người giáo viên sẽ tổ chức cho các em múa hát
tập thể, biểu diễn văn nghệ, hát dân ca, diễn hài,...
Trong các tiết Âm nhạc, Khoa học, Đạo đức, tôi tổ chức cho các em chơi các
trò chơi như: làm phóng viên; sắm vai xử lí các tình huống phòng tránh bị xâm hại,
từ chối các chất gây nghiện, bày tỏ thái độ đối với người bị nhiễm HIV/AIDS,... và
đóng vai xử lí các tình huống trong môn Đạo đức. Thông qua các hoạt động này, các
em còn được hình thành và rèn luyện nhiều kĩ năng sống cần thiết.
Căn cứ vào phiếu điều tra đầu năm, nắm được khả năng của từng em nên
tôi phân công vai diễn, múa hát hoặc giao việc phù hợp với từng em, khuyến
khích động viên các em tự tin bộc lộ năng khiếu của mình. Nhờ vậy, các tiết học
chính khóa trở nên sôi nổi, các em rất hào hứng tham gia. Thông qua các hoạt
động vui chơi, các em được “làm”, “được trải nghiệm” như trong cuộc sống
thực, điều đó sẽ giúp các em lĩnh hội kiến thức và rèn luyện kĩ năng sống một
cách nhẹ nhàng, nhưng lại hiệu quả.
* Tổ chức các họat động sinh hoạt tập thể và vui chơi thông qua hoạt động
ngoài giờ lên lớp
Ở tất cả các khối lớp luôn có 1 tiết HĐNGLL/tuần. Đây là điều kiện thuận lợi
giúp các em “học mà chơi, chơi mà học”. Dựa trên chủ điểm của mỗi tháng, giáo viên
cần soạn kế hoạch giảng dạy sao cho các em vừa được tìm hiểu nội dung theo chủ
điểm vừa hoạt động tập thể sôi nổi, vui tươi thông qua các câu hỏi vấn đáp theo tổ, các
trò chơi như: Hái hoa dân chủ, giải ô chữ bí mật, .... Bằng cách làm này tôi đã tạo
được hứng thú cho các em và đặc biệt là không những học sinh được chiếm lĩnh kiến
thức mà còn rèn luyện cho các em tinh thần hợp tác, rèn kĩ năng sống cho học sinh.
Kết hợp với Tổng phụ trách Đội, thông qua các buổi chào cờ đầu tuần, các buổi
ngoại khóa, … tổ chức các trò chơi như Rung chuông vàng. Qua các hoạt động giữa
giờ như: kéo co, đẩy gậy, đá bóng .... Thông qua hoạt động này học sinh không những
được rèn luyện trong phạm vi lớp học mà còn được giao lưu, thi đua cùng các bạn lớp

khác, khối khác trong toàn trường.

20


Ảnh: Thi kéo co, cá cầu giữa giờ giữa các tổ trong lớp

21


Ảnh trò chơi: Nhảy lò cò, chơi ô ăn quan
Tổ chức các buổi họp lớp, làm đồ dùng học tập và làm báo tường, vẽ tranh
chào mừng các ngày lễ lớn.
Hướng dẫn các em làm bình hoa, cắt gấp hoa để trang trí góc học tập và làm
một số đồ chơi đơn giản để trưng bày hoặc để tặng người thân bạn bè. Dựa trên
hướng dẫn ở báo Chăm học, tôi tập chung lớp lại và hướng dẫn các em làm việc
theo nhóm. Các em cùng làm, cùng góp, giúp đỡ nhau làm việc.
Nhờ thường xuyên tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp nên
các em trở nên rất tự tin, rất năng động sáng tạo. Và điều quan trọng là đã thực
sự xây dựng được một môi trường học tập thân thiện, học sinh tích cực. Sĩ số
của lớp luôn đảm bảo, chất lượng học tập của học sinh ngày càng nâng cao.
Trong lớp luôn hòa đồng và tinh thần hợp tác cao.
* Tổ chức các hoạt động tập thể và các trò chơi vui tươi lành mạnh sẽ giảm
được sự căng thẳng cho các em sau mỗi buổi học. Các em không chỉ được vui chơi
mà còn giáo dục được các em giữ gìn và phát huy những trò chơi dân gian bổ ích.

1.3.9 Phối hợp với các lược lượng giáo dục khác:
Ngay từ đầu năm học tôi đã xó kế hoạch cùng phối hợp với các lực lượng
giáo dục khác trong nhà trường như: Chuyên môn, Công đoàn, Đoàn đội Sao, ... Để cùng thực hiện giáo dục học sinh. Thường xuyên động viên, đôn đốc
nhắc nhở các em tham gia tốt các hoạt động đoàn thể, phong trào thi đua do

đoàn thể phát động. Trên cơ sở đó, lớp lại đề ra các hình thức thi đua giữa các
tổ, nhóm và các cá nhân. Kết thúc mỗi đợt thi đua lại chọn ra những tập thể (tổ,
nhóm) và các cá nhân xuất sắc để biểu dương khen thưởng.
Phối hợp với giáo viên bộ môn trong các môn chuyên cùng kết hợp giáo
dục học sinh như các tiết: Mĩ thuật, Âm nhạc, Thể dục. Trong các tiết này học
sinh được tham gia các hoạt động như: nhóm học tập, múa hát theo nhóm, chơi
22


trò chơi. Điều này thu hút được học sinh và giúp các em mạnh dạn, tự tin hơn.
Do thường xuyên phối hợp được với giáo viên bộ môn nắm được toàn
diện về học sinh. Từ đó đưa ra biện pháp giáo dục thích hợp, trong năm nayđến giữa học kỳ II, tôi đã giúp cho các học sinh như em: Lèo Thị Hiện, Trần
Ngọc Bảo Lâm, Quàng Văn Tùng, … phát huy được năng khiếu văn nghệ - thể
dục thể thao và đạt các giải cao trong các Hội thi như đã nói trên. Không những
thế mà còn giúp các em chăm chỉ học tập tốt hơn so với đầu năm và có ý thức
đạo đức tốt.
Từ đầu năm học, giáo viên tiến hành họp phụ huynh lớp bàn bạc, thống nhất
được phương hướng phấn đấu của lớp đặt trong kế hoạch chung của nhà trường.
Đặc biệt là thống nhất được các biện pháp giáo dục để thực hiện. Mặt khác, phải
định hướng bầu chọn Ban đại diện cha mẹ học sinh của lớp gồm các ông bà sau:
Ông: Lèo Văn Sớm - Trưởng ban
Ông: Giàng A Chaư - Phó ban
Ông: Vàng A Thang - Ủy viên
Khi đã xây dựng được Ban đại diện cha mẹ học sinh nghĩa là đã phát huy
được sự ủng hộ của phụ huynh trong công tác tổ chức lớp học.
+ Tổ chức tốt các cuộc họp phụ huynh thường kì do nhà trường đề ra.
+ Thăm gia đình học sinh và trao đổi trực tiếp với gia đình học sinh khi cần
thiết.
+ Mời phụ huynh học sinh đến trường để trao đổi về việc giáo dục học sinh
khi có những hiện tượng bất thường và khẩn cấp.

+ Thường xuyên liên lạc với Ban đại diện cha mẹ học sinh để cụ thể hoá
các hoạt động của hội phụ huynh học sinh trong công tác giáo dục.
+ Thường xuyên trao đổi với phụ huynh qua trò chuyện trực tiếp, hoặc qua
điện thoại để kịp thời nhắc nhở, đôn đốc học sinh thực hiện nề nếp học tập ở lớp
cũng như ở nhà.
+ Tiết sinh hoạt cuối tháng, mời trưởng Ban đại diện cha mẹ học sinh đến
dự để nắm bắt tình hình, góp ý cho thời gian tới.
+ Tạo mối quan hệ mật thiết với Hội cha mẹ học sinh và trưởng các thôn bản
nhằm tác động tới gia đình và học sinh khi cần thiết vào những ngày nghỉ cuối tuần.
Vì giữ vững được mối quan hệ mật thiết với Ban đại diện cha mẹ học sinh
mà những năm qua làm chủ nhiệm lớp tôi luôn nắm bắt được tình hình cụ thể
của từng học sinh và phụ huynh thường xuyên biết được kết quả việc học tập,
rèn luyện của con em mình. Học sinh ngoan, chăm chỉ học tập, không vi phạm
nội quy, chất lượng giáo dục tốt hơn.
Bằng cách làm của mình như đã nêu ở trên chúng tôi đã dần đưa lớp đi lên,
lớp luôn đảm bảo về tỉ lệ chuyên cần, chất lượng giáo dục phát triển tốt, nề nếp
lớp tốt, học sinh phát triển toàn diện “đức, trí, thể, mĩ”. Trong năm học 201823


2019, lớp 5A1 do tôi chủ nhiệm luôn đi đầu trong tất cả các hoạt động do nhà
trường đề ra.
* Phối hợp với các lược lượng giáo dục khác sẽ giúp quản lí cũng như
giáo dục các em sát sao các em hơn, định hướng cho các em phát triển đúng
theo kế hoạch đã hoạch định.
2. Ưu điểm của giải pháp mới:
Các em được học và rèn luyện trong môi trường thân thiện, cởi mở từ đây
giúp các em tự tin, mạnh dạn và ham học hơn.
HS được tham gia nhiều trong các hoạt động giáo dục NGLL nên tăng
cường được tinh thần đoàn kết, gắn bó giữa các thành viện trong lớp.
Tận dụng được nhiều nguồn lực khác nhau để cùng giáo dục học sinh.

III. Khả năng áp dụng của sáng kiến
Đề tài này tôi đã áp dụng vào thực tế trong công tác chủ nhiệm học sinh
lớp 5A1 có hiệu quả. Đề tài có thể áp dụng vào công tác chủ nhiệm cho các
lớp khối lớp trường Tiểu học Ngọc Chiến. Do dễ vận dụng nên đề tài tính khả
thi cao, mang lại hiệu quả thiết thực.
IV. Hiệu quả, lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được khi áp
dụng giải pháp
Qua quá trình tôi nghiên cứu và áp dụng các biện pháp đã nêu vào thực tế
công tác giảng dạy, bước đầu tôi đã thu nhận được một số kết quả cụ thể như sau:
1. Hiệu quả kinh tế:
Giáo viên tiết kiệm được nhiều thời gian khi ta biết kết hợp giữa các
phương pháp.
Học sinh giảm bớt áp lực, giành nhiều tâm trí, sức lực cho việc thực hiện
nhiệm vụ học tập đạt hiệu quả cao hơn.
-

2. Hiệu quả về kỹ thuật:
Thực hiện kết hợp các biện pháp chủ nhiệm đã nêu dễ thực hiện, giảm bớt
sự chồng chéo trong công việc giáo dục và rèn luyện học sinh.
Tạo hứng thú học tập và rèn luyện cho học sinh, giúp các em đi đúng
hướng, không lệch lạc về nhân cách.

-

3. Hiệu quả về xã hội:

-

Qua việc thực hiện có hiệu quả các biện pháp đã nêu đã góp phần tạo
dựng niềm tin giữa giáo viên và học sinh và cha mẹ các em.

-

Qua công tác tuyên truyền, vận động phụ huynh vận động học sinh ra lớp
đã có hiệu quả qua công tác giáo dục.
* Tỉ lệ chuyên cần và chất lượng học sinh:
Sau 1 năm áp dụng sáng kiến của mình tôi nhận thấy học sinh của lớp luôn
24


chuyển biến tích cực:
Trong gần 1 năm học vừa qua lớp tôi chủ nhiệm dù nằm ở vùng sâu, vùng xa
của huyện Mường La, vào mùa thu hoạch lúa, thu ngô, ... học sinh thuộc diện hộ
nghèo thường phải nghỉ học đi mót lúa hoặc theo cha mẹ đi nương nhưng lớp tôi
vẫn luôn duy trì sĩ số đạt từ 98-100%, học sinh lên lớp thẳng đạt 100%, không có
học sinh dưới chuẩn vào cuối năm; tỉ lệ học sinh trên chuẩn luôn trong tốp đầu
trong khối và trong toàn trường. Sau đây là kết quả năm học vừa qua của lớp do tôi
chủ nhiệm:
Lớp 5A1; Năm học 2018-2019
+ Duy trì sĩ số 33/33 đạt 100/%.
+ Tỉ lệ chuyên cần đạt 98-100%
+ Học sinh Trên chuẩn: 7/33 đạt 21,2%
+ Học sinh Đạt chuẩn: 26/33 đạt 78,8%
+ Học sinh Dưới chuẩn: 0/23.

25