Sáng kiến kinh nghiệm - Một số phương pháp giúp trẻ 5 6 tuổi làm quen với chữ cái

MỤC LỤC
MỤC LỤC:..............................................................................................................1
LỜI MỞ ĐẦU:........................................................................................................2
A. PHẦN MỞ ĐẦU:...............................................................................................4
I. Lý do chọn đề tài:................................................................................................4
1. Cở sở lý luận:......................................................................................................4
2. Cơ sở thực tiễn:..................................................................................................4
II. Mục đích, phương pháp, đối tượng, phạm vi nghiên cứu:............................4
1. Mục đích:............................................................................................................4
2. Phương pháp:.....................................................................................................4
3. Đối tượng :..........................................................................................................5
4. Phạm vi nghiên cứu:..........................................................................................5
B. PHẦN NỘI DUNG:...........................................................................................6
I. Nội dung lí luận của phương pháp khảo sát tình hình phát âm của trẻ:......6
II. Cơ sở thực tiễn:.................................................................................................7
1. Đánh giá thực trạng của lớp:............................................................................7
2. Thuận lợi và khó khăn:....................................................................................8
III. Các biện pháp giải quyết vấn đề:..................................................................8
1. Biện pháp gây hứng thú:..................................................................................8
2. Biện pháp ứng dụng công nghệ thông tin vào môn chữ cái:........................10
3. Biện pháp dạy trẻ tập tô chữ cái:...................................................................12
IV. Hiệu quả áp dụng:.........................................................................................13
C. KẾT LUẬN:.....................................................................................................15
I. Ý nghĩa của đề tài:............................................................................................15
II. Bài học kinh nghiệm:......................................................................................15
III. Kiến nghị, đề xuất:........................................................................................15

1


LỜI MỞ ĐẦU

Như chúng ta đã biết giáo dục mần non là khâu đầu tiên trong hệ thống giáo
dục quốc dân, đây là khâu quan trọng, đặt nền móng cho sự phát triển nhân cách
con người mới XHCN, phát triển con người toàn diện mục tiêu đó cụ thể hóa ở bài
học mầm non, để dạt được mục tiêu đó, yêu cầu các môn học phải được tổ chức
tốt, đa dạng phong phú, trong đó có môn chữ cái giữ vai trò quan trọng.
Trong thực tế việc hướng dẫn trẻ làm quen với chữ cái nói chung và các trò
chơi nói riêng đã phần nào đáp ứng được mục tiêu của ngành, song vẫn còn hạn
chế và khó khăn nhất định, chẳng hạn dạy học theo hình thức đổi mới tích cực các
giờ học đa dạng phong phú lôi cuốn trẻ hứng thú tích cực hoạt động của trẻ. Đặc
biệt là môn chữ cái cần rất nhiều đồ dùng trực quan hoặc muốn dậy trẻ trên giáo án
điện tử thì đòi hỏi người giáo viên mầm non phải hết sức sáng tạo và thông minh
để thiết kế một bài giảng thật hoàn hảo và hấp dẫn để lôi cuốn trẻ tìm tòi và hứng
thú tích cực vào hoạt động. Qua tìm hiểu cho thấy nếu giáo viên đầu tư vào nghiên
cứu bài giảng thật kỹ, chuẩn bị đồ dùng cho tiết dậy thật hấp dẫn thì giờ dậy sẽ đặt
hiệu quả rất cao.
Vì vậy! Với giáo viên mầm non việc chăm sóc và dạy dỗ các cháu luôn được
coi trọng, đặc biệt là phương pháp dạy học. Xong với bộ môn “ Dạy trẻ làm quen
với chữ cái” cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi là môn học không thể thiếu trong trường mầm
non. Bởi môn học làm quen với chữ cái không chỉ giúp trẻ nhận biết, phát âm
chính xác khi nói mà còn tạo cho trẻ hứng thú khi học tiếng mẹ đẻ, tạo tiền đề cho
trẻ thích ứng với việc học đọc, học viết ở trường mầm non.
Để làm tốt việc đó thì cô giáo mầm non chính là người mẹ hiền thứ 2 của trẻ, là
người cùng cha mẹ trẻ nuôi dạy trẻ trở thành con người tốt, đáp ứng nhu cầu công
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nứơc. Vì thế người giáo viên cần truyền tải cho trẻ
những kiến thức cần thiết dạy trẻ phát âm chính xác, rõ ràng mạch lạc, giữ gìn độ
trong sáng của tiếng việt để tiếng việt mang bản sắc riêng của nó.
Toàn bộ những tri thức, biểu tượng, kỹ năng mà trẻ có được ở lứa tuổi mầm
non là cơ sở, điều kiện quan trọng để trẻ tiếp thu lĩnh hội và cũng là môi trường
thuận lợi để trẻ giao lưu ở các lĩnh vực lứa tuổi mẫu giáo 3 - 5 tuổi. Vui chơi ở trẻ
chính là hoạt động chủ đạo đối với sự phát triển của trẻ, nhu cầu giao tiếp ở trẻ đối

với môi trường thiên nhiên và xã hội trẻ trở nên mạnh mẽ và tự tin hơn, trẻ mong
muốn được tự lực đó là tiền đề phát triển tư duy lôgic cần thiết ở lứa tuổi học
đường sau này.
Mặc dù sự lớn lên và phát triển của trẻ đều phải trải qua những quy luật và
những đặc điểm chung, nhưng người ta đều thừa nhận rằng trẻ em ngày nay phát
triển sớm hơn cả về mặt sinh lý, tình cảm, trí tuệ, các khuynh hướng nhu cầu, hứng
thú thị hiếu thẩm mỹ của trẻ ngày càng mở rộng trở nên đa dạng phong phú và phát
triển sớm hơn, trẻ biết nhiều điều hơn, nói mạch lạc hơn.
Ngày nay trong bối cảnh công cuộc đổi mới của đất nước và biến đổi sâu sắc
trong đời sống kinh tế chính trị, văn hóa xã hội của đất nước ta, cũng như trên toàn
thế giới đòi hỏi phải có sự đổi mới mạnh mẽ trong lĩnh vực giáo dục. Đảng và Nhà
2


nước ta không ngừng chăm lo và những mục tiêu chiến lược phát triển sự nghiệp
giáo dục đào tạo, phù hợp với điều kiện cả nước đang đi lên và đổi mới tong ngày
với sự biến đổi và đổi mới không ngừng của tiến bộ khoa học – công nghệ đòi hỏi
mỗi chúng ta phải có tay nghề vững chắc, có phẩm chất tốt đẹp được đào tạo bồi
dưỡng và phát huy bởi một nền giáo dục tiên tiến gắn liền với một nền công nghệ
hiện đại.
Ngành học mầm non là cơ sở ban đầu vô cùng quan trọng vì đòi hỏi cô giáo
là người tâm huyết với thế hệ mầm non, nắm chắc về kiến thức nuôi dậy trẻ, nhiệm
vụ của cô phải xây dựng và phát triển tình cảm, đạo đức, trí tuệ, thẩm mỹ, thể chất,
lao động ban đầu của trẻ, cô trang bị cho các cháu một hành trang vững vàng để
bước vào lớp 1.

3


A. PHẦN MỞ ĐẦU

I. Lý do chọn đề tài
1. Cơ sở lý luận:
Chúng ta đã biết rằng giáo dục mầm non là mắt xích đầu tiên của hệ thống
giáo dục quốc dân. Trường mầm non đảm nhiệm việc chăm sóc, nuôi dưỡng và
giáo dục trẻ em nhằm giúp trẻ hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách con
người. Trước tình hình đó trường mầm non phải thực hiện nghiêm túc chương trình
chăm sóc giáo dục trẻ. Giáo viên mầm non cần phải nâng cao chất lượng chuyên
môn đó là kỹ năng nghề nghiệp, tình yêu thương trẻ có lòng vị tha, nhân ái hòa hợp
với cộng đồng, có được những yếu tố này giáo viên sẽ giúp trẻ tìm hiểu cuộc sống
muôn màu một cách phong phú, đa dạng, trẻ sẽ cảm nhận thế giới xung quanh một
cách nhẹ nhàng hứng thú. Muốn truyền đạt cho trẻ những điều này cô và trẻ cần có
sự giao tiếp gần gũi mà ngôn ngữ chính là phương tiện để giao tiếp. Mà muốn giao
tiếp tốt thì trẻ phải học tốt môn làm quen với chữ cái, trẻ có phát âm chính xác,
không ngọng, không nói lắp thì mới giúp trẻ diễn đạt mạch lạc đủ câu, đủ ý. Vì vậy
môn làm quen với chữ cái ở lớp 5 tuổi là một môn học vô cùng quan trọng mà mỗi
giáo viên chúng ta đều phải thực hiện tốt
2. Cơ sở thực tiễn
- Năm học 2017 -2018 tôi được phân công đứng lớp 5 tuổi B trường chính
của trường mầm non Lao Và Chải đó là một ngôi trường nằm trên địa bàn xã lao
Và Chải là xã vùng 3 vùng đặc biệt khó khăn thuộc huyện Yên Minh, tỉnh Hà
Giang với địa hình dân cư thưa thớt không tập chung và 100% học sinh là con em
nhân dân tộc người h'mông, nên việc giao tiếp giữa giáo viên với học sinh và các
bậc phụ huynh còn bất đồng về ngôn ngữ, đặc biệt về điều kiện kinh tế của các hộ
gia đình trong xã đa số còn rất nhiều khó khăn, Chính vì vậy nhận thức của các bậc
phụ huynh về việc đưa trẻ đến trường còn nhiều hạn chế.Qua đây tôi thấy rằng làm
thế nào để trẻ có thể nhận thức và giao tiếp với cô giáo và bạn khác bằng tiếng phổ
thông được tốt hơn. Với những ý nghĩ đó tôi đã chọn đề tài: " Một số phương
pháp giúp trẻ5-6 tuổi làm quen với chữ cái" để làm đề tài thực hiện trong năm học
2017-2018.
II. Mục đích, phương pháp, đối tượng, phạm vi nghiên cứu

1. Mục đích:
Nâng cao chất lượng giáo dục cho trẻ làm quen với chữ cái qua giao tiếp và
các hoạt động hàng ngày của trẻ tại trường mầm non, từ đó giúp trẻ nhận thức môn
học một cách dễ dàng, trẻ hứng thú học.
Khảo sát việc cho trẻ làm quen với chữ cái trong đời sống hằng ngày ở
trường mầm non từ đó tìm biện pháp nâng cao chất lượng cho môn làm quen với
chữ cái trong đời sống hàng ngày cho trẻ.
2. Phương pháp:
+ Phương pháp trực quan thính giác:
4


+ Phương pháp dùng từ (giảng giải, chỉ dẫn...)
+ Phương pháp đàm thoại và trò chuyện
3. Đối tượng:
- Trẻ 5 tuổi tại trường mầm non xã Lao Và Chải huyện, Yên Minh, tỉnh Hà
Giang.
4. Phạm vi nghiên cứu:
- Giúp trẻ 5 tuổi học tốt môn làm quen với chữ cái tại trường mầm non xã
Lao Và Chải huyện, Yên Minh, tỉnh Hà Giang.
- Thời gian thực hiện: Từ tháng 9 năm 2015 đến tháng 05 năm 2018.

5


B. PHẦN NỘI DUNG
I. Nội dung lý luận của " Một số phương pháp giúp trẻ5-6 tuổi làm quen
với chữ cái"
Như chúng ta đã biết trẻ em là một thực thể nhiên giáo dục bắt đầu từ

đứa trẻ, trẻ là trung tâm của mọi hoạt động. Muốn đạt được mục tiêu đó
trước tiên tôi phải chú ý đến đặc điểm tâm sinh lý của trẻ. Trẻ ở đây sự tập
trung chú ý chưa bền vững trẻ thích những cái đẹp mới lạ có hấp dẫn cao,
nên việc gây hứng thú cho trẻ ở bộ môn này lại càng quan trọng hơn bởi tính
chất cứng nhắc và khô khan có phần “kỷ luật”. Nếu như cô giáo cứ ép buộc
trẻ ngồi học một cách tuân thủ như một học sinh tiểu học hoặc một tiết dạy
không có sáng tạo, rập khuôn chưa có hình thức đổi mới còn theo phương
pháp cũ dẫn đến trẻ uể oải trong tiết học phân tán tư tưởng, nhàm chán, tiếp
thu bài hạn chế. Và tôi đã tìm ra một số giải pháp gây sự hứng thú cho trẻ đó
là: Trước hết là chuẩn bị đầy đủ đồ dùng cho cô và trẻ vì đồ dùng rất cần
thiết, trẻ mẫu giáo suy nghĩ bằng hình thức tư duy hình tượng tư duy gắn
liền với tình cảm. Trẻ ghi nhớ những gì gây ấn tượng mạnh một câu chuyện
hấp dẫn hay một bức tranh đẹp mới lạ… Chính vì thế khi dạy một tiết “Làm
quen chữ cái” tôi cho rằng đồ dùng trực quan là yếu tố đầu tiên yêu cầu điểm
đặc biệt phải đảm bảo an toàn.
Bước đầu trẻ được làm quen với từng chữ cái có trong nhóm chữ và trẻ được
lần lượt làm quen các chữ qua vật chất, tranh ảnh mà trong đó chứa một chữ cái mà
chúng ta định cho trẻ làm quen.
Ví dụ: Trẻ làm quen với chữ cái G – Y (chủ điểm phương tiện giao thông).
Trước tiên là cách vào bài đã gây sự hứng thú đối với trẻ, tôi cho cả lớp đọc thơ
“Chiếc cầu mới” qua tranh. Trong tranh có cầu, dòng người qua lại, xe ô tô, tàu
hỏa… tôi đã chọn hình thức vừa chỉ từng chữ dưới bài thơ vừa đọc. Qua đó trẻ tri
giác và hiểu rõ hơn về các phương tiện giao thông và đặc biệt là được đọc và làm
quen từng chữ cái tiếp đến tôi đưa bức tranh vẽ về nhà ga hỏi bức tranh này vẽ về
cái gì? (Nhà ga) trong nhà ga có những dòng người qua lại có người soát vé và đặc
biệt là có những đoàn tàu dừng lại đón khách, trả khách… qua bức tranh trẻ hiểu rõ
hơn và tăng thêm tính tò mò hấp dẫn. Sau đó cô giới thiệu dưới bức tranh có từ
“Nhà ga” bạn nào hãy lên chỉ những chữ cái đã được học và cô cho trẻ làm quen
chữ “G”
Tiếp đến chữ Y cô hỏi trẻ ngoài tàu hỏa ra thì còn có những phương tiện giao

thông gì nữa? Trả lời (máy bay…) cô và trẻ cùng đàm thoại về máy bay dùng để
làm gì? Bay ở đâu? Cô đưa máy bay nhựa ra cho trẻ quan sát đàm thoại và ai có
thể lên rút ra cho cô 2 chữ cái giống nhau trong từ “máy bay” và trẻ lên rút chữ
“Y”.
Hoặc là để chuẩn bị cho trò chơi ở tiết 2 lúc ngoài trời tôi cùng trẻ trò chuyện
về trò chơi “các phương tiện giao thông vào bến” tôi huy động trẻ sưu tầm bìa cát
tông tranh ảnh, họa báo về các phương tiện như: máy bay, đoàn tàu, ô tô, thuyền
buồm… hướng dẫn trẻ cắt sát mép các hình ảnh đó. Khi vào trò chơi cô giới thiệu
6


các bến và phương tiện giao thông nào thì phải vào bến được làm quen tìm tòi cắt
dán sẽ tạo cho sự khéo léo ở đôi tay và thuận lợi trong khi viết chữ, dán các chữ cái
lên các phương tiện giao thông, trẻ hứng thú hơn với chính đồ dùng mình làm ra.
Ví dụ khác: Với chủ điểm mà mùa xuân với tiết học làm quen chữ cái L, M, N?
tôi cho trẻ sưu tầm hoa khô, lá khô, các loại hột, hạt những vật liệu đó đều phải
chứa các chữ cái L, M, N như lá na, hạt mơ… cô và trẻ cùng phết màu sao cho
tương ứng với màu lá, màu hạt… Với cách làm đồ dùng đồ chơi như vậy tôi thấy
có những hiệu quả đáng kể. Trước hết là giảm sự đầu tư của nhà trường cũng như
giáo viên trong điều kiện kinh tế eo hẹp và cái được lớn nhất ở đây là trẻ có hứng
thú khi tham gia làm đồ dùng cho tiết học, trẻ sôi nổi hơn vì mình có phần trong
đó. Một số sáng kiến của tôi trong việc làm đồ dùng cho trẻ là không bao giờ theo
khuôn mẫu mà tôi thường thay đổi sáng tạo về cả hình dạng màu sắc kích thước
thực tế của nó.
Kết quả từ việc cô và trẻ cùng chuẩn bị làm đồ dùng học tập tôi thấy trẻ hứng
thú hơn vào tiết học, bản thân lên lớp tự tin hơn, gần gũi với trẻ hơn.
II. Cơ sở thực tiễn
1. Đánh giá thực trạng lớp học:
- Năm học 2017 - 2018 tôi được phân công đứng lớp mẫu giáo 5 tuổi B tại trường
chính trường mầm non Lao Và Chải, huyện Yên Minh, tỉnh Hà Giang. Qua thực tế

tôi nhận thấy:
* Về giáo viên: Bản thân tôi chưa chuẩn bị nhiều đồ dùng đồ chơi đa dạng để trẻ
quan sát. Chưa tạo môi trường thuận lợi để trẻ tiếp xúc với môi trường xung quanh
cũng như chưa tạo điều kiện cho trẻ làm quen chữ cái ở mọi lúc mọi nơi.
* Về trẻ: Ở trường mầm non Lao Và Chải 100% là con em dân tộc thiểu số nên
Trong quá trình thực hiện chuyên đề bản thân tôi còn gặp rất nhiều khó khăn về
cách phát âm và nhận biết mặt chữ cái của trẻ, một số cháu mới đi học năm đầu
tiên nên chưa mạnh dạn nhiều cháu còn nói ngọng nói lắp, nhận thức của trẻ chênh
lệch nhau nên việc truyền thụ kiến thức gặp rất nhiều khó khăn. Mặc dù trường đã
mua sắm đầy đủ về cơ sở vật chất cũng như đầu tư về chuyên môn nhưng cũng
chưa thực sự đáp ứng đủ so với nhu cầu học tập của chuyên đề “làm quen chữ cái”.
Và cụ thể tôi đã tiến hành khảo sát như sau:
STT

Nội dung

Kết quả đạt được %

1

- Trẻ nhận biết cách phát âm 29 chữ cái rõ ràng

60%

2

- Nhận biết đúng 29 mặt chữ cái

65%

3

- Tô viết trùng khít lên chấm mờ hoàn thành vở 50%
tập tô sạch sẽ.

7


2. Thuận lợi và khó khăn
* Thuận lợi:
- Trẻ học tại trường chính.
- Trẻ được tiếp xúc với một số trẻ là con cán bộ biết nói tiếng phổ thông.
- Các cô đều yêu nghề mến trẻ, tận tụy với công việc.
- Một số phụ huynh đã bắt đầu có sự quan tâm đến việc học của con em mình.
- Được sự quan tâm của UBND Xã, BGH nhà trường, các ban ngành đoàn thể khác
trong xã Lao và Chải và các bạn đồng nghiệp.
* Khó khăn:
- Số lượng học sinh chủ yếu là dân tộc Mông , ngôn ngữ của cô và trẻ còn bất
đồng.
- Trẻ không được sự rèn giũa của cha mẹ khi ở nhà, về nhà phụ huynh và học sinh
con nói với nhau bằng ngôn ngữ địa phương nên việc đến lớp trẻ giao tiếp với cô
bằng tiếng phổ thông còn nhiều hạn chế.
Xuất phát từ thực tế trên tôi đã đề ra một số biện pháp thực hiên sau:
III. Các biện pháp giải quyết vấn đề:
Để có được những tiết dậy làm quen với chữ cái đạt hiệu quả cao thì yếu tố
đầu tiên tôi thường quan tâm đến đó là phải soạn bài chu đáo và đầy đủ đồ dùng
trước khi lên lớp, sau đó là làm thế nào để bài dạy thật sinh động và hấp dẫn trẻ
tham gia hứng thú tích cực hoạt động trong tiết học thì giờ học đó mới đạt kết quả
cao. Qua những suy nghĩ đó thì bản thân tôi đã đưa ra những biện pháp sau để
mong mọi người rút kinh nghiệm và nhận xét để bản sáng kiến của cá nhân tôi đạt

kết quả cao hơn nữa trong công tác dạy. Sau đây là một số biện pháp mà cá nhân
tôi đã thực hiện trong quá trình giảng dạy như sau:
1. Biện pháp gây hứng thú cho trẻ.
- Để tiết dạy thêm sinh động và lôi cuốn sự chú ý của trẻ tôi luôn dùng
những biện pháp gây hứng thú bằng các thủ thuật khác nhau.
Ví dụ : Khi dạy cho trẻ làm quen với chữ cái e, ê với chủ điểm thực vật.
*Phần 1: Cùng bé vui chơi.

Cho trẻ quan sát “Lễ hội các loài hoa” hỏi trẻ có những loài hoa nào? chúng
có màu gì? Cánh chúng ra sao? Trồng hoa để làm gì? nhà các cháu trồng những
loại hoa gì? ngoài những loại hoa trên các cháu còn biết những loại hoa gì khác
nữa? Cho trẻ hát bài hát “Hoa trong vườn”.
* Phần 2 : Cùng bé khám phá.
Giờ học hôm nay cô cháu mình cùng nhau làm quen với chữ cái e, ê nhé:
Hôm nay cô mang đến cho lớp mình món quà gì đây các cháu?

8


Ví dụ : Khi dạy trẻ làm quen với chữ e, ê : Tôi cho trẻ quan sát bức tranh
“Hoa Sen”, sau đó hỏi trẻ về tên gọi của bức tranh, màu sắc, đặc điểm nổi bật của
hoa sen, cô đọc mẫu hai lần từ “Hoa Sen” và chỉ cho trẻ phát âm nhiều lần. Sau đó
cho cá nhân lên gạch chân chữ cái vừa học “O, A” và phát âm những chữ đó, qua
đó giới thiệu chữ cái e mà giờ học này cô sẽ cho các cháu làm quen. Cho trẻ tri
giác chữ cái in rỗng và nói nên cấu tạo của chữ cái đó, sau đó cô chốt lại và cô phát
âm mẫu hai lần rồi cho trẻ phát âm sau. Để nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen
với chữ cái và phát âm chữ cái đạt hiệu quả cao thì việc tạo ra môi trường chữ viết
là vô cùng quan trọng. Vì vậy trong lớp tôi đã bố trí các góc chơi và viết tên góc,
trên các giá đồ chơi tôi đều viết tên đồ dùng, đồ chơi gắn ở các ô. Qua những từ đó
mặc dù trẻ không biết đọc nhưng trẻ cũng nhận biết được các chữ cái quen thuộc

những chữ cái mà trẻ đã được học, dần dần trẻ nắm được các chữ cái chỉ tên góc và
tên các đồ chơi mà trẻ được chơi hàng ngày.
Tích hợp các môn học khác trong quá trình cho trẻ làm quen với chữ cái.
Trong các tiết học khác tôi luôn lồng ghép tích hợp một cách khéo léo các
nội dung cho trẻ làm quen với chữ cái mà không ảnh hưởng đến nội dung tiết dạy.
Trong quá trình dạy tôi luôn phối hợp một cách nhịp nhàng, linh họat các
phương pháp của bộ môn, sử dụng đúng trực quan một cách hợp lí kết hợp với cử
chỉ nhẹ nhàng cởi mở, chú ý động viên khuyến khích trẻ kịp thời để trẻ mạnh giỏi,
tự tin và hứng thú trong giờ học.
* Phần 3: Cùng bé vui chơi.
Tôi cho trẻ chơi một số trò chơi để củng cố kiến thức cho trẻ
Ví dụ: Trò chơi “ Ai đoán giỏi”
Chữ cái O:

Hôm nay trời nắng
ThỎ trắng đi câu
Thỏ đội trên đầu
Chữ gì đố biết?

Tôi đưa mô hình có chứa chữ cái O trên đầu cắm vào bảng cát để trẻ đoán
chữ cái đó luôn.
Chữ cái Ơ:

LỢn con rối rít
Ngoáy tít cái đuôi
Trên lưng của tôi
Chữ gì đố biết?

Tôi đưa hình chú lợn con có chứa chữ Ơ trên lưng cắm vào bảng cát đoán
chữ cái đó luôn.

Chữ cái Ô:

NgỖng con chậm chạp
Lạch bạch bước sau
Cũng mang trên đầu
9


Chữ gì đố biết?
Tôi cắm mô hình còn trên đầu có chữ cái Ô vào bảng cát trẻ đoán chữ cái đó
cứ như vậy ở mỗi trò chơi khác nhau tôi đều nghiên cứu và sưu tầm thêm các loại
tranh ảnh, mô hình có liên quan đến tiết dạy và tự sáng tác ra các bài thơ, câu đố để
đố trẻ.

Kết thúc tiết học, tôi sử dụng một số bài thơ, ca dao, tục ngữ dưới các
chữ cái.
2. Biện pháp ứng dụng công nghệ thông tin vào môn chữ cái và các trò
chơi.
Ngoài tiết dạy bằng tranh ảnh, vật thật, thông qua việc triển khai Hội thảo
ứng dụng công nghệ thông tin tại trường mầm non Lao Và Chải .Đây là một trong
những hình thức đổi mới phương pháp dạy học trong chương trình giáo dục mầm
non nói chung và trường mầm non Lao Và Chải nói riêng. Nhằm góp phần đổi mới
nội dung hình thức tổ chức đưa giáo dục mần non của nước ta sánh vai với các
nước trong khu vực và toàn thế giới.
Việc áp dụng công nghệ thông tin trong hoạt động cho trẻ làm quen với chữ
cái được tiến hành một cách linh hoạt, sinh động với những hình ảnh sống động,
những con chữ thật đẹp, thật hấp dẫn trẻ dễ nhìn và dễ so sánh hơn.
Ví dụ: Môn chữ cái : Làm quen với chữ cái : e, ê
Cô giáo có thể sử dụng hoàn toàn bằng giáo án điện tử mà không phải
chuẩn bị nhiều đồ dùng dạy học mà tiết dạy vẫn đạt kết quả.

Làm quen với chữ cái : e

Hoa sen
Cô cho trẻ đọc từ dưới tranh “hoa Sen”, cho trẻ lên lick chuột vào các chữ
cái đã học trong từ “hoa sen” đó là chữ o,a và cho trẻ phát âm các chữ cái đó. Cô
giới thiệu chữ cái e trong từ “hoa sen” và so sánh chữ cái trong từ cùng thẻ chữ cái
bằng cách cô lick chuột vào các slides nó sẽ hiện trên màn hình các hình ảnh mà
mình đã tạo lên các slides.
10


Với chữ cái ê cô cũng làm các bước tương tự như chữ cái e.
Làm quen chữ cái ê

hoa huệ

* Ứng dụng trong các trò chơi.
Ví dụ : Trò chơi “Ô cửa bí mật” Trẻ đi tìm những ô cửa có gắn các con số
tương ứng 1,2,3,4,5,6. Sau ô cửa đó là các chữ cái mới và chữ cái cũ đã học, sau đó
yêu cầu các trẻ lên mở ô cửa và phát âm đúng chữ cái đó, cô và trẻ ở dưới cùng
kiểm tra lại và cùng phát âm to chữ cái đó.

1

2

3

4
11

Ví dụ : Như trò chơi “ Thi ai nói nhanh”,Trò chơi “ Ai giỏi nhất” Trò chơi
“Tìm chữ cái trong từ, trong tên các con vật, tên các đồ vật……” Trẻ được lên thao
tác trên máy vi tính để tìm chữ, giúp trẻ sớm được tiếp xúc với máy vi tính, trẻ
mạnh dạn, tự tin, rèn phản ứng nhanh nhẹn và khả năng phát âm rõ ràng sẽ giúp trẻ
củng cố các chữ cái đã học, rèn ngôn ngữ mạch lạc, khả năng giao tiếp, ứng xử với
mọi người.
Việc sử dụng công nghệ thông tin với những trò chơi bổ ích và hấp dẫn với trẻ.
+ Luyện phát âm qua kể chuyện, đọc thơ, ca dao, đồng dao.
Đây là nội dung có thể tiến hành ở mọi lúc mọi nơi trong hay ngoài tiết học.
Tôi sử dụng những bài hát, bài thơ, ca dao, đồng dao viết hoặc đánh máy bằng chữ
to theo mẫu chữ in thường có chứa những chữ cái trẻ vừa học, cô chỉ vào các từ để
trẻ đọc hoặc hát.
Ví dụ: Trò chơi: tìm và gạch chân chữ cái trong bài thơ:
CÂY DÂY LEO

Cây dây leo
Bé tí teo
Ở trong nhà
Lại bò ra
Ngoài cửa sổ
Và nghển cổ
Trên trời cao...
Ví dụ : Trong tiết dạy làm quen vối một số loại quả, tôi tổ chức chương trình
dinh dưỡng với trẻ có phòng trang trí, có các đội mang tên chữ cái a, b, c
hay trò chơi “Chọn quả” đội chữ A chọn quả chứa VitaminA, đội chữ B chọn quả
chứa Vitamin B, đội chữ C chọn quả chứa Vitamin C.
Trong các tiết dạy tôi luôn khuyến khích trẻ mạnh dạn tự tin, phát biểu. Tổ
chức cho trẻ hoạt động thảo luận nhóm thông qua đó rèn luyện phát âm, mở rộng

vốn từ phát triển ngôn ngữ, phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của trẻ, cung
cấp cho trẻ những kiến thức bổ ích góp phần vào việc hình thành và phát triển nhân
cách trẻ.
3 .Biện pháp dạy trẻ tập tô chữ cái.
Ví dụ: Dạy trẻ tập tô chữ cái tôi thực hiện như sau:
Cũng như tiết học cho trẻ làm quen chữ cái, tiết tập tô đối với trẻ cũng là
một phần hết sức quan trọng với trẻ, đòi hỏi trẻ phải biết cách mở vở, cách cầm
bút, tư thế ngồi cho đúng và tô như thế nào cho đúng quy trình con chữ đó là điều
mà giáo viên cần cung cấp kiến thức cho trẻ.
12


Để làm tốt điều này khi vào tiết dạy tôi cũng luôn chuẩn bị đầy đủ đồ dùng
sách vở, bút chì, bàn ghế đúng quy cách, ánh sáng ngoài trời vừa đủ cho trẻ học,
tạo tâm lý thật thoải trước khi vào học.
Khi vào bài tôi cũng luôn tìm cách để gây hứng thú với trẻ, sử dụng những
trò chơi chữ cái nhẹ nhàng để vừa rèn trẻ phát âm, ôn lại các chữ cái mà trẻ sẽ tập
tô.
Trước khi trẻ tô tôi luôn phân tích kỹ chữ cái đó cho trẻ hiểu về cấu tạo của
chữ, khi tô mẫu tôi luôn phân tích cách tô, nói chậm, nói rõ ràng cách tô, đặt bút ở
điểm nào và dừng bút ở điểm nào. Khi trẻ tô tôi luôn bao quát, động viên khuyến
khích trẻ tô đẹp, chỉnh tư thế ngồi, cách cầm bút cho trẻ. Với những trẻ tô còn yếu
tôi luôn gần gũi giúp đỡ trẻ để trẻ mạnh dạn tự tin và có sự tiến bộ.
Trong các tiết dạy tôi luôn khuyến khích trẻ mạnh dạn tự tin, phát biểu. Tổ
chức cho trẻ hoạt động thảo luận nhóm thông qua đó rèn luyện phát âm, mở rộng
vốn từ phát triển ngôn ngữ, phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của trẻ, cung
cấp cho trẻ những kiến thức bổ ích góp phần vào việc hình thành và phát triển nhân
cách trẻ.
Ngoài những biện pháp được ghi ngắn gọn trên đây tôi đã thực hiện trong
thời gian qua tôi đã được sự giúp đỡ của nhà trường, chuyên môn phòng tác động,

tuyên truyền sâu rộng tới các bậc phụ huynh, giúp các cháu hiểu rõ tầm quan trọng
của môn “Làm quen với chữ cái” đối với trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi. Từ đó giúp trẻ có
một tư thế vững vàng khi bước vào lớp 1 phổ thông có hiệu quả. Dần dần cha mẹ
các cháu đã hiểu rõ vấn đề ủng hộ rất nhiệt tình như: Cho con đi học đầy đủ, đống
góp đấy đủ các khoản tiền của lớp cũng như của trường để nhằm tạo điều kiện cho
con em được học hành ngày một tốt hơn.
IV. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
Qua việc thực hiện chuyên đề chữ cái ở trường tôi về đổi mới hình thức dạy
trẻ theo chương trình mầm non mới và dạy trẻ theo hướng tích cực tôi nhận thấy:
Bồi dưỡng chuyên môn còn ngắn ngày, bản thân tự nghiên cứu tài liệu để soạn và
dạy nên chất lượng chưa cao. Tài liệu nghiên cứu còn hạn chế, tuy vậy bản thân tôi
nhận thấy tiền hành một tiết dạy theo hướng tích cực rất nhẹ nhàng, không gò bó,
kiến thức truyền thụ cho trẻ rộng hơn, ngoài kiến thức cơ bản của tiết dạy còn củng
cố kiến thức cũ mở rộng kiến thức mới, thích hợp được nhiều môn học khác,
không gây nhàm chán cho trẻ. Đối với trẻ khi tiến hành đổi mới hình thức dạy học
trẻ còn hạn chế về mặt nhận thức, nhưng qua thời gian rèn luyện thường xuyên và
cô dạy trẻ ở mọi lúc mọi nơi trẻ đã quen dần đi vào nề nếp, kết quả nhận thức cao
hơn, các cháu học nhẹ nhàng thoải mái nắm bắt kiến thức nhanh hiểu sâu rộng hơn
về từng chủ điểm, tiếp thu kiến thức mới qua các giờ hoạt động khác, các cháu
nắm bắt kiến thức qua sự tìm hiểu tìm tòi khám phá của trẻ.
Việc truyền thụ kiến thức cho trẻ làm quen với chữ cái là một bộ môn rất
quan trọng, nó góp phần không nhỏ vào cuộc sống hàng ngày của trẻ. Việc dạy trẻ
không chỉ một sớm một chiều mà phải được thường xuyên và liên tục trong các
13


hoạt động vui chơi và học tập hàng ngày, có sự kết hợp giữa gia đình, nhà trường
cộng với sự quan tâm sát sao của giáo viên.
Từ khi thực hiện đổi mới hình thức tổ chức cho trẻ tích cực hoạt động cho
thấy số trẻ tham gia tích cực hoạt động và phát âm chuẩn, tô đẹp đã tăng lên đáng

kể. Những trẻ nói ngọng, nói nắp và tô chưa đúng quy trình đã giảm đáng kể, và
đạt được kết quả như sau:

STT

Nội dung

Trước khi áp dụng %

Sau khi áp dụng %

1

- Trẻ nhận biết cách phát âm
29 chữ cái rõ ràng

60%

85%

2

- Nhận biết đúng 29 mặt chữ
cái

65%

96%

3

- Tô viết trùng khít lên chấm
mờ hoàn thành vở tập tô
sạch sẽ.

50%

80%

Qua kết quả đối chứng cho thấy việc thực hiện chuyên đề cho trẻ làm quen
với chữ cái, về đổi mới hình thức tổ chức dạy học cho trẻ ở trường mầm non là rất
quan trọng. Từ kết quả trên tôi nhận thấy phát huy sáng kiến và biện pháp trên để
áp dụng tốt hơn vào các năm học tiếp theo.

14


C. KẾT LUẬN
I. Ý nghĩa của đề tài
- Qua thực tế nghiên cứu đã giúp tôi tìm ra những biện pháp mà tôi đã nêu
cho thấy kết quả đạt được rất cao vậy nó có ý nghĩa rất to lớn đối với môn Làm
quen với chữ cái nó không chỉ áp dụng cho trẻ 5 tuổi ở trường mầm non Lao Và
Chải mà cho tất cả các trẻ 5 - 6 tuổi trên địa bàn huyện Yên Minh, Tỉnh Hà Giang
II. Bài học kinh nghiệm
Việc dạy trẻ 5 tuổi làm quen với chữ cái là việc chung và của cá nhân tôi
được phân công dạy lớp mẫu giáo 5 tuổi nói riêng nó góp phần nâng cao chất
lượng chăm sóc giáo dục của nhà trường, để thực hiện được việc nâng cao chất
lượng dạy trẻ mẫu giáo với chữ cái thì người giáo viên cần làm một số kinh
nghiệm sau:
Trước tiên người giáo viên phải nghiên cứu soạn bài chu đáo.

Cần nắm đặc điểm tâm sinh lý của trẻ để tìm phương pháp phù hợp dạy trẻ.
Làm thêm đồ dùng dậy học phù hợp với nội dung bài dậy.
Phải có sáng tạo để áp dụng vào bài dạy phù hợp.
Để trẻ năm bắt và nhận thức tốt môn chữ cái, không những dạy theo phương
pháp truyền thống mà các cô giáo cần phải học hỏi để kết hợp với ứng dụng công
nghệ thông tin vào môn học.
Lồng ghép tích hợp các môn học khác vào bài dạy để trẻ hứng thú hơn trong
các hoạt động.
Trong tiết học cô giáo cần chú ý thay đổi hình thức dạy học để tránh mệt mỏi
cho trẻ.
Lời chuyển tiếp của cô cần hấp dẫn và lôi cuốn trẻ.
Giới thiệu bài cần có thủ thuật gây tính tò mò tìm hiểu của trẻ.
Cô giáo cần quan tâm gần gũi với trẻ.
Có biện pháp thích hợp giúp đỡ học sinh yếu kém tiến bộ.
Trên đây là một số sáng kiến của cá nhân tôi áp dụng khi dạy môn làm quen với
chữ .
III. Kiến nghị, đề xuất
Những kết quả trên chưa phải là toại nguyện mà bản thân tôi cần phải cố
gắng hơn nữa để kết quả giáo dục trong thời gian tới được cao hơn. Để làm được
điều này tôi mong muốn các cấp các ngành hãy tạo điều kiện giúp đỡ tôi cũng như
các chị em trong trường để hoàn thành tốt công tác chăm sóc giáo dục trẻ bằng
cách:
+ Cung cấp tài liệu mới phù hợp với chương trình giảng dạy.
+ Cung cấp thêm đồ dùng, đồ chơi phục vụ tiết dạy.
15


Trên đây là một số kinh nghiệm trong việc thực hiện đề tài " Một số
phương pháp giúp trẻ5-6 tuổi làm quen với chữ cái"
Tôi kính mong nhận được sự quan tâm nhận xét, giúp đỡ và góp ý kiến bổ

xung của các đồng chí trong Ban giám hiệu nhà trường của hội đồng thi và lãnh
đạo cấp trên tạo điều kiện giúp đỡ để bản sáng tạo kinh nghiệm của tôi hoàn thiện
hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn !
Lao Và Chải, ngày tháng
Thủ trưởng cơ quan Xác nhận

năm 2018

Người viết

Đồng Thị Ngọc

Hoàng Thị Ngọc Ánh

16


NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM HUYỆN

.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
17