HEO nỗi mẩn đỏ nông nghiệp

HEO NỖI MẨN ĐỎ, VIÊM DA LÀM SAO ĐỂ
BIẾT NGUYÊN NHÂN?
BỆNH TRÊN HEO
Ngày31 THÁNG 5 2016

Thời gian gần đây, rất nhiều bạn độc giả hỏi Vietdvm về việc heo nổi mẩn đỏ, viêm da (viêm da ở
đây là hội chứng do nhiều nguyên nhân khác nhau chứ không phải là bệnh viêm da ở heo). Đặc biệt
là các bạn thuộc các tỉnh phía Bắc có mật độ chăn nuôi dày như Hưng Yên, Bắc Giang...
Đa phần các bạn khi thấy heo xuất hiện triệu chứng trên đều khá lúng túng, thậm chí không biết
nguyên nhân từ đâu để điều trị, từ đó dẫn đến việc dùng thuốc một cách chừng vời, không khoa học,
gây ra những thiệt hại rất đáng tiếc.
Vietdvm hy vọng bài viết này sẽ cung cấp cho các bạn một góc nhìn tổng quan, sát thực về các
nguyên nhân có thể gây ra triệu chứng nổi mẩn đỏ, viêm da trên heo để từ đó các bạn có thể kết hợp
với các kiến thức, kinh nghiệm của bản thân và tự tìm được nguyên nhân gây bệnh khi heo có triệu
chứng nổi mẩn đỏ.
Heo nổi mẩn đỏ khắp người hay 1 vùng là triệu chứng gây ra bởi rất nhiều nguyên nhân khác nhau
như: do stress, bệnh ghẻ, bệnh đóng dấu heo, circo virus, tai xanh, tụ huyết trùng, phó thương hàn,
viêm dạ dày, thiếu kẽm, nhiễm độc F2toxin...

Bởi vậy, muốn xác định nguyên nhân gây nổi mẩn trên heo thì bắt buộc bạn phải nắm rõ những đặc
điểm cơ bản của từng nguyên nhân này và phải phân biết được chúng với nhau. Dưới đây là 17
nguyên nhân cơ bản gây ra triệu chứng nổi mẩm đỏ trên heo:

Bảng 1: các nguyên nhân gây nổi mẩn đỏ trên heo
Stt

Tên

Tuổi heo nhiễm bệnh

Vùng da nổi mẩn

Đặc điểm nhận biết
- Xuất hiện nhiều nốt đỏ, vết

1

Circo virus

6 - 8 tuần tuổi

Toàn thân

loét với kích thước khác nhau.
-Sau một thời gian, vết loét khô
lại và hình thành vảy.

2

Cúm heo

Mọi lứa tuổi

Toàn thân

-Da nổi ửng đỏ toàn thân chứ


không phải nổi từng nốt rõ ràng
-Thường kèm triệu chứng sốt
cao, nằm li bì cả đàn (đã bị là

thường bị cả đàn).
- Cả đàn sốt cao, đỏ da, nằm li
bì, bỏ ăn bỏ uống, kéo dài hàng
tuần.
– Lợn con bị thâm quầng da
xung quanh mắt, lỗ hậu môn
Đỏ da toàn thân do xung
3

Tai xanh
(PRRS)

huyết mạch máu ngoại
Mọi lứa tuổi

biên hoặc xuất huyết
vùng da mỏng, vùng da
chỏm tai.

hoặc

đứng

choãi

chân.

- Đối với lợn đực đầu tiên đỏ da
2 hòn cà, sau đó đỏ vùng da
mỏng.

- Nái chửa đẻ con chết (sớm 3 –
7

ngày).

- Lợn càng bé tỷ lệ chết càng
cao.
- Một số biểu hiện thần kinh (đi
xoay vòng hoặc lao đầu vào
tường).
-Các nốt mẩn lấm tấm, nhỏ đều
(xuất huyết), chủ yếu xuất hiện
- Vùng da gốc tai.
4

Dịch tả heo Mọi lứa tuổi

- Mõm, gốc đuôi, chỏm
đuôi,

tứ

- Da vùng bụng dưới

chi

ở

vùng

da

mỏng.

- Sốt cao liên tục (trên 400C).
- Tiêu chảy hoặc táo bón như
phân dê, bên ngoài bọc màng
nhầy

trắng.

- Tỷ lệ chết rất cao (có thể đến
100%).
5

Heo bị Stress Xảy ra ở heo cai sữa, vỗ - Chỏm tai, mép tai. - Tím da từng mảng chứ không
béo...trong thời gian

- Chỏm đuôi, tứ chi nổi nốt rõ ràng (do xuất huyết


dưới da nên khi ấn tay vào rồi
bỏ ra đám đỏ vẫn không mất
đi).
- Xảy ra đột ngột ở một vài cá
thể.
- Heo bệnh bỏ ăn, yếu, bị kích
tiêm phòng, thiến hoạn, - Da vùng bụng dưới. động, có thể co giật lên cơn
- Da cổ.
động kinh hoặc lờ đờ.

tiếng ồn quá mức..
- Chuyển động vô định hướng
lên phía trước hoặc đi xoay
vòng.
-

Một

số

khó

thở.

- Thân nhiệt có thể tăng, bình
thường hoặc giảm.
-Các nốt nổi mẩn thường to
bằng đầu đinh ghim, loét chảy
máu ra sau một thời gian thì
Mọi lứa tuổi nhưng bị
6

Ghẻ heo

nhiều ở heo thịt sau cai Toàn thân
sữa trở đi.

khô

đét

lại

-Da

sần

sùi,

(Ảnh
rất

6).
ngứa.

-Heo thường cọ vào thành
chuồng.
-Tỉ lệ lây lan trong đàn rất
nhanh nếu không phát hiện và
điều trị kịp thời.

7

Phó thương 1-4 tháng tuổi

- Mép và chỏm tai. - Các nốt mẩn lấm tấm, nhỏ đều

hàn

- Gốc đuôi, chỏm đuôi (xuất huyết), chủ yếu xuất hiện

-Tứ

Bụng

dưới ở

da

mỏng.

chi. - Cả đàn đều bị tiêu chảy phân

- Vùng da quanh dưới lẫn
cổ.

vùng
nhầy,

thối

khắm.

- Lợn bệnh giảm ăn, bỏ ăn.
-

Sốt

-

Viêm

cao
mắt

từng
có

cơn.
dử.


- Những con sống sót gầy còm,
chậm lớn.
- Trên da nổi nhiều đám xuất
huyết đỏ hình vuông, chử nhật,
tam giác, lục giác, hình thoi, ít
khi có hình tròn hoặc lưỡi liềm
8

Đóng dấu
heo

Heo trên 2 tháng tuổi.

Toàn thân

và kích thước khác nhau.
- Sốt, giảm hoặc bỏ ăn.
- Heo bệnh hay ngồi do viêm
khớp.

- Đóng dấu thể da: trên da nổi
nhiều đảm phát ban.
- Đỏ da toàn thân (do xung
huyết mạch máu ngoại biên):
dùng tay ấn vào đám đỏ ở da
mất đi, bỏ tay ra một lúc sau da
lại đỏ (da đỏ ửng không hình
thành

9

Tụ huyết
trùng

Heo trên 2 tháng tuổi
(heo con theo mẹ không
bị).

nốt).

- Phù và xuất huyết dưới da dọc
Toàn thân nổi đỏ, xung

hầu.

huyết.

- Xảy ra đột ngột ở một vài cá
thể hoặc nhiều con cùng bị vào
giai đoạn thời tiết oi bức nhưng

thông thoáng kém hoặc trời
mưa rào trở nên nắng gắt.
- Heo bệnh sốt, bỏ ăn, bụng có
thể

chướng.

- Một số viêm phổi, khó thở.
10 Viêm phổi

Mọi lứa tuổi nhưng

Da toàn thân bị tím do

- Không có nốt rõ ràng mà chỉ

màng phổi

nhiều nhất là heo thịt

thiếu oxy.

có những mảng tím trên toàn

(APP)

lớn.

thân

do

thiếu

oxy.


- Heo bệnh lúc sốt (tới 410C),
lúc không, bỏ ăn và hay nằm
sấp.
- Ho ướt, khó thở, thường có
máu lẫn bọt chảy ra từ mũi và
miệng.
- Heo bệnh chết đột ngột.
Nốt ban thường chỉ xuất
Viêm da do
11 bệnh ban

Mọi lứa tuổi.

hiện tại một số vùng da -Các kẽ móng chân bị viêm và
nhất định như miệng, lợi, xuất hiện mụn nước, sau 2-3
lưỡi, môi, mõm, da chân, ngày thì bị vỡ ra tạo vết loét hở.

nước

bầu vú và da bụng
- Không nổi nốt mà tím da từng
đám vùng ngoại biên do tim

12

Suy hô hấp
cấp

Heo sau cai sữa và heo
vỗ béo (do thông
thoáng khí kém).

-

Tím da Chỏm tai, làm việc quá mức không đưa

mõm.

Oxy đến khắp cơ thể được.

- Phần dưới tứ chi, chõm - Heo bệnh hay nằm sấp gác
đuôi.

đầu

lên

2

chân

trước.

- Khó thở, thở mạnh, nhanh và
hay đột tử.
-Xuất hiện các mụn nước và có
thể có mủ bên trong. Các nốt
13

Viêm da do
tụ cầu khuẩn

Mọi lứa tuổi.

Toàn thân, nốt mụn xuất mụn này có thể bị viêm đỏ ửng
hiện nhiều nhất ở vùng và khi loét ra thì có mủ trắng.
da nhiễm bẩn.

Kích thước không cố định.
-Bệnh thường liên quan đến
môi trường bẩn.

14 Cơ thể thiếu Heo vỗ béo, nái chửa.
Kẽm.

Heo bệnh bị rụng lông

- Heo bệnh bị rụng lông và lở

và lở loét da vùng lưng, loét, các vết loét có thể to bằng
2 bên sườn.

hạt

đỗ

hoặc

hạt

ngô.


-Da khô, lông xù, có thể bị nứt
nẻ.
- Heo bệnh không ngứa. Da gáy
và da 2 bên sườn ở heo nái dày
cộm lên, có thể tạo nhiều đường
nứt.
- Heo đực và heo nái giảm khả
năng

sinh

sản.

-Khi kiểm tra và điều chỉnh lại
chế độ dinh dưỡng thì những
vùng da viêm tự khỏi.
- Heo bệnh sốt cao (41 –
41,80C), viêm niêm mạc mũi,
mắt.
- Trên da xuất hiện nhiều nốt

mụn đỏ nhỏ, sau mụn đậu vỡ ra
15 Đậu heo

Heo thịt

Nốt đậu thường mọc đối có mủ rồi đóng vẩy.
- Nguy hiểm khi bị bệnh ghép ở
xứng 2 bên sườn
đường hô hấp và đường ruột.
- Nốt đậu tròn như đầu ngón
tay, không liền nhau và thường
mọc đối xứng ở 2 bên sườn.
- Heo bệnh không bị ngứa.

16 Viêm dạ dày Mọi lứa tuổi (nhiều ở
cấp tính

heo đã ăn cám).

Chỏm tai và vùng bụng. - Không nổi nốt mà chỉ tím da
vùng chỏm tai và vùng bụng.
- Lợn bệnh bỏ ăn, khát nước,
nôn,

yếu,

táo

bón.

- Nái nuôi con bị ít hoặc mất
sữa.
- Về sau lợn bệnh tiêu chảy,
niêm mạc vàng, lưỡi phủ màng
giả,

lợn

bệnh

hay

nằm.


- Đàn con của nái bệnh nặng dễ
bị

tiêu

chảy.

- Thân nhiệt tăng cao 0,5 - 10C.
- Mạch đập và nhịp thở nhanh.
- Da xuất huyết từng vùng
(không

nổi

nốt),

ngứa.

- Heo bệnh biểu hiện kích thích,
giảm ăn, thân nhiệt bình thường
hoặc

tăng

lên

0,50C.

- Cơ quan sinh dục ngoài ở heo
cái đỏ, sưng, phù (có cảm giác
Xuất huyết ở một số
17

Nhiễm độc

Heo 3-5 tháng tuổi, heo

F2-toxin

trưởng thành.

vùng da, đặc biệt bộ
phận sinh dục ngoài của
heo con đỏ tấy như động
dục.

như heo động dục, tuy rằng
chúng

chỉ

là

heo

con).

- Ở heo đực con – phù bao qui
đầu và tuyến vú, viêm tinh
hoàn.
- Hiện tượng này này còn xảy
ra cả ở heo đực đã thiến trước
khi

trưởng

thành.

- Trường hợp nặng heo bị sa âm
đạo

và

trực

tràng.

- Trong đàn sinh sản tăng số ca
sẩy thai, phối nhiều lần, đẻ heo
chết lưu, thai gỗ, thai chết yểu.
Như vậy, Vietdvm vừa cung cấp cho bạn những thông tin cơ bản nhất của từng loại nguyên nhân.
Bây giờ là loạt hình ảnh cho các bạn thực hành, hãy nhìn vào các hình bên dưới (ban đầu đừng nhìn
vào tiêu đề của ảnh) và đoán xem nguyên nhân gì đã gây ra mẩn đỏ, viêm da trên heo.

Một số hình ảnh về các bệnh viêm da trên heo


1.
Bệnh Circo - heo xuất hiện nhiều nốt đỏ, vết loét với kích thước khác nhau trên

da
2. Heo mắc bệnh cúm heo - da nổi ửng đỏ toàn thân chứ không phải nổi từng nốt rõ ràng (một đàn
heo bệnh thí
nghiệm).


3.
Bệnh tai xanh - Đàn heo sốt cao, đỏ ửng da, nằm li bì - heo con bị thâm quầng da xung quanh
mắt


4.
Bệnh Dịch tả - Các nốt mẩn lấm tấm, nhỏ đều (xuất huyết), chủ yếu xuất hiện ở vùng da
mỏng

5.
Heo stress nhiệt tím da từng mảng chứ không nổi nốt rõ ràng

6.


Heo mắc bệnh ghẻ: Các nốt trên da hình đinh ghim, sau loét chảy máu do heo kỵ vào
tường

8.
đóng dấu heo - trên da xuất hiện nhiều nốt màu đỏ với hình dạng khác nhau (hình vuông, tròn, tam
giác, chữ
nhật)


10.
Bệnh APP - Không có nốt rõ ràng mà chỉ có những mảng tím trên toàn thân do thiếu
oxy.

12.
Suy hô hấp cấp - ko nổi nốt mà tím da từng mảng vùng ngoại biên do tim làm việc quá mức không
đưa oxy đến khắp cơ thể
được


13.
Bệnh viêm da do tụ cầu - Xuất hiện các mụn nước và có thể có mủ bên trong. Các nốt mụn này có thể
bị viêm đỏ ửng và khi loét ra thì có mủ trắng. Kích thước không cố
định.

14.
Bệnh Thiếu kẽm - Heo bệnh bị rụng lông và lở loét, các vết loét có thể to bằng hạt đỗ hoặc hạt
ngô.


15.
Bệnh Đậu heo - Trên da xuất hiện nhiều nốt mụn đỏ nhỏ, sau mụn đậu vỡ ra có mủ rồi đóng vẩy
Trong thực tế, để chẩn đoán chính xác nhất nguyên nhân gây bệnh, ngoài các kiến thức cơ bản như
trên bạn còn cần phải vận dụng rất nhiều kiến thức, kỹ năng khác để có 1 “cái nhìn” tổng thể như:
- Kỹ năng quan sát tổng thể: Quan sát không gian sống của heo, quan sát và đánh giá độ sạch của
nguồn nước, của không khí chuồng nuôi, heo đã ăn những gì? Heo có thoải mái không? xem ngoài
triệu chứng nổi mẩn, viêm da heo còn các triệu chứng nào khác không?...
- Nắm được dịch tễ vùng chăn nuôi: hiện tại trong vùng có các bệnh trên heo (các bệnh ở lợn) nào
đang diễn ra không? thời gian gần đây mình có tiếp xúc với mầm bệnh nào không?...
- Kinh nghiệm thực tế với chính trại đó: ví dụ có những trại do thiết kế chưa hợp lý mà có 1 ô
chuồng ngoài cùng heo luôn bị lạnh, ướt, stress chẳng hạn...
- Kỹ năng phân tích, nhận định vấn đề (muốn có được điều này bạn cần có kiến thức về thú y, kỹ
năng, kinh nghiệm điều trị thực tế…).
Hy vọng, bài viết cung cấp được cho các bạn một góc nhìn tổng thể, sát thực và giúp ích được các
bạn trong quá trình chăn nuôi.


Bạn có muốn xem thêm!!!