Viem da khop dang thap

VIEÂM ÑA KHÔÙP DAÏNG
THAÁP
Rheumatoid Arthritis ( RA )
Polyarthrite Chronique
Evolutive
(PCE )
BS TAÏ THÒ THANH HÖÔNG


VIÊM ĐA KHỚP DẠNG
THẤP
– Đại Cương

– Dòch tể học
– Giải phẫu bệnh
– Sinh bệnh học
– Triệu chứng
– Chẩn đoán
– Điều trò


ĐẠI CƯƠNG








Bệnh mãn tính

Nguyên nhân : ?
Tổn thương nhiều cơ quan
Chủ yếu : viêm màng hoạt dòch
ở khớp ngoại biên , đối xứng 
tàn phá sụn , bào mòn xương 
biến dạng khớp
Tiến triển kéo dài , có những đợt
cấp
Tổn thương ngoài khớp : mạch máu ,
da , tim , phổi , mắt , thần kinh …


DỊCH TỂ HỌC ( 1 )
Khắp nơi, các chủng tộc
 Tần suất : # 0,8 % dân số ( 0,3
– 2,1%)
Tăng theo tuổi.
 Bệnh bắt đầu thường nhất :
thập niên 4 , 5 . 80% : 35 – 50
tuổi
 Giới tính : nữ : gấp 3 nam
> 55 tuổi : nam= nữ



DỊCH TỂ HỌC ( 2 )
 Yếu

tố ảnh hưởng sự
xuất hiện bệnh :

- Yếu tố di truyền
- Yếu tố môi trường


YẾU TỐ DI TRUYỀN
- 10% BN RA có họ hàng thế
hệ 1 bò bệnh
 Anh em sinh đôi cùng trứng :
cùng bò RA 4 lần nhiều hơn anh
em sinh đôi khác trứng ( tỉ lệ
tương tự anh em thường )
 15% - 20% anh em sinh đôi cùng
trứng : cùng bò RA



YẾU TỐ DI
TRUYỀN
 HLA

.DR4 ( Dw4 , Dw14, Dw15 ) :
Dân da trắng ở bắc Mỹ ,
châu Âu , Nhật , nam Trung
Hoa …
 HLA DR1 : Do Thái , Ấn Độ
 HLA. Dw16 : Yakima Indians


YẾU TỐ MÔI
TRƯỜNG

 Khí

hậu ẩm thấp
 Đô thò hóa
 Nhiễm trùng
 Chấn thương tâm lý
 Thuốc lá






Vieâm Ña Khôùp Daïng
Thaáp



SINH BỆNH HỌC








Kháng thể kháng Globuline miễn
nhiễm G : Nhân tố thấp :
- IgM anti Ig G

- IgG anti Ig G
- IgA anti Ig G
Không phân lập vi sinh vật / dòch
khớp
Lý do xuất hiện và sản xuất nhân
tố thấp ?  bệnh tự miễn
Cơ chế sinh bệnh của biểu hiện
ngoài khớp : ? Cơ chế miễn dòch
thể dòch tham gia (IgG , IgM)


Căn nguyên (1 )
Chưa biết
 RA : sự đáp ứng của cơ
thể đ/v 1 tác nhân gây
bệnh trong 1 ký chủ nhạy
cảm về gen
 Tác nhân gợi ý :
Mycoplasma , Epstein – Bar
virus , Cytomegalo virus ,
Parvovirus và Rubella virus



CĂN NGUYÊN ( 2)
Giả thuyết :
- Nhiễm trùng dai dẳng ở khớp
- Những sản phẩm của vi sinh vật
đọng lại ở màng hoạt dòch tạo ra
phản ứng viêm mãn

- Vi sinh vật hay sự đáp ứng với vi
sinh vật sinh ra phản ứng miễn
dòch với những thành phần của
khớp ( do thay đổi tính toàn vẹn và
biểu lộ peptid KN )


CĂN NGUYÊN ( 3 )
Có bằng chứng về tính tương tự
giữa những sản phẩm của VK gr
(- ) và EBV với phân tử HLA . DR4
 Siêu KN ( những sản phẩm của
VSV ) : có thể gắn kết với
phân tử HLA .DR
Staphylococci , Streptococci , M.
arthritidis



TRIỆU CHỨNG


A. Triệu chứng lâm sàng
- Giai đọan báo trước
- Giai đoạn toàn phát
Khớp
Ngoài khớp

B . Cận lâm sàng

A.TRIỆU CHỨNG LÂM
SÀNG


1. Giai đoạn báo trước :

- Bắt đầu từ từ , kín đáo ( 2/3 ) :
Mệt mỏi , biếng ăn , suy nhược , triệu
chứng cơ xương mơ hồ
Kéo dài hàng tuần , hàng tháng
- Biểu hiện cấp tính ( 10% ) :
Viêm khớp , sốt , hạch bạch huyết ,
lách to
- Hiện tương Raynaud ( phản ứng màu 3
pha: trắng, tím , đỏ )


A.TRIỆU CHỨNG LÂM
SÀNG
 2.

Giai đoạn toàn phát :

a. Khớp
& Vò trí :
- Khớp nhỏ ngoại biên : chủ yếu
( khớp
liên đốt gần , khớp bàn
ngón )

- Khớp lớn : gối , cổ chân , khuỷu ,
cổ tay
- Khớp trung ương : khớp xương sống
cổ hay gặp ( xương trục)  bán trật
khớp “ trục chống “ ( atlantoaxial
subluxation )


A.TRIỆU CHỨNG LÂM
SÀNG





& .Tính chất
- Viêm nhiều khớp cùng lúc , đối
xứng
-1/3 trường hợp : khởi đầu 1 hay 2
khớp  lan đối xứng khớp khác
- Khớp : sưng , nóng , đỏ đau , hạn
chế cử động (duỗi )
- Đặc điểm :
Sáng : cứng khớp , không hoạt
động được,
cố hoạt động  giảm
cứng khớp
Khi hiện tượng viêm lan sang nhiều
khớp , thì những khớp thương tổn
lúc đầu vẫn còn

A.Triệu chứng lâm
sàng
& Tính chất

- Diễn tiến kéo dài , có những
đợt cấp  gân co , cơ teo , trục
khớp lệch  bán trật khớp 
biến dạng khớp hẳn
- Một số kiểu tổn thương :
*Tổn thương khớp liên đốt gần :
ngón hình
thoi
* Cổ tay lệch về xương quay
Biến dạng chữ
Z trụ
Ngón tay lệch về xương



A.TRIỆU CHỨNG LÂM
SÀNG

b


. Ngoài khớp :

Da , mô dưới da : nốt thấp ( 20 – 30 % )

- Ở những cấu trúc quanh khớp ( mặt
duỗi) ,
vùng chòu áp lực , trong nội
tạng
- Dính vào gân xương , mật độ chắc ,
không đau,
kích thước thay đổi
- Hiếm khi có triệu chứng , có thể vỡ
do chấn thương hay nhiễm trùng
- Xuất hiện cùng lúc bệnh đang tiến
triển , có thể tồn tại hàng tuần ,
hàng tháng , hầu như hằng đònh với sự
lưu hành của nhân tố thấp