Sach ebook: MA thông minh – kim chỉ nam trên trận đồ sáp nhập và mua lại

Đãcónhữnglúcmuabánvàsápnhậpdoanhnghiệp(M&A)trở
thànhcâucửamiệngcủagiớikinhdoanhquốctế,khimànhững
thươngvụđìnhđámdiễnraliêntiếpnhưmộttràolưuđểmởrộnghoạt
độngkinhdoanh,thậmchítìmkiếmlợithếđộcquyềnnhóm
(oligopoly).Sựcạnhtranhgiữacácdoanhnghiệpkhôngdừnglạiở
sảnphẩmvàthịtrườngmàcònlàkhảnăngbànhtrướng,thâutóm
hoặcsápnhậpvớidoanhnghiệpkhác.M&Ađãdiễnraởhầuhết
nhữngngànhquantrọngnhưdầulửavớicácvụExxonvàMobil(năm
1999),ConocovàPhillips(2002);hàngkhôngvớiDeltaAirlinesvà
NorthwestAirlines(2008);côngnghệthôngtinvớivụCompaqvàHP
(2002);viễnthôngvớiAT&TvàBellSouth(2006);dịchvụtàichính
vớiChaseManhattanvàJPMorgan(2000);ngànhôtôvớiDaimler
BenzvàChrysler(1998)v.v…
Tuynhiên,M&Akhôngphảilúcnàocũngtoànmàuhồng.Cũng
giốngnhưnhữngcuộchônnhân,cuộcsốngsauM&Alàmộtchặng
đườnggậpghềng,khúckhuỷuvàkhôngítvụlydịcũngnổitiếng
khôngkémsovới“tiệccưới”khichúngdiễnra.Daimlerđãphảichia
tayvớiChryslervàonăm2007;QuakerOatsrờibỏSnapplesau3
nămchungsống;AOLvàTimeWarnerthìđầysónggiókểtừkhisáp
nhập…ĐólàlýdotạisaoM&Acầnphải“thôngminh”.Thôngminhtừ
lúctìmhiểunhau,khiđếnvớinhauvàcảtrongquátrìnhsốngchung
sauđó.HaitácgiảScottMoellervàChrisBradyđãlựachọnmộtcái
tênkháhấpdẫnchođứacontinhthầncủamình:“M&Athông
minh”đểlýgiảisựcầnthiếtcủaviệcnghiêncứu,phântíchmộtcách
thôngminh(thôngquatìnhbáodoanhnghiệp)trướcmỗiquyếtđịnh
M&A.Hơnthếnữa,sựthôngminhcầnphảihiệndiệntrongtấtcảcác
khâucủaquátrìnhM&A:từxâydựngchiếnlược,lựachọnnhàtưvấn,
xácđịnhmụctiêu,phântích,thẩmđịnh,địnhgiádoanhnghiệp,
thươnglượng…chođếnchiếnlượcphòngthủ(khibịthôntính)vàhòa
nhậphậusápnhập.

Tuykháphổbiếnởcácnướcpháttriển,M&Acònlàmộtthuậtngữ
khámớimẻởcácnướcđangpháttriểnnóichungvàViệtNamnói
riêng.Trongnhữngnămgầnđây,nhiềuthươngvụM&Atrongnước
đãđượcnhắcđếnnhưCôngtybảohiểmnhânthọDaiichi(NhậtBản)
mualạiBảoMinhCMG(2007);CôngtysữaANCOmualạiNhàmáy
sữathanhtrùngcủaTậpđoànNestlé(2007);NECSolutions(Nhật
Bản)vàCôngtySángTạosápnhậpvớinhau(2008);Hãnghàng


khôngQuantas(Úc)mualạiPacificAirlinesvàkhaithácthươnghiệu
Jetstar(2007),hayMorganStanleymualạiCôngtychứngkhoán
HướngViệtvàđổitênthànhMorganStanleyGateway(2008),v.v…
Tuynhiên,đâychỉlànhữngbướckhởiđầucủamộtthịtrườngM&Avà
cầnthờigianđểkiểmchứngsựthànhcôngcủanhữngthươngvụtrong
nước.Trongkhichưacómộtnghiêncứunàođầyđủvàtoàndiệnvề
M&AtạiViệtNamthìnhữngbàihọckinhnghiệmtrênthếgiớimà
MoellervàBradyđềcậptrong“M&Athôngminh”sẽgiúpcho
nhữngdoanhnghiệpđangtheođuổichiếnlượcM&A;cácđơnvịtư
vấn,kiểmtoán,luật,địnhgiá;cácnhàlàmluậtvànhànghiêncứucó
thêmmộtnguồnthamkhảoquantrọngvàbổíchchohoạtđộngcủa
mình.
Trongmột“rừng”ấnphẩmvềM&Atrênthếgiới,TháiHàBooks
cũngđãcómộtsựlựachọnthôngminhkhiquyếtđịnhdịchvàphát
hànhcuốntàiliệunày.Hyvọngbạnđọctìmđượcnhiềuđiềulýthúvới
nhữnggócnhìnđachiềuvềhoạtđộngM&Atừnhữngvídụđiểnhình
đượccáctácgiảthuthập,phântíchvàtrìnhbàytrongcuốnsách.
Chúccácbạnthànhcông!
HàNội,tháng6/2009
Th.s.NguyễnTríThanh
GiámđốcĐiềuhànhVietnamM&ANetwork

1
SỰCẦNTHIẾTCỦATÌNHBÁO
DOANHNGHIỆPTRONGCÁC
GIAODỊCHM&A
Sápnhậpvàmualại(M&Ahaythâutóm&hợpnhất)làmộtphần
khôngthểthiếutrongbứctranhkinhdoanhchiếnlượcvàtàichính
toàncầu;nócóthểliênquanđếnbấtkỳai-BênMua,BênBán,đốithủ
cạnhtranh,nhàtưvấn(vídụ:ngânhàngđầutư,kếtoán,luậtsư,…),
nhàđầutư,quanchức…
Mặcdùtrảiquanhiềugiaiđoạnthăngtrầmkhácnhau,nhưngquy
môvàsựpháttriểncơbảncủalĩnhvựcnàytrênthếgiớiđượcthểhiện
khárõràng.Trênthựctế,giaiđoạnhoạtđộngìạchcủanótrongnăm
2002cònkháhơnnhiềusovớigiaiđoạnđỉnhcaonhữngnăm1980.
Tuypháttriểnvớitốcđộnhanhchóngmặtnhưvậy,nhưngcácgiao
dịchsápnhậpvàmualạivẫnthườngbịgiớitruyềnthôngvàcảnhững
ngườiliênquantrựctiếpđếnchúnghiểusai.Cácgiaodịchxuyênquốc
giahoặcgiữacáccôngtylớn(đặcbiệtlànhữnggiaodịchđemlạinhiều
tổnthấtnghiêmtrọng)cóthểvẫnđượcbáogiớiưuáiđưatinlêntrang
nhất(thậmchícóthờikỳmỗicâuchuyệnđượcchọnđăngtảitrêntrang
nhấtcủatờtạpchíFinancialTimeslàvềmộtvụmualại);song,vẫncó
rấtnhiềuđánhgiámâuthuẫnnhauvềsựthànhcônghaythấtbạicủa
chúng.Côngtrìnhnghiêncứuriêngcủachúngtôichothấycáccôngty
thựchiệnnhữnggiaodịchM&Ađãcónhiềutiếnbộtronghoạtđộng
này,đặcbiệtlàtronglànsóngsápnhậpnổilênhồinăm2003.
Tuynhiên,vẫncómộtsốsựthậtkhôngthểthayđổivềcácgiaodịch
M&A:
1. Nhiềucôngtykhôngthểmanglạicáclợiíchchocổđôngnhưđãhứa
hẹn.

2. Hộiđồngquảntrị,giámđốcđiềuhành,quảnlýcấpcaocủacáccông
tycũngnhưcácnhàtưvấntheođuổicácgiaodịchvìnhữnglýdocá
nhân.
3. Cácgiaodịchcóđộnglựctựthân;cónghĩalàkhikhôngcònthuhút
báogiớichúngvẫnkhôngmấtđiýnghĩacủamình.


4. Giaodịchkhôngkếtthúcsaukhihợpđồngmuabánđãđượckýkết;
trênthựctế,đólàthờiđiểmđánhdấusựkhởiđầucủagiaiđoạnkhó
khănnhấttrongmộtgiaodịch-đólàquátrìnhhòanhậpđầygian
nangiữahaicôngtymànhiềungườivẫnhiểusai.
5. Thànhcôngvớimộtgiaodịchnàykhôngbảođảmrằngbạnsẽthành
côngvớigiaodịchkhác
MộtsốgiaodịchM&Athấtbại,kéotheođólànhữnghệquảtrầm
trọng.GiaodịchgiữatậpđoàndịchvụInternetAOLvàtậpđoàntruyền
thôngTimeWarnercủaMỹnhằmkếthợptruyềnthôngvàphầnmềm
kỹthuậtsốđãmấtđitới93%giátrịtrongquátrìnhsápnhập.VeriSign,
mộtcôngtykháchoạtđộngtronglĩnhvựcdịchvụInternet,cũngđể
mất17tỷUSDtrongvụmualạicôngtyNetworkSolutionstrịgiá20tỷ
USD,khôngnhữngthế,cổphầncủahãngnàycũnggiảmđitới98%.
KhôngchỉngànhkinhdoanhdịchvụInternetmớigặpphảinhữngthất
bạinặngnềnhưthế.Mộtvídụđiểnhìnhkhác,đồngthờicũnglàgiao
dịchtrongđóvaitròthiếtyếucủatìnhbáodoanhnghiệpđãbịbỏqua,
làQuakerOats–mộtcôngtythựcphẩmvàđồuốngthànhlậptừnăm
1901.Tronggiaodịchnày,sựkhôngtươngthíchvềvănhóalàmột
trongnhữngthủphạmchínhdẫnđếnnhữngthấtbạihậusápnhập.
QuakerOats
Ngày1/11/1994,QuakerOatsmualạiSnapplevớigiáxấpxỉ1,9
tỷUSDvàtrởthànhnhàsảnxuấtđồuốngnhẹlớnthứbaởMỹ.
CôngtyQuakerOatsđượcthànhlậptừđầuthếkỷXX.Sảnphẩm

nổitiếngnhấtcủahãng–NgũcốcQuakerOats–đượcxuất
xưởnglầnđầunăm1877.Vàothờiđiểmdiễnravụmualạiđầu
tiên,QuakerOatslàmộttrongnhữngnhàsảnxuấthàngđầuvề
cácsảnphẩmngũcốctạiMỹ;bêncạnhđó,côngtycũngmởrộng
sangcáclĩnhvựckinhdoanhkhácnhưđồănchotrẻem,thứcăn
chođộngvật,sô-cô-la(tạiMexico),vàmậtong(tạiHàLan).Một
trongnhữngđợtmởrộngthànhcôngnhấtgầnđâyvàonăm1983
côngtyđãmualạiGatorade-mộtcôngtychuyênvềđồuống
trongthểthao–thànhcông.DướisựquảnlýcủaQuakerOats,
Gatoradeđãlớnmạnhnhanhchóng.Thànhcôngnàyđãphần
nàokhiếnQuakerOatsthấyrằngngànhkinhdoanhchínhcủa
mìnhđãtrưởngthành,nêncôngtycầntậptrungvào“cáckhoản
đầutưvàocáccôngtycótiềmnăngpháttriểncaovàloạibỏ
nhữnglĩnhvựckinhdoanhpháttriểnkém,ítlợinhuận”(trích
Báocáothườngniêncủacôngtynăm1995).
Snapplelúcđólàmộtcôngtybiếtbắtkịpthờiđại,tuycóhơilập


dịđôichút.Côngtynàyđượcthànhlậptừnăm1972dobadoanh
nhân(haingườinguyênlànhânviênlaurửacửasổvàmộtngười
làchủcửahàngbánthựcphẩmdinhdưỡng).Vớithươnghiệu
“Snapple”(sửdụngtừnăm1978),dòngsảnphẩmcủahọđãđược
quảngbátheoconđườngtruyềnmiệngvàtrởthànhmộttrong
nhữngcôngtysảnxuấtđồuốngtráicâybánchạynhấtởkhuvực
ĐôngBắcMỹ.Năm1987,côngtynàycònmởrộngthêmmặt
hàngtràlạnhđónglon(1).
TrongkhiQuakerOatslàmộtcôngtytruyềnthốngvớiquymô
toànquốcthìSnapplelạilàmộtcôngtygiađìnhvớiquymôkhu
vựcvàcócungcáchhoạtđộngmới.Snapplekhôngcóđủnguồn
lựcđểtiếptụcmởrộng.Thêmvàođó,trướclànsóngcạnhtranh

gaygắtmớicủacácnhàsảnxuấtđồuốnglớntrongnước(CocaColavàPepsi),Snapplebuộcphảitìmngườimualạicôngty.
QuakerOatschorằnggiữaGatoradevàSnapplecómộtsốđiểm
tươngtrợtiềmnăngrấtquantrọng.Thoạtnhìn,cóvẻnhưhai
côngtycùngcóchunghệthốngphânphối(sẽgiúpgiảmchiphí),
đồngthờicácthịphầncủachúngcũngmangtínhbổsungcho
nhau.QuakerOatscũnghyvọngrằngmôitrườnglàmviệc
truyềnthốngcủamìnhcóthểđượccủngcốnhờGatorade.
Saukhihoàntấtthủtụcmualại,QuakerOatsquyếtđịnhsẽáp
dụngcácchiếnlượcgiácảkhácnhauchohaidòngsảnphẩmnày,
vàhệthốngphânphốicủachúngcũngkhácnhau(Gatorade
phânphốiquahệthốngnhàkho,cònSnapplesửdụnghệthống
bánhànglẻ,bảoquảnlạnh);nhưngđiềuquantrọngnhấtlàvăn
hóalàmviệcgiữahaicôngtykhôngtươngthíchvớinhau(thựctế
nàyđãảnhhưởngkhôngnhỏtớiquátrìnhsápnhập,chiếnlược
quảngcáocùngnhiềulĩnhvựccầnđượcphốihợpkhác).Không
nhữngthế,chỉmộtvàingàysaukhihoàntấtgiaodịch,Quaker
OatsmớibiếttinrằngdoanhsốbánhàngcủaSnappletrongquý
đóđãgiảmtới74%sovớicùngkỳnămtrước.Cùngvớiviệcsuy
giảmdoanhsốbánhàng,chiphíchocuộcsátnhậpvớiquymô
toànquốcdoQuakerOatsthựchiệnlạingàymộttănglên.
Năm1997,chưađầybanămsaukhimualại,QuakerOatsbuộc
phảibánđổbántháoSnapplechotậpđoànTriarcvớigiá300
triệuUSD.
Mộtkhókhăntrongquátrìnhxácđịnhthànhcôngcủamộtgiao
dịchM&Alàcầnphảiđịnhnghĩa“thànhcông”nhưthếnào.Đócóphải
làgiátrịcổđôngkhông?Nếuđúngvậy,thìgiátrịđóđượctínhtrong


giaiđoạnnào?Haythànhcônglàsựgiatăngdoanhthu?Khảnăngduy
trìcáckháchhàngchính?Duytrìnhâncông?Tiếtkiệmchiphí?Vàkhả

năngpháttriểncủatừngcôngtylànhưthếnàotrongtrườnghợpchúng
khôngđượcsápnhập?Cólẽđúngnhưsuynghĩcủamộtsốngười,cần
xácđịnhthànhcôngtheonhữngmụctiêuđượcchínhcáccôngtysáp
nhậpđềravàsauđósosánhvớikếtquảthựchiệncácmụctiêuđó.
Chodùsosánhtheohìnhthứcnàothìvẫnthấynổilênmộtsựthống
nhấttươngđốitrongcáckếtquảnghiêncứuvề“thànhcông”củacác
giaodịchM&AtrongthếkỷXX.Gầnnhưtấtcảcácnghiêncứuđềuchỉ
rarằngcótớitrênnửasốcuộcM&Alẽrakhôngnêntiếnhànhbởivì
chúngkhôngthànhcông,chodùcósửdụngđịnhnghĩanàovềthành
côngđichăngnữa.Nhiềunghiêncứuchothấychỉcó30–40%cáccuộc
giaodịchnàycókếtquảtốtđẹp.Tuyvậy,phầnlớnnhữngcôngtyđã
vươndậytrởthànhnhữnggãkhổnglồtrênthịtrườngquốctếlànhờhọ
đãsửdụngM&Atrongchiếnlượcpháttriểncủamình.
Nghịchlýnàyđặtrahaicâuhỏi:
Liệumộtcôngtycóthểlớnmạnhtrênthịtrườngtoàncầumàkhông
cầnphảithựchiệnbấtkỳmộtgiaodịchM&Anàohaykhông?
Liệusựpháttriểnvềcơcấuhoạtđộngcóđủđểgiúpmộtcôngtytrở
thànhthươnghiệuhàngđầuthếgiớihaykhông?
Tháchthứcđốivớilãnhđạocáccôngtylàphảitìmcáchđiềuhòa
giữakhảnăngthànhcôngthấptronglĩnhvựcM&AvớinhucầuM&A
trongchiếnlượcpháttriểncủacôngty.Họphảitìmracáchthứcđánh
bạinhữngrủirovàtiếntớithànhcôngtrongcáccuộcchuyểnnhượng.
Đâychínhlàlúccáckỹnăngtìnhbáodoanhnghiệpthểhiệnvaitrò
thiếtyếucủamình.
TuymộtvàinghiêncứuchothấyBênMuathườngsẽthựchiệnmột
cuộcmualạitốthơnnếugiaodịchđótươngtựvới(những)giaodịch
kháchọtừnglàmtrướcđây,nhưngkinhnghiệmchưahẳnlàmộtdấu
hiệubáotrướcthànhcông.Ởđây,mộtlầnnữa,vaitròcủatìnhbáo
doanhnghiệplàhếtsứcquantrọng.Nhiềunghiêncứuđãchỉrarằng
nhữngBênMuathiếukinhnghiệmthườngchỉápdụngnhữngkỹnăng

M&Achungchungchonhữnggiaodịchmualạikhácnhau.Côngtynào
khônngoanhơnsẽbiếtphânbiệtcácgiaodịchđómộtcáchhợplý.
Trongmộtgiaodịchmàtôisẽbàntớitrongcácphầnsau,VeriSignđã
thấtbạitrongvụmualạicôngtyJambaAGnăm2004,mặcdùtrướcđó
họđãthựchiệntới17cuộcmualạikhácnhautrongsáunămliêntụcvà
phầnlớnđềuliênquantớilĩnhvựckinhdoanhmạngInternet.Vìthế,
khôngthểxemnhẹvaitròcủatìnhbáodoanhnghiệp.


CÁCLOẠIHÌNHM&A
Chođếnnay,thậmchívẫncònmộtsốnhầmlẫnvềviệcsửdụng
thuậtngữnày.Nhiềungườivẫnbănkhoănrằngliệucóphảibảnchất
củatấtcảcáccuộcsápnhậpvàhợpnhấtđềulàhoạtđộngmualạihay
không.Sởdĩhọhoàinghinhưvậylàvìkếtquảcuốicùngcủacácgiao
dịchnày(quátrìnhđiđếnkếtquảnàycóthểkéodàitớimộtthậpkỷ
saukhigiaodịchkếtthúc)lànhânviên,vănhóalàmviệc,môhình
kinhdoanhhoặccácđặcđiểmkháccủamộttronghaicôngtysẽtrởnên
ápđảotrongtổchứcmớihợpnhất.
Thayđổivềtênthươnghiệuphảnánhtìnhtrạngsáp
nhập:
MorganStanley
Tìnhhìnhthựctếcủamộtgiaodịchcóthểđượcphảnánhquasự
thayđổiđốivớitêncôngtysausápnhập.Vídụ,năm1997,
MorganStanley“sápnhập”vớiDeanWitterDiscover.Côngty
mớicótên“MorganStanleyDeanWitter”,thếnhưngchỉvài
nămsauđó,nólạiđượcđổithành“MorganStanley”.Trongcuộc
tranhgiànhquyềnlựcgiữacácnhânvậtchópbucủacôngty
trongnhữngnămđầusaukhisápnhập,cựuGiámđốccủaDean
Witter(JackPurcell)đãvượtlên,còncựugiámđốccủaMorgan
Stanley(JohnMack)rađivàtrởthànhngườiđứngđầungân

hàngđốithủ,CreditSuisse.
Nhưngđóchưaphảilàphầnkếtcủacâuchuyện.Năm2005,tám
nămsaucuộcsápnhậpđầutiên,cáccựugiámđốcquảnlýcủa
MorganStanleyđãtiếnhànhmộtcuộc“soánngôi”,buộcPurcell
từchứcvàkhôiphụcvịtrílãnhđạongânhàngchoMack.
Đâykhôngphảilàchuyệnhihữu,ngaycảđốivớigiớimôigiới
chứngkhoán.Trướcđóhơnmộtthậpkỷ,năm1981,hãngbuôn
bánhànghóaPhibroCorpđãmualạiSalomonBrothersvàlập
nêncôngty“Phibro-Salomon”.Tuynhiên,cáclãnhđạocủa
Salomonđãgiànhquyềnlựcápđảo,vàcôngtynàylạiđượcđổi
tênthànhSalomonInc.Sauđó,Salomontiếptụcbịmualại,và
ngàynay,côngtynàylàmộtthànhviêncủatậpđoàntàichính
toàncầuCitigroup.Tuyvậy,đâyđóvẫnliêntụccótinđồnrằng
Salomoncóthểsẽlạigiànhđượcđộclập.
Vìvậy,lẽracầnthậntrọngtrongviệcsửdụngcácthuậtngữ“sáp
nhập”,“mualại”và“hợpnhất”haycácthuậtngữliênquankhác,nhưng


trênthựctế,chúngvẫnthườngđượcdùngthaythếchonhau.Ngoàira,
“tiếpquản”làtừdùngđểchỉmộtgiaodịchchứanhiềuyếutốbấtlợi,
nhưngnóvẫnđượcdùngđểđềcậpbấtkỳloạihìnhsápnhậphaymua
lạinào.Trongcuốnsáchnày,chúngtôisẽchủyếusửdụngthuậtngữ
“sápnhập”,ngaycảtrongtrườnghợpgiaodịchđượcnóitớicóthểhoặc
cóhìnhthứclàmộtcuộc“mualại”.
CóbaloạihìnhM&Achínhđượcxácđịnhbởinhữngmụctiêukhác
nhautạigiaiđoạnkhởiđộnggiaodịch;vàtừngloạihìnhnàycũngcó
nhữngyêucầukhácnhauđốivớiviệcsửdụngtìnhbáodoanhnghiệp.
Sápnhậpnganglàcáccuộcsápnhậpgiữacáccôngtyđốithủhoặc
giữacáccôngtytrongcùngmộtlĩnhvựchoạtđộngtạicùngnhững
khâugiốngnhautrongquátrìnhsảnxuấtvàbánhàng.Vídụ,cuộc

sápnhậpgiữahaigãkhổnglồtrongngànhxehơi–ChryslercủaMỹ
vàDaimler,hãngsảnxuấtxehơivàxetảiMercedescủaĐức–là
mộtcuộcsápnhậpngang.
Trongnhữnggiaodịchkiểunày,lãnhđạocủahaicôngtythườngsẽ
nắmtrongtayrấtnhiềuthôngtinvềtìnhhìnhkinhdoanhcủanhau.
Cóthểdễdàngthuthậpđượccácthôngtintìnhbáo,bởivìtrong
quátrìnhhoạtđộng,cóthểmộtvàinhânviêncủacôngtynày
chuyểnqualàmviệcchocôngtykia;đồngthời,cảhaicôngtychắc
chắnsẽcùngcóchungmộtsốkháchhàng,nhàcungcấpcũngnhư
cácquátrìnhcôngnghiệp.Thườngthường,độnglựcchínhđằngsau
cáccuộcsápnhậpkiểunàylànhằmtiếtkiệmchiphí,bởivìcóthểsẽ
cómộtvàisựchồngchéotronghoạtđộng,dẫnđếntìnhtrạngdư
thừakhôngcầnthiếtgiữahaicôngty.
SápnhậpdọclàcáccuộcsápnhậpgiữaBênMuavàBênBán,hoặc
làmộtsựkếthợpgiữacáccôngtyhoạtđộngtạicáckhâukhácnhau
trongcùngmộtlĩnhvực.Vídụ:cuộcsápnhậpgiữamộtnhàcung
cấpdữliệuvàcôngtykiểmsoátcácphươngtiệngiúpđưacácdữliệu
đótớitaykháchhàng(chẳnghạnnhưcuộcsápnhậpgiữaTime
Warner,mộthãngchuyênvềviếtnộidungtruyềnthông,sởhữu
nhiềutạpchínổitiếng,vàAOL,côngtydịchvụInternetlớnnhấtthế
giớilúcbấygiờ).Thôngthường,trongsápnhậpdọc,haicôngtysẽít
cónhữngthôngtinchunghơn,chodùởmộtcấpđộnhỏnàođó,họ
vẫncóchungmộtsốkháchhàngvànhàcungcấp,cũngnhưcóthể
vẫncótrườnghợphoánđổinhânviêngiữahaicôngty.Tùythuộc
vàoquanđiểmcủatừngcôngty,mộtcuộcsápnhậpdọccóthểhoặc
làmộtsựmởrộnggiậtlùi,trởvềđầunguồncung,hoặclàmởrộng
tiếnlên,hướngtớiđốitượngkháchhàngtrựctiếp.Mộtvídụđiển
hìnhlàvụmualạiTNK(mộtcôngtydầulửaNgacótrữlượngdầuvà

khígaslớn,nhưnglạikémvềnănglựclọcdầuhaymarketingtrong
lĩnhvựcbánlẻởthịtrườngchâuÂu)năm2003củaBP(côngtynày
lúcđóđangsụtgiảmvềtrữlượngdầu,nhưnglạihoạtđộng
marketingtoàncầutốtvàcóthếmạnhvềlọcdầu).Chúngtasẽcó
dịpnóivềcuộcmualạinàysau.
Sápnhậpkếthợplàcáccuộcsápnhậpgiữacáccôngtyhoạtđộng
trênnhữnglĩnhvựchoàntoànkhácnhau.Cáccôngtynàykhông
phảilàđốithủcủanhau,vàhọcũngkhôngcómốiliênhệmua–
bánnào(vídụ,năm1985,PhilipMorris,mộtcôngtysảnxuấtthuốc
lá,đãmualạiGeneralFoods,mộthãngchuyênvềđồăn).Khôngcó
sựgiảithíchhợplývềmặtchiếnlượcnàochocáccuộcsápnhậpkết
hợpkiểunày(tuythôngthường,sápnhậpsẽgiúpcácbộphậnđầu
nãocủahaicôngtytiếtkiệmđượcchiphí;haynhưtrongtrườnghợp
củaPhilipMorrismàtôivừađềcập,hãngnàymuốnchuyểnhướng
khỏingànhthuốclávốncónhiềukiệntụng).Kiểusápnhậpnàykhá
thịnhhànhtrướcđây,nhưnghiệnnókhôngcònnhậnđượcsựtán
thànhtừphíacáccổđôngvàcácthịtrườngtàichínhnữa.Tuyvậy,
cáccuộcsápnhậpkếthợpvẫncóthểmanglạilợiíchlớnnếutình
báodoanhnghiệpđượcsửdụngtheonhữngcáchthứcsángtạohơn.
Vídụ,dựavàonguồnthôngtinchấtlượngcao,cáccôngtycóthểlên
kếhoạchchitiếtchocáctìnhhuốngcóthểxảyratrongtươnglai
(baogồmcảviệcmôphỏngcáctìnhhuốngđó),từđógiúphọxác
địnhđượcnhữngvấnđềchưadựđoánđược,vàcácvấnđềnàycóthể
sẽtrởthànhđộnglực,đồngthờicũnglàcáclýdohợplý,khiếncác
côngtythựchiệncácgiaodịchkếthợp.
Cácgiaodịchcóthểmangtínhchấtbổsunghoặcphụtrợ.Mộtcuộc
mualạimangtínhbổsungsẽgiúpBênMuabùkhuyếtchomộtvài
điểmyếucủamình.Vídụ,BênMuacóthếmạnhvềsảnxuấtnhưnglại
yếuvềmarketinghoặcbánhàng;cònBênBánlạimạnhvềmarketing
vàbánhàng,nhưngnănglựckiểmsoátchấtlượngtrongsảnxuấtlại

kém.Độnglựcchogiaodịchcũngcóthểliênquantớivấnđềđịalý:khi
MorganStanleycốgắngmualạiS.G.Warburgnăm1995,côngtynày
mongmuốnsẽbổsungthêmchovịtrívữngchắccủamìnhtrênthị
trườngMỹbằngcáchchiếmlấyvịtríđầubảngcủaWarburgtạiAnhvà
châuÂu.MộtgiaodịchsẽmangtínhphụtrợkhiBênBáncóthểgiúp
củngcốmộtđiểmmạnhvốncócủaBênMua;vìvậy,BênBánsẽtương
tựnhưBênMua.Vídụđiểnhìnhlàkhimộtcôngtydầulửamualạimột
côngtydầulửakhác,chẳnghạnnhưgiaodịchnăm2003màtôivừađề
cậpởtrên,trongđóBPmualạimộtphầnlợiíchápđảocủaTNK,một
côngtydầulửacủaNgavớitrữlượngdầulớn.


CÁCLÀNSÓNGSÁPNHẬP
Hoạtđộngsápnhậpthườngxảyratheotừngđợt–saumộtgiaiđoạn
sápnhậpồạtlàmộtgiaiđoạnimắng.Mỗiđợtđềuchịutácđộngtừ
nhữngsựkiệnngoạivi,songchúnglạicótầmảnhhưởnglớntớimứcđộ
hoạtđộngcủanó.Mỗiđợtđềukhácbiệtrõràngsovớinhữngđợttrước
đó,kèmtheođólànhữngphươngthứcngàycàngmớimẻ,sángtạohơn
nhằmgiúpcủngcốchoBênMuavàđánhbạihàngràophòngthủcủa
BênBán.Tuyvậy,chúngđềudựavàocáckỹnăngM&Acũngnhưcác
phươngpháppháttriểncótừcácđợtsápnhậptrước.
Tươngtựnhưtrongquânsự,cáccuộcsápnhậpcũngthườngphải
đượcchuẩnbịkỹcàngchonhữngcuộcchiếncủatrậnchiếncuốicùng.
CũnggiốngnhưchuyệnPhòngtuyếnMagino(ĐôngBắcPháp)đã
khôngthểngănnổibướcchâncủađoànquânthiếtgiápcủaĐứcQuốc
xãtừBỉtiếnvàomiềnBắcnướcPháp,mộtcôngtyvớinhữngphương
tiệnphòngthủlạchậusẽđiêuđứngtrướclànsóngsápnhập.Chủđộng
vềmặtchiếnlượchaysứcmạnhkhôngđủđểđảmbảothànhcôngcho
ngườikhởixướng–đâylàbàihọcxươngmáumàMỹđãrútraquacác
trậnchiếntạiViệtNamtrongthậpkỷ1960vàtạiIraqnhữngnăm1990

và2000.Trongkinhdoanh,điềunàytươngtựvớiviệcBênMuadựa
dẫmquánhiềuvàonguồntàichínhlớnvà“lợithế”củangườibiết“tiên
hạthủ”(pháthiệncủaPhilipGreennăm2004khiôngnàynỗlựcbất
thànhtrongviệctiếpquảnMarks&Spencer).
Hoạtđộngsápnhậpcóthểđượcvínhưcuộcchạyđuavũtrangthời
kỳChiếntranhlạnh,trongđóviệcmộtquốcgiapháttriểncácloạivũ
khímớisẽtrởthànhđộnglựckhiếncácquốcgiakháctìmcáchtrangbị
chomìnhhệthốngphòngthủtốitânhơn;đểrồiđiềunàylạibuộcquốc
giađầutiêntìmcáchcảitiếnkhovũkhítấncôngcủamìnhnhằmduy
trìvịtrídẫnđầu.TrênvũđàiM&A,khiBênMuapháttriểncáccôngcụ
hữuhiệuđểviệcmualạicáccôngtykháccủahọtrởnênchắcchắnhơn,
nhanhhơn,dễdànghơnhayíttốnkémhơn,thìcốvấnchoBênBánsẽ
nghiêncứuđểtạoranhữnghàngràophòngthủvữngchắchơnchothân
chủcủahọ.Nhữnghàngràophòngthủnàysauđólạitrởthànhđộng
lựcchoBênMuasángtạothêmnhiềuphươngthứcM&Ahữuhiệu.
Cũnggiốngnhưtrongcuộcchạyđuavũtrang,quátrình“mèovờn
chuột”nàydầntrởnênphứctạpvàđắtđỏhơnchotấtcảcácbênliên
quan.
Dovậy,hiểubiếtvềnhữngkỹnăngM&Atrướcđócótầmquantrọng
lớnđốivớibấtkỳBênMuahayBênBánnào.Đâycũngđồngthờilàmột
khíacạnhthiếtyếutrongviệcsửdụngtìnhbáodoanhnghiệp.Sựphát
triểncủacácsáchlượcM&Anàytậptrungchủyếutrongsáuđợtsáp


nhậplớntínhtừđầuthếkỷXX,vàphầnlớntrongsốđócónguồngốctừ
Mỹ,bởiđâylàthịtrườngM&Alớnnhấtvàcởimởnhấttrênthếgiới.
Trongphầnnhiềucáctrườnghợp,nhữngcảitiếnmớinhấttronglĩnh
vựcM&AđềuđượcápdụngđầutiêntạiMỹ,vàsauđómớiđược“du
nhập”sangcácquốcgiahoặckhuvựckhác.Tuyrằngtrướcthậpniên
1990,ởmộtsốkhuvựckinhtếlớntrênthếgiớicũngcóxuấthiệnmột

vàilànsóngsápnhậpkhácvớiMỹ,nhưngthườngthường,chúngđều
chịutácđộngcủanhữngnhântốtươngtựnhau.Kểtừthậpniên1990
trởđi,cáclànsóngsápnhậpthựcsựmangtầmvóctoàncầu.
Lànsóngsápnhậpđầutiênxảyratừnăm1897vàkéodàitớinăm
1904.LànsóngnàyđượcbắtđầutạiMỹsaukhicuộcsuythoáinăm
1893kếtthúc,vàtồntạitớikhithịtrườngchứngkhoánsụpđổvàonăm
1904.Caođiểmcủađợtnàylàkhoảngthờigiantừnăm1898tới1902.
Đaphầncácgiaodịchthựchiệntronggiaiđoạnnàylàsápnhậpngang
(chiếm3/4tổngsốcáccuộcsápnhậpthờiđó).Kếtquảlàlànsóngnày
đãtạoramộtchếđộgầnnhưđộcquyềntrongcácngànhcôngnghiệp
chính:kimkhí,thựcphẩm,dầulửa,hóahọc,xelửa,máymócvàthan
đá.Vìvậy,đâycònđượcgọilà“lànsóngsápnhậpđộcquyền”.Mộtsố
tậpđoànhìnhthànhtừlànsóngnàytạiMỹhiệnvẫnlàcácgãkhổnglồ
trênthịtrườngtoàncầu,trongđócóthểkểđến:Dupont,StandardOil
(kiểmsoát85%thịtrườngnộiđịaMỹ),AmericanTobacco(chiếmlĩnh
90%thịtrường),GeneralElectric,EastmanKodakvàUSSteel(chiếm
75%thịtrườngthép).Xuhướngtươngtựcũngxảyratạicácthịtrường
khác,đặcbiệtlàĐức,PhápvàAnh.
Lànsóngsápnhậpthứhaixuấthiệntừnăm1916chotớicuộcĐại
SuyThoáinăm1929.Sựpháttriểncủanóđượchậuthuẫnbởisựhợp
tácgiữacáccôngty.Đâylàmộtphầntrongnỗlựckinhtếgiaiđoạn
ChiếntranhThếgiớilầnthứNhất.Khiđó,chínhphủcácnướckhông
thựcthiluậtchốngđộcquyền;trênthựctế,họcònkhuyếnkhíchcác
côngtybắttayhợptácvớinhau.Lầnđầutiên,cácngânhàngđầutưtỏ
rahăngháitàitrợchocáccuộcsápnhậpvàphầnlớnsốtiềncủacác
cuộcsápnhậpnàynằmtrongtaycủamộtsốítcácngânhàngđầutư
(đángkểlàJ.P.Morgan).Vaitròcủangânhàngđầutưtrongviệcđẩy
mạnhthịtrườnggiaodịchvẫncòntiếptụctớingàynay.
Trên2/3trongtổngsốcácgiaodịchcủalànsóngthứhailàsápnhập
ngang;cònlạiđaphầnlàsápnhậpdọc(nhưvậy,córấtítcáccuộcsáp

nhậpkếthợp).Nếucóthểmiêutảlànsóngthứnhấtlà“sápnhậpcho
chếđộđộcquyền”thìcóthểgọilànsóngthứhailà“sápnhậpchochế
độđộcquyềnnhóm”(2).Nhiềucuộcsápnhậpnhưthếđãtạoranhững
nềnkinhtếlớnvớiquymôrộng,giúpcáccôngtytrởnênvữngmạnh


hơnvềmặtkinhtế.Cáccuộcsápnhậpxảyrachủyếuởcáclĩnhvựcmỏ,
dầulửa,thựcphẩm,hóahọc,ngânhàngvàôtô.Mộtsốcôngtyđược
hìnhthànhởMỹtronggiaiđoạnnàylàGeneralMotors,IBM,John
DeerevàUnionCarbide.
Lànsóngsápnhậpthứbaxảyratừnăm1965tới1969.Nhiềucuộc
giaodịchtronglànsóngnàycóxuấtphátđiểmtừviệcđiềuhànhtài
chínhthiếulýtríđốivớitỉsuấtlợinhuậntừthịtrườngcổphiếucủacác
côngty(cónhiềunéttươngđồngvớisựbùngnổcủakỷnguyêncáccông
tycóđuôidot.com30nămsauđó).Lànsóngnàyđượcgọilà“lànsóng
sápnhậpkếthợp”,bởicótới80%trongtổngsốcácgiaodịchthựchiện
trongthậpniên1965–1975làsápnhậpkếthợp.Mộtvídụđiểnhìnhlà
việcITTmualạicáccôngtyhoạtđộngtrênnhiềulĩnhvựcđadạngnhư
SheratonHotels,AvisRent-a-Car,ContinentalBaking,mộtcôngtytín
dụngtiêudùng,nhiềubãiđỗxekhácnhau,vàmộtvàichuỗicửahàng
ănuống.RõràngrằngITTkhôngthểkếthợpcáccôngtynàyvàocùng
mộtcấpđộsảnxuất,kinhdoanh,haykháchhàng.Vìthế,cáccuộcmua
lạinàysẽkhônghềgiúphọtiếtkiệmchiphíhaykhôngcómộtsựgiải
thíchhợplýnàovềmặtchiếnlượcchocácgiaodịchđó,tuyrằnghọcho
biếtchúngsẽmanglạihiệuquảvềmặtquảnlýchotrụsởchínhcủa
côngty.Thayvàođó,ITTlạiđượcpháttriểnhơnnhờvàothịtrườngvì
giácổphiếucủahọcaovọt!
Mộtlýdochocáccuộcsápnhậpkếthợpnhưvậylànhữngquyđịnh
chốngđộcquyềnđượcpháttriểnhơntrêntoànthếgiớisaucuộcChiến
tranhthếgiớithứHai,từđóbuộcnhữngcôngtymuốnpháttriểntheo

conđườngsápnhậpphảitìmcáchbắttayvớicáccôngtykhônghoạt
độngtrêncùngmộtlĩnhvựcvớimình.Dấuhiệukếtthúccủalànsóng
nàylàsựsuygiảmmạnhvềgiácổphiếucủacáccôngtysápnhậpkết
hợpnăm1968.
IncovớiESBvàColtvớiGarlock
Phầnlớncácgiaodịchdiễnratrongthờikỳhậuchiếnmớimẻ
nàyđềukháthânthiện.Cuộctiếpquảnkhôngthânthiệnlớnđầu
tiêntạiMỹdomộtcôngtylớnthựchiệnxảyranăm1973.Khiđó,
Inco(mộtcôngtykhaimỏ,banđầucótênlàInternational
Nickel)mualạiESB(mộtnhàsảnxuấtpincótênElectric
StorageBattery).ĐiềuđángchúýlàđạidiệncủaIncolàMorgan
Stanley,lúcđóđanglàcôngtycốvấnhàngđầuvềM&A.Inco
thànhcôngtrongcuộcmualạiESB,vàgiaodịchnàyđãlàmthay
đổiluậtchơi,chophépcácngânhàngđầutưlớncùngthamgia
vàocácgiaodịchkhôngthânthiện.Cuộcgiaodịchkhôngthân
thiệnđầutiêntạiAnhxảyravàonăm1958và1959;khiđó,công


tyBritishAluminiumbịTubeInvestmentsvàđốitácMỹ
ReynoldsMetalsmualại.CốvấnchohaiBênMuađólàS.G.
Warburg.
Trongkhiđó,cuộctấncôngchớpnhoángcủaColtIndustriesđối
vớiGarlocknăm1975đãđẩykhôngkhíthùđịchcủagiaodịch
nàylêntớicấpđộcaonhấttronglịchsửM&A.Diễnbiếnmới
tronggiaodịchnàylàColtcôngkhailoanbáocáccuộcthương
thảokhôngmấythânthiệngiữahaibênvàrasứcquảngcáovề
chúng,buộcGarlockthậmchíphảithuêmộtcôngtyquanhệ
côngchúng–điềunàycóthểphổbiếnngàynaynhưngđólà
điềukhôngtưởngtrongnhữngnămđầucủathậpkỷ1970.Đáng
chúýlàcácquảngcáocủaGarlockđãbuộctộiColtvìđãsảnxuất

những“mónđặcbiệtngàythứbảy”(đâylàtiếnglóngdùngởMỹ
ámchỉnhữngloạisúngcầmtaykhôngcóđăngký,đượcgiớitội
phạmmuađểsửdụng).Hànhđộngnàyvềsauđãđivàokhotừ
điểncủaM&Avớiýnghĩamiêutảmộtlờiđềnghịtiếpquảnchỉ
cóhiệulựctrongmộtthờigianngắn,vìthế,cáccổđôngcủaBên
Bánbuộcphảiramộtquyếtđịnhchóngvánhtrongkhichưacó
trongtayđầyđủcácthôngtincầnthiết.
Lànsóngsápnhậpthứtưxảyratronggiaiđoạn1981–1989.Trong
thờikỳnày,cácgiaodịchkhôngthânthiệnđạttớiđộchínmuồi.Các
đặcđiểmchungcủalànsóngnàylàsốlượngcáccuộcsápnhậpkhông
thânthiệntăngmộtcáchđángkể,vaitròcủa“ngườivâyhãmcông
ty”(3)tănglên,cácchiếnlượcvàchiếnthuậtchốngsápnhậptrởnên
tinhvihơnbaogiờhết,cácngânhàngđầutưvàluậtsưcómộtvaitrò
quantrọnghơnnhiềusovớilànsóngthứhai,vàsựpháttriểncủathị
trườngtráikhoáncólợiíchcaođãchophépcáccôngtythựchiện
những“giaodịchkhổnglồ”haythậmchígiúphọmualạicáccôngtycó
quymôlớnhơn.Đặcđiểmcuốicùngnêutrênđãgópphầnlàmtăngsố
lượngcáccuộcgiaodịch,trongđócáckhoảnvaynợđượcsửdụngtriệt
để,thậmchílàvayquátay,vàcáccôngtychuyểnsanghìnhthứccông
tytưnhân.Tiếpsứccholànsóngsápnhậpnàylànhữngnớilỏngvềluật
chốngđộcquyền,đặcbiệtlàởMỹdướithờiTổngthốngRonaldReagan
vàởAnhdướithờiThủtướngMargaretThatcher.
Lànsóngsápnhậpthứnăm(giaiđoạn1994–2000)làsựkếthợp
củacácngànhcôngnghiệpvàtoàncầuhóa.Mộtđợtbongbóngcác
côngtycôngnghệ(dot.com)cũngxuấthiệntronglànsóngnày.Nhiều
cuộcsápnhập“chiếnlược”đãkhôngthểđemlạinhữnglợiíchnhưđã
hứahẹn,vídụnhưtiếtkiệmchiphíhaytăngcườnghiệuquảphốihợp
giữahaicôngty,vàgiaiđoạnnàykếtthúccùngvớiđợtsuygiảmgiácổ

phiếutrêntoànthếgiớikhởiđầutừnăm1999/2000.Tuynhiên,vẫncó
rấtnhiềucuộcsápnhậpquantrọngdiễnratronggiaiđoạnnày,chủyếu
ởcácngành:
1. Dầulửa(BP/Amoco,Exxon/Mobil,Total/Petrofina)
2. Dịchvụtàichính(Citicorp/Travelers,DeutscheBank/Bankers
Trust,ChaseManhattan/J.P.Morgan)
3. Côngnghệthôngtin(Compaq/DigitalEquipment,Hewlett
Packard/Compaq)
4. Viễnthông(Mannesmann/Vodafone,SBS
Communications/Ameritech)
5. Dược(Glaxo/Wellcome)
6. Ôtô(DaimlerBenz/Chrysler).
Lànsóngsápnhậpthứsáubắtđầunăm2003,chưađầybanămsau
khilànsóngthứnămkếtthúc.Cóthểnói,cáclànsóngsápnhậpxảyra
thườngxuyênhơn,vàkhoảngthờigiantĩnhgiữatừnglànsóngthuhẹp
lại.Lànsóngthứsáunàycóquymôtoàncầu,vàgiaiđoạnnàycáccông
tytậptrungvàosựphùhợpnhiềuhơnlàvềmặtchiếnlượccủagiaodịch
cũngnhưchúýnhiềuhơnvàocácvấnđềhòanhậphậusápnhập.Làn
sóngnàycũngchịuảnhhưởngnặngnềtừnhữngvụbêbốivềquảnlý
côngtyxuấthiệntrongnhữngnămđầucủathiênniênkỷmớicũngnhư
nhữngluậtlệrađờisaucácvụbêbốiđó,trongđóđángchúýnhấtlà
ĐạoluậtSarbanes–OxleytạiMỹ.Cácgiaodịchtronggiaiđoạnnày
thànhcôngnhờvàobayếutố(xemHình1.1,tríchtrongbàithuyết
trìnhdoTowersPerrinthựchiệncùngvớiTrườngKinhdoanhCass).
Mộtthayđổinữatronglànsóngthứsáulàsựtăngcườngcáchoạt
độngcủanhữngngườimuatàichính(cácquỹđầucơ,quỹcổphần
riêng,vàquỹđầutưmạohiểm)–đâylànhữngngườikhôngcóvà
khôngthểcóchungcáclợiíchchiếnlượcvớicôngtythamgiagiaodịch.
Nhữngquỹnàymualượngcổphầnlớncủacáccôngty,sauđóhọsẽ
muatiếpsốcổphầncònlạihoặcgâyáplựcphảitổchứclạicôngtynhờ

vàocácquyềncổđôngmàhọnắmtrongtay.Trongmộtsốtrườnghợp,
nhữnghànhđộngcủacáccổđôngnàyđãngănchặncáccuộcsápnhập
xảyradohọcùngphốihợptạoáplựcđốivớibanlãnhđạocôngtybởivì
họcảmthấyrằngcóthểcóđượcdoanhthucaohơntheocáchkhác,
chẳnghạnnhưquayvòngtiềnmặttớitaycổđôngtheohìnhthứccổtức
đặcbiệt,hoặchọchorằngtiềmnăngpháttriểntựthâncủacôngtylà
rấtlớn.Đâylàtrườnghợpđãxảyrađầunăm2005đốivớiDeutsche
Borsekhicôngtynàybuộcphảirútlạilờiđềnghịtiếpquảnsàngiao
dịchchứngkhoánLondon,mặcdùkhiđó,hộiđồngquảntrịcủa
DeutscheBorseđãchấpthuậngiaodịchnày.Chúngtasẽđềcậptrường


hợpnàytrongcácphầntiếpsau.

Hình1.1.Cácyếutốdẫntớithànhcôngtronglànsóngthứsáu

Khácvớicáclànsóngsápnhậptrước,giaiđoạnnàyđãghinhận
nhiềuthànhcôngtronglĩnhvựcM&Ahơnchocáccôngtythamgia,
mặcdùchúngtakhôngbiếtrõrằngliệuxuhướngnàysẽtiếptụchay
không.NhưbiểuđồtrongHình1.2nêurõ,phântíchcủachúngtôi
(đượcsựtưvấncủaTowersPerrin)chothấyvaitròcủacổđôngtrong
cácgiaodịchthựchiệntrongnhữngthậpniên1980và1990làkhábị
độngsovớithịtrường;trongkhiđó,chấtlượngcácgiaodịchtronglàn
sónggầnđâylạitốthơnrấtnhiềusovớithịtrường.
%Hoạtđộnghơn/kémsovớithịtrường


Hình1.2Chấtlượnggiaodịchtrungbìnhsovớithịtrường

Lịchsửsẽlặplại.ĐốivớilĩnhvựcM&A,lịchsửlặplạithôngqua

nhữngđộngcơđằngsaumỗigiaodịch.NhữngkiếnthứcvềlịchsửM&A
sẽrấthữuíchtrongviệclênkếhoạchchocácgiaodịchhiệntại,dùđólà
kếhoạchchủđộngsápnhậphaynhằmbảovệcôngtytrướccáccuộcsáp
nhập.Hiểubiếtvềnguyênnhânsâuxađằngsaumỗigiaodịchcũnglà
mộtđiềuthiếtyếu.
Sápnhậptrongngànhdược:AstraZenecamualại
CambridgeAntibodyTechnology.
Mộtchuyêngiavềngànhdượcđãnói:“Khôngmộtcôngtydược
lớnnàocóthểthànhcôngnếukhôngdựavàonguồncungcấptừ
bênngoài.30%nguồncungmànhiềucôngtydượclớncóđược
làtừcácgiaodịchhợptác.Nhiềunămtrước,nhữnghãnglớncho
rằnghọcóthểtựlựccánhsinh,nhưngrồihọnhậnrarằngđiều
đólàkhôngthể.Mercklàmộttrongnhữngcôngtynhậnthức
đượcthựctếnàymuộnnhất,vàhọtrởthànhcôngtyđầutiêngặp
rắcrối…Đầuthậpniên1990,Mercklàmộtcôngtydược,nhưng
họlạinghĩmìnhcóthểhoạtđộngđộclập.Vàcácbạnhãynhìn
vàohoàncảnhcủahọbâygiờ.Vàinămtrởlạiđây,họđãsụcsạo
khắpnơiđểtìmkiếmcácgiaodịch,đồngthời,họcũngđãcấp
phépsảnxuấtủyquyềnchonhiềucôngtykhác…Tấtcảcáccông
tydượclớnđềunóichungmộtgiọng:“ThếgiớilàPhòngthí
nghiệmcủachúngta”…tấtnhiên,họđềulànhữngkẻmấttrí!”
AstraZenecalàcôngtydượclớnthứhaicủaAnh.Vụmualại
CambridgeAntibodyTechnology(CAT),côngtychuyênvềcông


nghệsinhhọclớnnhấttạiAnh,củaAstraZenecabắtđầubằng
mộtsựhợptác.Mốiquanhệgiữahaibênbắtđầutừnăm2004;
khiđó,AstraZenecanắm19,9%cổphầncủaCAT.Theonhư
websitecủaCAT,haicôngtyđãthànhlậpmộtliênminhchiến
lượcnhằm“cùngtìmravàpháttriểncácliệuphápkhángthể

đơndòngtrênngười,chủyếulàtronglĩnhvựcrốiloạnviêm
nhiễm,trongđócócácbệnhliênquanđếnđườnghôhấp”.Theo
thỏathuận,CATsẽchịutráchnhiệmtìmrakhángthể,pháttriển
quátrìnhsảnxuất,vàcungcấpnguyênliệuchocáccuộcthử
nghiệmlâmsàng.AstraZenecachịutráchnhiệmvềsinhhọctịnh
tiến,cácchươngtrìnhpháttriểnlâmsàng,xâydựngcácbáocáo
riêngvàthươngmạihóathànhphẩm.
Kếtquảcủasựhợptáctrênkhákhảquanvàhứahẹnnhiềutiềm
nănghơnnữatrongtươnglai.Sáudựánphátminh,mộtchương
trìnhphátminhcủaCATcótừtrướcvànămchươngtrìnhđều
đượcthựchiệnđúnglịchtrìnhvàotháng6/2005.
Dựavàothànhcôngcủasựhợptácnày,haicôngtyquyếtđịnh
tiếnthêmmộtbướcnữa.Sángngày13/5/2006,cáccổđôngcủa
CATtỉnhdậytrongniềmhânhoankhihọnhậnđượcmộttintốt
lành:AstraZenecatuyênbốcôngtynàysẵnsàngbỏramột
khoảnkỷlục,tới70%sốtiềnlãicủamình,đểmualại80,1%cổ
phiếucònlạicủaCAT.AstraZenecađềnghịtrả1.320xuchomỗi
cổphiếucủaCAT–mứcgiánàythậmchícòncaohơndựđoán
củanhữngnhàphântíchlạcquannhất,vàcuộcmualạibằngtiền
mặtnàytrịgiátới702triệubảngAnh.
ViệcAstraZenecamualạiCATlàmộthànhđộngchiếnlược
nhằmbảođảmhoạtđộngcủacôngtytrongthịtrườngydược
sinhhọc,pháttriểncáckhảnăngtrongtươnglai,củngcốvịtrí
củacôngty,vàthuhẹpkhảnăngtiếpcậnnhữngcôngnghệquan
trọngcủacáccôngtyđốithủ.
LÝDOCHOCÁCGIAODỊCHM&A
Ngaytừđầuchương,chúngtôiđãđềcậpmộtsốnguyênnhâncho
cáccuộcM&A(vídụ:nhucầukiểmsoátmộtnguồncungcấpnguyên
liệuthôphụcvụchosảnxuấttrongcáccuộcsápnhậpdọcmangtính
mởrộnggiậtlùivềphíađầunguồncung–đâylàlýdoBPđưarakhi

mualạiTNK).Nhưngthôngthường,thôngbáocôngkhaicủacácbên
thamgialạimớichỉlàphầnnổicủatảngbăng-chúngkhácrấtnhiềuso
vớinhữngnguyênnhânchiếnlượcsâuxađằngsaucácgiaodịchđó(giả
sửrằngcótồntạimộtnguyênnhânnhưvậy).


Đãcórấtnhiềuýkiếnxoayquanhcáclýdocủanhữnggiaodịch
M&A.TheobàSarahByrne-Quinn,GiámđốcnhómphòngPháttriển
chiếnlượcvàkinhdoanhthuộccôngtySmith&Nephew,độngcơthúc
đẩycácgiaodịchcóthểlà“docôngtyđangphảiđốimặtvớisựcạnh
tranhgaygắttừcácđốithủkhác,dotìnhhìnhchínhtrịnộibộtrong
côngty,dobanlãnhđạomuốnthểhiệnsựcanđảmcủamìnhhoặcdo
nhucầuđẩymạnhcácchỉsốhoạtđộngchínhcủacácphòngbannhằm
đạtđượccácmụctiêutăngtrưởng…”.Dùthếnào,trongcácgiaodịch,
độngcơcánhânvàtàichínhcũnglànhữngyếutốkhôngnhỏsovớicác
độngcơvềchiếnlược.Trongcảhaitrườnghợp,đểtránhbịchệch
hướng,khiếncácvấnđềphụlạitrởthànhtrọngtâm,cáccôngty–trong
khivẫnquantâmtới“chấtlượng”cănbảnvàsâuxacủamộtcuộcmua
lạivớigiácảphùhợp–cầnphảiduytrìtháiđộcởimởkhitheođuổi
mộtgiaodịch,xâydựngcácđộicónhiệmvụxemxétlạinhữngquan
điểmcủacôngtydựatheotìnhhìnhthựctếvàduytrìsựtậptrungvào
chiếnlượctổngthểcủacôngty.
Córấtnhiềulýdođượcđưarađểgiảithíchchoviệcthựchiệnmỗi
giaodịch;đôikhichúngmâuthuẫnvàchồngchéonhau.Nhìnchung,
phổbiếnnhấtlàcáclýdoliênquanđếnsứcmạnhthịtrường(khảnăng
tácđộngđếngiácảthịtrườngcủagiaodịch–ND),tínhhiệuquả(dưới
nhiềuhìnhthức),đadạnghóangànhnghềkinhdoanh,thôngtinvà
nhữngdấuhiệu,cácvấnđềcủamỗicôngty,nghệthuậtquảnlývàsự
khoatrương,thuếmá.Tôisẽđềcậpngắngọnvềtừngyếutốnàytrong
phầnsauđây.

Cácnguyênnhânthúcđẩygiaodịch
Cácvấnđềliênquanđếnquymôcôngty:nhiều,nếukhông
phảilàđạiđasố,cácgiaodịchđềuítnhiềuxuấtpháttừmong
muốntăngcườngthêmsứcmạnhthịtrườngcủabanlãnhđạo
côngty.Nhữnggiaodịchnàyđượcthựchiệnđểcảithiệntầm
ảnhhưởngcủacáccôngtythôngquaviệcmởrộngquymôvà
thịphần(mànhữngyếutốnàylạivốnbịkiểmsoátbởinhững
giớihạnvềmặtquyđịnhcủanhữngnguyêntắcvềkinhdoanh
độcquyền).
Cáclýdovềtínhhiệuquảcơbảnnêuranhữngsứcmạnhtổng
hợpcóđượctừmộtgiaodịchM&A.Điềunàyđượcthểhiệnrõ
ởphươngtrình:2+2=5,cónghĩa,giátrịđơnnhấtcủamột
côngtymớisápnhậpsẽlớnhơngiátrịcủatừngcôngtyriêng
lẻcộnglại.Vìvậy,qualăngkínhcủacảcáccổđôngvàban


lãnhđạocôngty,đâythựcsựlàmộtgiảthuyết“pháttriển”.
Lýdonàyđượccoilàhiệuquảnhấtđểthuyếtphụccáccổ
đôngđồngýthựchiệngiaodịch.Trongđaphầncácgiaodịch,
nhữngnhàphântíchcủaBênMuasẽcungcấpcác“bằng
chứng”vềsứcmạnhtổnghợptrongtươnglainàycủahai
côngtyxétvềcảhaikhíacạnhdoanhthuvàchiphí.
Mộtlýdokhônkhéokhác(thườngđượcgiấukínhoặcchỉ
đượcbànluậntrongnộibộBênMua)làhiệuquảkhácbiệtvề
mặtquảnlý.Cónghĩa,BênMuachorằnghọcóđộingũlãnh
đạotốthơn(“hiệuquảhơn”)BênBán.Dovậy,saukhisáp
nhập,tínhhiệuquảvềmặtquảnlýcủaBênBánsẽđượcnâng
lênngangbằngvớiBênMuadoBênMuasẽnắmgiữcácvịtrí
lãnhđạocaocấphoặchuấnluyệngiúpbanlãnhđạocủaBên
Bánhoạtđộngtốthơn.Nếuđúngnhưvậy,cuộcsápnhậpgiữa

haicôngtysẽlàmtăngtínhhiệuquảtrongcôngviệc,đồng
thờitạothêmcủacảichocáccổđông.Việcnàyhoàntoàncó
thểxảyranếucáccôngtycùnglàmtrongnhữnglĩnhvựcliên
quanđếnnhau.Điềunàycókhóchứngminhkhông?Gần
nhưchắcchắnlàcó.Điềunàycóphổbiếnkhông?Có.
Khicácgiaodịchđượcthựchiệnnhằmmụcđíchđạtđược
nhữnghiệuquảkinhtếvềmặtcấpđộ(trongtrườnghợpquy
môcôngtylàquantrọng)hoặcvềmặtquymô(trongtrường
hợptínhhiệuquảxuấtpháttừviệcphânbổcáckếhoạchchi
tiêuchomộtloạtcáchoạtđộngkinhdoanhđadạng),thìkhi
đó,cácgiaodịchnàysẽcóđượcnhữnghiệuquảtổnghợpvề
mặthoạtđộng.Nhữngcuộcsápnhậpcócấpđộvàquymôcần
phảiđượchoạchđịnhhếtsứccẩnthậnnhằmtránhnhững
lãngphíkhôngcầnthiết,haynóicáchkhác,tránhchocông
tymớirơivàotìnhtrạngcồngkềnhvàthiếuhiệuquả.Thông
thường,trongmộtcuộcsápnhập,banlãnhđạocủaBênMua
sẽchútrọngtớinhữnghiệuquảtổnghợpvềmặtchiphí,
chẳnghạnnhưnhữngcắtgiảmvềchiphíhoạtđộng,loạibỏ
nhữngphòngbancóchứcnăngchồngchéonhaucũngnhư
nhữngcắtgiảmđốivớinhiềuphòngbankhác(phòng
marketing,vậttư,bánhàng,…).Tuynhiên,điềuquantrọng
khôngkémlànhữngtăngtrưởngvềmặtdoanhthucóđược
sausápnhập–đâylàvấnđềthườngbịbỏqua.
Sápnhậpsẽgiúpmanglạinhữnghiệuquảtổnghợpvềtài
chínhnếuthịtrườngvốnnộibộcủacáccôngtymớisápnhập
đượccholàcóhiệuquảhơnsovớiviệcgâyvốntừnguồnbên


ngoài.Điềunàycóliênquanvớiviệcchuyểnnguồnvốn(tiền)
từcáclĩnhvựccólợinhuậnthấpsangcáclĩnhvựccólợi

nhuậncao.Bêncạnhđó,côngtycòncóthểnângcaokhả
năngvaynợvớilãisuấtthấphơnnếuchỉsốtínnhiệmcủa
côngtytănglênsaukhisápnhập(mặcdùthôngthường,chỉ
sốnàysẽthấpđingaysauhoặcthậmchílàtrướckhithực
hiệngiaodịch.Nguyênnhânlàsẽcónhiềunghingạivềsự
thànhcôngcủacácgiaodịchnhưthếnày).
Giảthiếtvềtácdụngphảnứngchiếnlượccủacáccuộcsáp
nhậptậptrungvàoquanđiểmchorằngđộngcơthúcđẩymột
giaodịchcóthểxuấtpháttừnhucầutổchứclạicôngtyđểđối
phóvớimôitrườngbênngoàiđầytháchthức.Vìvậy,lýdo
sápnhậpnằmngoàicácvấnđềnộibộcủacôngtyvànócóthể
phụthuộcvàovòngđờicủasảnphẩm(trongđósản
phẩm/dịchvụpháttriểntớiđộchínmuồi,chẳnghạnnhưsức
tăngcủangànhđiệnthoạidiđộngbắtđầusuygiảmtừđầu
nhữngnăm2000)hoặcsựrađờicủacácsảnphẩm/dịchvụ
mới(Vídụ:Internetbăngthôngrộngbắtđầuthaythếloại
hìnhmô-đemquađiệnthoạicốđịnh).
Thịtrườngcổphiếucóthểđánhgiáthấphoặcđánhgiákhông
đúngsứcmạnhcủatừngcôngtyriênglẻ.Vìthế,mộtsốcuộc
giaodịchxảyrakhiđốivớiBênMua,giátrịtrênthịtrường
củacôngtytiềnsápnhậpkhôngphảnánhđượchếtgiátrị
tiềmẩncủanó.CólẽgiátrịđócủaBênBánlàđúngkhinó
cònlàmộtcôngtyđơnlẻ;nhưngnếuBênMuaxétđếnmộtsố
yếutốkểtrên(nhưhiệuquảtổnghợpvềmặthoặtđộngvà
quảnlý)thìgiátrịcủacôngtysápnhậpcóthểcònlớnhơn
bảnthânBênMua.Nếuđólàmộtgiaodịchngang,BênMua
cóthểcótrongtaynhiềuthôngtinvềtiềmnănglâudàicủa
BênBánxétvềvịthếcạnhtranh,pháttriểnsảnphẩm,bán
hàng,…sovớinguồnthôngtinmàcácthịtrườngtàichính
nắmđược.VấnđềởđâylàngaycảkhiBênMuacóđược

nhiềuthôngtinhơn,vẫncókhảnănghọkhôngthểtậndụng
đượcchúng,bởivìkhôngtồntạihệthốngnàogiúphọthực
hiệnviệcđó.Thôngthường,cácthôngtinsẽtrôinổitrong
côngtymàkhôngđượcquảnlýmộtcáchxácđángnhằm
manglạinhữnggiátrịgiatănghữuích.
Đadạnghóathuầntúycóthểcógiátrịtựthânvàtrênthực
tế,nócóthểđemlạisựpháttriểnnhanhchóngvàhiệuquả
hơnsovớităngtrưởngnhờvàocácnguồnlựccủanộibộcông


ty.Giảiphápđadạnghóangànhnghềkinhdoanhnàythường
sẽnhậnđượcsựủnghộcủabanlãnhđạoBênMua,đặcbiệt
trongtrườnghợpcácthịtrườnghiệntạicủacôngty(vàkéo
theođólàcáccơhộikinhdoanh)đãpháttriểntớiđộchín
muồi(khôngthểpháttriểnhơnđượcnữa).Dĩnhiên,cáccổ
đôngcóthểđadạnghóasựđầutưcủamìnhmộtcáchhiệu
quảvàmangtínhchọnlọchơnsovớibảnthâncôngty;vìvậy,
nhữnggìlàtốtnhấtchođộingũlãnhđạovànhânviêncủa
BênMuacóthểchưahẳnđãlàtốtnhấtchocáccổđông.
Mộtchiêubàikhácđôikhiđượcsửdụnglà“thôngtinvàdấu
hiệu”.Chỉcầnnhậnđượcmộtlờiđềnghịsápnhập,giátrịcủa
BênBánsẽtănglên.Kinhnghiệmthựctếchothấytrong
trườnghợpnày,phầnlớngiácổphiếucủaBênBánsẽđược
đẩylêncao.Nếutronglờiđềnghịcóchứanhữngthôngtin
mới(thựcra,đượcmộtcôngtykhácđểmắttớicũngcóthểlà
mộtthôngtinrấtmới)thìxuhướngtănggiácổphiếucủaBên
Báncóthểtồntạitrongmộtthờigiandài.Nhưngngaycảkhi
giaodịchkhôngthànhcông,BênBánvẫncólợivìquathông
tinvềgiaodịch,thịtrườngsẽđánhgiálạigiácổphiếucủahọ.
Trongbấtkỳtrườnghợpnào,đứngtrướctìnhhìnhtrên,ban

lãnhđạoBênBángiờđâycũngsẽcảmnhậnđượcmộtthựctế
rằngcôngtyhọcóthểtrởthànhmộtmụctiêusápnhập,vàđể
đốiphólại,cóthểhọsẽnỗlựchơnđểkhiếncôngtymình
hoạtđộnghiệuquảhơn.
Đốivớicổđôngcủađaphầncáccôngtynhànước,việcthay
thếmộtbanlãnhđạolàmviệckhônghiệuquảlàgầnnhư
khôngthểdotồntạicácvấnđềủyquyền–tácnghiệp(mâu
thuẫngiữachủsởhữulàcáccổđôngvàngườinắmquyền
điềuhànhcôngtylàbanlãnhđạo).Trongtrườnghợpnày,
sápnhậpcóthểlàmộtgiảipháphay.Vìthế,điềunàytương
tựnhưvấnđềhiệuquảkhácbiệtvềmặtquảnlýmàtôiđãđề
cậpởtrên.Sápnhậpcóthểlàmộtphươngpháprènluyệnđối
vớicáclãnhđạocôngtynếucácphươngphápquảnlýdoanh
nghiệpđãtỏrathấtbại.Nguycơbịmualạicóthểlàmộtđiều
kiệncầnvàđủđểgiảiquyếtcácvấnđềủyquyền–tácnghiệp.
Chủnghĩaquảnlývàquanđiểmkiêungạocũngcóthểlàcác
độngcơthúcđẩygiaodịch.Cáclãnhđạođềuquantâmtới
quymô(“lớnhơn=tốthơn”),vìthế,họthựchiệncácgiao
dịchnhằmnângcaoquymôcủacôngty,từđótăngcường
tầmảnhhưởng,tàichính,cácđặcquyền…chocánhânhọ.


Cáclãnhđạothườngtỏralạcquanquámứckhiđánhgiávề
cáccuộcmualại;nguyênnhânthườngxuấtpháttừsựtựhào,
nềnvănhóa“cálớnnuốtcábé”,haylòngkiêungạo,vàviệc
khôngchịuhọchỏitừquákhứ,khimàđaphầncáccuộcgiao
dịchđềukếtthúctrongthấtbại.
Đôikhinhữnglợiíchvềthuếcũnglàmộtđộnglựcthúcđẩy
giaodịch,tuynhiên,đâyhiếmkhilàlýdoduynhất.Mộtsố
cuộcsápnhậpcóthểđemlạinhữngcơhộigiảmthiểuthuế

suấtchocáccôngty.
CÁCCUỘCSÁPNHẬPTRONGKHUVỰCNHÀNƯỚC
Mặcdùtrọngtâmcủacuốnsáchvàcácvídụđượctrìnhbàytrong
đâyđềuthiênvềkhuvựckinhtếtưnhân,nhưngcácnguyêntắcmàtôi
đềcậpcũngcóthểápdụngđượcchocảcáccuộcsápnhậptrongkhuvực
nhànướcvàphilợinhuận.Tuynhiên,cầnphảilưuýmộtsốđiểmkhác
biệt.Giaodịchtrongkhuvựcnhànướchiếmkhimangtínhkhôngthân
thiện,bởivìnhữngcuộcsápnhậpđóthườnglàkếtquảcủanhữnggiai
đoạnthamkhảoýkiếnlâudàivà–ítnhấtlàtrongmôitrườngdânchủ
-mộtquátrìnhlâudàinhằmtìmkiếmsựđồngthuậntừcácbênliên
quan.Nóinhưthếkhôngcónghĩalàcáccuộcsápnhậptrongkhuvực
nhànướckhôngthểbịchiphốibởimộtcánhânnào–chẳnghạn
trườnghợpThịtrưởngthànhphốNewYork,ôngRudolphGiuliani,ba
lầntìmcáchsápnhậphaicơquanytếcủabang,vànhữngnỗlựccủa
ôngcuốicùngđãđượcluậtphápchấpthuậnvàotháng11/2001.Nhưng
thôngthường,chodùgiaodịchđượckhởixướngbởimộtcánhânhay
mộtnhóm,quyếtđịnhcuốicùngvẫnphảituântheomộtquátrìnhdân
chủ.
Cáccuộcsápnhậptrongkhuvựcnhànướchiệnnayngàycàngtrở
nênphổbiến.Xuthếnàyxảyrachủyếunhằmđốiphólạivớinhữngáp
lựcvềngânsáchcũngnhưnhữngyêucầucaohơnvềmặttráchnhiệm–
đâylànhữngyếutốbuộccácchínhphủvàcáctổchứcphilợinhuận
phảinângcaonănglựchoạtđộngcủamìnhnhằmthỏamãncácyêucầu
củangườidânvềcácdịchvụhọcungcấp.Cácbạncóthểthamkhảomột
vídụsauđâycủaCơquanYtếtoànquốc(NHS)tạiAnh.
Giốngnhưcáccuộcsápnhậptrongkhuvựctưnhân,cáccuộcsáp
nhậptrongkhuvựcnhànướccũngcóthểbắtnguồntừcácbiếnđộng
bênngoài.VụtấncôngkhủngbốtạiMỹngày11/9/2001đãbuộcchính
phủliênbangMỹphảisắpxếplạicơcấutổchứccủamình,trongđó
khoảng22đơnvị(baogồmcáclựclượngbiênphòng,ràsoátnhậpcưvà

kiểmsoátanninhsânbay)đượcsápnhậplạithànhBộAnninhNộiđịa.
Trướcđó,sauChiếntranhThếgiớiII,mộtcuộccơcấulạitươngtựcũng
xảyratạiMỹ;BộChiếntranhkhiđótrởthànhthànhphầnchínhtrong
BộQuốcphòngmớithànhlập.Nhữngcuộcsápnhậpnàyđượcthực
hiệnnhằmđápứngnhữngyêucầuvềcảithiệnchấtlượngquảnlývà
dịchvụcũngnhưtăngcườngtínhhiệuquả,sựphốihợp,tráchnhiệmvà
tiếtkiệmchiphí.
CáccuộcM&AtrongCơquanYtếAnh
NHSchiếmlĩnhphầnlớncácbệnhviện,cơsởchămsócsứckhỏe
chủchốt,dịchvụcấpcứucùngrấtnhiềucácdịchvụkháctrong
lĩnhvựcytếtạiAnh.Trongnhữngnămgầnđây,rấtnhiềunỗlực
đãđượcthựchiệnnhằmcảithiệncáctiêuchuẩndịchvụytếcủa
NHSthôngquaviệcthànhlậpnhữngquỹFoundationTrust.
Tiêuchuẩncủacácquỹnàylúcđầuđượcmôphỏngtheohình
tháicủakhuvựctưnhân.
Cũngtrongnỗlựccảithiệnnày,chínhphủAnhđãvàđang
khuyếnkhíchcácquỹNHSsápnhậplại.Nhiềungườichorằng
điềunàyđặcbiệthấpdẫnđốivớichínhphủ:mộtquỹđanghoạt
độngtốtvàđạttớivịthếcủamộtquỹFoundationTrustsẽsáp
nhậpvớimộtquỹđanggặpkhókhănvềtàichính(dovừatrải
quamộtthấtbạilâmsàng),hoặcvớimộtquỹnàykhôngđạtđược
nhữngmụctiêuchínhcủachínhphủvềcáctiêuchíhoạtđộng.
CuộcsápnhậpđầutiênxảyragiữaQuỹHeartofEngland
FoundationTrustvàBệnhviệnGoodHope.Giaodịchnàyđã
đượcsựchấpthuậncủaStrategicHealthAuthority(CơquanSức
khỏeChiếnlược)vàbanlãnhđạohaibên.Trongtấtcảcáccuộc
sápnhậptươngtự,sựủnghộcủaĐơnvịgiámsát,cơquanquản
lýcácquỹFoundationTrusttạiAnh,phụthuộcvàokếtquảcủa

cácđánhgiávềmứcđộrủiro.Giaodịchnàyđượckỳvọnglàsẽ
manglạinhữngtiếnbộtrongcácdịchvụytếcủakhuvực
BirminghammàhaitổchứctrêncủaNHScùngđanghoạtđộng.
CuộcsápnhậpgiữaVănphòngNgoạigiaovàVăn
phòngKhốiThịnhvượngchungcủaAnh
VănphòngNgoạigiaoAnhđượcthànhlậpnăm1782vớitênban
đầulàBộĐốingoại.Năm1919,BộtrưởngLordPalmerstonđã
sápnhậpbộmìnhvớiPhòngNgoạigiao;vàmộtlầnnữa,năm
1943,bộnàylạitiếptụcsápnhậpvớiPhòngNgoạigiaoThương
mạivàPhòngLãnhsự.Nhữngthayđổinàyđượccoilàbiệnpháp


phảnứngtrướcnhữngphứctạpngàycànggiatăngtrongcông
tácquảnlýcácmốiquanhệđốingoại,chẳnghạnnhưsựphát
triểnvềsốlượngcácđạisứquántrênthếgiớivànhucầumỗilúc
mộtmởrộngđốivớicácvấnđềliênquanđếnhộchiếubởinhu
cầuđilạingàycàngcaohơn.
VănphòngKhốiThịnhvượngchunglàkếtquảcủacuộcsápnhập
giữaPhòngQuanhệKhốiThịnhvượngchungvàPhòngThuộc
địađượcthựchiệnnăm1966.Nguyênnhâncủacuộcsápnhập
nàylànhữngthayđổivềtìnhtrạngcủacácthuộcđịacũcủaAnh
sauChiếntranhThếgiớiII.Lúcnày,phầnlớncácthuộcđịađó
đềugiànhđượcđộclậpvàvìthế,vaitròcủaPhòngThuộcđịa
khôngcòncầnthiếtnữa.PhòngThuộcđịađượctáchratừHội
đồngThươngmạivàThuộcđịanăm1660,vìvậy,lịchsửtồntại
củaphòngnàythậmchícònlâuđờihơnPhòngNgoạigiao.
Cơquanmới–VănphòngĐốingoạivàKhốiThịnhvượngchung
–đượcthànhlậpvàotháng10/1968;vàquátrìnhhìnhthành
kéodàitớibảytháng.Vănphòngnàyrađờiđểđápứngnhucầu
tăngtínhhiệuquảvàgiảmthiểunhữngvaitròchồngchéogiữa

haicơquan,đồngthờinhằmđốiphóvớinhữngthayđổivềtình
hìnhcácthuộcđịacũvàcácquốcgiakhác.Đâylàmộtcuộcsáp
nhậpthânthiện,đượcsựủnghộtừcảhaiphía.Haicơquancùng
cókinhnghiệmlâunămvềsápnhập,vìthế,đâychỉlàmộtbước
tiếnkháctrongchuỗidàinhữngthayđổimàcảhaitừngtrảiqua;
mặcdùvềbảnchất,độngcơcủacuộcsápnhậpnàykháchẳnso
vớicáccuộcsápnhậptrướcđó.
KẾTLUẬN
ChodùnhìnnhậnhoạtđộngM&Atừgócđộnàođichăngnữa–từ
gócđộkinhtế,chiếnlược,tàichính,quảnlý,tổchứchayquanđiểmcá
nhân–thìsápnhậpvẫnlàmộtcơhộitốt,chophépcáccôngtyvàtổ
chứcđẩymạnhtăngtrưởngvàtiếtkiệmchiphí,đồngthờiđạtđượcmột
lợithếcạnhtranhquantrọngvàbềnvữngsovớicácđốithủkháctrên
thịtrườngtoàncầu.Trướcxuthếcácthịtrườngvàdịchvụmớiđang
đượchìnhthànhvớitốcđộchóngmặtnhưhiệnnay,sựpháttriểncủa
bốicảnhcạnhtranhchothấyrõtầmquantrọngcủaM&Anếucáccông
tymuốnlấpđầycáclỗhổngvềsảnphẩm,thịtrườngvàtàinăng.Như
vậy,sápnhậpsẽđemđếnchobanlãnhđạocấpcaocủacôngtymộtcơ
hộipháttriểnvớitốcđộnhanhchónghơn,cơhộitiếpcậncáckhách
hàngmới,côngnghệmới,sứcmạnhtổnghợplớnhơn,vàquyềnlực–
yếutốthườngsonghànhvớiquymô.Đâycũnglàmộtgiaiđoạnđầyhào
hứngchotấtcảnhữngthànhviênchủchốtcóliênquancủahaibên,