giao an ngu van 9 ( 3 cot)

Ngày soạn:
Ngày giảng:
Tuần lễ thứ nhất
Bài 1: Văn bản
Tiết 1- 2: Phong cách Hồ Chí Minh
- - - - - - - - - - - - - - - - -
I- Mục tiêu:
1. Kiến thức: Học sinh thấy đợc vẻ đẹp trong phong cách Hồ Chí Minh là
sự kết hợp hài hoà giữa truyền thống và hiện đại, dân tộc và nhân loại thanh cao và
giản dị.
2. Rèn kỹ năng: Đọc, hiểu, văn bản nhật dụng.
3. Giáo dục: Từ lòng kính yêu, tự hào về Bác, học sinh có ý thức tu dỡng,
học tập, rèn luyện theo gơng Bác.
II- Chuẩn bị:
- Giáo viên: Tham khảo thêm các t liệu về phong cách Hồ Chí Minh.
- Học sinh: Đọc, soạn bài trớc. Su tầm các câu chuyện bài hát về Bác.
III- Tiến trình trên lớp
1. ổn định tổ chức lớp
- Quan sát điều chỉnh lớp tạo không khí học tập.
- Giới thiệu qua về nội dung chơng trình Ngữ văn lớp 9.
2. Kiểm tra bài cũ
- Kiểm tra việc chuẩn bị bài của học sinh
3. Hoạt động dạy - học
* Giới thiệu bài: Hồ Chí Minh không những là nàh yêu nớc nhà cách mạng
vĩ đại mà còn là danh nhân văn hoá thế giới. Vẻ đẹp văn hoá chính là nét nổi bật
trong phong cách Hồ Chí Minh.
* Hoạt động 1: Tổ chức cho học sinh đọc và tìm hiểu chú thích
- Mục tiêu: Học sinh nắm đợc: tác giả, xuất xứ, bố cục của tác phẩm.
1
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản
? Nêu tác giả và xuất xứ của

đoạn trích?
- Đoạn văn bản đợc trích
"Phong cách HCM cái vĩ
đại gắn với cái giản dị của
Lê Anh Trà.
I- Đọc và tìm hiểu chú
thích
1. Tác giả và xuất xứ
? Đọc văn bản (Đọc rõ ràng,
mạch lạc)
? Trong văn bản có những
thuật ngữ nào cha hiểu?
- Học sinh đọc bài
2. Đọc và tìm chú thích
? Văn bản trên đợc viết theo
phơng thức biểu đạt nào và
thuộc loại văn bản nào đã học
(tích hợp)
- Văn bản viết theo lối văn
chính luận thuộc văn bản
nhật dụng: Nói về sự hội
nhập với thế giới và giữ gìn
bản sắc văn hoá dân tộc
? Văn bản trên đợc chia làm
mấy phần? Nêu giới hạn và đại
ý của từng phần
- Văn bản gồm 2 phần
1/. Sự tiếp thu tinh hoa văn
hoá nhân loại của HCM.
2/. Nét đẹp trong lối sống

giản dị, thanh cao của
HCM
3/. Bố cục
- Phần 1: đoạn 1
- Phần 2: 2 đoạn cuối.
* Hoạt động 2: Tổ chức cho học sinh tìm hiểu văn bản
- Mục tiêu: Học sinh nắm đợc những giá trị về nội dung và nghệ thuật của
văn bản.
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản
? Bằng kiến thức lịch sử hãy
cho biết Bác có điều kiện
tiếp thu tinh hoa văn hoá
nhân loại nh thế nào?
? Đọc lại đoạn 1 và cho biết
ngời đã tiếp thu tinh hoa văn
hoá nhân loại nh thế nào?
- Giáo viên tổ chức cho học
sinh hoạt động theo nhóm
? Nhóm 1: Thảo luận tìm
hiểu Bác đã tiếp thu tinh hoa
văn hoá nhân loại bằng cách
- Từ tháng 6/1911 Bác làm
đầu bếp cho 1 tàu buôn Pháp
lênh đênh khắp 5 châu 4 biển
hơn 30 năm ...
* Nhóm 1: Để hiểu biết sâu
rộng nền văn hoá và có vốn tri
thức văn hoá sâu rộng Bác Hồ
đã
- Nắm vững phơng tiện giao

tiếp là ngôn ngữ.
- Qua công việc, qua lao động
mà học hỏi.
II - Tìm hiểu văn
bản
1/. Sự tiếp thu tinh
hoa văn hoá nhân
loại của Hồ Chí
Minh
- Ngời có hiểu biết
sâu rộng nền văn
hoá các nớc trên thế
giới.
2
nào thông qua những hoạt
động gì?
? Nhóm 2: Thảo luận tìm
hiểu: Ngời tiếp thu tìm hiểu:
Ngời tiếp thu 1 cách chọn
lọc tinh hoa văn hoá thế giới
nh thế nào?
? Em có nhận xét gì về
những hành động, việc làm
và tính cách HCM?
- Học hỏi tìm hiểu đến sâu
sắc.
* Nhóm 2: Bác tiếp thu 1 cách
có chọn lọc tinh hoa văn hoá
nớc ngoài.
- Không chịu ảnh hởng 1 cách

thụ động.
- Tiếp thu cái đẹp, cái hay phê
phán những hạn chế, tiêu cực.
- Trên nền tảng văn hoá dân
tộc mà tiếp thu những ảnh h-
ởng quốc tế.
- Ngời tiếp thu có
chọn lọc tinh hoa
văn hoá nhân loại
dựa trên nền tảng
văn hoá dân tộc.
? Qua đó giúp em hiểu gì về
phong cách HCM trên phơng
diện tiếp thu văn hoá nhân
loại.
HCM là ngời ham học hỏi,
hiểu biết sâu rộng, cần cù
thông minh, biết giữ gìn bản
sắc văn hoá dân tộc tiếp thu
những tinh hoa văn hoá tiến
bộ của thế giới
? Câu văn nào thể hiện rõ
nhất nội dung phần 1?
- Câu cuối
? Qua đó em có nhận xét gì,
về những thủ pháp nghệ
thuật của tác giả?
(Tích hợp văn công nghị
luận)
Cách lập luận chặt chẽ

theo kiểu quy nạp câu cuối
chốt lại nội dung cả đoạn
đồng thời mở ra 1 vấn đề mới
chuẩn bị cho phần 2.
Hết phần 1
? Đọc thêm phần còn lại của
văn bản và bằng kiến thức
lịch sử hãy cho biết các phần
văn bản tác giả ứng với
những giai đoạn nào trong
cuộc đời của Bác?
- Phần đầu là thời kì Bác bôn
ba hải ngoại phần 2, 3 là thời
kì Bác làm chủ tịch nớc trực
tiếp làm lãnh đạo cách mạng
Việt Nam
2/. Nét đẹp trong
lối sống của Hồ Chí
Minh
- Nơi ở, nơi làm việc
? Tìm những câu văn nói về
nơi ở, nơi làm việc của Bác?
? Qua đó em có nhận xét gì
về nơi ở và nơi làm việc của
ngời?
- Nơi ở và làm việc: Nhà sàn
nhỏ bằng gỗ cạnh chiếc ao,
chiếc nhà sàn chỉ vẻn vẹn có
vài phòng tiếp khách.
Đơn sơ giản dị

- Nhỏ bé, mộc mạc
- Trang phục giản dị
3
? Tìm những chi tiết nói về
trang phục và việc ăn uống
của Bác?
? Liên hệ với khu di tích Hồ
Chủ tịch?
- Trang phục: Bộ quần áo bà
ba nâu, chiếc ao trấn thủ, đôi
dép lốp thô sơ, chiếc vali con
với vào bộ quần áo, vài vật kỉ
niệm
- ăn uống: ( kho, rau luộc, da
nghém, cà muối, cháo hoa...)
- Ăn uống đạm bạc
dân dã giản dị
? Đa ra những chi tiết đó tác
giả đã dùng thủ pháp nghệ
thuật gì? (Tích hợp văn
thuyết minh)
? Em hình dung thế nào về
cuộc sống của các vị nguyên
thủ quốc gia ở các nớc khác
trong cuộc sống cùng thời
đại với Bác và cuộc sống đ-
ơng đại? Bác có xứng đáng
đợc đãi ngộ nh họ không?
? Qua trên em có cảm nhận
gì về lối sống của Hồ Chí

minh?
? Tác giả so sánh lối sống
của Bác với những vị hiền
triết có những điểm giống và
khác nào?
? Việc so sánh đó nhằm mục
đích gì?
- Kết hợp giữa kể và bình luận
một cách tự nhiên (Thuyết
minh kết hợp với các thủ pháp
nghệ thuật khác)
- Họ thờng ăn xung mặc sớng,
đi xe hơi ở nhà lầu, ăn mạc
sang trọng,... Bác của chúng
ta hoàn toàn đợc đãi ngộ nh
vậy.
Hồ Chí Minh đã tự nguyện
chọn lối sống vô cùng giản dị
- Giống: giản dị, thanh cao
- Khác: Bác gắn bó chia sẻ
khó khăn gian khổ cùng nhân
dân.
Lối sống của Bác kế thừa
và phát huy những nét cao
đẹp của những nhà văn hoá
dân tộc họ mang nét đẹp thời
đại gắn bó với nhân dân
- Lối sống giản dị,
đạm bạc của chủ
tịch HCM là vô cùng

thanh cao sang
trọng.
+ Đây không phải là
cách sống khắc khổ
của những con ngời
tự vui trong cảnh
nghèo khó.
+ Không phải là tự
thần thánh hoá tự
làm cho khác đời,
hơn đời
Đây là 1 cách
sống có văn hoá đã
trở thành 1 quan
niệm thẩm mĩ cái
đẹp là sự giản dị, tự
nhiên
? Học xong phong cách
HCM em có suy nghĩ gì về
cuộc sống của chúng ta
trong thời đại hiện nay?
- Trong thời đại ngày nay hội
nhập và phát triển. Có nhiều
thuận lợi chúng ta tiếp xúc với
những luồng văn hoá hiện đại
có nhiều cái tốt cái xấu vì vậy
cần tiếp thu có chọn lọc trên
cơ sở giữ gìn bản sắc văn hoá
dân tộc.
ý nghĩa của việc

học tập phong cách
Hồ Chí Minh (hoà
nhập nhng không
4
? Vậy từ phong cách của Bác
em có suy nghĩa gì về việc
đó ?
- Sống theo làm việc và học
tập theo gơng Bác Hồ vĩ đại
hoà tan, giữ gìn bản
sắc văn hoá dân tộc
....)
? Để làm nổi bật vẻ đẹp
phong cách Hồ Chí Minh tác
giả đã sử dụng những thủ
pháp nghệ thuật gì?
Nghệ thuật
- Kết hợp giữa kể và bình luận.
- Chọn lọc những chi tiết tiêu biểu.
- Đan xen thơ NBK cách dùng
từ Hán việt ...
- Đối lập: Vĩ nhân mà giản dị
gần gũi, am hiểu mọi nền
văn hoá mà hết sức dân tộc,
Việt Nam
III- Tổng kết
1. Nghệ thuật
? Qua đó văn bản đề cập tới
nội dung gì?
? Đọc ghi nhớ trong SGK

2. Nội dung
*Ghi nhớ
4. Kiểm tra đánh giá (Hoạt động 3)
? Em biết những câu chuyện nào về phong cách sống của Bác?
? Em thuộc những bài hát nào về ngời "Hồ Chí Minh đẹp nhất tên ngời",
"Lời Bác dặn trớc lúc đi xa"
5. Hớng dẫn về nhà
- Nắm đợc nội dung và nghệ thuật của văn bản
- Tập viết những văn bản nhật dung
- Làm các bài tập ở vở bài tập
- Đọc soạn bài 2
6. Tự rút kinh nghiệm
Ngày soạn:
Ngày giảng:
Tiết 3: Các phơng châm hội thoại
I - Mục tiêu
1. Kiến thức: Giúp học sinh
- Nắm đợc nội dung phơng châm về lợng và phơng châm về chất.
2. Kỹ năng:
5
- Rèn cho học sinh kỹ năng vận dụng những phơng châm này trong giao tiếp.
3. Giáo dục cho học sinh có ý thức trong giao tiếp.
II - Chuẩn bị
1. Giáo viên: Soạn bài, xem các nội dung và su tầm các t liệu.
2. Học sinh: Xem lại các nội dung về hội thoại đã học ở lớp 8 và chuẩn bị
bài mới.
III - Tiến trình trên lớp
1. ổn định tổ chức
2. Kiểm tra bài cũ
? Nhắc lại các đơn vị kiến thức về giao tiếp đã học ở lớp

3. Hoạt động dạy - học
* Giới thiệu bài: ở lớp 8 các em đã học 1 số kiến thức về hội thoại để giúp
các em giao tiếp tốt hơn trong cuộc sống chúng ta sẽ học một số phơng châm hội
thoại.
* Hoạt động 1: Tổ chức cho học sinh tìm hiểu phơng châm về lợng
- Mục tiêu: học sinh nắm và vận dụng đợc phơng châm về lợng
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản
? Đọc phần vai đoạn đối thoại
phần 1.
? Dựa vào kiến thức lớp 8 cho
biết đoạn hội thoại đó có mấy
vai giao tiếp và mấy lợt lời?
(Tích hợp)
? ở lợt lời cuối cùng Ba trả lời
nh vậy có đáp ứng điều mà An
muốn biết không ? Vì sao ?
? Cần trả lời sao cho tốt ?
? Qua đoạn hội thoại trên cần
rút ra bài học gì khi giao tiếp ?
- Có 2 vai giao tiếp là An và
Ba. Với 4 lợt lời
- Ba trả lời cha đúng vì điều
An hỏi là 1 địa điểm cụ thể
nào đó?
- Khi nói cần phải có nội
dugn đúng với yêu cầu của
giao tiếp không nên nói ít
hơn những gì mà giao tiếp
đòi hỏi.
I Phơng châm về l-

ợng
1. Đoạn hội thoại
- Ba trả lời cha đáp
ứng yêu cầu giao
tiếp?
? Kể lại truyện cời "Lợn cới áo 2. Truyện cời "Lợn
6
mới" ?
? Truyện cời này đợc học ở lớp
mấy? (Tích hợp văn)
- Truyện đợc học ở lớp 6
nhằm phê phán thói khoe
khoang của 2 anh chàng
trong chuyện
cới áo mới"
? Vì sao truyện lại gây cời?
? Lẽ ra anh có "lợn cới" và anh
có "áo mới" phải hỏ và trả lời
nh thế nào là đủ?
? Qua câu truyện cời trên ta rút
ra bài học gì khi giao tiếp?
? Việc mắc lỗi nh 2 ví dụ trên là
vi phạm phơng châm về lợng.
? Đọc ghi nhớ 1?
- Vì nhân vật nói nhiều hơn
những gì cần nói
+ Bác có thấy con lợn của tôi
+ Tôi chẳng thấy
- Không nói nhiều hơn
những gì cần nói

- Học sinh đọc ghi nhớ
* Ghi nhớ (1)
* Hoạt động 2: Hớng dẫn học sinh tìm hiểu phơng châm về chất
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản
? Kể lại truyện cời "Quả bí
khổng lồ"?
? Truyện cời phê phán điều gì?
? Nh vậy trong giao tiếp có
điều gì cần tránh?
- Phê phán tính nói khoác
- Không nên nói những điều
mà mình không tin là đúng
sự thật
II - Phơng châm
về chất
Ví dụ: Truyện cời:
"Quả bí khổng lồ"
? Nếu thấy bạn nghỉ học mà
không biết lí do em có nói bạn
nghỉ học vì ốm không?
? Qua đó trong giao tiếp cần
tránh những điều gì?
? Qua ví dụ trên em hiểu thế
nào là phơng châm về chất?
? Đọc ghi nhớ 2?
? Trong truyện cời " Quả bí
khổng lồ" Anh chàng nói về
- Không thể nói đợc mà chỉ
nói " hình nh, em nghĩ, ..."
- Đừng nói những điều mà

mình không có bằng chứng
xác thực.
- Học sinh đọc ghi nhớ
(SGK)
- Cả 2 ngời đều vi phạm ph-
ơng châm về chất nhng anh
- Không nói những
điều không đúng sự
thật
* Ghi nhớ
7
quả bí khổng lồ đã vi phạm ph-
ơng châm về chất nhng anh
chàng nói về cái nồi đồng có vi
phạm không? vì sao?
Đó là 1 trờng hợp không
tuân thủ phơng châm hội thoại
(Tích hợp với bài sau)
chàng nói về quả bí vi phạm
phơng châm về chất cần phê
phán còn anh nói về nồi
đồng là vi phạm cố ý nhằm
chế nhạo anh bạn kia.
* Hoạt động 3: Tổ chức cho học sinh luyện tập
Mục tiêu: Học sinh vận dụng lí thuyết giải quyết đợc các bài tập.
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản
? Đọc và nêu yêu cầu của bài
tập 1, 2, 3, 5
? Làm bài tập
? Nhận xét

? Giáo viên chứa bài
- Bài 4 làm phần a. Bài 5 làm 1
phần còn cho về nhà
Bài 1: Nói thừa (về lợng)
Bài 2: Chỉ những cách nói
liên quan về chất
Bài 3: Vi phạm phơng châm
về lợng. Hỏi thừa
II - Luyện tập
1. Bài 1
2. Bài 2
3. Bài 3
4. Bài 4
4. Kiểm tra đánh giá
? Qua bài học giúp em nắm đợc những vấn đề gì khi giao tiếp?
5. Hớng dẫn về nhà
- Nắm đợc nội dung bài học: Làm nốt các bài tập còn lại.
- Chuẩn bị bài mới bài 2: các phơng châm hội thoại (tiếp)
Ngày soạn:
Ngày giảng:
Tiết 4: Sử dụng một số biện pháp nghệ thuật
trong văn bản thuyết minh
----------------------
I - Mục tiêu
- Kiến thức: Giúp học sinh:
+ Hiểu việc sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh
làm cho văn bản thuyết minh sinh động hấp dẫn.
8
+ Biết cách sử dụng một số biện pháp nghệ thuật vào văn bản thuyết minh.
- Kỹ năng: rèn cho học sinh kỹ năng viết văn bản thuyết minh.

- Giáo dục cho học sinh thêm yêu, tự hào cảnh đẹp quê hơng đất nớc và giữ
gìn vệ sinh.
II - Chuẩn bị
- Giáo viên: Xem lại văn bản thuyết minh ở lớp 7,8
- Học sinh: Ôn lại các kiến thức đã học về văn bản thuyết minh và nghiên
cứu trớc bài mới.
III - Tiến trình trên lớp
1/. ổn định tổ chức lớp
2/. Kiểm tra bài cũ
? Thế nào là văn bản thuyết minh? Văn bản thuyết minh các đặc điểm và
kiểu nào ở các biện pháp lập luận?
3/. Hoạt động dạy - học
Giới thiệu bài: Các em đã đợc học văn bản thuyết minh ở những lớp 7, 8.
Để củng cố lại và nâng cao hơn nữa năng lực tạo lập các văn bản thuyết minh
chúng ta hãy vào bài học hôm nay.
* Hoạt động 1: Tổ chức cho học sinh tìm hiểu lí thuyết
- Mục tiêu: Học sinh nắm đợc một số biện pháp nghệ thuật đợc sử dụng
trong văn bản thuyết minh.
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản
? Văn bản thuyết minh có
những tính chất gì?
? Kể ra các phơng pháp làm
mỗi kiểu văn bản thuyết
minh?
? Cho biết phơng pháp thuyết
minh thờng dùng?
- Là cung cấp những tri thức
khách quan, phổ thông bằng
cách liệt kê.
- Định nghĩa, ví dụ, so sánh,

liệt kê, chứng minh, giải
thích, phân tích, ...
- Phơng pháp liệt kê
I - Tìm hiểu việc sử
dụng một số biện
pháp nghệ thuật
trong văn bản
thuyết minh
1/. Ôn tập văn bản
thuyết minh
? Đọc văn bản "Hạ Long - đá
và nớc"
? Văn bản này thuyết minh
- Sự kì lạ của Hạ Long đá và
2/. Viết văn bản
thuyết minh có sử
dụng một số biện
9
đặc điểm của đối tợng nào?
? Văn bản có cung cấp đợc tri
thức khách quan về đối tợng
không? Hãy chỉ ra những nội
dung mà văn bản đã cung
cấp?
? Đặc điểm đấy có dễ dàng
thuyết minh bằng cách đo
đếm, liệt kê không?
? Vấn đề sự kì lạ của Hạ Long
là vô tận đợc tác giả thuyết
minh bằng cách nào?

? Đọc văn bản " Ngọc Hoàng
sử tội Rùa xanh"
? Văn bản trên có tính chất
thuyết minh không?
? Vì sao?
nớc tạo nên tức thuyết minh
về vẻ đẹp kì diệu của Hạ
Long.
- Nớc tạo nên sự di chuyển.
- Tuỳ theo góc độ và tốc độ di
chuyển.
- Tuỳ theo hớng ánh sáng rọi..
- Thiên nhiên tạo nên thế giới
bằng những nghịch lí lạ lùng.
- Cha đạt đợc yêu cầu chỉ
dùng biện pháp liệt kê.
- Tác giả sử dụng biện pháp t-
ởng tợng, liên tởng
Tạo nên tác giả sống động
biến hoá đến lạ lùng.
- Có tính chất thuyết minh vì
nó giới thiệu về loài ruồi:
Định nghĩa, phân loại...
- Số liệu (vi khuẩn, sinh sản)
liệt kê: mắt lới, chân dính
pháp nghệ thuật.
2.1/. Ví dụ
a) Hạ Long đá và
nớc
b) Ngọc Hoàng xử

tội Rùa xanh
? Tác giả đã sử dụng các biện
pháp nghệ thuật gì?
? Các biện pháp nghệ thuật
này có tác dụng gì?
? Qua 2 văn bản trên em rút ra
kết luận gì về việc sử dụng
các biện pháp nghệ thuật
trong thuyết minh và tác dụng
của chúng?
? Đọc ghi nhớ
Thuyết minh dới dạng hình
thức kể chuyện có nội dung cốt
truyện và các tình tiết
- Sử dụng biện phá nhân hoá.
- Gây hứng thú cho bạn đọc
vừa là truyện vui vừa học thêm
tri thức, có tính giáo dục....
- Ngời ta sử dụng 1 số biện
pháp nghệ thuật trong thuyết
minh nh kể chuyện, tự thuật, ...
- Làm nổi bật đối tợng, gây
hứng thú cho ngời đọc
2/. Kết luận
*Ghi nhớ (SGK)
10
* Hoạt động 2: Tổ chức cho học sinh luyện tập
Mục tiêu: Học sinh vận dụng kiến thức vừa học giải quyết các bài tập
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản
? Đọc đoạn văn trong bài tập 2?

? Tìm các biện pháp nghệ
thuật đợc sử dụng trong đoạn
văn và tác dụng của các biện
pháp nghệ thuật ấy?
? Văn bản trên thuyết minh về
vấn đề gì?
- Giáo viên cho học sinh làm
bài tập viết đoạn có sử dụng 1
số biện pháp nghệ thuật
thuyết minh về 1 đồ dùng
quen thuộc
- Văn bản thuyết minh về
chim cú (tập tính)
- Sử dụng thủ pháp nghệ thuật
+ Bắt nguồn từ sự ngộ nhận
nhỏ dau lớn lên đi học và
nhận thức lạ (1 câu chuyện
kể)
- Học sinh viết đoạn văn ngắn
thuyết minh về 1 đồ dùng bất
kì rồi trình bày miệng
III - Luyện tập
- Bài tập 2
+ Kể chuyện từ sự
ngộ nhận nhận
thức
Bài tập 3 Viết đoạn
văn thuyết minh
4/. Hớng dẫn về nhà
- Nắm đợc việc sử dụng các biện pháp nghệ thuật trong thuyết minh.

- Làm phần chuẩn bị ở nhà bài mới (trang 15) giáo viên phân công mỗi tổ 1 nhóm
thuyết minh về cái quạt lập dàn ý ra giấy to (hoặc giấy trong)
Tiết 5: Luyện tập sử dụng một số biện pháp
nghệ thuật trong văn bản thuyết minh
Ngày soạn:
Ngày giảng:
I - Mục tiêu
- Kiến thức: Giúp học sinh biết vận dụng một số biện pháp nghệ thuật vào
văn bản thuyết minh.
- Rèn cho học sinh kỹ năng viết văn thuyết minh.
- Giáo dục cho học sinh ý thức tự giác, năng lực sáng tạo.
II - Chuẩn bị, tiến trình trên lớp
1/. ổn định tổ chức lớp
2/. Kiểm tra bài cũ
11
? Nêu cách viết văn bản thuyết minh kết hợp với các biện pháp nghệ thuật?
? Kiểm tra việc chuẩn bị bài ở nhà của học sinh
3/. Dạng bài mới
a) Giới thiệu bài
- Bài trớc các em đã đợc học một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản
thuyết minh. Để giúp các em sử dụng tốt các biện pháp nghệ thuật đó, chúng ta vào
bài học hôm nay.
b) Tiến trình tổ chức các hoạt động
* Hoạt động 1: Tổ chức cho học sinh trình bàu dàn ý các đề bài đã giao về nhà
- Mục tiêu: Học sinh nắm đợc dàn ý các đề bài.
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản
- Giáo viên gọi các nhóm (dán)
trình bàytrên giấy trong hoặc
bằng giấy khổ to trên bảng.
- Nhóm 1: Dàn ý thuyết minh

về cái quạt, nhóm 2 về cái
bút, nhóm 3 về cái kéo, nhóm
4 về chiếc nón.
- GV gọi nhận xét bổ xung
- Các nhóm trình bày dàn ý
đã chuẩn bị ở nhà bằng giấy
trong trên máy chiếu.
- Nhận xét bổ xung các dàn ý.
I - Dàn ý bài văn
thuyết minh
(Chuẩn bị ở nhà)
* Hoạt động 2: Tổ chức cho học sinh trình bày ý tởng về sử dụng các biện
pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh
Mục tiêu: Học sinh phát huy sự sáng tạo trình bày các biện pháp nghệ thuật.
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản
? Giáo viên cho học sinh trình
bày các ý tởng về sử dụng
một số biện pháp nghệ thuật
trong một văn bản thuyết
minh?
? Gọi nhận xét đánh giá, bổ
xung
- Giáo viên chọn ra 1 ý tởng
hay để hoàn thiện và hớng
- Trên cơ sở các dàn ý đại c-
ơng học sinh cho ý tởng.
HS1: Có thể dùng cách kể
chuyện tự thuật kết hợp nhân
hoá...
HS2: Kể 1 câu chuyện h cấu

(có tình tiết, cốt truyện)
HS3: Kể chuyện bắt nguồn từ
1 kỷ niệm nào đó hoặc tình
II - Trình bày ý t-
ởng sử dụng, các
biện pháp nghệ
thuật.
12
học sinh làm bài.
? Đọc thêm văn bản "Họ nhà
Kim"
cảm
HS4: Liệt kê miêu tả kết hợp
với so sánh, nhân hoá, ẩn dụ.
HS5: Đọc thêm bài Họ nhà
Kim để học tập theo cách kể
chuyện
* Hoạt động 3: Tổ chức cho học sinh tập trình bày văn bản
Mục tiêu: Học sinh biết cách viết cụ thể một vài đoạn trong văn bản thuyết
minh có sử dụng các biện pháp nghệ thuật
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản
Giáo viên chọn 1 đề bài về
thuyết minh cái quạt chọn
ý tởng hay nhất và cho học
sinh viết theo nhóm
? Nhóm 1: Viết phần mở
bài
? Nhóm 2: Viết phần
thâm bài (mục cấu tạo)
? Nhóm 3: Phần thân bài

mục công dụng
? Nhóm 4: Viết phần kết
bài
Giáo viên dành 5 phút để
các nhóm chuẩn bị và gọi
các nhóm trình bày miệng
gọi nhận xét bổ xung.
- Các nhóm viết và trình bày theo
yêu cầu của giáo viên.
- Nhóm 1: Mở bài: giới thiệu về
cái quạt và hoàn cảnh thuyết
minh.
- Nhóm 2: Thân bài: Cấu toạ các
loại quả (hình dáng, kích thớc,
trọng lợng hoặc lịch sử phát triển)
- Nhóm 3: Thân bài: Công dụng
mà loại quạt lại có công dụng
riêng công dụng chính và phụ ..
- Nhóm 4: Khái quát lại.
- Các nhóm trình bày miệng và
nhận xét chéo.
III - Luyện tập
viết văn bản
4/. Hớng dẫn, về nhà
- Trên cơ sở các ý tởng và đoạn viết ở trên lớp hoàn thiện thành 1 văn bản
thuyết minh về cái quạt.
- Tập viết các văn bản thuyết minh có sử dụng các biện pháp nghệ thuật đã học.
- Đọc và nghiên cứu bài mới bài sử dụng yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết
minh.
5/. Tự rút kinh nghiệm

13
- Cần cho học sinh viết cá nhân theo ý tởng nghệ thuật của mình không nên
gò ép theo nhóm.
Ngày soạn:
Ngày giảng:
Tuần lễ thứ 2
Bài 2:
Tiết 6,7: Văn bản
Đấu tranh cho Một thế giới hoà bình
I - Mục tiêu:
1/. Kiến thức: Giúp học sinh
- Hiểu đợc nội dung vấn đề đặt ra trong văn bản: Nguy cơ chiến tranh hạt
nhân đang đe doạ toàn bộ sự sống trên trái đất nhiệm vụ cấp bách của toàn thể
nhân loại và ngăn chặn nguy cơ đó là đấu tranh cho 1 thế giới hoà bình.
- Thấy đợc nghệ thuật nghị luận của tác giả: Chứng cứ cụ thể xác thực, cách
so sánh rõ ràng, giàu sức thuyết phục, lập luận chặt chẽ.
2/. Kỹ năng
- Rèn luyện cho học sinh kỹ năng đọc hiểu văn bản nghị luận.
3/. Giáo dục
- giáo dục lòng yêu chuộng hoà bình đấu tranh ngăn chặn nguy cơ chiến
tranh hạt nhân.
II - Chuẩn bị
1/. Giáo án: Sa tầm các t liệu về tác giả, tác phầm.
2/. học sinh: Đọc, soạn bài
III - Tiến trình trên lớp
1/. ổn định tổ chức lớp
2/. Kiểm tra bài cũ
? Em hiểu gì về phong cách Hồ Chí Minh? Em học tập gì đợc từ phong cách
đó?
3/. Dạy bài mới

14
a) Giới thiệu bài: Một vấn đề luôn đợc thế giới quan tâm ngày nay đó là
chiến tranh và việc sử dụng vũ khí hạt nhân vật vấn đề đó nh thế nào? Em có suy
nghĩ gì về điều đó?
b) Tiến trình tổ chức các hoạt động
* Hoạt động 1: Tổ chức cho học sinh đọc và tìm hiểu chú thích
- Mục tiêu: Học sinh nắm đợc xuất xứ, bố cục các thuật ngữ và ngôn ngữ
văn bản.
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản
? Đọc chú thích?
? Trình bày những hiểu
biết của em về tác giả?
- Tác giả Gabri-en Gác-xi-a
Mackết một nhà văn nổi tiếng của
Colômbia. Từng nhận giải thởng
nôen văn học.
I - Đọc và tìm
hiểu chú thích
1/. Tác giả tác phẩm
? Văn bản đợc rút ra từ
văn bản nào? đợc sáng tác
trong hoàn cảnh nào?
? Đọc văn bản?
? Những thuật ngữ nào
cha hiểu?
? Văn bản trên thuộc loại
văn bản nào viết theo ph-
ơng thức biểu đạt nào?
(Tích hợp)
- Văn bản là trích đoan bản tham

luận của tác giả tháng 8/1986 tại
Mê-hi-cô
2 3 học sinh đọc
FAO, UNICEF, ....
- Đây cũng là văn bản nhật dụng
viết theo lối văn nghị luận.
2/. Đọc, tìm hiểu
chú thích
? Bố cục của văn bản gồm
mấy phần (mấy luận đề
luận điểm lớn)
? Văn bản trên thuộc loại
văn bản nào đã học? (Tích
hợp)
- Văn bản trên có một luận đề là
nguy cơ chiến tranh đe doạ cuộc
sống cần đấu tranh loại bỏ 4
luận điểm:
- Nguy cơ chiến tranh hạt nhân
- Cuộc sống tốt đẹp của con ngời bị
chiến tranh hạt nhân đe doạ.
- Chiến tranh hạt nhân đi ngợc lại
lí trí con ngời.
3/. Bố cục
- 1 luận đề và 4
luận điểm
15
- Nhiệm vụ đấu tranh cho 1 thế
giới hoà bình.
* Hoạt động 2: Tổ chức cho học sinh đọc hiểu văn bản

- Mục tiêu: Học sinh nắm đợc giá trị của văn bản
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản
? Theo dõi đoạn văn đầu cho
biết nguy cơ chiến tranh hạt
nhân đợc tác giả chỉ ra nh
thế nào?
? Tìm những chi tiết lập luận
thể hiện sự nguy hiểm của
chiến tranh hạt nhân?
? Em có nhận xét gì về cách
lập luận và sử dụng các biện
pháp nghệ thuật ở đoạn văn
bản này?
? Qua đó em có nhận xét gì
về nguy cơ chiến tranh hạt
nhân?
Hết tiết 1
? Đọc từ "Niềm an ủi ...toàn
thể giới"?
? Nêu nội dung cơ bản của
đoạn?
? Để làm rõ luận điểm trên
tác giả đã sử dụng những
luận cứ nào?
- Hơn 50.000 đầu đạn ...
- Mỗi ngời trên 4 tấn thuốc nổ
- Huỷ diệt 12 lần sự sống
- Tiêu diệt các hành tinh xoay
xung quanh mặt trời + 4 hành tinh
nữa phá huỷ thế thăng bằng của

hệ mặt trời.
- Cách vào đề bằng những chứng
cứ xác thực (ngày tháng cụ thể, số
liệu đa ra, sử dụng cả điển tích
thanh gơm Đamôdef
Chiến tranh hạt nhân là 1 điều
khủng khiếp đe doạ toàn thế giới.
- (Chiến tranh) chạy đua vũ trang
mất đi sự cải thiện cuộc sống con
ngời.
- 100 máy bay và 7000 tên lửa đủ
giải quyết 500 triệu trẻ em nghèo
đói.
- 15 chiếc tàu bảo vệ 1 tỷ ngời khỏi
sốt rét, 14 triệu trẻ em châu Phi.
- 149 tên lửa MX đủ cứu 149 triệu
ngời 27 tên lửa = tiền này cụ của
họ
- 2 tàu ngầm đủ tiền xoá nạn mù
II - Tìm hiểu
văn bản
1/. Nguy cơ
chiến tranh hạt
nhân
- Hiện thực
khủng khiếp của
nguy cơ chiến
tranh hạt nhân
huỷ diệt sự sống
và vũ trụ.

2/. Cuộc chạy
đua vũ trang
chuẩn bị cho
chiến tranh hạt
nhân đã làm mất
đi khả năng để
con ngời sống
tốt đẹp hơn.
- Những so sánh
trong lĩnh vực xã
16
? Em có nhận xét gì về
những con số so sánh trên?
? Thử đa ra 1 ví dụ nếu trái
đất không chạy đua vũ trang
phát triển các loại vũ khí đó
toàn bộ số tiền đợc đầu t cho
y tế, giáo dục, xoá đói nghèo
thì cuộc sống con ngời trên
thế giới sẽ ra sao?
? Từ đó em có suy nghĩa gì
về việc chạy đua vũ trang
trên thế giới?
? Đọc SGK từ "Một nhà tiểu
thuyết ... của nó" và cho biết
nội dung cơ bản của cả
đoạn?
? Luận cứ này đợc tác giả
lập luận bằng những chứng
cứ nào?

? Em hiểu thế nào là lí trí
của tự nhiên?
? Em có nhận xét gì về cách
lập luận của tác giả?
(Tích hợp với văn nghị luận
thuyết minh)
chữ cho toàn thế giới.
- Đây thực sự là những con số biết
nói khiến ngời đọc bất nhờ về sự
thật hiển nhiêm mà lại rất phi lí
đó.
- Cuộc sống của con ngời thật tốt
đẹp hơn biết bao giảm hẳn đói
nghèo, bệnh tật, mù chữ mặt khác
con ngời không phải sống trong
lo âu trớc nguy cơ bị huỷ diệt.
Những lập luận trên đã lên án,
tố cáo việc chạy đua vũ trang là
tốn kém, vô nhân đạo, phi lí.
- Chạy đua vũ trang là đi ngợc lại
lí trí.
- Có sự sống ngày nay là trả qua
quá trình tiến hoá rất lâu dài.
- Nếu chiến tranh nổ ra sự sống bị
huỷ diệt lại phải tiến hoá lại từ
đầu tiêu huỷ thành quả của tự
nhiên của sự tiến hoá.
- Cách lập luận chắc chắn chứng
cớ xác thực từ việc khẳng định sự
sống chỉ có ở trái đất đến chỗ sự

sống bị tiêu diệt
hội, y tế, giáo
dục, tiếp tế thực
phẩm cho thấy
tính chất vô
nhân đạo, phi lí
của việc chạy
đua vũ trang.
3/. Chiến tranh
hạt nhân đi ngợc
lại lí trí của loài
ngời sự tiến hoá
của tự nhiên
? Đọc và nêu nội dung cơ
bản của đoạn còn lại?
? Thông điệp trong phần còn
lại của tác giả muốn gửi tới
bạn đọc là gì?
- Một thế giới không có vũ khí và
một cuộc sống hoà bình, công
bằng.
4/. Nhiệm vụ
đấu tranh có một
thế giới hòa bình
- Khẳng định sự
17
? Sau khi chỉ ra những hiểm
hoạ của chiến tranh và chạy
đua vũ trang tác giả đã hớng
cho ngời đọc thái độ nh thế

nào?
? Tác giả đã nêu ra 1 đề nghị
gì?
? Hiểu đợc vấn đề này em có
suy nghĩa và hành động gì?
? Nêu những biện pháp nghệ
thuật đặc sắc của văn bản?
? Qua những nội dung trên
giúp em hiểu gì về tác giả
Mác-Két và t tởng của ông?
? Đọc ghi nhớ trong SGK?
- Đấu tranh ngăn chặn chiến tranh
khẳng định sự có mặt của những
ngời tham gia đấu tranh là vô giá.
- Cần lập ra một nhà băng lu trữ
trí nhớ để cho sự sống sâunỳ biết
đợc thủ phạm những kẻ đã vì lợi
ích ti tiện mà đẩynhân loại vào
hoạ diệt vong .
sự lên án của lịch sử
- Lối văn nghị luận chặt chẽ với
những chứng cứ cụ thể, xác thực,
cách so sảnhõ ràng, giàu sức
thuyết phục.
- Máckét có lòng nhân đạo sâu
sắc yêu hoà bình ghét chiến tranh.
có mặt của
những ngời tham
gia đấu tranh là
vô giá.

- Đề xuất lập
nhà băng lu trữ
trí nhớ
cần đấu tranh
để loại bỏ chiến
tranh bảo vệ
cuộc sốnghoà
bình công bằng.
Chúng ta cần
rút ra bài học và
phơng hớng
hành động tích
cực.
*Ghi nhớ (SGK)
* Hoạt động 3: Tổ chức cho học sinh luyện tập
Mục tiêu: Học sinh vận dụng kiến thức đã học giải quyết đợc bài tập
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản
? Phát biểu cảm nghĩ của em
sau khi học xong bài "Đấu
tranh cho một thế giới hoà
bình" của Mác-két?
- Học sinh dựa vào văn bản và các
thông tin trên đài, báo, ti vi để
phát biểu cảm nghĩ và bày tỏ ý
kiến của mình
III - Luyện tập
- Phát biểu cảm
nghĩ
4/. Hỡng dẫn về nhà
- Nắm đợc giá trị của văn bản (học thuộc ghi nhớ)

- Hoàn cảnh bài phát biểu cảm nghĩ vào vở bài tập và làm các bài tập ở vở
bài tập ngữ văn.
- Đọc và soạn văn bản bài 3: Tuyên bố thế giới về sự sống còn, quyền đợc bảo vệ
và phát triển của trẻ em.
5/. Tự rút kinh nghiệm
- Phần 1, 2, 3 cần gộp lại thành 1 phần là nguy cơ chiến tranh hạt nhân và
ảnh hởng của nó?
Ngày soạn:
18
Ngày giảng:
Tiết 8: Các phơng châm hội thoại
(Tiếp)
I - Mục tiêu
- Kiến thức: Học sinh nắm đợc nội dung phơng châm quan hệ, phơng châm
cách thức và phơng châm này trong giao tiếp.
- Giáo dục cho học sinh giao tiếp đúng tiếng việt và có văn hoá.
II - Chuẩn bị
III - Tiến trình trên lớp
1/. ổn định tổ chức lớp
2/. Kiểm tra bài cũ
? Em hiểu gì về phơng châm về lợng và phơng châm về chất khi giao tiếp.
3/. Dạy bài mới
a) Giới thiệu bàu: ở tiết trớc các em dã đợc học phơng châm về lợng và
phơng châm về chất. ngoài 2 phơng châm này còn có các phơng châm hội thoại
khác đó là phơng châm quan hệ phơng châm cách thức và phơng châm lịch sự.
b) Tổ chức các hoạt động dạy học
* Hoạt động 1: Tổ chức cho học sinh tìm hiểu phơng châm quan hệ
Mục tiêu: Học sinh nắm đợc nội dung của phơng châm quan hệ
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản
? Em hiểu thế nào về câu

thành ngữ "Ông nói gà, bà
nói vịt"
? Giáo viên đa 1 vài ví dụ
A: Bạn học bài cha?
B: Tớ ăn cơm rồi ...
? Điều gì sẽ xảy ra nếu hội
thoại kiểu nh vậy?
? Qua đó có thể rút ra bài
học gì trong giao tiếp?
? Đọc ghi nhớ trong sgk?
- ông nói một đằng, bà quằng
một nẻo
- Không thể giao tiếp đợc
- Khi giao tiếp cần nói đúng vào
đề tài giao tiếp tránh nói lạc đề
I - Phơng châm
quan hệ
1/. Ví dụ
2/. Kết luận
19
- Giáo viên lu ý cho học sinh
những tình huống hàm ngôn
(Đánh trống lảng)
* Ghi nhớ
*Hoạt động 2: Tổ chức cho học sinh tìm hiểu phơng châm cách thức
Mục tiêu: Học sinh nắm đợc nội dung của phơng châm cách thức
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản
? Em hiểu thế nào về thành
ngữ "Dây cà ra dây muống,
lúng búng nh ngâm hột thị"

? Những cách nói đó ảnh h-
ởng nh thế nào đến giao
tiếp?
? Qua đó có thể rút ra đợc
bài học gì trong giao tiếp.
- Giáo viên viết câu "Tôi
đồng ý với những nhận định
về truyện ngắn của ông ấy?
? Em hiểu câu nói trên nh
thế nào?
? Để ngời nghe khỏi hiểu
lầm phải nói nh thế nào?
- Cách nói dài dòng, rờm rà, cách
nói ấp úng không thành lời,
không rành mạch
- Ngời khi khó tiếp nhận, đề tài
hoặc không đúng nội dung truyền
đạt.
- Khi giao tiếp cần nói ngắn gọn,
rành mạch.
- Hiểu theo 2 cách nhận định của
ông ấy về truyện ngắn hay nhận
định của ngời káhc về truyện
ngắn do ông ấy sáng tác.
- Tôi ... định của ông ấy về TN.
- Tôi ... định về TN mà ông ấy
sáng tác.
- Tôi ... định của các bạn về TN..
II - Phơng châm
cách thức

- Thành ngữ
- Câu nói
? Nh vậy trong giao tiếp cần
phải tuân thủ điều gì?
? Qua cách phân tích trên
em hiểu gì về phơng châm
cách thức?
? Đọc ghi nhớ sgk?
- Cần tránh nói mơ hồ không rõ
nội dung
- Khi giao tiếp cần chú ý nói ngắn
gọn, rành mạch tránh nói mơ hồ.
- Học sinh đọc ghi nhớ
- Kết luận
*Ghi nhớ (SGK)
*Hoạt động 3: Tổ hcức cho học sinh tìm hiểu về phơng châm lịch sử
- Mục tiêu: Học sinh nắm đợc nội dung của phơng châm lịch sử.
20
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản
? Đọc truyện " Ngời ăn xin"
? Vì sao ngời ăn xin và cậu
bé trong truyện đều cảm
thấy mình đã nhận đợc từ
ngời kia một cái gì đó?
? Có thể rút ra bài học gì về
truyện này?
? Qua đó em hiểu gì về ph-
ơng châm lịch sự? Đọc ghi
nhớ trong sgk?
- Học sinh đọc truyện

- Tuy cả 2 ngời đều không nhận
đợc của cải tiền bạc nhng ông lão
nhận đợc từ cậu bé tình cảm tôn
trọng, quan tâm đến ngời khác và
ngợc lại cậu bé nhận đợc 1 bài
học về sự đáng quý của tình cảm.
- Trong giao tiếp cần tôn trọng
ngời đối thoại.
- Học sinh đọc ghi nhớ
III - Phơng châm
lịch sự
1/. Ví dụ truyện
ngời ăn xin
2/. Kết luận
*Ghi nhớ (SGK)
*Hoạt động 4: Tổ chức cho học sinh luyện tập
- Mục tiêu: Học sinh vận dụng kiến thức giải quyết đợc các bài tập
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản
? Đọc và nêu yêu cầu của
bài tập 1?
? Làm bài tập 1?
- Có thể cho học sinh chơi
tiếp sức thi tìm các câu trên
- Đó là những lời khuyên dùng lời
lẽ lịch sự nhã nặhn.
- Học sinh tự đề xuất các câu
IV - Luyện tập
1/. Bài tập 1
? Đọc và nêu yêu cầu bài tập
2

? Làm bài tập 2?
? Nhận xét?
? Đọc và nêu yêu cầu bài 3?
? Giáo viên gọi học sinh làm
phần a, b, c?
? Đọc nêu yêu cầu bài 4?
? Làm bài 4 phần a?
- Nói giảm, nói tránh
a) nói mát b) nói hớt
c) nói móc d) nói leo
e) nói ra đầu ra đũa
a) Khi ngời nói chuẩn bị chuyển
đề tài để tránh hiểu lầm nên dùng
2/. Bài 2
3/. bài 3
4/. Bài 4
21
cách diễn đạt trên.
4/. Hớng dẫn về nhà
- Nắm đợc các phơng châm hội thoại đã học
- Làm nốt các bài tập 4, 5
- Đọc và nghiên cứu bài 3 các phơng châm hội thoại tiếp
5/. Tự rút kinh nghiệm
- ở phần I cần chú ý hình tợng hàm ngôn (nghĩa hàm ẩn)
- Phần I, II cần lấy thêm những ví dụ cụ thể
Ngày soạn:
Ngày giảng:
Tiết 9: Sử dụng yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh
I - Mục tiêu
- Kiến thức: Giúp học sinh hiểu đợc văn bản thuyết minh có khi phải kết hợp

với yếu tố miêu tả thì văn bản mới hay.
- Kỹ năng: Rèn cho học sinh kỹ năng phát hiện, vận dụng yếu tố miêu tả
trong văn bản thuyết minh.
- Thái độ: giáo dục cho học sinh lòng say mê, hứng thú về viết văn bản
thuyết minh.
II - Chuẩn bị
- Học sinh ôn lại về văn bản thuyết minh
III - Tiến trình trên lớp
1/. ổn định tổ chức lớp
2/. Kiểm tra bài cũ
? Thế nào là sử dụng các biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh?
? Trình bày văn bản thuyết minh đã hoàn thiện ở nhà?
3/. Dạy bài mới
22
a) Giới thiệu bài: Tuần trớc các em đã đợc học văn bản thuyết minh có sử
dụng các biện pháp nghệ thuật. Để viết văn bản thuyết minh hay hơn nữa chúng ta
không chỉ sử dụng các yếu tốt nghệ thuật mà còn phải sử dụng cả yếu tố miêu tả.
b) Tổ chức các hoạt động
* Hoạt động 1: Tổ chức cho học sinh tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản
thuyết minh
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản
? Đọc văn bản "Cây chuối
trong đời sống Việt Nam"?
? Giải thích nhan đề của văn
bản?
? Văn bản trên có phải là
văn bản thuyết minh không
vì sao?
? Tìm và đọc những câu
thuyết minh trong bài?

? Nhắc lại thế nào là văn
miêu tả? (Tích hợp dọc)
? Chỉ ra những câu văn có
yêu tố miêu tả về cây chuối.
? Những yếu tố miêu tả đó
có vai trò và ý nghĩa nh thế
nào đối với văn bản thuyết
minh?
Nhan đề: vai trò của cây chuối
đối với đời sống ngời Việt Nam,
các đặc điểm của cây chuối.
- Thuyết minh về cây chuối.
- Nơi đâu cũng có chuối.
- Cây chuối là thức ăn từ thân đến
lá, gốc...
- Công dụng của chuối (Hớng vị)
- Các loại chuối
- Buồng chuối quả chuối các món
chế tạo từ quả chuối
- Những cây chuối thân mềm vơn
lên nh những trụ cột ... rừng.
- Vỏ chuối lốm đốm nh trứng
cuốc.
- Chuôi xanh có vị chát ... gỏi
- Làm cho bài văn thêm cụ thể,
sinh động, hấp dẫn làm nổi bật
đối tợng cần thuyết minh.
- Học sinh trình bày thêm công
I - Tìm hiểu yếu
tố miêu tả trong

văn bản thuyết
minh.
1/. Văn bản
"Cây chuối trong
đời sống Việt
Nam"
- Yếu tố thuyết
minh.
- Yếu tố miêu tả
và vai trò của nó.
23
? Theo yêu cầu chung của
văn bản thuyết minh bài này
cần bổ xung những gì?
? Qua việc phân tích trên em
hiểu thế nào về việc sử dụng
các yếu tố miêu tả trong văn
bản thuyết minh?
? Đọc ghi nhớ?
- Giáo viên có thể tích hợp
thêm với văn bản" Hạ Long
đá và nớc"
dụng của thân, lá, nõn, bắp chuối
có thể cả củ chuối .... có thể miêu
tả các bộ phận trên cho sinh động.
- Trong văn bản thuyết minh có
thể sử dụng các yếu tố miêu tả
cho đối tợng thuyết minh thêm cụ
thể, sinh động ...
2/. kết luận

*Ghi nhớ
*Hoạt động 2: Tổ chức cho học sinh luyện tập
- Mục tiêu: Học sinh vận dụng kiến thức lí thuyết giải quyết tốt các bài tập
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản
? Đọc và nêi yêu cầu của bài
tập 1?
Giáo viên gọi 3 học sinh
trình bày miệng mỗi học
sinh thuyết minh kết hợp
yếu tố miêu tả về 1 bộ phận
của cây chuối.
? Giáo viên gọi nhận xét bổ
xung.
? Đọc và nêu yêu cầu của
bài tập 2?
? Xác định các yếu tố miêu
tả trong đoạn văn?
- Bài 3 tơng tự bài 2 giáo
viên để học sinh về nhà làm.
- Giáo viên cho học sinh làm
bài viết đoạn văn ngắn
- Thân chuối có hình dáng nh
chiếc cột nhà sơn màu xanh.
- Lá chuối tơi xanh bản rộng phe
phẩy nh chiếc quạt trong gió.
- Lá chuối khô mềm thơm mùi
dân dã gói ?? quà tấm bánh mẹ
đi chợ về mang bao kỷ niệm tuổi
thơ ...
- Tách ... có tai

- Chén của ta không có tai
- Khi mời ai uống nớc .. nóng
II - Luyện tập
1/. Bài tập 1
2/. Bài tập 2
24
thuyết minh về con mèo
trong đó có sử dụng yếu tố
miêu tả.
- Giáo viên gọi 2 học sinh
lên làm bài trên bảng học
sinh bên dới trình bày
miệng.
3/. Bài tập 3
4/. Hớng dẫn về nhà
- Nắm đợc vai trò của yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh.
- Bớc đầu biết sử dụng yếu tố miêu tả.
- Làm nốt bài tập 1, 3
- Đọc và nghiên cứu bài mới. Làm dàn ý chi tiết đề bài "Con trâu ở làng quê
Việt Nam" Để chuẩn bị cho tiết sau.
Ngày soạn:
Ngày giảng:
Tiết 10: Luyện sử dụng yếu tố miêu tả trong văn bản
thuyết minh
I - Mục tiêu
- Kiến thức: Giúp học sinh rèn luyện cách sử dụng yếu tốt miêu tả trong văn
bản thuyết minh.
- Kỹ năng: Rèn kỹ năng viết văn bản thuyết minh.
- Giáo dục lòng yêu động vật.
II - Chuẩn bị

- Giáo viên: Chuẩn bị một số đoạn văn mẫu..
- Học sinh: lập dàn ý đề bài trong sgk
III - Tiến trình trên lớp
25