Báo Cáo Ngành Thép, Tháng 04/2017 , Quy mô lƠ, điều kiện tối thiểu để tồn tại

Báo Cáo Ngành Thép
Tháng 04/2017
Quy mô lƠ đi u ki n t i thi u đ t n t i
“…t ng rào c n gia nh p nên các doanh nghi p thép đ u
ngành s có đi u ki n đ ti p t c phát huy l i th quy mô
c a mình. Các doanh nghi p nh , kém c nh tranh mu n
duy trì ho t đ ng ph i đ u t t ng quy mô ho c thông qua
ho t đ ng M&A. ây là m u ch t đ tháo g kh n ng
c nh tranh cho các doanh nghi p thép n i đ a. Thách
th c nhi u h n c ng đ ng ngh a v i c h i nhi u h n… “

Nguy n Xuân Hùng
Chuyên viên phân tích
E:
P: (08) − 6290 8686 − Ext: 7596
Nguy n Nh t Hoàng
Chuyên viên phân tích
E:
P: (04) − 3773 7070 − Ext: 4306


BÁO CÁO NGÀNH THÉP

TIểU I M
NGÀNH THÉP TH GI I
• Ngành thép toàn c u nói chung đang b c vào giai đo n bưo hòa, t ng tr ng c v nhu c u và s n l ng
s n xu t thép trong giai đo n 2005 – 2015 đư gi m m nh l n l t 6.2% xu ng 2.5% và t 6.8% xu ng
2.1%. Nguyên nhân chính làm ngành thép th gi i suy gi m đ n t s ch ng l i c a n n kinh t Trung
Qu c, th tr ng chi m kho ng 50% s n l ng s n xu t và tiêu th thép c a toàn th gi i.
• Châu Á chi m h n 70% t ng s n l ng thép toàn c u, s là đ ng l c t ng tr ng c a ngành thép s p t i
v i đi m sáng là n

và các qu c gia ông Nam Á trong đó đ ng đ u là Vi t Nam.
• Giá nguyên li u đ u vào t ng m nh, s n l ng s n xu t ti p t c gia t ng và kinh t Trung Qu c t ng tr
ch m l i s ti p t c khi n ngành thép th gi i b c vào m t th i k khó kh n.

ng

• Xu h ng s p t i c a ngành thép th gi i bao g m s đ y m nh tái c c u c a các c ng qu c s n xu t
thép l n, đi n hình là Trung Qu c. Các qu c gia này ph i đ y m nh ho t đ ng tái c c u b ng cách đóng
c a các nhà máy l c h u, công su t th p, ô nhi m môi tr ng và t ng c ng vi c sáp nh p các doanh
nghi p thép l n ho c thành l p các nhà máy s n xu t v i công ngh t i tân h n. M c đích nh m qu n lý
s n l ng và ch t l ng đ u ra c ng nh t ng hi u qu ho t đ ng và b o v môi tr ng. Bên c nh đó, đ i
v i các qu c gia đang phát tri n v i ngành thép t ng tr ng nhanh nh Vi t Nam s ph i t ng c ng b o
h trong ng n h n đ các doanh nghi p trong n c có th i gian chu n b v ti m l c tài chính c ng nh
quy mô s n xu t nh m có th c nh tranh tr c ti p v i các c ng qu c thép l n trên th gi i khi mà các
FTA khu v c có hi u l c.

NGÀNH THÉP VI T NAM
• Xét v vòng đ i hi n t i, ngành thép Vi t Nam đang giai đo n phát tri n, v i t c đ t ng tr ng bình quân
s n l ng thép giai đo n 2012 – 2016 đ t 17.5%/n m. Nhu c u tiêu th thép/ng i ch m i kho ng 180 –
190kg, v n th p h n m c trung bình c a th gi i,
c tính kho ng 217kg/ng i và m c trung bình khu v c
châu Á,
c tính 267kg/ng i. N m 2016, t ng s n l ng thép trong n c đ t 17.2 tri u t n (+14.7% yoy),
tiêu th thép đ t 20.5 tri u t n (+12.6 yoy).
• Quy mô toàn ngành thép n m 2016 chi m kho ng 5% GDP Vi t Nam. T ng doanh thu c a các doanh
nghi p thép niêm y t kho ng 4.7 t USD trong 2016 (các doanh nghi p niêm y t chi m kho ng 54% s n
l ng c a toàn ngành thép Vi t Nam). Ngành thép c ng là lý do khi n cán cân th ng m i c a Vi t Nam
suy y u. C th , trong n m 2016 c n c đư xu t siêu 2.68 t USD nh ng kim ng ch nh p kh u s t thép
các lo i là h n 8 t USD.
• Chu i giá tr ngành thép n i đ a đư khép kín m ng thép dài nh ng m ng thép d t m i ch b t đ u gia công

t thép HRC. Kh n ng t ch ngu n nguyên li u đ u vào c a ngành thép r t th p. Các nguyên li u chính
nh qu ng s t, than c c và thép ph đ u ph i nh p kh u. Quá trình s n xu t t i Vi t Nam chi m ph n l n
h n là công ngh lò EAF,
c tính kho ng 60% và ph n còn l i s d ng lò BOF.
u ra theo c c u s n
ph m c a ngành thép Vi t Nam trong n m 2016 g m 48% thép dài xây d ng, các s n ph m tôn m chi m
41% và còn l i 11% là các lo i ng thép.

www.fpts.com.vn

Bloombergứ FPTS <GO> | 2


BÁO CÁO NGÀNH THÉP
• Tình hình cung c u ngành thép nói chung luôn thi u h t, ngu n cung không đáp ng đ nhu c u và đ c
bi t t ng m nh trong giai đo n 2011 – 2015. Ngu n cung ngành thép trong giai đo n t i d ki n s t ng
m nh m v i s đ u t c a các doanh nghi p đ u ngành trong m i m ng thép dài và thép d t. i n hình,
trong m ng thép d t HSG t ng +66.7% và NKG t ng +228% công su t, cùng s l n sân c a các ông l n
thép dài nh HPG (tôn m thêm 400 ngàn t n/n m) và POM (tôn m thêm 600 ngàn t n/n m); còn ngu n
cung m ng thép dài s t ng m nh nh HPG (+200%), Formosa Hà T nh và d án Cà Ná. Cùng v i đó, giai
đo n qua ch ng ki n s h i ph c c a th tr ng b t đ ng s n – xây d ng, nhu c u nhà , nâng c p c s
h t ng là đ ng l c t ng tr ng m nh cho ngành v t li u xây d ng nói chung và ngành thép nói riêng.
• Môi tr ng kinh doanh cho ngành thép Vi t Nam ch u s ph ng h i t bên ngoài nh ng l i đ c h tr
t nhà n c. Chính ph th hi n nh ng u tiên rõ r t cho s phát tri n c a ngành thép Vi t Nam thông
qua chính sách c m xu t kh u qu ng s t, các chính sách ch ng bán phá giá cho c thép dài, thép d t và
u tiên cho các doanh nghi p trong n c th c hi n các d án gang thép l n. Trong n m 2016, thu ch ng
bán phá giá đư b o v các doanh nghi p thép n i đ a trong vi c c nh tranh v i s n ph m thép nh p kh u
giá r .
i l p v i các chính sách tích c c t nhà n c, ph n l n các FTA Vi t Nam ký g n đây đ u nh
h ng tiêu c c đ n ngành thép n i đ a, m c đ nghiêm tr ng nh t là ACFTA, VKFTA và VCUFTA. Tuy

nhiên, nh b o h c a chính ph mà các doanh nghi p thép trong n c v n có th i gian chu n b vài n m
tr c khi hi u l c c a các FTA nh h ng tr c ti p.

TRI N V NG

UT

NGÀNH (xem chi ti t)

Trong ng n h n (1 n m): tích c c. Chú ý các doanh nghi p:
•

S n xu t tôn m do thu ch ng bán phá giá tôn m đư đ c áp vào cu i tháng 03/2017, s m h n nhi u
so v i n m ngoái (thu t m th i vào th i đi m tháng 10/2016). Doanh nghi p tiêu bi u: HSG và NKG.

•

S n xu t thép xây d ng s d ng lò BOF có giá thành s n xu t th p nên s n ph m c nh tranh t t h n
nh HPG.

Trong trung h n (2 ậ 5 n m): theo dõi. Chú ý các doanh nghi p:
•

Có m ng l

i phân ph i r ng t Nam ra B c nh HPG, HSG.

•

S d ng công ngh hi n đ i, ti t ki m đ c chi phí nên t ng tính c nh tranh và đang m r ng đ u t

nhà máy quy mô l n nh HPG, HSG, NKG, POM…

Trong dài h n (trên 5 n m): theo dõi. Chú ý các doanh nghi p:
•

•

i tiên phong trong m i m ng và không ng ng t ng c
HSG.
tđ

ng công su t, ch t l

ng s n ph m nh HPG,

c quy mô l n đ có th phát huy tính hi u qu kinh t theo quy mô.

www.fpts.com.vn

Bloombergứ FPTS <GO> | 3


BÁO CÁO NGÀNH THÉP

M CL C
A. T NG QUAN NGÀNH THÉP TH GI I .................................................................................................. 6

II. Chu i giá tr ngành thép th gi i .................................................................................................................................. 11
III. Tình hình cung c u ngành thép th gi i ..................................................................................................................... 21
IV. ánh giá tri n v ng và xu h

Ngành Th Gi i

I. Quá trình hình thành và phát tri n ngành thép th gi i .............................................................................................. 6

ng ngành thép th gi i ............................................................................................. 26

B. T NG QUAN NGÀNH THÉP VI T NAM ............................................................................................... 27
I. Quá trình hình thành và phát tri n c a ngành thép Vi t Nam ................................................................................. 27
II. Chu i giá tr ngành thép Vi t Nam ............................................................................................................................... 34

IV. Môi tr

ng kinh doanh c a ngành thép Vi t Nam .................................................................................................... 57

V. M c đ c nh tranh c a ngành thép Vi t Nam ........................................................................................................... 61

Ngành Vi t Nam

III. Tình hình cung c u ngành thép Vi t Nam .................................................................................................................. 54

C. TRI N V NG NGÀNH THÉP VI T NAM............................................................................................... 62
I. Phân tích SWOT ngành thép Vi t Nam ...................................................................................................................... 62
II. Tri n v ng và xu h

ng ngành thép Vi t Nam.......................................................................................................... 64

III. Khuy n ngh đ u t ngành thép Vi t Nam ................................................................................................................. 65

D. C P NH T CÁC DOANH NGHI P NGÀNH THÉP VI T NAM ............................................................. 67

II. C p nh t nh ng ch s tài chính quan tr ng c a các doanh nghi p thép ............................................................. 69
III. C p nh t hi u qu ho t đ ng c a các doanh nghi p thép ...................................................................................... 70
IV. Tình hình tài chính c a các doanh nghi p thép ......................................................................................................... 75
V. C p nh t thông tin các doanh nghi p thép ................................................................................................................. 79

C p Nh t Doanh Nghi p

I. Quy mô c a các doanh nghi p niêm y t trong ngành thép Vi t Nam .................................................................... 67

PH L C .................................................................................................................................................... 85

www.fpts.com.vn

Bloombergứ FPTS <GO> | 4


BÁO CÁO NGÀNH THÉP

DANH M C CÁC T

VI T T T:

WSA

Hi p h i Thép Th gi i

VSA

Hi p h i Thép Vi t Nam

SEAISI

Vi n Gang thép ông Nam Á

CIS

C ng đ ng các Qu c gia

OECD

T ch c H p tác và Phát tri n Kinh t

IF

Lò đi n c m ng

EAF

Lò h đi n quang

BOF

Lò th i oxy

HRC

Thép cu n cán nóng

CRC

Thép cu n cán ngu i

FTA

Hi p đ nh Th

ng m i t do

AIFTA

Hi p đ nh Th

ng m i hàng hóa ASEAN − n

VCUFTA

Hi p đ nh th

AJCEP

Hi p đ nh

WTO

T ch c th

AKFTA

Hi p đ nh th

VJEPA

Hi p đ nh đ i tác kinh t gi a Vi t Nam và Nh t B n

ACFTA

Hi p đ nh th

ATIGA

Hi p đ nh Th

www.fpts.com.vn

cl p

ng m i t do Vi t Nam – Liên minh kinh t Á – Âu
i tác Kinh t toàn di n ASEAN − Nh t B n
ng m i th gi i
ng m i t do ASEAN − Hàn Qu c

ng m i hàng hóa ASEAN – Trung Qu c
ng m i hàng hóa ASEAN

Bloombergứ FPTS <GO> | 5


BÁO CÁO NGÀNH THÉP
A. T NG QUAN NGÀNH THÉP TH GI I

I. Quá trình hình thƠnh vƠ phát tri n ngƠnh thép th gi i

800

600

400

Chi n tranh
th gi i l n 1

20

i suy thoái

Kh ng ho ng d u m
751

Lò EAF ra đ i
Châu Á v t
Châu Á v t
s n l ng thép s n l ng thép
EU
CIS
Châu Á v t
s n l ng thép
B cM

200

0

1,628

1,063

384

258

1,670

Trung Qu c tr i d y
1996 − 2015, CAGR = 4.6%

1000

H u công nghi p
1974 − 1996, CAGR = 0.3%

1200

n v : tri u t n)

Nh t tr i d y
1964 − 1974, CAGR = 4.2%

1400

Ph c h i sau chi n tranh , 1945 − 1957, CAGR = 3.3%

1600

Chi n tranh th gi i l n 2 , 1940 − 1945, CAGR = 5.2%

1906 − 1915, CAGR = 0.8%

1800

ng thép trên th gi i giai đo n 1870 − 2015 (

"The roaring twenties", 1919 − 1929, CAGR = 3.3%

Bi u đ : S n l

Lò BOF ra đ i

1900 1904 1908 1912 1916 1920 1924 1928 1932 1936 1940 1944 1948 1952 1956 1960 1964 1968 1972 1976 1980 1984 1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012 2016

Ngu n: WSA, FPTS Research

1. Giai đo n s khai: s n xu t th công

Giai đo n s khai c a ngành thép b t đ u t nh ng n m 200 tr c công nguyên đ n t n cu i th k 19. Trong
c giai đo n dài này ngành thép th gi i không có s t ng tr ng đáng k . Thép đ c xem là kim lo i quý do
vi c ch t o r t t n th i gian, đ t đ và ph c v ch y u cho nhu c u s n xu t v khí thô s . Hai qu c gia d n
d t trong vi c cung c p chính là Trung Qu c và n
, tuy nhiên cách s n xu t v n còn r t thô s , l c h u.
n n m 1856, công ngh lò Bessemer ra đ i đư t o ra m t cu c cách m ng trong ngành vì t đó vi c s n xu t
thép đ c ti n hành nhanh h n, v i chi phí r h n và t o đ c m t kh i l ng thép thành ph m l n h n. Tuy

nhiên, theo s li u
c tính c a WSA, đ n nh ng n m cu i cùng c a th k 19, s n l ng s n xu t thép c a
th gi i v n r t th p, ch kho ng 9 tri u t n/n m. Xét các qu c gia s n xu t thép l n, t th p k cu i c a th k
19, Hoa K đư giành đ c danh hi u công x ng s n xu t thép l n nh t th gi i t tay c a Anh.
2. Giai đo n t ng tr

ng m nh: bùng n liên t c v nhu c u vƠ s

đáp

ng c a công ngh s n xu t

T đ u th k 20 đ n nh ng n m 1970s là giai đo n t ng tr ng m nh c a ngành thép, khi các công ngh
m i ra đ i cho phép s n xu t đ i trà các s n ph m thép. Giai đo n này x y ra nhi u cu c chi n tranh l n mang
t m th gi i d n đ n t ng nhu c u thép đ ch t o v khí, xe t ng… Ti p đó, đây c ng là th i k công nghi p
hóa hi n đ i hóa c a các n c ph ng tây v i nhu c u đ t bi n v xây d ng c s h t ng và các cao c. S n
l ng bán hàng t ng m nh, d n đ n quy mô c a ngành thép th gi i c ng m r ng nhanh chóng. Trong giai
đo n t ng tr ng, m c đ c nh tranh c a các qu c gia, doanh nghi p trong ngành v n ch a cao vì d đ a phát
tri n còn l n, và tr ng tâm kinh doanh xu t phát t vi c m r ng s n xu t, tranh giành th ph n.

www.fpts.com.vn

Bloombergứ FPTS <GO> | 6


BÁO CÁO NGÀNH THÉP
• Giai đo n 1900 ậ 1940s, công ngh Bessemer đư d n d n đ c thay th b i công ngh lò b ng
(Open−hearth Furnace). Bên c nh đó, n a đ u th k 20 đư x y ra hai cu c chi n tranh th gi i l n và đây
c ng là đ ng l c chính thúc đ y t ng tr ng ngành trong giai đo n này. Các qu c gia tham chi n chính
nh

c, Nh t, Hoa K và Anh là các qu c gia có nhu c u thép cao nh t giai đo n này. V m t s n xu t,
Nh t B n cùng v i Anh và Hoa K đư v n lên tr thành ba nhà s n xu t thép l n nh t th gi i. Gi ng nh
nh ng ngành công nghi p n ng khác, ngành thép đ c u tiên t m qu c gia nhi u n c b i vì nhu c u
to l n cho vi c ch t o đ ng s t, tàu thuy n nh m v n chuy n binh lính và nhu y u ph m. Nh ng v khí
và ph ng ti n v n chuy n trong quân đ i, đ c bi t là xe t ng c ng tiêu th m t l ng l n thép.
• Giai đo n 1950s ậ 1970s tình hình quân s toàn c u bình n h n tr c t o đi u ki n cho các đ t phá trong
công ngh . S ph c h i sau chi n tranh th gi i th hai và dân s bùng n giúp cho ngành xây d ng t ng
tr ng t t, đây chính là đ ng l c thúc đ y ngành thép th gi i t ng tr ng m nh. Nh ng n m 1960s, các
thi t b hay đ dùng b ng thép đư đ c s n xu t đ i trà nh các đ đi n gia d ng, container…. H n th
n a, đây c ng là th i gian bùng n c a ngành xe h i và ngành d u khí − ngành s d ng t t c các d ng
s n ph m thép. i u này d n đ n nhu c u ngành thép c ng t ng nhanh chóng, h n g p 3 l n ch trong
vòng 20 n m t n m 1950. Các châu l c đư phát tri n nh B c M , châu Âu và Nh t B n v n là các c ng
qu c s n xu t và tiêu th thép hàng đ u th gi i trong giai đo n này.
T gi a th k 20, công ngh s n xu t thép đư đ c c i ti n r t nhi u. Công ngh lò th i oxy (Basic Oxygen
Furnace – BOF) và lò h đi n quang (Electric Arc Furnace – EAF) đư làm cho quá trình s n xu t thép ng n
h n r t nhi u v m t th i gian và ti t ki m đ c nhi u n ng l ng h n. S n l ng s n xu t bình quân giai
đo n 1900 – 1970s là 230 tri u t n/n m.
-

Lò
ch
ch
gi
ph

BOF đ c phát minh n m 1948 là m t phiên b n c i ti n c a lò luy n kim Bessemer, dùng khí oxy nguyên
t đ oxy hóa thay vì dùng không khí thông th ng đ lo i b carbon d th a t gang đ t o ra thép. Lò BOF
c n ít h n 40 phút đ có th chuy n 350 t n s t thành thép, nhanh h n nhi u so v i th i gian t 10 đ n 12
c a công ngh lò b ng. Công ngh BOF s m thay th hoàn toàn công ngh lò b ng, tuy nhiên l ng thép
li u toàn c u ngày càng l n và công ngh BOF không th hoàn toàn tiêu th h t.

-

Lò EAF ra đ i sau đó v i ngu n nguyên li u đ u vào d i dào là thép ph . Không gi ng nh công ngh BOF, công
ngh EAF không c n dùng qu ng s t mà có th s n xu t thép t vi c làm nóng ch y thép ph . Lò EAF đ c n p
vào các thành ph n quan tr ng sau đó đi n c c đ c d n vào, t o ra dòng đi n h quang v i nhi t l ng đ l n
đ làm tan ch y thép ph . C ng gi ng công ngh BOF, công ngh EAF c ng s n xu t thép nhanh, ch m t ít h n
2 gi . H n th n a, so v i công ngh lò b ng và lò BOF, m t nhà máy ch y công ngh EAF c ng có giá thành
và quy mô th p h n.

-

Bên c nh nh ng công ngh m i đ s n xu t thép thô, nh ng cách đúc khuôn thép m i c ng d n hình thành. Cho
đ n nh ng n m 1950s, thép l ng đ c đ vào nh ng th i khuôn c đ nh r i sau đó đ c c t th công thành t m
ho c nh ng hình d ng nh h n. Tuy nhiên, t khi k thu t đúc liên t c ra đ i, thép l ng đ c đ liên t c vào m t
vòng b ng t i và t o ra m t d i thép dài. Khi d i thép dài đó v t ra ngoài kh i khuôn, nó s đ c t đ ng c t
thành t ng t m thép. Nh ng t m thép này m ng h n r t nhi u so v i các th i thép truy n th ng, do đó d dàng
đ cu n l i thành thép thành ph m hay thép bán thành ph m h n.

Hình: Công ngh lò b ng – lò EAF – lò BOF

www.fpts.com.vn

Bloombergứ FPTS <GO> | 7


BÁO CÁO NGÀNH THÉP
3. Giai đo n bưo hòa: d

1500

Tiêu đi u
1200

Phát tri n khá

1800

phơn hóa ngành thép th gi i

Bi u đ : T ng tr

ng bình quân nhu c u thép
Phát tri n m nh

Bi u đ : T ng tr

th a ngu n cung nói chung vƠ s

Ch ng l i

8%
6%

ng bình quân s n xu t thép

8%
7%
6%

4%

900
2%

5%
4%

600
0%

300

3%
2%

0

-2%
1970

1975

1980

1985

1990

Nhu c u thép (
T ng tr

1995

2000

2005

2010

2014

n v : tri u t n - c t trái)

ng bình quân (

n v : % - c t ph i)

2015

1%
0%
1905-1925 1925-1945 1945-1965 1965-1985 1985-2000 2000-2007 2007-2016

Ngu n: WSA, FPTS Research

T th p niên 80 đ n nay, ngành thép th gi i đang b c vào th i k bưo hòa. Quy mô th tr ng trong giai
đo n này đư phát tri n đ n m c r t l n, d n đ n d th a ngu n cung nhi u n i. T c đ t ng tr ng s n
l ng bình quân đư b t đ u ch ng l i t nh ng n m 1970s n u không tính đ n s đóng góp c a ngành thép
Trung Qu c. Trong giai đo n này, Trung Qu c n i lên nh m t tay ch i chính chi ph i th tr ng thép toàn c u,
chi m kho ng 50% th ph n ngành thép th gi i t đ u nh ng n m 2010s. C nh tranh t ng cao do s n xu t d
th a nên nhi u doanh nghi p ph i bán phá giá đ tiêu th s n ph m. S n l ng bán hàng không t ng m nh,

ch y u đ n t nhu c u xây d ng c a các qu c gia đang phát tri n. Chính sách kinh doanh trong giai đo n này
là b o toàn l ng khách hàng hi n h u. Hi n t i, ngành thép th gi i không ch đang ph i ch u s c nh tranh
không lành m nh t chính sách b o h c a chính ph t ng qu c gia, mà còn t s d th a ngu n cung thép
c a Trung Qu c.
• Giai đo n 1980 ậ 1995, ngành thép t ng tr ng ch m l i nh ng c ng có nhi u gi i pháp đ c đ a ra đ
c i thi n tình hình. Do k t thúc giai đo n bùng n kinh t sau th chi n và ph i đ i m t v i hai cu c kh ng
ho ng d u m 1973 và 1979 nên nhu c u ngành thép t ng tr ng r t th p, th m chí t ng tr ng âm vào
n m 1995 (−0.5%). S n l ng s n xu t bình quân ch đ t kho ng h n 720 tri u t n/n m.
duy trì ho t
đ ng và v n mang tính hi u qu kinh t , m t làn sóng c i ti n m nh m trong các nhà máy EAF đư m ra
m t c h i m i cho ngành thép. Các nhà máy EAF ban đ u ch s n xu t đ c thép thanh v n xây d ng
(dùng đ làm khung đ bê tông) nh ng t n m 1987 đư s n xu t đ c thép hình xây d ng. Nh ng k thu t
đ i m i đó k t h p v i vi c d dàng kh i nghi p và ho t đ ng v i chi phí đ u t t ng đ i th p, đư giúp
cho làn sóng hình thành vô s nhà máy EAF trên kh p th gi i.
u th k 21, công ngh lò BOF chi m
g n 70% s n l ng thép thô toàn c u, ph n còn l i là công ngh EAF. Cùng lúc đó, s tái c u trúc n n kinh
t th gi i c ng mang l i m t ngu n n ng l ng m i cho ngành thép. R t nhi u công ty qu c gia ho t đ ng
thua l và n m b v c phá s n đư đ c h ng l i t s h p nh t, ví d nh Acelaria (Tây Ban Nha),
Usinor (Pháp) và Arbed (Luxembourg) h p nh t đ t o thành Arcelor châu Âu vào n m 2001.

www.fpts.com.vn

Bloombergứ FPTS <GO> | 8


BÁO CÁO NGÀNH THÉP
Bi u đ : S chuy n d ch c c u s n xu t thép gi a các khu v c trên th gi i t 1980 – 2015
100%

80%

Trung Qu c
60%
B cM
40%

Châu Á vƠ Chơu

Liên Xô c

iD

ng (tr Trung Qu c)

20%
EU (28)
0%
1980

1985

EU (28)

Các n

1990

1995

c Liên Xô c

2000

B cM

2006

Nam M

2007

Châu Phi

2008

2009

Châu Á và Châu

2010

iD

2011

2012

ng (tr Trung Qu c)

2013

2014

Trung Qu c

2015

Khác

Ngu n: WSA, FPTS Research

• T gi a th p niên 90 c a th k 20, ngành thép th gi i ch ng ki n s chuy n d ch m nh m trong c
c u s n xu t. Nh s chuy n đ ng c a dòng n c luôn tìm ch th p đ c ng . S phát tri n c a ngành
thép chuy n d n t các qu c gia đư phát tri n (B c M , châu Âu) sang các khu v c kém ho c đang phát
(xem chi ti t) và các qu c gia ông Nam Á. S n l ng s n xu t thép trung bình
tri n là Trung Qu c, n
th gi i trong giai đo n này t ng m nh và đ t kho ng h n 1.1 t t n/n m. M c nh h ng c a các th
tr ng Châu Âu và B c M gi m đi nhanh chóng, đ n cu i n m 2015, khu v c Châu Á đư chi m h n 70%
t ng s n l ng thép toàn c u. Ngành thép Trung Qu c đư phát tri n m nh m theo t c đ t ng tr ng kinh
t th n t c c a qu c gia này, vì th ph n l n s gia t ng c v s n l ng s n xu t và nhu c u thép trên th
gi i đ u xu t phát t Trung Qu c. Ngu n cung toàn ngành đư t ng tr ng trung bình 4.9% m i n m t n m
2000, th ph n c a Trung Qu c c ng nhanh chóng đ t đ n 50% và đ y t ng s n l ng s n xu t toàn c u
t ng g n g p đôi trong 15 n m tr l i đây.

Ngu n: WSA, FPTS Research

• Tuy nhiên xu h ng trong kho ng 10 n m tr l i đơy đư cho th y s suy gi m m nh c a ngành thép
th gi i nói chung. T n m 2005 đ n n m 2015, t ng tr ng c v nhu c u và s n l ng s n xu t thép đư
gi m m nh l n l t 6.2% xu ng 2.5% và t 6.8% xu ng 2.1%. Nguyên nhân chính làm ngành thép th gi i
suy gi m là: (1) s ch ng l i trong n n kinh t c a ông vua thép Trung Qu c làm cho nhu c u thép th gi i
không t ng tr ng và (2) s đ y m nh xu t kh u c a các c ng qu c thép do nhu c u trong n c suy

gi m, có qu c gia th m chí xu t kh u t i 30 – 40% s n l ng s n xu t nh Nh t B n, Hàn Qu c. Bên c nh
đó, s đi xu ng c a ngành thép th gi i còn th hi n qua t l t n d ng nhà máy trung bình th gi i.

www.fpts.com.vn

Bloombergứ FPTS <GO> | 9


BÁO CÁO NGÀNH THÉP
Bi u đ : T l t n d ng nhà máy bình quân th gi i
90%

90%

85%

80%

80%

70%

75%

60%

70%

50%

65%

40%

60%

30%

Bi u đ : T l t n d ng nhà máy theo vùng

72%
69%

68%

70%

63%

63%

48%
43%

EU (28)

EU khác

CIS

2005

B cM

Nam M

2008

2011

Châu Phi

2015

Trung ông

Châu Á và
châu
i
D ng

Ngu n: OECD, WSA

T l t n d ng nhà máy toàn c u và t ng khu v c gi m h u h t các n m trong giai đo n t 2005 –
2016 là m t minh ch ng khác cho th y s gi m sút c a ngành thép. T l s d ng gi m xu ng còn 70%
trong n m 2009 do cu c kh ng ho ng tài chính toàn c u, gi m 16% so v i đ nh g n nh t là 86% trong n m
2006. T l t n d ng công su t trung bình b t đ u h i ph c trong giai đo n 2009 – 2011, t ng 7.4% lên
77.4%. Sau n m 2011, t l s d ng b t đ u xu h ng gi m, ch m đáy th p nh t trong 10 n m vào n m
2015 m c 68.7%. i u này đ ng ngh a là còn h n 30% công su t s n xu t thép n a có th huy đ ng
trong t ng lai.

Xu h
xu h

ng s p t i c a ngƠnh: Do vòng đ i ngành thép v n n m trong giai đo n bưo hòa nên chúng tôi tin r ng
ng t i đây cho ngành thép th gi i s là:

• Các c ng qu c s n xu t thép l n, đi n hình là Trung Qu c, s ph i đ y m nh ho t đ ng tái c c u b ng
cách đóng c a các nhà máy l c h u, công su t th p, ô nhi m môi tr ng và t ng c ng vi c sáp nh p các
doanh nghi p thép l n ho c thành l p các nhà máy s n xu t v i công ngh t i tân h n. M c đích nh m
qu n lý s n l ng và ch t l ng đ u ra c ng nh t ng biên l i nhu n và b o v môi tr ng.
• Các qu c gia đang phát tri n v i ngành thép t ng tr ng nhanh nh Vi t Nam và n
s t ng c ng
b o h trong ng n h n đ các doanh nghi p trong n c có th i gian chu n b v ti m l c tài chính c ng
nh quy mô nhà x ng, máy móc nh m có th c nh tranh tr c ti p v i các c ng qu c thép l n trên th
gi i khi mà các FTA khu v c có hi u l c.
Quy mô vƠ vai trò hi n nay c a ngƠnh thép th gi i
Theo WSA, ngành công nghi p thép là ngành l n th hai th gi i v i t ng tr giá h n 900 t USD. S l ng lao
đ ng tr c ti p
c tính trong ngành đ t h n 2 tri u ng i và t ng s lao đ ng trong ngành thép c ng nh các
ngành ph tr đư v t qua con s 50 tri u lao đ ng. Ngành thép đóng vai trò quan tr ng trong s phát tri n kinh
t , công nghi p hóa, hi n đ i hóa toàn c u.

www.fpts.com.vn

Bloombergứ FPTS <GO> | 10


BÁO CÁO NGÀNH THÉP

S n xu t

Đ u vào

II. Chu i giá tr ngƠnh thép th gi i

Đ u ra

Ngu n: WSA, FPTS Research

1. Y u t đ u vƠo
Nguyên li u đ u vào chính c a ngành thép bao g m qu ng s t, than c c (v i lò BOF), thép ph và đi n (v i lò
EAF). Tuy c hai lo i lò BOF và EAF đ u có th s n xu t đ c thép dài và thép d t nh ng tùy thu c vào lo i lò
mà t tr ng c a t ng thành ph n trong nguyên v t li u đ u vào s khác nhau.
• Nguyên li u chính c a lò BOF là qu ng s t (29%) và than c c (25%). Thông th ng, theo công th c t ng
quát ph i m t kho ng 1.5 t n qu ng s t và 450 kg than c c đ s n xu t m t t n gang l ng (pig iron) trong
lò BOF.
• Nguyên li u chính c a lò EAF là thép ph (55.5%) và đi n (26.2%), chi m h n 80% chi phí đ u vào.
Ngoài các nguyên li u chính, vi c s n xu t thép còn s d ng nhi u các nhiên li u t o nhi t l ng nh than c c,
gas, đi n, d u, oxy, n c và các ch t ph tr nh h p kim, đi n c c, khí tr , v t li u đ m lò.
Trên th gi i, s n xu t thép t qu ng s t b ng lò BOF chi m kho ng 70% s n l ng, công ngh lò EAF và các
công ngh còn l i ch chi m kho ng 30%. Nh v y có th th y, s n xu t thép t qu ng s t s d ng lò BOF là
công ngh chính s n xu t thép th gi i hi n nay.

www.fpts.com.vn

Bloombergứ FPTS <GO> | 11


BÁO CÁO NGÀNH THÉP
Bi u đ : C c u chi phí c a lò BOF và lò EAF đ s n xu t thép

60%

56%

50%

BOF

EAF

40%
30%

29%
26%

25%

21%

20%

15%
8%

10%
0%

0%

Qu ng s t

Than c c

6%

6%

5% 3%

0.4%

0%

Thép ph

i n

Gas

Công nhân

Khác
Ngu n: FPTS Research

1.1 Thép dài
1.1.1

Lò BOF

1.1.1.1 Qu ng s t
ây là lo i nguyên li u chi m t tr ng l n nh t (29%) trong s n xu t thép b ng lò BOF, nh ng công ngh lò EAF
ch dùng m t l ng qu ng s t r t nh , ch a đ n 1% trong t ng chi phí đ u vào. Vì v y, bi n đ ng giá c qu ng
s t th gi i s nh h ng l n đ n các doanh nghi p s d ng lò BOF.
Các qu c gia có ch t l ng qu ng s t hàng đ u th gi i là Brazil, Úc, Nam Phi v i t l trung bình s t trong
qu ng h n 60%. Theo C c Kh o sát a ch t Hoa K (USGS)
c tính ngu n tài nguyên qu ng s t toàn c u
lên đ n h n 800 t t n, trong đó ch a h n 230 t t n s t. V i s n l ng s n xu t m i m i n m kho ng 1 t t n,
tr l ng này cho phép khai thác ngu n qu ng s t cho các nhu c u hi n nay lên đ n 200 n m n a.
Bi u đ : Các qu c gia khai thác qu ng s t l n và s n l

ng (Ngu

n: USGS, WSIF)

tri u t n

900
Khác
35%

Úc
36%

823
724

754

600

399
344

300

193
33.9

4.6

China
9%

Brazil
20%

B ng: T ng s n l ng s t (2015) ( n v : ngàn t n)
Khu v c
T ng s n l ng Th ph n
EU (28)
93,403
8.09%
EU (Khác)
11,933
1.03%
C.I.S
77,605
6.72%
B cM
35,862

3.11%
Nam M
31,446
2.72%
Trung Qu c
691,415
59.89%
Châu Á (tr Trung Qu c)
201,575
17.46%
Châu i D ng
4,271
0.37%
T ng c ng 39 n c
1,154,434
100%

www.fpts.com.vn

0.1

0
Úc

Brazil

China

Khai thác qu ng

Xu t kh u qu ng

S n xu t thép

Qu c gia có nhi u qu ng s t nh t l i ph i nh p kh u ngu n nguyên li u này
nhi u nh t. Úc, Brazil và Trung Qu c là 3 n c chi m kho ng 65% s n l ng
s t th gi i. Trung Qu c tuy đ ng đ u v qu c gia có tr l ng s t nhi u nh t
trên th gi i, chi m g n 60% l ng s t toàn c u n m 2015 nh ng ph n l n
ngu n s t dùng cho s n xu t thép, kho ng 85% đ u ph i nh p kh u. Ng c
l i, Úc và Brazil là hai qu c gia tuy có tr l ng không nhi u nh ng l i khai
thác qu ng nhi u nh t th gi i, chi m đ n 75% s n l ng xu t kh u qu ng
s t toàn th gi i do không có n n công nghi p thép trong n c phát tri n.

Bloombergứ FPTS <GO> | 12


BÁO CÁO NGÀNH THÉP
Bi u đ : Giá qu ng s t th gi i t 01/2012 – 01/2017
USD/t n

180
Ngu n: Bloomberg

160
140
120
100

n đ nh t n kho
t i Trung Qu c

Giao d ch đ u c
tích tr hàng t n kho

80
60
Giá gi m sâu do 3 nhà s n xu t
l n nh t liên t c m r ng quy mô

40

Vale h d báo
s n l ng

20
0
01/2012

01/2013

01/2014

01/2015

01/2016

01/2017

Giá qu ng s t bi n đ ng th t th ng trong nh ng n m g n đây. Vi c khai thác qu ng s t c ng gi ng nh khai
thác d u m , công ngh khai thác t t h n đư m t ph n h giá thành xu ng trong giai đo n 2013 – 2015. Giá

qu ng s t đ t đ nh kho ng $150/t n vào đ u n m 2013, sau đó gi m liên t c trong hai n m và ch m đáy $40/t n
vào cu i n m 2015. T đ u n m 2016 đ n nay, giá qu ng s t s d h i ph c m nh m là do ho t đ ng đ u c
tích tr và đ n chu k nh p kho c a các doanh nghi p thép Trung Qu c.
n quý 4 n m 2016, nhà s n xu t
qu ng s t l n nh t th gi i Brazil – Vale thông báo t ng s n l ng khai thác c a h trong n m 2017 s s t
gi m kho ng 5% so v i cùng k 2016. K t đây, giá qu ng s t leo thang t kho ng $55/t n lên h n $80/t n
vào th i đi m tháng 03/2017.
Vì là lo i đ u vào chi m t tr ng l n nh t trong lò BOF nên khi giá qu ng s t t ng đư kéo theo giá thép t ng
trong giai đo n t đ u n m 2016 đ n nay (04/2017). Chúng tôi d báo giá qu ng s t có th đi ngang và gi m
nh t m c $80/t n trong n a cu i n m 2017.
1.1.1.2 Than c c
Than c c là s n ph m t o thành t than m , là lo i than ch a ít l u hu nh và ít tro, nhi u ch t b c, đ c s
d ng đ nung ch y gang c ng nh làm nhiên li u không khói ch t l ng cao, làm ch t kh trong các công ngh
luy n kim t qu ng s t.
Bi u đ : T ng s n l
tri u t n
10000

ng s n xu t than toàn c u

Ngu n: FPTS Research

B ng: Top 10 qu c gia s n xu t than
c c (2014) (Cok e) (
n v : tri u t n)
8075

8022

8000

6000
4677

4000

Trung Qu c
Úc
Nga
M
n
Canada
Kazakhstan
Ukraine
Poland
Mongolia

2000

567.9
184.8
75
75
51.4
30.6
15.3
12.8
12.3
10.3
Ngu n: WSA

0
1990

2013

2014

Than c c là lo i nguyên v t li u đ u vào chi m t tr ng l n th hai (25%) trong s n xu t thép b ng lò BOF,
nh ng công ngh lò EAF ch s d ng m t l ng than c c r t nh , ch a đ n 1% trong t ng chi phí đ u vào. Vì
v y, bi n đ ng giá c than c c trên th gi i s nh h ng l n đ n các doanh nghi p s d ng lò BOF.
www.fpts.com.vn

Bloombergứ FPTS <GO> | 13


BÁO CÁO NGÀNH THÉP
Theo báo cáo c a WorldCoal 2015, tr l ng than đá trên th gi i còn kho ng 960 t t n. V i m c s n xu t nh
hi n t i, kho ng 8 t t n/n m, c th gi i có th dùng trong kho ng 120 n m n a.
S n xu t than c c phát tri n m nh nh t Trung Qu c, g n 35% các nhà máy than trên th gi i là c a n c
này, và đa s thành ph m đ u đ c tiêu th ngay trong n c. Tuy s n xu t ít h n nh ng Úc và Nga là hai n c
xu t kh u than c c nhi u nh t th gi i trong n m 2015. S n xu t than c c ch t l ng cao đ c cho là b h n
ch do chi phí đ u t , v n hành và chi phí v n chuy n t ng đ i cao, vì v y nhi u qu c gia s n xu t thép nh
nh Vi t Nam v n ph i nh p 100% l ng than c c t n c ngoài.
Bi u đ : Giá than c c t i Úc t 01/2012 – 01/2017
USD/t n
350
300
250

Ngu n: Bloomberg
Giá gi m do tình tr ng d cung kéo dài
và xu h ng chuy n sang s d ng
công ngh n ng l ng khác
- Trung Qu c công b c t gi m
s n l ng khai thác
- Ho t đ ng khai thác Úc b
nh h ng b i th i ti t x u

200
150
100
50
0
01/2012

01/2013

01/2014

01/2015

01/2016

01/2017

Giá than bi n đ ng th t th ng t gi a n m 2016 đ n đ u n m 2017. K t khi Trung Qu c phát l nh h n ch
s n xu t than trong n c, gi m s ngày khai thác t 330 ngày/n m xu ng 270 ngày/n m và hi u ng Lanina
x y ra khi n môi tr ng m
t và nhi u m a làm cho s n xu t đình tr t i các khu m c a Indonesia và Úc,

giá than c c dùng trong s n xu t thép đư t ng m nh. Và hi u qu kinh doanh y u kém c a các nhà s n xu t
thép c ng nh các quy đ nh khó kh n h n v môi tr ng đư bu c nhi u m than t i Hoa K đóng c a, s n
l ng khai thác than t i B c M đư s t gi m g n 50% trong 6T2016. Khi đ u n m 2016 giá than c c ch đ ng
m c $68 − $75/t n nh ng đư t ng v t lên m c h n $300/t n vào gi a tháng 12/2016, t ng g p 4 l n trong vòng
ch a đ y m t n m. Vi c giá than t ng m t cách b t h p lý nh v a nêu trên không di n ra đ c quá lâu. Nh
m t k t qu hi n nhiên, giá than c c đư gi m m nh t $300/t n t gi a tháng 12/2016 xu ng còn $190/t n trong
gi a tháng 01/2017.
D a vào xu h ng trong quá kh và tính cung c u c a ngành than, chúng tôi tin r ng giá h p lý c a than c c
n m kho ng $100 – $150/t n.
1.1.2

Lò EAF

1.1.2.1 Thép ph
Thép ph là nguyên li u ch y u đ c s d ng trong công ngh lò EAF, chi m 56% trên t ng chi phí s n xu t
nh ng ch chi m m t l ng nh , kho ng 8% trong c c u chi phí lò BOF. Vì v y, bi n đ ng giá c thép ph th
gi i s nh h ng l n đ n các doanh nghi p s d ng lò EAF.
S n l ng tái ch kho ng 500 tri u t n ph li u m i n m trên toàn th
r ng rưi gi a các qu c gia, v i các qu c gia xu t kh u ch y u nh B
kh u m nh EU (khác) và châu Á. áng ng c nhiên, Trung Qu c ch
qu c gia s n xu t thép t ph li u vì đa s các doanh nghi p thép n

www.fpts.com.vn

gi i. Thép ph li u đang đ c giao d ch
c M và EU (28) đ n các qu c gia nh p
chi m m t t l t ng đ i nh trong các
c này s d ng lò BOF.

Bloombergứ FPTS <GO> | 14

BÁO CÁO NGÀNH THÉP
Bi n đ ng giá thép ph li u đ c xác đ nh b ng giá qu ng s t và than c c. Do thép ph đ c s d ng song
song v i than c c và qu ng s t trong s n xu t thép, áp l c c nh tranh nguyên li u khi n giá thép ph b chi ph i
b i các nguyên li u đ u vào khác.
Bi u đ : Các khu v c xu t kh u thép ph
48%

50%

2011

2012

2013

2014

45%

2015

Bi u đ : Các khu v c nh p kh u thép ph
20% 50%

CAGR
16.0%

15.7%

50%

2011

2012

2013

2014

2015

CAGR

45%
40%

15%

40%

40%
9.4%

35%

10% 35%

7.8%

30%

5%
0.9%

25%

21%

1.6%

38.4%

35%

30%

19.4%

25%
20%

15%
-8.4%

2%

5%

-5%

9%

9%

10%

15%

1%

2%

2%

3%

-0.7%

EU (28)

EU
(Khác)

C.I.S

B cM

Nam M

Châu
Phi

Trung
ông

Nh t Châu Á Châu
B n (tr Nh t
i
B n) D ng

8%

-10%

2%

EU (28)

EU
(Khác)

C.I.S

-7.3%

-10.4%
1%

-15%
0%

0%

-2.1%
-4.8%

-10% 10%
5%

0%

10%

5.4%
2.0%

-9.0%
3%

20%

20%

0%

-1.2%

-1.3%

20%

30%

32%

B cM

Nam M

(Xem chi ti t Ph l c

2%

Châu Phi

1%

Trung
ông

0.04%

Châu Á Châu
i
D ng

nh ngh a phân vùng th gi i

-20%

đây)

Ngu n: WSA, FPTS t ng h p

Xu t kh u thép ph nhi u nh t th ng là khu v c các qu c gia đư phát tri n nh các n c châu Âu (28 n c)
và B c M nh n n công nghi p đư phát tri n v t b c t đ u th k tr c d n đ n các v t li u b ng s t thép
đư c k (xe ôtô, ph li u t các tòa nhà…) và c n đ n nhu c u thay th . chi u ng c l i, châu Á và kh i EU
(khác) là các khu v c nh p kh u thép ph nhi u nh t. các khu v c đang phát tri n này nhu c u xây d ng bao
g m cao c, c s h t ng v n còn r t nhi u. Bên c nh đó, vi c s d ng ph li u đ s n xu t thép yêu c u
ngu n v n đ u t ban đ u cho lò EAF ít h n nhi u so v i đ u t lò BOF nên vi c m m t nhà máy thép ph
li u s d dàng h n.
1.1.2.2

i n

Bi u đ : Giá đi n (

n v : c/KwH)

7.6

Ngu n: FPTS Research

7.4
7.2
7
6.8
6.6

6.4
6.2
6
5.8
01/13

07/13

01/14

07/14

01/15

07/15

01/16

07/16

Lò EAF tiêu th m t l ng đi n n ng r t l n (chi m
26% trong t ng chi phí đ u vào) đ t o ra lu ng đi n h
quang nh m n u ch y thép ph . Vì v y, s bi n đ ng
giá đi n t i t ng qu c gia s nh h ng l n đ n các
doanh nghi p s n xu t thép s d ng lò EAF.
Tùy theo m i qu c gia v i chính sách u đưi riêng c a
chính ph mà giá đi n dành cho ngành thép s khác
nhau. Giá đi n tham kh o th tr ng Hoa K nh bi u
đ trên bi n đ ng m nh quanh m c 7c/KwH. Nhìn
chung giá đi n có xu h ng gi m nh t n m 2014 đ n

nay.

1.2 Thép d t
T ng t nh ph n phân tích bên trên, đ u vào c a s n ph m thép d t c ng g m qu ng s t, than c c cho lò
BOF và thép ph , đi n cho lò EAF.

www.fpts.com.vn

Bloombergứ FPTS <GO> | 15


BÁO CÁO NGÀNH THÉP
2. Ho t đ ng s n xu t c a ngƠnh thép th gi i
2.1 Quy trình s n xu t thép
Quy trình s n xu t thép nói chung bao g m 4 công đo n chính là: (1) x lý qu ng, (2) t o dòng thép nóng ch y,
(3) đúc ti p li u và (4) cán thép; tuy nhiên, v i riêng s n xu t thép d t s có thêm công đo n (5) gia công sau
cán nh m t o ra các s n ph m cho t ng m c đích s d ng.
Giai đo n 1: X

lý qu ng

X lý qu ng (luy n gang) là quá trình lo i b các t p ch t và kh oxy trong qu ng s t (các lo i oxit s t và t p
ch t) đ thu đ c gang d ng l ng ho c gang đúc (pig iron). Nguyên li u chính đ s n xu t gang b ng lò cao
là qu ng s t (qu ng thiêu k t, vê viên và qu ng c c) và than c c. Ngoài ra còn có ch t tr dung nh đá vôi và
đolomit. Nguyên li u nh qu ng s t, than c c và ch t tr dung đ c n p t đ nh lò. Gió đ c qu t vào h th ng
lò nung, gió nóng có nhi t đ 1,000 – 1,250 đ s đi vào lò cao và đ t cháy than c c trong nguyên li u t o thành
khí hoàn nguyên ch a nhi u CO chuy n đ ng t d i n i lò lên phía c lò và thoát ra ngoài, ng c chi u v i
chuy n đ ng t trên xu ng c a nguyên li u. Chính khí hoàn nguyên này s hoàn nguyên qu ng s t thành s t
kim lo i và nóng ch y thành gang l ng và đ c tháo ra ngoài b ng l ra gang.
Giai đo n này có đ hao h t khá l n, kho ng 30%. Theo

– 390 kg trên m i t n gang thành ph m.

c tính, kh i l

ng x gang đ

c t o ra kho ng 320

Giai đo n 2: T o dòng thép nóng ch y
Dòng kim lo i nóng ch y đ c hình thành t giai đo n 1 đ c d n t i lò BOF (lò EAF có th tr c ti p t o dòng
kim lo i nóng ch y này b ng cách nung nóng thép ph li u). T i đây, kim lo i nóng đ c x lý, tách t p ch t và
t o ra s t ng quan gi a các thành ph n hoá h c. ây là c s đ quy t đ nh m thép t o ra cho lo i s n
ph m nào, thu c mác thép nào. Trên th gi i hi n có hai nhánh công ngh luy n phôi chính đó là:
•

Lò BOF – là lo i công ngh chính chi m trên 70% s n l ng thép th gi i, luy n gang l ng t lò cao thành thép. M c
tiêu c a quá trình luy n phôi trong lò BOF là đ t cháy (t c oxy hóa) các t p ch t không mong mu n có trong gang. Các
nguyên t chính đ c chuy n thành oxit là cacbon, silic, mangan, ph t pho và l u hu nh. M c đích c a quá trình oxy
hóa là gi m hàm l ng cacbon đ n m c quy đ nh (≤4%), đi u ch nh hàm l ng nguyên t ngo i lai yêu c u và kh
các t p ch t không mong mu n đ n m c th p nh t có th .
hao h t trong quá trình luy n b ng lò BOF kho ng 150
kg/t n thép l ng.

•

Lò EAF luy n phôi t ph li u và gang th i b ng n ng l ng h quang đi n.
kh các t p ch t, nh t là l u hu nh,
c n cho thêm ch t kh mà ch y u là vôi. Vì v y, m t l ng x đ c t o thành t vôi đ thu gom các thành ph n không
yêu c u trong thép. S n l ng x kho ng 100 – 150 kg x cho 1 t n thép l ng đ c luy n. Bên c nh đó, các lo i thép
h p kim và thép chuyên d ng th ng đ c s n xu t t công ngh lò đi n c m ng (IF) – m t bi n th c a lò EAF. u

th c a lò IF là yêu c u ít v n đ u t và chi phí v n hành th p h n so v i lò EAF. Lò IF ban đ u ch có n
s d ng
nh ng sau m t th i gian Trung Qu c c ng áp d ng đ s n xu t thép v i giá thành th m chí th p h n n
.

www.fpts.com.vn

Bloombergứ FPTS <GO> | 16


BÁO CÁO NGÀNH THÉP
B NG: So sánh công ngh lò BOF và lò EAF
Ch tiêu
V n đ u t ban đ u

Lò BOF

Lò EAF

$1,000/t n công su t thi t k

$140 − $200/t n công su t thi t k

Qu ng s t và than c c

Thép ph và đi n

Khép kín

S n xu t nhanh, không khép kín

M c tiêu th đi n

R t ít

R t nhi u, chi m ¼ t ng chi phí s n xu t

Công su t thi t k

Cao h n

Th p h n

Kh n ng m r ng

D dàng

Khó

Ch t l

Cao h n

Thép dài có ch t l ng t t nh ng khó s n
xu t thép d t ch t l ng cao

74.4%

25.1%

Cao h n vì dùng than đ sinh nhi t

Th p h n

Nguyên li u đ u vào chính
Chu k s n xu t

ng s n ph m

T tr ng s n l
Ô nhi m môi tr

ng (2015)
ng

Lò EAF cao h n lò BOF kho ng 15−20% (Xem chi ti t)

T ng chi phí s n xu t

Chi phí tái kh i t o s n xu t l n, do đó ít
linh ho t h n lò EAF

Khác

Ph bi n t i Vi t Nam vì chi phí đ u t th p
và chu k s n xu t ng n, linh ho t h n
Ngu n: FPTS Research

Giai đo n 3:

úc ti p li u

Theo WSA, công ngh máy đúc thép liên t c chi m h n 96% s n l ng thép trên toàn th gi i. Dòng kim lo i
sau khi ra kh i giai đo n 2 đ c đ a t i lò đúc phôi, t lò này s đúc ra 3 lo i phôi:
• Phôi vuông (Billet) là lo i phôi thanh có ti t di n 100x100, 125x125, 150x150 dài 6 – 9 – 12 mét. Th
dùng đ cán kéo thép cu n xây d ng và thép thanh v n.
• Phôi d t (Slab) có kích th c l n h n billet, có ti t di n m t c t ngang hình ch nh t, lo i phôi th
đ cán ra thép cu n cán nóng, thép t m cán nóng, thép cu n cán ngu i ho c thép hình.
• Phôi Bloom là lo i phôi g n gi ng billet nh ng có kích th
vuông và phôi d t.

c l n h n, có th s

ng

ng dùng

d ng thay th cho phôi

Hình: Phôi vuông, phôi d t và phôi bloom

Sau khi phôi đ

c đúc xong có th đ

hai tr ng thái: tr ng thái nóng và tr ng thái ngu i.

• Tr ng thái nóng (hot direct rolling) tr ng thái này duy trì phôi
hình thành phôi đ đ a th ng vào quá trình cán s n ph m.

m t nhi t đ cao sau khi ra kh i quá trình

• Tr ng thái ngu i c a phôi đ chuy n t i các nhà máy khác và s đ
các nhà máy đó đ đ a vào quá trình cán s n ph m.

www.fpts.com.vn

c làm nóng l i (Reheating furnace) t i

Bloombergứ FPTS <GO> | 17


BÁO CÁO NGÀNH THÉP
Giai đo n 4: Cán thép
Phôi
•

giai đo n 3 đ

c đ a vào các nhà máy đ cán ra các s n ph m thép:

a phôi vào nhà máy thép hình (Section Mill) đ cán ra các s n ph m thép nh sau: Rail (thép ray); Sheet
pile (thép c lòng máng); Shape (thép hình các lo i nh thép ch H, I, U, V...); Bar (thép thanh xây d ng).

•

a phôi vào nhà máy kéo thép dây (Wire Rode Mill) đ cán ra thép cu n tr n, thép tròn xây d ng.

•

a phôi vào nhà máy thép t m (Plate Mill) đ cán ra thép t m đúc (Plate).

•

a phôi Slab vào nhà máy thép cán nóng (Hot Strip Mill), phôi s đ c cán ra thép cu n cán nóng (Hot
Roll Coil−HRC) ho c thép t m c t (c t ngay kho ra cu n và đóng ki n). Trong quá trình cán ra thép HRC,
thép cu n đang nhi t đ cao (Vd: 780oC) n u mu n cán ra thép cu n cán ngu i (Cold Roll Coil−CRC) thì
h nhi t đ cu n thép đó xu ng nhi t đ thích h p (Vd: 480oC) và ti p t c cán gi m đ dày. Nh v y, ngay
giai đo n này s n xu t ra thép cu n cán ngu i và thép cu n cán nóng.

• T các nhà máy thép cán nóng sau khi cán ra thép cu n cán nóng có th đ a th ng t i nhà máy cán thép
ng hàn (Welded Pipe Mill). Thép cán nóng (HRC) đ s n xu t thép cán ngu i (CRC) và ng thép.
•

a phôi vào nhà máy cán thép ng đúc (Seemless Pipe Mill) đ s n xu t ra thép ng đúc.

2.2 Giá tr gia t ng

m i công đo n s n xu t

Bi u đ : Giá tr gia t ng trong các công đo n s n xu t thép n m 2015

T o dòng
thép nóng
ch y

Ph n tr m giá tr gia t ng
500%

Cán thép

433%

ng ng ($US/t n)

úc ti p li u

800

X lý qu ng

Giá t
1000

Gia công sau cán
814
400%
687
574

600

300%

441
376

400

200%

320

200

100%
60

0

Thép dài
Thép d t

18%

0%

Qu ng s t

Gang

Phôi d p

17%

Thép cu n
cán nóng

30%

20%

Thép cu n Thép m k m
cán ngu i nhúng nóng

18%

Thép ph
h uc

0%

Ngu n: SteelOnTheNet

Qua bi u đ giá tr gia t ng trong m i công đo n c a quá trình s n xu t thép, luy n gang t qu ng s t là có giá
tr gia t ng đáng k nh t, h n 400% và các công đo n còn l i trong quá trình có giá tr gia t ng t 17 – 30%. Vì
v y các c ng qu c thép th ng có chu i giá tr khép kín v i đ y đ các khâu t khai thác qu ng s t đ n bán
thép thành ph m đ có th t n d ng đ c giá tr gia t ng t i đa trong quá tình s n xu t.
Các qu c gia s n xu t thép quy mô th p th ng có chi phí giá v n cao và biên l i nhu n th p. Vi c s n xu t
thép dài th ng b t đ u b ng vi c nh p phôi billet đ cán ho c s d ng lò EAF đ s n xu t phôi billet v i chi
phí giá v n cao. T ng t , các qu c gia này s n xu t thép d t b ng cách nh p thép HRC ho c CRC và cán ra
các s n ph m nh tôn m ho c ng thép. B t đ u t gi a chu i s n xu t và b qua công đo n luy n gang, đúc
phôi v i t su t l i nhu n t ng thêm cao nh t, vì v y các qu c gia này th ng có s n ph m kém c nh tranh h n
v giá thành và đôi khi là c ch t l ng khi đem so v i các qu c gia có chu i s n xu t đ y đ , nh Trung Qu c.

www.fpts.com.vn

Bloombergứ FPTS <GO> | 18

BÁO CÁO NGÀNH THÉP
2.3 Nh ng nhƠ s n xu t l n trong t ng phơn khúc s n ph m
Trong 20 nhà s n xu t thép l n nh t th gi i n m 2016, c c u tính theo qu c gia nh sau:
Bi u đ : C c u s n ph m tính theo qu c gia 2016 (Ngu

n: FPTS Research)

Thép d t
Hàn Qu c
7%
Nga
8%

M
5%

Thép dài

n
4%

Brazil
11%

Trung Qu c
33%

Nh t B n
8%

EU
29%
EU

Nh t B n

Nga

Hàn Qu c

M

EU
32%

Nga
13%

Nh t B n
14%

Trung Qu c

n
5%

n

EU

Trung Qu c
31%
Trung Qu c

Nh t B n

Nga

Brazil

n

C hai phân khúc s n ph m thép dài và thép d t, Trung Qu c, kh i EU, Nh t B n và Nga đ u là các c
qu c đ ng đ u, chi m h n 80% s n l ng s n xu t c a c th gi i.

ng

Trong c c u chuy n d ch th ph n 5 n m g n nh t, Trung Qu c và n
đư gia t ng th ph n nhanh chóng,
trong khi các c ng qu c thép còn l i đư thu h p d n. Tri n v ng trong t ng lai có th v n duy trì xu h ng
nh hi n t i, Trung Qu c và n
s ti p t c t ng c ng chi m l nh th ph n ngành thép th gi i, đ ng th i
ch ng ki n s s t gi m đ u c a các c ng qu c thép khác.
3.

u ra c a ngƠnh thép th gi i

Bi u đ : C c u tiêu dùng thép th gi i n m 2015

Bi u đ : S thay đ i t tr ng đ u ra ngành thép toàn c u

Xây d ng
50%

54%

C khí
18%

52%

50%

Ngành khác
2%
Phòng th qu c gia
1%
Khám phá và v n
chuy n d u khí
4%

S n xu t ôto
7%

S n ph m kim lo i
11%

S n xu t thi t b
Hàng tiêu dùng- v n chuy n khác
dùng gia đình

4%
3%

48%

46%
2006

Thép dài

2015

2006

Thép d t

2015

Ngu n: WSA

Ngành thép đóng vai trò vô cùng quan tr ng trong cu c s ng khi đ c ng d ng h u h t t t c các l nh v c:
xây d ng, h t ng, ô tô, đóng tàu, s n xu t máy móc, n ng l ng…
u ra c a ngành thép b chi ph i b i ngành
xây d ng và s n xu t công nghi p. áng chú ý l nh v c xây d ng bình quân chi m m t n a trong t ng c c u
đ u ra c a ngành thép th gi i và ngày càng gia t ng. T tr ng m ng xây d ng s còn cao h n đ i v i các khu
v c đang phát tri n, ví d nh Trung Qu c (73%), n
(63%) hay Vi t Nam (60%).
Nhìn chung, trong giai đo n 2006 – 2015, t tr ng thép dài t ng và thép d t gi m t ng ng trong c c u đ u
ra ngành thép th gi i. ây là giai đo n các qu c gia đang phát tri n đ y m nh quá trình đô th hóa nh Trung
Qu c, n

và các qu c gia ông Nam Á.

www.fpts.com.vn

Bloombergứ FPTS <GO> | 19


BÁO CÁO NGÀNH THÉP
Bi u đ : C c u đ u ra ngành thép t i Trung Qu c
80%

Bi u đ : C c u đ u ra ngành thép t i Hoa K
80%

73%

60%

60%
Ngu n: China Resources Quarterly

40%

Ngu n: ArcelorMittal

40%

40%
29%
18%

16%

20%

20%
7%

0%

Xây d ng

5%

2%

2%

0%

C khí máy
móc

Ôtô

2011

Giao thông
khác xe ô tô

Khác

Xây d ng

4%

4%

C khí máy
móc

2016

Ôtô

Giao thông Th
khác xe ô tô

2009

2015

ng m i

Khác

Xu h ng phát tri n c a đ u ra ngành thép c ng phân hóa d a vào m c đ phát tri n c a t ng khu v c. T i
các n n kinh t đang phát tri n nh Trung Qu c hay Vi t Nam, các lo i thép v k t c u xây d ng v n s là đ ng
l c chính cho ngu n thép đ u ra do nhu c u xây d ng c s h t ng đô th còn r t l n nh ng qu c gia này.
Còn nh ng qu c gia đư phát tri n nh các n c châu Âu ho c Hoa K , do h th ng c s h t ng đư đ c

xây d ng t ng đ i hoàn ch nh nên t tr ng nhu c u thép cho ngành xây d ng s không nhi u b ng các n c
đang phát tri n và l ng thép tiêu dùng s dành ph n l n cho các ho t đ ng s n xu t máy móc, ph ng ti n
v n chuy n.
Các th tr

ng xu t nh p kh u l n trên th gi i

B ng: Tình hình xu t nh p kh u thép trên th gi i n m 2015 (

n v : tri u t n)

Xu t kh u
Qu c gia

S nl

ng

Nh p kh u
Th ph n

Trung Qu c
Nh t B n
Hàn Qu c
Nga
c
Ucraina
Ý
B
Th Nh K

111.6
40.8
31.2
29.7
25.1
17.7
16.5
15.2
15

27.3%
10.0%
7.6%
7.3%
6.1%
4.3%
4.0%
3.7%
3.7%

Toàn th gi i

409

100%

Qu c gia
Hoa K
c

Hàn Qu c
Ý
Th Nh K
Vi t Nam
Thái Lan
Pháp
n
Trung Qu c
Toàn th gi i

S nl
36.5
24.8
21.7
19.9
18.6
16.3
14.6
13.7
13.3
13.2
398

ng

Th ph n
9.2%
6.2%
5.5%
5.0%

4.7%
4.1%
3.7%
3.4%
3.3%
3.3%
100%
Ngu n: WSA

Trong n m 2015, h n 400 tri u t n thép (t ng s n l ng c th gi i là 1.6 t t n) đ c mua đi bán l i gi a các
qu c gia v i nhau. Các qu c gia xu t kh u thép l n trên th gi i đa ph n là các qu c gia đư phát tri n ho c
đang phát tri n m c cao nh Trung Qu c, Nh t B n, Hàn Qu c... Còn các qu c gia nh p kh u thép đ c
chia làm 2 lo i: 1) các qu c gia đư phát tri n nh Hoa K ,
c, Hàn Qu c nh p ch y u thép dài đ ph c v
s n xu t các lo i s n ph m khác m c đích xây d ng; 2) các qu c gia đang phát tri n v i nhu c u xây d ng r t
cao và kh n ng s n xu t thép d t kém nh Vi t Nam, Thái Lan và n
.

www.fpts.com.vn

Bloombergứ FPTS <GO> | 20


BÁO CÁO NGÀNH THÉP
B ng: ảu h

ng thay đ i c c u xu t kh u thép theo khu v c

Châu

iD

ng

Trung

ông

B ng: ảu h

ng thay đ i c c u nh p kh u thép theo khu v c
ng

2010

2011

2012

2013

2014

2015

0.5%

0.4%

0.3%

0.3%

0.2%

0.3%

Châu

2010

2011

2012

2013

2014

2015

0.8%

0.7%

0.8%

0.7%

0.8%

0.8%

0.5%

0.7%

0.5%

0.6%

0.5%

0.5%

CIS

3.3%

3.8%

4.2%

4.1%

3.6%

2.5%

Châu Phi

1.2%

1.1%

0.8%

1.0%

0.8%

Nam M

2.8%

3.1%

2.7%

2.3%

2.4%

0.5%

Nam M

3.8%

3.3%

3.2%

3.6%

3.4%

3.1%

3.2%

EU khác

4.8%

3.8%

4.1%

4.9%

4.3%

5.3%

EU khác

5.1%

5.0%

5.3%

5.0%

B cM

6.2%

6.1%

5.9%

5.8%

4.3%

3.9%

Trung

8.7%

8.4%

8.4%

6.8%

6.5%

6.4%

5.2%

4.4%

Châu Phi

4.8%

4.8%

5.4%

6.3%

6.3%

6.9%

CIS

14.7%

13.3%

13.3%

12.6%

11.9%

11.2%

B cM

10.8%

11.8%

13.1%

12.5%

14.6%

13.0%

EU (28)

34.3%

34.8%

Châu Á

34.8%

35.6%

33.6%

32.6%

30.8%

30.3%

EU (28)

32.5%

34.3%

30.8%

30.6%

29.9%

30.8%

37.6%

39.9%

43.9%

45.9%

Châu Á

30.5%

29.1%

30.0%

30.6%

30.6%

31.2%

iD

ông

Ngu n: WSA, FPTS Research

Xét v c c u xu t kh u thép trên th gi i giai đo n 2010 – 2015, ch có khu v c Nam M và châu Á t ng t
tr ng th ph n c a mình trong khi các khu v c khác suy gi m. V c c u nh p kh u, bên c nh xu h ng t ng
c a khu v c EU khác, châu Phi và châu Á, th ph n c a các khu v c còn l i đư thu h p d n. Trong n m 2015,
khu v c có t m nh h ng nh t là EU (28) và châu Á đư chi m h n ¾ trong t ng c c u xu t nh p kh u thép
toàn c u, c th chi m 76.2% trong xu t kh u và 62% trong nh p kh u.
S chuy n d ch c c u xu t nh p kh u trong t ng lai x y ra khi các qu c gia nâng x p lo i qu c gia c a mình
lên.
c tr ng c a ngành thép là g n v i s phát tri n kinh t và đô th hóa. N n kinh t t ng tr ng, ho t đ ng
s n xu t hàng hóa cao thì nhu c u v thép s càng t ng lên. C th , m t qu c gia đang phát tri n hi n đang có

nhu c u thép dài xây d ng v t tr i so v i thép d t nên khi tr thành qu c gia đư phát tri n thì d báo kh n ng
r t cao là nhu c u thép d t s cao h n thép dài. ó là khi mà nhu c u xây d ng h nhi t và nhu c u tiêu dùng
các s n ph m thép d t t ng cao do m c s ng ng i dân đ c c i thi n nh xe h i, các thi t b gia d ng, các
lo i đ h p b ng kim lo i…

III. Tình hình cung c u ngƠnh thép th gi i
1. Cung c u thép toàn c u
Giai đo n 2010 – 2015 r t khó kh n v i ngành thép th gi i nói chung vì v n đ d th a ngu n cung. Trong
n m 2015, s n l ng thép c th gi i là 1.62 t t n nh ng nhu c u ch kho ng 1.5 t t n, d th a h n 120 tri u
t n thép. WSA
c tính công su t thi t k ngành thép th gi i trong 2015 lên đ n 2.1 – 2.2 t t n nh ng ch s n
xu t 1.6 t t n (công su t trung bình th c t toàn th gi i ch đ t 68% trong n m 2015, m c t ng đ ng trong
giai đo n kh ng ho ng kinh t ) do d th a ngu n cung thép đang di n ra. Nguyên nhân chính d n đ n vi c d
th a là t ng tr ng nóng kéo theo dòng v n đ u t r t l n đ vào ngành thép trong th p k tr c, tiêu bi u là
dòng v n t i Trung Qu c nh m t ng công su t ph c v và đón tr c nhu c u n i đ a
c tính. N ng l c s n
xu t toàn ngành liên t c t ng trong khi hi u su t s d ng nhà máy luôn d i m c 75% t n m 2012.
Giai đo n 2011 – 2014, ngành thép phát tri n d i s d n d t c a Trung Qu c, t c đ t ng tr ng bình quân
s n l ng kho ng +3.8% yoy. Riêng n m 2015, ngu n cung thép th gi i có s suy gi m nh d n đ n t c đ
t ng tr ng c a c giai đo n 2011 – 2015 gi m xu ng còn +2.9% yoy. S n xu t suy gi m đ n t s y u đi
trong nhu c u, đ c bi t t nhu c u tiêu th thép c a Trung Qu c do kinh t qu c gia này t ng tr ng ch m l i.
minh h a, nhu c u thép t i Trung Qu c n m 2013 là 745 tri u t n, nh ng trong n m 2015 đư gi m m nh ch
còn 695 tri u t n, gi m 6.7%. V i s n l ng tiêu th chi m đ n 46% t ng nhu c u th gi i, s t ng tr ng ch m
l i và chính sách chuy n d ch c c u kinh t c a Trung Qu c s nh h ng nghiêm tr ng đ n nhu c u thép
trong vài n m s p t i.

www.fpts.com.vn

Bloombergứ FPTS <GO> | 21

BÁO CÁO NGÀNH THÉP
Bi u đ : Cung c u ngành thép th gi i nói chung
1800

n v : tri u t n

Bi u đ : T su t l i nhu n 88 công ty thép l n Trung Qu c
160

4%

140

1700

120
1600

2.70%
3%

100

1500

80

2%

60

1400

0.98%

40
0.02%

20
0

1200
2011

2012

2013

2014

Ngu n cung

2015 2016e 2017e 2018e 2019e 2020e
Nhu c u

0.70%

0.69%
1%

1300

2011

2012

2013

2014

2015

-1%

D cung
Ngu n: WSA, Steelonthenet, FPTS Research

Vi c d th a ngu n cung khi n các doanh nghi p ph i h giá bán đ c nh tranh. L y ví d v các doanh nghi p
Trung Qu c trong giai đo n 2011 – 2015, t su t l i nhu n ròng gi m r t m nh ch còn kho ng d i 1%, r t
th p n u so v i giai đo n 2003 – 2007 là kho ng 7 – 8%.
Theo th ng kê và d báo c a WSA, s m t cân đ i cung c u ngành thép đang đ c c i thi n t n m 2015. S
c i thi n đ n t hai nguyên nhân (1) nhi u qu c gia trên th gi i đã c t gi m s n xu t thép, ví d nh chính ph
Trung Qu c đ t k ho ch c t gi m 100 – 150 tri u t n thép thô cho đ n n m 2020, (2) chu k t ng tr ng b t
đ ng s n và xây d ng đã tr l i d n đ n nhu c u thép t ng m nh. Vì v y, theo WSA, ngu n cung thép trong
t ng lai g n s có xu h ng t ng ch m l i so v i quá trình bùng n trong th p niên tr c đó và nhu c u v n
s t ng tr ng t t v i t c đ t ng tr ng bình quân +2.7% yoy giai đo n 2015 – 2020f.
Cung c u thép theo khu v c
Bi u đ : S n l

Bi u đ : C c u cung c u thép theo khu v c

ng thép theo khu v c
100%

80%

Khác
Châu Á khác
Nh t B n

60%

Trung Qu c
40%

NAFTA
CIS

20%

EU khác
EU (28)

0%
2005

2015

S n xu t

2005

2015

Tiêu th
Ngu n: SEASIA, WSA

Trong giai đo n 2004 – 2013, các n c OECD (các n n kinh t phát tri n) nh ng n m g n đây đ u t cho ngành
thép r t ít. Ng c l i, v i các n c đang phát tri n, đ u t cho ngành thép t ng r t m nh. H u h t s phát tri n
s n l ng thép trên th gi i đ n t các qu c gia đang phát tri n.
C v m t s n xu t l n tiêu th thép, trong giai đo n 2005 – 2015, có th th y đ c s chuy n d ch rõ ràng v
th ph n c a các khu v c trên th gi i. Các qu c gia châu Á, đ c bi t là Trung Qu c đư v n lên và chi m h n
60% s n l ng thép toàn th gi i. Nh m t h qu t t y u, các c ng qu c s n xu t thép l n các châu l c
khác đư b thu h p th ph n l i.
www.fpts.com.vn

Bloombergứ FPTS <GO> | 22


BÁO CÁO NGÀNH THÉP
Cung c u theo s n ph m vƠ c c u xu t nh p kh u
Bi u đ : C c u cung c u theo s n ph m 2015

Bi u đ : C c u cung c u theo xu t nh p kh u 2015

8%
4%
8%
8%

2%

24%
4%

13%
28%
11%
52%

46%

52%

41%

49%
51%

(Vòng trong là xu t kh u, vòng ngoài là nh p kh u)

(Vòng trong là s n xu t, vòng ngoài là nhu c u)
Thép dài

Thép d t

Thép ng

Thép dài

Thép d t

Bán thành ph m

ng thép

Thép không g

Ngu n: WSA, IHS Global Trade Atlas

C c u s n ph m theo s n xu t và theo nhu c u khá đ ng đ u v i nhau. C th , nhu c u và s n xu t c a thép
dài kho ng 52%, thép d t kho ng h n 40% và còn l i là các lo i thép khác.
Có th th y đ c s l ng thép dài ph n l n đ c dùng trong n i đ a vì v y t tr ng xu t nh p kh u c a thép
dài ch kho ng 25%. Ng c l i, v i t tr ng s n xu t và nhu c u t ng đ ng c a thép d t thì t tr ng xu t
nh p kh u c a lo i m t hàng này r t cao, chi m kho ng 50% trong c c u xu t nh p kh u ngành thép th gi i.
Nguyên nhân do s n xu t thép d t yêu c u công ngh s n xu t tiên ti n h n nên v n đ u t l n h n so v i s n
xu t thép dài. Vì v y nhi u qu c gia ch n vi c đ u t nhà máy EAF đ s n xu t thép dài và ch p nh n nh p
kh u ph n l n thép d t.
1.1 D

báo nhu c u thép dƠi

Hình: C c u giá tr xây d ng toàn c u (Ngu

n: IHS Global Insight)

Nhu c u xây d ng đ c d báo s có chuy n d ch l ch v phía ông bán c u, khi nhu c u phát tri n c a châu
Á và các n c ông Âu s là đ ng l c chính cho ngành xây d ng toàn c u, t đó thúc đ y nhu c u tiêu th
thép xây d ng t i nh ng th tr ng này. Trung Qu c và n

v i quy mô dân s l n, nhu c u xây d ng h
t ng, dân d ng trong giai đo n t i s v n là đ ng l c chính thúc đ y ho t đ ng xây d ng t i châu Á.

www.fpts.com.vn

Bloombergứ FPTS <GO> | 23


BÁO CÁO NGÀNH THÉP
Bi u đ : Chi phí đ u t cho xây d ng t i châu Á giai đo n 2012 – 2020
1400

10%
8.9%

1200

7.6%

8%
6.7%

1000

7.6%
6.1%

6%

800

4.5%

4.5%

4.3%

600

3.5%

3.4%

400

2.2%

4%
2.6%

Ngu n: IHS Global Insight

3.2%

2%
200
0

Trung Qu c Nh t B n

n

Hàn Qu c

Indonesia

ài Loan

Thái Lan Bangladesh Singapore

Chi phí n m 2012 (t USD)

1.2 D

0%
Malaysia

Pakistan

Philippines

ng 2013-2020

báo nhu c u thép d t

Bi u đ : S n l

Bi u đ : S ô tô/1000 dân và GDP/ng

ng ô tô s n xu t giai đo n 2005 – 2015
18%

105

15%

75

13%

60

10%

Ngu n: OICA, FPTS Research

45
30

M

800

8%

ng xe / 1000 dân

90

5%

Italia
700

1%

3%
0%

-

c

Pháp

Tây Ban Nha
600

Nh t B n
500

Anh

Hàn Qu c

Malaysia

400

3%
15

i 2014

900

16%

S l

tri u chi c

T ng tr

Vi t Nam

300

Thái Lan

200

Nga

Ngu n: OICA, FPTS

Braxin

100

n

Trung Qu c

0
-

2005

2010

2015

CAGR 2005-2015

Theo báo cáo c a American Metal Market, 55% tr ng l
v i kho ng 1,800 pound thép, ch y u là thép d t.

10,000

20,000

30,000

40,000

GDP bình quân đ u ng

ng trung bình c a m t xe ôtô đ

50,000

60,000

i

c c u thành t thép,

Trung Qu c s là đ ng l c cho t ng tr ng ngành s n xu t ôtô toàn c u trong giai đo n t i, t c đ t ng tr ng
s n l ng xe s n xu t hàng n m t i qu c gia này bình quân 16%/n m trong giai đo n 2005 – 2015, trong khi
m c bình quân c a th gi i ch 3%/n m. T l s h u ôtô t i Trung Qu c trong t ng quan v i GDP bình quân
đ u ng i c ng m c th p so v i các khu v c trên th gi i. V i t c đ t ng tr ng GDP cao, thu nh p bình
quân đ u ng i c a Trung Qu c đ c d báo s gia t ng m nh, cùng v i đó là t l dân s thu c t ng l p
trung l u gia t ng khi n n i đây tr thành th tr ng màu m cho ngành công nghi p s n xu t ôtô.

www.fpts.com.vn

Bloombergứ FPTS <GO> | 24


BÁO CÁO NGÀNH THÉP
2. Xu h

ng giá thép

Bi u đ : Bi n đ ng giá thép th gi i giai đo n 03/2005 – 03/2017
UDS/t n

1000

800

600

400

200
Ngu n: Bloomberg, Sàn giao d ch hàng hóa Th

ng H i

0
2005

2006

2007

2008

2009

2010

HRC (Thép d t)

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Billet (Thép dài)

Ngành thép th gi i g n ch t v i n n kinh t toàn c u và v i s bi n đ ng c a ngành thép Trung Qu c. Nh đư
phân tích trên, giai đo n 2005 – 2008 ngành thép phát tri n khá d i s d n d t c a Trung Qu c, t c đ t ng
tr ng s n l ng bình quân m i n m kho ng 4.5%. Giai đo n t 2008 – 2009, đây là giai đo n kh ng ho ng
kinh t th gi i, ngành thép c ng nh bao ngành khác tình tr ng trì tr nên giá thép gi m m nh trong giai đo n
này. Sau đó t 2009 – 2011, kinh t th gi i ph c h i nh nên giá thép th gi i c ng t ng theo. Giai đo n 2011
– 2015, là giai đo n ch ng l i c a ngành thép th gi i v i t c đ t ng tr ng bình quân gi m ch còn kho ng
2%/n m. Kh ng ho ng th a ngu n cung t Trung Qu c làm giá thép gi m m nh, gi m kho ng 40% trong n m
2015 so v i n m 2011. T đ u n m 2016 đ n nay, giá thép bình quân th gi i đư t ng tr l i vì: (1) chênh l ch
cung c u đã đ c c i thi n t 2015, (2) giá đ u vào than c c và qu ng s t t ng m nh và (3) chu k b t đ ng
s n quay tr l i làm t ng nhu c u thép.
Chúng tôi d báo giá thép th gi i s có xu h
n m.

www.fpts.com.vn

ng t ng trong n a đ u 2017 và có th

n đ nh d n t n a cu i

Bloombergứ FPTS <GO> | 25