Luận văn thạc sỹ - Kiểm soát chi ngân sách Nhà nước cho đầu tư xây dựng cơ bản tại KBNN Nam Từ Liêm
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (496.15 KB, 113 trang )
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
----------
ĐẶNG THÙY DUNG
KIỂM SOÁT CHI NGÂN SÁCH
NHÀ NƯỚC CHO ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN
TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC NAM TỪ LIÊM
HÀ NỘI - 2017
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
----------
ĐẶNG THÙY DUNG
KIỂM SOÁT CHI NGÂN SÁCH
NHÀ NƯỚC CHO ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN
TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC NAM TỪ LIÊM
CHUYÊN NGÀNH: KINH TẾ VÀ QUẢN LÝ THƯƠNG MẠI
Người hướng dẫn khoa học:
PGS.TS. NGUYỄN VĂN TUẤN
HÀ NỘI - 2017
LỜI CAM ĐOAN
Tôi đã đọc và hiểu về các hành vi vi phạm sự trung thực trong học
thuật. Tôi cam kết bằng danh dự cá nhân rằng nghiên cứu này này do tôi tự
thực hiện và không vi phạm yêu cầu về sự trung thực trong học thuật.
Tác giả luận văn
Đặng Thùy Dung
LỜI CẢM ƠN
Trong thời gian học tập từ năm 2014 đến 2017 tại trường Đại học Kinh
tế quốc dân. Tôi đã được các giảng viên tham gia giảng dạy truyền đạt nhiều
kiến thức phong phú thực tế phục vụ rất hữu ích cho công tác hiện tại cũng
như sau này.
Tôi xin chân thành tỏ lời cảm ơn đến các thầy, cô giáo của Viện
Thương mại và Kinh tế Quốc tế và trường Đại học Kinh tế quốc dân đã giúp
đỡ và hướng dẫn tôi trong thời gian của khoá học. Đặc biệt là người hướng
dẫn khoa học PGS.TS Nguyễn Văn Tuấn đã trực tiếp hướng dẫn, góp ý và
giúp đỡ tôi hoàn thành bài luận văn của mình.
Xin chân thành cảm ơn !
Hà nội, ngày
tháng năm 2017
Học viên
MỤC LỤC
Một số giải pháp tăng cường công tác Kiểm soát chi NSNN cho đầu tư XDCB qua Kho
bạc Nhà nước Nam Từ Liêm:..............................................................................................viii
+ Giải pháp hoàn thiện tiếp nhận, kiểm tra hồ sơ ban đầu..........................................viii
+ Giải pháp tăng cường kiểm soát tạm ứng vốn đầu tư..............................................viii
+ Giải pháp tăng cường kiểm soát thanh toán khối lượng hoàn thành.......................viii
Một số kiến nghị với các cơ quan liên quan, cụ thể:.............................................................ix
MỞ ĐẦU................................................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài..................................................................................................1
3. Mục đích nghiên cứu đề tài............................................................................................4
6.Đóng góp của đề tài.............................................................................................................6
1.1 Chi ngân sách Nhà nước cho đầu tư xây dựng cơ bản.....................................................8
1.2 Lý luận chung về Kiểm soát chi NSNN cho đầu tư XDCB qua Kho bạc Nhà nước.....21
1.2.3.2 Kiểm soát cam kết chi đầu tư...........................................................................27
1.2.3.3 Kiểm tra hồ sơ từng lần tạm ứng hoặc thanh toán............................................28
1.2.4.1 Những nhân tố chủ quan..................................................................................31
1.2.4.2 Nhân tố khách quan..........................................................................................32
2.1 Khái quát về Kho bạc Nhà nước Nam Từ Liêm.............................................................36
2.1.2.1 Mô hình tổ chức chung.....................................................................................37
2.1.2.2 Cơ cấu bộ máy kiểm soát chi đầu tư XDCB tại KBNN Nam Từ Liêm...........37
2.2 Thực trạng kiểm soát chi NSNN cho đầu tư XDCB tại KBNN Nam Từ Liêm.............41
2.3 Đánh giá chung về kiểm soát chi ngân sách Nhà nước cho đầu tư xây dựng cơ bản tại
KBNN Nam Từ Liêm...........................................................................................................57
3.1 Định hướng kiểm soát chi NSNN cho đầu tư XDCB qua Kho bạc Nhà nước...............69
3.2 Định hướng giải pháp tăng cường Kiểm soát chi NSNN cho đầu tư XDCB qua Kho bạc
Nhà nước Nam Từ Liêm.......................................................................................................72
3.2.3.1 Giải pháp hoàn thiện tiếp nhận, kiểm tra hồ sơ ban đầu..................................74
3.2.3.2 Giải pháp tăng cường kiểm soát tạm ứng vốn đầu tư.......................................76
3.2.3.3 Giải pháp tăng cường kiểm soát thanh toán khối lượng hoàn thành................77
3.3 Kiến nghị với các cơ quan liên quan..............................................................................81
KẾT LUẬN..........................................................................................................................89
KBNN Nam Từ Liêm là một tổ chức trực thuộc KBNN Hà Nội, có vị trí và vai trò
quan trọng trong hệ thống KBNN nói chung và KBNN Hà Nội nói riêng. Chính vì
vậy, hoàn thiện kiểm soát chi NSNN cho đầu tư XDCB tại KBNN Nam Từ Liêm là
một trong những nội dung cấp thiết, đòi hỏi phải khẩn trương thực hiện. Trong quá
trình nghiên cứu đề tài đã giải quyết được một số nội dung lý luận và thực tiễn sau:. 89
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................91
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
BQLDA
: Ban quản lý dự án
BTC
: Bộ Tài chính
CNH
: Công nghiệp hóa
GPMB
: Giải phóng mặt bằng
HĐH
: Hiện đại hóa
KBNN
: Kho bạc Nhà nước
KTXH
: Kinh tế xã hội
KTV
: Kế toán viên
KTT
: Kế toán trưởng
KHV
: Kế hoạch vốn
KSC
: Kiểm soát chi
NSNN
: Ngân sách Nhà nước
NSTƯ
: Ngân sách Trung Ương
NSĐP
: Ngân sách Địa Phương
QLDA
: Quản lý dự án
TABMIS
: Hệ thống thông tin quản lý ngân sách và Kho bạc
TSCĐ
: Tài sản cố định
TH HC
: Tổng hợp hành chính
UBND
: Ủy ban nhân dân
XDCB
: Xây dựng cơ bản
DANH MỤC BẢNG, HÌNH
BẢNG
Một số giải pháp tăng cường công tác Kiểm soát chi NSNN cho đầu tư XDCB qua Kho
bạc Nhà nước Nam Từ Liêm:..............................................................................................viii
+ Giải pháp hoàn thiện tiếp nhận, kiểm tra hồ sơ ban đầu..........................................viii
+ Giải pháp hoàn thiện tiếp nhận, kiểm tra hồ sơ ban đầu..........................................viii
+ Giải pháp tăng cường kiểm soát tạm ứng vốn đầu tư..............................................viii
+ Giải pháp tăng cường kiểm soát tạm ứng vốn đầu tư..............................................viii
+ Giải pháp tăng cường kiểm soát thanh toán khối lượng hoàn thành.......................viii
+ Giải pháp tăng cường kiểm soát thanh toán khối lượng hoàn thành.......................viii
Một số kiến nghị với các cơ quan liên quan, cụ thể:.............................................................ix
MỞ ĐẦU................................................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài..................................................................................................1
3. Mục đích nghiên cứu đề tài............................................................................................4
6.Đóng góp của đề tài.............................................................................................................6
1.1 Chi ngân sách Nhà nước cho đầu tư xây dựng cơ bản.....................................................8
1.2 Lý luận chung về Kiểm soát chi NSNN cho đầu tư XDCB qua Kho bạc Nhà nước.....21
1.2.3.2 Kiểm soát cam kết chi đầu tư...........................................................................27
1.2.3.3 Kiểm tra hồ sơ từng lần tạm ứng hoặc thanh toán............................................28
1.2.4.1 Những nhân tố chủ quan..................................................................................31
1.2.4.1 Những nhân tố chủ quan..................................................................................31
1.2.4.2 Nhân tố khách quan..........................................................................................32
1.2.4.2 Nhân tố khách quan..........................................................................................32
2.1 Khái quát về Kho bạc Nhà nước Nam Từ Liêm.............................................................36
2.1.2.1 Mô hình tổ chức chung.....................................................................................37
2.1.2.1 Mô hình tổ chức chung.....................................................................................37
2.1.2.2 Cơ cấu bộ máy kiểm soát chi đầu tư XDCB tại KBNN Nam Từ Liêm...........37
2.1.2.2 Cơ cấu bộ máy kiểm soát chi đầu tư XDCB tại KBNN Nam Từ Liêm...........37
2.2 Thực trạng kiểm soát chi NSNN cho đầu tư XDCB tại KBNN Nam Từ Liêm.............41
2.2 Thực trạng kiểm soát chi NSNN cho đầu tư XDCB tại KBNN Nam Từ Liêm.............41
2.3 Đánh giá chung về kiểm soát chi ngân sách Nhà nước cho đầu tư xây dựng cơ bản tại
KBNN Nam Từ Liêm...........................................................................................................57
3.1 Định hướng kiểm soát chi NSNN cho đầu tư XDCB qua Kho bạc Nhà nước...............69
3.2 Định hướng giải pháp tăng cường Kiểm soát chi NSNN cho đầu tư XDCB qua Kho bạc
Nhà nước Nam Từ Liêm.......................................................................................................72
3.2.3.1 Giải pháp hoàn thiện tiếp nhận, kiểm tra hồ sơ ban đầu..................................74
3.2.3.1 Giải pháp hoàn thiện tiếp nhận, kiểm tra hồ sơ ban đầu..................................74
3.2.3.2 Giải pháp tăng cường kiểm soát tạm ứng vốn đầu tư.......................................76
3.2.3.2 Giải pháp tăng cường kiểm soát tạm ứng vốn đầu tư.......................................76
3.2.3.3 Giải pháp tăng cường kiểm soát thanh toán khối lượng hoàn thành................77
3.2.3.3 Giải pháp tăng cường kiểm soát thanh toán khối lượng hoàn thành................77
3.3 Kiến nghị với các cơ quan liên quan..............................................................................81
KẾT LUẬN..........................................................................................................................89
KẾT LUẬN..........................................................................................................................89
KBNN Nam Từ Liêm là một tổ chức trực thuộc KBNN Hà Nội, có vị trí và vai trò
quan trọng trong hệ thống KBNN nói chung và KBNN Hà Nội nói riêng. Chính vì
vậy, hoàn thiện kiểm soát chi NSNN cho đầu tư XDCB tại KBNN Nam Từ Liêm là
một trong những nội dung cấp thiết, đòi hỏi phải khẩn trương thực hiện. Trong quá
trình nghiên cứu đề tài đã giải quyết được một số nội dung lý luận và thực tiễn sau:. 89
KBNN Nam Từ Liêm là một tổ chức trực thuộc KBNN Hà Nội, có vị trí và vai trò
quan trọng trong hệ thống KBNN nói chung và KBNN Hà Nội nói riêng. Chính vì
vậy, hoàn thiện kiểm soát chi NSNN cho đầu tư XDCB tại KBNN Nam Từ Liêm là
một trong những nội dung cấp thiết, đòi hỏi phải khẩn trương thực hiện. Trong quá
trình nghiên cứu đề tài đã giải quyết được một số nội dung lý luận và thực tiễn sau:. 89
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................91
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................91
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
----------
ĐẶNG THÙY DUNG
KIỂM SOÁT CHI NGÂN SÁCH
NHÀ NƯỚC CHO ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN
TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC NAM TỪ LIÊM
CHUYÊN NGÀNH: KINH TẾ VÀ QUẢN LÝ THƯƠNG MẠI
HÀ NỘI - 2017
i
TÓM TẮT LUẬN VĂN
Đầu tư xây dựng cơ bản là một hoạt động quan trọng của nền kinh tế
quốc dân góp phần tạo ra cơ sở vật chất, kết cấu hạ tầng kỹ thuật cho xã hội,
là nhân tố quyết định sự thay đổi, chuyển dịch cơ cấu kinh tế của mỗi quốc
gia, thúc đẩy sự tăng trưởng và phát triển kinh tế- xã hội của đất nước. Tốc
độ, quy mô tăng trưởng của đầu tư XDCB có tầm quan trọng đặc biệt, ảnh
hưởng lớn đến tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế, cũng như trong việc thực
hiện các mục tiêu kinh tế - xã hội đã đề ra.
Ở nước ta, hàng năm vốn đầu tư của toàn xã hội chiếm tỷ trọng lớn trong
tổng sản phẩm quốc nội. Trong đó, Ngân sách Nhà nước đã dành trên 30% để chi
cho đầu tư xây dựng cơ bản để hình thành nên các công trình có tính chất trọng
điểm quốc gia, các công trình có khả năng thu hồi vốn thấp và các công trình
mang tính chất chiến lược dài hạn. Do đó, việc sử dụng có hiệu quả vốn đầu tư
xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước có một vai trò đặc biệt quan trọng đối với
sự phát triển KTXH của quốc gia nói chung và từng địa phương nói riêng và đặt
ra một nhiệm vụ không đơn giản đối với hệ thống Kho Bạc Nhà nước, cơ quan
được coi là chốt chặn cuối cùng của khâu quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN là
làm sao để kiểm soát nguồn vốn này một cách tiết kiệm, tránh lãng phí, thất thoát.
Nhìn chung, cùng với quá trình đổi mới nền kinh tế thì các cơ chế và
chính sách quản lý vốn đầu XDCB trong những năm gần đây cũng đã có những
tiến bộ nhất định. Đặc biệt là từ khi Kho bạc Nhà nước thực hiện triển khai dự
án TABMIS ( Hệ thống thông tin quản lý ngân sách và Kho bạc) thì công tác
kiểm soát chi NSNN cho đầu tư XDCB qua hệ thống Kho bạc Nhà nước đã đạt
được những hiệu quả đáng kể, giúp cho quá trình quản lý, kiểm soát đồng bộ,
rõ ràng, có hệ thống, tạo được những chuyển biến tích cực. Công tác lập, duyệt,
phân bổ dự toán được chú trọng hơn về chất lượng và thời gian…
Tuy nhiên, trên thực tế bên cạnh những mặt đã đạt được còn tồn tại nhiều
ii
hạn chế, công tác kiểm soát chi NSNN cho đầu tư XDCB qua KBNN nói chung
và KBNN Nam Từ Liêm nói riêng đã bộc lộ không ít những bất cập ở nhiều
khâu, còn trường hợp bị động, nhiều vấn đề cấp bách chưa đáp ứng kịp thời gây
ra tình trạng lãng phí, thất thoát, kém hiệu quả.
Trong điều kiện nguồn lực kinh tế của nước ta còn hạn hẹp, để vốn đầu
tư XDCB qua KBNN Nam Từ Liêm hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình thì
vấn đề đặt ra là phải tăng cường kiểm soát nguồn vốn này một cách chặt chẽ
và có hiệu quả, xuyên suốt từ các khâu tiếp nhận hồ sơ, tạm ứng, thanh toán
vốn đầu tư, bố trí vốn kế hoạch, hay quy trình kiểm soát cam kết chi,…
Xuất phát từ yêu cầu trên, tôi xin chọn đề tài: “Kiểm soát chi ngân
sách Nhà nước cho đầu tư xây dựng cơ bản tại KBNN Nam Từ Liêm” để
nghiên cứu làm luận văn Thạc sĩ.
Mục tiêu nghiên cứu của đề tài nhằm hệ thống hóa cơ sở lý luận về
kiểm soát chi NSNN cho đầu tư XDCB qua hệ thống Kho bạc Nhà nước. Dựa
trên những vấn đề lý luận về kiểm soát chi NSNN qua KBNN để phân tích
đánh giá thực trạng công tác kiểm soát chi NSNN cho đầu tư XDCB tại
KBNN Nam Từ Liêm nhằm làm rõ những mặt tích cực, hạn chế và xác định
nguyên nhân gây ra hạn chế đó. Từ đó để tìm ra phương hướng, đề xuất các
giải pháp nhằm nâng cao công tác kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản qua
Kho bạc Nhà nước Nam Từ Liêm.
Về giới hạn của luận văn, trong phạm vi luận văn, tác giả chỉ nghiên
cứu các vấn đề liên quan đến công tác KSC NSNN cho đầu tư xây dựng cơ
bản tại KBNN Nam Từ Liêm như khái niệm, nguyên tắc, quy trình kiểm soát
chi NSNN cho đầu tư XDCB. Do thời gian nghiên cứu hạn hẹp và do giới
hạn về thời lượng của luận văn, tác giả sẽ lựa chọn đối tượng là Công tác
KSC NSNN cho đầu tư XDCB tại KBNN Nam Từ Liêm và tập trung nghiên
cứu từ năm 2014-2016
Về kết cấu của luận văn, ngoài phần mở đầu và kết luận luận văn
iii
được kết cấu thành 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về kiểm soát chi NSNN cho đầu tư XDCB
qua Kho bạc Nhà nước.
Chương 2: Thực trạng kiểm soát chi NSNN cho đầu tư XDCB tại
KBNN Nam Từ Liêm
Chương 3: Định hướng giải pháp nhằm tăng cường kiểm soát chi
NSNN cho đầu tư XDCB tại KBNN Nam Từ Liêm
Chương 1: Cơ sở lý luận về kiểm soát chi NSNN cho đầu tư XDCB
qua Kho bạc Nhà nước.
Tác giả đã đề cập đến các vấn đề lý luận chung nhất chi NSNN cho đầu tư
xây dựng cơ bản và kiểm soát chi NSNN cho đầu tư XDCB, cụ thể:
“Chi NSNN cho đầu tư XDCB là quá trình phân phối và sử dụng một
phần vốn tiền tệ từ NSNN để đầu tư tái sản xuất tài sản cố định nhằm từng
bước tăng cường, hoàn thiện, hiện đại hoá cơ sở vật chất kỹ thuật, năng lực
sản xuất, phục vụ đáp ứng yêu cầu thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của
Nhà nước về bảo đảm an ninh quốc phòng, quản lý nhà nước và phát triển
KTXH trong từng thời kỳ.”
Các đặc điểm chi ngân sách Nhà nước cho đầu tư xây dựng cơ bản,
bao gồm:
Thứ nhất, chi NSNN cho đầu tư XDCB là khoản chi lớn nhưng không
có tính ổn định.
Thứ hai, xét theo mục đích KTXH và thời hạn tác động thì chi NSNN
cho đầu tư XDCB mang tính chất chi cho tích lũy.
Thứ ba, nguồn hình thành nên NSNN chủ yếu là từ nguồn thu thuế của
các chủ thể trong nền kinh tế, nguồn vay nợ của Chính phủ nên chi NSNN
cho đầu tư XDCB có mối quan hệ chặt chẽ, tác động trực tiếp đến hoạt động
của các chủ thể trong nền kinh tế.
iv
Chi NSNN cho đầu tư XDCB nhằm để trang trải các chi phí cho việc
đầu tư xây dựng mới, mở rộng, cải tạo và hiện đại hóa các công trình xây
dựng có tính chất và quy mô khác nhau, với nhiều loại chi phí khác nhau. Vì
vậy, nội dung chi NSNN cho đầu tư XDCB rất đa dạng và phức tạp. Trong
công tác quản lý, người ta có thể sử dụng những tiêu thức nhất định để xác
định các nội dung chi NSNN cho đầu tư XDCB.
- Theo tính chất và mục đích sử dụng của nguồn vốn, nguồn vốn NSNN
để chi đầu tư XDCB bao gồm nguồn vốn đầu tư phát triển của NSNN, nguồn
vốn sự nghiệp của NSNN và nguồn vốn các chương trình mục tiêu của
NSNN.
- Theo phân cấp nhiệm vụ chi NSNN, chi NSNN cho đầu tư XDCB bao
gồm chi đầu tư XDCB các dự án đầu tư do trung ương quản lý và chi đầu tư
XDCB các dự án đầu tư do địa phương quản lý.
- Theo tính chất và quy mô của dự án đầu tư xây dựng, các dự án đầu tư
được chia thành dự án quan trọng quốc gia, dự án nhóm A, dự án nhóm B và
dự án nhóm C.
- Theo cơ cấu công nghệ của vốn đầu tư, nội dung chi NSNN cho đầu
tư XDCB bao gồm chi vốn xây dựng, chi vốn thiết bị và chi khác của dự án
đầu tư. Các chủ đầu tư của các dự án đầu tư xây dựng có trách nhiệm lập và
trình thẩm định, phê duyệt dự toán chi phí của dự án đầu tư xây dựng.
- Theo mức độ thực hiện của dự án đầu tư bao gồm chi cho các dự án
đã hoàn thành, chi cho các dự án chuyển tiếp và chi dự án đầu tư xây dựng
khởi công mới.
“Kiểm soát chi NSNN cho đầu tư XDCB ở KBNN là việc KBNN kiểm
tra, xem xét các căn cứ, điều kiện cần và đủ theo quy định của Nhà nước để
xuất quỹ NSNN chi trả, thanh toán cho các dự án đầu tư XDCB nguồn vốn
NSNN theo yêu cầu của chủ đầu tư, đồng thời phát hiện và ngăn chặn các
v
khoản chi trái với quy định của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền”
Các nguyên tắc kiểm soát chi ngân sách nhà nước cho đầu tư xây dựng cơ
bản, bao gồm:
- Kiểm soát thanh toán chi NSNN cho đầu tư XDCB phải đúng đối tượng.
- Thực hiện nghiêm chỉnh trình tự đầu tư và xây dựng, có đủ các tài liệu
thiết kế và dự toán được duyệt.
- Đúng mục đích, đúng kế hoạch
- Theo mức độ khối lượng thực tế hoàn thành kế hoạch và chỉ trong
phạm vi giá dự toán được duyệt
Về quy trình kiểm soát chi ngân sách Nhà nước cho đầu tư xây dựng cơ bản
ở KBNN quận bao gồm 4 bước:
(1) tiếp nhận và kiểm tra hồ sơ ban đầu;
(2) kiểm soát cam kết chi đầu tư (nếu có);
(3) kiểm soát hồ sơ từng lần tạm ứng hoặc thanh toán;
(4) quyết toán vốn đầu tư.
Chương 2: Thực trạng kiểm soát chi NSNN cho đầu tư XDCB tại
KBNN Nam Từ Liêm
Bên cạnh các thông tin chung về KBNN Nam Từ Liêm, luận văn đã đề
cập đến các nội dung bao gồm: Quá trình hình thành và phát triển, Cơ cấu tổ
chức và bộ máy quản lý của KBNN Nam Từ Liêm, tình hình chi ngân sách
Nhà nước cho đầu tư xây dựng cơ bản trên địa bàn quận Nam Từ Liêm
Phân tích thực trạng kiểm soát chi NSNN cho đầu tư XDCB tại KBNN
Nam Từ Liêm được thực hiện bằng cách kết hợp các phương pháp tổng hợp,
phân tích, so sánh các số liệu thứ cấp và các số liệu sơ cấp mà tác giả thu thập
được. Các số liệu thứ cấp bao gồm các báo cáo tổng kết công tác kiểm soát chi
NSNN cho đầu tư XDCB của KBNN Nam Từ Liêm, baó cáo tổng kết hoạt động
của KBNN Nam Từ Liêm… Dữ liệu được thu thập nhằm mục đích đánh giá,
phân tích thực trạng kiểm soát chi NSNN cho đầu tư XDCB qua KBNN Nam
vi
Từ Liêm.
- Phân tích thực trạng quy trình kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản
theo cơ chế một cửa
- Phân tích thực trạng thực hiện kiểm soát chi NSNN cho đầu tư XDCB
tại KBNN Nam Từ Liêm, bao gồm:
+ Tình hình tiếp nhận, kiểm tra hồ sơ ban đầu
+ Tình hình thực hiện kiểm soát cam kết chi đầu tư XDCB
+ Tình hình kiểm soát thanh toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản
+ Tình hình tạm ứng vốn đầu tư xây dưng cơ bản
+ Tình hình giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản
+ Tình hình từ chối thanh toán chi đầu tư XDCB
+ Tình hình kiểm soát khi dự án, công trình đã được duyệt quyết toán
- Phân tích thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin trong kiểm soát
chi đầu tư xây dựng cơ bản
Trong giai đoạn 2014- 2016 đối với lĩnh vực kiểm soát chi đầu tư XDCB,
KBNN Nam Từ Liêm đã đảm nhận xuất sắc vai trò “chốt chặn cuối cùng” của
NSNN trước khi đồng vốn lưu thông ra ngoài, thể hiện qua các kết quả sau:
Thứ nhất, KBNN Nam Từ Liêm đã tuân thủ thủ tốt quy trình kiểm soát chi
ngân sách nhà nước cho đầu tư XDCB.
Thứ hai, KBNN Nam Từ Liêm đã thực hiện tốt công tác tham mưu cho
các sở, ban ngành địa phương trong lĩnh vực quản lý chi đầu tư XDCB .
Thứ ba, KBNN Nam Từ Liêm đã đạt được nhiều tiến bộ đáng kể trong
công tác cải cách hành chính về kiểm soát vốn đầu tư XDCB.
Thứ tư, KBNN Nam Từ Liêm đã triển khai thực hiện thành công công
tác kiểm soát cam kết chi
Bên cạnh những kết quả đạt được như đã nêu ở trên, từ thực tế trong
quá trình kiểm soát chi vốn đầu tư XDCB tại KBNN Nam Từ Liêm đã bộc lộ
những hạn chế, cụ thể.
vii
Thứ nhất, quy trình kiểm soát thanh toán vốn đầu tư XDCB còn nhiều
hạn chế về phạm vi, nội dung, quy định về tạm ứng và thu hồi tạm ứng, thời
hạn giải ngân.
Thứ hai, việc thực hiện quản lý, kiểm soát cam kết chi còn chậm, chưa
đảm bảo thời gian quy định.
Thứ ba, hạn chế về cơ chế phối hợp thực hiện với chủ đầu tư và cơ
quan tài chính
Thứ tư, hạn chế về năng lực của cán bộ kiểm soát chi cũng như các chủ
đầu tư và nhà thầu thi công
Thứ năm, ứng dụng tin học trong kiểm soát chi chưa theo kịp nhu cầu quản lý
Về nguyên nhân của các hạn chế trên :
Thứ nhất, do sự phức tạp, đan xen, chồng chéo của hệ thống chính
sách, văn bản chế độ về đầu tư XDCB
Thứ hai, áp lực giải ngân vào những tháng cuối năm cũng là thời điểm
kết thúc niên độ ngân sách cho đầu tư XDCB.
Thứ ba, chất lượng cán bộ kiểm soát chi đầu tư vốn XDCB của
KBNN Nam Từ Liêm còn chưa đồng đều
Thứ tư, công tác phối hợp giữa bộ phận kiểm soát chi và bộ phận kế
toán trong công tác kiểm soát chi đầu tư XDCB tại KBNN Nam Từ Liêm còn
chưa đồng bộ
Chương 3: Định hướng giải pháp nhằm tăng cường kiểm soát chi
NSNN cho đầu tư XDCB tại KBNN Nam Từ Liêm
Mục tiêu đối với kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản tại KBNN Nam Từ
Liêm không nằm ngoài mục tiêu của cả hệ thống KBNN. Xét trên nhiều khía cạnh,
công tác kiểm soát chi NSNN cho đầu tư XDCB của hệ thống KBNN cần đạt là:
Thứ nhất, góp phần chống thất thoát lãng phí trong công tác quản lý chi
đầu tư XDCB
viii
Thứ hai, hoàn thiện công tác kiểm soát thanh toán vốn đầu tư XDCB để
bảo đảm tính đồng bộ, hiện đại
Thứ ba, nâng cao vai trò của KBNN là cơ quan kiểm soát chi NSNN
cho đầu tư XDCB
Thứ tư, qua công tác kiểm soát chi đầu tư XDCB, KBNN tham mưu
với các Bộ, Ngành trong việc hoạch định chính sách quản lý đầu tư
Thứ năm, hiện đại hóa hệ thống công nghệ thông tin trong công tác
kiểm soát thanh toán
Về định hướng hoàn thiện, tăng cường công tác kiểm soát chi qua KBNN là :
- Hoàn thiện cơ chế chính sách và quy trình nghiệp vụ Kho bạc Nhà
nước gắn với tiến trình cải cách hành chính cụ thể.
- Hiện đại hóa công nghệ thông tin của hệ thống Kho bạc Nhà nước
trên nền tảng hệ thống TABMIS hướng tới hình thành hệ thống thông tin tài
chính tích hợp.
- Kiện toàn tổ chức bộ máy và phát triển nguồn nhân lực.
Một số giải pháp tăng cường công tác Kiểm soát chi NSNN cho đầu tư
XDCB qua Kho bạc Nhà nước Nam Từ Liêm:
- Nhóm giải pháp chung mang tính phối hợp để khắc phục những tồn tại
trong cơ chế quản lý vốn đầu tư
- Tăng cường công tác kiểm tra và tự kiểm tra trong quá trình kiểm soát
chi đầu tư xây dựng cơ bản
- Nhóm giải pháp mang tính nghiệp vụ nhằm hoàn thiện, tăng cường quy
trình kiểm soát chi NSNN cho đầu tư XDCB
+ Giải pháp hoàn thiện tiếp nhận, kiểm tra hồ sơ ban đầu
+ Giải pháp tăng cường kiểm soát tạm ứng vốn đầu tư
+ Giải pháp tăng cường kiểm soát thanh toán khối lượng hoàn thành
ix
- Thực hiện tốt công tác tổ chức cán bộ, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình
độ chuyên môn, phẩm chất đạo đức của cán bộ làm công tác kiểm soát chi
- Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin
Một số kiến nghị với các cơ quan liên quan, cụ thể:
- Kiến nghị với Bộ Tài chính
+ Quy định thống nhất thời hạn thanh toán vốn đầu tư XDCB ổn định
trong một thời kỳ dài
+ Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát về công tác quản lý
tài chính của chủ đầu tư các dự án đầu tư XDCB nguồn vốn NSNN
+ Hệ thống văn bản pháp quy và quy chế, văn bản hướng dẫn tổ chức
thực hiện Quy trình kiểm soát chi cũng cần được sớm tích hợp, bổ sung sửa
đổi và hoàn thiện
+ Hoàn thiện, chế độ tiêu chuẩn định mức chi NSNN
- Kiến nghị với các Bộ, ngành, Thành phố Hà Nội quyết định đầu tư dự án
+ Hoàn thiện khâu phân bổ kế hoạch vốn
+ Nâng cao chất lượng đấu thầu
+ Nâng cao chất lượng quyết toán vốn đầu tư
+ Xử lý triệt để nợ đọng trong XDCB
+ Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giảm sát
- Kiến nghị với Kho bạc Nhà nước Trung ương
+ Sớm hoàn thiện quy trình kiểm soát thanh toán đầu tư XDCB và vốn
sự nghiệp có tính chất đầu tư trong nước qua KBNN
+ Xây dựng hoàn thiện quy trình kiểm tra, kiểm soát nội bộ và hướng
dẫn cụ thể hoạt động kiểm tra hiện trường thi công công trình về nội dung,
thời gian kiểm tra.
+ Tổ chức các lớp tập huấn về nghiệp vụ cho cán bộ được giao nhiệm
vụ kiểm soát thanh toán vốn
x
+ Xây dựng chương trình tin học trong quản lý kiểm soát thanh toán
đầu tư XDCB ở KBNN thống nhất trên toàn quốc
+ Thực hiện tích hợp quy trình kiểm soát chi đầu tư XDCB tại KBNN
theo hướng thống nhất quy trình và tập trung đầu mối.
Trước sự cấp thiết của bối cảnh thực tế, tác già đã thực hiện nghiên cứu
đề tài: “Kiểm soát chi ngân sách Nhà nước cho đầu tư xây dựng cơ bản tại
KBNN Nam Từ Liêm”. Luận văn có kết cấu gồm ba chương đã có những
đóng góp cả về mặt lý luận và thực tiễn, cụ thể như sau:
Về mặt lý luận: Luận văn góp phần làm rõ hơn cơ sở lý luận về chi đầu
tư XDCB và kiểm soát chi NSNN cho đầu tư XDCB qua KBNN.
Về mặt thực tiễn: Trên cơ sở đánh giá thực trạng, làm rõ những kết quả đạt
được, chỉ ra những hạn chế, yếu kém trong công tác kiểm soát chi đầu tư XDCB
qua KBNN Nam Từ Liêm, luận văn đã đề xuất một số giải pháp chủ yếu có tính
khả thi nhằm tăng cường công tác kiểm soát chi đầu tư XDCB tại KBNN Nam Từ
Liêm. Luận văn có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo cho các chủ đầu tư, ban
quản lý dự án; đồng thời có thể làm tài liệu phục vụ đào tạo, giảng dạy, học
tập và nghiên cứu bổ ích, có giá trị cho cán bộ, công chức KBNN Nam Từ
Liêm nói riêng và hệ thống KBNN nói chung.
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
----------
ĐẶNG THÙY DUNG
KIỂM SOÁT CHI NGÂN SÁCH
NHÀ NƯỚC CHO ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN
TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC NAM TỪ LIÊM
CHUYÊN NGÀNH: KINH TẾ VÀ QUẢN LÝ THƯƠNG MẠI
Người hướng dẫn khoa học:
PGS.TS. NGUYỄN VĂN TUẤN
HÀ NỘI - 2017
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Đầu tư xây dựng cơ bản là một hoạt động quan trọng của nền kinh tế
quốc dân và là một trong những điều kiện đảm bảo thắng lợi sự nghiệp CNH,
HDH đất nước. Hoạt động đầu tư XDCB góp phần tạo ra cơ sở vật chất, kết
cấu hạ tầng kỹ thuật cho xã hội, là nhân tố quyết định sự thay đổi, chuyển
dịch cơ cấu kinh tế của mỗi quốc gia, thúc đẩy sự tăng trưởng và phát triển
kinh tế- xã hội của đất nước. Tốc độ, quy mô tăng trưởng của đầu tư XDCB
có tầm quan trọng đặc biệt, ảnh hưởng lớn đến tốc độ tăng trưởng của nền
kinh tế, cũng như trong việc thực hiện các mục tiêu kinh tế - xã hội đã đề ra.
Ở nước ta, hàng năm vốn đầu tư của toàn xã hội chiếm tỷ trọng lớn trong
tổng sản phẩm quốc nội. Trong đó, ngân sách Nhà nước đã dành trên 30% để chi
cho đầu tư xây dựng cơ bản để hình thành nên các công trình có tính chất trọng
điểm quốc gia, các công trình có khả năng thu hồi vốn thấp và các công trình
mang tính chất chiến lược dài hạn. Do đó, việc sử dụng có hiệu quả vốn đầu tư
xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước có một vai trò đặc biệt quan trọng đối với
sự phát triển KTXH của quốc gia nói chung và từng địa phương nói riêng và đặt
ra một nhiệm vụ không đơn giản đối với hệ thống Kho Bạc Nhà nước là làm sao
để kiểm soát nguồn vốn này một cách tiết kiệm, tránh lãng phí, thất thoát.
Nhìn chung, cùng với quá trình đổi mới nền kinh tế thì các cơ chế và
chính sách quản lý vốn đầu XDCB trong những năm gần đây cũng đã có những
tiến bộ nhất định. Đặc biệt là từ khi Kho bạc Nhà nước thực hiện triển khai dự
án TABMIS ( Hệ thống thông tin quản lý ngân sách và Kho bạc) thì công tác
kiểm soát chi NSNN cho đầu tư XDCB qua hệ thống Kho bạc Nhà nước đã đạt
được những hiệu quả đáng kể, giúp cho quá trình quản lý, kiểm soát đồng bộ,
rõ ràng, có hệ thống, tạo được những chuyển biến tích cực. Công tác lập, duyệt,
phân bổ dự toán được chú trọng hơn về chất lượng và thời gian…
2
Tuy nhiên, trên thực tế bên cạnh những mặt đã đạt được còn tồn tại nhiều
hạn chế, công tác kiểm soát chi NSNN cho đầu tư XDCB qua KBNN nói chung
và KBNN Nam Từ Liêm nói riêng đã bộc lộ không ít những bất cập ở nhiều
khâu, còn trường hợp bị động, nhiều vấn đề cấp bách chưa đáp ứng kịp thời gây
ra tình trạng lãng phí, thất thoát, kém hiệu quả. Do vậy, làm ảnh hưởng đến hiệu
quả quản lý của các cơ quan chức năng tác động tiêu cực đến hiệu quả sử dụng
nguồn vốn đầu tư XDCB của Nhà nước, chưa đáp ứng yêu cầu quản lý về cải
cách thủ tục hành chính trong xu thế đẩy mạnh mở cửa và hội nhập quốc tế.
Trong điều kiện nguồn lực kinh tế của nước ta còn hạn hẹp, để vốn đầu
tư XDCB qua KBNN Nam Từ Liêm hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình, góp
phần tích cực trong việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng CNH, HDH
thúc đẩy tăng trưởng, phát triển kinh tế xã hội, nâng cao vị thế đất nước và
chủ động để hội nhập quốc tế thì vấn đề đặt ra là phải tăng cường kiểm soát
nguồn vốn này một cách chặt chẽ và có hiệu quả, xuyên suốt từ các khâu tiếp
nhận hồ sơ, tạm ứng, thanh toán vốn đầu tư, bố trí vốn kế hoạch, hay quy
trình kiểm soát cam kết chi,…
Xuất phát từ yêu cầu trên, tôi xin chọn đề tài: “Kiểm soát chi ngân
sách Nhà nước cho đầu tư xây dựng cơ bản tại KBNN Nam Từ Liêm” để
nghiên cứu làm luận văn Thạc sĩ nhằm góp phần làm rõ những bất cập trong
công tác kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản qua KBNN Nam Từ Liêm từ
đó đề xuất giải pháp khắc phục những bất cập này, để việc kiểm soát chi
NSNN cho đầu tư XDCB tại KBNN Nam Từ Liêm được hoàn thiện một cách
có hệ thống và khoa học.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu:
Đến nay đã có nhiều bài viết, công trình nghiên cứu khoa học viết về
lĩnh vực này như:
Đề tài nghiên cứu khoa học KBNN “Một số giải pháp hoàn thiện công
tác kiểm soát chi đầu tư qua KBNN Quảng Trị” của Võ Xuân Tịnh (2014).
3
Trong đề tài này, tác giả đã đánh giá thực trạng công tác kiểm soát chi đầu tư
công qua KBNN Quảng Trị từ năm 2009 đến năm 2013. Trên cơ sở đó, tác giả
đã hệ thống các giải pháp hoàn thiện công tác kiểm soát chi đầu tư công qua
KBNN Quảng Trị, bao gồm: Kiện toàn tổ chức bộ máy, cán bộ kiểm soát chi
đầu tư; Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và giám sát chi đầu tư công từ
NSNN; Phối hợp chặt chẽ giữa các Ban, ngành liên quan trong quản lý đầu tư
công từ NSNN.
Đề tài Luận văn thạc sĩ “Giải pháp tăng cường kiểm soát chi đầu tư
XDCB từ nguồn vốn NSNN qua KBNN Lâm Bình - Tuyên Quang” của
Nguyễn Thị Ngọc Thủy (2015). Luận văn đã chỉ ra được những định hướng
để hoàn thiện quy trình kiểm soát chi tại KBNN Lâm Bình. Tuy nhiên, luận
văn chỉ dừng lại trên bình diện phân tích, đánh giá tại một địa phương nghèo,
mặt bằng KTXH không cao, các dự án còn ít và tính chất không quá phức tạp.
Đề tài Luận văn thạc sĩ “Nâng cao chất lượng công tác kiểm soát
thanh toán vốn đầu tư thuộc ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước Ba
Đình” của Trần Xuân Hiệp (2013). Luận văn đã phân tích được thực trạng
công tác kiểm soát thanh toán vốn đầu tư qua KBNN quận Ba Đình, chỉ rõ kết
quả đạt được và hạn chế đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lượng công
tác kiểm soát thanh toán vốn đầu tư, kiến nghị với các cơ quan chức năng
nhằm nâng cao vai trò của KBNN trong việc kiểm soát thanh toán vốn đầu tư
nói chung và KBNN Ba Đình nói riêng. Tuy nhiên các gải pháp của tác giả
vẫn còn khái quát chưa được cụ thể.
Ngoài ra, trên Tạp chí quản lý Ngân quỹ Quốc gia có rất nhiều bài viết
đề cập đến kiểm soát chi đầu tư XDCB, ví dụ như: “Tạm ứng và thu hồi tạm
ứng vốn đầu tư - những vấn đề rút ra từ thực tiễn”, (Lê Hồ Thanh Tâm, 2013)
Tạp chí quản lý Ngân quỹ Quốc gia, số 132, trang 22-23; “Triển khai thực
hiện cam kết chi qua KBNN trong điều kiện vận hành TABMIS”, ( Ths Phạm
Bình, 2013) Tạp chí quản lý Ngân quỹ Quốc gia, số 138, trang 17-19; “Quản
4
lý và kiểm soát cam kết chi NSNN quan KBNN: 7 nhóm giải pháp nâng cao
hiệu quả thực hiện” (Vĩnh Sang, 2014) Tạp chí quản lý Ngân quỹ Quốc gia,
số 139+140, trang 50-54; “Một số giải pháp tăng cường quản lý tạm ứng và
thu hồi tạm ứng trong công tác kiểm soát thanh toán các dự án đầu tư sử
dụng vốn NSNN qua KBNN”, tác giả Trương Thị Tuấn Linh, 2014. Tạp chí
quản lý Ngân quỹ Quốc gia, số 144, trang 18-19; “Một số giải pháp nhằm
đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư năm 2014”, (Nguyễn Thị Hồng Thúy,
2014) Tạp chí quản lý Ngân quỹ Quốc gia, số 146, trang 29-31; “Nâng cao
hiệu quả kiểm soát và giải ngân vốn đầu tư”, (Lâm Hồng Cường, 2014) Tạp
chí quản lý Ngân quỹ Quốc gia, số 150, trang 16-18...
Tóm lại, các nghiên cứu của các tác giả trên đã có những đóng góp nhất
định, giúp cho các nhà quản lý có cái nhìn rõ hơn về thực trạng, những kết
quả, những yếu kém, tồn tại trong công tác kiểm soát chi đầu tư XDCB qua
KBNN. Tuy nhiên, các nghiên cứu trên chưa chỉ ra được đâu là khâu yếu
kém trong công tác kiểm soát chi đầu tư XDCB. Mặt khác trong giai đoạn
hiện nay cũng cần có những đánh giá mang tính cập nhật hơn sau khi triển
khai TABMIS và cam kết chi tại KBNN nói chung và KBNN Nam Từ Liêm
nói riêng.
Xuất phát từ những lý do trên học viên đã lựa chọn đề tài “Kiểm soát
chi Ngân sách Nhà nước cho đầu tư XDCB tại KBNN Nam Từ Liêm” để tiếp
tục nghiên cứu vấn đề cấp thiết này. Tác giả đã kế thừa và phát huy có chọn
lọc các lý thuyết nghiên cứu của các tác giả trước đó để làm rõ hơn một số
vấn đề về công tác kiểm soát chi đầu tư XDCB, đề ra các giải pháp nhằm góp
phần thực hiện tốt hơn công tác kiểm soát chi đầu tư XDCB qua KBNN Nam
Từ Liêm trong giai đoạn hiện nay và những năm tiếp theo.
3. Mục đích nghiên cứu đề tài
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận về kiểm soát chi NSNN cho đầu tư XDCB
qua hệ thống Kho bạc Nhà nước.
5
- Dựa trên những vấn đề lý luận và kiểm soát chi NSNN qua KBNN để
phân tích đánh giá thực trạng công tác kiểm soát chi NSNN cho đầu tư XDCB
tại KBNN Nam Từ Liêm nhằm làm rõ những mặt tích cực, hạn chế và xác
định nguyên nhân gây ra hạn chế đó. Từ đó để tìm ra phương hướng, đề xuất
các giải pháp nhằm nâng cao nghiệp vụ kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản
qua Kho bạc Nhà nước Nam Từ Liêm nói riêng và hệ thống Kho bạc Nhà
nước nói chung, góp phần tăng hiệu quả đầu tư, giảm thiểu lãng phí thất thoát
trong thời gian tới.
4. Đối tượng, giới hạn và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Công tác KSC NSNN cho đầu tư XDCB tại
KBNN Nam Từ Liêm.
Phạm vi nghiên cứu: Chỉ nghiên cứu các vấn đề liên quan đến công tác
KSC NSNN cho đầu tư xây dựng cơ bản tại KBNN Nam Từ Liêm như khái
niệm, nguyên tắc, quy trình kiểm soát chi NSNN cho đầu tư XDCB.
Về không gian: Tại KBNN Nam Từ Liêm
Về thời gian: Từ năm 2014-2016
5. Phương pháp nghiên cứu
Vận dụng tổng hợp phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện
chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử, các phương pháp phân tích tổng hợp, thống
kê, so sánh, mô hình hóa các kiến thức ngành thuộc lĩnh vực đầu tư xây dựng
cơ bản và các quy định hiện hành của Nhà nước và các ngành có liên quan.
Phương pháp chọn địa điểm nghiên cứu
- Quận Nam Từ Liêm, TP Hà Nội được chọn là địa điểm nghiên cứu.
Phương pháp thu thập thông tin, số liệu
Thu thập dữ liệu thứ cấp: Được sử dụng để thu thập các dữ liệu thứ cấp
bên trong như các báo cáo tổng kết công tác kiểm soát chi NSNN cho đầu tư
XDCB của KBNN Nam Từ Liêm, baó cáo tổng kết hoạt động của KBNN Nam
Từ Liêm,… và dữ liệu thứ cấp bên ngoài như: các sách chuyên khảo, bài báo,
