Đồ dùng sáng tạo đối với hoạt động giúp trẻlàm quen TPVH

Đồ dùng sáng tạo đối với họạt động giúp trẻ LQvới TPVH
Phần I : Phần mở đầu
I . Lý do chọn đề tài
Văn học Việt Nam từ lâu đã trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu
đợc trong mỗi ngời. Ngay từ khi sinh ra, lời ru ầu ơ, mợt mà của ngời mẹ đã
giúp em bé dịu đi tiếng khóc, và đa bé vào giấc ngủ sâu lắng, nhẹ nhàng.
Những áng thơ hay, hay những câu truyện kể ngày xửa, ngày xa rất đỗi
bình dị nhng cứ mãi âm hởng, ngân nga trong tâm hồn chúng ta.Tình yêu
đối với văn, với thơ nh đã ngấm vào huyết quản của mỗi ngời. Một câu ca
dao, tục ngữ ngắn gọn- chính là một kinh nghiệm rất quý báu mà cha ông ta
đã đúc kết và truyền lại từ đời này, sang đời khác. Từ những câu truyện cổ
tích, hay ngụ ngôn tuy ngắn gọn nhng là những ớc mơ về một cuộc sống
ấm no, hạnh phúc, là những bài học mang tính nhân văn cao cả.
Bởi vậy, trong tất cả các môn học của lứa tuổi mầm non,Làm quen
với tác phẩm văn học luôn đợc trẻ đón nhận một cách say mê. Và chính
môn học này là môn học mang lại những hình ảnh giáo dục cao, để lại
những ấn tợng mạnh mẽ, lâu dài trong tâm hồn trẻ..
Điều trăn trở của ngời giáo viên là làm thế nào để truyền tải hết những
cái hay, cái đẹp trong nhà trờng, những bài học giáo dục mà tác phẩm mang
lại với hiệu quả cao nhất, tạo cho trẻ ham thích sáng tạo ra cái đẹp trong
cuộc sống.
Năm học này, nâng cao chất lợng hoạt động làm quen với tác phẩm
văn học đã trở thành chuyên đề chính và sẽ tiếp tục phát triển trong năm học
tới. Qua thực tế, thực hiện chuyên đề Làm quen tác phẩn văn học tôi nhận
thấy, để phát huy đợc những hiệu quả tối đa mà một tác phẩm văn học mang
lại về nội dung, hình ảnh,về những bài học giáo dục thì bên cạnh những lời
kể truyền cảm của giáo viên, cần phải có sự trợ giúp của
Đồ dùng sáng tạo đối với họạt động giúp trẻ LQvới TPVH
2
các đồ dùng trực quan sáng tạo nh: Đa những hình ảnh rối ngộ nghĩnh vào
tiết học, hay dùng những đồ dùng hiện đại hơn nh minh hoạ truyện bằng

những hình ảnh hoạt hình sinh động.
Nhờ có những đồ dùng sáng tạo này, trẻ có ấn tợng mạnh hơn cả tác
phẩm văn học. Chúng khơi gợi ở trẻ tình yêu, niềm say mê muốn khám phá
các tác phẩm văn học.
Với ý đồ đó, tôi mạnh dạn chọn Đề tài nghiên cứ:
Những đồ dùng sáng tạo đối với hoạt động giúp trẻ làm quen với tác
phẩm văn học
II) Những thuận lợi và khó khăn:
1_ Thuận lợi:
- Đợc sự ủng hộ của Phòng giáo dục và Ban giám hiệu trờng mầm non
Quỳnh Lôi, các đồng nghiệp, và giáo viên cùng lớp đã khích lệ tạo điều kiện
cho tôi hoàn thành tốt đề tài.
- Là năm cuối triển khai chuyên đề nâng cao chất lợng hoạt động làm
quen với văn học và chữ viết cho trẻ mầm non.
- Đợc dự kiến tập chuyên đề các trờng trong quận
- Đợc học qua lớp tập huấn múa rối của hội nghệ sĩ sân khấu Việt Nam
do phòng Giáo dục tổ chức.
- Hai giáo viên trong lớp đều hết lòng yêu nghề, mến trẻ, mong muốn
đem lại cho trẻ niềm vui và những đIều tốt đẹp nhất.
2 . Khó khăn:
- Nhận thức của trẻ không đồng đều do thể lực một số trẻ yếu
- Trờng nằm trong khu lao động nên ý thức của phụ huynh trong việc dạy
bảo thêm cho trẻ ở nhà còn hạn chế.
- Nhiều trẻ quá hiếu động không tập trung trong giờ học.
Đồ dùng sáng tạo đối với họạt động giúp trẻ LQvới TPVH
3
- Là giáo viên có tuổi đời và tuổi nghề còn trẻ, còn ít kinh nghiệm nên
còn nhiều lúng túng khi viết sáng kiến kinh nghiệm.
3. Tự đánh giá bản thân
a. Ưu điểm

Tuổi còn trẻ, luôn nhiệt tình thạm gia các hoạt động giáo dục
-Thực sự yêu nghề mến trẻ, có ý thức học hỏi nghiên cứu để tìm ra
cách dạy tốt nhất.
- Luôn tìm tòi để có những đồ dùng dụng cụ phục vụ cho các tiết học
vừa mang tính thẩm mĩ cao, vừa đạt hiệu quả tốt khi sử dụng
b_ Nhợc điểm
-Là giáo viên trẻ nên kinh nghiệm giảng dạy và nghệ thuật lên lớp còn bị
hạn chế
-Từ những vấn đề trên nên tôi đã phải đề ra kế hoạch cụ thể để khắc
phục từng mặt nhằm nâng cao chất lợng các tiết. Đặc biệt tôi chú trọng vào
việc sáng tạo các đồ dùng trực quan thứ công cụ trợ giúp đắc lực, đặc biệt
quan trọng đa tôi đến thành công khi dạy trẻ làm quen với văn học.
4
Đồ dùng sáng tạo đối với họạt động giúp trẻ LQvới TPVH
PHầN II . NộI DUNG CHíNH
Thật vậy- việc sử dụng những đồ dùng trực quan trong hoạt động giúp
trẻ làm quen với văn học là cần thiết. Coi đó là một vấn đề nghiêm túc nên
tôi đã đề ra cho mình một kế hoạch soạn giảng và chẩn bị đồ dùng hợp lí để
đáp ứng yêu cầu của từng bài giảng sao cho thật phù hợp với hoàn cảnh của
lớp, với đặc điểm nhận thức, với nhu cầu thẩm mỹ của trẻ. Để đạt đợc điều
đó, tôi đã cùng giáo viên ở lớp khảo sát trình độ nhận thức của trẻ, điều tra
thực tế lớp. Từ đó có những kế hoạch làm những đồ dùng sáng tạo có thể là
còn nhỏ bé, nhng lại là những chi tiết đắt khi áp dụng vào thực tiễn.
1 . Điều tra thực tế lớp
a . Khảo sát trình độ nhận thức trẻ
Với sĩ số học sinh đầu năm học : 50 trẻ.
- Loại tốt : 3 trẻ(6%) - Loại TB : 21 trẻ(41%)
- Loại khá :26 trẻ (51%) - Cha đạt:1 trẻ(2%)
b . Khảo sát cơ sở vật chất
- Đã có các đồ dùng trực quan phục vụ cho việc dạy và học nh các bộ

tranh thơ truyện mẫu giáo.Tuy nhiên những đồ dùng đó còn có nhiều hạn
chế nh : còn đơn điệu, cha phát triển ở trẻ óc tởng tợng vô cùng phong phú ở
trẻ.
- Những đồ dùng tự tạo của cô và trẻ còn ít.
2 . Biện pháp khắc phục
a . Đối với trẻ
- Trong giờ học tôi luôn khen ngợi, động viên trẻ kịp thời để trẻ có hớng
học tập và đa ra các câu hỏi mở, khó dần đòi hỏi trẻ phải hoạt động, suy
nghĩ.
- Luôn khích lệ trẻ mạnh dạn tham gia vào các hoạt động LQTPVH
nh :
Đồ dùng sáng tạo đối với họạt động giúp trẻ LQvới TPVH
5
+ Khuyến khích trẻ sau khi học thơ truyện thì trẻ có thể kể lại truyện, đọc
thơ diễn cảm, và tập đóng kịch.
+ Trẻ tham gia cùng cô làm một số đồ dùng, đồ chơi:
Làm rối tay : cô may và khâu viền mép vải, còn trẻ nhồi vải, hoặc bông
làm đầu, làm tay
Làm rối ngón tay:cô và trẻ vẽ hình khuôn mặt nhân vật và gắn vào bao
ngón tay.
Làm rối dẹt: cô vẽ hình nhân vật còn trẻ tô mầu.
Làm tranh khuyết từ cô vẽ hình nhân vật ( hoặc một số hình ảnh có liên
quan đến nội dung truyện ), còn trẻ tô mầu
- Trẻ có thể vẽ tranh có nội dung của câu truyện hay bài thơ trẻ vừa học
- Ngoài ra ảnh hởng của gia đình cũng đóng góp phần không nhỏ vào
việc phát triển năng lực nhận thức. Nếu trẻ đợc tiếp xúc, làm quen với các
tác phẩm văn học ở mọi lúc mọi nơivà đợc ngời lớn chỉ bảo thì khả năng
lĩnh hội và cảm thụ văn học ở trẻ sẽ có nhiều cơ hội để nẩy nở và phát
triển.Chính vì vậy,trong buổi họp phụ huynh đầu năm và những lúc tiếp xúc
với các phụ huynh tôi và cô giáo ở lớp thớng xuyên tuyên truyền để các bậc

phụ huynh nắm đợc về ý nghĩa, mục đích, nhiệm vụ của việc thực hiện dạy
trẻ LQVTPVH để cùng phối hợp với nhà trờng chăm lo nuôi dạy con em
mình tốt hơn. Đồng thời chúng tôi vận động phụ huynh, và các trẻ su tầm,
ủng hộ cho lớp các đồ dùng nguyên vật liệu dễ kiếm nh : các loại vỏ hộp
( các hộp sữa, hộp nớc gội đầu, hộp bánh kẹo) ; các loại hột hạt (hạt gấc,
hạt bởi hạt na ). Vì từ những nguyên vật liệu đó bằng bàn tay khéo léo của
cô giáo, các trẻ có thể có ngay một ông vua đội vơng miện, một chàng thổ
dân ngộ nghĩnh hoặc một bà hoàng hậu với bộ xiêm y lộng lẫy từ những
chếc lông chim trắng muốt ghép thành- mà tất cả chỉ
từ một số quả cầu lông không đợc dùng nữa. Hay chỉ từ những vỏ bao diêm
nhỏ, và thêm vài que tăm cắm vào hai bên sờn là những chú cua bò
Đồ dùng sáng tạo đối với họạt động giúp trẻ LQvới TPVH
6
xinh xắn xuất hiện trớc những đôi mắt nhỏ đang tròn lên vì ngạc nhiên và
thích thú.
b. Tạo môi trờng văn học cho trẻ
* Hai giáo viên ở lớp cùng đầu t nghiên cứu để xây dựng cho trẻ một góc
văn học vừa đẹp để phát triển xúc cảm thẩm mĩ vứa đạt những yêu cầu của
một góc văn học.
- Dù vị trí của góc văn học là ở phía cuối của lớp học. Nhng bớc vào cửa
lớp, gây ngay ấn tợng cho trẻ là một nơi mang đầy mầu sắc cổ tích.Phần
không gian phía trên là một giàn cây thần kì với đủ loại quả mang mầu sắc
rực rỡ, mọc xen lẫn với những chiếc lá xanh mát, khoẻ mạnh. Trên tờng là
một bức tranh trang trí sinh động. Hình ảnh chàng hoàng tử đang đón nàng
Bạch Tuyết xinh đẹp sống trở lại. Cảnh sắc xung quanh nh đang reo vui
cùng hạnh phúc của hai ngời . mặt đất nở hoa chim chóc ríu rít bay lợn.
Những tán thông nghiêng mình reo vui. Nào thỏ, nào nai cùng nắm tay nhau
nhảy múa. Và vui nhất, có lẽ là bảy chú lùn ngộ nghĩnh. Niềm hân hoan ánh
trên những đôi mắt rạng ngời của các chú.
Cách làm:

+ Giàn cây thần kỳ : Đó là những dây quả nhựa nhiều mầu sắc nh : dây
quả táo, dây quả khế, quả dâu tây... Tôi bắc giàn dây thép hình tam giác
cho vừa và hợp với kiến trúc của ngôi nhà. Bên cạnh đó để tạo cảm giác cho
giàn cây rộng hơn, tất cả những quả, những lá trên cây đều đợc khoe trọn
vẹn vẻ đẹp của mình thì thay vì bắc giàn nằm ngang tôi đã đặt giàn cây ở
một độ chéo vừa phải khiến giàn cây thần kỳ lại càng đẹp hơn trong mắt trẻ.
+ Bức tranh "Nàng Bạch Tuyết và Bảy chú lùn" với nguyên liệu là bìa,
mầu nớc và bút vẽ tôi đã tạo nên một mầu xanh mat mắt trong góc văn học.
Đó là cảnh nền trời mây, thảm cỏ có hàng thông vi vút. Còn các nhân
Đồ dùng sáng tạo đối với họạt động giúp trẻ LQvới TPVH
7
vật : Hoàng tử, Bạch Tuyết, bảy chú lùn, thỏ, hơu nai tôi làm bằng đề can
dán lên bìa để khi có thể, vẫn với nền đó, cảnh đó, nhng không phải là
truyện "Nàng Bạch tuyết và Bảy chú lùn" nữa mà truyện trẻ lại đợc gặp co
bé lọ lem với bà tiên, gặp 2 chú dê đen và trắng, 3 mẹ con nhà thỏ.
- Không chỉ đảm bảo tính thẩm mỹ, góc Cổ tích còn là một nơi đủ ánh
sáng, yên tĩnh, có một giá sách đẹp gồm những báo Hoạ Mi và truyện
tranh phù hợp lứa tuổiTrẻ có thể ngồi thoải mái đọc sách và đọc truyện
tranh khuyết từ chính là những bộ truyện cô và trẻ cùng làm trẻ còn có
thể lật, giở những bộ tranh trẻ tô, vẽ theo nội dung của câu truyện ,bài thơ đã
học và kể lại câu truyện, đọc lại bài thơ đó theo các bức tranh
- Ngoài ra, trong góc Cổ tích, tôi còn làm sẵn một khung quay tranh,
để trẻ có thể quay những tranh của câu truyện, thơ để xem hoặc vừa quay
tranh vừa kể theo nội dung tranh đó cho các bạn nghe.Từ khung quay này,
cô còn khuyến khích đựơc các trẻ về su tầm những truyện tranh ở nhà, dán
với nhau để đợc một bộ truyện tranh liên hoàn, làm phong phú thêm góc
cổ tích.
Khung quay tranh của tôi trông rất đơn giản. Nhng để đơn giản đợc nh
thế tôi đã thực sự phải suy nghĩ làm cách nào để tạo ra đợc một chiếc khung
quay đạt yêu cầu thẩm mỹ vừa dễ dàng sử dụng : có nghĩa là trục quay phải

tốt, tranh lắp vào phải đợc kéo ra kéo vào trơn tru, không đợc có sự cố, vì
nếu có sự cố khi quay tranh, cô thì có thể xử lý đợc, nhng nếu trẻ không sử
dụng đợc, trẻ sẽ nhanh chán, và khung quay sẽ vô tác dụng với trẻ. Hơn thế
nữa, để trẻ cũng có thể dùng đợc thì khung quay phải có thiết kế gọn
nhẹ phù hợp với tầm vóc của trẻ - để dùng đợc không chỉ trong góc văn học,
mà hoạt động ngoài trời trẻ cũng có thể xách khung quay tranh đó ra sân
chơi, hoặc để giờ tạo hình cô có thể cho trẻ xem các tranh mẫu, giờ
Đồ dùng sáng tạo đối với họạt động giúp trẻ LQvới TPVH
8
làm quen chữ cái, MTXQ, LQVT... Cô đều có thể cài tranh vào trục quay
cho trẻ xem.
Trăn trở với những ý nghĩ đó đã khiến tôi bật ra trong đầu một thiết kế
cho khung quay đa năng vừa tiện lợi, vừa đơn giản:
Chỉ là một khối hình chữ nhật rỗng, có kích thớc dày không quá 15cm,
bề mặt chỉ dày hơn khổ giấy A2, với 2 trục quay là hai chiếc ống nhựa, cán
cầm để quay là 01 chiếc đinh móc. Có một chút màu mè để hấp dẫn trẻ, là
do tôi đã dán đề can màu lên viền gỗ. Thế là đã có một chiếc khung quay
tranh đa năng xinh xắn giành cho các bé.
- Ngoài ra còn có một khung rối kéo dây cớc để trẻ có thể lồng các nhân
vật rối vào và kéo dây cớc điều khiển. Với khung rối này các trẻ đợc ngồi
hai bên kéo nhân vật vào ra hợp lý và nói lời thoại với nhau.
- Trên mặt các giá đồ chơi quanh góc Cổ tích và trên ô cửa sổ, còn đợc
trang trí bằng những hình ảnh, nhân vật cổ tích đợc làm theo kiểu rối dẹt:
những chú Dê hiền lành, bác gấu, hay con chó Sói độc ác Tất cả đều sống
động trớc mắt trẻ.
Nếu không có những đồ dùng trực quan đó, góc Cổ tích với trẻ có lẽ
chỉ là một th viện của ngời lớn thu nhỏ -khô khan với những bìa những gáy
sách. Trẻ sẽ nhanh cảm thấy nhàm chán, và những con chữ, hay những lời
kể của cô dù có thật truyền cảm cũng rồi sẽ khiến trẻ uể oải.
* Bên cạnh việc xây dựng nổi bật góc Cổ tích hai giáo viên ở lớp còn

có kế hoạch làm thêm các đồ dùng tự tạo, trang trí lớp học mang nội dung
giúp trẻ : LQVVH và chữ viết bằng nhiều hình thức:
- Ngoài cửa lớp vẽ trên xốp trang trí một toà lâu đài lộng lẫy nh một
trong những toà lâu của Một nghìn một đêm lẻ. Trong lớp học cũng
đợc trang hoàng theo một típ - hai chiếc cột vốn rất to và thô đã đợc tô trang
trí thành hai cột pháo đài đợc nối với nhau bởi chiếc cầu vòng cung bắc
ngang. Điểm trên tờng thành là những cành dơng xỉ, thi thoảng là
Đồ dùng sáng tạo đối với họạt động giúp trẻ LQvới TPVH
9