Một số biện pháp nâng cao chất lượng hình thành biểu tượng toán về tập hợp số lượng cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi a trường mầm non bình thuận

MỤC LỤC
PHẦN I: MỞ ĐẦU
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
III. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
IV. ĐỐI TƯỢNG VÀ KHÁCH THỂ NGHIÊN CỨU
V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
PHẦN II: NỘI DUNG
I. NHỮNG NỘI DUNG CHÍNH LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
II. THỰC TRẠNG HÌNH THÀNH BIỂU TƯỢNG TOÁN VỀ TẬP HỢP SỐ
LƯỢNG CHO TRẺ MẪU GIÁO 5 TUỔI A TRƯỜNG MẦM NON BÌNH
THUẬN
III. MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HÌNH THÀNH BIỂU
TƯỢNG TOÁN VỀ TẬP HỢP SỐ LƯỢNG CHO TRẺ MẪU GIÁO 5 TUỔI
1. Sử dụng đúng phương pháp hình thành biểu tượng về tập hợp, số lượng cho
trẻ Mẫu giáo 5 - 6 tuổi
2. Vận dụng các biện pháp dạy học linh hoạt, sáng tạo
IV. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC
V. BÀI HỌC KINH NGHIỆM
VI. KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG CỦA ĐỀ TÀI
PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
I. KẾT LUẬN
II. KIẾN NGHỊ

1


PHẦN I: MỞ ĐẦU
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Trong cuộc sống hằng ngày, trẻ mầm non có khả năng nhận biết một số
biểu tượng về toán từ rất sớm, song đó chỉ là kết quả của việc “tri giác trực tiếp".

Do đó, để trẻ nhận biết một số biểu tượng toán một cách sâu sắc, có hệ thống,
vai trò của giáo viên trong việc hình thành các biểu tượng toán cho trẻ từ lứa
tuổi mầm non là vô cùng quan trọng.Việc hình thành các biểu tượng toán giúp
trẻ làm quen với thế giới xung quanh, giải quyết được một số khó khăn trong
cuộc sống hàng ngày, rèn các thao tác tư duy như so sánh phân tích, tổng hợp,
khái quát hoá… Đồng thời, góp phần phát triển ngôn ngữ, giúp trẻ diễn đạt dễ
dàng hơn.
Toán học là môn học trong các chương trình từ trẻ mầm non đến phổ thông,
mà nhất là đối với trẻ mẫu giáo 5 tuổi lại càng quan trọng hơn là tạo tiền đề cho
trẻ có được những biểu tượng ban đầu về toán học, xây dựng ở trẻ khối óc có
khả năng ghi nhớ, tư duy nhằm kích thích trẻ hoạt động tìm tòi khám phá nhận
thức thế giới xung quanh phong phú, với các mối quan hệ, gợi ra những liên
tưởng độc đáo thực hiện một số phép biến đổi đơn giản như: Thêm, bớt, chia
nhóm đồ vật làm hai phần, biết phân biệt sự khác nhau về độ dài, chiều
rộng...Toán còn giúp trẻ có cảm xúc lành mạnh mang đến cho trẻ những tình
cảm cao đẹp tạo dựng cho trẻ phong cách sống.
Tích cực nhận thức của trẻ chính là sự chủ động linh hoạt của trẻ trong việc
tìm hiểu tiếp nhận cái mới và áp dụng kiến thức đó vào giải quyết các tình huống
của thực tiễn tích cực là bản chất vốn có của con người, đặc biệt là trẻ nhỏ.
Trẻ luôn có nhu cầu tìm tòi khám phá thế giới xung quanh, tính tích cực
nhận thức của trẻ chỉ được thực hiện thông qua các hoạt động khi hoạt động, trẻ
sử dụng các giác quan để thực hiện các nhiệm vụ tìm kiếm khám phá sinh vật
hiện tượng, trẻ thực hiện các thao tác tư duy, phân tích, so sánh, tổng hợp, khái
2


quát hóa để tự rút ra kết luận và đưa lời nhận định bằng ngôn ngữ của bản thân
mở rộng thêm vốn hiểu biết của mình, tuy nhiên trẻ hoạt động như thế này, mức
độ nhận thức ra sao lại phụ thuộc vào phương pháp và hình thức tổ chức hoạt
động của giáo viên.

Chính vì vậy, khi tổ chức các hoạt động cho trẻ ở trường Mầm non, đặc biệt
là hoạt động cho trẻ làm quen với Toán giáo viên cần phải tìm hiểu kỹ về đặc
điểm nhận thức, đặc điểm tâm sinh lý trẻ cũng như mục đích yêu cầu và nội
dung chương trình của hoạt động để có thể đưa ra những biện pháp phù hợp ở
trường Mầm non Bình Thuận, các cháu đã chủ động sáng tạo trong học tập, có
tính tích cực hứng thú trong mọi hoạt động qua các tiết học đạt hiệu quả tốt.
Môn học “Làm quen với toán” là bộ môn rất quan trọng đối với trẻ, nhằm
giúp trẻ tiếp xúc với mọi vật xung quanh, nhằm giải quyết những khó khăn thiết
thực trong đời sống của trẻ giúp trẻ giáo dục đạo đức, óc thẩm mỹ và phát triển
trí tuệ của trẻ. Những đặc điểm nổi bật về nhận thức các biểu tượng toán ban đầu
ở trẻ mẫu giáo, để xây dựng chương trình dạy phù hợp và đề ra hệ thống phương
pháp giảng dạy, các nguyên tắc giảng dạy phù hợp đối với trẻ mẫu giáo là việc
làm quan trọng đối với giáo viên mầm non.
Từ suy nghĩ đó tôi quyết tâm đầu tư nghiên cứu một số kinh nghiệm, biện
pháp dạy tốt môn toán ở trường mầm non trong năm học 2013 -2014 này. Tôi
luôn cố gắng phấn đấu tìm hiểu các biện pháp, phương pháp giảng dạy làm sao
cho các cháu tiếp thu bài một cách nhẹ nhàng, thoải mái và có hiệu quả. Chính
vì vậy tôi đã chọn sáng kiến này với mục đích đưa ra một số biện pháp:
“Một số biện pháp nâng cao chất lượng hình thành biểu tượng toán về
tập hợp số lượng cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi A trường mầm non Bình Thuận”
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
- Giúp trẻ phát triển khả năng quan sát, tìm tòi, so sánh, phát triển ngôn
ngữ, rèn luyện phương pháp tư duy và một số thói quen cẩn thận chính xác.
3


- Giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh về các mối quan hệ số lượng, kích
thước, hình dạng, vị trí trong không gian giữa các vật so với nhau.
- Giúp trẻ phát triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ thẩm mỹ, hình thành
những yếu tố đầu tiên về nhân cách con người.

- Giúp trẻ 5 tuổi chuẩn bị tốt tâm thế để bước vào trường tiểu học.
- Góp phần đổi mới cách dạy và cách học. Nhằm nâng cao chất lượng giáo
dục trong nhà trường mầm non.
III. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
1. Nghiên cứu cơ sở lý luận, cơ sở thực tiễn của việc cho trẻ làm quen với
toán ở trường Mầm non.
2. Nghiên cứu thực trạng của một số các biện pháp nâng cao chất lượng
hình thành biểu tượng toán về tập hợp số lượng cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi.
3. Đề xuất một số biện pháp nâng cao chất lượng hình thành biểu tượng
toán về tập hợp số lượng cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi.
IV. ĐỐI TƯỢNG VÀ KHÁCH THỂ NGHIÊN CỨU
1. Đối tượng nghiên cứu
Nghiên cứu một số biện pháp nâng cao chất lượng hình thành biểu tượng
toán về tập hợp số lượng cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi A trường mầm non Bình Thuận
2. Khách thể nghiên cứu
Trẻ mẫu giáo lớp 5 tuổi A trường Mầm non Bình Thuận huyện Đại Từ tỉnh
Thái Nguyên.
V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
* Phương pháp nghiên cứu lý luận
- Nghiên cứu nội dung chương trình, phương pháp, biện pháp hình thành
biểu tượng Toán cho trẻ Mẫu giáo, trong quá trình nghiên cứu lý luận, người
4


nghiên cứu cần phân tích, tổng hợp, so sánh.
* Phương pháp điều tra
- Điều tra thực tiễn hoạt động, hình thành biểu tượng Toán về tập hợp số
lượng cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi ở trường mầm non Bình Thuận.
* Phương pháp quan sát
- Quan sát là phương pháp được sử dụng rộng rãi trong nghiên cứu khoa

học, quan sát có mục đích nội dung, có kế hoạch và hệ thống, người nghiên cứu
theo dõi đối tượng theo trình tự thời gian thấy được thực trạng của quá trình
hình thành các biểu tượng Toán cho trẻ.
- Quan sát trực tiếp như dự tiết học, dự các hoạt động của trẻ, trò chuyện
với trẻ có thể quan sát gián tiếp như qua các sản phẩm hoạt động của trẻ.
* Phương pháp giảng giải
Giảng giải, phân tích để trẻ hiểu được
* Phương pháp trò chơi
Tổ chức các trò chơi giúp trẻ hiểu nhanh hơn, sâu sắc hơn về toán.
*Phương pháp thống kê toán học

PHẦN II: NỘI DUNG
I. ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH CỦA NHÀ TRƯỜNG VÀ CỦA LỚP 5
TUỔI A TRƯỜNG MẦM NO BÌNH THUẬN.
Năm học 2013 - 2014, trường Mầm non Bình Thuận với tổng số 350 cháu.
Trong đó 82 cháu 5 tuổi, 102 cháu 4 tuổi, 103 cháu 3 tuổi và 64 cháu 2 tuổi.
Được chia thành 10 lớp với tổng số cán bộ giáo viên 31 đồng chí, 3 cán bộ quản
lý, giáo viên 25, nhân viên 3, đang theo học đại học 8. Trường xây dựng khang
trang và là trường chuẩn quốc gia mức độ 1. Do vậy đã đáp ứng được yêu cầu
dạy và học của cô và trẻ.
5


Lớp 5 tuổi A với tổng số 42 cháu, trong đó có 26 trẻ nữ, 16 trẻ nam, 6 cháu
dân tộc. Nhìn chung trẻ ngoan, hiếu động thích đến trường, một số trẻ còn nhút
nhát chưa bạo dạn. Đa số khả năng nhận biết, phân biệt, so sánh các đối tượng
của trẻ còn chậm, khả năng tiếp thu bài chưa hiệu quả.
1. Thuận lợi
- Nhà trường và Phòng Giáo dục luôn quan tâm tới mọi hoạt động của giáo
viên nhất là việc nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ.

- Các bậc phụ huynh đã có sự quan tâm đến việc chăm sóc và giáo dục trẻ
vì vậy hầu hết trẻ trong lớp đều nhanh nhẹn, tích cực.
- Bản thân là một giáo viên có trình độ trên chuẩn, bản thân luôn tâm huyết
với nghề, luôn yêu nghề mến trẻ.
- Đội ngũ giáo viên nhà trường vững về chuyên môn, luôn nhiệt tình giúp
đỡ nhau trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ.
- Bản thân luôn được nhận được sự động viên, tin cậy, tín nhiệm của phụ
huynh học sinh.
2. Khó khăn
- Là giáo viên chủ nhiệm lớp 42 cháu, lớp học đông trẻ các cháu không
cùng một khả năng tiếp thu bài cùng một lúc.
- Khă năng nhận thức của trẻ không đồng đều, còn có nhiều cháu chậm, cá
biệt nên tôi phải quan tâm uốn nắn các cháu đó nhiều hơn.
- Lĩnh vực phát triển nhận thức và các hoạt động chung không đồng đều,
nhiều cháu rất lanh lẹ, hoạt bát, thông minh nhưng cũng không ít cháu chậm
chạp, ít vận động, ít nói đặt biệt với bộ môn toán lại còn nhiều điểm yếu, cháu
chỉ biết đếm từ 1-10 theo quán tính, chưa biết so sánh, phân tích, thêm bớt theo
quy trình, chưa biết tách gộp các nhóm số lượng, thậm chí cách dùng từ cho bộ
môn toán hầu như các cháu cũng không biết, lý do là các cháu chưa có nhiều kỹ
6


năng, vốn kinh nghiệm, mọi hoạt động về nề nếp xếp hàng, phải trái, trên dưới,
trước sau, to nhỏ còn lẫn lộn, nhất là các chữ số cháu chưa nhớ rõ, đây là một
khó khăn của lớp trong những ngày đầu trẻ mới đến trường.
- Đa số phụ huynh làm nghề nông nghiệp vất vả với công việc đồng ruộng
nên không thường xuyên quan tâm đến trẻ.
- Đồ cùng, học liệu phục vụ cho hoạt động cho trẻ làm quen với toán còn
hạn chế.
II. THỰC TRẠNG HÌNH THÀNH BIỂU TƯỢNG TOÁN VỀ TẬP

HỢP SỐ LƯỢNG CHO TRẺ MẪU GIÁO 5 TUỔI A TRƯỜNG MẦM
NON BÌNH THUẬN
Phải nói rằng đây là một trong những bộ môn đã được đổi mới qua chuyên
đề. Muốn cho các cháu tiếp xúc với Toán học được tốt, thì điều đầu tiên là tôi sẽ
phân loại các cháu. Không phải trong lớp các cháu đều có nhận thức như nhau,
nếu đặt câu hỏi dễ các cháu nhận thức nhanh sẽ không phát triển được trí thông
minh, nếu đặt câu hỏi khó các cháu nhận thức chậm sẽ không tiếp thu được bài.
Chính vì thế ngay từ đầu năm, tôi đã tiến hành khảo sát kiểm tra các kỹ năng về
tập hợp, số lượng, số thứ tự và đếm ở trẻ và phân các cháu thành ba đối tượng.
Như chúng ta đã biết, nội dung dạy trẻ các biểu tượng về toán được phân
bố đều trong chương trình dạy trẻ ở ba độ tuổi: Mẫu giáo bé, mẫu giáo nhỡ, mẫu
giáo lớn theo nguyên tắc từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp, đối với trực
quan để dạy làm quen với biểu tượng toán cũng cần rất nhiều về số lượng và yêu
cầu đồ dùng trực quan của từng tiết cũng khác nhau và phức tạp dần lên. Yêu
cầu dạy biểu tượng toán cho trẻ cần có đồ dùng trực quan chuẩn, chính xác. Tuy
nhiên trong quá trình tổ chức, hướng dẫn trẻ một số giáo viên thường hay mắc
phải một số nhược điểm:
+ Đồ dùng trực quan còn ít, đôi lúc chưa đủ dẫn đến việc luyện tập ít, nên
tiết học buồn tẻ không đem lại kết quả như mong muốn.
7


+ Một số giáo viên còn nói nhiều, cách truyền đạt chưa lưu loát, hay làm
thay trẻ, không phát huy được tính tích cực của trẻ khi tham gia các hoạt động.
Do đặc điểm của trẻ rất dễ nhớ, lại chóng quên, trẻ không thể ngồi học một
chỗ trong thời gian quá lâu. Có một số không thích học toán mau chán, bởi môn
toán có nhiều phức tạp mà bấy lâu nay dạy môn toán cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi còn
rập khuôn máy móc. Trẻ tiếp thu một cách bị động không phát huy hết tính tích
cực của trẻ, không khắc sâu vào trí nhớ của trẻ mà trẻ có thể học xong rồi lại
quên bởi môn toán dạy đơn phương chưa lồng ghép tích hợp các nội dung, mà

có lồng ghép tích hợp thì cũng làm một cách chung chung.
Bảng 1: Điều tra khảo sát tình hình đầu năm
Nội dung

Tổng
số trẻ

Mức độ
Đạt

Tỷ lệ

Chưa
đạt

Tỷ lệ

- Nhận thức các biểu tượng

42

20

47,6%

22

52,4%

- Nhận biết số

42

25

59,5%

17

40,5%

- Khả năng đếm

42

28

66,6%

14

33,4%

- Khả năng so sánh

42

22

52,4%

20

47,6%

- Khả năng chia tách nhóm đối
tượng

42

20

47,6%

22

52,4%

Từ kết quả trên trong từng bài dạy, tôi đã nghiên cứu phân loại các kỹ năng
đếm, so sánh, tách gộp cho từng đối tượng và kết hợp vào các hoạt động khác
giúp đỡ trẻ khi vào bài mới trẻ tiếp thu bài một cách thoải mái. Cần phát triển về
biểu tượng tập hợp, số lượng cho trẻ tiếp tục học phép đếm xác định số lượng
trong phạm vi 10, trẻ được làm quen với cách lập các số tiếp theo 5, số đầu của
dãy số tự nhiên 6, 7, 8, 9, 10 trên cơ sở so sánh các tập hợp cụ thể có độ lớn
8


bằng nhau hoặc hơn kém nhau một phần tử trẻ học cách tạo các tập hợp với số
lượng nhất định bằng cách thêm bớt để trẻ nhận biết các số từ 1 đến 10 để củng
cố và phát triển kỹ năng cho trẻ 5- 6 tuổi. Cần tổ chức cho trẻ tập đếm các vật

khác nhau trong không gian, cần dạy trẻ đếm các số lượng trong phạm vi 10.
Luyện tập đếm bằng các giác quan khác nhau cho trẻ làm quen với các phép
biến đổi đơn giản như: Thêm bớt, chia các nhóm đồ vật có số lượng trong phạm
vi 10 làm hai phần theo các phép chia khác nhau.
III. MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HÌNH
THÀNH BIỂU TƯỢNG TOÁN VỀ TẬP HỢP SỐ LƯỢNG CHO TRẺ
MẪU GIÁO 5 TUỔI
1. Sử dụng đúng phương pháp hình thành biểu tượng về tập hợp, số
lượng cho trẻ Mẫu giáo 5 - 6 tuổi
Dạy trẻ đếm xác định số lượng trong phạm vi 10 thêm bớt các mối quan hệ
số lượng nhận biết các số từ 1 đến 10, việc dạy trẻ phép đếm xác định số lượng
trong phạm vi 10 luôn được xác định bằng việc dạy trẻ lập số mới trên cơ sở số
đã biết ở mẫu giáo lớn trẻ học cách học 5 số tiếp theo từ số 6 đến số 10.
Ví dụ: Khi dạy số 6 ta cho trẻ so sánh 5 bông hoa và 6 con bướm, khi biết
lập tương ứng 1 – 1 giữa số hoa và số bướm, trẻ sẽ thấy số hoa ít hơn số bướm là
1 và ngược lại số bướm nhiều hơn số hoa là 1 và bằng phép đếm trẻ sẽ gọi số
mới để diễn đạt số bướm. Khi cho trẻ so sánh các phần tử với nhau như vậy trẻ
sẽ lĩnh hội nguyên tắc thành lập số mới. Khi dạy đếm cho trẻ Mẫu giáo lớn
không nhất thiết phải trình bày minh họa quá trình lập số mới cho trẻ, khi trẻ
thực hành lập số mới trên cơ sở so sánh số lượng hai nhóm hơn kém nhau 1 vật,
trẻ cần tạo ra sự bằng nhau về số lượng giữa hai nhóm vật đó bằng cách thêm 1
vật vào nhóm có lượng ít và gọi tên số lượng mới được tạo bằng số mới.
Ở mẫu giáo lớn trẻ được làm quen với các con số từ 1 - 10, điều đó có tác
dụng nâng sự nhận biết khía cạnh của số lượng của nhóm đôi tượng ở trẻ lên mức
9


độ khái quát với việc sử dụng các con số việc cho trẻ làm quen với các con số
được tiến hành cùng với quá trình lập số mới trên cơ sở so sánh số lượng, các
nhóm đồ vật khi trẻ đếm và xác định được số lượng giáo viên dùng thẻ số để biểu

thị số lượng trong nhóm đó có thể cho trẻ sử dụng vốn kinh nghiệm của mình để
trẻ tự chọn số biểu thị số lượng của các nhóm trẻ vừa đếm. Việc dạy trẻ nhận biết
các con số diễn ra trên cơ sở trẻ tri giác trực tiếp các con số đó, giáo viên cần
phân tích các đặc điểm của con số mà trẻ dễ nhầm lẫn như 6 và 9. Để giúp trẻ
nhận biết và ghi nhớ các con số cần cho trẻ thường xuyên sử dụng các thẻ số
trong các trường hợp, trong các trò chơi, trong quá trình dạy đếm cho trẻ lớn.
Cần chú trọng các kỹ năng đếm cho trẻ thông qua các bài luyện tập trẻ mẫu
giáo lớn không chỉ đếm trong phạm vi 10 theo trật tự xuôi mà trẻ cần nắm được
kỹ năng đếm được trong phạm vi 10 khi dạy trẻ giáo viên có thể sử dụng các
biện pháp khác nhau.
Ví dụ : Giờ hoạt động ngoài trời : Để tổ chức trò chơi tôi yêu cầu trẻ: Lớp
mình tạo nhóm cho cô mỗi nhóm 5 bạn. Hoặc mỗi lượt tham gia trò chơi tôi yêu
cầu mỗi nhóm tham gia với số lượng 4, 5, 6 tuỳ theo mức độ hứng thú của trẻ,
tôi cố ý nhắc đi nhắc lại số lượng, cho trẻ đếm và cùng cô kiểm tra nhóm nào
xếp đủ số lượng cô giáo yêu cầu, mục đích là cung cấp kiến thức về chữ số cho
trẻ nắm bắt.
2. Vận dụng các biện pháp dạy học linh hoạt, sáng tạo
2.1. Biện pháp thứ nhất:
Xác định được nội dung và nhiệm vụ trong từng nội dung cụ thể giúp trẻ
mẫu giáo 5 tuổi làm quen với biểu tượng ban đầu về toán trong chương trình mới:
* Tập hợp, số lượng, số thứ tự và đếm:
- Dạy trẻ biết đếm đến 10 để nhận biết số lượng các phần tử của nhóm đồ
vật trong phạm vi 10, trả lời câu hỏi: "Bao nhiêu?”, "Có mấy?”

10


- Dạy trẻ so sánh số lượng và đếm để nhận biết mối quan hệ số lượng, trả
lời câu hỏi: "Số nào nhiều hơn?” và "Nhiều hơn là mấy?”
- Dạy trẻ sử dụng và nhận biết các số từ 1- 10 để chỉ số lượng các phần tử

của nhóm đồ vật.
- Dạy trẻ nhận biết các mối quan hệ hơn, kém trong phạm vi các số từ 1-10.
- Dạy trẻ gộp, tách các nhóm đối tượng và đếm.
- Dạy trẻ biết thực hiện một số phép biến đổi đơn giản như: Thêm- bớt một
số lượng vào nhóm đồ vật cụ thể, chia các nhóm đồ vật cụ thể có số lượng trong
phạm 10 thành 2 phần.
2.2. Biện pháp thứ hai:
Để tiết dạy được tốt hơn, cần phải đầu tư giáo án tốt, đầu tư thời gian để
tìm tòi, sáng tạo để rút ra kinh nghiệm trong việc giảng dạy, chuẩn bị đồ dùng,
dụng cụ dạy học đầy đủ, hấp dẫn, đẹp, có sáng tạo và thường xuyên thay đổi đồ
dùng để thu hút trẻ trong tiết học.
Tạo môi trường toán học xung quanh lớp: Sắp xếp các đồ dùng học tập, đồ
chơi cho trẻ dễ tìm, dễ lấy.
Ví dụ: Ở chủ đề PTGT tôi dạy số 8, tôi cắt những chiếc xe máy nhỏ thành
nhóm có số lượng 8 và đính keo 2 mặt lên tường, đến giờ hoạt động góc, hoạt
động tự do…. Tôi ôn luyện kiến thức phân chia, thêm bớt, cung cấp kỹ năng
đếm, so sánh nhận biết các chữ số…. để cháu nhớ lại, khắc sâu kiến thức, trẻ sẽ
nhớ lâu hơn bài học của mình (tương tự như vậy với các chủ đề về động vật,
thực vật, gia đình….)
Ví dụ: Đồ dùng thẻ bài, lô tô bằng hình ảnh để dạy toán
Ở chủ điểm thế giới thực vật tôi sưu tầm được từ tập quảng cáo sản phẩm
của nhà nông có rất nhiều hình ảnh về các loại quả, tôi cắt ra với số lượng 7 và
làm thẻ bài cho mỗi trẻ, hoặc tôi cắt rời hình ảnh đó để yêu cầu trẻ xếp theo
11


nhóm số lượng được học….Dùng hình ảnh rời, đẹp mắt, phù hợp chủ điểm tôi
gắn lên các bảng bé thử tài, bé ghép số, bé đoán giỏi, thử làm phép tính… để trẻ
được luyện tập ở hoạt động góc, hoạt động tự do nhằm cũng cố, ôn luyện kiến
thức toán vừa học.

Ngoài ra tôi còn dùng những hình ảnh sưu tầm được trang trí lớp rất đẹp:
Trên mảng tường tôi cắt dán bìa lịch có hồ nước, một số hình con cá được cắt
rời, kít lại, dính keo 2 mặt bỏ vào rổ, cho cháu tự do thực hành theo ý thích hoặc
theo yêu cầu cô, bạn ( VD: gắn nhóm cá vàng có số lượng 8, gắn nhóm cá đỏ có
số lượng 7, so sánh, thêm, bớt, tạo nhóm ….. hoặc gắn 8 con cá lên bảng và gắn
chữ số tương ứng…. ) Thực hiện biện pháp này tôi thấy không những đồ dùng
dạy toán của lớp tôi đầy đủ mà các môn học khác cũng có nhiều, vì tận dụng
được tranh ảnh sưu tầm nhiều loại, nhiều dạng, dùng không được việc dạy thì để
trang trí lớp, để cho cháu tự chơi, tự cắt, tự vẽ theo, tự dán…
VD: “Đếm đến 9. Nhận biết các nhóm có 9 đối tượng. Nhận biết số 9”
I. Yêu cầu:
1. Phát triển nhận thức:
+ Trẻ biết đếm đến 9, nhận biết được các nhóm có 9 đối tượng.
+ Trẻ nhận biết được số 9.
2. Phát triển thể chất:
+ Qua trò chơi rèn cho trẻ sự khéo léo, nhanh nhẹn.
3. Phát triển thẩm mỹ:
+ Trẻ biết thể hiện tình cảm qua bài hát: Gà trống, mèo con và cún con; Đố bạn.
4. Phát triển ngôn ngữ:
+Trẻ nói đủ câu, rõ ràng. Trả lời đúng câu hỏi của cô và các bạn
5. Phát triển tình cảm - xã hội:
12


+ Giáo dục trẻ yêu quý, bảo vệ, chăm sóc các con vật.
+ Tích cực, hứng thú tham gia hoạt động làm quen với toán, từ đó thêm yêu
các con số, môi trường sống.
II. Chuẩn bị:
+ Đĩa nhạc bài hát: Gà trống, mèo con và cún con; Đố bạn.
+ Hình ảnh các con vật. Máy vi tính.

+ Thẻ số 9 ; Mèo, hoa nhựa, rổ nhựa; keo dán.
+ Bức tranh vẽ khu rừng, hồ nước, ngôi nhà; Bảng phooc; Tranh các con
vật (Trẻ lên khoanh tròn).
+ Nội dung tích hợp: Âm nhạc, Tạo hình, Khám phá KH.
III. Tổ chức hoạt động
HOẠT ĐỘNG CỦA CÔ

HOẠT ĐỘNG CỦA TRẺ

* Trò truyện gây hứng thú: Cho cả lớp hát bài: - Trẻ hát.
Gà trống, mèo con và cún con. Bài hát nói đến
những con vật nào?

- Trẻ trả lời.

- Gà, mèo, cún là những con vật sống ở đâu?
- Cô tặng cả lớp món quà.
- Cho trẻ nhắm mắt lại, mở mắt ra xem cô có món
quà gì tặng lớp.
- Thấy có những hình ảnh gì? Con gì? Con gà

- Trẻ trả lời.

được nuôi ở đâu? Có những con gì nữa?
- Còn thấy có con gì nữa? – Con voi sống ở đâu?

- Trẻ trả lời

- Con hổ như thế nào? Con gì đây nữa?

- Con voi

- Vậy để các con vật này lớn nhanh và khoẻ mạnh
13


thì hàng ngày chúng mình phải làm gì?

- Cho ăn, bảo vệ.

* Hôm trước cô thấy chúng mình rất khéo tay dán
được các bức tranh rất đẹp. Chúng mình cùng đi - Lấy tranh
lấy tranh của mình.
1. Hoạt động 1: Ôn tập
- Con giới thiệu trong bức tranh con dán được gì?
- Con hổ sống ở đâu?

- Con hổ.
- Sống trong rừng.

- Trong bức tranh con dán được mấy con hổ?

- Số 7.

- Bạn nào có số lượng là 7 giơ lên? Cùng đếm.
- Ai có số lượng ít hơn 7? Ít hơn 7 là mấy? Là 6
- Bức tranh của con dán được con gì? Con cá sống
ở đâu?

- Là 6

- Con cá.

- Bạn nào có bức tranh nhiều hơn 7? Nhiều hơn 7
là mấy?

- Là 8( Giơ lên)

- Con giới thiệu con dán được gì?

- Trong gia đình.

- Con gà được nuôi ở đâu?

- Con gà trống

- Cùng cho trẻ đếm lần lượt các bài của trẻ(6 con - Trong gia đình
cá, 7 con hổ, 8 con gà trống).
2. Hoạt động 2: Đếm đến 9, nhận biết các
nhóm có 9 đối tượng, nhận biết số 9.
- Cô hỏi trẻ muốn cho những bức tranh của chúng
mình có số lượng là 9 con vật thì phải làm như thế
nào?

- Trẻ đếm

+ Bạn có số lượng 8 phải dán thêm mấy?
+ Bạn có số lượng 7 phải dán thêm mấy?
14

- Thêm 1

+ Bạn có số lượng 6 phải dán thêm mấy?

- Thêm 2
- Thêm 3

* Tạo thành 3 nhóm.
+ Các bạn có cùng số lượng các con vật thì ở cùng

- Trẻ tạo nhóm

1 nhóm.
- Cho mỗi nhóm 1 rổ con vật.
* Trẻ dán thêm các con vật để tạo thành 9 con vật. - Trẻ lên dán
- Dán xong dán bức tranh của mình lên 3 bảng. - Đếm
( Có 3 bức tranh: Khu rừng, hồ nước, ngôi nhà - Trẻ nhận xét các bài
treo trên 3 bảng).
của bạn.
- Lần lượt các bạn lên dán.
* Cùng kiểm tra kết quả của các bạn.
- Chúng mình có nhận xét gì về bài của các bạn?
- Trẻ đếm ( 9 con gà trống, 9 con hổ, 9 con cá).

- Số 9

- Tương ứng với số mấy?
* Trẻ lên lấy số 9 dán vào bức tranh của mình.

- Trẻ trả lời.

- Số 9 có mấy nét? Số 9 có 2 nét một nét cong
tròn khép kín và một nét móc dưới ở phía bên tay
trái
- Cả lớp cùng đọc. cá nhân đọc số 9.
Tạo nhóm 9 bạn: Cô thưởng cho mỗi bạn 1 rổ
quà. Chúng mình cùng rủ những chú mèo đi vào

- Đi theo hàng lấy rổ về
chỗ

rừng chơi.
- Các bạn đưa các chú mèo cùng đi.
- Chú ý khi các chú mèo đi chúng mình phải đưa
các chú mèo đi ngay ngắn, đi theo hàng ngang.
15

- Xếp mèo thành hàng


+ Cùng xếp ra và đếm xem có bao nhiêu chú thẳng
mèo?

- 9 chú mèo.

+ Cô đi kiểm tra từng bài.
- 1 chú mèo đi về nhà trước. 9 bớt 1 chú mèo còn - Trẻ thực hiện.
mấy?
- 2 chú mèo tiếp theo lại muốn về nhà. 8 chú mèo
bớt 2 còn mấy?

- 3 chú mèo nữa đi về nhà. 6 chú mèo bớt 3 chú

- Còn 8 chú mèo

còn mấy?
- 3 chú mèo đi về nhà. Còn chú mèo nào không?

- Còn 6

* Bây giờ các con cùng giúp cô trồng các bông
- Còn 3

hoa ra ngoài vườn.
- Cùng xếp hoa ra và đếm xem có bao nhiêu bông
hoa?

- Không còn mèo nào

- Cô kiểm tra bài của các bạn.
+ Giúp cô hái 3 bông hoa. Còn mấy bông?
+ Hái tiếp 3 bông hoa nữa? Còn mấy bông?

- 9 bông hoa.

+ Hái tiếp 3 bông hoa còn lại.
3. Hoạt động 3: Trò chơi củng cố
Trò chơi: Thi xem ai nhanh.

- 6 bông.

- Chia thành 3 tổ: Sơn ca, hoạ my, vàng anh. - 3 bông.
Đứng thành 3 hàng.
- Phía trên cô có 3 bức tranh: Trong rừng, dưới
nước, trong gia đình.
+ Tổ Sơn ca lên khoanh tròn các con vật sống
16

- Trẻ chơi.


trong rừng.

- Trẻ lắng nghe.

+ Tổ Hoạ my lên khoanh tròn các con vật sống
dưới nước.
+ Tổ Vàng anh lên khoanh tròn các con vật sống
trong gia đình.
- Cách chơi: Mỗi bạn trong tổ của mình khi mỗi
lần lên thì chỉ khoanh tròn 1 con vật tương ứng
với môi trường sống của nó rồi đứng về cuối - Trẻ chơi.
hàng, lần lượt các bạn ở mỗi tổ lên thực hiện.
Trong vòng 2 phút mỗi đội phải khoanh tròn được
số lượng là 9 con vật.
+ Chú ý mỗi bạn khi lên chỉ được khoanh tròn 1
con vật.( Cô quan sát trẻ chơi)
* Kiểm tra số lượng các con vật là 9. Có đúng môi
trường sống không?
- Trẻ thực hiện viết

- Cho 1trẻ lên viết số 9.

- Trẻ hát.

* Kết thúc: Hát : Đố bạn.
Thiết kế bài giảng powerpoint:

17


18


19


2.3. Biện pháp thứ ba:
Tổ chức một tiết học hợp lý để kích thích tính sáng tạo của trẻ.
- Trước hết phải hiểu như thế nào là một tiết học hợp lý? Hợp lý ở đây theo
tôi hiểu không phải là tổ chức hoạt động xen kẽ động tĩnh mà còn hợp lý về thời
gian của hoạt động phải cân đối các phần: Phần ôn tập kiến thức cũ, phần dạy
kiến thức mới và phần luyện tập kiến thức vừa học. Sau đó điều hoà xen kẽ hoạt
động động tĩnh để giúp trẻ luôn chú ý, hứng thú và phát triển tư duy.
- Về thời gian cho phần chính dạy kiến thức mới phải ưu tiên chiếm khoảng
2/3 tiết học còn lại cân đối cho hai phần còn lại.
- Về sắp xếp các hoạt động ở từng phần thì phần luyện tập kiến thức đã học
nên chọn 2, 3 hoạt động để kích thích trẻ hoạt động.
Ví dụ: Đi chợ mua các loại rau củ quả với số lượng ít hơn 7, 8 ,9. Rồi đi
mua thêm cho đủ số lượng là 7, 8 ,9… Hỏi: Lần một cháu mua được mấy loại?
Lần hai cháu mua được mấy loại? Cả hai lần mua được tất cả bao nhiêu?

- Phần chính dạy kiến thức mới trẻ thường phải ngồi tĩnh nhiều hơn nên tôi
thường đưa một số trò chơi nhỏ (động ) để thay đổi trạng thái cho trẻ
- Phần luyện tập tôi cũng chọn 2 đến 3 hoạt động và ôn đúng trọng tâm bài
vừa dạy.
- Ngoài những phần của hoạt động làm quen với toán tôi còn sử dụng một
số câu hỏi để kích thích sự tò mò sang tạo của trẻ như:
+ Tại sao con biết hai nhóm này có số lượng bằng nhau?
+ Tại sao mình không thể chồng khối vuông lên khối cầu được?
+ Hoặc còn cách làm nào khác nữa không?
+ Điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta đổ hết tất cả chỗ nước này vào một cái ly nhỏ?
20


- Ngoài các câu hỏi của cô đưa ra tôi còn động viên kích thích trẻ đặt các
câu hỏi, những thắc mắc của trẻ mà không sợ bị chê cười
Ví dụ: Sau khi tìm hiểu về các hình, tôi cho trẻ quan sát lại các hình và đưa
ra lời đề nghị: Mỗi cháu hãy nghĩ và hỏi bạn một câu về hình chữ nhật này hoặc
cháu nào có thể đặt câu hỏi để so sánh hình vuông và hình chữ nhật.
- Khi dạy trẻ học xong bài nhận biết số 7, số 8 thì trẻ tìm ra những nhóm đồ
vật có số lượng 7, 8. Rồi sau đó khen ngợi trẻ rằng “Câu hỏi của con rất hay”;
“Một câu hỏi rất là thông minh”...
2.4. Biện pháp thứ tư:
Ở tuổi này hoạt động chủ đạo của trẻ là vui chơi. Trẻ chơi mà học và học
bằng chơi. Chính vì vậy tôi đã suy nghĩ, sưu tầm và tự tìm tòi được một số trò
chơi khi dạy trẻ các biểu tượng về số lượng.
Trong quá trình giảng dạy trẻ làm quen với toán tôi không xem nhẹ dù
chính hay ôn tập, khái niệm hay số lượng...Tôi luôn suy nghĩ đưa ra yêu cầu
một cách nhẹ nhàng để trẻ tiếp thu thoải mái.
Với tiết ôn tập, trẻ thường chán vì những kiến thức đã học rồi, tôi suy nghĩ
đưa những trò chơi vào nội dung ôn tập để thu hút sự chú ý của trẻ.

Phần lớn các trò chơi tôi thiết kế ở dạng trắc nghiệm đúng sai và sử dụng
để ôn luyện các kiến thức cho trẻ, đó là các trò chơi:
+ Sắp xếp các cây theo thứ tự từ thấp nhất đến cao nhất (Chủ đề thực vật)
+ Sắp xếp bút chì vào hộp theo thứ tự từ ngắn nhất đến dài nhất (Chủ đề
Trường mầm non).
+ Sắp xếp các ngôi nhà theo thứ tự từ 1- 10 (Chủ đề gia đình).
+ Trò chơi ôn luyện kỹ năng đếm và làm quen chữ số ( Số 9 tiết 1- chủ đề
thế giới thực vật).
+ Trò chơi củng cố kiến thức về thêm bớt (Số 7 tiết 2 - chủ điểm phương
21


tiện và luật giao thông).
+ Chọn cách chia đều các đối tượng( 3-3, 4-4, 5-5, chủ điểm tết và mùa xuân).
+ Rèn kỹ năng đếm từ 1-10 (Chủ điểm trường tiểu học).
Các trò chơi toán học thật sự đem lại luồng không khí mới cho hoạt động
học giúp trẻ làm quen với các biểu tượng ban đầu về toán. Các kiến thức toán
học tưởng như khô cứng nhưng được trẻ tiếp thu qua trò chơi một cách đễ dàng
hơn, được ôn luyện thông qua các hoạt động trong ngày kích thích trẻ phát huy
tính tích cực, sáng tạo, tư duy tốt.
Các trò chơi về số đếm
- Đếm theo thứ tự các đồ vật rồi gắn số:
Ví dụ: Đường đến nhà các chú thỏ phải qua một khu rừng có rất nhiều hoa,
nhiều cây chúng mình thử đoán xem có bao nhiêu cây hoa? (2, 3, 4, 5 cây). Sau
đó cô cho trẻ đếm lại và gắn số tương ứng.
- Bắt chước các con vật kêu theo thẻ số của cô:
Ví dụ: Cô giơ 3 thì các cháu làm vịt con kêu 3 tiếng hoặc cô giơ 5 thì các
cháu làm gà con kêu 5 tiếng…
- Đếm tiếp theo cô bằng vận động:
Ví dụ: Cô vỗ tay cháu đếm nhẩm rồi nhảy hoặc bật cho đủ số lượng là 4 hoặc 5.

Ví dụ: Trò chơi “Bịt mắt tìm hình” (Gọi 4 cháu đại diện tổ lên bịt mắt thi
đua theo đúng yêu cầu của cô) hoặc trò chơi “ Hái hoa ôn số” (Cháu hái hoa đọc
số lượng gắn trên bông hoa, lấy và gắn trên bảng gài theo đúng số lượng, hoặc
đếm ngược, đếm xuôi đặt đồ vật tương ứng với số lượng...Nhờ vậy các cháu lớp
tôi thích học toán hơn.
Trong phần dạy số lượng ở tiết lập số mới, giáo viên thường lặp đi lặp lại
nhiều lần nên các cháu rất chán. Tôi đã suy nghĩ lồng ghép câu chuyện vào bài
học để lôi cuốn sự chú ý của các cháu.
22


Ví dụ: Chuyện “ Ba cô gái”, “ Hội thi vẽ tranh mừng ngày 8 - 3” qua câu
chuyện trẻ thấy không gò bó nặng nề mà tiếp thu bài học một cách hứng thú.
Các trò chơi đếm bằng cơ thể trẻ
- Đếm các ngón tay, các ngón chân.
- Đếm các bộ phận trên cơ thể trẻ.
- Chơi kết bạn.
Ví dụ: chơi đếm các ngón tay, ngón chân. Tôi cho trẻ chơi
- Đưa tay ra nào ta cùng đếm nhé :
Một ngón tay nhúc nhích này
Hai ngón tay nhúc nhích này
Ba ngón tay nhúc nhích này
Bốn ngón tay nhúc nhích này
Năm ngón tay nhúc nhích này
- Đếm các ngón chân, tôi cho trẻ ngồi duỗi chân chơi và đếm các ngón
chân theo cử động của các ngón chân.
- Đếm các bộ phận trên cơ thể trẻ tôi kết hợp lời cho trẻ hát:
Mồm mồm tai, tai tai, mồm mồm, tay
Mồm mồm, tay, mắt , mũi, mồm, mắt, tai
Ta đếm xem như vậy là có bao nhiêu giác quan?

Chơi kết bạn thì tôi sưu tầm bài hát
Nào ai ngoan ai tinh ai nhanh
Nào ai chia nhiều phần khác nhau
Tìm đến mau ta cùng nhau kết bạn nào
23


Trò chơi chụp ảnh
- Chụp theo số lượng người cô yêu cầu
- Chụp theo số lượng người đứng trước, người ngồi theo sự phân công của
cô, của bạn.
2.5. Biện pháp thứ năm:
Hình thành các biểu tượng toán sơ đẳng cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi.
Ở gia đình
- Tôi trao đổi với phụ huynh cùng giúp trẻ hiểu thế giới xung quanh mình
Ví dụ : Giờ ngủ dậy (Bây giờ là mấy giờ?).
+ Mặc quần áo đi học: mặc mặt nào trước, mặt nào sau, tay trái đâu, tay
phải đâu?
+ Đi dép trái hay dép phải?
Ở ngoài đường
- Quan sát mọi vật xung quanh: Nhà có màu gì? Cánh cửa màu gì? Hình gì?
Có bao nhiêu cánh cửa?…
Quan sát giờ vui chơi ngoài trời
- Tôi cho trẻ nhặt hoa lá rụng và đoán xem đó là hoa lá của cây gì, rồi đếm
và so sánh số lượng hoa lá của mình nhặt được như thế nào với nhau? Làm thế
nào để chúng bằng nhau? Và thêm bớt dần theo yêu cầu của cô hoặc nhặt cho cô
3 chiếc lá? Đi lên phía trước cho cô 5 bước? Trong sân trường có bao nhiêu cây
cao? Bao nhiêu cái xích đu ?…
Giờ ăn
- Trẻ đếm số bạn ở bàn, đếm số bát, số thìa…

- Đếm số bàn ăn, đếm số ghế....
24


- Đếm số bạn ăn xong trước, còn lại số bạn đang ăn...
Ở các góc chơi
- Góc chơi bán hàng: Hộp bánh này ở trên hay ở dưới? Có mấy hộp tròn?
Mấy hộp vuông?
- Góc nội trợ: Đếm số lượng xoong, đếm số lượng bát thìa, bếp ga,...
- Góc bác sỹ: Thêm bớt chia nhóm thuốc thành 2 phần...
2.6. Biện pháp thứ sáu:
Phối kết hợp với phụ huynh để dạy trẻ học tốt môn Toán:
Tôi rất xem trọng mối quan hệ giữa cô giáo và phụ huynh bởi đây là cầu nối
vững chắc trong việc giáo dục trẻ. Ngoài thời gian ở trường trẻ về nhà với bố mẹ,
nơi đây cháu bộc lộ hết tình cảm của mình cũng như những kiến thức cô giáo cung
cấp ở trường, đây là lúc cần phối hợp với phụ huynh để cũng cố những gì cháu đã
tiếp thu ở trường, đặc điểm tâm sinh lý của trẻ Mầm non là dễ nhớ mau quên nên
cần thường xuyên ôn luyện, tuy đó là những vấn đề hết sức đơn giản.
Mỗi tuần ở góc phụ huynh tôi đều cập nhật thông tin mới về chương trình
dạy trẻ của lớp qua từng bộ môn, tên đề tài để những lúc đón trả trẻ phụ huynh
đọc và cùng giáo viên thực hiện. Thực hiện sự chỉ đạo của nhà trường mỗi năm
tôi tổ chức họp phụ huynh 3 lần để trao đổi những thông tin mỗi trẻ về tình hình
sức khoẻ, sinh hoạt ăn ngủ, chơi, học của cháu tại trường, ngoài ra giờ đón trả
trẻ tôi thường xuyên liên hệ với phụ huynh tình hình trong ngày để cùng có sự
phối hợp kịp thời trong việc chăm sóc, giáo dục trẻ.
Đối với trẻ mẫu giáo lớn bắt đầu vào học kỳ 2 tôi thường ra bài tập cho
cháu về nhà thực hiện như so sánh, thêm, bớt…. rất cần sự phối hợp với phụ
huynh, vì thời gian ở trường ngoài hoạt động giáo dục còn bao việc khác, thời
gian không đủ để cô rèn thêm kỷ năng cho cháu mà phụ huynh lại làm tốt việc
này nên biện pháp phối hợp này cũng đem lại hiệu quả rất cao giúp cho lớp tôi

25