Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 4 5 tuổi vùng dân tộc thiểu số kể chuyện mạch lạc theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm

MỤC LỤC
TT

Nội dung

Trang

1

1. Mở đầu

2-4

2

1.1. Lí do chọn đề tài

2-3

3

1.2. Mục đích nghiên cứu

4

4

1.3. Đối tượng nghiên cứu

4

5

1.4. Phương pháp nghiên cứu

4

6

2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm

4-19

7

2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm

4-5

8

2.2. Thực trạng của vấn đề

6-8

9

2.3. Các biện pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề

8-17

10

2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm

17-19

11

3. Kết luận, kiến nghị

19-20

12

3.1. Kết luận

19-20

13

3.2. Kiến nghị

20

1


1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài
Ngày nay việc nâng cao chất lượng giáo dục là một trong những vấn đề

được quan tâm hàng đầu trong xã hội. Trong bối cảnh toàn ngành Giáo dục và
đào tạo đang nỗ lực đổi mới phương pháp dạy học, theo hướng phát huy tính
tích cực, chủ động của trẻ trong hoạt động học tập, mà phương pháp dạy học là
cách thức hoạt động của giáo viên, trong việc tổ chức hoạt động học tập, nhằm
giúp trẻ chủ động đạt các mục tiêu dạy học.
Muốn thực hiện được nhiệm vụ quan trọng đó, giáo viên phải tổ chức
hướng dẫn cho trẻ tham gia vào các loại hình hoạt động phong phú, đa dạng,
trong đó “Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” là một quan điểm giáo dục tiến bộ
về vị trí của trẻ em và vai trị của giáo viên. Nó góp phần định hướng cho q
trình hoạt động và xây dựng mơi trường giáo dục trong trường mầm non.“Giáo
dục lấy trẻ làm trung tâm” được xây dựng dựa trên hứng thú, nhu cầu, kinh
nghiệm và khả năng của trẻ. Tạo cơ hội cho trẻ được phát triển tồn diện, khơng
chỉ chú trọng tới sự phát triển trí tuệ mà cịn ni dưỡng tâm hồn, phát triển thể
chất và khả năng giao tiếp xã hội của trẻ. Chương trình khơng chỉ quan tâm tới
trẻ "học được cái gì" mà cịn chú trọng "học như thế nào", tức là cho trẻ những
trải nghiệm học tập tích cực để phát triển đam mê ham học hỏi của trẻ và khả
năng tự học.Với quan điểm “mỗi đứa trẻ là một cá thể riêng biệt” và “mỗi đứa
trẻ đều có cơ hội được học bằng nhiều cách khác nhau”, vì vậy dạy cho trẻ
mầm non cần được tiếp cận với phương pháp “lấy trẻ làm trung tâm”. Đó là
phương pháp mà giáo viên cần chú ý đến hứng thú, nhu cầu, khả năng, thế mạnh
của mỗi trẻ để hiểu, đánh giá đúng và tôn trọng trẻ. Việc tổ chức các hoạt động
giáo dục theo quan điểm “Lấy trẻ làm trung tâm” là yêu cầu xuyên suốt trong
quá trình thực hiện chương trình giáo dục mầm non trong những năm gần đây.
Đặc biệt năm học 2018-2019, nhằm thực hiện có chất lượng, đạt hiệu quả nội
dung này, Sở, Phòng GD&ĐT đã chỉ đạo các trường mầm non đẩy mạnh việc tổ
chức các hoạt động giáo dục trẻ theo quan điểm “Giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm” phù hợp với điều kiện thực tế của trường, lớp và khả năng của trẻ theo các
nội dung, tiêu chí thực hành áp dụng quan điểm GD lấy trẻ làm TT trong trường
Mầm non.
Là một giáo viên trực tiếp giảng dạy tới 99% là trẻ dân tộc Mường, Dao.

Tôi luôn trăn trở làm thế nào để các em có thể sánh vai cùng với bạn bè trên
khắp mọi miền đất nước, để góp một phần sức trẻ của mình để ươm mầm tương
lai cho đất nước. Tơi đã tìm tịi, học hỏi các kiến thức để đưa vào các hoạt động
hàng ngày của trẻ, nhằm phát triển cho trẻ một cách toàn diện.
Như vậy, sự cần thiết phải đẩy mạnh phương pháp dạy học thì đã rõ, xong
để thực hiện được rộng khắp trong tồn ngành thật khơng đơn giản, nó địi hỏi
người giáo viên mầm non khơng chỉ có bản lĩnh nghề nghiệp vững vàng, thay
đổi nhận thức mà còn phải tự mình vượt qua những thói quen đã ăn sâu, bám rễ.
2


Hãy nhìn vào những đơi mắt trẻ thơ! Chúng ta sẽ thấy sự háo hức, niềm khát
khao hiểu biết vô bờ. Chúng đang mong đợi các cô giáo truyền cho cách tự phát
hiện, chiếm lĩnh và sử dụng tri thức một cách tự nhiên nhất, giản đơn nhất và
cũng khó quên nhất.
Trong những năm qua cùng với sự phát triển của các bậc học khác, bậc
học mầm non đã có nhiều đóng góp to lớn, thực sự có trách nhiệm gieo những
hạt giống tốt, mầm non tốt tạo tiền đề vững chắc cho nhiệm vụ giáo dục đào tạo
cho thế hệ trẻ mai sau.
Thực tế hiện nay, nhiều giáo viên mầm non đã miệt mài, trăn trở, mong
muốn và quyết tâm đổi mới song trong khi thực hiện lại rơi vào lúng túng, mất
phương hướng, chính vì vậy việc dạy học mang tính chất truyền dạy, lĩnh hội,
nhồi nhét, dập khn, máy móc vẫn tồn tại.
Đứng ở góc nhìn tổng thể có thể thấy việc nâng cao chất lượng chăm sóc
giáo dục trẻ trong một nhà trường phụ thuộc vào nhiều yếu tố: trường lớp, trang
thiết bị, trình độ giáo viên, trình độ quản lý của cán bộ, cơng tác xã hội hoá,
nhận thức của cha mẹ học sinh vv… nhưng tính đến kết quả giáo dục tồn diện
trên mỗi đứa trẻ mầm non thì yếu tố phương pháp dạy học cho trẻ mầm non là
yếu tố quan trọng nhất.
Để có được chất lượng giáo dục như mong đợi theo chương trình giáo dục

mầm non được Bộ GD&ĐT ban hành thì vai trị của người giáo viên được khẳng
định là vô cùng quan trọng trong việc đổi mới về phương pháp dạy học, đó là
làm gì để phá vỡ sự thụ động của người học, phá vỡ kiểu dạy truyền thống của
giáo viên: Cơ giáo nói, trẻ lĩnh hội và làm theo. Cùng với thời gian thực hiện,
chương trình GDMN gắn với sự phát triển về mặt sinh lý đang dần hồn thiện
của trẻ.
Là một giáo viên mầm non tơi nhận thức được tầm quan trọng của việc
nâng cao chất lượng và hiệu quả đào tạo lớp công dân tý hon đáp ứng với yêu
cầu và xu thế hội nhập của toàn ngành giáo dục hiện nay. Thực hiện chủ trương
đổi mới phương pháp dạy học nói chung và bậc học mầm non nói riêng. Tơi
cũng xin mạnh dạn đưa ra những suy nghĩ và hiểu biết của mình về cách thức
nâng cao chất lượng giáo dục đối với một đơn vị miền núi cịn nhiều khó khăn.
Là một giáo viên trực tiếp giảng dạy, tôi luôn trăn trở để tìm ra hướng đi, giải
pháp phù hợp với đặc điểm nhận thức của trẻ. Để việc đổi mới phương pháp dạy
học lấy trẻ làm trung tâm không chỉ là phong trào, khơng chỉ được nhìn thấy trên
bề nổi mà cịn được nhân rộng ở các lớp trong nhà trường và phương pháp dạy
học lấy trẻ làm trung tâm trở thành kỹ năng của mỗi cơ giáo. đồng thời phát huy
tính sáng tạo trong thiết kế và tổ chức các hoạt động cho trẻ, tôi đã chọn Đề tài
“Một số biện pháp giáo dục theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm”
để làm đề tài nghiên cứu.

3


1.2. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu vấn đề này với mục đích là để tìm ra những biện pháp tốt nhất
áp dụng linh hoạt vào tổ chức các hoạt động hướng vào trẻ, lấy trẻ làm trung
tâm, nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục giúp trẻ phát triển một cách toàn diện.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Nghiên cứu “Một số biện pháp giáo dục theo quan điểm giáo dục lấy trẻ

làm trung tâm” lớp mẫu giáo nhỡ A Trường mầm non.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp 1: Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Nghiên cứu các tài
liệu, thu thập một số hình ảnh có liên quan.
Phương pháp 2: Sử dụng thủ thuật gây hứng thú cho trẻ:
Để lôi cuốn được trẻ tham gia vào hoạt động thì người giáo viên cần phải
tìm tịi những sáng kiến mới, những thủ thuật sư phạm và từ đó dùng ngơn ngữ
của mình để truyền đạt tới trẻ một cách sinh động và lôi cuốn.
Phương pháp 3: Phương pháp thực hành: Tổ chức các hoạt động thông
qua hoạt động học và vui chơi.
Phương pháp 4: Phương pháp trao đổi, gợi mở.
Ở phương này nhằm khuyến khích cho trẻ tư duy, phát triển về ngơn ngữ
một cách rõ ràng, mạch lạc. Qua đó giúp trẻ được trao đổi giữa trẻ với trẻ, giữa trẻ
với cô, giữa trẻ với mọi người xung quanh một cách tự tin, gần gũi và thân thiện.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM.
2.1 Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
Khi nói về đổi mới hình thức tổ chức, đổi mới phương pháp dạy học cho
trẻ mầm non, khơng ít quan điểm cho rằng “Trẻ nhỏ biết gì mà dạy”, “mầm non
chỉ chăm sóc tốt là được, mầm non đâu cần đổi mới phương pháp,....”
Các nhà giáo dục đã nghiên cứu thực nghiệm và chứng minh: Trẻ lọt lòng
mẹ đã sớm hình thành con đường học tập. Học tập với trẻ mầm non khơng phải
cứ là học “tốn”, học “văn”…. học của trẻ mầm non rất đơn giản, học của trẻ
mầm non là học để tiếp cận với nền văn minh của xã hội, học của trẻ mầm non:
là tên gọi và đồ vật xung quanh; là học cách sử dụng đúng thiết bị đồ dùng hàng
ngày; cách sử dụng thiết bị vệ sinh cá nhân, đồ dùng vệ sinh chung, đồ dùng
sinh hoạt, đồ dùng phục vụ ăn ngủ sao cho đúng, phù hợp. Dù chỉ là học cách
mở vòi nước, tắt vòi nước; là học cách sắp xếp đồ dùng cá nhân trên giá hoặc
trong tủ một cách nhanh nhất, gọn gàng nhất; là tìm hiểu về đồ dùng hàng ngày
có chất liệu dễ vỡ, hay dễ hỏng và biết cách giữ gìn an tồn cho bản thân khi sử
dụng; là tập nói và sử dụng ngơn ngữ tự kể về mình, kể lại những việc mình đã

làm, đã từng thấy hoặc tưởng tượng ra bằng ngôn ngữ của mình một cách mạch
lạc nhất; là tìm hiểu cơ thể mình có những gì, cần những gì, vệ sinh các bộ phận
4


trên cơ thể như thế nào để biết tự vệ sinh cơ thể, biết yêu quý, giữ gìn và tự bảo
vệ bản thân ở mức đơn giản nhất; là tự trang trí làm đẹp cho bản thân, tự trưng
bày, làm đẹp cho lớp của mình; học của trẻ mầm non là "Tái tạo" thực tế cuộc
sống gần gũi xung quanh trẻ thơng qua việc chơi các trị chơi vv… phù hợp theo
độ tuổi mầm non. Có thể thấy rõ, “học” của trẻ mầm non gắn liền với chăm sóc
trẻ, và việc tập cho trẻ làm quen với “học” ở mỗi giai đoạn phát triển sinh lý lại
là tiền đề cho sự phát triển của cơ thể trẻ ở giai đoạn tiếp theo.
Trong một lớp học có bao nhiêu trẻ thì có bấy nhiêu sự khác biệt cá nhân,
những sự khác biệt này bao gồm cả về thể chất, năng lực, trí lực, xu hướng,
hứng thú. Và tất cả các trẻ đều có quyền địi hỏi được quan tâm đáp ứng nhu cầu
của bản thân.
Trẻ tiếp thu kiến thức không phải chỉ thơng qua kênh nghe, kênh nhìn mà
cịn phải được tham gia thực hành ngay trên lớp hoặc được vận dụng, trao đổi
thể hiện suy nghĩ, chính kiến của mình. Những kết quả nghiên cứu khoa học
hiện đại cũng đã cho thấy, Nếu chỉ nghe nhìn thì thơng tin kiến thức thu nhận
được 20%, nếu trẻ được trao đổi, chia sẻ ý kiến với nhau trong nhóm bạn thì khả
năng tiếp thu sẽ là 55%. Khả năng thu nhận kiến thức sẽ tăng lên 90% khi trẻ sử
dụng kiến thức đã có được dạy lại cho các bạn học của mình. Điều này cho thấy tác
dụng tích cực của việc dạy học lấy trẻ làm trung tâm.
* Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là:
- Dựa trên nhu cầu hứng thú, khả năng và thế mạnh của từng trẻ, tin tưởng
rằng mỗi trẻ đều có thể thành cơng và tiến bộ.
- Tạo nhiều cơ hội cho trẻ học bằng nhiều hình thức khác nhau gồm cả
hoạt động vui chơi.
- Vui chơi cung cấp cho trẻ nhiều cơ hội để học tập như khám phá, sáng

tạo, giả vờ, tưởng tượng và tương tác với bạn bè.
- Phản ánh được mức độ phát triển của từng cá nhân trẻ và xây dựng dựa
trên những gì trẻ đã biết và có thể làm.
* Đặc điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
- Trẻ nào cũng được hỗ trợ để tham gia.
- Trẻ có được sự khuyến khích để tạo ra sự lựa chọn.
- Trẻ được khuyến khích để giải quyết vấn đề.
- Trẻ được khuyến khích và hỗ trợ để hợp tác và làm việc cùng nhau.
- Giáo viên xác định được và thỏa mãn những hứng thú, hiểu biết, ý kiến
và kỹ năng của trẻ, mở rộng việc học cho từng trẻ.
- Tạo cơ hội và thời gian cho trẻ được học tập, cung cấp nhiều cơ hội khác
nhau để trẻ khám phá trải nghiệm và diễn đạt những gì trẻ biết và hiểu.

5


2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
Như chúng ta đã biết: Cách dạy học của nền giáo dục nước ta từ xưa đến
nay là thuyết minh hàng loạt kiến thức qua sách vở, bài giảng…buộc người học
phải ghi nhớ một cách máy móc, thụ động cịn giáo viên thì phải thực hiện theo
đúng những gì đã dự kiến trong giáo án. Cách dạy này yêu cầu người học phải
cố nhớ, lắng nghe toàn bộ kiến thức từ người dạy. Và từ thế hệ này sang thế hệ
khác chúng ta sẽ tạo ra những con người thụ động, giáo điều, nguyên tắc theo
sách vở và khả năng độc lập, tư duy sáng tạo kém.
Đa số giáo viên có thể trình bày những định nghĩa hay, khái niệm về giáo
dục lấy trẻ làm trung tâm một cách chuẩn xác, chi tiết. Nhưng thực tế việc thực
hiện các hoạt động cho trẻ (Hoạt động học tập, hoạt động vui chơi...) vẫn rơi vào
tình trạng giáo viên làm trung tâm, mặc dù chúng ta đã đổi mới chương trình và
phương pháp giáo dục. Trường mầm non nơi tơi công tác cũng đã đi vào thực
hiện theo hướng dẫn của ngành về việc áp dụng phương pháp dạy học “Lấy trẻ

làm trung tâm” nhưng hiệu quả chưa cao.
Khi tổ chức các hoạt động theo chương trình giáo dục mầm non tơi đã
nhận thấy có những thuận lợi và khó khăn sau:
a. Thuận lợi:
- Nhà trường đầu tư tương đối đầy đủ đồ dùng cơ sở vật chất phục vụ cho
việc chăm sóc ni dưỡng, giáo dục trẻ.
- Ban giám hiệu trực tiếp chỉ đạo sát xao việc đổi mới hình thức phương
pháp giáo dục trẻ.
- Bản thân tơi là một giáo viên ln u nghề, mến trẻ, có trình độ chun
mơn và kinh nghiệm chăm sóc và giáo dục trẻ.
- Bước đầu cha mẹ học sinh đã hiểu và quan tâm đến ngành học.
- Trẻ được học và phân chia đúng theo độ tuổi.
b. Khó khăn:
* Về phía giáo viên:
Bản thân trong những năm qua chưa nhận thức đầy đủ về phương pháp
dạy học “lấy trẻ làm trung tâm” còn thiếu chủ động trong việc giảng dạy, còn
phụ thuộc quá nhiều vào tài liệu. Tổ chức các hoạt động còn độc lập, tách rời,
mang nặng cung cấp kiến thức cho trẻ, chưa phát huy được tính tích cực, chủ
động, sáng tạo ở trẻ. Việc tạo môi trường trong và ngoài lớp để trẻ được học tập,
được trải nghiệm tham quan khám phá ở mọi lúc mọi nơi còn hạn chế. Môi
trường lớp học được thay đổi thường xuyên theo từng chủ đề nhưng nội dung và
hình thức chưa phong phú, hấp dẫn đối với trẻ.
* Về phía nhà trường:
Khn viên nhà trường cịn chật hẹp, chưa có phịng đa năng, chưa có các
góc chơi ngồi trời cho trẻ chơi.
6


Đồ dùng, đồ chơi chưa thật sự phong phú về chủng loại, chưa có nhiều đồ
chơi phát triển trí tuệ.

* Về phía cha mẹ học sinh
Một bộ phận cha mẹ học sinh chưa hiểu đúng được tầm quan trọng của
bậc học mầm non, chưa coi trọng việc học tập của con, cho con đi học không
đúng giờ, chưa chuyên cần, cịn coi nhẹ việc học tập của con vì chỉ nghĩ các
cháu đến trường mầm non chủ yếu là vui chơi và ăn ngủ và thường cho con nghỉ
học tùy tiện nên ít nhiều làm ảnh hưởng tới kết quả học tập của lớp. Cha mẹ học
sinh chưa nắm rõ quan điểm giáo dục hiện nay, thái độ hợp tác giáo dục trẻ chưa
rõ ràng, chưa thống nhất với nhà trường.
* Về phía trẻ:
Số trẻ trên lớp đơng một số trẻ không hứng thú tham gia vào hoạt động,
chưa nắm được kiến thức, kỹ năng trong các hoạt động. cung cấp kiến thức
trong quá trình học.
Qua khảo sát chất lượng đầu năm học 2018-2019 cho thấy :
Nội dung

Tổng
số
cháu

Khả năng hứng thú, tập trung
chú ý, nắm được kiến thức và
kỹ năng trong giờ học.
Trẻ mạnh dạn, tích cực tham
gia các hoạt động

20

Trẻ biết cách giải quyết các
tình huống.

Tốt

Khá

Trung bình

SL

%

SL

%

SL

%

4

20

8

40

8

40

5

25

7

35

8

40

4

20

6

30

10

50

c. Nguyên nhân của thực trạng :
Đánh giá trẻ hàng ngày còn chung chung, chưa thể hiện việc quan sát các
biểu hiện, các hành vi cũng như việc tiếp thu kiến thức, kĩ năng của trẻ một cách
rõ nét.
Lập kế hoạch hoạt động ngày cịn theo thói quen cũ, chưa phát huy tích
cực của trẻ, chưa tìm hiểu, chưa đánh giá được vốn kiến thức, kỹ năng của trẻ.

Ngoài ra, giáo viên chưa mạnh dạn, tự tin để độc lập xây dựng kế hoạch,
nên chưa thể hiện nét đặc trưng riêng của mỗi cá nhân, chưa tạo được hứng thú
và chưa phát huy được tính tích cực của trẻ.
Từ những nguyên nhân trên và từ thực tế đã áp dụng tại nhóm lớp của
mình, tơi mạnh dạn đưa ra một số biện pháp giáo dục theo quan điểm “Giáo dục

7


lấy trẻ làm trung tâm” nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục trong các hoạt động
của trẻ lớp mẫu giáo 4- 5 tuổi như sau:
2.3. Các biện pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
Biện pháp1: Xây dựng kế hoạch lấy trẻ làm trung tâm
Kế hoạch là cơ sở để thống nhất mọi hoạt động. Giáo viên phải hình dung
được rõ ràng cơng việc sắp phải làm và hồn tồn chủ động cơng việc trong
nhóm, lớp, đồng thời đưa các hoạt động vào nề nếp.
Xây dựng kế hoạch là một biện pháp quan trọng trong quá trình thực hiện
những việc cần làm của người giáo viên. Việc lập kế hoạch giáo dục giúp cho
giáo viên thực hiện mục tiêu giáo dục đầy đủ, có hệ thống, giúp giáo viên dự
kiến trước nội dung, thời gian để tổ chức các hoạt động một cách hiệu quả.
Giáo viên cần lập kế hoạch thực hiện lấy trẻ làm trung tâm, xác định các
nội dung phù hợp nhất đối với trẻ trong nhóm lớp mình. Qua đó có điều kiện
quan tâm đến trẻ hơn, biết những mặt mạnh, tiến bộ của trẻ từ đó có những tác
động phù hợp. Để xây dựng được kế hoạch giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trước
hết cần hiểu rõ:
* Kế hoạch giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là:
Kế hoạch giáo dục căn cứ vào trẻ nghĩa là căn cứ khả năng, nhu cầu học
tập, kinh nghiệm sống của trẻ để xác định mục tiêu, cụ thể nội dung.
Tổ chức hoạt động luôn đặt trẻ vào trung tâm của q trình giáo dục, có
nghĩa là tạo mọi cơ hội cho trẻ được tham gia vào các hoạt động:

+ Trải nghiệm: Trẻ được học qua thực tế, qua việc làm, qua khám phá tìm tịi
+ Giao tiếp: Chia sẻ với bạn và học từ mọi người
+ Suy ngẫm: Suy nghĩ và vận dụng những điều đã lĩnh hội được vào việc
giải quyết các tình huống.
+ Trao đổi: Diễn đạt và chia sẻ suy nghĩ và mong muốn
Giáo viên chỉ là người tạo cơ hội, hướng dẫn, gợi mở giúp trẻ được chiếm
lĩnh kiến thức.
Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm được xem như một quan điểm dạy học chi
phối cả mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức và cả quan điểm dạy
học. Do vậy, để xây dựng được kế hoạch giáo dục lấy trẻ làm trung tâm một
cách hiệu quả, tôi đã quan tâm và thực hiện các việc làm sau:
* Xác định mục tiêu:
Xây dựng kế hoạch lấy trẻ làm trung tâm được thể hiện ngay từ việc xác
định mục tiêu và cách viết mục tiêu. Vì vậy khi xác định mục tiêu trong kế
hoạch bản thân tôi đã căn cứ vào những yếu tố sau:
+ Khả năng tiếp thu kiến thức, nhu cầu học tập khám phá, sở thích của
từng trẻ trong lớp tơi phụ trách, để có được những kết quả trên tôi đã lựa chọn
từ việc theo dõi, quan sát trẻ hàng ngày, theo chủ đề. Nội dung giáo dục cho
từng độ tuổi (trong chương trình giáo dục mầm non). Ngồi ra, tơi căn cứ vào
khả năng, hứng thú của trẻ; điều kiện nhóm lớp; nhu cầu, để tơi xác định mục
8


tiêu phù hợp khả năng, kinh nghiệm sống của trẻ, đáp ứng được yêu cầu của
chương trình, phù hợp với vùng miền, với trường lớp của tôi.
Việc viết mục tiêu tôi luôn hướng vào trẻ, nghĩa là trẻ sẽ làm được gì? sẽ
như thế nào? sau một năm học (kế hoạch năm), sau 1 tháng (kế hoạch tháng) và
sau một tuần, ngày (kế hoạch giáo dục tuần, ngày). Do đó mục tiêu giáo dục
nhất là mục tiêu cho một bài (một nội dung) giáo viên đặt ra cần cụ thể, đo được,
đạt được, thực tế và có giới hạn về thời gian để có thể dễ dàng xác định trong

một khoảng thời gian nhất định mục tiêu đã đạt được chưa.
* Lựa chọn nội dung giáo dục:
Khi mục tiêu giáo dục đã được xác định tôi dựa vào mục tiêu để cụ thể
hóa nội dung của từng lĩnh vực cho từng độ tuổi quy định trong chương trình vì
nội dung giáo dục trong chương trình là những vấn đề cốt lõi, cơ bản. Những nội
dung giáo dục trong kế hoạch là những nội dung cụ thể, trẻ muốn biết, gẫn gũi
với trẻ, phù hợp với vùng, miền. Mục tiêu và nội dung liên quan với nhau do đó
có mục tiêu thì phải có nội dung. Một mục tiêu có thể có 2-3 nội dung.
* Lựa chọn hoạt động giáo dục.
Căn cứ theo mục tiêu và nội dung để giáo viên lựa chọn các hoạt động
cho phù hợp (Hoạt động chơi, hoạt động học, hoạt động ăn, ngủ, vệ sinh cá nhân,
hoạt động lao động) một nội dung có thể lựa chọn 2-3 hoạt động.
Chú ý khi xây dựng kế hoạch lấy trẻ làm trung tâm tôi luôn đặt ra các câu
hỏi và tìm lời giải đáp để có một kế hoạch hồn chỉnh phù hợp với trẻ.
VD: Hiện tại trình độ của trẻ như thế nào ? Khảo sát, tìm hiểu trẻ? Trẻ cần
học gì tiếp theo? Trẻ cần làm gì để đạt những mục tiêu, yêu cầu này ? Dự kiến
các công việc hoạt động cụ thể của trẻ cho trẻ trải nghiệm nhằm vào các mục tiêu
đã đặt ra.
Những học liệu nào được dùng để thực hiện kế hoạch này ? Chọn học
liệu, chuẩn bị đồ dùng, đồ chơi cho trẻ và cơ.

(Hình ảnh trẻ tham gia hoạt động)
9


Biện pháp 2: Tổ chức các hoạt động giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
Đổi mới phương pháp giảng dạy là quá trình phối hợp linh hoạt và hợp lý
những kinh nghiệm, điều kiện cơ sở vật chất và cải tiến các phương pháp dạy
học của đội ngũ giáo viên. Đổỉ mới phương pháp nhằm tích cực hố các hoạt
động dạy và học, khuyến khích giáo viên chủ động, sáng tạo, dạy học tập trung

vào trẻ, lấy trẻ làm trung tâm để phát triển mọi khả năng của trẻ, tổ chức hướng
dẫn trẻ học tập bằng cách tự phát hiện khả năng của mình và có niềm tin trong
lao động, học tập.
Với những hiểu biết của bản thân về đổi mới phương pháp giảng dạy tôi
đã tự đặt ra những yêu cầu khi tổ chức một giờ hoạt động như sau:
* Đối với giáo viên.
Tôi luôn phải xác định rõ mục đích yêu cầu của từng đề tài Xác định trọng
tâm kiến thức, kỹ năng bài học và các hình thức tổ chức hoạt động. Và đặc biệt
là đặc điểm tâm lý lứa tuổi của trẻ.
Chuẩn bị hệ thống câu hỏi những nội dung khó, mục đích giải quyết ở
lớp. Dự kiến những tình huống ở trẻ và cách khắc phục.
Chọn hình thức tổ chức tiết học phù hợp với điều kiện CSVC của lớp phù
hợp với đề tài dạy và lĩnh vực đã chọn.
Để tổ chức một tiết dạy phải tuỳ nội dung và mục đích cụ thể của bài dạy
để xác định cách tổ chức hoạt động cho trẻ làm thế nào để có kết quả cao nhất.
VD: Nếu mục đích của bài dạy chủ yếu rèn kỹ năng thì coi trọng cách học
cá nhân của trẻ.
Tơi thực hiện việc đổi mới phương pháp lấy trẻ làm trung tâm khơng có
nghĩa là tơi loại bỏ hồn tồn phương pháp cũ mà về cơ bản vẫn phải tuân thủ
các bước trong suốt tiến trình của tiết học, vẫn phải dựa trên cơ sở phương pháp
dạy đặc trưng các bộ môn.
Đổi mới phương pháp là cách học “Lấy trẻ làm trung tâm” dựa trên sự
hiểu biết, hứng thú nhu cầu của trẻ mà ta đưa ra nội dung bài dạy, kiến thức sao
cho phù hợp với trẻ. Hình thức tổ chức tiết học đa dạng, phong phú tuỳ vào sự
sáng tạo của giáo viên để tiết học trở lên nhẹ nhàng, khơng gị bó, áp đặt trẻ theo
đúng tính chất: “ Học mà chơi, chơi mà học” của trẻ mầm non.
* Đối với trẻ.
Tơi khuyến khích trẻ mạnh dạn tham gia các hoạt động cùng cô, giúp trẻ
tự tin trong giao tiếp, tạo sự gần gũi giữa cô và trẻ, tạo tâm thế thoải mái cho trẻ
khi bước vào giờ hoạt động. Giúp trẻ chủ động, tích cực trong quá trình chiếm

lĩnh tri thức, tạo cơ hội cho tất cả các trẻ đều được tham gia vào quá trình nhận
thức, tìm tịi, khám phá tri thức, trẻ được thể hiện sự hiểu biết, suy nghĩ của trẻ
thông qua các hoạt động cụ thể.

10


(Hình ảnh: Trẻ vui chơi các trị chơi ngồi trời)
Biện pháp 3: Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
Năm học 2017 – 2018 thực hiện chuyên đề “Xây dựng trường MN lấy trẻ
làm trung tâm” và hưởng ứng hội thi “Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ
làm trung tâm” trong tồn ngành. Bản thân tơi cũng đã xác định rõ. Môi trường
thân thiện và thẩm mĩ sẽ gây hứng thú cho trẻ và góp phần hình thành mối quan
hệ thân thiện, tự tin giữa giáo viên với trẻ và giữa trẻ với trẻ. Đây là yếu tố rất
quan trọng trong quá trình hoạt động trải nghiệm nhằm thoả mãn nhu cầu của
trẻ. Đây cũng là nơi mà trẻ được giúp đỡ để thu nhận một khối lượng kiến thức
và kỹ năng nền tảng cần thiết cho việc học sau này. Vì thế giáo viên ln sẵn
sàng đón tiếp tất cả trẻ đến với mình, dành thời gian quan tâm đến từng trẻ, từng
nhóm, cả lớp. Biết cung cấp cơ hội để tạo sự giao tiếp giữa cô và trẻ, giữa trẻ với
nhau. Biết sắp xếp lớp học theo cách khuyến khích trẻ hoạt động. Tạo cơ hội để
phát triển tư duy, phát triển các kỹ năng nhận thức xã hội, phát triển ngôn ngữ,
hứng thú trong học tập và khám phá thế giới xung quanh.
Nhận thức được điều đó tơi đã trao đổi và cùng thống nhất với giáo viên
trong lớp về kế hoạch, biện pháp trang trí sắp xếp tạo mơi trường, các góc hoạt
động trong lớp phù hợp với diện tích lớp cũng như các đồ dùng đồ chơi trong
lớp phù hợp với tâm sinh lý trẻ, có tính thẩm mỹ cao và kích thích tính tích cực
của trẻ. Tận dụng những nguyên vật liệu để làm đồ dùng dạy học. Đổi mới cách
trang trí lớp tạo mơi trường theo hướng mở phù hợp từng chủ đề, tạo cơ hội để
trẻ hoạt động trải nghiệm với đồ dùng trang trí để lĩnh hội kiến thức. Các đồ
dùng, đồ chơi, hình ảnh trang trí khơng dán cố định mà được bố trí trẻ có thể dễ

dàng lấy sử dụng theo ý thích, ý tưởng của trẻ. Cụ thể Mảng chủ đề, các góc
mở, các góc hoạt động, tất cả các giá đồ chơi vừa tầm của trẻ, các nguyên vật
11


liệu để ở trạng thái mở, dễ lấy, dễ cất. Trong đó có các sản phẩm do chính tay trẻ
làm để gài vào làm tranh trang trí cho góc đó, để kích thích tính chủ động sáng
tạo của trẻ.
Trong giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, thì mơi trường học tập có ý nghĩa
vơ cùng quan trọng đối với việc học tập và tiếp thu kiến thức của trẻ. Trẻ em vốn
rất hiếu động, chúng tò mò mong muốn được khám phá tất cả mọi vật xung
quanh chúng. Những hình ảnh, những ấn tượng mà trẻ thu nhận được trong
những năm tháng tuổi thơ sẽ hằn sâu trong trí nhớ suốt cuộc đời của trẻ. Chính
vì vậy tơi ln tâm niệm: Sẽ trang bị cho trẻ một thế giới tự nhiên, một môi
trường học tập tốt nhất ở ngay tại khu vực lớp và trường của trẻ.
Trước hết tôi làm đẹp mơi trường lớp học từ cách bố trí, sắp xếp, xây
dựng các góc trong lớp, trưng bày đồ dùng, đồ chơi sao cho hấp dẫn đẹp mắt mà
vẫn gọn gàng ngăn nắp. Xây dựng các góc hoạt động khác nhau trong lớp nhằm
tạo điều kiện cho trẻ hoạt động cá nhân hoặc theo nhóm nhỏ được nhiều hơn,
hình thức hoạt động phong phú, đa dạng hơn .Giúp trẻ tìm hiểu và khám phá cái
mới, hoạt động với đồ vật và rèn luyện kỹ năng.
Trong lớp tơi đã bố trí các góc như sau: Góc yên tĩnh xa góc hoạt động ồn ào
Ví dụ: Góc xây dựng và góc phân vai ở gần nhau và xa góc sách, góc xây
dựng tránh lối đi lại. Góc tạo hình gần nguồn nước, góc thiên nhiên ở ngồi hiên
Các góc có khoảng rộng, cách nhau hợp lý để bảo đảm an toàn và vận
động của trẻ. Tạo ranh giới giữa các góc hoạt động.

(Hình ảnh trẻ chơi hoạt động góc)
Ví dụ: Sử dụng giá dựng đồ chơi quay lại tạo thành ranh giới cho góc chơi.
Ranh giới ở các góc khơng che tầm nhìn của trẻ và khơng cản việc quan sát của

giáo viên.
12


Thay đổi vị trí các góc sau mỗi chủ đề để tạo cảm giác mới lạ, kích thích
hứng thú của trẻ.
Đặt tên các góc phải đơn giản, dễ hiểu và phù hợp với nội dung từng chủ
đề đang thực hiện, tên góc rõ ràng để tích hợp lồng ghép chữ cái.
Ví dụ: Khi thực hiện chủ đề “Gia đình” góc mở ở góc phân vai có thể đặt
“Siêu thị của bé” nhưng khi sang chủ đề “ thế giới thực vật” góc mở đó có thể
đặt “Cửa hàng rau, quả sạch”..
Trang trí góc trưng bày sản phẩm của trẻ: Tơi xắp xếp vị trí đủ rộng, dễ
nhìn để làm góc trưng bày sản phẩm của trẻ. Có hình ảnh minh hoạ ngộ nghĩnh,
tên gọi gần gũi, hấp dẫn trẻ VD: Họa sỹ tý hon, hoặc Ai khéo tay, bé thích bài
nào.....

(Hình ảnh trưng bày góc cho trẻ hoạt động)
Tơi bố trí giá sách chủ yếu là sách vẽ con vật, cây cối, hoa lá, quả hạt …
Tranh ảnh vừa tầm với của trẻ để trẻ có thể xem và đọc sách ( có que chỉ cho việc
đọc sách ) Đọc sách theo từng chữ, từng dịng, tơi sắp xếp các hộp đựng vỏ cây
khô hoa lá ép khô, các loại hạt … Có gắn nhãn mác và hình ảnh rõ ràng để trẻ dễ
nhận thấy, trẻ được chơi và làm được những sản phẩm từ những đồ chơi ấy.
Đối với tranh đều có chữ cái tương ứng ở dưới cũng được phân loại xếp
gọn gàng và dễ kiếm. Khi trang trí lớp bao giờ tơi cũng chú ý tới những mảng
tường lớn trong góc chơi, hoặc những mảng trung tâm mà trẻ thường hoạt động
để trang trí. Các mảng này vừa được sử dụng để trang trí vừa được gắn những
hình ảnh rất ngộ nghĩnh, sinh động. Từ những nguyên vật liệu đơn giản, dễ kiếm
tôi đã cắt, vẽ dán trang trí những hình ảnh ngộ nghĩnh, có hiệu quả giáo dục.
Những hình ảnh nổi có kích cỡ lớn để trang hồng cho lớp học của mình.

13


VD: Tơi chọn một góc sáng dễ quan sát, tơi làm một vườn hoa chữ cái từ
nhiều chất liệu, tạo thành bông hoa nổi hẳn lên trên bề mặt của tường. Bất cứ ai
bước vào lớp học cũng bị thu hút sự chú ý bởi vườn hoa này. Tôi nghĩ đây chính
là một loại phương tiện đồ dùng để cho trẻ được trải nghiệm, được khám phá, nó
sẽ hấp dẫn hơn nhiều các bức tranh vẽ mà trẻ vẫn thường được học. Ngồi ra các
mảng phụ tơi đã dùng để trang trí những hình ảnh theo từng chủ điểm cụ thể để
trẻ dược cảm nhận sự vật hiện tượng một cách tự nhiên. Tôi cũng sưu tầm các
loại vải vụn, cọng rơm khô, lá khô, hoa ép khô, vỏ cây khô để cùng trẻ làm tranh
ảnh cho tiết dạy. Sưu tầm các loại hạt, các loại vỏ trai ốc, hến sò ... để bổ xung
cho giá đồ chơi của trẻ
Khu vực ngồi hiên tơi xây dựng góc thiên nhiên là nơi dành cho các hoạt
động chăm sóc cây cối: Nhặt cỏ, bắt sâu, tưới nước, ngồi ra cịn là nơi tìm đọc
các loại sách về thiên nhiên, các tranh ảnh về thế giới tự nhiên. Ở nơi đó có
những chậu hoa đua nở bốn mùa, có những hạt lạc, hạt đỗ ngày đêm đội đất, nhú
mầm. Ở chính nơi này các bé được đắm mình thực sự trong thế giới tự nhiên của
trẻ, khiến cho trẻ bị hấp dẫn bị thu hút từ đó trẻ đã có thể cảm nhận sự vật hiện
tượng, được trải nghiệm chúng một cách tự nhiên nhất.
Tất cả những điều đó như deo vào tâm hồn trẻ cả một thế giới tự nhiên
sống động, tươi mát trong trẻo. Để trẻ đắm mình trong thế giới tự nhiên để trầm
trồ, ngắm nghía, thậm chí là đưa tay để sờ, để cảm nhận. Sự vui tươi, hứng khởi
đã lộ rõ trên khn mặt trẻ. Bởi chính cơ giáo chúng đã mang đến cho chúng cả
một thế giới thiên nhiên, thế giới bạn bè đầy thân thiện.
Song song với môi trường trong lớp nhà trường chúng tôi đã trú trọng xây
dựng mơi trường ngồi lớp học đó là khu vực chơi với đồ chơi ngoài trời (cầu
trượt, đu quay, đu bay, bập bênh, …) khu vực chơi với đất, cát, nước, đá, sỏi…;
khu vực trẻ trồng rau, trồng hoa và chăm sóc cây cối, khu “vườn cổ tích”; khu
chơi trải nghiệm, khu chơi dân gian…

Theo tôi để sử dụng một cách có hiệu quả địi hỏi người giáo viên nhóm
lớp phải ln ln sáng tạo trong việc tận dụng mơi trường, trang trí nó, làm đẹp
nó, làm mới nó mỗi ngày để có sự đổi mới trong nội dung cho trẻ khám phá. Ví
dụ: Cũng là lối đi trong vườn, hơm nay tạo cho nó là đường đến khu du
lịch “Suối Tiên” với những trang trí “khu du lịch”, ngày mai lại là đường đến lễ
hội “Thỏ ngoan” với những trang trí “lễ hội”; Cũng là vườn cây cảnh, hôm nay
giáo viên hướng dẫn trẻ tưới nước cho cây với những dụng cụ vừa sức với trẻ,
ngày mai giáo viên lại hướng dẫn trẻ nhìn ngắm quan sát, phát hiện cây có gì
mới so với hơm qua, khuyến khich trẻ trang trí cho vườn cây đẹp hơn, mới lạ
hơn với những đồ dùng do cô chuẩn bị và trẻ lựa chọn… Như vậy, việc sử dụng
môi trường xung quanh vào chăm sóc giáo dục trẻ gắn liền với kế hoạch giáo
dục của từng giáo viên nhóm lớp. Mức độ sử dụng sáng tạo đến đâu lại đòi hỏi
người lập kế hoạch phải nghiên cứu kỹ, người duyệt kế hoạch phải gợi ý rộng để
có sự đa dạng trong các hoạt động sử dụng mơi trường trong và ngồi lớp học.

14


Có thể nói việc xây dựng mơi trường giáo dục trong trường mầm non là
thực sự cần thiết và quan trọng. Nó được ví như người giáo viên thứ hai trong
công tác tổ chức, hướng dẫn cho trẻ nhằm thỏa mãn nhu cầu vui chơi và hoạt
động của trẻ, thông qua đó, nhân cách của trẻ được hình thành và phát triển tồn
diện. Một mơi trường sạch sẽ, an tồn, có sự bố trí khu vực chơi và học trong
lớp và ngồi trời phù hợp, thuận tiện có ý nghĩa to lớn không chỉ đối với sự phát
triển thể chất của trẻ, mà còn thỏa mãn nhu cầu nhận thức, mở rộng hiểu biết của
trẻ, kích thích trẻ hoạt động tích cực, sáng tạo. Mơi trường giao tiếp cởi mở, thân
thiện giữa cô với trẻ, giữa trẻ với trẻ và giữa trẻ với môi trường xung quanh sẽ
tạo cơ hội cho trẻ được chia sẻ, giãi bày tâm sự, nguyện vọng, mong ước của trẻ
với cô, với bạn bè, nhờ vậy mà cô hiểu trẻ hơn, trẻ hiểu nhau hơn, hoạt động
phối hợp nhịp nhàng hơn nên hiệu quả hoạt động cũng cao hơn, trẻ yêu trường,

yêu lớp, yêu cô giáo và bạn bè hơn.
Biện pháp 4: Làm và sử dụng đồ dùng đồ chơi.
Chơi là nhu cầu tự nhiên không thể thiếu đối với cuộc sống tinh thần đối
với mỗi đứa trẻ. Đồ chơi được lựa chọn đúng đắn sẽ thúc đẩy hoạt động trí tuệ
của trẻ em. Có những đồ chơi giúp phát triển các cơ quan thụ cảm, những đồ
chơi mô phỏng các đồ vật giúp trẻ nắm được hình dáng, cấu tạo, cơng dụng và
phương thức sử dụng. Có những đồ chơi thơi thúc trẻ tập nói, phát triển ngơn
ngữ và làm phong phú thêm vốn từ. Những đồ chơi lắp ráp hay phương tiện giao
thông giúp trẻ rèn luyện các thao tác trí tuệ như phân tích, tổng hợp, so sánh,
phân loại,...làm phát triển tư duy ở trẻ thơ một cách hồn thiện. Chính vì vậy đồ
chơi là người bạn không thể thiếu trong các trò chơi của trẻ, là những đồ vật cụ
thể giúp trẻ cầm, nắm dễ dàng…giúp trẻ tìm hiểu khám phá thế giới xung quanh,
làm quen với những đặc điểm, tính chất của nhiều đồ vật khác nhau, biết được
công dụng của chúng trong sinh hoạt và trong lao động của con người, còn là
phương tiện giúp trẻ phát hiện ra những mối quan hệ giữa người với người trong
xã hội và dần dần biết gia nhập vào những mối quan hệ đó. Đồ chơi cịn có tác
dụng thúc đẩy, hình thành và phát triển các chức năng tâm lý, góp phần hình
thành nhân cách ở trẻ trong đó việc phát triển tình cảm thẩm mỹ.
Đặc biệt là những loại đồ dùng tự làm, luôn thực tế, sinh động và bám sát
với yêu cầu của các hoạt động nên chắc chắn sẽ hấp dẫn trẻ hơn so với những
loại đồ dùng mua sẵn. Hiểu được điều này nên tôi đã mang hết khả năng của
mình để làm ra những loại đồ dùng, đồ chơi phong phú, nhiều chủng loại. Tôi
gom nhặt những loại phế liệu như lọ nhựa, can nhựa, vải vụn, mùn cưa, lá cây,
bìa, giấy các loại, ống và chai tiếp nước, màu vẽ, vỏ thạch… Từ những thứ
tưởng chừng như vô chi vô giác ấy nhưng bằng sự chịu khó, mầy mị, suy nghĩ:
phải làm sao tạo cho nó một vẻ đẹp, và thổi vào đó cái hồn để thu hút sự chú ý
của trẻ.Ngồi ra tơi cịn tự làm đồ dùng phục vụ tiết dạy, các loại tranh ảnh, hình
ảnh, các con vật, cây cỏ, hoa lá ... Sưu tầm tranh có hình ảnh đẹp sử dụng trong
việc cho trẻ KPMTXQ . Tận dụng các hình ảnh ở lốc lịch, bìa, hoạ báo, ảnh
cũ ... Vừa trang trí lớp vừa làm đồ dùng đồ chơi .

15


Tôi để cho trẻ tự làm một sản phẩm như tranh vẽ về các con vật, cỏ cây,
hoa lá, hoặc các sản phẩm nặn những đồ vật xung quanh trẻ, các sản phẩm tạo
hình tranh từ những phế liệu, cơ và trẻ cùng làm thể hiện vốn hiểu biết phong
phú của trẻ về MTXQ .
Với những đồ dùng, đồ chơi và tự làm khi tôi đưa vào sử dụng trong tiết
dạy tôi thấy trẻ rất hào hứng, hứng thú học, trẻ hiểu biết nhiều, quan sát rất tốt,
tìm rất nhanh các vật mẫu cô đưa ra, so sánh và phân loại cũng rất rõ ràng, ngôn
ngữ phát triển, Tư duy của trẻ cũng nhanh và chính xác hơn. Trong suốt một
khoảng thời gian cố gắng thì số lượng đồ dùng tương đối nhiều, phong phú đủ
để phục vụ cho các hoạt động, góp một phần khơng nhỏ làm lên sự thành công
của các tiết dạy.
Biện pháp 5: Ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới phương
pháp giảng dạy.
Đối với trẻ cần phải có những điều mới lạ để thu hút sự tập trung chú ý
của trẻ. Trong khi đó công nghệ thông tin lại đang phát triển rất nhanh mà những
ứng. dụng của nó rộng rải và thiết thực cho đời sống và thu hút sự tập trung chú ý
của trẻ. Chính vì vậy đổi mới phương pháp tổ chức hoạt động cho trẻ đòi hỏi
người giáo viên phải tích cực tìm tịi, học hỏi để ln sáng tạo, đổi mới cách thức
tổ chức các hoạt động nhằm tạo cơ hội tốt nhất để trẻ được tham gia vào các hoạt
động, tiếp thu kiến thức một cách chủ động giúp trẻ phát triển toàn diện cả về thể
lực và trí thức. Với những hình thức cho trẻ hoạt động như: Quan sát tranh vẽ,
nghe hát, trẻ bắt chước cô đã trở nên quá quen thuộc và làm trẻ chóng chán nên
hiệu quả giờ dạy khơng cao. Chính vì vậy sử dụng công nghệ thông tin vào tổ
chức hoạt động cho trẻ sẽ tạo ra những điều mới lạ, kích thích sự tị mị, hứng thú
của trẻ, hiệu quả của tiết học sẽ cao hơn. Tôi thường lựa chọn những đề tài và lựa
chọn cách ứng dụng công nghệ thông tin một cách phù hợp để đổi mới phương
pháp giảng dạy, kích thích sự chú ý, hứng thú của trẻ vào mỗi hoạt động.

* Hoạt động: Làm quen với toán:
Lập số, tạo nhóm số lượng tương ứng với chữ số, so sánh các nhóm đồ
dùng… Khi giáo viên tạo các nhóm số lượng trên máy, thì có nhiều hình
ảnh phong phú đa dạng có thể kết hợp âm thanh cho trẻ nghe và đếm. Tạo các
hình học
* Hoạt động: Làm quen chữ cái.
Cắt các nét chữ, tạo chữ cái giúp trẻ tri giác tốt cấu tạo các chữ cái. Tìm
chữ trong từ, gắn hình ảnh. Cơ tạo các ơ chữ cho trẻ chơi lật ô chữ..
* Hoạt động: Làm quen với văn học.
Thông qua những giờ học cô áp dụng công nghệ thông tin và sử dụng các
bài giảng điện tử, vừa tiết kiệm được thời gian cho người giáo viên mầm non,
vừa tiết kiệm được chi phí cho nhà trường mà vẫn nâng cao được tính sinh động,
hiệu quả của giờ dạy.
16


Với những bài thơ truyện khơng có hình ảnh, cơ vẽ tạo các bức tranh thể
hiện nội dung để dạy cho trẻ. Khi dùng những câu truyện tranh sưu tầm thì cơ sẽ
cần dùng hình ảnh, tạo hiệu ứng cho các nhân vật, lồng ghép âm thanh cho câu chuyện .
VD: Hoạt động: khám phá khoa học
Đối với những tiết dạy khó có thể cung cấp kiến thức cho trẻ theo cách
truyền thống thì giáo viên có thể sử dụng các băng, đĩa tư liệu. cắt phim, tìm
hình ảnh, phim trên mạng để tạo thành giáo án điện tử để dạy cho trẻ.
Lồng ghép âm thanh, hình ảnh sống động để tạo hứng thú.Vẽ, cắt tạo ra
các quy trình phát triển của con vật, sự vật, hiện tượng để giải thích cho trẻ
hiểu. Xây dựng các trị chơi ơn luyện.
Biện pháp 6: Phối hợp với cha mẹ học sinh trong cơng tác CSGD trẻ
Việc hình thành tính tích cực trong các hoạt động cho trẻ trong trường
mầm non là chưa thực sự đầy đủ bởi muốn hình thành hay giáo dục trẻ bất kì
điều gì, ln cần phải có sự hợp tác, phối hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà

trường. Chính vì vậy việc tun truyền và hướng dẫn cha mẹ học sinh một số
biện pháp để cùng với giáo viên hình thành tính tích cực trong các hoạt động của
trẻ là vô cùng cần thiết và hiệu quả.
Trong các cuộc họp phụ huynh, chúng tôi luôn đề cập và giải thích tầm
quan trọng của việc phát huy tính chủ động, tích cực của trẻ tới cha mẹ học sinh,
đề nghị cha mẹ học sinh phối hợp cùng cô giáo để giúp trẻ phát huy tối đa tính
độc lập tự chủ của mình từ những việc nhỏ như vệ sinh cá nhân, đi giày dép,
mặc quần áo…qua việc trẻ được tự phục vụ bản thân, biết cách tự phục vụ bản
thân trẻ sẽ tự tin, mạnh dạn hơn trước nhiều tình huống trong cuộc sống.
Chúng tơi cũng trao đổi thường xuyên với cha mẹ học sinh những quan
điểm và biện pháp giáo dục của mình để cha mẹ có định hướng phối hợp giáo
dục trẻ tại gia đình sao cho có hệ thống và nhất qn. Ngồi ra, chúng tôi cũng
thường xuyên cập nhật thông tin về sự phát triển hay tiến bộ của trẻ tới cha mẹ
học sinh để họ chia sẻ phối hợp cùng giáo dục trẻ.
Nhờ thực hiện biện pháp này, các bậc cha mẹ học sinh lớp tôi đã chủ động
hơn trong việc phối hợp cùng cơ phát huy tính tích cực hoạt động của trẻ. Họ
cũng tỏ ra đồng cảm, chia sẻ hơn với công việc của cô giáo và nhiều bậc cha mẹ
đã chủ động ủng hộ cho lớp cả về vật chất và tinh thần, tạo điều kiện thuận lợi
cho việc chăm sóc giáo dục trẻ, phát huy tính tích cực hoạt động của trẻ trong lớp.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với
bản thân, đồng nghiệp và nhà trường
Thực hiện phương pháp dạy học “Lấy trẻ làm trung tâm” trong thời gian
qua đã đem lại kết quả và chuyển biến tốt trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ
cụ thể:
17


* Vị trí:
Trẻ có cơ hội được tìm tịi khám phá phát huy năng lực sẵn có của mình,
trẻ được hoạt động một cách thoải mái ở các góc chơi, kích thích sự tị mị, ham

hiểu biết của trẻ, tạo điều kiện cho trẻ được hoạt động với các nguyên liệu sẵn
có. Trẻ tích cực, chủ động tham gia các hoạt động, làm việc theo nhóm để được
trải nghiệm, trao đổi, chia sẻ và trình bày ý kiến của mình; biết suy nghĩ và vận
dụng những điều đã học vào thực tế cuộc sống, giải quyết các tình huống mà trẻ
gặp phải. Từ đó, trẻ mạnh dạn, tự tin, tích cực, chủ động, tư duy, sáng tạo, thích
thú tìm tịi, khám phá trong quá trình tham gia các hoạt động giáo dục ở trường,
ở lớp. Trẻ có nề nếp tốt trong các hoạt động.
Kết quả đến tháng 03 năm học 2018-2019 sau khi áp dụng các biện pháp
Nội dung

Tổng
số
cháu

Khả năng tập trung chú ý và
nắm được kiến thức, kỹ
năng trong giờ học.
Trẻ mạnh dạn, tích cực
tham gia các hoạt động
Trẻ biết cách giải quyết các
tình huống.

20

Tốt

Khá

Trung
bình

SL

%

SL

%

SL

%

13

65

6

30

1

3

15

75

5

25

0

0

13

65

6

30

1

5

* Về giáo viên:
Biết lựa chọn nội dung, xây dựng kế hoạch phù hợp với độ tuổi. Giáo viên
có khả năng tự thiết kế kế hoạch giảng dạy để dạy trẻ đạt kết quả tốt nhất. Căn cứ
vào khả năng, nhu cầu học tập, kinh nghiệm sống của trẻ để xác định mục tiêu,
nội dung cụ thể trong từng hoạt động và đảm bảo tốt mục tiêu giáo dục đề ra.
Nắm vững phương pháp dạy học lấy trẻ làm trung tâm, tự tin khi thực
hiện các hoạt động CSGD. Biết cách tiếp cận giáo dục cá nhân và nhóm giữa hoạt
động chung và hoạt động góc, tăng cường giao tiếp giữa cơ và trẻ. Giáo viên
linh hoạt, sáng tạo khơng bị gị bó khi tổ chức các hoạt động cho trẻ nhất là hoạt
động chung có mục đích học tập và hoạt động góc, giáo viên có thể sử dụng tối
đa nguồn nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương, để làm phong phú các hoạt động

của trẻ. Sáng tạo trong xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch.
Biết cách sắp xếp, tạo môi trường trong lớp phù hợp chủ đề, với độ tuổi.
Môi trường bên trong và bên ngồi nhóm lớp được đầu tư, bố trí, khai thác sử
dụng có hiệu quả. Đặc biệt sự sáng tạo trong việc thiết kế môi trường giáo dục từ
các nguyên vật liệu sẵn có của địa phương. Tạo cho trẻ có nhiều cơ hội học tập.
18


Được nhà trường và đồng nghiệp tin tưởng, đánh giá cao, học sinh, phụ
huynh yêu quý, kính trọng.
* Đối với cha mẹ học sinh.
Cha mẹ học sinh có nhận thức sâu sắc về chương trình GDMN, ln có
sự phối hợp với giáo viên trong cơng tác chăm sóc giáo dục trẻ. Họ cảm thấy vui
với thành công của trẻ, tin tưởng vào kết quả giáo dục của nhà trường,tin tưởng
gửi con vào nhà trường, quan tâm đến chương trình học của trẻ và có nhu cầu
học tập. Nhiệt tình sưu tầm ủng hộ nhà trường đồ dùng, đồ chơi sẵn có ở địa
phương, đóng góp kinh phí tạo mơi trường giáo dục trong và ngoài lớp học
phong phú.
* Khả năng ứng dụng của đề tài:
Đề tài “Một số biện pháp giáo dục theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm” ở trường Mầm non. Qua việc thực hiện các biện pháp đã đạt được
một số kết quả như trên. Với mong muốn các biện pháp này được áp dụng sâu
rộng trong mỗi giáo viên, trong trường Mầm non Cẩm Liên trong những năm
tiếp theo.
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ:
3.1. Kết luận
“Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” là một quan điểm giáo dục tiến bộ về vị
trí của trẻ em và vai trị của giáo viên. Nó góp phần định hướng cho q trình
hoạt động và xây dựng mơi trường giáo dục trong trường mầm non. Chương
trình giáo dục lấy trẻ làm trung tâm được xây dựng dựa trên hứng thú, nhu cầu,

kinh nghiệm và khả năng của trẻ. Chương trình này sẽ tạo cơ hội cho trẻ được
phát triển tồn diện, khơng chỉ chú trọng tới sự phát triển trí tuệ mà cịn ni
dưỡng tâm hồn, phát triển thể chất và khả năng giao tiếp xã hội của trẻ. Chương
trình khơng chỉ quan tâm tới trẻ “học được cái gì” mà cịn chú trọng “học như
thế nào”, tức là cho trẻ những trải nghiệm học tập tích cực để phát triển đam mê
ham học hỏi của trẻ
Để đạt được điều này, giáo viên cần nắm được hứng thú, nhu cầu, trình độ,
khả năng của từng trẻ trong lớp, trên cơ sở đó lựa chọn được nội dung, phương
pháp phù hợp với từng nhóm, từng cá nhân trẻ. “Mỗi đứa trẻ là một cá thể riêng
biệt, chúng khác nhau về thể chất và tâm lý. Do đó, mỗi trẻ em có hứng thú,
cách học và tốc độ học tập khác nhau và chúng đều có thể thành cơng”.
Đội ngũ giáo viên là lực lượng thực hiện các mục tiêu giáo dục, giữ vai
trò quan trọng, quyết định chất lượng và hiệu quả giáo dục. Những biện pháp
trên qua quá trình tổ chức thực hiện giúp giáo viên thích ứng với những nhiệm
vụ đa dạng, phức tạp trong quá trình giáo dục trẻ. Nhằm hệ thống hóa kiến thức
về phương pháp dạy học và nâng cao chất lượng toàn diện cho trẻ, từ đó có
những kỹ năng ứng xử linh hoạt với các tình huống sư phạm. Giáo viên linh hoạt
trong việc tổ chức các hoạt động và phối hợp hợp lý các phương pháp để nâng
19


cao hiệu quả giáo dục. Qua đó giáo viên cung cấp kiến thức cho trẻ. Trẻ được
trải nghiệm nhiều, trẻ chủ động, tự giác, tích cực tìm tịi, khám phá…
Như vậy việc tổ chức thực hiện phương pháp dạy học “Lấy trẻ làm trung
tâm” là hết sức quan trọng và cấp thiết. Chỉ có khi tiếp cận được phương pháp
dạy học mới kết hợp với phương pháp dạy học truyền thống tiên tiến tạo ra một
bước chuyển biến mới về chất lượng giảng dạy nhất là đối với chương trình giáo
dục mầm non hiện nay.
3.2. Kiến nghị
* Đối với nhà trường:

Tiếp tục làm tốt công tác tham mưu, xã hội hóa để tạo mơi trường ngồi
lớp đa dạng, phong phú, các góc cho trẻ được trải nghiệm các giác quan.
Tạo điều kiện cho giáo viên trong trường được đi, thăm quan, dự các lớp
tập huấn để giáo viên có cơ hội học hỏi thêm kinh nghiệm tổ chức các hoạt động
học tập và vui chơi cho trẻ.
* Đối với đội ngũ giáo viên của trường
Thực hiện nghiêm túc chương trình.Tự học tự bồi dưỡng về chuyên môn
nghiệp vụ, năng lực sư phạm..và các lĩnh vực khác phải biết tự đổi mới chính
mình cho phù hợp với u cầu ngày càng cao của xã hội.
* Đối với Phòng giáo dục:
Tiếp tục tăng cường mở các lớp tập huấn chuyên đề, tăng cường các giờ
thực hành chuyên đề, tăng số lượng giáo viên tham dự chuyên đề. chú ý đến việc
bồi dưỡng năng khiếu cho giáo viên.
Trên đây là “Một số biện pháp giáo dục theo quan điểmg giáo dục lấy
trẻ làm trung tâm” mà tôi đã áp dụng mang lại hiệu quả. Rất mong các cấp quản
lí bổ xung, góp ý cho tôi để làm phong phú thêm những kinh nghiệm trong công
tác giảng dạy.
Tôi xin trân trọng cảm ơn!

20


ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC PHÒNG GD&ĐT
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................

................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
21


TÀI LIỆU THAM KHẢO

STT

Tên tài liệu

Tác giả

Nhà xuất bản

Năm sản
xuất

1

Giáo trình GD học
Mầm non

Đinh Văn
Vang

NXBGD

2008

2

Tâm lý học trẻ em
lứa tuổi Mầm non

Nguyễn Ánh
Tuyết( chủ
biên)

NXBĐHSP Hà
Nội

2008

3

Tài liệu BDTX
GVMN năm học
2018- 2019

Hoàng Đức
MinhNguyễn Thị
Mỹ Trinh

GDMN

2016

(chủ biên)
4

Chiến lược MN từ
2010 đến 2020.

Vụ Giáo dục
Mầm non.

5

Đổi mới nội dung
và phương pháp
GDMN

NXBĐHSP Hà
Nội

6

Tài liệu bồi dưỡng
hè
năm
2017
GDMN

Bộ giáo dục
mầm non.

2017

7

Hướng dẫn trẻ đổi
mới hình thức tổ
chức hoạt giáo dục
trẻ mẫu giáo

NXB Giáo dục
Việt Nam

2016

Vụ giáo dục
Mầm non

22


23