SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP GIÁO VIÊN LÀM TỐT
CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP 2
PHẦN THỨ NHẤT: MỞ ĐẦU
I/ LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Sinh thời, Hồ Chủ Tịch của chúng ta đã từng dạy: “Có tài mà không có
đức là người vô dụng, có đức mà không có tài làm việc gì cũng khó” Lời dạy
của Bác luôn đúng với mọi thời đại, bởi đó chính là hướng đến nhân cách hoàn
thiện của một con người. Để phát triển nhân cách con người một cách toàn diện
thì không ai khác chính là nhiệm vụ lớn lao của ngành giáo dục. Trong ngành
giáo dục được chia làm nhiều cấp học khác nhau. Trong đó bậc tiểu học là một
bậc học nền tảng cho sự hình thành và phát triển nhân cách. Nhân cách con
người được hình thành không chỉ thông qua các tiết dạy kiến thức mà nó là cả
một quá trình, là sự kết hợp của các tổ chức giáo dục mà trong đó người giáo
viên chủ nhiệm chính là cầu nối giữa các tổ chức: gia đình, nhà trường và xã hội.
Vì vậy, có thể nói công tác chủ nhiệm lớp đóng một vai trò rất quan trọng trong
giáo dục. Đặc biệt là trong giai đoạn hiện nay, khi nền kinh tế đang phát triển
mạnh mẽ, mạng internet tràn ngập khắp nơi, nó mang lại rất nhiều ích lợi song
mặt tiêu cực của nó đã ảnh hưởng xấu tới việc giáo dục các em. Nhiều em ỉ việc
học tập, sáng tạo của mình vào các thông tin có sẵn trên mạng; sử dụng internet
vào mục đích khác như chơi game, học tập những thú vui không lành mạnh….
Mặt khác, chính sự phát triển của nền kinh tế tạo ra suy nghĩ khác nhau về giáo
dục ở học sinh và phụ huynh như: “Có tiền là có tất cả” hay “việc giáo dục học
sinh là của các thầy, cô giáo”,…Vì vậy rất cần tới sự tác động của ngành giáo
dục để giúp cho học sinh và phụ huynh có cái nhìn đúng hướng, tích cực hơn về
giáo dục. Đây chính là nhiệm vụ của đội ngũ giáo viên vừa làm công tác giảng
dạy vừa làm công tác chủ nhiệm lớp. Với thời gian công tác trong ngành gần 20
năm, trong những năm công tác ấy, tôi đều được phân công làm công tác chủ
nhiệm lớp nhưng không phải năm nào tôi cũng hoàn thành tốt được nhiệm vụ
đó. Bản thân tôi thấy, để làm tốt công tác chủ nhiệm không hề dễ chút nào nhất
là trong giai đoạn hiện nay đối với lứa tuổi học sinh tiểu học nói chung và đối
với học sinh lớp 2 nói riêng. Vì trong thực tế chưa có một tài liệu nào dành riêng
cho công tác chủ nhiệm ở khối lớp mà chủ yếu giáo viên chủ nhiệm phải tự tìm
tòi, sáng tạo qua việc thực hiện nhiệm vụ, chức năng của người giáo viên chủ
nhiệm và bằng chính tình yêu nghề của mình. Chính vì vậy, trong những năm
gần đây, tôi luôn quan tâm trú trọng đến công tác chủ nhiệm lớp với mong muốn
sẽ góp sức mình tạo ra những con người đáp ứng được nhu cầu phát triển của xã
hội. Đây là những lí do khiến tôi chọn đề tài : “Một số biện pháp giúp giáo viên
làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 2” để nghiên cứu.
II.MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Tôi nghiên cứu đề tài này với mục đích sau:
1
1. Để rút kinh nghiệm về công tác chủ nhiệm lớp cho bản thân.
2. Để đồng nghiệp tham khảo.
3. Để tổ khối cùng áp dụng.
III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
Đề tài này, tôi nghiên cứu về cơ sở lí luận, thực trạng và biện pháp giúp giáo
viên làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 2. Qua đó tổng kết rút ra bài học kinh
nghiệm về công tác chủ nhiệm lớp.
IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
1. Phương pháp tham khảo, nhiên cứu tài liệu.
2. Phương pháp điều tra thu thập thông tin.
3. Phương pháp quan sát.
4. Phương pháp phân tích.
5. Phương pháp thực hành.
6. Phương pháp nêu gương.
2
PHẦN THỨ HAI: NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
I/ CƠ SỞ LÝ LUẬN:
Theo thông tư 30/ 2014/TT- BGDĐT về việc đánh giá học sinh tiểu học,
quy định: Đánh giá học sinh tiểu học là đánh giá toàn diện về quá trình học tập,
sự hình thành phát triển năng lực, phẩm chất. Như vậy việc đánh giá học sinh
không chỉ căn cứ vào mình kết quả học tập, đạo đức mà đánh toàn diện về tất cả
các mặt. Chính vì thế, đòi hỏi người giáo viên không chỉ làm tốt công tác giảng
dạy mà phải có khả năng tổ chức được các hoạt động giáo dục khác để có cơ sở
đánh toàn diện ở các em. Đây chính là nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm.
Mặt khác QĐ số 16/ QQD- BGDĐT ngày 5/5/2006 của BGD quy định: Giáo
viên chủ nhiệm là người tổ chức các hoạt động giáo dục trong lớp và chịu trách
nhiệm trước hiệu trưởng về công tác giáo dục đào tạo, lối sống và chuẩn kiến
thức kĩ năng cần đạt của lớp mình. Như vậy ta có thể thấy được người giáo viên
chủ nhiệm đóng một vai trò hết sức quan trọng trong giáo dục. Giáo viên chủ
nhiệm trong nhà trường tiểu học là quản lí toàn diện lớp học. Quản lí toàn diện
một lớp học không chỉ là quản lí nhân sự như: số lượng, tuổi tác, giới tính, hoàn
cảnh gia đình, trình độ học sinh về học lực và đạo đức mà điều quan trọng là
phải đưa ra dự báo, vạch được một kế hoach giáo dục phù hợp với thực trạng để
dẫn dắt học sinh thực hiện kế hoạch đó, khai thác hết những điều kiện, trong và
ngoài nhà trường đạt tới mục tiêu giáo dục. Giáo viên chủ nhiệm còn là người
đại diện cho quyền lợi, nguyện vọng chính đáng của tập thể học sinh; là cầu nối
giữa ban giám hiệu và các thầy cô giáo, giữa nhà trường, gia đình và các tổ chức
xã hội; là người tổ chức phối hợp liên kết các lực lượng trong quá trình thực
hiện mục tiêu giáo dục.
Để thực hiện chức năng quản lí toàn diện giáo dục đòi hỏi giáo viên chủ
nhiệm phải nắm chắc mục tiêu của lớp học, cấp hoc; có những kiến thức cơ bản
vè tâm lí hoc, giáo dục học, có hiểu biết về văn hóa, pháp luật, chính trị,… Đặc
biệt cần có hàng loạt kĩ thuật tổ chức hoạt động giáo dục như kĩ năng giao tiếp
ứng xử với các đối tượng trong và ngoài nhà trường, kĩ năng chẩn đoán đặc
điểm học sinh, kĩ năng lập kế hoạch, kĩ năng tác động nhằm cá thể hoá quá trình
giáo dục học sinh. Có thể nói người giáo viên làm công tác chủ nhiệm lớp đóng
một vai trò rất quan trọng trong việc hoàn thành mục tiêu chiến lược của ngành
giáo dục. Đó là đào tạo ra những con người có đầy đủ về năng lực, trí tuệ và
phẩm chất .
Ngoài ra, công tác chủ nhiệm lớp là một nội dung về chuyên môn nghiệp vụ
của giáo viên tiểu học. Công tác chủ nhiệm lớp quyết định chất lượng dạy học
của giáo viên và học sinh. Làm tốt công tác chủ nhiệm lớp là người giáo viên đã
hoàn thành tốt nhiệm vụ.
Hiện nay công tác chủ nhiệm lớp ở tiểu học đã được các nhà trường quan tâm
đến rất nhiều thông qua việc chỉ đạo việc thực hiện nhiệm vụ và chức năng của
giáo viên chủ nhiệm. Cùng với yêu cầu, nhiệm vụ của thời đại, người giáo viên
hơn bao giờ hết cần thể hiện rõ được vai trò của mình trong nhiệm vụ mới. Là
một giáo viên vừa làm công tác giảng dạy, vừa làm công tác chủ nhiệm lớp 2 đối
3
với lứa tuổi học sinh còn ngây thơ, hiếu động tôi luôn suy nghĩ: Phải làm gì đây
để các em cảm nhận thật sự được “ Mỗi ngày đến trường là một ngày vui” để
cùng nhau tạo ra một tập thể lớp đoàn kết, sáng tạo, năng động và thực hiện các
hoạt đông có hiệu quả. Và điều đó chỉ được thể hiện qua việc làm tốt công tác
chủ nhiệm lớp. Qua thực tế làm công tác chủ nhiệm tôi đã đúc rút ra: “Một số
biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 2”
II/ THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ
Năm học 2015 - 2016, tôi được nhà trường phân công giảng dạy và chủ
nhiệm lớp 2A. Tổng số học sinh gồm có 25 em Trong đó có 14 em nữ và 11 em
nam, 2 em mới chuyển về là người dân tộc. Trong hai tuần đầu nhận lớp tôi nhận
thấy việc thực hiện nề nếp học tập và nội quy trường, lớp của các em còn chễnh
mảng. Cụ thể:
- Các em chưa có ý thức tự giác trong việc thực hiện nề nếp, chỉ khi nào giáo
viên chủ nhiệm đôn đốc thì mới làm.
- Đội ngũ cán bộ lớp lâm thời thì chưa biết tự quản lớp, phụ thuộc vào giáo
viên chủ nhiệm rất nhiều.
- Tập thể lớp chưa có tinh thần đoàn kết, đôi lúc còn đùn đẩy, ganh tị nhau.
- Trong lớp còn có nhiều em nhút nhát không dám bày tỏ ý kiến của mình.
- Chất lượng giáo dục không đồng đều, có em nổi trội về học lực, có năng
khiếu văn nghệ nhưng có nhiều em lực học còn non, chữ viết xấu.
- Việc ôn bài và chuẩn bị bài trước khi đến lớp chưa thành thói quen, hôm thực
hiện hôm không thực hiện.
- Trong giờ học, các em còn hay nói tự do, giơ tay phát biểu ý kiến, giơ bảng
cũng không theo một quy định chung nào.
- Tình trạng, đi học muộn và nghỉ học vô lí do vẫn còn.
Vì vậy, trong hai tuần đầu lớp tôi đều bị xếp loại B về mặt nề nếp.
Bên cạnh đó, các giáo viên trong tổ, khối cũng chưa thật sự có biện pháp hữu
hiệu để giúp tôi khắc phục tình trạng trên.
Chính thực trạng trên đã khiến tôi suy nghĩ rất nhiều và tìm ra các biện pháp
để thực hiện sau.
III/ CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
1. Nghiên cứu, nắm vững tình hình học sinh lớp chủ nhiệm:
Đây là một việc làm đầu tiên và hết sức cần thiết vì thông qua việc làm này sẽ
giúp tôi nắm được hoàn cảnh gia đình, tập quán sinh hoạt, đặc điểm tâm lí, năng
lực, phẩm chất của học sinh.
Để làm được việc này, tôi tìm hiểu qua hồ sơ của các em, và giáo viên chủ
nhiệm các em năm học trước. Qua đó tôi biết được học lực, mặt hạn chế nổi trội
của từng em. Cùng với việc tìm hiểu hồ sơ, tôi đã đến nơi các em sinh sống để
có thể hiểu rõ hơn về hoàn cảnh gia đình, môi trường sống tác động đến việc
giáo dục các em. Và việc quan trọng nhất là tôi thường xuyên trò chuyện với các
em bởi vì ở lứa tuổi này các em luôn nói hết những gì mình biết, mình nghĩ nên
tôi có thể dễ dàng nắm bắt được đặc điểm tâm lí của từng em học sinh.
4
Sau khi tìm hiểu về đặc điểm tình hình học sinh của lớp, tôi nhận ra những
thuận lợi và khó khăn sau:
* Thuận lợi: Lớp tôi chủ nhiệm co số học sinh không quá đông, số học sinh nữ
nhiều hơn nam, có học sinh nổi trội về học tập, văn nghệ và đa số bố mẹ các em
là những người trẻ tuổi nên quan tâm đến việc ăn mặcvà chuẩn bị đồ dùng sách
vở cho các em . Điều đó sẽ giúp tôi dễ quản lí lớp và tổ chức được hoạt động
học tập, các phong trào bề nổi hơn .
*Khó khăn: Lớp tôi chủ nhiệm đa số là học sinh ở xa trường, có nhiều em bố
mẹ đi làm ăn xa ở nhà với ông bà, lực học không đồng đều thậm có khoảng cách
rất xa, năng lực giao tiếp kém, có hai em học sinh mới chuyển về ngôn ngữ và
thói quen sinh hoạt khác với các em còn lại .
2. Xây dựng bộ máy tổ chức tự quản của lớp:
Sau khi nắm vững được đặc điểm tình hình của lớp, để lớp thực hiện được các
mục tiêu đề ra, tôi cho xây dựng bộ máy tổ chức tự quản của lớp. Đây là việc
làm mà bất cứ người giáo viên chủ nhiệm nào cũng cần phải thực hiện bởi vì bộ
máy tổ chức tự quản sẽ thay giáo viên chỉ đạo tổ chức lớp hoạt động khi không
có giáo viên chủ nhiệm ở đó. Mặt khác thông qua việc làm này sẽ giúp các em
hình thành năng lực quản lí, năng lực giao tiếp, năng lực tự giải quyết vấn đề,…
Đây là những năng lực hết sức cần thiết đối với con người trong giai đoạn hiện
nay.
Để xây dựng được bộ máy tổ chức tự quản lớp tốt thì trước hết phải phải lựa
chọn đúng đối tượng, đáp ứng được các tiêu chí sau:
+ Có học lực tương đối vững vàng, tư cách đạo đức tốt.
+ Nhiệt tình, tích cực tham gia vào các hoạt động tập thể.
+ Có năng khiếu về văn nghệ, thể dục thể thao.
+ Biết quản lí tập thể.
+ Có tinh thần gương mẫu
+ Đa số được các học sinh khác bầu chọn.
Từ các tiêu chí trên, tôi tổ chức cho lớp bình chọn có thể là các em tự ứng cử
hoặc là bầu chọn. Trong việc này, giáo viên chủ nhiệm phải là người định hướng
để các em bầu chọn đúng đối tượng. Tuy nhiên cần phải có sự thuyết phục, tránh
sự áp đặt.
Xây dựng bộ máy tổ chức tự quản lớp không chỉ thành lập cho đủ ban bệ mà
quan trọng là các em sẽ hoạt động như thế nào. Đây là một vấn đề đặt ra cho
giáo viên chủ nhiệm. Vì vậy tôi phải giao nhiệm vụ cụ thể cho từng chức danh
như sau.
- Lớp trưởng:
+ Bao quát nề nếp chung của cả lớp.
+ Chỉ đạo cho các bạn trong lớp xếp hàng ra vào lớp.
+ Quán xuyến lớp khi giáo viên đi dự giờ, khi sinh hoạt 15 phút mà giáo
viên chủ nhiệm không có mặt.
- Lớp phó học tập:
+ Tổ chức ôn bài, truy bài cho lớp trước khi vào giờ học.
5
+ Kiểm tra việc chuẩn bị bài ở nhà của các bạn.
+ Giúp đỡ những bạn học kém.
- Lớp phó lao động:
+ Phân công, đôn đốc việc làm vệ sinh lớp học.
+ Phân công và cùng các bạn chăm sóc bồn hoa của lớp, làm vệ sinh
chung của trường.
- Lớp phó văn nghệ:
+ Làm quản ca cho lớp trong sinh hoạt 15 phút đầu giờ.
+Tham gia các phong trào văn nghệ, thể dục, thể thao của lớp, của trường.
- Tổ trưởng:
+ Quán xuyến các nề nếp chung của cả tổ.
Khi giao nhiệm vụ cho các em xong, tôi tổ chức bồi dưỡng cho các em về
nội dung, kĩ năng tổ chức các hoạt động trên thông qua việc thực hành cụ thể.
Từ đó rút kinh nghiệm cho các em. Tôi còn đưa ra các tình huống mà các em có
thể gặp phải và cách ứng xử như thế nào cho hợp lí. Và khi đã có bộ máy tổ
chức tự quản thì tôi cùng với các em xây dựng nội quy cho lớp để cả lớp cùng
thực hiện.
3.Thiết lập các mối quan hệ trong hoạt động tập thể cho các em học sinh:
Khi đã xây dựng được bộ máy tổ chức tự quản, muốn cho bộ máy này hoạt
động có hiệu quả thì người giáo viên chủ nhiệm cần phải giúp các em thiết lập
được các mối quan hệ trong tập thể. Bởi vì tập thể lớp là một tập hợp người với
nhiều mối quan hệ. Khi tập thể đã hình thành những mối quan hệ tốt đẹp, bền
vững thì tập thể đó sẽ vững mạnh. Vì vậy để xây dựng một tập thể vững mạnh
cần thiết lập tốt các mối quan hệ tình cảm, mối quan hệ chức năng, mối quan hệ
tổ chức kỉ luật. Ta có thể hiểu mối quan hệ tình cảm tức là bạn bè thân ái, quan
tâm, giúp đỡ lẫn nhau; Mối quan hệ chức năng là trách nhiệm thành viên trong
mỗi tập thể; Còn mối quan hệ tổ chức, kỉ luật là quan hệ của mỗi cá nhân theo
nội dung kỉ luật của tập thể. Tất cả các mối quan hệ này đều được nảy sinh trong
quá trình lao động và học tập. Vì vậy người giáo viên chủ nhiệm phải có các nội
dung hoạt động cho lớp về học tập cũng như các hoạt động khác và phải tạo ra
được các tình huống để các em có thể giúp đỡ nhau, thể hiện được tinh thần,
trách nhiệm của mình trong công việc. Chẳng hạn tôi cho các em tự làm thiệp
chúc mừng bạn trong lớp nhân ngày sinh nhật, bạn trai làm thiệp chúc mừng bạn
gái nhân ngày 8-3, thăm các bạn bị bệnh, giúp bạn làm trực nhật, quyên góp ủng
hộ bạn nghèo vượt khó trong học tập, giúp đỡ các bạn mới chuyển về hòa nhập
với lớp, viết nhật kí lớp (mỗi em viết một ngày, nêu tất cả những buồn vui của
lớp). Động viên các em tham gia tất cả ác phong trào của trường, của đội nhất là
các phong trào đòi hỏi sự tham gia tập thể.
4. Tổ chức các hoạt động da dạng cho tập thể lớp:
Như chúng ta đã biết, bản chất của quá trình giáo dục là quá trình tổ chức cuộc
sống, hoạt động và giao lưu cho học sinh. Như vậy, để giáo dục học sinh về tinh
thần đoàn kết, tương trợ lẫn nhau trong công việc, trách nhiệm của mỗi thành
6
viên trong tập thể, giáo viên chủ nhiệm cần tổ chức các hoạt động và thu hút
được các em tham gia một cách tích cực nhất.
a.Hoạt động học tập:
Hoạt động học tập là hoạt động quan trọng nhất vì vậy để giúp học sinh học tốt,
tôi đã làm như sau:
- Rèn cho học sinh thói quen đi học đầy đủ, đúng giờ bằng cách:
+ Tôi có mặt thường xuyên tại lớp 10 phút trước giờ mỗi ngày,đặc biệt là
những ngày đầu tuần.
+ Tổ chức 10 phút “ôn bài” đầu giờ học mỡi ngày. Ơn bài là biện pháp
giúp nhau ơn tập nhanh, chuẩn bị sẵn sàng cho ngày học mới.
+ Phân công lớp phó học tập theo dõi thi đua giữa các tổ.
- Rèn cho học sinh thói quen tích cực tham gia học tập bằng cách:
+ Tổ chức thi đua giữa các tổ, nhóm, ghi lại số lần tham gia phát biểu ý
kiến trong giờ học, số lời khen của giáo viên trong tiết, trong tuần, trong đợt thi
đua.
+ Tổ chức cho học sinh chuẩn bị trước các bài học trong ngày.
+ Nêu gương những học sinh có phương pháp học tập tốt, đặc biệt là những
em có hoàn cảnh khó khăn mà học tốt.
+ Tổ chức cho học sinh học nhóm, đôi bạn cùng tiến.
b.Tổ chức tốt hoạt động sao nhi đồng:
Đối với lớp 2, thì có các hoạt động sao nhi đồng, để sao nhi đồng hoạt động
có hiệu quả, tôi cùng phối hợp với đội sao đỏ, tổng phụ trách đội và bí thư đoàn
trường làm tham mưu cho các em hoạt động.
Nội dung công tác của sao nhi đồng là tổ chức sinh hoạt sao thường kì, theo
các chủ đề, tổ chức sinh hoạt văn nghệ, thi cầu lông, cờ vua. Tôi là người giúp
các em lập kế hoạch, tổ chức thực hiện, quan trọng nhất là giúp các em phương
pháp tổ chức và tạo điều kiện tốt nhất cho các em hoạt động.
Khi tổ chức các hoạt động học tập và sao nhi đồng, tôi tạo cho các em
không khí vui tươi, tinh thần thoải mái để tất cả các em có hứng thú tham gia.
5.Tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao.
Ở độ tuổi lớp 2 như các em rất thích được tham gia vào hoạt động văn hóa,
văn nghệ, thể dục, thể thao…Vì vậy giáo viên chủ nhiệm cần tổ chức tốt các
hoạt động này để tạo cho các em sự mạnh dạn tự tin. Tôi đã sử dụng các biện
pháp sau:
+ Thành lập các câu lạc bộ “ người yêu văn, thơ”
+ Tổ chức đội văn nghệ tập hát, tập múa
+ Thành lập đội cầu lông, cờ vua
+ Duy trì thể dục giữa giờ.
+ Tổ chức lao động tự phục vụ: làm trực nhật, tổng vệ sinh trường lớp.
Ngoài việc tổ chức cho các em tham gia các hoạt động trên, tôi còn tổ chức
cho các em các hoạt giáo dục toàn diện như giáo dục đạo đức, trí tuệ, thẩm mĩ,
thể chất, kĩ năng sống. Trong việc tổ chức các hoạt động trên giáo viên chủ
nhiệm cần tạo ra hứng thú, tích cực, có ý thức của học sinh. Các hoạt động phải
7
phù hợp với lứa tuổi, năng lực và sở trường của học sinh, đảm bảo được tính an
toàn, các hoạt động phải đa dạng, phong phú. Khi các em tham gia vào các hoạt
động đó giáo viên chủ nhiệm phải là người quan sát, theo dõi về các mối quan
hệ tình cảm bạn bè, tương tác, trách nhiệm trong công việc để nhận xét, đánh
giá sát thực và rút kinh nghiệm cho các em.
6. Phối kết hợp với các tổ chức trong nhà trường:
Như chúng ta đã biết, giáo viên là cầu nối giữa các tổ chức trong quá trình
giáo dục. Việc giáo dục các em sẽ có kết quả tốt nếu giáo viên biết kết hợp với
các tổ chức khác.
Cụ thể trong nhà trường, tôi luôn tổ chức cho các em hoạt động theo nội dung
chủ đề mà Chi bộ, đoàn đội vạch ra và có những kiến nghị để các tổ chức đó tạo
điều kiện phù hợp cho lớp mình thực hiện tốt. Bên cạnh đó việc phối hợp với
các giáo viên bộ môn khác cũng luôn được tôi trú trọng đến bởi từ những phản
ánh của các giáo viên khác, tôi biết thêm được những mặt mạnh, mặt yếu để
khắc phục kịp thời. Đặc biệt nhất là phối hợp với đội sao đỏ mà cụ thể là phụ
trách sao. Học sinh lớp 2, các em đang còn ở lứa tuổi nhi đồng nên chủ yếu phụ
trách sao sẽ hướng dẫn các em thưc hiện các hoạt động giáo dục của đội. Tuy
nhiên những em làm phụ trách sao cũng chỉ là ở lứa tuổi đội viên nên chưa thể
nắm vững được tâm lí của các em nhỏ. Vì vậy, tôi gặp gỡ, trao đổi với phụ trách
sao để các em hiểu mình phải là người giúp đỡ các em qua việc bảo ban, động
viên, hướng dẫn các em thực hiện chứ không phải là đến để bắt các em phải làm
thế này, làm thế khác hoặc là chỉ đến để ghi chép, theo dõi những việc làm sai
của các em. Hội phụ huynh và hội khuyến học cũng là tổ chức rất quan trọng
nên tôi chủ động phối kết hợp với các tổ chức này trong việc tuyên dương khen
thưởng các em kịp thời.
7.Giữ mối quan hệ mật thiết với phụ huynh học sinh:
Quan hệ mật thiết với phụ huynh học sinh là điều hết sức quan trọng trong
công tác chủ nhiệm.Vì vậy, tôi không đợi đến các kì họp phụ huynh hay khi các
em vi phạm nội quy trường lớp mới mời phụ huynh đến để trao đổi mà khi có
thời gian hay trong dịp nào đó tôi đến thăm hỏi chuyện gia đình, trao đổi cách
dạy dỗ con em hoặc gặp mặt khi các phụ huynh đưa đón con em mình đi học để
cùng thống nhất phương pháp giáo dục. Đặc biệt trong các cuộc họp phụ huynh,
tôi không coi đó là lúc chê bai, phê phán việc học tập hay hạnh kiểm của học
sinh mà tôi tạo cho cuộc họp trở thành buổi trao đổi thân mật giữa người giáo
dục trẻ em được đào tạo bài bản ở trường sư phạm là tôi và những người giáo
dục trẻ theo bản năng, theo vốn hiểu biết của bản thân là các bậc phụ huynh. Cả
hai bên đều học hỏi trao đổi kinh nghiệm cho nhau. Trong cuộc họp tôi khuyến
khích phụ huynh góp ý, rút kinh nghiệm cho bản thân tôi trong việc giáo dục
học sinh. Với cách làm trên tôi đã được phụ huynh tin yêu và sẵn sàng hỗ trợ tôi
trong mọi hoạt động học tập, sinh hoạt mà tôi đề ra. Cụ thể khi tổ chức phát
động phong trào thi đua về văn nghệ, phong trào cờ vua thì nhận được sự quan
tâm rất nhiều từ phụ huynh. Vào những buổi các em tập luyên, phụ huynh đã
đến chia sẻ kinh nghiệm, hướng dẫn các em luyện tập và còn có quà cổ vũ động
8
viên các em. Không những thế phụ huynh cũng dễ dàng cung cấp thông tin về
các em ở gia đình để giáo viên chủ nhiệm có tác động kịp thời trong việc giáo
dục các em. Cũng thông qua cách làm trên, phụ sẽ thấy rõ được vai trò, trách
nhiệm của mình trong giáo dục con em mình.
8. Tổ chức tốt tiết sinh hoạt lớp vào cuối tuần cho học sinh:
Theo quy định, cứ vào cuối mỗi tuần có một tiết sinh hoạt lớp nhằm mục đích
nhận xét, đánh giá các hoạt động trong tuần và đưa ra phương hướng hoạt động
của tuần tiếp theo. Vì vậy để tổ chức tiết sinh hoạt có hiệu quả, người giáo viên
chủ nhiệm cần nắm vững được mục tiêu của tiết học này và lên kế hoach cụ thể
để thực hiện. Bản thân tôi đã nhận thấy tầm quan trọng của tiết sinh hoạt lớp và
xem nó là một tiết học thật sự để tổ chức cho học sinh thực hiện nghiêm túc. Tôi
là người định hướng cho các em nhưng để phát huy vai trò của ban cán sự lớp,
tôi để cho lớp trưởng, lớp phó điều hành, tổ chức nhận xét đánh giá những ưu
điểm, hạn chế về việc thực hiện các phong trào thi đua theo chủ điểm, các hoạt
động khác trong tuần và phương hướng hoạt động của tuần tới. Cụ thể đánh giá
về:
+ Các phong trào thi đua qua các hoạt động
+ Hoạt động học tập
+ Hoạt động nề nếp
+ Hoạt động khác
Trong tiết này tôi khuyến khích các em tự tham gia đánh giá bản thân mình,
đánh giá bạn, tập thể, tổ nhóm mình; tổ, nhóm bạn. Với cách làm này sẽ phát
huy được năng lực quản lí, điều hành, sáng tạo của cán sự lớp; phát huy được sự
tự tin, mạnh dạn của các em, khích lệ những em nhút nhát. Đặc biệt là sẽ nhận
được kết quả sát thực, khách quan từ các em. Hơn thế nữa, các em sẽ là người
đưa ra các biện pháp để thực hiện kế hoạch của tuàn sau một cách chủ động hơn.
Cũng qua việc tự đánh giá này, các em sẽ tự nhận thấy được hạn chế của mình
để tự khắc phục và phấn đấu vươn lên.
Khi học sinh tham gia nhận xét, đánh giá, tôi đóng vai trò là cố vấn và phải
là người quan sát, lắng nghe để nhận ra mặt mạnh, mặt yếu của các em, từ đó tôi
sẽ có những nhận xét chung, khen ngợi hoặc nhắc nhở, động viên các em cùng
nhau thực hiện cho tốt, kết quả thi đua của các em trong tuần phải được ghi lại
để làm cơ sở xếp loại thi đua theo tháng, kì và cả năm.
Trong tiết này học này, tôi tôn trọng ý kiến của các em và trú trọng đến việc
tuyên dương, động viên khích lệ các em.
IV/ KẾT QUẢ THỰC HIỆN
Sau một thời gian nghiên cứu và tiến hành biện pháp trên, cuối tháng ba kết
quả về tất cả các mặt ở lớp tôi chủ nhiệm đã có sự chuyển biến rõ rệt. Cụ thể:
- Về học tập: Chất lượng đại trà tương đối đồng đều, không còn học sinh yếu
kém, chất lượng vở sạch cũng được nâng lên theo tháng , chỉ còn 2 em xếp loại
B, không có học sinh bị xếp loại C. Đặc biệt trong dịp giao lưu viết chữ đẹp cấp
huyện lớp tôi có hai em đạt giải 3.
9
- Về các phong trào: Lớp đã hưởng ứng tha gia tất cả các phong trào do ĐoànĐội, Nhà trường tổ chức và được đánh giá rất cao. Điển hình trong dịp liên hoan
văn nghệ chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam, lớp tôi đã có tiết mục đạt giải
nhất; trong dịp giao lưu kể chuyện cấp cụm ,lớp đã có một tiết mục đại diện cho
trường tham gia đạt giải ba; để kỉ niệm ngày thành lập Đoàn TNCSHCM 26/3,
lớp có 6 em tham gia giao lưu cờ vua do Đoàn trường tổ chức, trong đó có 1 em
đạt giải nhì, 1 em đạt giải ba.
- Về lao động, vệ sinh: Vệ sinh lớp học hàng ngày đều sạch sẽ, lớp đã trồng
và chăm sóc được 3 bồn hoa, trong đó có hai bồn hoa được nhà trường đánh giá
là đẹp nhất nhì.
- Về thực hiện các nề nếp hàng tuần : Lớp thực hiện tốt các nề nếp xếp hàng
ra vào lớp, sinh hoạt 15 phút đầu giờ à không cần giáo viên chủ nhiệm có mặt ở
đó. Vì vậy tất cả các tuần (trừ hai tuần đầu) lớp tôi đều được xếp loại A.
Điều chuyển biến rõ nhất ở các em đó là ý thức tự quản, tinh thần trách nhiệm,
sự tự tin, sáng tạo, tinh thần đoàn kết của mỗi thành viên trong công việc được
thể hiện rất cao.
Với kết quả trên, lớp tôi đã góp phần nâng cao chất lượng giáo dục cho nhà
trường, cho địa phương và đã được ban giám hiệu, đồng nghiệp ghi nhận.
10
PHẦN THỨ BA: KẾT LUÂN, KIẾN NGHỊ
I/KẾT LUẬN:
Sau một thời gian nghiên cứu và thực hiện, tôi thấy: Để làm tốt công tác
chủ nhiệm lớp 2, người giáo viên chủ nhiệm cần:
- Nắm chắc được nhiệm vụ, chức năng của người giáo viên chủ nhiệm, mục
tiêu của lớp học, cấp học.
- Có kiến thức cơ bản về tâm lí, giáo dục học, có hiểu biết về văn hóa, pháp
luật.
- Có kĩ thuật tổ chức các hoạt động giáo dục như kĩ năng giao tiếp, ứng xử;
kĩ năng chẩn đoán đặc điểm học sinh; kĩ năng lập kế hoạch.
- Đặc biệt giáo viên chủ nhiệm phải là người có đạo đức trong sáng, lối
sống lành mạnh, yêu nghề và gần gũi thân thiện với học sinh.
Đây là bài học kinh nghiệm mà tôi rút ra được khi nghiên cứu đề tài
này.Tôi tin rằng kinh nghiệm này có thể áp dụng vao thực tế nhà trường, địa
phương mình và thể áp dụng rộng rài hơn cho các lớp trong trường Tiểu học.
II/ KIẾN NGHỊ
Qua đề tài này tôi có một số đề xuất sau:
1. Đề nghị nhà trường và địa phương tạo điều kiện về kinh phí và cơ sở vật
chất để tổ chức các hoạt động giáo dục cho các em được tốt hơn.
2. Đề nghị nhà trường phối hợp với phòng giáo dục tạo điều kiện để tổ chức
hội thảo khoa học để các đồng nghiệp có thể học tập những kinh nghiệm vào
thực tế làm công tác chủ nhiệm.
3. Đề nghị nhà trường phối hợp với phòng giáo dục tạo điều kiện để có thêm
những tài liệu có liên quan đến vấn đề này để giáo viên tham khảo vận dụng vào
trong việc làm công tác chủ nhiệm được tốt hơn.
Trên đây là một số kinh nghiệm của tôi trong việc “Giúp giáo viên làm tốt
công tác chủ nhiêm lớp 2" rất mong được sự góp ý của đồng nghiệp. Tôi xin
chân thành cảm ơn.
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
Yên Tâm, ngày 25 tháng 3 năm 2016
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình
viết, không sao chép nội dung của người
khác.
Người thực hiện
Nguyễn Thị Thu Hà
11
TÀI LIỆU THAM KHẢO
------------------------------------------- Tạp chí giáo dục Tiểu học.
- Tạp chí thế giới trong ta.
- Tài liệu đào tạo giáo viên tiểu học: Đạo đức và phương pháp giáo dục
đạo đức ở tiểu học.
-Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên về công tác chủ nhiệm lớp
- Tài liệu hướng dẫn : Đánh giá học sinh Tiểu học theo thông tư 30/
2014/TT- BGDDT- Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội.
*******************
12