Một số biện pháp giúp học sinh học tốt chủ đề có sử dụng quy trình tạo hình con rối và nghệ thuật biểu diễn ở môn mỹ thuật lớp 4,5

MỤC LỤC
TÊN MỤC LỤC

SỐ
TRANG

I. MỞ ĐẦU

1

1.1 Lí do chọn đề tài

1

1.2.Mục đích nghiên cứu

2

1.3 Đối tượng nghiên cứu

3

1.4 Phương pháp nghiên cứu

3

II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

3

2.1 Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm

3

2.2 Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm

5

2.3 Các biện pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề

7

2.4: Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục,
với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường:

19

III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

20

3.1 Kết luận

20

3.2 Kiến nghị

20

0

I. MỞ ĐẦU
1.1 Lý do chọn đề tài
- Mĩ thuật không đơn thuần chỉ là một môn học tự chọn mà đó là một
môn học mang tính giáo dục thẩm mĩ rất lớn, nó bồi dưỡng cho học sinh phẩm
chất người lao động mới, rèn luyện tính tư duy, tìm tòi và kích thích sự sáng tạo
cho học sinh, giúp các em trở nên nhanh nhẹn, hòa đồng, giàu cảm xúc, vui tươi
hơn trong cuộc sống, hướng các em tới chân, thiện, mỹ và hoàn thiện nhân cách.
- Học Mĩ thuật là học về nghệ thuật, giáo viên giảng dạy bộ môn này
phải là người có tâm huyết, say mê với nghề, phải luôn tìm tòi, sáng tạo là người
biết tổ chức các hoạt động, dẫn dắt, truyền cảm hứng, động viên, khuyến khích
đến từng học sinh để các em học tập tốt và đạt được những thành công nhất
định, nâng cao dần chất lượng bộ môn và đồng thời phải thay đổi được quan
niệm xem nhẹ bộ môn của bộ phận không nhỏ phụ huynh trong xã hội.
- Trong hoạt động học tập thì phương pháp dạy học được xem là cách
thức hoạt động của giáo viên, việc tổ chức các hoạt động học tập nhằm giúp học
sinh chủ động đạt các mục tiêu giảng dạy, với mục tiêu chung và chương trình
cụ thể dạy học Mĩ thuật ở Tiểu học không chỉ là hoạt động vẽ mà lấy hoạt động
giáo dục mĩ thuật để giúp các em có thêm những kiến thức, kĩ năng trong quá
trình hoàn thiện nhân cách, vậy nên việc giáo dục thẩm mĩ cho học sinh tiểu học
là vô cùng cần thiết, qua môn học mĩ thuật các em sẽ có khả năng cảm thụ được
vẻ đẹp của thiên nhiên, cuộc sống, tiếp thu thêm một số kiến thức, kĩ năng cơ
bản về nghệ thuật hội họa cũng như hiểu thêm tinh hoa của nền mĩ thuật dân tộc
qua nhiều thời kì khác nhau, để từ đó các em phát huy được sự sáng tạo, trí
tưởng tượng tính thẩm mĩ cá nhân.
- Thực hiện theo Nghị quyết số 29 của Đảng với chủ trương đổi mới căn
bản toàn diện giáo dục và đào tạo nói chung với mục tiêu “Chuyển mạnh quá
trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và
phẩm chất người học”. Nhà trường luôn xác định việc đổi mới phương pháp dạy
học là việc làm thiết yếu và quan trọng nhất và bộ môn Mĩ thuật cũng là một

trong những bộ môn được quan tâm hàng đầu.
- Mĩ thuật Tiểu học hiện nay là một bộ môn như được khoác lên mình một
chiếc áo hoàn toàn mới. Theo sự chỉ đạo của PGD & ĐT Huyện Cẩm Thủy năm
học 2016- 2017 tất cả các trường Tiểu học trong địa bàn huyện thực hiện đồng
bộ hóa việc dạy học Mĩ thuật theo PP mới của Đan Mạch tài trợ với nội dung
chương trình Dạy – Học có khá nhiều điều mới mẻ.
- Trong nội dung chương trình hiện hành để có thể dạy tốt môn học này,
người giáo viên cần nắm rõ được mục tiêu, nội dung, chương trình, chuẩn kiến
thức và các phương pháp dạy học của cả 5 phân môn trong bộ môn là:
+ Vẽ tranh
+ Thường thức mĩ thuật
+ Vẽ trang trí
+ Vẽ theo mẫu
1


+ Tập nặn tạo dáng
- Đối với chương trình mới Dạy Mĩ thuật theo định hướng phát triển năng
lực cho học sinh thì đòi hỏi cao hơn cho người dạy cũng như người học về mục
tiêu, nội dung chương trình vì nó đề cao tính sáng tạo và giáo dục thẩm mĩ với mục
tiêu “Lấy người học làm trung tâm” trong quá trình lĩnh hội tri thức, kích thích sự
tương tác, tư duy sáng tạo và phát triển nhận thức của người học từ đó hình thành
và phát triển các năng lực cốt lõi cho học sinh, trong PP này gồm có 7 quy trình:
1. Vẽ cùng nhau và sáng tác các câu chuyện
2. Vẽ biểu cảm
3. Vẽ theo âm nhạc
4. Xây dựng cốt truyện
5. Tạo hình 3 chiều - Tiếp cận chủ đề
6. Điêu khắc – Nghệ thuật tạo hình không gian
7. Tạo hình con rối và nghệ thuật biểu diễn.

- Để đạt hiệu quả cao trong công tác giảng dạy bộ môn Mĩ thuật với các
quy trình này ngoài những phần kiến thức cơ bản, trình độ chuyên môn nghiệp
vụ, khả năng sư phạm, thì còn đòi hỏi người giáo viên phải biết vân dụng khoa
học, linh hoạt các quy trình, kỹ thuật, phương pháp mới này vào trong các tiết
học của từng chủ đề ở các khối lớp một cách phù hợp, hài hòa nhất.
- Phương pháp Dạy – Học mĩ thuật theo định hướng phát triển năng lực
của học sinh là sự khởi đầu mới của bộ môn Mĩ thuật tiểu học với nhiều sự trải
nghiệm và thách thức mới mẻ, ưu điểm của phương pháp mới này là học sinh
được tự do khám phá, tự do sáng tạo, phát triển được khả năng, kĩ năng giao
tiếp, kĩ năng trình bày sản phẩm, kĩ năng nhận xét, đánh giá các sản phẩm của
mình, sản phẩm của bạn, của nhóm mình, nhóm bạn trước tập thể. Để các em
được tự do thể hiện sáng tạo ở đây không có nghĩa là phó mặc cho các em thích
làm gì thì làm. Vậy làm thế nào để học sinh phát triển đúng hướng với phương
pháp mới này? Để các em được tự làm những gì mình thích mà vẫn đạt yêu cầu
của mục tiêu các chủ đề. Bước chuyển biến này vừa là cơ hội để nâng cao chất
lượng dạy học bộ môn cũng vừa là thách thức lớn của giáo viên. Chính vì thế tôi
nghiên cứu và tích luỹ những phương pháp mới và một số biện pháp riêng của
bản thân để tổ chức cho học sinh học có những giờ học tập phù hợp, thoải mái,
nhẹ nhàng nhưng vẫn đạt được kết quả cao, nhất là ở một số chủ đề của khối lớp
4.5 có sử dụng quy trình "Tạo hình con rối và nghệ thuật biểu diễn” đây là một
trong những quy trình khó đòi hỏi kĩ năng, kĩ thuật, sự sáng tạo và tinh thần
đoàn kết, hợp tác nhóm cao. Do đó, để khắc phục khó khăn trên thì "Một số
biện pháp giúp học sinh học tốt chủ đề có sử dụng quy trình “ Tạo hình con
rối và nghệ thuật biểu diễn” ở môn Học mĩ thuật lớp 4.5” sẽ góp một phần
nhỏ vào việc nâng cao chất lượng giáo dục của môn học, và đây cũng là một
trong những mục tiêu mà ngành Giáo dục đặt ra. Đó là lí do tôi chọn đề tài này.
1.2 Mục đích nghiên cứu
- Nghiên cứu về nội dung, tìm ra những cách thức phương pháp giảng dạy
phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh, tâm lí, độ tuổi học sinh tại đơn vị giảng dạy
2

để góp phần nâng cao chất lượng môn Học mĩ thuật tiểu học nói chung và một
số chủ đề có sử dụng quy trình “Tạo hình con rối và nghệ thuật biểu diễn “ ở
môn Học mĩ thuật 4.5 nói riêng, nhằm giúp học sinh mở rộng thêm được nhiều
kiến thức, kĩ năng, hình thành ý thức thẩm mỹ, phát triển toàn diện nhân cách,
phẩm chất người học giúp các em có năng lực giải quyết các vấn đề đặt ra trong
học tập, trong nghề nghiệp và trong thực tiễn cuộc sống.
1.3 Đối tượng nghiên cứu
- Tính hiệu quả của “Một số biện pháp giúp học sinh học tốt chủ đề có sử
dụng quy trình “ Tạo hình con rối và nghệ thuật biểu diễn” ở môn Học mĩ thuật
lớp 4.5”.
1.4 Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp tham khảo tài liệu để suy nghĩ tìm tòi, phân tích khái quát
hóa nội dung. Đồng thời kết hợp phương pháp quan sát, phương pháp trực quan,
phương pháp thống kê và phương pháp thực hành để ghi nhận những gì có thật,
tồn tại khách quan theo thời gian, phạm vi mức độ, sản phẩm làm ra.
II: NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1: Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm
- Không chỉ là một môn học mang tính giáo dục thẩm mĩ mà Mĩ thuật còn
giáo dục cho học sinh tình yêu quê hương đất nước, gia đình, thầy cô, bè bạn, cỏ
cây, hoa trái, môi trường, an toàn giao thông mà Mĩ thuật còn giáo dục cho học
sinh các kĩ năng sống …Mĩ thuật gắn bó với tất cả chúng ta trong cuộc sống
hàng ngày. Mọi thứ trong cuộc sống đều liên quan và có thể nói là gắn liền với
Mĩ thuật ví như chúng ta ăn thế nào cho văn minh lịch sự, mặc thế nào cho gọn
gàng, sạch, đẹp…Và tính thẩm mĩ trong cuộc sống của chúng ta là rất quan
trọng. Vậy xuất phát từ những nhu cầu đó thì việc giảng dạy bộ môn Mĩ thuật
trong nhà trường tiểu học sẽ đóng vai trò như thế nào? Theo chương trình đổi
mới của sách giáo khoa với phương pháp Dạy – Học Mĩ thuật theo định hướng
phát triển năng lực của học sinh (Vận dụng PP mới của Dự án Hỗ trợ giáo dục

Mĩ thuật Tiểu học do Vương quốc Đan Mạch tài trợ) nội dung chương trình lớp
4 của môn Dạy – Học Mĩ thuật Tiểu học bao gồm 12 chủ đề (35 tiêt/1 năm), nội
dung chương trình lớp 5 có 13 chủ đề ( 35 tiết /1năm).
- Trong đó lớp 4 có 2 chủ đề (CĐ2: Chúng em với thế giới động vật;
CĐ6: Ngày tế, lễ hội và mùa xuân) lớp 5 có 2 chủ đề ( CĐ8: Trang trí sân khấu
và sáng tác câu chuyện; CĐ10: Cuộc sống quanh em) được sử dụng quy trình “
Tạo hình con rối và nghệ thuật biểu diễn”
- Quy trình “Tạo hình con rối và nghệ thuật biểu diễn” là quy trình thứ 7
trong các quy trình, quy trình này gồm có 3 hoạt động:
+ Hoạt động 1: Tạo sơ đồ tư duy với chủ điểm
+ Hoạt động 2: Tạo hình con rối
+ Hoạt động 3: Tạo một buổi trình diễn
3


- Vậy Quy trình “Tạo hình con rối và nghệ thuật biểu diễn” là gì?. Tạo
hình con rối là việc học sinh nhận biết được cách thức thực hiện hình ảnh về mỗi
một con người khác nhau về trạng thái, tình cảm, hình dáng, cấu trúc từ đó sáng
tạo ra hình ảnh con rối với những chất liệu khác nhau về một nội dung, chủ đề
cụ thể nào đó như lễ hội, môi trường, cảnh sinh hoạt…của cá nhân, của một
nhóm, của tập thể, các em sẽ hợp tác trao đổi thảo luận về cách trang trí trang
phục, về hình dáng, động tác cho các nhân vật con rối sao cho phù hợp với nội
dung câu chuyện sẽ trình bày biểu diễn (Hình dáng con rối có thể tham khảo
trong kho hình ảnh ở bài vẽ của các em, hoặc có thể trực tiếp sáng tạo). Các em
xây dựng cốt truyện dựa vào các tích truyện kể cổ tích hoặc truyền thuyết hoặc
các nội dung hiện đại phù hợp với chủ đề cho từng vai diễn.
- Nghệ thuật biểu diễn là các học sinh hoạt động trình diễn sắm vai với
hình dáng, động tác các nhân vật con rối đã được tạo dáng, từng học sinh sẽ thể
hiện hình dáng, động tác của các vai diễn, thể hiện nội dung, chủ đề tác phẩm
bài học. Các nhóm trình bày có thể thay đổi vị trí cho phù hợp trong quá trình

sắm vai biểu diễn các nhân vật cho sinh động.
- Quy trình “Tạo hình con rối và nghệ thuật biểu diễn” là sự kết hợp hài
hòa, sáng tạo tài tình, linh hoạt của của màu sắc, bố cục, kỹ thuật tạo hình, nặn,
vẽ, xé dán, khả năng quan sát, khả năng tư duy ngôn ngữ, khả năng hợp tác
nhóm, khả năng biểu diễn sắm vai của tất cả học sinh trong lớp được xây dựng
theo chủ quan ý thích của cá nhân, hoặc của nhóm mình nhưng phải đúng với
mục tiêu nội dung chủ đề, bài học yêu cầu.
- Trong quy trình này đòi hỏi người học phải thể hiện rõ được tâm lý nhân
vật qua hình ảnh con rối trong quá trình biểu diễn để khi quan sát người ta có thể
hiểu và cảm nhận được ý đồ nội dung câu chuyện kể hay nội dung của chủ đề
bài học.
- Chính vì vậy các em học sinh cần phải hiểu rõ, nắm chắc các bước từ hiểu
chủ đề, từ xây dựng ý tưởng chủ đề cho đến thể hiện nội dung chủ đề qua thiết
kế sản phẩm các nhân vật con rối đến sắm vai biểu diễn câu chuyện. Để từ đó
các em dần hình thành sự sáng tạo mĩ thuật thông qua đó biểu đạt bản thân, hiểu
và trân trọng sản phẩm, tác phẩm mĩ thuật biết và có thể giao tiếp, trao đổi tiếp
nhận thông tin thông qua sản phẩm, tác phẩm mĩ thuật.
- Học mĩ thuật theo định hướng phát triển năng lực là sự thể hiện mang tính
sáng tạo cao không theo một khuân mẫu nhất định nào, học sinh được trải
nghiệm sáng tạo trên mọi hình thức, chất liệu, chủ đề bài học qua nhiều góc nhìn
là sự kiên kết của nhiều các môn học như môn Toán, Tự nhiên xã hội, Thủ công,
Văn/ Tiếng việt, Hoạt động tập thể, Đạo đức, Âm nhạc, Thể dục… trong cùng
một chủ đề học tập nhằm đem lại sự hứng thú thú, thích tìm tòi, khám phá,
chiếm lĩnh kiến thức, hình thành các phẩm chất, năng lực cần thiết trong quá
trình học tập cho học sinh.
- Thế giới của trẻ thật huyền diệu các em khao khát được miêu tả những
ước mơ, khát vọng của mình qua những nét vẽ, qua những bức tranh, qua các
nhân vật trong câu chuyện cổ tích do chính mình cảm nhận và sáng tạo nên.
4

- Xuất phát từ yêu cầu thực tế phát triển của xã hội là giáo dục thế hệ trẻ
trở thành những con người thời đại mới phát triển toàn diện cả về nhân, thể, mỹ.
Đổi mới giáo dục hiện nay là lấy học sinh làm trung tâm và các hoạt động học
tập của học sinh là chính đã làm thay đổi một cách tích cực vai trò của giáo viên
và học sinh trong suốt quá trình dạy và học .
2.2: Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
- Để chứng minh cho việc Học mĩ thuật theo định hướng phát triển năng
lực cho học sinh trong các trường tiểu học trên địa phương hiện nay, nhất là đối
với các chủ đề dược sử dụng quy trình “Tạo hình con rối và nghệ thuật biểu
diễn” ở lớp 4.5 tôi đã liên hệ cộng tác với đồng nghiệp ở các trường về kết quả
học tập ở quy trình này của các em học sinh và trực tiếp qua các tiết thực tế tôi
giảng dạy ở trường sở tại. Đây là một phương pháp còn khá là mới mẻ đối với cả
giáo viên và học sinh. Nhìn chung, tôi nhận thấy các em học sinh tiếp cận
phương pháp mới của bộ môn Mĩ thuật, đặc biệt là đối với các chủ đề được sử
dụng quy trình “Tạo hình con rối và nghệ thuật biểu diễn” ở lớp 4.5 với một thái
độ bỡ ngỡ, rụt rè, lúng túng, dẫn đến kết quả thực hiện nội dung chủ đề chưa
được tốt.
- Tỉ lệ học sinh chưa hoàn thành về quy trình này là do các em chưa hiểu
về bản chất của quy trình, chưa từng được tiếp cận với quy trình về các phương
diện khác, còn ảnh hưởng nhiều của phương pháp cũ hiện hành, các em thiếu đồ
dùng và chưa được quan tâm đầy đủ đến việc học tập của cha mẹ, thời gian học
tập các môn văn hóa lại nhiều nên thời gian ở nhà để cho các em thực hành, sáng
tạo môn mĩ thuật cũng hạn chế, và do trang thiết bị nhà trường phục vụ cho việc
giảng dạy phương pháp Đan Mạch còn thiếu thốn, nhất là chưa có phòng học
riêng cho môn mĩ thuật, do thời gian tiếp cận phương pháp mới này chưa được
lâu, các tiết học trong chủ đề không liền mạch thành buổi học nên học sinh chưa
định hình và chưa kịp bắt nhịp.
- Giáo viên chưa nắm vững hết nội dung, vai trò cùng những kĩ năng cơ
bản của phương pháp mới, còn thiếu thốn về tài liệu nghiên cứu chưa được trải

nghiệm nhiều từ những tiết dạy chất lượng theo phương pháp mới của các đồng
chí, đồng nghiệp, còn lúng túng trong những kế hoạch định hướng chung để
hướng dẫn học sinh, chưa linh hoạt trong cách tổ chức hoạt động dạy học, việc
đánh giá, khuyến khích động viên học sinh còn ít. Từ tình hình chung đó và kết
hợp với thực tế tại đơn vị tôi nhận thấy việc Học mĩ thuật theo định hướng phát
triển năng lực cho học sinh trường Tiểu học nhất là đối các chủ đề được sử dụng
quy trình “Tạo hình con rối và nghệ thuật biểu diễn” ở lớp 4.5 của học sinh vẫn
còn sự hạn chế nhất định, khác nhau. Bởi với phương pháp mới khả năng giao
tiếp, khả năng sáng tạo, tư duy ngôn ngữ… của các em là rất thấp. Thậm chí có
em hoàn toàn không nắm được nội dung chính của bài. 70% HS thích học môn
mĩ thuật còn 30 % HS không thích do năng khiếu hoặc do tật bẩm sinh.
- Thông qua việc dự giờ và tìm hiểu các đồng nghiệp dạy cùng bộ môn tôi
thấy nhiều giáo viên cho rằng các chủ đề được sử dụng quy trình “ Tạo hình con
rối và nghệ thuật biểu diễn” ở lớp 4.5 là rất khó vì ở lứa tuổi này với phương
5


pháp hiện hành cũng đã là thách thức lớn đối với các em trong việc thể hiện
năng lực bản thân. Để các em có thể thực hiện tốt nội dung chủ đề mà cách thức
thể hiện, trình bày hoàn toàn mới lạ đòi hỏi nhiều kĩ năng phức tạp hơn, khả
năng sáng tạo phung phú hơn như chủ đề con vật, ngày tết, lễ hội, mùa xuân hay
cảnh lao động, sinh hoạt xung quanh cuộc sống hàng ngày của các em bằng tạo
hình con rối và sắm vai biểu diễn các em gặp nhiều trở ngại cũng là điều dễ
hiểu. Chính vì những suy nghĩ như vậy mà trong các giờ thực hành trên lớp
nhiều giáo viên thường để cho các em thực hành theo những sản phẩm bài có
sẵn ở trong sách Học mĩ thuật 4.5. Thời gian dành cho trưng bày giới thiệu sản
phẩm, sắm vai biểu diễn còn hạn chế do các em chưa hoàn thành bài và chưa
chuẩn bị được nội dung câu chuyện ở các tiết học trước của chủ đề hoặc chỉ cho
học sinh áp dụng các quy trình đơn giản hơn.
- Điều đáng lưu tâm là ở học sinh Tiểu học các em còn nhỏ chưa ý thức

được kĩ năng cơ bản cần thiết cho bản thân, nhiều học sinh thiếu kĩ năng giao tiếp,
nhiều em không có khả năng xây dựng các nội dung câu chuyện theo chủ đề hoặc
có cũng chưa hay, chưa hấp dẫn, nhiều em nhút nhát không dám nói, không dám
thể hiện trước tập thể, đám đông, chưa nhiệt tình hợp tác trong nhóm, không nhớ
lời thoại nhân vật. Cách cảm nhận về chủ đề còn ngây thơ, hồn nhiên, giản đơn.
- Học sinh chưa biết và chưa có thói quen sưu tầm tranh ảnh, đồ dùng bài
mẫu phục vụ cho các chủ đề bài học hiệu quả hơn, chưa có thói quen nhận xét
sự vật hiện tượng cho chủ đề bài học có chiều sâu hơn. Thiếu óc sáng tạo hay
dựa vào tranh mẫu có sẵn trong sách giáo khoa để thực hành nên bài làm thiếu
phong phú, thiếu sáng tạo.
- Một số phụ huynh học sinh chưa thực sự quan tâm còn chưa coi trọng
việc học bộ môn mĩ thuật của con em mình nên việc chuẩn bị đồ dùng học tập
môn mĩ thuật cho các em còn hạn chế hoặc chưa tốt như: Thiếu sách giáo khoa,
thiếu giấy, bút chì, màu vẽ,… nên khi đến giờ học mĩ thuật các em không làm
được vì không có sách vở, đồ dùng phục vụ môn học, và những tiết hoàn thành
bài tập ở nhà cũng không được quan tâm, nhắc nhở.
- Những vấn đề đặt ra ở trên đều không đảm bảo được yêu cầu, nội dung,
phương pháp dạy học theo phương pháp mới của Dự án “Hỗ trợ giáo dục mĩ
thuật cấp tiểu học (SAEPS) Do Vương quốc Đan Mạch tài trợ. Từ những trăn trở
đó, bản thân tôi suy nghĩ và quyết định nghiên cứu, học hỏi kinh nghiệm để dạy
tốt bộ môn Mĩ thuật Tiểu học nói chung và các chủ đề được sử dụng quy trình
“Tạo hình con rối và nghệ thuật biểu diễn” ở lớp 4.5 nói riêng.
- Phải làm như thế nào để học sinh yêu, thích học và học tốt chủ đề được
sử dụng quy trình “Tạo hình con rối và nghệ thuật biểu diễn” ở lớp 4.5? Bởi quy
trình này là quy trình yêu cầu học sinh cao nhất về tính tư duy và sáng tạo.
- Đi tìm lời giải đáp cho câu hỏi trên từ thực tế đó tôi mạnh dạn đưa ra
một số giải pháp để giải quyết, khắc phục nhằm mục đích giúp cho các em học
sinh dần tiếp cận linh hoạt, sáng tạo với cách thức, phương pháp học tập mới của
bộ môn Mĩ thuật, góp phần nâng cao hiệu quả chất lượng dạy và học của bộ
6

môn nhất là đối với các chủ đề được sử dụng quy trình “ Tạo hình con rối và
nghệ thuật biểu diễn” ở lớp 4.5
*KQKS trước khi áp dụng SKKN
TT

Lớp

Sĩ số

Hoàn
thành tốt

Hoàn
thành

Chưa hoàn
thành

1

5A

22

8

14

0

2

5B

23

7

16

0

3

4A

21

7

14

0

4

4B

18

8

10

0

Ghi
chú

2.3: Các biện pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
- Từ những khó khăn trên, bằng kinh nghiệm tiếp thu từ các đồng nghiệp
và từ kinh nghiệm giảng dạy của bản thân trong quá trình công tác, tôi đề xuất
một số biện pháp theo tôi là phù hợp để các em có cơ sở học tốt các chủ đề được
sử dụng quy trình “Tạo hình con rối và nghệ thuật biểu diễn” ở lớp 4.5 .
2.3.1 Bồi dưỡng nâng cao năng lực, chuyên môn cho giáo viên
*Về chuyên môn, nghiệp vụ
- Giáo viên đóng một vai trò quan trọng không thể thiếu trong cả quá trình
Dạy và Học, không đơn giản chỉ là người động viên, khuyến khích mà còn là
người hướng dẫn, truyền đạt kiến thức trực tiếp đến cho mỗi học sinh. Để học
sinh hiểu và học tập tốt bộ môn Mĩ thuật theo phương pháp mới của Đan Mạch
thì trước tiên bản thân người giáo viên phải có đủ năng lực, phẩm chất, trình độ
chuyên môn, nghiệp vụ. Không ngừng phấn đấu, trau dồi, tìm tòi, nghiên cứu,
sáng tạo trong quá trình công tác nhất là đối với phương pháp mới Dạy – Học
theo định hướng phát triển năng lực của học sinh (Vận dụng theo phương pháp
mới của Dự án Hỗ trợ giáo dục Mĩ thuật Tiểu học do Vương quốc ĐAN MẠCH
tài trợ)
- Giáo viên phải hiểu rõ những vấn đề chung về Dạy – Học mĩ thuật theo
phương pháp mới.

- Phải nắm vững các quy trình, nội dung, vai trò, bản chất cũng như
những mục tiêu, kiến thức cơ bản của phương pháp mới.
- Biết vận dụng linh hoạt các hoạt động của một quy trình trong một tiết
học và nhiều quy trình trong một chủ đề.
- Có những kế hoạch, định hướng cụ thể linh hoạt theo chủ đề ở từng khối
lớp để hướng dẫn học sinh phát huy tối đa năng lực bản thân.
- Phải thiết kế, xây dựng được hệ thống các câu hỏi rõ ràng, phù hợp với
từng đối tượng học sinh và đúng với nội dung từng chủ đề bài học, nhằm giúp
học sinh nắm bắt rõ hơn nội dung, chủ đề.
7


- Chuẩn bị tốt thiết bị và đồ dùng dạy và học như: Tranh ảnh, sản phẩm
sử dụng cho học sinh xem cần đa dạng về các loại đề tài, cách thể hiện.
- Trong quá trình giảng dạy phải lồng ghép được tất cả các phương pháp
dạy học mới vào từng nội dung, chủ đề bài học của các khối lớp.
- Đánh giá đúng và phù hợp với các đối tượng học sinh.
- Tham gia học tập đầy đủ các buổi học chuyên đề, tập huấn chuyên môn của
các cấp, ngành và đóng góp ý kiến của các nhân giúp nâng cao năng lực bản thân.

Giáo viên đang nghiên cứu Dạy – Học Mĩ thuật theo PP mới của Đan Mạch qua các tài liệu

*Giáo viên phải phân loại được các đối tượng học sinh
- Giáo viên phải hiểu tính cách và nắm rõ được năng lực của các đối
tượng học sinh để truyền đạt kiến thức và đặt ra các yêu cầu cho phù hợp.
- Đối với học sinh hoàn thành ở mức độ trung bình: Cần hướng dẫn cụ thể
hơn, động viên giúp các em hòa đồng, tiếp cận tích cực hơn với phương pháp
mới để tự tin trong việc thể hiện năng lực bản thân.
( VD: Cho các em sáng tạo con rối từ những vật liệu đơn giản dễ tìm thấy
nhất, bước đầu sáng tạo theo sự hướng dẫn của giáo viên và các bạn học tốt

trong lớp, sắm các vai nhỏ như cỏ cây, hoa, trái…ít lời thoại để các em tiếp cận
dần với nghệ thuật biểu diễn. )
- Đối với học sinh hoàn thành ở mức độ khá: Có thể đưa thêm các gợi ý,
khích lệ các em hướng cho các em tự tin hơn nữa, chủ động tìm tòi và sáng tạo
cao hơn trong việc tạo hình và năng lực biểu diễn.
( VD: Hợp tác nhóm phân công nhiệm vụ theo hướng dẫn của giáo viên,
sáng tạo câu chuyện có ý nghĩa theo chủ đề, tự tạo các sản phẩm con rối, phân
công vai biểu diễn theo ý thích …)
- Đối với học sinh hoàn thành ở mức độ tốt có năng khiếu: GV đưa thêm
yêu cầu cao hơn, sáng tạo hơn để giúp các em hình thành những kỹ năng cơ bản
về năng lực sáng tạo, năng lực biểu đạt, năng lực giao tiếp làm tiền đề cho các
cấp học và lựa chọn ngành nghề sau này.
8


( VD: Tự hợp tác nhóm phân công nhiệm vụ, sáng tạo câu chuyện, sắm
vai các nhân vật theo nội dung giáo viên yêu cầu, các nhân vật con rối thể hiện
nhiều cảm xúc, trạng thái, lời thoại dài hơn…)
*Về cách tổ chức lớp học
- Để học sinh hứng thú tiếp cận phương pháp mới và hoạt động có hiệu
quả các quy trình trước tiên giáo viên phải làm mới ngay từ trong khâu tổ chức
lớp học.
- Giáo viên chia lớp thành nhóm nhỏ phù hợp sĩ số và không gian thực tế
của từng lớp học (có thể chia thành 3 nhóm mỗi nhóm có 6 hoặc 7 thành viên)
giáo viên sẽ chia các nhóm theo sự sắp xếp có chủ định (Tức là các bạn có năng
lực khá và tốt hơn sẽ ngồi cùng với các bạn học yếu để kèm cặp và giúp đỡ, hỗ
trợ cho nhau, học tập lẫn nhau, cùng nhau thi đua, tiến bộ).

Buổi học Mĩ thuật của lớp 5B theo phương pháp chia nhóm

Học sinh lớp 5A đang hợp tác theo nhóm

9


2.3.2 Bồi dưỡng, nâng cao nhận thức về quy trình “Tạo hình con rối
và nghệ thuật biểu diễn” cho học sinh lớp 4.5
- Trước khi học sinh đi vào học tập, thực hành các chủ đề có sử quy trình
“Tạo hình con rối và nghệ thuật biểu diễn” giáo viên phải bồi dưỡng nâng cao
nhận thức cho học sinh, giới thiệu cho học sinh hiểu rõ hơn về bản chất của quy
trình “Tạo hình con rối và nghệ thuật biểu diễn” giúp học sinh tiếp cận, hiểu biết
rõ hơn về nghệ thuật tạo hình và nghệ thuật biểu diễn rối, đây là bước đầu tiên
để học sinh làm quen, tiếp cận với quy trình nên việc nâng cao nhận thức, về
quy trình việc bồi dưỡng và nâng cao nhận thức cho học sinh về quy trình này là
hết sức cần thiết. Cần cho học sinh hiểu quy trình này là một phần nhỏ trong bộ
môn nghệ thuật múa rối, một loại hình nghệ thuật của văn hóa dân gian Việt
Nam. Cần giới thiệu cho học sinh nghệ thuật rối có hai loại hình biểu diễn là rối
nước và rối cạn ( Rối nước là các nghệ sỹ sẽ biểu diễn con rối ở dưới nước, nghệ
thuật biểu diễn rối cạn là các nghệ sỹ sẽ biểu diễn nhân vật rối trên cạn như múa
lân, múa rồng, biểu diễn rối có tích chuyện…). Thông qua các nhân vật con rối
giúp các em có thể dễ dàng biểu đạt bản thân hơn và giáo viên cũng dễ dàng
truyền tải nội dung, nhanh đạt mục đích giáo dục hơn thông qua nhiều câu
chuyện có tính giáo dục như “Trốn học đi chơi. Không vâng lời thầy cô, ông bà,
cha mẹ. Bắt nạt bạn…” thay vì giáo viên phê bình trực tiếp làm các em tự ái,
xấu hổ gây phản tác dụng thì nhân vật con rối và nội dung các câu chuyện sẽ
gián tiếp răn dạy và hướng các em đến những hành vi, nhận thức đúng đắn trong
cuộc sống. Qua quy trình này các em cũng sẽ hiểu biết, yêu quý trân trọng hơn
nghệ thuật biểu diễn rối, hiểu thêm về một phần nghệ thuật quan trọng của văn
hóa dân gian Việt Nam mà hiện tại cũng đang dần bị quên lãng.

Giáo viên hướng dẫn học sinh tìm hiểu về nghệ thuật múa rối dân gian Việt Nam

- Giáo viên có thể kết hợp cho học sinh chơi các trò chơi phù hợp với nội
dung chủ đề có sử dụng quy trình như chơi trò chơi “Ai nhanh hơn” hoặc “Loại
hình nghệ thuật” Điều đó sẽ giúp các em phản xạ nhanh, phán đoán chính xác
đối với các chủ đề có sử dụng quy trình “Tạo hình con rối và nghệ thuật biểu
diễn” trò chơi này giáo viên chia thành hai đội chơi, giáo viên đưa ra một số bức
tranh về các loại hình nghệ thuật khác nhau (Chèo, tuồng, ca trù, hát xoan, cải
lương, múa rối…) giáo viên vẽ một thân cây cổ thụ chia nhiều cành lên bảng, ở
10


mỗi đầu cành vẽ các ô chữ nhật kích thước vừa khổ tranh bên trong có chứa tên
của các loại hình nghệ thuật tương ứng với số tranh bên ngoài, và lần lượt hai
đội cử người lên chọn tranh để gắn đúng vào loại hình nghệ thuật tương ứng sao
cho thật nhanh và chính xác, cứ như vậy cho đến hết đội nào gắn được nhiều và
đúng sẽ chiến thắng.

Học sinh chơi trò chơi “Loại hình nghệ thuật”

2.3.3 Bồi dưỡng, nâng cao kỹ năng tạo hình con rối cho học sinh lớp 4.5
- Đây là bước khá quan trọng trong quy trình “Tạo hình con rối và nghệ
thuật biểu diễn” vì ở quy trình này đòi hỏi sự tinh tế, khéo léo để tạo hình nhân
vật rối theo cảm nhận của cá nhân học sinh mà vẫn phản ánh được nội dung chủ
đề yêu cầu.
- Để hiểu về cách tạo hình con rối giáo viên tổ chức chia nhóm cho học
sinh khối 4.5 đi quan sát thực tế trong khuôn viên nhà trường như cảnh nhà cửa,
cây, hoa, hình dáng các bạn đang vui chơi trên sân trường, đang học tập trên sân
thể dục, trong các lớp học…Qua các buổi học ngoại khóa HĐNGLL để học sinh
kí họa (Hoặc học sinh có thể kí họa người thân trong gia đình, các con vật nuôi

trong nhà ở tại gia đình các em) để làm tư liệu phục vụ cho chủ đề bài học.

Buổi học thực tế của học sinh lớp 5B Trường Tiểu học Cẩm Bình 3

11


Nhóm học sinh lớp 4A đi quan sát thực tế kí họa hình ảnh

- Giáo viên cần hướng dẫn cụ thể học sinh về cách tạo hình con rối. Bước
đầu giáo viên chỉ yêu cầu học sinh tạo hình con rối từ những vật liệu đơn giản dễ
tìm nhất trong cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của các em như là các loại giấy,
que tre, băng dính, giấy vẽ, màu vẽ… Với các chất liệu đơn giản đấy hình thức
tạo hình con rối cũng sẽ đơn giản hơn, các em sẽ vẽ tạo hình dáng, trang phục
nhân vật lên giấy rồi vẽ màu cho các nhân vật sau đó cắt rời nhân vật dán lên
nhiều lớp giấy hoặc dán lên giấy cứng hơn, tay cầm là những que tre hoặc có thể
quấn tay cầm bằng giấy…

Giáo viên đang hướng dẫn học sinh thực hành tạo hình con rối

Học sinh lớp 4B tạo hình con rối từ giấy và que tre

12


- Dần về các chủ đề có sử dụng quy trình “Tạo hình con rối và nghệ thuật
biểu diễn” ở những bài sau giáo viên có thể yêu cầu học sinh cao hơn về chất
liệu tạo hình như dây thép, giấy bìa, vải vụn, vỏ hộp, làm mặt nạ…Với hình thức
tạo hình bằng giấy và vải vụn các em sẽ viên tròn các mảnh giấy vụ tạp thành
các bộ phận đầu, thân, tay, chân rồi lấy chỉ kết lại với nhau sau đó trang trí quần

áo, váy từ những mảnh vải vụn… Các em cần chú ý hình thể hiện sinh động,
phong phú các dáng động, tĩnh của hình dáng người, con vật (đi, đứng, chạy...)
hình cây, hình nhà, (đứng, nghiêng...).

Học sinh lớp 5A tạo hình con rối từ các vật liệu khác
( Vỏ hộp, giấy bìa, vải vụn, và dây thép)

- Các bước tiến hành tạo hình con rối là một yêu cầu cao về kĩ năng, kĩ
xảo nhất là đối với các em học sinh tiểu học đây là một kĩ năng rất khó nhưng lại
cũng là một kĩ năng rất cần thiết và quan trọng vì nó sẽ là nền tảng để lên đến
bậc học cao hơn các em sẽ thực hiện được thành thạo hơn, tốt hơn, sáng tạo hơn,
bổ trợ cho các môn học có liên quan đến quy trình này.
- Cũng giống phương pháp hiện hành và các quy trình trong phương pháp
dạy học mới khác như: Vẽ cùng nhau, Vẽ biểu cảm, vẽ theo âm nhạc… Thời gian
học sinh thực hành giáo viên cần đến từng bàn theo dõi, gợi ý, có thể cung cấp
những thông tin cần thiết hoặc bổ sung những kiến thức học sinh còn lúng túng,
giúp học sinh nhận ra những gì phù hợp để điều chỉnh giúp học sinh biết cách tạo
hình nhân vật theo ý thích, phù hợp với chủ đề, nội dung trọng tâm của bài học.

Giáo viên đang quan sát hướng dẫn học sinh thực hành tạo hình con rối

13


2.3.4 Bồi dưỡng, nâng cao năng lực nghệ thuật biểu diễn cho quy
trình “Tạo hình con rối và nghệ thuật biểu diễn” cho học sinh lớp 4.5 thông
qua các môn học khác và môn học Mĩ thuật.
- Tạo được hình con rối đã là một kĩ năng rất khó đối với học sinh thì nghệ
thuật biểu diễn những con rối đó còn khó gấp bội phần. Nghệ thuật biểu diễn đòi
hỏi các em về sự nhanh nhẹn, hoạt bát, khả năng giao tiếp, ứng xử tình huống, tư

duy sáng tạo tốt, tự tin dám thể hiện bản thân thông qua việc hóa thân vào các
nhân vật rối. Vậy làm thế nào để cho các em tự tin tiếp cận, sắm vai thể hiện tốt
các nội dung chủ đề bài học?
- Để học sinh học tốt hơn bộ môn Mĩ thuật của mình theo phương pháp mới
tôi đã cùng trao đổi với các giáo viên chủ nhiệm để nắm rõ hơn đặc điểm tình
hình năng lực, tính cách của các em học sinh và cùng trao đổi với các bộ môn
học khác như môn Tiếng việt, Đạo đức, Âm nhạc, Thể dục, HĐGDNGLL… Về
hướng giải quyết, khắc phục các yếu điểm đó của các em.
*VD1: Môn Tiếng việt
- Đối với môn Tiếng việt (Phân môn kể chuyện) giáo viên cho các em thi
kể chuyện, kể câu chuyện theo yêu cầu bài học, đối với các em còn nhút nhát
giáo viên động viên, khích lệ các em để các em tự tin hơn thể hiện câu chuyện
có nội dung ngắn (Hoặc câu chuyện yêu thích không có trong yêu cầu bài học)
có thể yêu cầu các em nhận xét về câu chuyện bạn kể có đúng chưa có hay
không? Hoặc mời em đó có thể lên trình bày lại giúp các em dần tự tin cùng các
bạn trong lớp học tập tiến bộ.

Tiết học “Kể chuyện” của thầy và trò lớp 4B

*VD2: Môn Đạo đức, HĐGDNGLL
- Đối với môn Đạo đức, HĐGDNGLL giáo viên cho các em sắm vai thể
hiện câu chuyện theo các nội dung chủ điểm, chủ đề của các tháng theo chương
trình học đối với học sinh nhút nhát có thể cho các em đóng vai nhỏ ít thoại để
các em tự tin thể hiện bản thân.
14


Giờ học HĐNGLL của lớp 4A về chủ điểm “ Uống nước nhớ nguồn”

*VD3: Môn Thể dục

- Đối với môn Thể dục giáo viên cho học sinh tham gia các trò chơi phù
hợp nội dung, lứa tuổi như trò chơi “ Chuyền bóng tiếp sức…” giúp các em trở
nên nhanh nhẹn, tự tin hơn.

Giờ học thể dục của học sinh lớp 4B

*VD4: Môn Âm nhạc
- Đối với môn Âm nhạc giáo viên cho các em học sinh còn nhút nhát hát
đồng ca, tam ca, song ca cùng các bạn trong lớp… các tổ cùng nhau thi hát kích
thích sự thi đua giữa học sinh với nhau và giúp học sinh chậm tiến hòa đồng.

Giờ học Âm nhạc của cô và trò lớp 5A

15


*VD5: Môn Học Mĩ thuật lớp 4.5
- Đối với môn Học Mĩ thuật lớp 4.5 với những chủ đề có sử dụng quy trình
“Tạo hình con rối và nghệ thuật biểu diễn” giáo viên cho học sinh biểu diễn theo
từng nhóm về nội dung chủ đề có sử dụng câu chuyện được các em xây dựng
dựa vào yêu cầu của chủ đề bài học hoặc từ sự hướng dẫn của giáo viên. Học
sinh khá, giỏi sẽ biểu diễn nhân vật chính cho các câu chuyện, học sinh còn
chậm, nhút nhát sẽ nhận các vai nhỏ (Đôi khi là một số vai không cần lời thoại
như cây cối, con vật, hoa lá…) để giúp cho các em cùng được làm việc, phát huy
được năng lực bản thân, đối với học sinh còn chậm thiếu tự tin sẽ trở nên nhanh
nhẹn, hoạt bát hơn khi tham gia hoạt động nhóm và làm việc tập thể.
- Các em sẽ biểu diễn nhân vật rối với những câu chuyện và hình thức thể
hiện đơn giản nhất, gần gũi phù hợp với điều kiện thực tế, môi trường học tập
của mình nhất mà vẫn thể hiện được tâm lý nhân vật và nội dung, thông điệp cần
truyền tải.

Học sinh lớp 4B biểu diễn con rối với câu chuyện “Cô chủ không biết quý tình bạn”

Học sinh lớp 5A biểu diễn con rối với chủ đề “Trang trí sân khấu và sáng tác câu chuyện”

16


Học sinh lớp 5A biểu diễn con rối với chủ đề “Cuộc sống quanh em”

- Cùng là cách làm đó nhưng học sinh được trải nghiệm qua nhiều kênh,
nhiều môn học, ở nhiều thời điểm khác nhau, điều đó sẽ giúp các em hình thành
kĩ năng biểu đạt, giao tiếp nhất định và học sinh sẽ không cảm thấy bị nhàm chán,
các bộ môn sẽ có tác dụng bổ trợ lẫn nhau và nâng cao năng lực cho người học.
2.3.5 Bồi dưỡng nâng cao năng lực giới thiệu, nhận xét, cảm nhận về
sản phẩm cách biểu diễn của mình, của bạn, nhóm mình, nhóm bạn.
- Đây là bước quan trọng hơn cả trong suốt quá trình học tập của một chủ
đề bài học, là mục tiêu cần đạt được của mỗi một chủ đề, quá trình này sẽ giúp
học sinh có được năng lực tự đánh giá, tham gia đánh giá, tự học, tự điều chỉnh
cách học tập của mình sao cho phù hợp theo nội dung yêu cầu của chủ đề, có
được năng lực giao tiếp, rèn luyện sự tự tin khi đưa ra những suy nghĩ, cảm nhận
của mình về sản phẩm hay cách biểu diễn của mình, của bạn, của nhóm bạn.
Chính vì vậy người giáo viên lúc này cũng đóng vai trò hết sức quan trọng, giáo
viên phải là người động viên, khuyến khích cho các em, đưa ra các câu hỏi gợi ý
cho các em, câu hỏi đó phải rõ ràng, súc tích, giúp học sinh khắc sâu được nội
dung kiến thức bài học hoặc gợi ý học sinh đưa ra những giải pháp của bản thân
tạo cho học sinh sự linh hoạt.
* VD như giáo viên có thể hỏi: Em có nhận xét gì về cách biểu diễn của
các bạn? Hình ảnh các nhân vật con rối được các bạn trang trí như thế nào? Em
hiểu được điều gì qua câu câu chuyện các bạn vừa biểu diễn?....(Nếu chưa tốt thì

theo em nên làm như thế nào?..)

Học sinh đang nhận xét sản phẩm và quá trình biểu diễn con rối của nhóm bạn

17


- Từ những nội dung, phương pháp nêu trên tôi đã áp dụng vào các chủ đề
có sử dụng quy trình “Tạo hình con rối và nghệ thuật biểu diễn” của việc Dạy –
Học Mĩ thuật ở lớp 4.5 cho học sinh, tôi nhận thấy chất lượng của các buổi học
ngày càng được nâng cao, hạn chế số lượng học sinh chưa hoàn thành tốt và
không có hẳn học sinh chưa hoàn thành.
- Những biện pháp trên tạo điều kiện cho tất cả các đối tượng học sinh được
hoạt động và hoạt động tốt, tham gia tích cực, cũng như tham gia có hiệu quả các
hoạt động dạy và học của môn Mĩ thuật theo phương pháp mới nói riêng và các
môn học khác nói chung. Bản thân các em rất vui vẻ, phấn khởi, thích thú sau mỗi
chủ đề học có sử dụng quy trình “Tạo hình con rối và nghệ thuật biểu diễn”

Học sinh sau buổi học chủ đề có sử dụng quy trình “ Tạo hình con rối và nghệ thuật biểu diễn”

2.3.6 Phối kết hợp với gia đình các học sinh còn rụt rè, nhút nhát
- Ngoài việc trao đổi, kết hợp với giáo viên chủ nhiệm và các môn học
khác ra thì gia đình cũng là một yếu tố quan trọng quyết định đến kết quả học
tập của mỗi học sinh.
- Giáo viên cần phối hợp, trao đổi thêm cùng với gia đình những học sinh
còn chậm, thiếu tự tin, thiếu đồ dùng, trao đổi với phụ huynh về lợi ích của môn
học mang lại cho các em, trao đổi về hướng giải quyết những yếu điểm của các
em còn vướng phải, giúp cho bản thân cá nhân học sinh ngày càng tiến bộ và
quan trọng hơn nữa nâng cao chất lượng bộ môn nhất là đối với quy trình “Tạo
hình và nghệ thuật biểu diễn con rối”.

- Vai trò của cha, mẹ có ảnh hưởng rất lớn tới sự hình thành nhân cách cho
học sinh. Để cho các em tự tin hơn, có trách nhiệm hơn bố mẹ cần hướng dẫn,
dạy bảo và để cho các em chủ động làm các công việc nhà phù hợp với lứa tuổi
như rửa bát, quét nhà, nấu cơm… để các em có được những kĩ năng sống cần
thiết phục vụ cho bản thân. Gia đình cần khuyến khích con tham gia các hoạt
động tập thể của thôn, tổ, địa phương nơi gia đình sinh sống để các em có được
18


những kỹ năng giao tiếp cơ bản, trở nên nhanh nhẹn và mạnh dạn hơn. Chủ động
hơn trong các công việc và có trách nhiệm với việc học tập của bản thân.

Học sinh giúp bố mẹ quét dọn sân nhà

- Sau khi trao đổi với các giáo viên chủ nhiệm khối 4.5 và các bộ môn khác
trong nhà trường, gia đình ( Những em học sinh còn chậm) được sự hợp tác,
giúp đỡ, hỗ trợ của các đồng nghiệp và gia đình các học sinh thì chất lượng học
sinh còn thiếu tự tin, hay rụt rè trước đám đông được cải thiện rõ rệt giúp cho
việc học tập bộ môn Mĩ thuật nhất là đối với quy trình “Tạo hình con rối và
nghệ thuật biểu diễn” trở nên đơn giản, nhẹ nhàng và hiệu quả hơn rất nhiều.
2.4: Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục,
với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường:
- Đối với bản thân tự nhận thấy sau khi áp dụng các giải pháp trên thì các
bài Dạy- Học Mĩ thuật theo định hướng phát triển năng lực cho học sinh trong
nhà trường nhất là đối với các chủ đề có sử dụng quy trình “Tạo hình con rối và
nghệ thuật biểu diễn” trở nên nhẹ nhàng hơn hiệu quả hơn.
- Từ việc học sinh rụt rè, nhút nhát không giám thể hiện bản thân, thiếu kĩ
năng trong việc tạo hình các nhân vật thì giờ đây các em đã chủ động chiếm lĩnh
các tri thức, biết tự tin thể hiện bản thân, hợp tác nhóm hiệu quả học tập tích
cực, biết sáng tạo các sản phẩm con rối có chất lượng, có hồn, sinh động, biết

nhận xét đánh giá, đóng góp ý kiến cá nhân cho bạn, cho nhóm bạn, nhóm mình.
- Các đồng nghiệp cũng đã hiểu hơn, có cái nhìn mới hơn về bộ môn mĩ
thuật và có những sự quan tâm hơn nhất là đối với các chủ đề có sử dụng quy
trình “ Tạo hình con rối và nghệ thuật biểu diễn”
- Nhà trường cũng đã cho trưng bày sản phẩm con rối trang trí ở các lớp
học và có kế hoạch áp dụng quy trình “Tạo hình con rối và nghệ thuật biểu diễn”
trong buổi giao lưu câu lạc bộ ngoại khóa hay một số ngày lễ lớn trong năm học.
- Thống kê chất lượng bộ môn mĩ thuật học kì I năm học 2017- 2018
19


*KQ sau khi áp dụng SKKN
Hoàn
thành tốt

Hoàn
thành

Chưa hoàn
thành

TT

Lớp

Sĩ số

1

5A

22

12

9

0

2

5B

23

13

10

0

3

4A

21

10

11

0

4

4B

18

10

8

0

Ghi
chú

III- KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ:
3.1 Kết luận
- Bước đầu áp dụng phương pháp mới vào trong việc giảng dạy của bộ
môn trong nhà trường Tiểu học còn gặp phải không ít những khó khăn nhất định.
Muốn nâng cao được chất lượng của bộ môn Dạy- Học Mĩ thuật theo định
hướng phát triển năng lực cho học sinh trong nhà trường Tiểu học nhất là đối với
các chủ đề có sử dụng quy trình “Tạo hình con rối và nghệ thuật biểu diễn” thì
người giáo viên phải có định hướng đúng đắn cho học sinh, xử lí linh hoạt các
quy trình, hoạt động, cố gắng tìm tòi, học hỏi từ tài liệu, phải thường xuyên dự
giờ để học tập kinh nghiệm từ các đồng nghiệp, thường xuyên phối kết hợp với
gia đình, tích cực bồi dưỡng năng lực, nghề nghiệp của bản thân, tăng cường
công tác soạn giảng một cách có hiệu quả, tham gia tốt các lớp bồi dưỡng mĩ

thuật do ngành tổ chức, tự làm đồ dùng dạy học để bổ sung làm phong phú cho
tiết dạy. Vận động học sinh mua, chuẩn bị đồ dùng học tập đầy đủ trước khi học.
- Người thầy phải như một người thầy thuốc, hay ví như một vị tướng tài ba
phải biết cách ứng biến cho phù hợp với thực tế, không chỉ đơn thuần là truyền
đạt kiến thức, mà người thầy còn biết thổi hồn vào các em những tâm tư tình
cảm tốt đẹp hướng tới chân, thiện, mĩ như Các Mác đã nói " Nếu anh muốn hiểu
nghệ thuật, thì anh phải được giáo dục về nghệ thuật trước đã". Do đó giáo viên
dạy mĩ thuật cần phải biết tổ chức các hoạt động dạy học thật sự hấp dẫn bổ ích
để hình thành các em lòng yêu thích cái đẹp và góp phần thẩm mĩ cho học sinh.
3.2 Kiến nghị
* Đối với nhà trường:
- Cần phối hợp với các tổ chức đoàn thể, hội khuyến học có chính sách hỗ
trợ dụng cụ học tập cho những học sinh có hoàn cảnh kinh tế khó khăn.
- Trường nên có phòng học bộ môn mĩ thuật riêng để thuận tiện cho việc
học tập, trưng bày, lưu giữ sản phẩm phục vụ cho môn học, nhằm phát huy được
tối đa tính ưu việt của phương pháp mới, nâng cao hiệu quả chất lượng học tập
của bộ môn.
- Hỗ trợ giáo viên kinh phí làm dồ dùng dạy học.
20


* Đối với Phòng Giáo dục và Đào tạo:
- Bổ sung, cung cấp thêm các tài liệu phục vụ cho giảng dạy mĩ thuật mới
theo phương pháp của Đan Mạch, tổ chức thêm những buổi sinh hoạt chuyên
môn những tiết dạy mĩ thuật theo phương pháp mới có chất lượng của các đồng
nghiệp để chúng tôi được học hỏi, rút kinh nghiệm.
- Trên đây là kinh nghiệm nhỏ về "Một số biện pháp giúp học sinh học
tốt chủ đề có sử dụng quy trình “Tạo hình con rối và nghệ thuật biểu diễn”
ở môn Học mĩ thuật lớp 4.5” của bản thân tôi, chắc chắn còn rất nhiều điều
thiếu sót. Rất mong được sự góp ý của các đồng nghiệp, để tôi có hướng hoàn

thiện và đem lại kết quả cao hơn trong quá trình giáo dục thẩm mĩ cho học sinh.
Hiệu trưởng

Thanh Hóa, ngày 1 tháng 3 năm 2018
*Cam đoan: Tôi xin cam đoan đây là SKKN
của mình viết không sao chép nội dung của
người khác.
Người viết.

Trần Thị Quỳnh

Nguyễn Thị Loan

XÁC NHẬN CỦA ĐƠN VỊ

21


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Sách Học Mĩ thuật 4 - NXBGD (Nhóm tác giả Nguyễn Thị Nhung, Nguyễn
Thị Hậu, Nguyễn Quỳnh Nga….)
2. Sách Dạy Mĩ thuật 4 - NXBGD (Nhóm tác giả Nguyễn Thị Nhung, Nguyễn
Thị Hậu, Nguyễn Quỳnh Nga….)
3. Sách Học Mĩ thuật 5 - NXBGD (Nhóm tác giả Nguyễn Thị Nhung, Nguyễn
Thị Hậu, Nguyễn Quỳnh Nga….)
4. Sách Dạy Mĩ thuật 5 - NXBGD (Nhóm tác giả Nguyễn Thị Nhung, Nguyễn
Thị Hậu, Nguyễn Quỳnh Nga….)
5. Phương pháp dạy học các môn 1,2,3,4,5 - NXBGD (Nhóm TG Vũ Văn
Dương, Ngô Thị Thanh Hương, Bùi Anh Tú...........)
6. Các tài liệu bồi dưỡng thường xuyên ( Môn Mĩ thuật)

7. Tài liệu tập huấn GV Dạy – Học Mĩ thuật theo PP Đan Mạch mới – NXBGD (
Nhóm tác giả Nguyễn Thị Nhung, Nguyễn Tuấn Cường, Hoàng Đức Dũng….)
8. Tài liệu Dạy Học Mĩ thuật dành cho giáo viên Tiểu học - NXBGDVN
( Nhóm tác giả Nguyễn Thị Nhung, Nguyễn Tuấn Cường, Hoàng Đức Dũng….)

22


DANH MỤC
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN KINH
NGHIỆM NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN, TỈNH VÀ CÁC
CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Nguyễn Thị Loan
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên trường TH Cẩm Bình 3
Kết quả
Cấp đánh giá
đánh giá
xếp loại
TT
Tên đề tài SKKN
(Ngành GD cấp
xếp loại
1.

Một số giải pháp giúp học

huyện/tỉnh; Tỉnh...)

(A, B, hoặc C)

Cấp huyện

B

Năm học
đánh giá
xếp loại
2015 - 2016

sinh học tốt hơn phân
môn vẽ tranh đề tài ở môn
Mĩ thuật lớp 5

23


Đánh giá, xếp loại của Hội đồng khoa học cấp trường
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….

24