Bồi dưỡng năng lực điều hành lớp cho hội đồng tự quản học sinh ở tiểu học

I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
1.1. Lí do chọn đề tài
Hiện nay, cùng với sự phát triển khoa học kỹ thuật của thế giới đang biến
động từng giờ, từng phút … địi hỏi cơng tác giáo dục phải tích cực biến đổi,
trong đó việc đổi mới phương pháp dạy học là tất yếu. Yêu cầu cần những
phương pháp mới, sáng tạo góp phần tích cực vào các hoạt động giáo dục để
giảm được công sức lao động nâng cao hiệu quả sư phạm. Thực tế giáo dục nói
chung và dạy học nói riêng của nước ta hiện nay cũng cịn những biểu hiện hạn
chế trước những yêu cầu của nền kinh tế xã hội đang đổi mới và yêu cầu phát
triển của đất nước. Vì vậy việc nâng cao chất lượng và hiệu quả dạy học nhằm
thực hiện chiến lược con người - nhân tố quyết định sự phát triển xã hội là bức
thiết, là quan trọng.
Vấn đề đổi mới phương pháp dạy học đã được đặt ra đối với tất cả các cấp
học trong hệ thống giáo dục. Đặc biệt, khi chúng ta tiến hành đổi mới chương
trình và sách giáo khoa thì vấn đề đổi mới phương pháp dạy học đã trở thành
một yêu cầu cấp thiết. Qua đó rút ra bài học kinh nghiệm cho bản thân cũng
như chia sẻ trao đổi kinh nghiệm với đồng nghiệp. Phong trào đổi mới phương
pháp dạy học đã diễn ra rộng khắp trong ngành giáo dục toàn quốc. Tuy nhiên
việc đổi mới phương pháp dạy học theo mơ hình VNEN đang thử nghiệm chưa
được thực hiện một cách đồng bộ ở các trường học, cấp học, các vùng miền
trong cả nước. Mơ hình VNEN giúp học sinh rèn phương pháp tự học, tự giác, tự
quản, tự trọng, tự tin, tự đánh giá, tự hợp tác, tự rèn luyện kỹ năng, vận dụng kiến
thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm đem lại niềm vui hứng thú học tập cho
học sinh.
Một trong những điểm mới của mơ hình VNEN đó chính là cơng tác tổ chức
lớp học, trong đó có Hội đồng tự quản học sinh. Hội đồng tự quản học sinh được
thành lập là vì học sinh, bởi học sinh và để đảm bảo cho các em tham gia một cách
dân chủ và tích cực vào đời sống học đường, khuyến khích các em tham gia một
cách tồn diện vào các hoạt động của nhà trường và phát triển lịng khoan dung, sự
tơn trọng bình đẳng, tinh thần hợp tác và đoàn kết giữa học sinh với học sinh. Hoạt
động của Hội đồng tự quản học sinh là sự làm quen, giai đoạn ban đầu để học

sinh hướng tới trở thành người công dân tốt của xã hội dân chủ tương lai. Vậy làm
thế nào để đào tạo được những em trong HĐTQ nhanh nhẹn, mạnh dạn có thể bao
quát lớp, có thể điều hành lớp, điều hành nhóm hoạt động được tốt? Xuất phát từ
vấn đề nêu trên nên đây cũng là lí do để tơi chọn đề tài: “Bồi dưỡng năng lực
điều hành lớp cho Hội đồng tự quản học sinh ở Tiểu học.”
1


1.2. Mục đích nghiên cứu
- Nhằm giúp Hội đồng tự quản lớp tự tin, nâng cao năng lực quản lí,
giám sát, điều hành các hoạt động.
- Giáo dục, rèn luyện các em có thêm kiến thức bổ trợ về các kĩ năng, kinh
nghiệm khi thực hiện nhiệm vụ trong nhà trường và trong cuộc sống hàng ngày.
- Giúp cho giáo viên chủ nhiệm nắm được những kiến thức cơ bản để
hướng dẫn cho các em và tổ chức thành lập, rèn luyện được Hội đồng tự quản
mạnh về mọi mặt.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Hội đồng tự quản học sinh lớp 2A - Trường Tiểu học Đọi Sơn.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
Để nghiên cứu đề tài này tôi đã vận dụng một số phương pháp nghiên cứu
sau:
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu:
Thường xuyên sưu tầm tra cứu sách báo tài liệu có liên quan đến nội dung đề
tài, qua đó phân tích tổng hợp hệ thống hóa theo mục đích nghiên cứu.
- Phương pháp quan sát:
Thực hiện quan sát trong q trình học sinh học tập trong lớp, ngồi giờ
học tập của học sinh nhằm đánh giá thực trạng, tìm hiểu nguyên nhân, giải
pháp để nâng cao hiệu quả của việc dạy học theo nhóm.
- Phương pháp điều tra, phỏng vấn.
1.5. Giới hạn phạm vi nghiên cứu

Một số vấn đề liên quan đến công tác tổ chức lớp học mô hình trường học
mới VNEN. Những giải pháp để nâng cao năng lực điều hành lớp của Hội
đồng tự quản học sinh.

II. NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận
Hiện nay, đất nước ta đang trong thời kì đẩy mạnh sự nghiệp cơng nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước. Để tiến hành cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất
nước, bên cạnh những tiến bộ về khoa học, cơng nghệ địi hỏi phải có nguồn nhân
lực chất lượng cao. Chính vì vậy, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm, chăm lo
cho sự nghiệp giáo dục, coi giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, là sự
nghiệp của Đảng, Nhà nước và của toàn dân. Đầu tư cho giáo dục là đầu tư chu sự
phát triển và được ưu tiên đi trước trong các chương trình, kế hoạch phát triển
kinh tế - xã hội.
Mục tiêu giáo dục là đào tạo con người Việt Nam phát triển tồn diện, có
đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm mỹ; hình thành và bồi dưỡng nhân cách,
2


phẩm chất và năng lực của công dân, đáp ứng u cầu của sự nghiệp xây dựng
cơng nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước.
Trong xu thế chung, ở Việt Nam, khi nói về vị trí, vai trị của giáo dục nói
chung và nguồn lực chất lượng cao nói riêng, Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ
XI cũng khẳng định: “Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao là một trong
những yếu tố quyết định sự phát triển nhanh, bền vững đất nước”. Từ đó cần
phải “Đổi mới căn bản, tồn diện nền giáo dục theo hướng chuần hóa, xã hội
hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế; đưa nền giáo dục nước ta nước ta tiến kịp
nền giáo dục tiên tiến thế giới; góp phần quan trọng xây dựng nền văn hóa, con
người Việt Nam và thực hiện các mục tiêu Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội
2011 - 2020”. Nghị quyết số 29-NQ/TW được thông qua tại Hội nghị lần thứ 8

Ban chấp hành TW Đảng khóa XI cũng đã chỉ rõ: “Đổi mới căn bản, toàn diện
giáo dục và đào tạo là đổi mới những vấn đề lớn, cốt lõi, cấp thiết, từ quan điểm,
tư tưởng chỉ đạo đến mục tiêu, nội dung, phương pháp, cơ chế, chính sách, điều
kiện bảo đảm thực hiện; đổi mới từ sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà
nước đến hoạt động quản trị của các cơ sở giáo dục - đào tạo và việc tham gia của
gia đình, cộng đồng, xã hội và bản thân người học; đổi mới ở tất cả các cấp học,
ngành học”.
Để đáp ứng nhu cầu phát triển của đất nước, giáo dục không ngừng được
đổi mới và lần đổi mới này là bước tiến quan trọng trong lộ trình đổi mới căn
bản tồn diện. Mơ hình trường học mới (VNEN) dựa trên kết quả và thành tựu
đổi mới Giáo dục Quốc tế, vận dụng cách làm của Giáo dục Colombia một
cách sáng tạo, phù hợp với mục tiêu và đặc điểm của Giáo dục Việt Nam. Mơ
hình này là kiểu mơ hình nhà trường tiên tiến, hiện đại, phù hợp với mục tiêu
phát triển và đặc điểm của Giáo dục Việt Nam trong giai đoạn hiện nay. Mơ
hình này vừa kế thừa những mặt tích cực của mơ hình trường học truyền thống,
vừa có sự đổi mới căn bản về mục tiêu đào tạo, nội dung chương trình, tài liệu
học tập, phương pháp dạy - học, cách đánh giá, cách tổ chức quản lí lớp học, cơ
sở vật chất phục vụ cho dạy - học…
Quan điểm giáo dục mới đã khuyến cáo, hãy mở rộng cửa trường, đưa học
sinh sớm hòa nhập với xã hội, phải coi nhà trường như “xã hội” thu nhỏ, trong đó
học sinh là những cơng dân làm chủ “xã hội” của mình. Quyền, trách nhiệm, bổn
phận của công dân, được học sinh thực thi ngay trong trường, lớp, với sự hỗ trợ
thường xuyên của Hội đồng tự quản học sinh. Hội đồng tự quản học sinh chính là
linh hồn của lớp học, được thành lập là vì học sinh, cho học sinh và các em được
chủ động tự quản trong các hoạt động của lớp. Hội đồng tự quản có mạnh, hoạt
động có thực sự hiệu quả thì mới nâng cao chất lượng dạy và học.

2. Cơ sở thực tiễn
3

Mơ hình VNEN đã tăng cường sự hợp tác giữa giáo viên - học sinh, học
sinh - học sinh. Tạo khơng khí học tập nhẹ nhàng, thân thiện. Học sinh học
khơng thụ động mà bắt buộc phải trao đổi, tìm tòi kiến thức với giáo viên và
các bạn học trong lớp.
Hội đồng tự quản học sinh ở mơ hình trường học mới nuôi dưỡng sự hồn
nhiên trong sáng của học sinh bởi các em sẽ không bị áp đặt cứng nhắc, chủ
động, mạnh dạn, tự tin nói lên suy nghĩ của mình, thảo luận với các bạn để xây
dựng hoạt động của lớp.
Nếu như ở phương pháp dạy học truyền thống, học sinh chủ yếu là nghe
giáo viên giảng bài, thì ở mơ hình trường học mới học sinh học thông qua các
hoạt động, các em được giao tiếp đa chiều với các bạn, cô giáo với môi trường
lớp học và các công cụ hỗ trợ học tập trong lớp. Chính vì vậy, để đạt được hiệu
quả như quan điểm giáo dục của mơ hình và thích ứng với những khác biệt lớn
giữa mơ hình VNEN và phương pháp dạy học truyền thống, nhất thiết phải
thực hiện một số đặc trưng cơ bản của mơ hình, trong đo có tổ chức Hội đồng
tự quản học sinh.
Thực hiện sự chỉ đạo của cấp trên và đặc biệt căn cứ vào điều kiện thực tế
nhà trường, trường Tiểu học Đọi Sơn đã tổ chức dạy - học theo mơ hình VNEN
đối với các khối 2, 3, 4. Nhà trường đã chỉ đạo tốt công tác bồi dưỡng giáo
viên theo hướng tự học, tự bồi dưỡng, chia sẻ và học hỏi kinh nghiệm đồng
nghiệp qua sinh hoạt chuyên môn tại tổ, trường và các trường bạn. Giáo viên
hướng dẫn học sinh, tổ chức cho học sinh hoạt động khám phá, phát hiện kiến
thức, kĩ năng mới thơng qua q trình học tập mang tính hợp tác. Giáo viên chỉ
giám sát và hỗ trợ học sinh khi cần thiết.
Tuy nhiên, dạy học theo mô hình trường học mới cịn đang trong giai đoạn
thử nghiệm, bản thân giáo viên cũng đã tích cực học hỏi, tự bồi dưỡng chun
mơn song vì thời gian dạy học theo mơ hình trường học mới cịn chưa nhiều
nên cả thầy và trò còn lúng túng, bỡ ngỡ nhất định, đâu đó trong các hoạt động
của lớp vẫn cịn tồn tại, hạn chế. Với giáo viên đơi lúc vẫn cịn bị ảnh hưởng

bởi cách dạy truyền thống, chỉ cố gắng để học sinh ghi nhớ bài học một cách
máy móc. Mặt khác, bản thân giáo viên chưa có hiểu biết thấu đáo về mơ hình
VNEN chưa có nhiều kinh nghiệm trong việc rèn cho học sinh phương pháp tự
học. Vì vậy ở học sinh vẫn tồn tại thói quen chờ đợi, khơng tự mình suy nghĩ,
tìm tịi để phát hiện chiếm lĩnh kiến thức mới. Với học sinh, Hội đồng tự quản
hoạt động chưa thực sự hiệu quả, chưa linh hoạt. Hội đồng tự quản còn phụ
thuộc nhiều vào sự hướng dẫn của giáo viên, chưa năng động trong việc giám
sát, điều hành nhóm, lớp hoạt động để mang lại hiệu quả. Một số học sinh còn
4


ỷ lại, dựa dẫm vào các bạn cùng nhóm. Học sinh của trường thuộc địa bàn
vùng nông thôn nhút nhát, khả năng tiếp cận thơng tin cũng cịn hạn chế, phần
nào ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp, năng lực điều hành, quản lí lớp của các
em, việc bầu chọn ra những em trong Hội đồng tự quản có năng lực tốt tương
đối khó. Vì vậy, để chất lượng học tập của học sinh được nâng lên ngoài việc
giáo viên cần thay đổi nhận thức về cách dạy, thường xuyên tự bồi dưỡng về
chun mơn thì việc: Bồi dưỡng năng lực điều hành lớp cho Hội đồng tự quản
học sinh là một việc làm cần thiết cho mỗi giáo viên dạy lớp học theo mơ hình
VNEN.
Bước vào đầu năm học 2015-2016, ngay từ đầu năm, lớp 2A do tôi phụ
trách đã thành lập được Hội đồng tự quản học sinh. Qua theo dõi quá trình hoạt
động của Hội đồng tự quản học sinh từ đầu năm học cho đến cuối học kì I tơi
thấy vai trị của Hội đồng tự quản học sinh còn rất mờ nhạt khiến cho giáo viên
dạy rất vất vả trong việc tổ chức lớp cũng như việc giúp học sinh chiếm lĩnh
kiến thức. Điều đó cũng xuất phát từ lí do giáo viên chưa có kinh nghiệm trong
việc hướng dẫn Hội đồng tự quản hoạt động và bản thân một số thành viên
trong Hội đồng tự quản cịn chưa mạnh dạn, thiếu tự tin.
Tơi đã tự đánh giá việc hoạt động của Hội đồng tự quản và thấy được như sau:
+ Chủ tịch Hội đồng tự quản: Khá mạnh dạn, tự tin, có năng lực học tập

tốt, phẩm chất tốt song bản thân chưa có tinh thần tự giác cao, chưa biết phối
hợp với các thành viên trong Hội đồng tự quản nên quản lý lớp hoạt động chưa
thật tốt. Kết quả chung các mặt hoạt động chưa cao.
+ Phó chủ tịch Hội đồng tự quản: Đã xác định được nhiệm vụ của mình
song đơi lúc còn rụt rè, khi giao việc cho các ban, các nhóm học tập trong lớp
lệnh chưa dứt khốt, đơi khi chưa để ý kiểm tra kết quả công việc.
+ Trưởng ban học tập: Có năng lực học tập tốt song chưa tích cực trong
việc kiểm tra, đơn đốc việc học tập của lớp.
+ Trưởng ban văn nghệ - TDTT: Có năng khiếu song cũng chưa mạnh dạn,
tự tin, chưa khuấy động được phong trào.
+ Trưởng ban vệ sinh - sức khỏe: Đã xác định được nhiệm vụ của mình,
tích cực đôn đốc các bạn thực hiện khá hiệu quả.
+ Trưởng ban thư viện: Đã xác định được nhiệm vụ của mình, quản lý thư
viện và đơn đốc các bạn hoạt động tương đối tốt.
+ Trưởng ban đối ngoại: Nhanh nhẹn, tự tin tuy nhiên đơi khi cịn chưa tích
cực.
+ Trưởng ban quyền lợi: Đã nắm được trách nhiệm song đơi khi chưa chú ý
đến nhiệm vụ của mình.
Khảo sát đánh giá học kì I:
5


Sĩ
số
HS
28

Điểm kiểm tra định kì học kì I mơn Tiếng Việt, Toán

Các hoạt động giáo dục

Điểm 9-10

Điểm 7-8

Điểm 5-6

Điểm < 5

Hồn thành Chưa HT

SL

%

SL

SL

SL

%

SL

%

T.Việt

7

25

12 42,8

8 28,6

1

3,6

Tốn

8

28,6

11 39,2

8 28,6

1

3,6

28

100

Mơn

%

%

SL %

0

0

- 100% HS của lớp Đạt yêu cầu về sự hình thành, phát triển năng lực và
phẩm chất.

3. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề
Bản thân tôi hiểu rằng, chất lượng học tập của học sinh phụ thuộc vào
nhiều yếu tố như: nhận thức cá nhân từng học sinh, phương pháp dạy học cách
thức tổ chức, hướng dẫn của giáo viên, ...và Hội đồng tự quản đóng vai trị rất
quan trọng trong q trình học tập của học sinh, Hội đồng tự quản hoạt động
tốt thì chất lượng học tập của học sinh cũng được nâng lên rõ rệt.
Để khắc phục thực trạng như đã nêu ở trên, đồng thời tiếp tục đẩy mạnh
nâng cao chất lượng dạy học ở học kì II năm học này và các năm học tiếp theo;
giúp Hội đồng tự quản lớp tự tin, nâng cao về năng lực quản lí, giám sát điều
hành các hoạt động; giáo dục, rèn luyện các em có thêm kiến thức bổ trợ về các
kĩ năng, kinh nghiệm khi thực hiện nhiệm vụ trong nhà trường và trong cuộc
sống hàng ngày. Bản thân tôi đã nghiên cứu, học hỏi nắm vững những kĩ năng
cơ bản để hướng dẫn cho các em nhằm tổ chức thành lập, rèn luyện được Hội
đồng tự quản mạnh về mọi mặt... Điều đó tơi đã áp dụng với Hội đồng tự quản
lớp 2C và xin được chia sẻ một số giải pháp cụ thể như sau:
3.1. Lựa chọn các thành viên có năng lực, trình độ để tiến hành bầu

cử, thành lập Hội đồng tự quản học sinh.
Theo mơ hình của trường học mới, quản lí lớp học là “Hội đồng tự quản
học sinh”, các “ban” trong lớp, do học sinh tự nguyện xung phong và được các
bạn tín nhiệm. Việc thành lập cũng như hiệu quả hoạt động của “Hội đồng tự
quản học sinh”, các “ban” rất cần sự tư vấn, khích lệ, giám sát của giáo viên,
phụ huynh, tính tích cực, trách nhiệm của học sinh. “Hội đồng tự quản học
sinh” là một biện pháp giúp học sinh được phát huy quyền làm chủ trong quá
trình học tập, giáo dục.
Quá trình thành lập Hội đồng tự quản tơi đã huy động sự tham gia của giáo
viên, học sinh, khuyến khích phụ huynh học sinh và các tổ chức khác cùng tham
gia. Đồng thời tôi chuẩn bị tốt tư tưởng cho học sinh khi các em tham gia Hội
6


đồng tự quản, những lợi ích có thể có của Hội đồng tự quản học sinh tới cơng
việc của chính các em trong nhà trường với những vai trò, trách nhiệm mà các
em cùng chia sẻ, gánh vác.
Chuẩn bị bầu cử: Sau khi hoàn thành bước chuẩn bị về tư tưởng cho học
sinh, tôi cùng học sinh thảo luận về cơ cấu Hội đồng tự quản. Tổ chức bộ máy
Hội đồng tự quản thông thường gồm 1 Chủ tịch, 2 Phó chủ tịch và các ban
tham gia Hội đồng tự quản như: Ban học tập; Ban quyền lợi; Ban thư viện; Ban
sức khoẻ, vệ sinh; Ban văn nghệ, thể dục; Ban đối ngoại… Tuy nhiên số lượng
phó chủ tịch và các ban tuỳ vào đặc điểm của mỗi lớp.
Học sinh, dưới sự định hướng của giáo viên trao đổi về những phẩm chất,
năng lực cần có của các bạn trong Hội đồng tự quản: Phải nhanh nhẹn, năng
nổ, mạnh dạn, tự tin, có năng lực học tập tốt, ... Sau đó học sinh lập danh sách
ứng cử và danh sách đề cử để bỏ phiếu bầu Hội đồng tự quản học sinh. Ban
bầu cử cũng là học sinh, bao gồm trưởng ban và một số thành viên khác, dưới sự
hướng dẫn của giáo viên tiến hành các công việc cho buổi bầu cử. Các học sinh
trong danh sách ứng cử, đề cử sẽ có thời gian để chuẩn bị phần ứng cử của mình

với nội dung: Giới thiệu về bản thân, những mong muốn của em về lớp học,
những việc em sẽ làm nếu như em trở thành Chủ tịch Hội đồng tự quản. Đây là
một hoạt động nhằm tạo điều kiện cho học sinh được cảm thấy dân chủ, cơng
bằng, bình đẳng và được học cách thuyết trình trước nơi đông người.
Bầu cử: Một HS dưới sự hỗ trợ của giáo viên sẽ điều hành bầu cử, các
ứng cử viên tranh cử. Giáo viên lưu ý không để học sinh cầm giấy đọc mà chủ
động thể hiện khả năng thuyết trình của mình. Sau khi các ứng xử, đề cử thuyết
trình xong tiến hành bỏ phiếu kín. Căn xứ vào kết quả kiểm phiếu, họcc sinh
nào có số phiếu cao nhất từ trên xuống sẽ trúng cử vào vị trí chủ tịch và phó
chủ tịch. Chủ tịch và Phó Chủ tịch ra mắt trước lớp.
Tiếp theo là thành lập các ban chuyên trách: Chủ tịch và Phó chủ tịch Hội
đồng tự quản học sinh cùng bàn bạc với giáo viên để quyết định thành lập các
ban chuyên trách và thơng báo rõ về vai trị của các ban như: Ban học tập,
Ban quyền lợi, Ban thư viện,… Số lượng các ban tuỳ theo tình hình lớp học
và sự thống nhất giữa chủ tịch, phó chủ tịch Hội đồng tự quản và học sinh
trong lớp quyết định. Hội đồng tự quản cùng giáo viên chủ nhiệm, có sự hỗ
trợ của phụ huynh khuyến khích học sinh đăng kí vào các ban theo nguyện
vọng, sở thích. Sau khi thành lập các ban, tiến hành bầu trưởng ban, thư kí
và xây dựng kế hoạch hành động, động viên các bạn cùng tham gia hoạt
động. Để làm việc có hiệu quả, mỗi ban nên có sự hỗ trợ, tư vấn của một
phụ huynh và giáo viên.
7


3.2. Hướng dẫn Hội đồng tự quản thực hiện các nhiệm vụ, kĩ năng.
a. Triển khai cụ thể nhiệm vụ, chức năng tới tất cả các thành viên trong
Hội đồng tự quản:
Chủ tịch Hội đồng tự quản chịu trách nhiệm quản lí, điều hành chung hoạt
động của lớp, có trách nhiệm phân công, giao nhiệm vụ và đôn đốc cho các
phó chủ tịch, các trưởng ban. Sau mỗi giờ học, ngày học giám sát nắm bắt đầy

đủ mọi tình hình trong lớp để có đánh giá, nhận xét từng điểm mạnh, điểm yếu
qua mỗi ngày học, sau đó báo cáo với giáo viên chủ nhiệm. Các phó chủ tịch
Hội đồng tự quản phụ trách theo dõi, đôn đốc, giúp các ban thực hiện nhiệm vụ
được phân công, phụ trách. (Lưu ý: Sau khi thành lập được Hội đồng tự quản,
giáo viên chủ nhiệm cần giao nhiệm vụ cho phó chủ tịch phụ trách các ban
một cách cụ thể, rõ ràng trên cơ sở học sinh tự nguyện nhận phụ trách ban
nào). Ví dụ: Nếu phụ trách về học tập thì hàng ngày cùng với bạn học tập,
kiểm tra việc chuẩn bị đồ dùng học tập, bài học của các thành viên trong lớp, tổ
chức hoạt động học tập, …. Các trưởng ban có chức năng giao nhiệm vụ theo
dõi, hỗ trợ, giúp đỡ các thành viên trong ban thực hiện tốt việc kiểm tra, đánh
giá kết quả các hoạt động hàng ngày.
Thường xuyên giao việc và hướng dẫn các em thực hiện nhiệm vụ của
mình, đồng thời theo dõi, đánh giá hiệu quả công việc, điều chỉnh cách thực
hiện cho phù hợp. Có động viên, khen ngợi kịp thời. Vì khi hoạt động, làm
việc, trải nghiệm con người sẽ trưởng thành hơn.
GV phân công nhiệm vụ cụ thể cho các ban:
*Ban học tập: Có nhiệm vụ phát đồ dùng và mời các nhóm trưởng lên
nhận tài liệu và đồ dùng học tập. Kiểm tra bài tập ứng dụng của các bạn, báo
cáo với cô giáo vào đầu giờ. Trong tiết học ngồi nhiệm vụ học tập của mình
phải quan sát bao quát lớp để cuối mỗi tiết học nhận xét đánh giá tình hình học
tập của lớp.
Ngồi ra, tùy từng bài mà đặc biệt là ở hoạt động làm việc cả lớp, giáo
viên có thể để ban học tập thay cơ giáo kiểm tra lại kiến thức mà các nhóm vừa
thảo luận xong. Muốn làm được tốt cơng việc đó, cuối mỗi buổi học hoặc giờ
giải lao tôi thường mời ban học tập ở lại để giao nhiệm vụ trước cho các em.
Thông thường trong mỗi tiết học, tôi luôn tạo điều kiện cho các em trong ban
học tập phát huy hết năng lực của mình bằng cách tơi ấn định cho các em cứ
tới hoạt động nào đó là ban học tập sẽ lên điều khiển lớp. Ví dụ: Thi đọc giữa
các nhóm, sửa bài tập, …
8

*Ban văn nghệ: Tổ chức cho các bạn hát, múa, chơi trò chơi vào đầu tiết
học và cuối tiết học. Có nhiệm vụ theo dõi phần tập thể dục giữa giờ và các tiết
học thể dục xem bạn nào thực hiện tốt, bạn nào thực hiện chưa tốt. Có thể lồng
ghép chơi trị chơi để ơn lại kiến thức cũ, …
*Ban vệ sinh - sức khỏe: Có nhiệm vụ theo dõi về sức khỏe nếu trong lớp
bạn nào có vấn đề về sức khỏe thì đưa bạn lên phịng y tế của trường hoặc báo
với cô giáo. Theo dõi vệ sinh cá nhân, vệ sinh chung của cả lớp. Đầu mỗi buổi
học phải phân công vệ sinh lần lượt cho các nhóm và kiểm tra nhóm nào chưa
thực hiện hoặc thực hiện chưa tốt. Cuối mỗi buổi học cũng phải kiểm tra lại
xem nhóm nào thực hiện vệ sinh chưa tốt để kịp thời nhắc nhở các bạn thực
hiện tốt hơn.
* Ban thư viện: Có nhiệm vụ quản lý thư viện, theo dõi, ghi chép ngày
mượn, ngày trả tài liệu của các bạn. Ra chơi cho các bạn mượn tài liệu đọc, thu
tài liệu và sắp xếp thư viện gọn gàng ngăn nắp.
* Ban đối ngoại: Có nhiệm vụ nếu lớp có khách đến thăm thì ra mời khách
vào và biết giới thiệu về trường, lớp các góc học tập, cơ giáo, các bạn, … Ban
đối ngoại có quyển lưu bút để khách viết lưu bút.
- Sau mỗi buổi học, HĐTQ ở lại về sau các bạn 5 phút để gặp giáo viên
báo cáo những việc đã làm được những việc chưa làm được cịn gặp khó khăn
để giáo viên kịp thời tư vấn giúp đỡ và giao nhiệm vụ ngày mai cho các bạn.
* Ban quyền lợi: Nhiệm vụ của ban là ln quan tâm, bảo vệ quyền lợi
chính đáng của các bạn trong học tập cũng như vui chơi, cơng bằng, khách
quan khơng thiên vị. Có trách nhiệm ý kiến với cô giáo những vấn đề về quyền
lợi, mong muốn, … của các bạn.
b. Phát huy vai trò của nhóm trưởng:
Tổ chức dạy học theo mơ hình VNEN là cho các em ngồi theo nhóm. Học
sinh tự thảo luận, tự đưa ra phương án giải quyết, mỗi bạn đều được đặt câu hỏi
cho các bạn khác trả lời. Ưu điểm của phương pháp học nhóm được phát huy

rất rõ nét trong học nhóm theo mơ hình VNEN, tất cả học sinh trong nhóm đều
được luân phiên nhau làm nhóm trưởng, hướng dẫn các bạn trong nhóm để
điều hành các hoạt động do GV u cầu và khơng có một bất cứ học sinh nào
ngồi cuộc, khơng một học sinh nào ngồi chơi. Tuy nhiên, tiết học theo mơ
hình VNEN thành cơng hay khơng thì phụ thuộc rất nhiều vào các nhóm
trưởng. Và cơng việc chính của nhóm trưởng đó là: Thay giáo viên điều hành
các bạn hoạt động nhóm. Xác định được mục tiêu của hoạt động nhóm. Phân
9


công nhiệm vụ cho công bằng giữa các thành viên trong nhóm. Một điều quan
trọng nữa đó là nhóm trưởng phải biết tự mình làm thế nào để huy động được
sự tham gia của mọi thành viên vào giải quyết nhiệm vụ nhóm và phải tạo ra
những tương tác đa chiều giữa các thành viên trong nhóm. Hướng dẫn các bạn
biết cách tìm kiếm hỗ trợ và giải quyết được một số khó khăn gặp phải. Biết
quản lí và sử dụng thời gian hiệu quả, biết sử dụng và bảo quản tài liệu học tập.
Biết tổ chức và quản lí cơng việc. Biết giơ thẻ khi đã hồn thành cơng việc và
biết giơ thẻ cứu trợ khi không tự giải quyết được cơng việc. Vậy làm thế nào
để có các nhóm trưởng làm được điều này?
Qua trải nghiệm, tơi đã tự rút ra được một số cách như sau:
Cách 1: Vào cuối hoặc đầu mỗi buổi học giáo viên cần mời các nhóm
trưởng ngồi lại tạo thành một nhóm và hướng dẫn các em cụ thể từng bước một.
Ví dụ: Sau khi đã ghi xong đề bài nhóm trưởng yêu cầu các bạn đọc mục
tiêu bài học (đọc cá nhân). Sau khi cá nhân các bạn đã đọc xong, nhóm trưởng
có thể mời 1 bạn đọc lại mục tiêu bài học và cho các bạn chia sẻ cách làm để đạt
được mục tiêu đó.
Cách 2: Đối với những nhóm cịn yếu, nhóm trưởng làm việc cịn lúng
túng. Vì vậy, người giáo viên phải là người “làm mẫu” và đóng vai trị là một
nhóm trưởng chứ khơng phải vai trị là một người giáo viên. Ví dụ: Khi ơn lại
bảng nhân đã học. Nhóm trưởng (tức giáo viên làm mẫu) làm việc như sau:

Mời các bạn thảo luận theo cặp đôi. Các nhóm hãy tự đố nhau đọc bảng nhân,
chẳng hạn bảng nhân 2, nghe bạn đọc và sửa lỗi cho bạn (nếu có). Sau khi các
nhóm làm xong, nhóm trưởng điều khiển đặt câu hỏi và đố bạn trong nhóm trả
lời, sau đó mời bạn khác nhận xét và cuối cùng đi đến ý kiến thống nhất chung
cả nhóm. Hoặc trong các bài khác ngoài nội dung câu hỏi trong hướng dẫn học,
khi đã hồn thành nhóm trưởng có thể nêu thêm một số câu hỏi để kiểm tra
xem các thành viên trong nhóm có nắm được kiến thức hay không.
Cách 3: Giáo viên chọn ra một số học sinh học tốt, nhanh nhẹn trong học
tập xếp cho các em này ngồi vào một nhóm để giáo viên huấn luyện. Khi học
sinh đã biết việc và biết cách điều hành nhóm rồi thì chia các bạn này đến các
nhóm, mỗi bạn làm nhóm trưởng một nhóm.
Cách 4: Hoặc có thể cho nhóm làm tốt làm mẫu thảo luận một hoạt động
nào đó và các nhóm cịn lại chú ý để học tập theo. GV cũng không quên động
viên, tuyên dương kịp thời các nhóm làm tốt.
*Một điều nữa cần phải lưu ý đó là vị trí đứng của giáo viên khi các nhóm
10


thảo luận cũng hết sức quan trọng. Từ kinh nghiệm bản thân, tôi nhận thấy
giáo viên nên đi xung quanh bốn bức tường của lớp vì vừa có thể bao quát các
nhóm, vừa đánh giá đúng nhóm nào làm nhanh nhất, chậm nhất, nhóm nào giơ
thẻ hồn thành lên trước hay lên sau hay nhóm nào giơ thẻ cần cứu trợ, để từ
đó giáo viên kịp thời đến kiểm tra hay giúp đỡ.
3.3. Bồi dưỡng cho Hội đồng tự quản một số kĩ năng để quan sát, điều
hành lớp hoạt động.
+ Kĩ năng giao nhiệm vụ: Hướng dẫn cho Hội đồng tự quản một số câu
lệnh mẫu khi giao nhiệm vụ cho nhóm, lớp thực hiện. Yêu cầu câu lệnh mẫu
phải ngắn gọn, rõ ràng, dễ hiểu Ví dụ: Xin mời các bạn làm việc, Mời các bạn
đánh giá nhận xét kết quả, Mời bạn A hỗ trợ bạn B,…(lưu ý sau khi giao nhiệm
vụ cho các thành viên trong nhóm, lớp cần rà sốt xem tất cả các bạn đã hiểu

nhiệm vụ, yêu cầu đối với bản thân mình chưa)
+ Kĩ năng quan sát: Đây là một kĩ năng quan trọng, quyết định tới hiệu quả
của Hội đồng tự quản lớp học. Trong mỗi giờ học hay mỗi hoạt động, các chủ
tịch, phó chủ tịch, các trưởng ban, các nhóm trưởng cần theo dõi sát sao chặt
chẽ, bao quát được từng thái độ, cử chỉ, hành động, việc làm mỗi thành viên
trong lớp. Nắm được bạn này, bạn kia đang làm gì? Có làm việc lớp giao,
nhóm giao cho khơng? Tích cực hay thờ ơ? Những thái độ của bạn nếu có ảnh
hưởng lớn tới kết quả cơng việc thì cần ghi chép để làm minh chứng cho đánh
giá, nhận xét. Một yếu tố nữa tạo điều kiện thuận lợi rất tốt cho Hội đồng tự
quản trong quá trình quan sát, bao quát lớp mà giáo viên chủ nhiệm cần lưu ý
đó là bố trí chỗ ngồi cho Hội đồng tự quản sao cho mỗi thành viên vừa học bài
của mình mà vừa quan sát được tất cả các bạn trong nhóm, trong lớp đang làm
gì trong mỗi giờ học.
+ Kĩ năng hướng dẫn, nêu vấn đề, giúp đỡ, hỗ trợ: Hội đồng tự quản kiểm
tra, quan sát, động viên, đơn đốc các bạn phát huy tốt tính tự học, tự giác, tự
trao đổi, tự giải quyết vấn đề. Các thành viên trong Hội đồng tự quản vận dụng
kĩ năng quan sát thấy bạn khó khăn về vấn đề gì thì hỗ trợ, giúp đỡ. Nhưng hỗ
trợ, giúp đỡ phải hiệu quả, khoa học và chính xác. Khi hỗ trợ, giúp đỡ cần sử
dụng phương pháp nêu vấn đề cho bạn mình, xem bạn cịn vướng mắc chỗ nào,
muốn làm được trước hết phải làm gì? Cuối cùng như thế nào? (Kĩ năng này
cần lưu ý tránh bảo bạn làm ngay kết quả đúng, nếu như vậy sẽ không có tác
dụng).
Để Hội đồng tự quản làm tốt kĩ năng này đòi hỏi người giáo viên phải bồi
dưỡng cho các em thường xuyên và cũng là cả một quá trình phấn đấu, rèn
11


luyện của bản thân các em mới có được. Để có một thành viên hướng dẫn được
bạn, đầu tiên em đó phải nắm vững kiến thức bài học, thứ hai là phải biết cách
nêu vấn đề và giải quyết vấn đề.

+ Kĩ năng nhận xét, đánh giá: Mỗi thành viên trong Hội đồng tự quản cần
nắm được cách nhận xét, đánh giá bạn. Giáo viên đưa ra lời nhận xét mẫu,
hướng dẫn các em học hỏi cách làm của thầy cô. Từng giờ học cụ thể, giáo
viên đưa ra lời nhận xét mẫu. Ví dụ: Với giờ Tiếng Việt: Khi bạn đọc tốt có thể
nhận xét như sau: Bạn đọc rất tốt, mình thấy bạn đọc đúng và lưu lốt đấy, …
Khi bạn đọc chưa tốt, còn ấp úng hoặc nhầm lẫn thì có thể nhận xét: Bạn hãy
luyện đọc thêm nhé, bạn còn nhầm lẫn từ … bạn nên đọc chậm hơn một chút,
… Khi bạn làm đúng, có thái độ tích cực, tiến bộ thì nhận xét như thế nào và
khi bạn làm chưa đúng, chưa tốt thì nhận xét như thế nào? Nhận xét cần ngắn
gọn, đúng ý, nhẹ nhàng, cởi mở và thân thiện. Sau mỗi lần được bạn đánh giá,
nhận xét bạn cảm thấy mình được người khác giúp đỡ, sau đó thể hiện thái độ
cầu tiến, thân thiện. Ví dụ những lời nhận xét như: hôm nay bạn học rất tốt, cậu
cố lên các bạn sẽ hỗ trợ cho cậu,…
3.4. Tạo điều kiện cho học sinh tham gia các hoạt động tập thể để rèn
kĩ năng quản lí, điều hành các nhóm, lớp hoạt động.
Tổ chức cho học sinh được rèn kĩ năng quản lí, điều hành các nhóm, lớp hoạt
động thơng qua các hoạt động tập thể đầu tuần, cuối tuần, các hoạt động ngồi giờ
lên lớp.
Cách thức: Tổ chức theo các trị chơi, trong trị chơi được phân ra các
nhóm, mỗi nhóm nên có nhóm trưởng điều hành.
Tác dụng: Qua việc tổ chức các trò chơi, các em được rèn luyện thêm kĩ
năng giao nhiệm vụ, điều hành quan sát và kĩ năng đánh giá nhận xét nhóm
bạn. Các em ở ngồi quan sát mặc dù không được tham gia trực tiếp song đã
học được cách bạn làm của các bạn trực tiếp được tham gia trò chơi.
3.5. Tổ chức cho Hội đồng tự quản của lớp giao lưu với Hội đồng tự
quản các lớp.
Tổ chức các buổi thảo luận tập trung với Hội đồng tự quản các lớp trong
cùng trường dưới sự dẫn dắt của giáo viên chủ nhiệm về cách điều hành, quản
lí lớp. Các em đưa ra ý kiến, quan điểm của mình, làm mẫu, rút ra bài học.
Trên cơ sở đó giáo viên kết luận và phổ biến rộng rãi.

Có thể tổ chức bầu chọn luân phiên hội đồng tự quản giúp các em có cơ hội
thể hiện khả năng lãnh đạo của mình, cảm thơng với cơng việc của bạn đã làm
và tích cực hơn trong các hoạt động của lớp.
12


3.6. Tổ chức cho Hội đồng tự quản của lớp học tập kĩ năng điều hành
lớp thông qua xem băng đĩa.
Cho Hội đồng tự quản của lớp xem băng hình về tiết dạy Bộ GD&ĐT cung
cấp và yêu cầu học sinh quan sát các bạn Hội đồng tự quản của lớp đó hoạt
động như thế nào.
Sau khi xem băng, đĩa, giáo viên dành thời gian cho học sinh trao đổi, bày
tỏ ý kiến của bản thân.
3.7. Phối hợp với Ban đại diện cha mẹ học sinh trong việc thành lập
Hội đồng tự quản, tổ chức các hoạt động giáo dục học sinh.
Ban đại diện cha mẹ học sinh có vai trò rất quan trọng trong việc phối hợp
với nhà trường, với giáo viên chủ nhiệm lớp để tổ chức các hoạt động giáo dục
học sinh. Đặc biệt là với mô hình VNEN, sự phối hợp giữa cha mẹ học sinh với
nhà trường, với giáo viên chủ nhiệm trong việc thành lập Hội đồng tự quản và
tổ chức các hoạt động giáo dục học sinh hết sức cần thiết. Trước khi thành lập
Hội đồng tự quản, giáo viên và phụ huynh cùng nhau bàn bạc, thống nhất các
nội dung về mục đích, ý nghĩa, nhiệm vụ và điều kiện hoạt động của Hội đồng
tự quản. Việc làm này có tác dụng để phụ huynh hiểu về mơ hình VNEN và
tham gia hỗ trợ các hoạt động bầu cử như: động viên, khuyến khích con em
mình tham gia vào Hội đồng tự quản, tham gia ý kiến vào nội dung tranh cử
của con mình, góp ý để học sinh lựa chọn được các thành viên của Hội đồng tự
quản một cách công bằng, khách quan. Trong buổi bầu Hội đồng tự quản, giáo
viên mời đại diện phụ huynh học sinh tham gia với vai trị giám sát và khích lệ,
động viên học sinh, có thể mời phụ huynh tặng quà cho các em được bầu vào
Hội đồng tự quản để các em them phấn khởi, tự tin tham gia các hoạt động

điều hành nhóm, lớp. Ngồi ra, giáo viên cần phối hợp với Ban đại diện cha mẹ
học sinh để tổ chức các hoạt động tập thể chào mừng các ngày lễ lớn như:
15/10; 20/11; 22/12; 19/5; … Thông qua các hoạt động tập thể như vậy sẽ giúp
cho Hộ đồng tự quản nâng cao được năng lực tổ chức, điều hành cũng như
được giao lưu, học hỏi với các bạn ở các lớp khác.

4. Hiệu quả của việc áp dụng sáng kiến vào thực tiễn
Trên đây là một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực điều hành lớp cho Hội
đồng tự quản học sinh mà tôi đã đưa vào thực hiện với lớp 2C và thu được kết
quả như sau:
Hội đồng tự quản mạnh toàn diện, các em cơ bản đã biết thực hiện các
nhiệm vụ của mình. Một số điểm nổi bật của Hội đồng tự quản trong điều
hành, quản lí lớp là: nói to, rõ ràng; Câu lệnh khi giao nhiệm vụ và hướng dẫn
13


bạn cụ thể, dễ hiểu; Tác phong linh hoạt, nhanh nhẹn... Từ việc thành công
bước đầu của Hội đồng tự quản dẫn đến chất lượng lớp thay đổi rõ rệt: Học
sinh tự tin, khơng khí học tập trong lớp tự nhiên, nhẹ nhàng, thân thiện. Sự
tương tác giữa giáo viên với học sinh và giữa học sinh với học sinh diễn ra
thường xuyên. Qua đây giúp các em có ý thức chủ động trong việc tham gia
các hoạt động, giảm bớt sự lệ thuộc vào các thầy, cô giáo. Các em có nhiều cơ
hội để phát huy khả năng của mình trước tập thể.
*Đánh giá việc hoạt động của Hội đồng tự quản như sau:
+ Chủ tịch Hội đồng tự quản: Mạnh dạn, tự tin, năng động, có năng lực học
tập tốt, phẩm chất tốt, tinh thần tự giác cao, chỉ đạo, phối hợp với các thành
viên trong Hội đồng tự quản hoạt động nhịp nhàng, hiệu quả.
+ Phó chủ tịch Hội đồng tự quản: Xác định được nhiệm vụ của mình, mạnh
dạn, tự tin, hồn thành tốt nhiệm vụ.
+ Trưởng ban học tập: Có năng lực học tập tốt, tích cực giúp đỡ bạn, tích

cực trong việc kiểm tra, đôn đốc việc học tập của các bạn đảm bảo đúng tiến độ.
+ Trưởng ban văn nghệ - TDTT: Mạnh dạn, tự tin, năng động, biết khuấy
động được phong trào để các bạn trong lớp tham gia một cách tích cực, sôi nổi .
+ Trưởng ban vệ sinh - sức khỏe: Xác định được nhiệm vụ, tích cực đơn
đốc các bạn thực hiện tốt công tác vệ sinh cá nhân cũng như vệ sinh chung.
Theo dõi tình hình sức khỏe của các bạn đảm bảo tốt.
+ Trưởng ban thư viện: Quản lý thư viện và đôn đốc các bạn hoạt động tốt.
+ Trưởng ban đối ngoại: Nhanh nhẹn, tự tin hoàn thành tốt nhiệm vụ.
+ Trưởng ban quyền lợi: Nắm rõ được trách nhiệm và biết đề xuất ý kiến
kịp thời.
Do Hội đồng tự quản học sinh hoạt động rất tích cực và hiệu quả nên tập
thể lớp đã đạt được kết quả như sau:
*Kết quả đánh giá cuối năm:
Sĩ
số
HS
28

Điểm kiểm tra định cuối năm mơn Tiếng Việt, Tốn
Mơn

Điểm 9-10

Điểm 7-8

Điểm 5-6 Điểm < 5

SL

SL

SL

%

%

%

SL %

T.Việt

10 35,7

13 46,4

5

17,9

0

0

Toán

11 39,3

13 46,4

4

14,3

0

0

Các hoạt động giáo dục
Hoàn
thành
SL %

25

10
0

Chưa HT
SL

%

0

0

- 100% HS của lớp Đạt yêu cầu về sự hình thành, phát triển năng lực và
phẩm chất.

14


* Kết quả các mặt hoạt động chung của lớp: Đạt danh hiệu lớp Tiên tiến.
*Năm học 2016-2017 này, tôi được nhà trường phân công giảng dạy và chủ
nhiệm lớp 2C, tôi tiếp tục áp dụng những giải pháp nêu trên để giúp Hội đồng
tự quản học sinh lớp tôi hoạt động hiệu quả, nâng cao chất lượng học tập của
học sinh. Qua 6 tháng thực hiện, tuy thời gian không nhiều nhưng tôi thấy các
thành viên trong Hội đồng tự quản của lớp có nhiều tiến bộ rõ rệt. Các em tự tin,
tự giác, năng động hơn hẳn so với hình ảnh nhút nhát, e dè, chờ đợi sự hướng
dẫn của cô giáo những ngày đầu năm học. Tất cả học sinh trong lớp đều tiến bộ,
khơng khí lớp học luôn sôi nổi, thân thiện; các em biết tự nhận xét, đánh giá
mình và nhận xét, đánh giá bạn. Với sự chuyển biến tích cực đó, tơi tin chắc các
em học sinh lớp 2C sẽ đạt được kết quả học tập, rèn luyện cao nhất.

III. KẾT LUẬN
Dạy học theo mơ hình VNEN có nhiều ưu điểm vượt trội, các em biết tự
phục vụ, tự quản, tự trọng và biết tự chịu trách nhiệm, ứng xử thân thiện, đoàn
kết. Hơn hết là các em phát triển toàn diện với các kỹ năng tự học, tự tìm tịi,
làm việc độc lập và phối hợp, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng sống; học sinh rất
mạnh dạn, tự tin và sáng tạo hơn. Song để có được kết quả đó, người giáo viên
cần bồi dưỡng nâng cao năng lực điều hành lớp cho Hội đồng tự quản học sinh
để Hội đồng tự quản học sinh hoạt động tích cực, hiệu quả nhất. Trước hết cần:
Lựa chọn các thành viên có năng lực, trình độ để tiến hành bầu cử, thành
lập Hội đồng tự quản học sinh.
Hướng dẫn Hội đồng tự quản thực hiện các nhiệm vụ, kĩ năng. Từ việc xác
định được nhiệm vụ, các em sẽ thực hiện tốt hơn và khi được bồi dưỡng thêm kĩ
năng điều hành thì càng tốt hơn nữa.
Tạo điều kiện cho học sinh tham gia các hoạt động tập thể để rèn kĩ năng
quản lí, điều hành các nhóm, lớp hoạt động.

Tổ chức cho Hội đồng tự quản của lớp giao lưu với Hội đồng tự quản các lớp.
Phối hợp với Ban đại diện cha mẹ học sinh trong việc thành lập Hội đồng
tự quản, tổ chức các hoạt động giáo dục học sinh.
Để Hội đồng tự quản học sinh hoạt động có hiệu quả người giáo viên phải
tâm huyết, hết mình vì học sinh. Khi đã thành lập được Hội đồng tự quản, để
hướng dẫn Hội đồng tự quản làm tốt nhiệm vụ đòi hỏi cả một q trình phấn
đấu, rèn luyện khơng phải ngày một ngày hai mà làm được, giáo viên cần kiên
trì, tỉ mỉ, khơng nóng vội. Giáo viên cần đặt mình vào vị trí như một người bạn
15


của các em để có thể thấu hiểu, đồng hành cùng các em.
Giáo viên cũng cần cho học sinh biết Hội đồng tự quản học sinh thường
xuyên thay đổi để đảm bảo tất cả học sinh trong lớp đều có cơ hội được tham
gia và trải nghiệm, tạo sự phấn đấu ở mỗi học sinh.
Khi đã thành lập các ban, các ban sẽ bầu trưởng ban và đưa ra các kế hoạch
hành động cũng như cách động viên các bạn cùng tham gia hoạt động. Để giúp
các ban làm việc hiệu quả, mỗi ban nên có sự hỗ trợ, tư vấn của một phụ huynh
và giáo viên. Giáo viên cần hướng cho các ban, học sinh trong ban có nhiệm vụ
đề xuất hoạt động, theo dõi việc thực hiện hoạt động. Việc thực hiện hoạt động
đó khơng phải chỉ do các bạn trong ban mà cần có sự tham gia của học sinh cả
lớp. Do vậy, qua quá trình hoạt động cũng giúp giáo viên và tự bản thân học
sinh hiểu được mình phù hợp và thích ban nào.
Việc các em biết tự nhận xét, đánh giá và nhận xét, đánh giá bạn, sự động viên
kịp thời của thầy cô cũng ảnh hưởng tích cực tới chất lượng học tập của các em.
Vì vậy từng tiết học, từng buổi học, hàng ngày, hàng tháng giáo viên cần thường
xuyên nhận xét, đánh giá học sinh, khuyến khích học sinh tự đánh giá và đánh giá
lẫn nhau. Phối hợp với phụ huynh cùng tham gia đánh giá học sinh.
Hội đồng tự quản có năng lực điều hành nhóm, lớp hoạt động một cách tích
cực, chủ động, sáng tạo sẽ tạo nên một môi trường lớp học sôi động, thân thiện

và hiệu quả. Tuy nhiên khơng nên q quan trọng hóa Hội đồng tự quản mà
cần tổ chức hoạt động sao cho nhẹ nhàng, phù hợp với trẻ. Cha mẹ học sinh là
một trong ba chủ thể của mơ hình, cần chủ động, thường xuyên phối hợp và
phản hồi với nhà trường trong các hoạt động của mơ hình. Hội đồng tự quản
từng bước hỗ trợ hiệu quả cho thày cô trong việc tổ chức các hoạt động học tập
và phát triển học sinh trong lớp.
Trong thực tế, mỗi người đều có suy nghĩ, kinh nghiệm giúp học sinh lĩnh hội
kiến thức một cách tốt nhất nhằm mục đích cuối cùng là nâng cao chất lượng dạy
- học; đạt được mục tiêu giáo dục là đào tạo con người Việt Nam phát triển tồn
diện, có đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm mỹ; hình thành và bồi dưỡng nhân cách,
phẩm chất và năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng
cơng nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước.
Trên đây là một số giải pháp Bồi dưỡng năng lực điều hành lớp cho Hội
đồng tự quản học sinh ở Tiểu học tôi đã áp dụng vào thực tế và có hiệu quả
tương đối tốt. Tơi mạnh dạn đưa ra và rất mong nhận được sự góp ý bổ sung của
cấp trên, của bạn bè đồng nghiệp để bản thân tơi hồn thành tốt hơn nhiệm vụ
16


của mình góp phần nhỏ bé đưa sự nghiệp giáo dục ngày càng phát triển.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Đọi Sơn, ngày 01 tháng 3 năm 2017
TM NHÀ TRƯỜNG

NGƯỜI VIẾT

Phạm Thị Phương Lan

17

Để bồi dưỡng năng lực cho Hội đồng tự quản, nhóm trưởng, cơ Phạm Thị
Thu Huyền cho biết, các giáo viên có thể thực hiện một số cách sau đây:
Cách 1: Trong các hoạt động của lớp, giáo viên cần phát huy tốt vai trò của
Hội đồng tự quản và các nhóm trưởng, thường xuyên giao việc và hướng
dẫn các em thực hiện nhiệm vụ của mình. Sau đó, giáo viên theo dõi, đánh
giá hiệu quả công việc, điều chỉnh cách thực hiện cho phù hợp. Vì khi hoạt
động, làm việc, trải nghiệm con người sẽ trưởng thành hơn.
Cách 2: Có thể cho Hội đồng tự quản của lớp xem băng hình về tiết dạy Bộ
GD&ĐT cung cấp và yêu cầu học sinh quan sát các bạn Hội đồng tự quản
của lớp đó hoạt động như thế nào.
Cách 3: Tổ chức cho Hội đồng tự quản của lớp tham quan học tập Hội đồng
tự quản của lớp khác trong trường để chia sẻ, học hỏi kinh nghiệm.
Cách 4: Giáo viên làm mẫu các vai trong Hội đồng tự quản để học sinh học
tập, sau đó cho các em thực hiện lại.
Tất cả các cách trên đòi hỏi giáo viên phải nhiệt tình, có tinh thần trách
nhiệm cao, chịu khó học hỏi, yêu công việc.
Bồi dưỡng năng lực điều hành của nhóm trưởng
Hình thức đặc trưng của lớp học VNEN là học sinh ngồi theo nhóm. Mỗi
nhóm có khoảng từ 4 đến 6 học sinh. Có nhóm trưởng điều hành hoạt động
của mỗi nhóm.
Cơ Phạm Thị Thu Huyền cho rằng:
Ưu điểm của phương pháp học nhóm được phát huy rất rõ nét, tất cả học
sinh trong nhóm đều được luân phiên nhau làm nhóm trưởng, hướng dẫn
các bạn trong nhóm để điều hành các hoạt động do giáo viên yêu cầu và
khơng có một bất cứ học sinh nào ngồi cuộc, không một học sinh nào ngồi
chơi.
Tuy nhiên, để tiết học dạy theo mơ hình VNEN thành cơng hay khơng thì
phụ thuộc rất nhiều vào các nhóm trưởng. Cơng việc chính của nhóm
trưởng là: Thay giáo viên điều hành các bạn hoạt động nhóm; xác định

được mục tiêu của hoạt động nhóm; phân cơng nhiệm vụ cho cơng bằng
giữa các thành viên trong nhóm; quan sát và hướng dẫn các bạn đánh giá
bài học, báo cáo kết quả học tập với giáo viên...
Nhóm trưởng cũng phải tự biết làm thế nào để huy động được sự tham gia
của mọi thành viên vào giải quyết nhiệm vụ nhóm và phải tạo ra những
tương tác đa chiều giữa các thành viên trong nhóm.

18


Đồng thời, hướng dẫn các bạn biết cách tìm kiếm hỗ trợ và giải quyết được
một số khó khăn gặp phải; biết quản lí và sử dụng thời gian hiệu quả, biết
sử dụng và bảo quản tài liệu học tập; biết tổ chức và quản lí cơng việc; biết
giơ thẻ khi đã hồn thành cơng việc và biết giơ thẻ cứu trợ khi không tự giải
quyết được công việc.
Để bồi dưỡng năng lực điều hành của nhóm trưởng, giáo viên có thể thực
hiện theo các cách như sau:
Cách 1: Vào cuối hoặc đầu mỗi buổi học, giáo viên mời các nhóm trưởng
ngồi lại tạo thành một nhóm và hướng dẫn các em cụ thể từng bước một.
Ví dụ: Sau khi đã ghi xong tên bài học, nhóm trưởng điều khiển các bạn đọc
mục tiêu. Nhóm trưởng nói to đủ cho cả nhóm nghe: “Mời các bạn đọc mục
tiêu. Bạn nào đọc xong thì giơ tay lên”. Nhóm trưởng nói: “Mời bạn A đọc
mục tiêu thứ nhất”. Mời bạn B đọc mục tiêu thứ hai... Sau đó, tiếp tục tổ
chức cho các bạn thực hiện tiếp hoạt động tiếp theo dựa vào logo.
Cách 2: Đối với những nhóm cịn yếu, nhóm trưởng làm việc còn lúng túng,
giáo viên phải là người “làm mẫu” và đóng vai trị là một nhóm trưởng chứ
khơng phải vai trị là một người giáo viên.
Cách 3: Giáo viên chọn ra một số học sinh học giỏi, nhanh nhẹn trong học
tập xếp cho các em này ngồi vào một nhóm để giáo viên huấn luyện khi học
sinh đã biết việc và biết cách điều hành nhóm rồi thì chia các bạn này đến

mỗi nhóm mỗi bạn làm nhóm trưởng các nhóm.
Cách 4: Giáo viên cho nhóm làm tốt làm mẫu thảo luận một hoạt động nào
đó và các nhóm cịn lại chú ý để học tập theo. Giáo viên cũng không quên
động viên, tuyên dương kịp thời các nhóm làm tốt.
"Vị trí đứng của giáo viên khi các nhóm thảo luận cũng hết sức quan trọng.
Qua kinh nghiệm giảng dạy, tôi nhận thấy giáo viên nên bao quát lớp, vừa
đánh giá đúng nhóm nào làm nhanh nhất, chậm nhất, nhóm nào giơ thẻ
hồn thành lên trước hoặc nhóm nào chậm nhất, nhóm nào giơ thẻ cần cứu
trợ, để từ đó giáo viên kịp thời đến kiểm tra hay giúp đỡ" - cô Phạm Thị Thu
Huyền lưu ý.

kinh nghiệm nhỏ về việc
Năm học 2015-2016 này, tôi được nhà trường phân công giảng dạy và chủ
nhiệm lớp 2A, tôi tiếp tục áp dụng những giải pháp nêu trên để giúp Hội đồng tự
quản học sinh lớp tôi hoạt động hiệu quả nâng cao chất lượng học tập của học
sinh. Qua gần 2 tháng thực hiện, tuy thời gian không nhiều nhưng tôi thấy các
thành viên trong Hội đồng tự quản của lớp có nhiều tiến bộ rõ rệt. Các em tự tin,
19


tự giác, năng động hơn hẳn so với hình ảnh nhút nhát, e dè, chờ đợi sự hướng
dẫn của cô giáo những ngày đầu năm học. Tất cả học sinh trong lớp đều tiến bộ,
khơng khí lớp học ln sơi nổi, thân thiện; các em biết tự nhận xét, đánh giá
mình và nhận xét, đánh giá bạn. Với sự chuyển biến tích cực đó, tơi tin chắc các
em học sinh lớp 2A sẽ đạt được kết quả học tập, rèn luyện cao nhất.

1. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Nhằm giúp Hội đồng tự quản lớp tự tin, nâng cao về năng lực quản lí, giám sát
điều hành các hoạt động.
Giáo dục, rèn luyện các em có thêm kiến thức bổ trợ về các kĩ năng, kinh

nghiệm khi thực hiện nhiệm vụ trong nhà trường và trong cuộc sống hàng ngày.
Các giáo viên chủ nhiệm nắm được những kiến thức cơ bản để hướng dẫn
cho các em và tổ chức thành lập, rèn luyện được Hội đồng tự quản mạnh về mọi
mặt.
IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Một số phương pháp được vận dụng khi nghiên cứu như: Điều tra, quan sát,
vấn đáp, hội thảo...
Khi triển khai thí điểm sáng kiến đã tổ chức rút kinh nghiệm sau đó tư
vấn, hỗ trợ những vấn đề cần điều chỉnh.

20