Một số biện pháp quản lý, chỉ đạo xây dựng thư viện đạt tiên tiến của hiệu trưởng trường tiểu học ngọc phụng 1, huyện thường xuân

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÍ, CHỈ ĐẠO
XÂY DỰNG THƯ VIỆN ĐẠT TIÊN TIẾN CỦA HIỆU TRƯỞNG
TRƯỜNG TIỂU HỌC NGỌC PHỤNG 1, HUYỆN THƯỜNG XUÂN

1. Phần mở đầu
1.1. Lí do chọn đề tài:
Thư viện trường học là một bộ phận quan trọng góp phần vào việc nâng cao
chất lượng giáo dục học sinh của nhà trường. Nó cũng là công cụ phục vụ mục
tiêu đổi mới phương pháp dạy học, nơi hội tụ kiến thức, tri thức của loài người.
Thông qua các hoạt động nghiệp vụ, thư viện góp phần hình thành cho học sinh
thói quen đọc sách, kỹ năng đọc sách, kỹ năng tìm kiếm thông tin, tiếp nhận
thông tin với tinh thần chủ động, sáng tạo. Qua đó học sinh phát triển tư duy độc
lập, tự nâng cao vốn tri thức của mình, rèn luyện kỹ năng tự học. Để thư viện có
thể thực hiện tốt điều này, trước tiên cần phải xây dựng hệ thống thư viện một
cách toàn diện, từ cơ sở vật chất, trang thiết bị cho đến các thể loại sách báo, tạp
chí,... nhằm thu hút nhiều bạn đọc. Đến thư viện, giáo viên có nhiều tài liệu để
nghiên cứu, trau dồi thêm vốn kiến thức để nâng cao trình độ kiến thức phục vụ
tốt cho công tác chuyên môn.Với học sinh đến thư viện là tạo cho các em thói
quen đọc sách, thích đọc sách, tìm kiếm tài liệu giúp các em mở rộng tầm nhìn,
có thêm nhiều thông tin vốn sống, phục vụ cho việc học tập, làm giàu vốn kiến
thức cho mình qua thông tin được cập nhật thường xuyên. Đối với cá nhân tôi
sách vừa là bạn vừa là thầy, sách đã đem đến cho tôi nhiều điều lí thú và kiến
thức bổ ích.
Thư viện đã hỗ trợ rất nhiều cho hoạt động giảng dạy trong nhà trường. Xây
dựng thư viện trường học đạt chuẩn chính là làm rõ vai trò của thư viện trường
học với trọng tâm hướng tới đảm bảo mục tiêu giáo dục toàn diện cho học sinh.
Đổi mới cơ bản vể hình thức và nội dung hoạt động của thư viện đó chính là lý
do mà tôi chọn đề tài “ Một số biện pháp quản lí, chỉ đạo xây dựng thư viện đạt
thư viện tiên tiến, ở trường Tiểu học Ngọc Phụng 1, Thường Xuân.”
1.2. Mục đích nghiên cứu:

Đánh giá thực trạng, khảo sát thực tế công tác thư viện của nhà trường,
nghiên cứu, tìm tòi các biện pháp quản lí, chỉ đạo nhằm nâng cao hiệu quả hoạt
động của thư viện thân thiện, thư viện đạt chuẩn để đáp ứng nhu cầu khai thác,
nghiên cứu tài liệu, sách báo, tạp chí của giáo viên, học sinh. Phục vụ cho việc
thực hiện đổi mới phương pháp, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học
sinh.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
Công tác quản lí chỉ đạo hoạt động thư viện của ban giám hiệu nhà
trường; việc thực hiện chức trách của nhân viên thư viện; sự đầu tư cơ sở vật
chất, trang thiết bị, các loại sách, báo, tạp chí; cách thức tổ chức để thu hút bạn
đọc.
1


1.4. Phương pháp nghiên cứu:
Trong quá trình thực hiện, tôi sử dụng các phương pháp: Quan sát, phỏng
vấn, tổng kết, tra cứu và đánh giá.
2. NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lí luận:
Thư viện một bộ phận không thể thiếu được trong các nhà trường, vì sách
có một vị trí đặc biệt quan trọng đối với đời sống xã hội, bởi vì “Không có sách
thì không có tri thức”. Với nhà trường, sách lại càng có ý nghĩa quan trọng hơn,
vì nó là người bạn gần gũi nhất, là học liệu cần thiết nhất của thầy và trò. Sách
báo đã và đang góp phần chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục tâm hồn thế hệ trẻ,
góp phần quan trọng vào việc không ngừng nâng cao năng lực giảng dạy của
giáo viên, mở rộng kiến thức xây dựng thói quen tự học, tự nghiên cứu của học
sinh.
Hoạt động chủ yếu của giáo viên và học sinh trong nhà trường phổ thông
là giảng dạy và học tập, cả hai hoạt động này đều phải sử dụng công cụ sách
báo. Sách báo chỉ có thể phát huy được tác dụng tích cực của nó trên cơ sở quản

lý tốt công tác thư viện. Vì vậy, tổ chức thư viện trường học nhằm thỏa mãn các
nhu cầu về sách báo cho giáo viên và học sinh, là một yêu cầu khách quan
không thể thiếu. Việc tổ chức thư viện và đẩy mạnh các hoạt động của nó là một
việc làm cần thiết, bởi đối với nhà trường, thư viện không những là một bộ phận
cơ sở vật chất trọng yếu mà còn đảm bảo cung cấp đủ số lượng và chất lượng
các loại sách báo. Thư viện còn là trung tâm sinh hoạt văn hóa khoa học của nhà
trường, tạo cơ sở từng bước thay đổi phương pháp dạy và phương pháp học
đồng thời tham gia tích cực vào việc bồi dưỡng tư tưởng chính trị và xây dựng
nếp sống văn hóa mới cho các thành viên trong nhà trường.
2.2. Thực trạng:
Trường Tiểu học Ngọc Phụng 1 là một trường thuộc xã vùng thấp của
huyện Thường Xuân, đời sống vật chất cũng như đời sống tinh thần của một bộ
phận không nhỏ nhân dân địa phương còn gặp nhiều khó khăn. Nhà trường có 3
điểm trường nằm trên địa bàn ba thôn của xã. Điều kiện cơ sở vật chất của nhà
trường còn thiếu thốn, chưa có các phòng chức năng. Thư viện nhà trường trước
năm 2009 chỉ là 1 phòng nhỏ của nhà Hiệu bộ cấp 4B, rộng 18 m 2 chuyển mục
đích làm phòng đựng sách và thiết bị dạy học. Các loại sách chưa đủ số lượng và
nghèo nàn về chủng loại sách giáo khoa, sách tham khảo, báo, tài liệu hạn chế
đều được cất kín vào tủ, gây khó khăn và ngại trong quá trình chọn tìm sách.
Cách tổ chức quản lý còn thiếu chặt chẽ nên còn có sự thất thoát. Giáo
viên, học sinh ở điểm trường lẻ chưa có tủ sách thư viện để sử dụng. Thư viện
nhà trường ít mở cửa, họat động không thường nhật, học sinh ít được đọc sách
và có đọc cũng là đọc một cách thụ động. Hoạt động mang tính chất sơ sài, chưa
thu hút, hấp dẫn và các em học sinh cho rằng thư viện nhà trường chỉ dành cho
thầy, cô giáo. Số lượt giáo viên, học sinh đến thư viện để nghiên cứu tài liệu, đọc
sách rất ít mà chỉ đến thư viện để mượn sách giáo khoa, sách nghiệp vụ là chính.
2


Thực tế, thư viện nhà trường còn thiếu thốn nhiều về cơ sở vật chất như

vậy, vấn đề đặt ra cho ban lãnh đạo nhà trường là đổi mới công tác, chỉ đạo hoạt
động thư viện. Tham mưu tích cực cho chính quyền địa phương trong xây dựng
phát triển cơ sở vật chất. Tranh thủ sự đầu tư kinh phí của tổ chức để có giá
đựng sách, tủ sách, bàn ghế phòng đọc,…. Đối với nhân viên thư viện, hàng năm
cần phải xây dựng kế hoạch hoạt động hàng tháng, hàng tuần chi tiết, cụ thể phù
hợp với điều kiện của nhà trường, địa phương theo lộ trình xây dựng từng thời
điểm và tổ chức thực hiện kế hoạch một cách triệt để có hiệu quả. Đối với học
sinh, thời gian để các em được tiếp cận với thư viện là giờ ra chơi và thời gian
một số tiết hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp để đọc sách theo chủ điểm, chủ
đề, vậy nên thời gian đọc của học sinh là không có nhiều, đòi hỏi phải tạo lập
nhiều vị trí đọc, như: góc đọc ngay tại lớp, tại chân cầu thang, gốc cây xanh mát
trên sân trường.
Kinh nghiệm của nhân viên thư viện còn có những hạn chế nhất định, việc
điều hành hoạt động của thư viện chưa khoa học. Công tác thư viện chưa được
ban lãnh đạo nhà trường coi trọng. Thực hiện việc kiểm tra, chỉ đạo chưa được
thường xuyên và sát sao. Nhận định vấn đề này cần định hướng chỉ đạo cho
nhân viên thư viện tăng cường các hoạt động học tập trao đổi kinh nghiệm, tham
quan học hỏi các đơn vị bạn và càn phải tích cực tự học, tự bồi dưỡng nâng cao
trình độ nghiệp vụ.
Đội ngũ cán bộ giáo viên, nhân viên và học sinh còn xem nhẹ vai trò của
hoạt động thư viện trong việc hỗ trợ hoạt động giáo dục nâng cao chất lượng dạy
và học của nhà trường. Do vậy, cần nâng cao công tác tuyên truyền giáo dục mọi
đối tượng trong nhà trường nhận thức đầy đủ về vai trò, vị trí, tầm quan trọng
của hoạt động thư viện trong việc nâng cao hiệu quả dạy và học, nâng cao chất
lượng giáo dục toàn diện cho học sinh. Từ đó góp sức chung tay tham gia xây
dựng phát triển thư viện và nâng cao hiệu quả hoạt động của thư viện là việc làm
hết sức quan trọng và cần thiết.
Từ thực trạng trên, với cương vị là Hiệu trưởng nhà trường tôi đã phân
công nhiệm vụ cho một đồng chí phó Hiệu trưởng trực tiếp phụ trách công tác
quản lí, chỉ đạo hoạt động thư viện với nhiệm vụ cần thiết phải xây dựng thư

viện đạt chuẩn để nâng cao hiệu quả phục vụ đắc lực trong công tác dạy và học.
Tôi xác đinh việc quản lí, chỉ đạo xây dựng thư viện trường học đạt chuẩn mang
tính thân thiện cần được đặt lên hàng đầu. Để xây dựng một thư viện đáp ứng
được các yêu cầu cơ bản, điểm trước tiên phải có sự đầu tư cơ bản về tài chính,
trang bị các vật dụng cần thiết tại phòng thư viện, tăng cường số lượng cũng như
chất lượng các loại sách báo, tạp chí. Công tác tổ chức hoạt động thư viện đảm
bảo khoa học để lôi cuốn, thu hút, kích thích tinh thần tự học, tự đọc, tự nghiên
cứu tài liệu của cán bộ giáo viên, các em học sinh. Tạo ra được nhiều vị trí đọc
thuận tiện để cán bộ giáo viên, học sinh đọc sách, nghiên cứu, tham khảo.
Căn cứ theo các tiêu chuẩn tại quyết định số 01/2003/QĐ-BGD&ĐT
ngày 02 tháng 01 năm 2003 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc ban
hành quy định tiêu chuẩn thư viện trường phổ thông, thư viện Trường Tiểu học
3


Ngọc Phụng 1 còn nhiều tiêu chí chưa đạt. Với cương vị là người Hiệu trưởng
tôi luôn suy nghĩ, tìm tòi và học hỏi để có biện pháp quản lí, chỉ đạo hoạt động
thư viện có hiệu quả để đạt được mục tiêu là thư viện nhà trường đạt chuẩn, thư
viện tiên tiến, thư viện thân thiện.
2.3. Các biện pháp quản lí, chỉ đạo hoạt động thư viện trường Tiểu
học Ngọc Phụng 1:
2.3.1 Lập kế hoạch hoạt động thư viện:
Căn cứ theo quyết định số 01/2003/QĐ-BGD&ĐT ngày 02 tháng 01 năm
2003 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc ban hành Quy định tiêu
chuẩn thư viện trường phổ thông; Căn cứ theo các công văn, văn bản hướng dẫn
của Sở Giáo dục và Đào tạo, chỉ đạo của Phòng Giáo dục và Đào tạo. Bám sát
tình hình thực tế của địa phương, lộ trình xây dựng, phát triển của nhà trường; lộ
trình xây dựng thư viện đạt chuẩn.
Hoạt động trong nhà trường muốn đạt hiệu quả, yêu cầu đầu tiên đòi hỏi
người quản lý phải xây dựng kế hoạch tổ chức, chỉ đạo thực hiện một cách chi

tiết, cụ thể, rõ ràng đảm bảo tính khoa học và có tính khả thi cao. Để từ đó, cán
bộ nhân viên vận dụng, áp dụng trực tiếp vào công việc của mình một cách
thuận tiện và đạt hiệu quả.
Trong việc xây dựng kế hoạch, người quản lí cần nắm bắt chính xác, cụ
thể đặc điểm tình hình của đơn vị, những thuận lợi và khó khăn khi tổ chức thực
hiện. Qua đó tìm ra các giải pháp để khắc phục những khó khăn, phát huy những
thuận lợi để đưa ra các chỉ tiêu cụ thể cho công tác và các biện pháp để thực
hiện kế hoạch. Kế hoạch cần bám sát các văn bản chỉ đạo của cấp trên. Vào đầu
năm học, tiến hành việc xây dựng kế hoạch hoạt động thư viện. Khi lập kế
hoạch, căn cứ vào Quyết định 61, Quyết định 01 của Bộ Giáo dục và Đào tạo
ban hành ngày 02 tháng 01 năm 2003 và Quyết định số 01/ 2004/ QĐ-BGD&ĐT
ngày 29 tháng 01 năm 2004 về sửa đổi bổ sung Quyết định số 01/2003/ QĐBGD&ĐT. Bám sát vào 5 tiêu chuẩn của thư viện trường phổ thông, đó là:
- Tiêu chuẩn thứ nhất về sách, báo, tạp chí bản đồ tranh ảnh, băng đĩa sách
giáo khoa...Có sách giáo khoa hiện hành, sách tham khảo, sách nghiệp vụ dùng
cho giáo viên, ngoài ra còn có thêm sách giáo dục đạo đức và pháp luật,...
- Tiêu chuẩn thứ hai về cơ sở vật chất : Phòng đọc đúng tiêu chuẩn của
quyết định 01, đảm bảo thoáng mát về mùa hè, ấm áp về mùa đông, đủ ánh
sáng...
- Tiêu chuẩn thứ ba về nghiệp vụ: Tất cả các tài liệu, ấn phẩm trong thư
viện phải được đăng ký, mô tả, phân loại, tổ chức mục lục, sắp xếp theo đúng
nghiệp vụ thư viện.
- Tiêu chuẩn thứ tư về tổ chức hoạt động: Hiệu trưởng trực tiếp phụ trách
công tác thư viện, cán bộ thư viện có trình độ về chuyên môn công tác thư viện,
có tổ cộng tác viên thư viện, hàng năm có kinh phí để hoạt động. Hoạt động của
thư viện phù hợp với nội dung giáo dục toàn diện, với công việc của giáo viên,
với tâm lý lứa tuổi học sinh. Tổ chức tốt ngoại khóa, tuyên truyền giới thiệu
sách, điểm sách, thông báo sách mới...
4

- Tiêu chuẩn thứ năm về quản lý thư viện: Tất cả các tài liệu có trong thư
viện phải được bảo quản tốt, đóng bọc và tu sửa thường xuyên liên tục để đảm
bảo mỹ quan và thuận tiện cho việc sử dụng lâu dài. Có đầy đủ các loại hồ sơ sổ
sách đúng nghiệp vụ thư viện. Hàng năm có kiểm kê, thanh lí.
Sau khi kế hoạch được duyệt, tiến hành triển khai kế hoạch đến toàn thể
cán bộ công chức của nhà trường, đặc biệt coi trọng đến nhiệm vụ trọng tâm và
lịch hoạt động thư viện cụ thể. Kiện toàn tổ chức, phân công phân nhiệm cán bộ
thư viện, tổ cộng tác viên thư viện. Tuyên truyền về công tác thư viện cho giáo
viên, học sinh và phụ huynh học sinh hiểu về thư viện và sử dụng có hiệu quả
các loại sách, báo, tạp chí có trong thư viện nhà trường. Vận động giáo viên và
học sinh quyên góp ủng hộ các loại sách báo để xây dưng kho sách. Kiểm kê
kho sách: Tổ thư viện tiến hành phân loại các loại sách báo, bố trí sắp xếp theo
từng loại, tích kê đầu sách theo hướng dẫn nghiệp vụ thư viện trường học.
Thường xuyên cập nhật, vào các loại sổ sách của thư viện theo hướng dẫn.
Tổ chức cho nhân viên quản lý thư viện lên lịch hoạt động hàng tháng,
hàng tuần và thông báo cho giáo viên và học sinh thực hiện tốt kế hoạch của thư
viện. Đặc biệt lưu ý chỉ đạo việc lập kế hoạch cần cụ thể, chi tiết từng nội dung
trong từng thời điểm của năm học.
- Lập kế hoạch tuần:
Thứ
Buổi

Hai

- GV mượn, trả
tài liệu, TB.
- HS trả, mượn
Sáng sách
- GV, HS đọc
sách

HS đọc sách ở
Chiều
nhà

Ba

Tư

Năm

- GV mượn, trả
- GV đọc sách
tài liệu, TB.
- GV đọc sách
- HS đọc sách
- GV, HS đọc - HS đọc sách
sách
GV đọc
HS đọc

HS đọc sách ở
nhà

GV đọc
HS đọc

Sáu
- GV mượn,
trả tài liệu, TB
- HS mượn

sách
- GV, HS đọc
sách
HS đọc sách ỏ
nhà

- Lập kế hoạch tuần:
Tuần

1

2
3
4

Nội dung công việc
- Bổ xung, xử lí kỉ thuật tài liệu
- Phát động phong trào đọc sách theo
chủ điểm của tháng.
- Phuc vụ GV , HS, theo lịch
- Trang trí, bố trí sắp xếp thư viện,
Thiết bị
.......
.......
- Tiếp tục phục vụ bạn đọc theo lịch
- Bổ xung xử lí kỉ thuật tài liệu
- Phát động phong trào đọc sách, báo

Người thực hiện
- CB thư viện

- Lãnh đạo

Bổ sung
.. . . . .

- GV, HS.
- Tổ cộng tác TV
......
.…. .
- CB thư viện

......
....

5


- Kiểm tra hoạt động tổ cộng tác viên
- Kiểm tra sử dụng SGK, đồ dùng dạy
học
- Sơ kết, hoạt động thư viện tháng
- Xây dựng kế hoạch tháng sau

- GV, HS.
- Lãnh đạo
- Tổ cộng tác TV

- Lập kế hoạch năm:
Tháng/
năm

Nội dung công việc

- Lập kế hoạch mua sắm sách TB
- Dọn vệ sinh, sắp xếp sách, TB
8/2016
- Chuẩn bị các điều kiện phục vụ
sách, thiết bị cho GV, HS
- Cho GV, HS mượn sách, đồ
dùng dạy học năm học mới.
- Cho mượn sách, cấp phát cho
HS nghèo, khó khăn.
9/2016
- Lên kế hoạch thành lập tổ cộng
tác viên thư viện.
- Thông báo lịch làm việc của thư
viện
- Phát động phong trào đọc sách
- Thực hiện xử lí kĩ thuật tài liệu.
- Khảo sát tình hình sử dụng sách,
10/2016
tài liệu, đồ dùng đầu năm.
- Kiểm tra hoạt động tổ cộng tác
thư viện
…..
…………

5/2017

- Giới thiệu sách phục vụ ôn tập.

- Giới thiệu sách về Bác Hồ
- Thu hồi sách, đồ dùng đã cho
GV, HS mượn
- Kiểm kê cuối năm học, lập văn
bản những trường hợp hư hỏng,
mất mát…..để có biện pháp xử lí.
- Có kế hoạch sắp xếp, bảo quản
sách, thiết bị trong hè.

- Tổ chức bảo quản sách, tài liệu,
6,7/2017 - Lập kế hoạch mua sắm sách, tài
liệu cho năm học mới.

Người thực
hiện

Bổ sung

- Cán bộ thư
viện

- Cán bộ thư
viện
- Lãnh đạo

- Cán bộ thư
viện
- Lãnh đạo
- Đoàn, Đội
- Tổ cộng tác

……….
- Cán bộ thư
viện
- Tổ cộng tác
- Giáo viên, HS
- Lãnh đạo
- Kế toán

………

- Cán bộ thư
viện
- Lãnh đạo

6


2.3.2. Tổ chức thực hiện hoạt động của thư viện:
- Chỉ đạo cán bộ thư viện thực hiện tốt các hoạt động theo quy định, đặc biệt lưu
ý đến các nội dung phát triển thư viện thân thiện:
+ Rà soát tình hình và điều kiện thực tế, xác định những thuận lợi, khó
khăn về cơ sở vật chất, trang thiết bị, nguồn nhân lực và kinh phí hoạt động.
+ Yêu cầu cán bộ thư viện lên kế hoạch hoạt động của thư viện cụ thể;
báo cáo Ban Giám hiệu nhà trường các nội dung cần triển khai và xây dựng, các
trang thiết bị cần đầu tư mua sắm, vị trí đặt tủ sách, tài liệu, chỗ ngồi và các nội
dung khác theo tiêu chí của thư viện trường học thân thiện, học sinh tích cực.
Một góc thư viện
+ Từng bước triển khai xây dựng và tổ chức các hoạt động của thư viện
xanh ngoài trời, thư viện cầu thang, thư viện góc lớp; thiết kế hộp sách di động
nhỏ gọn, thuận tiện việc di chuyển đồng thời đảm bảo mỗi hộp một thể loại giúp

học sinh dễ dàng trong việc chọn sách đọc. Chọn vị trí hợp lí trên sân trường, đảm
bảo học sinh tham gia sử dụng tủ sách thuận tiện, đồng thời để nhân viên thư viện
và giáo viên dễ quan sát các hoạt động của học sinh khi sử dụng hộp sách và tủ
sách lưu động. Đặt ghế đá xung quanh gốc cây bóng mát tỏa rộng làm nơi đọc cho
giáo viên, học sinh.
Phòng đọc được trang trí đẹp mắt, mỗi hình vẽ trang trí là một câu
chuyện, điều này nhằm kích thích khám phá kho tàng sách của bạn đọc. Có khu
vực đặt bàn đọc của Giáo viên, bàn đọc của học sinh. Hàng ngày, cán bộ thủ thư
và tổ cộng tác thư viện hướng dẫn các bạn đến với thư viện sử dụng hiệu quả các
chức năng của thư viện, phòng đọc. Giá sách được kê, sắp đặt đảm bảo tính khoa
học, đẹp mắt, dễ tìm, dễ sử dụng.
+ Cán bộ thư viện tăng cường hoạt động giới thiệu sách báo và các trang
thiết bị mới đến được với giáo viên và học sinh qua các cuộc họp, sinh hoạt
ngoại khoá, hoạt động ngoài giờ lên lớp, ...
Hoạt động giới thiệu sách mới của tổ hỗ trợ thư viện
Vui đọc sách, báo
+ Thực hiện theo dõi gián tiếp quá trình sử dụng tủ sách lưu động của học
sinh bằng hình thức tự quản. Thành lập và chỉ đạo hoạt động đội học sinh nòng
cốt, cộng tác viên thư viện gồm 12 em ở 3 khối lớp. Có lịch hoạt động hàng
tuần cho từng thành viên, phù hợp với lịch học của từng khối. Đội cộng tác viên
có nhiệm vụ quan sát các hoạt động học sinh tham gia sử dụng tủ sách lưu động,
nhắc nhở các bạn khi các bạn thực hiện chưa đúng quy định và báo cáo cho cán
bộ quản lí thư viện kịp thời nhắc nhở các em học sinh thực hiện tốt nội quy của
thư viện. Tuyên dương, khích lệ kịp thời những em học sinh có ý thức tốt trong
các buổi chào cờ đầu tuần.
+ Thực hiện lựa chọn, luân chuyển sách trong tủ sách lưu động theo kế
hoạch từng tuần, tháng, từng kì hoặc khi có tài liệu mới. Kiểm kê, quản lý số
7

lượng, chất lượng tài liệu khi luân chuyển. Lên lịch cụ thể cho các điểm trường
thời gian luân chuyển, thay đổi sách báo, tài liệu để giáo viên các điểm trường,
các tổ chức đoàn thể có kế hoạch phối hợp tổ chức hoạt động có hiệu quả.
2.3.3. Thực hiện xã hội hoá hoạt động thư viện nhà trường:
- Tham mưu với chính quyền địa phương trong việc thực hiện “ xã hội hoá
công tác thư viện”, để nhân dân cùng nhà trường và xã hội xây dựng một xã hội
học tập thông qua việc đọc sách hàng ngày.
- Phối hợp với hội cha mẹ học sinh, nhà trường tuyên truyền vai trò, tầm
quan trọng của hoạt động trong nhà trường là giúp các em học sinh có thêm điều
kiện rèn luyện kĩ năng đọc, nâng cao hiểu biết về khoa học, tự nhiên và xã hội
để vận dụng vào học tập tốt hơn, vận dụng vào cuộc sống hàng ngày cũng tốt
hơn. Từ đó, hội cha mẹ học sinh có sự ủng hộ như việc đóng góp ngày công san
mặt bằng sân trường, các hiện vật truyền thống địa phương, đọc sách cùng con
cháu tại gia đình để góp phần vào hoạt động thư viện nhà trường.
- Tăng cường công tác phối kết hợp các tổ chức, đoàn thể trong nhà trường
nhằm nâng cao chất lượng hoạt động thư viện, trong các hoạt động như: Tuyên
truyền, giới thiệu sách, thu hút bạn đọc, tăng số lần sử dụng tài liệu của bạn đọc.
Đồng thời phát huy vai trò của mỗi cá nhân trong việc thực hiện kế hoạch phối
hợp ở từng khối lớp.
- Chỉ đạo nhân viên thư viện trong việc xây dựng kế hoạch, hình thành vốn
tài liệu phù hợp với việc học tập và giảng dạy trong nhà trường. Trao đổi về
chuyên môn, nghiệp vụ, nhằm nâng cao trình độ chuyên môn của thư viện. Hỗ
trợ cán bộ thư viện trong việc quản lý bạn đọc, trong các buổi đọc sách theo lịch
các lớp, cũng như việc nhắc nhở các em trong việc giữ gìn sách bằng hoạt động
tự quản và hoạt động của tổ cộng tác viên thư viện. Hỗ trợ trong công tác tuyên
truyền giới thiệu sách tới bạn đọc, trong công tác xử lý kĩ thuật tài liệu thư viện
như: phân loại, dán nhãn, đóng dấu,…
Giá sách trong thư viện
- Tạo điều kiện về vật chất, kinh phí, nhân lực, thời gian cho hoạt động thư
viện. Trong các năm gần đây, nhà trường đã cân đối nguồn kinh phí nghiệp vụ

để mua sắm thêm các loại sách, báo, tạp chí và các loại sách tham khảo, sách
nghiệp vụ.
Thông tin sách mới
- Tuyên truyền tài liệu phục vụ chuyên môn mới được nhập về tại thư viện.
- Tổ chức các nhóm giúp đỡ nhân viên thư viện trong việc phân loại tài liệu
- Để có nhiều sách, đủ loại sách, nhà trường đã phát động, vận động tuyên
truyền quyên góp sách cũ, xây dựng tủ sách dùng chung bằng nhiều hình thức.
Có tổng kết và khen thưởng đối với giáo viên, học sinh góp nhiều sách. Trong ba
năm học, đã vận động quyên góp được gần 350 quyển sách các loại, làm phong
phú thêm nguồn sách cho thư viện.
8


Để tăng thêm ý nghĩa và hiệu quả của phong trào quyên góp sách, kết hợp
cùng tổng phụ trách đội và giáo viên chủ nhiệm. Chọn hình thức tổ chức quyên
góp trực tiếp vào các buổi chào cờ đầu tuần, dưới sự chứng kiến của toàn thể cán
bộ, giáo viên và học sinh. Đặc biệt là tập thể cán bộ giáo viên trong nhà trường
thực hiện quyên góp trước nhằm giúp các em học sinh thấy được ý nghĩa của
phong trào, thấy được sự đóng góp của các thầy giáo, cô giáo. Từ đó khích lệ,
động viên học sinh tham gia phong trào nhiệt tình, đạt kết quả cao.
- Chỉ đạo Ban chỉ huy Đội và Giáo viên tổng phụ trách Đội thực hiện tốt
nội dung:
+ Ban chỉ huy Đội, giáo viên tổng phụ trách Đội là các tuyên truyền viên
của thư viện, giới thiệu sách trực tiếp đến bạn đọc qua các buổi phát thanh măng
non, các buổi sinh hoạt Đội.
+ Giúp thư viện thực hiện kế hoạch của tổ cộng tác viên thư viện qua hoạt
động hàng ngày, góp phần thúc đẩy sự phát triển của thư viện trong các lĩnh vực:
Bảo quản vốn tài liệu tốt hơn, tăng số lượng bạn đọc thông qua các buổi hoạt
động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo chủ đề hàng tháng và các giờ đọc thường
xuyên , sử dụng hết tác dụng của các góc hoạt động thư viện.

- Chỉ đạo giáo viên mĩ thuật:
+ Giáo viên dạy mĩ thuật với năng lực chuyên môn và trách nhiệm, tâm
huyết đã dồn khả năng của mình vào việc kẻ, vẽ trang trí phòng thư viện, khu
cầu thang.
+ Hỗ trợ cán bộ thư viện trong các hoạt động của thư viện tổ chức: vẽ tranh
phục vụ việc kể chuyện theo sách.
2.3.4. Kiểm tra, giám sát và đánh giá hoạt động thư viện:
- Căn cứ theo kế hoạch hoạt động của nhà trường, cụ thể là kế hoạch hoạt
động chi tiết của thư viện, cán bộ quản lý thường xuyên theo dõi, đánh giá hoạt
động của thư viện hàng tháng theo chủ điểm, chủ đề của năm học. Lưu ý đến các
nội dung trọng tâm của kế hoạch năm học để có định hướng chỉ đạo cán bộ thư
viện điều chỉnh lịch, kế hoạch hoạt động đảm bảo tính cập nhật sự chỉ đạo của
cấp trên và yêu cầu cần thiết của nhà trường.
- Kết hợp trong các cuộc họp chuyên môn, họp hội đồng sư phạm nhà
trường đánh giá hoạt động của thư viện. Bên cạnh việc đánh giá hoạt động
thường xuyên của thư viện, người cán bộ quản lý cần đánh giá cả về sự phối kết
hợp hoạt động của các tổ chức đoàn thể trong nhà trường, đặc biệt là giáo viên
chủ nhiệm và tổ chức Đội. Nhắc nhở tinh thần trách nhiệm xây dựng thư viện và
hoạt động thư viện là trách nhiệm của toàn trường. Cán bộ giáo viên và học sinh
cần nắm rõ vai trò trách nhiệm của bản thân đồng thời tham gia tốt công tác xã
hội hoá thông qua phát động, tuyên truyền đến hội cha mẹ học sinh, các cơ quan
đoàn thể ngoài nhà trường cùng chung tay góp sức xây dựng nhà trường nói
chung, thư viện nói riêng.
- Xây dựng quy chế thi đua khen thưởng đối với hoạt động thư viện. Có
khen thưởng, động viên đối với những tập thể, cá nhân chấp hành tốt nội quy,
9


quy định của nhà trường cũng như của thư viện nhằm nâng cao tinh thần trách
nhiệm của mỗi cá nhân.

2.4. Hiệu quả công tác chỉ đạo, quản lý thư viện :
Từ thực tế hoạt động thư viện của nhà trường, qua tìm hiểu học tập và
nghiên cứu tôi đã vận dụng một số biện pháp quản lí, chỉ đạo nhằm khắc phục
những tồn tại, nâng cao hiệu quả hoạt động thư viện theo tiêu chí thư viện
chuẩn. Hơn hai năm thực hiện, hoạt động thư viện của nhà trường hiện nay đã đi
vào nề nếp. Kết quả cụ thể đó là:
- Thư viện nhà trường được kiểm tra đánh giá đạt thư viện tiên tiến.
- Hàng năm, việc xây dựng kế hoạch sát hợp với điều kiện thực tế của địa
phương, nhà trường, đảm bảo nhu cầu phục vụ công tác dạy học trong nhà
trường, nhu cầu đọc của giáo viên, học sinh, phụ huynh học sinh.
- Cơ sở vật chất đã được đầu tư và nâng cao chất lượng đảm bảo theo các
tiêu chí thư viện chuẩn. bàn ghế, giá kệ, tủ sách, số lượng sách báo, tạp chí trong
thư viện đã được đảm bảo theo chuẩn cả về số lượng và chất lượng, đáp ứng nhu
cầu đọc, nghiên cứu, khai thác của cán bộ giáo viên và học sinh.
Tủ sách nghiệp vụ
- Sau việc đẩy mạnh các hoạt động nâng cao chất lượng phục vụ, hoạt
động của thư viện đã đi vào nền nếp. Thực hiện mô hình thư viện trường học
thân thiện ngoài trời với mô hình hộp sách, tủ sách lưu động; thư viện góc lớp,
được đưa vào hoạt động đã nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình của cán bộ giáo
viên, thích thú của các em học sinh. Qua đó công tác giáo dục đạo đức, ý thức
chấp hành kỷ luật, chất lượng học tập của học sinh cũng được nâng lên một cách
rõ rệt. Tạo sân chơi nhẹ nhàng, văn hóa, không bạo lực bởi đa số giờ ra chơi các
em đùa nô, chạy nhảy, đuổi bắt, mồ hôi nhễ nhại, quần áo lấm bẩn. Thay vào
thời gian đó, học sinh được tiếp xúc với sách nên cũng không còn các hành vi vẽ
bậy lên tường, bẻ cành, vặt lá, hay các trò chơi không lành mạnh khác.
- Số lượng học sinh và cán bộ giáo viên lên thư viện mượn sách báo, đồ
dùng và đọc tại chỗ phát triển. Các em học sinh có thói quen đọc sách, được tiếp
xúc với nhiều loại sách, thích đọc bởi không bị nhàm chán về chủng loại sách.
Nơi đọc sách, ở đó các em học sinh có thể được giải tỏa tâm lí, giảm bớt sự mệt
mỏi sau các tiết học trên lớp. Là nơi các em cảm nhận được sự thoải mái, thân

thiện của môi trường giáo dục thời hiện đại. Để mỗi ngày đến trường của các em
là một ngày vui. Cũng ở đó đã tăng tính đoàn kết, thân thiện giữa giáo viên với
giáo viên; giáo viên với học sinh; học sinh với học sinh. Đặc biệt đã tạo sự hòa
đồng, giảm bớt tự ti, tăng thêm sự tự tin vào bản thân cho các em học sinh. Các
em cảm thấy mình tự do, bình đẳng trong việc học, đọc, nghiên cứu tài liệu,
củng cố và nâng cao kiến thức, kĩ năng sống.
- Số chỗ ngồi trong thư viện cố định trước năm học 2011-2012 chưa có thì
từ khi áp dụng các biện pháp quản lí, chỉ đạo tổ chức triển khai các mô hình hoạt
động linh hoạt, thân thiện, nhằm nâng cao chất lượng hoạt động thư viện, giáo
viên và các em học sinh có nhiều không gian, chỗ ngồi để thoải mái đọc sách.
Các điểm trường lẻ chưa có sách đến thì nay các em có đầy đủ sách đến để đọc.
10


Ngoài ra, với mô hình mới này thư viện đã tổ chức được nhiều chuyên đề hơn,
trước đây chưa hoạt động theo chủ đề được, hiện nay thực hiện ít nhất một chủ
đề/ tháng một cách dễ dàng và thuận lợi. Thư viện đã chuyển từ dạng kho đóng
sang dạng thư viện mở, bạn đọc có thể tiếp cận sách và tư liệu theo các chủ đề,
chuyên đề hàng tuần, hàng tháng được dễ dàng hơn, gần gũi hơn. Đồng thời, thư
viện đã tạo ra khả năng luân chuyển sách để phục vụ bạn đọc từ đó vòng quay
của sách tăng lên rất nhiều. Đã cơ bản cải thiện và tăng thêm hiểu biết về mọi
lĩnh vực: khoa học, y tế, sức khỏe, học tập và đời sống thường ngày của học
sinh. Nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ giáo viên, cán bộ giáo viên có thêm
điều kiện trau dồi chuyên môn nghiệp vụ và trao đổi học tập kinh nghiệm lẫn
nhau. Các hoạt động giao lưu học hỏi cũng được đẩy mạnh và đạt hiệu quả cao
trong công tác. Đội ngũ cán bộ quản lý và nhân viên thư viện luôn được quan
tâm, được đi học tập kinh nghiệm từ các đơn vị bạn nhằm nâng cao năng lực và
tăng cường nghiệp vụ, định hướng lãnh chỉ đạo hoạt động của thư viện.
Thư viện nhà trường thực sự trở thành nơi sinh hoạt, giải trí lành mạnh và
bổ ích không thể thiếu đối với cán bộ giáo viên, các em học sinh khi đến trường.

Nó là môi trường thân thiện giúp giáo viên nâng cao năng lực chuyên môn, học
sinh học tập, sáng tạo, phát triển tư duy. Hoạt động của thư viện nhà trường có
những bước phát triển mới, tỉ lệ thu hút bạn đọc của thư viện ngày càng tăng, cụ
thể:
Điểm đến đó là tháng 7 năm 2013, thư viện trường Tiểu học Ngọc Phụng
1 được Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Thanh Hoá công nhận là thư viện
trường phổ thông đạt chuẩn. Mức độ tiên tiến.
3. Kết luận, kiến nghị:
3.1. Kết luận:
- Để công tác thư viện của đơn vị đạt hiệu quả theo các tiêu chí thư viện
chuẩn, cần có sự quan tâm chỉ đạo của ban giám hiêu nhà trường. Là người quản
lí được giao nhiệm vụ chỉ đạo hoạt động xây dựng thư viện đạt chuẩn, tôi nhận
thức đầy đủ vai trò, tầm quan trọng của hoạt động thư viện trong nhà trường.
Chủ động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, lãnh chỉ đạo sát sao, thường xuyên có
những chỉ đạo cụ thể đảm bảo tính khoa học, phù hợp với điều kiện thực tế nhà
trường.
- Hiệu trưởng nhà trường căn cứ theo định hướng phát triển của ngành,
các công văn, văn bản hướng dẫn chỉ đạo của Sở, Phòng Giáo dục và Đào tạo,
tình hình thực tế của địa phương để xây dựng lộ trình phát triển theo từng thời
kỳ, từng giai đoạn và tầm nhìn đến những năm tiếp theo. Trên cơ sở lộ trình đã
được thiết lập để có định hướng xây dựng kế hoạch hàng năm, cụ thể chi tiết đến
hàng tháng, hàng tuần, có điều chỉnh bổ sung sao cho phù hợp với thực tế. Đầu
tư kinh phí thích đáng để mua sắm, bổ sung trang thiết bị, sách báo, tạp chí.
- Tăng cường công tác chỉ đạo, tổ chức thực hiện, kiểm tra giám sát và
đánh giá hoạt động của thư viện. Đồng thời phải xây dựng các tiêu chí thi đua
khen thưởng để động viên khuyến khích cán bộ thư viện, giáo viên và học sinh
tích cực, nỗ lực tham gia hoạt động.
11

- Chú trọng công tác tham mưu, vận động các đoàn thể xã hội làm tốt
công tác xã hội hoá giáo dục, đặc biệt là đối với hoạt động thư viện nhà trường.
Phát huy hết nội lực của đội ngũ cán bộ giáo viên, học sinh, các tổ chức trong và
ngoài nhà trường.
- Gắn hoạt động thư viện với các hoạt động sinh hoạt chuyên đề ở tổ,
nhóm chuyên môn để nâng cao nghiệp vụ, phương pháp giảng dạy và khả năng
tự bồi dưỡng của mỗi thành viên trong tổ.
- Nhân viên thư viện thật sự chuyên tâm nắm được nghiệp vụ chuyên
môn, tin học, say mê đọc nghiên cứu để tuyên truyền giới thiệu và tham mưu
cho ban giám hiệu thực hiện kế hoạch đề ra. Tạo điều kiện thuận lợi cho giáo
viên, học sinh được nghiên cứu, tham khảo trong thư viện.
- Thư viện nhà trưởng đạt chuẩn đã khẳng định được vai trò của người
quản lí thực hiện nghiêm túc chỉ đạo, hướng dẫn của ngành. Tạo được niềm tin
với các cấp lãnh đạo ngành, lãnh đạo địa phương và phụ huynh học sinh.
- Khi thư viện đạt chuẩn đã tạo nhiều điều kiện thuận lợi cho cán bộ giáo
viên nghiên cứu tài liệu hàng ngày để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ.
Các em học sinh có một sân chơi trí tuệ bổ ích, tăng cường kĩ năng đọc, học
Tiếng Việt; nâng cao hiểu biết về khoa học, tự nhiên, xã hội,…
- Thư viện hoạt động có chất lượng đã góp phần xây dựng và duy trì văn
hóa đọc trong nhà trường, phục vụ đắc lực cho việc đổi mới phương pháp, nâng
cao chất lượng dạy và học, chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh.
- Góp phần vào việc thực hiện tốt phong trào “Xây dựng trường học thân
thiện, học sinh tích cực”. Là một bước quan trọng để thực hiện kế hoạch xây
dựng trường Tiểu học đạt chuẩn Quốc gia mức độ 2 vào năm 2018 của nhà
trường.
Trên thực tế điều kiện của một nhà trường thuộc vùng thuần nông, các
biện pháp quản lí, chỉ đạo, tổ chức các hoạt động thư viện của bản thân tôi đã
đem đến kết quả thư viện nhà trường đạt tiêu chuẩn thư viện trường phổ thông
đạt chuẩn. Mức độ tiên tiến. Vì thế, nó sẽ áp dụng được với các trường điều kiện
có nhiều khó khăn, nếu quyết tâm phấn đấu thì chắc chắn sẽ thành công.

Với cá nhân tôi, không dừng lại ở đây, tôi sẽ tích cực hơn nữa trong công
tác quản lí chỉ đạo, tổ chức xây dựng thư viện nhà trường đạt chuẩn ở mức độ
cao hơn.
3.2. Những kiến nghị, đề xuất:
- Đối với phòng Giáo dục và Đào tạo: Hàng năm mở lớp tập huấn để nâng
cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho nhân viên thư viện. Đồng thời triển khai
việc ứng dụng công nghệ thông tin bằng phần mềm trong quản lí và hoạt động
thư viện của trường phổ thông.
- Đối với UBND huyện, và các phòng chức năng: Hỗ trợ kinh phí để các
đơn vị xây dựng cơ sở hạ tầng như phòng đọc, kho sách, tăng thêm các đầu sách
tham khảo, sách chuyên môn nghiệp vụ,…
Trên đây là một số biện pháp quản lý, chỉ đạo xây dựng thư viện mà tôi đã
thực hiện tại trường Tiểu học Ngọc Phụng 1, tôi mong nhận được nhiều góp ý
12


của các đồng chí, đồng nghiệp để bản thân tôi có thêm kinh nghiệm trong công
tác quản lí, chỉ đạo xây dựng thư viện nhà trường đạt chuẩn nhằm góp phần
nâng cao chất lượng giáo dục toàn diên cho học sinh.
Tôi xin chân thành cảm ơn !
XÁC NHẬN
Ngọc Phụng, ngày 25 tháng 2 năm 2017
CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ Tôi xin cam đoan trên đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội dung của
người khác.
Người viết

Trịnh Thế Bình

13