Giáo dục kỹ năng sống trong trường học

GiáO dục kỹ năng sống
trong trường học .

Bien soan : Viet T

1


Khái niệm về kỹ năng sống
- Kỹ năng sống được hiểu như là khả năng của mỗi ngư
ời cho những hành vi thích ứng và tích cực giúp cho
bản thân đối phó hiệu quả với những đòi hỏi và thử
thách của cuộc sống.
- Kỹ năng sống vừa mang tính cá nhân, vừa mang tính
xà hội, nó rất cần thiết đối với học sinh để các em có
thể ứng phó một cách tự tin, chủ động và hoàn thiện
hành vi của bản thân trong giao tiếp, giải quyết các
vấn đề của cuộc sống với mọi người xung quanh, để
mang lại cho mỗi cá nhân một cuộc sống thoải mái,
lành mạnh về thể chất và tinh thần và các mối quan
hệ xà héi.
Bien soan : Viet T

2


Khái niệm về kỹ năNg sống

ã Kỹ năng sống được hình thành và củng cố

qua quá trình thực hành và trải nghiệm của

bản thân.
ã Cần phân biệt kỹ năng sống với các kỹ năng
quan trọng khác được gọi là kỹ năng của
cuộc sống mà con người trong quá trình trư
ởng thành như đọc, đếm, các kỹ năng kỹ
thuật vµ thùc hµnh,…
Bien soan : Viet T

3


Tầm quan trọng của giáo dục
kỹ năng sống
ã Tạo sự hiểu biết và cung cấp thêm thông tin về mối quan
ã
ã
ã

hệ giữa con người và cách sống.
Đề cao những giá trị và thái độ tích cực đối với các chuẩn
mực về văn hoá, xà hội, đạo đức và sự công bằng, chính
trực.
Nâng cao lòng tự tin, tự đánh giá đúng về khả năng tự
hiểu mình ở mỗi người.
Lý giải được cảm xúc của bản thân để phát triển kỹ năng
tự ®iÒu chØnh.
Bien soan : Viet T

4

Tầm quan trọng của giáo dục kỹ
năng sống
ã Phát triển lòng tự trọng và tôn trọng đối với người
ã
ã
ã
ã

khác, chấp nhận đặc tính riêng của mỗi cá thể.
Dạy cách cư xử phù hợp, có hiệu quả.
Phân tích được những ảnh hưởng của gia đình, xÃ
hội, kinh tế và chính trị lên cách cư xử của con ngư
ời với con người.
Phát triển lòng thông cảm, nhân ái giữa con người
với con người.
Rèn luyện cách tự kiềm chế bản thân và năng lực
ứng phó đối với trạng thái căng thẳng (Stress).

Bien soan : Viet T

5


Mục đích GD kỹ năng sống
Bản thân kỹ năng sống không có tính hành vi. Các kỹ
năng sống cho phép chúng ta chuyển dịch kiến thức
(cái chúng ta biết), thái độ và giá trị (cái chúng ta
nghĩ, cảm thấy, tin tưởng) thành hành động (cái cần
làm và cách cần làm nó) theo xu hướng tích cực và

mang tính chất xây dựng.
ã Ngày nay, nhiều học sinh không có khả năng đáp ứng
kịp thời những đòi hỏi và sự căng thẳng ngày càng
tăng của xà hội vì thiếu sự hỗ trợ cần thiết để tăng cư
ờng và xây dựng các kỹ năng sống cơ bản. Điều đó có
thể gây ra những tổn hại về mặt sức khoẻ và đạo đức
của mỗi ng­êi.
Bien soan : Viet T

6


Mục đích GD kỹ năng sống
* Vì vậy mục tiêu của GD kỹ năng sống trong giáo dục sống
khoẻ mạnh cho học sinh nhằm:
ã Nâng cao kiến thức và hiểu biết về giới tính, sức khoẻ sinh
sản, sức khoẻ tình dục.
ã Giúp học sinh hiểu và tự giải quyết những vấn đề về sức
khoẻ bản thân, phát triển ở họ những giá trị và những kỹ
năng sống có khả năng đưa đến một phong cách sống lành
mạnh, tích cực và có trách nhiệm.

ã Khuyến khích hành vi có trách nhiệm của sinh viên để để

ngăn ngừa tình trạng mang thai sớm, sự lây truyền của bệnh
BLTQĐTD và HIV/AIDS

Bien soan : Viet T

7

Mục đích GD kỹ năng sống
ã Nâng cao khả năng tự đánh giá bản thân và tính tự

trọng, tự tin ë häc sinh trong quan hƯ b¹n bÌ cïng trang
løa và người lớn.
ã Tạo điều kiện cho học sinh nhận biết được sự lạm dụng
về tình cảm, tình dục và cách xử trí với những vấn đề
này.
ã Giúp các em biết coi trọng phụ nữ và các em gái, ngăn
chặn những hành vi bất bình đẳng giới tính trong cộng
đồng.
ã Nâng cao sự hiểu biết của học sinh về những tác động
xấu của các vấn đề xà hội như: Ma tuý, HIV/AIDS, mại
dâm với sự phát triển kinh tế, văn hoá, xà hội, chính
trị của đất nước cũng như sự phát triển giống nòi của
Bien soan : Viet T tộc.
8
mỗi d©n


Lợi ích của giáo dục
kỹ năng sống
ã

Giáo dục cho học sinh ở các trường học sẽ mang
lại cho các em những lợi ích sau đây:

Lợi ích về mặt sức khoẻ
Lợi ích về mặt giáo dục
Lợi ích về mặt văn hoá xà hội
Lợi ích về kinh tế, chính trị

Bien soan : Viet T

9


Lợi ích về mặt sức khoẻ
ã Giáo dục kỹ năng sống góp phần xây dựng hành vi

sức khoẻ lành mạnh cho cá nhân và cộng đồng.
ã Giáo dục kỹ năng sống sẽ giúp các em giải quyết
được những nhu cầu để chúng phát triển.
ã Giáo dục kỹ năng sống tạo khả năng cho mỗi cá
nhân có thể tự bảo vệ sức khoẻ cho mình và cho
mọi người trong cộng đồng.
ã Giáo dục kỹ năng sống góp phần xây dựng môi
truờng sống lành mạnh, đảm bảo cho trẻ phát
Bien soan : về
10
triển tốtViet T thể chất, tinh thần và xà hội.

Lợi ích về mặt giáo dục

ã
ã
ã
ã

* Giáo dục kỹ năng sống theo phương pháp dạy học tích
cực, lấy học sinh làm trung tâm sẽ có những tác động tích
cực đối với:
Quan hệ giữa thầy, cô - trò; trò trò; thầy, cô thầy, cô;
thầy, cô - Cha mẹ HS.
Tạo sự hứng thú trong học tập, sinh hoạt.
Hoàn thành công việc của giáo viên một cách sáng tạo và
có hiệu quả.
Đề cao vai trò chủ động, tự giác của học sinh và vai trò
chủ đạo của giáo viên.
Bien soan : Viet T

11


Lợi ích về mặt văn hoá xà hội
ã Giáo dục kỹ năng sống thúc đẩy những hành vi
mang tính xà hội tích cực, góp phần xây dựng môi
trường xà hội lành mạnh.
ã Giáo dục kỹ năng sống có giá trị đặc biệt đối với
học sinh được lớn lên trong một xà hội văn hoá đa
dạng, nền kinh tế phát triển và thế giới là một mái
nhà chung.

Bien soan : Viet T

12


Lợi ích về kinh tế, chính trị

ã Giáo dục kỹ năng sống nhằm hình thành những

phẩm chất mà các nhà kinh tế và chính trị trong
tương lai cần có.
ã Giáo dục kỹ năng sống giải quyết một cách tích
cực nhu cầu và quyền học sinh, giúp các em xác
định được nghĩa vụ của mình đối với bản thân gia
đình và xà hội, góp phần củng cố sự ổn định chính
trị cña Quèc gia.
Bien soan : Viet T

13


Lợi ích về kinh tế, chính trị
ã Phát triển ở học sinh những kỹ năng xác định

ã
ã

giá trị, cách giải quyết, phân tích, đánh giá và lư
ờng trước những vấn đề liên quan đến sức khoẻ
và môi trường.

Nâng cao khả năng tự nhận thức, tự đánh giá
bản thân và tính tù tin ë häc sinh trong quan hƯ
víi b¹n bÌ và những người xung quanh.
Kiên quyết gạt bỏ những thói quen có hại cho
sức khoẻ và vệ sinh môi trường, khuyến khích
những hành vi có tinh thần trách nhiệm trước
sức khoẻ cá nhân và cộng đồng.

Bien soan : Viet T

14


Vì sao cần tiếp cận phương
pháp giáo dục kĩ năng sống
ã Phương pháp tiếp cận kĩ năng sống giúp cho mỗi

ã
ã

người phát triển các kĩ năng cá nhân và xà hội mà
họ cần để giữ gìn bản thân an toàn, trở thành
những người có trách nhiệm và có tinh thần độc
lập, sáng tạo.
Tiếp cận kỹ năng sống cũng giúp cho mỗi người có
khả năng làm chủ tình cảm và xúc cảm của mình.
Phương pháp tiếp cận kỹ năng sống làm cho người
ta hiểu rằng có một khoảng cách giữa kiến thøc vµ
hµnh vi cđa con ng­êi.

Bien soan : Viet T

15


Vì sao cần tiếp cận phương pháp
GD kĩ năng sống
ã V× vËy, nÕu chØ chó ý tiÕp thu kiÕn thøc thì con người có thể nhận
ã
ã
ã

được những thông tin, nhưng lại có ít ảnh hưởng đến hành vi.
Ngược lại nếu có được những kĩ năng sống thì sự tác động lên cuộc
sống của họ sẽ tích cực. Khi những kĩ năng của mỗi người phát
triển và nâng cao thì sự tự tin và tự trọng cũng sẽ tăng theo.
Điều này rất quan trọng vì sự tự trọng là một nhân tố trong việc
quyết định hành vi của mỗi người, đặc biệt đối với việc duy trì lối
sống lành mạnh và có trách nhiệm trước sức khoẻ bản thân và
cộng đồng.
Tạo sự tương tác và vai trò tham gia của các đối tượng, dựa vào
kinh nghiệm sống và nhu cầu của hä.

Bien soan : Viet T

16


Phương pháp tiếp cận
kỹ năng sống

ã Phương pháp tiếp cận kỹ năng sống:
+ Động nÃo.
+ Làm việc theo cặp, theo nhóm.
+ Kể chuyện.
+ Trò chơi.
+ Kịch, tiểu phẩm, rối.
+ Nghiên cứu những vấn đề của trường học.
+ Vẽ hình, sơ đồ, xếp hạng,
+ Giải quyết tình huống.
Bien soan : Viet
17
+ Cây nguyên T
nhân, cây vấn đề


Một số kỹ năng sống cần được
vận dụng trong trường học

ã Kỹ năng giao tiếp - tự nhận thức
ã Kỹ năng xác định giá trị
ã Kỹ năng ra quyết định
ã Kỹ năng kiên định
ã Kỹ năng đặt mục tiêu
Bien soan : Viet T

18


Kỹ năng giao tiếp, tự nhận thức

ã Giao tiếp là bản chất của các mối quan hệ của con

ã

người, kỹ năng giao tiếp sẽ giúp ta cởi mở, chân
thành, lịch sự, tôn trọng, quan tâm đến đối tượng,
biết lắng nghe và hiểu được người khác thực hiện
việc giao tiếp của họ như thế nào và nhận biết dược
mọi người giao tiếp với nhau ra sao.
Cần giúp học sinh có đựơc kỹ năng này trong quá
trình hoạt động công tác truyền thông giáo dục vệ
sinh môi trường ở trường học và cộng đồng cũng
như trong cuộc sống của các em, nhằm lµm cho häc
Bien soan
19
sinh: : Viet T


Kỹ năng giao tiếp, tự nhận thức
ã Nhận thức rõ tầm quan trọng của kỹ năng giao tiếp

tự nhận thức trong cuộc sống hàng ngày.
ã Có khả năng thực hành, giao tiếp có hiệu quả.
ã Biết nhận thức và thể hiện được bản thân mình.
ã Có thể đánh giá được mặt tốt và chưa tốt của bản
thân.

Bien soan : Viet T

20

Kỹ năng giao tiếp - tự nhận thức

Một số điểm cần lưu ý để giao tiếp đạt hiệu quả
ã
ã
ã
ã

cao:
Tôn trọng nhu cầu của đối tượng khi giao tiếp.
Tự đặt mình vào địa vị của người khác.
Chăm chú lắng nghe khi đối thoại.
Lựa chọn cách nói sao cho ngôn ngữ của mình hợp
với đối tượng qua giao tiếp.
Bien soan : Viet T

21


Kỹ năng giao tiếp, tự nhận thức

ã Kết hợp lời nói với cử chỉ, điệu bộ, động tác để
tạo ra sự hấp dẫn đối với người khác trong
giao tiếp.
ã Bí quyết của sự thành công trong giao tiếp
chính là sự chân thành, luôn tìm ở người khác
những điểm tốt hơn mình để học tập.
ã Luôn vui vẻ, hoà nhà trong giao tiÕp.

Bien soan : Viet T

22


Kỹ năng xác định giá trị
Kỹ năng xác định giá trị là kỹ năng xác định những
chuẩn mực về niềm tin, chính kiến, đạo đức, thái độ
mà mình cho là quan trọng, là đúng đắn để hành
động theo hướng đó. Kỹ năng xác định giá trị ảnh hư
ởng đến quá trình ra quyết định của mỗi người.

Bien soan : Viet T

23


Kỹ năng xác định giá trị
Đối với học sinh, kỹ năng này nhằm giúp học sinh:
ã Hiểu rõ giá trị là những niềm tin, chính kiến,
thái độ, định hướng cho hoạt động và hành vi
của mỗi người.
ã Giá trị là biến bản thân mỗi người được coi là
người quan trọng.
ã Thấy rõ được ý nghĩa của việc hình thành kỹ
năng xác định giá trị cho bản thân và biết tôn
trọng giá trị của người khác.
Bien soan : Viet T

24

Kỹ năng ra quyết định
Trong cuộc sống mỗi ngày một người có thể phải
ra nhiều quyết định. Tuỳ theo tình huèng x¶y
ra, ng­êi ta ph¶i lùa chän ra mét quyÕt định
nhưng đồng thời cũng phải ý thức được các tình
huống có thể xảy ra do sự lựa chọn của mình.
Do đó cần phải cân nhắc thận trọng những
quyết định, lường trước được những hậu quả
trước khi ra quyết định của mình là đúng, hợp
lí.
Bien soan : Viet T

25