Kinh nghiệm giáo dục đạo đức truyền thống cho học sinh TTGDNN GDTX đông sơn

1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Giáo dục và đào tạo là một trong những lĩnh vực từ lâu được đảng và
nhà nước ta đặc biệt quan tâm, ngày nay vấn đề đó được xem là quốc sách
hàng đầu. Nhìn một cách tổng quát nhiệm vụ của giáo dục hiện nay là phải
chăm lo phát triển con người một cách toàn diện trong đó giáo dục đạo đức
được ưu tiên hàng đầu bởi như Bác Hồ đã nói “ Có tài mà không có đức cũng
là người vô dụng ”.
Trong giáo dục đạo đức cho học sinh việc giáo dục đạo đức truyền
thống của dân tộc là rất quan trọng. Những giá trị và chuẩn mực đạo đức
truyền thống của dân tộc VN đã được lưu giữ truyền lại cho các thế hệ và
không ngừng được phát huy qua hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước rất
hào hùng oanh liệt. Những truyền thống ấy ngày nay là mạch nguồn quan
trọng làm nên bản sắc Việt Nam, diện mạo Việt Nam và sức mạnh con người
Việt Nam trong thời kì hội nhập và giao lưu quốc tế.
Dưới sự lãnh đạo của ĐCSVN công cuộc đổi mởi gần 30 năm ở nước
ta đã đạt được những thành tựu hết sức to lớn và toàn diện đã tác động tích
cực đến thanh niên học sinh tạo điều kiện cho họ phát triển về nhiều mặt.
Tuyệt đại bộ phận vẫn giữ được đạo đức lối sống lành mạnh, biết vươn tới các
giá trị chân, thiện, mĩ, sống có hoài bão ước mơ, lí tưởng có niềm tin ở tương
lai tươi sáng của dân tộc. Tuy nhiên, mặt trái của cơ chế thị trường cũng để lại
nhiều hệ lụy nó tác động tiêu cực đến sự nghiệp trồng người của dân tộc mà
thể hiện rõ nhất là sự suy thoái về mặt đạo đức xa rời các giá trị nhân văn,
sống thực dụng vị kỉ thờ ơ với tương lai vận mệnh của dân tộc.
Xuất phát từ những lí do chủ quan khách quan như đã phân tích là
người đang trực tiếp làm công tác giáo dục đạo đức cho học sinh ở trường
THPT tôi trọn đề tài “Giáo dục giá trị đạo đức truyền thống cho học sinh
trung tâm GDNN- GDTX huyện Đông Sơn, tỉnh Thanh Hóa hiện nay” .

2
2. Mục đích
Trên cơ sở phân tích thực trạng công tác giáo dục giá trị đạo đức truyền
thống cho học sinh SKKN nêu ra một số giải pháp chủ yêú nhằm nâng cao
hiệu quả công tác giáo dục đạo đức cho học sinh THPT tại trung tâm GDNNGDTX ở huyện Đông Sơn hiện nay.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của SKKN
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng chủ yếu mà tác giả đi sâu nghiên cứu khảo sát đánh giá là
học sinh THPT tại trung tâm GDNN-GDTX ở huyện Đông Sơn hiện nay và
các chủ thể tham gia vào quá trình giáo dục đạo đức cho học sinh .
3.2. Phạm vi nghiên cứu
Phạm vi nghiên cứu của SKKN là vấn đề giáo dục đạo đức truyền
thống cho học sinh THPT tại trung tâm GDNN-GDTX ở huyện Đông Sơn
hiện nay và đề ra giải pháp nhằm nâng cao chất lượng của công tác này cho
giai đoạn tiếp theo.
4. Phương pháp nghiên cứu
SKKN sử dụng phương pháp nghiên cứu của chủ nghĩa duy vật biện chứng và
chủ nghĩa duy vật lịch sử như: Sự thống nhất giữa lô gích và lịch sử, giữa lí
luận và thực tiễn. Đồng thời sử dụng các phương pháp cụ thể như: Phân tích,
tổng hợp, so sánh, điều tra xã hội học.
5. Cơ sở lí luận
5.1. Giá trị đạo đức truyền thống
Giá trị đạo đức, với tư cách là một yếu tố cấu thành của hệ thống các giá
trị tinh thần của đời sống xã hội được xác định là những chuẩn mực, những
khuôn mẫu lý tưởng, những qui tắc ứng xử nhằm điều chỉnh và chuẩn hoá
hành vi của con người. Để tồn tại và phát triển, xã hội cần có những nguyên
tắc, chuẩn mực qui định và điều chỉnh hành vi của con người. Giá trị đạo đức
chính là một trong những phương thức điều chỉnh hành vi con người, tuy
nhiên, khác với các phương thức khác, nó điều chỉnh trên cơ sở sự tự nguyện,

tự giác của các chủ thể hành động. Vì vậy, giá trị đạo đức “được đánh giá là


3
có ý nghĩa tích cực đối với đời sống xã hội, được lương tâm đồng tình, dư
luận biểu dương. Giá trị đạo đức vì thế có ý nghĩa thiết yếu đối với đời sống
xã hội”(Vũ Khiêu , Lao động – nguồn vô tận của mọi giá trị )
Truyền thống là một khái niệm chỉ phức hợp những tư tưởng, tình cảm,
tập quán, thói quen, phong tục, lối sống, cách ứng xử, ý chí... của một cộng
đồng người được hình thành trong những điều kiện lịch sử nhất định, và được
truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Như vậy, truyền thống của một dân tộc
không phải tự nhiên mà có, cũng không phải do con người tự lựa chọn cho
mình, mà nó được hình thành, được quy định bởi chính những điều kiện lịch
sử, kinh tế, xã hội mà dân tộc đó đã phải trải qua. Con người ta, ngay từ buổi
đầu sơ khai trong quan hệ với thiên nhiên và xã hội, đã dần tích luỹ những
kinh nghiệm trong sản xuất, chiến đấu và sinh hoạt hàng ngày nhằm phục vụ
đời sống của mình. Những kinh nghiệm quý được giữ lại đã dần dần ăn sâu
vào tâm lý của con người và truyền từ đời này qua đời khác, trở thành truyền
thống.
Theo Giáo sư Trần Văn Giàu, truyền thống thì có cái tốt cái xấu; nhưng
khi chúng ta nói “giá trị truyền thống” thì ở đây chỉ có cái tốt mà thôi, ... mà phải
là những cái tốt phổ biến, cơ bản, có nhiều tác dụng tích cực cho đạo đức luân lý,
có cả tác dụng hướng dẫn sự nhận định và hướng dẫn sự hành động.
Giá trị truyền thống là những truyền thống có giá trị vững bền, những
truyền thống tốt đẹp, tích cực tiêu biểu cho bản sắc văn hoá dân tộc, có tác động
tích cực thúc đẩy sự phát triển của dân tộc đó trong suốt chiều dài lịch sử. Hoặc
cũng có thể nói, giá trị truyền thống là những giá trị nội sinh, cao đẹp và vững
bền tiêu biểu cho bản sắc văn hoá dân tộc, có tác động tích cực thúc đẩy sự phát
triển của dân tộc và được giữ gìn, kế thừa từ thế hệ này sang thế hệ khác.
Giá trị đạo đức truyền thống chính là những giá trị đạo đức tốt đẹp, thể

hiện trong những chuẩn mực đạo đức phổ biến, có tác động tích cực tới cộng
đồng, điều chỉnh hành vi cá nhân cũng như mọi mối quan hệ trong xã hội,
được đông đảo thừa nhận, tương đối ổn định và ăn sâu vào tâm lý, tập quán xã
hội từ thế hệ này nối tiếp thế hệ khác của dân tộc.


4
Dựa trên những quan điểm trên, từ cách tiếp cận về giá trị, giá trị đạo
đức truyền thống, tôi cho rằng, giá trị đạo đức truyền thống cơ bản của dân
tộc Việt Nam bao gồm:
Tinh thần yêu nước
Tinh thần nhân đạo cao cả
Tinh thần đoàn kết cộng đồng sâu sắc
Cần cù, sáng tạo trong lao động
5.2. Vai trò của giáo dục đạo đức truyền thống đối với học sinh phổ
thông trung học hiện nay
Giáo dục đạo đức là quá trình tác động đến đối tượng của giáo dục
nhằm hình thành ở họ ý thức, tình cảm, niềm tin, lý tưởng, hành vi đạo đức,
những phẩm chất theo yêu cầu của xã hội trong từng giai đoạn nhất định.
cũng sẽ cố gắng học tập, hoàn thiện bản thân. Vì lẽ đó, giáo dục đạo đức, đặc
biệt là giáo dục giá trị đạo đức truyền thống cho học sinh THPT có ý nghĩa
đặc biệt quan trọng. Đây là nội dung xuyên suốt trong quá trình giáo dục và
trong môi trường giáo dục. Giáo dục giá trị đạo đức truyền thống như một cầu
nối, nối liền giữa truyền thống và hiện đại nhằm xây dựng những thế hệ,
những con người văn minh hiện đại có nhân cách văn hóa mang đậm bản sắc
dân tộc. Giáo dục giá trị đạo đức truyền thống cho học sinh THPT góp phần
quan trọng vào việc xây dựng thế hệ người Việt Nam trong thời đại mới. Cụ
thể: Giáo dục giá trị đạo đức truyền thống nhằm giữ gìn và phát huy giá trị
đạo đức truyền thống của dân tộc, xây dựng, định hình và từng bước hoàn
thiện nhân cách cho học sinh THPT. Giá trị đạo đức truyền thống giữ một vị

trí quan trọng trong sự trường tồn và phát triển của dân tộc. Việc giữ gìn và
phát huy những giá trị quý báu đó là vấn đề rất cần thiết. Đó là giải pháp hàng
đầu đối với mỗi dân tộc trên bước đường ổn định và phát triển. . Trong tiến
trình hội nhập, toàn cầu hóa chúng ta được giao lưu học hỏi, được tiếp thu các
giá trị tiến bộ nhất của nhân loại và cũng là cơ hội để giới thiệu về bản sắc,
giá trị và đặc thù của dân tộc, của đất nước và con người Việt Nam. Ngược
lại, nguy cơ mà chúng ta phải đối mặt là có thể tự đánh mất mình, tự tan vào


5
dòng chảy chung của thế giới mà trong đó các giá trị văn hóa, giá trị đạo đức
truyền thống- những giá trị đã làm nên cốt cách, linh hồn của dân tộc Việt
Nam liệu có bị mai một trước những tác động đó. Do vậy, chúng ta không thể
phủ nhận những gì tích cực mà nền kinh tế thị trường và công cuộc toàn cầu
hóa đem lại cho cuộc sống của mỗi chúng ta. Tuy nhiên chúng cũng đem lại
những mặt trái ảnh hưởng trực tiếp hay gián tiếp đến nhiều mặt của đời sống
xã hội, trong đó có đạo đức, cụ thể hơn ở đây đang xét tới là đạo đức của học
sinh THPT. Biểu hiện ở một bộ phận thanh niên học sinh hiện nay là lối
hưởng thụ, thờ ơ, vô cảm và ích kỷ đang dần hình thành và lớn dần lên trong
một bộ phận thanh niên học sinh đó. Chính vì vậy, việc giáo dục đạo đức,
lòng yêu thương, xây dựng lối sống lành mạnh, tích cực sẽ dần giúp cho học
sinh THPT trong giai đoạn hiện nay nhận diện được những việc làm phi đạo
đức, đấu tranh và đẩy lùi những hiện tượng tiêu cực tồn tại trong bản thân
mình và trong xã hội. . Giáo dục giá trị đạo đức truyền thống nhằm bồi dưỡng
lý tưởng cách mạng cho học sinh giúp các em xây dựng niềm tin vào tương
lai dân tộc, vào sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng trên con đường xây dựng
thành công CNXH, đồng thời làm cho các em thấy rõ trách nhiệm của mình
trong việc định hướng tương lai, góp phần xây dựng quê hương, bảo vệ nền
độc lập của đất nước và tích cực hành động vì mục tiêu đó là vấn đề được đặt
ra trong công tác giáo dục đạo đức cho lứa tuổi học sinh THPT hiện nay.

6. Thực trạng việc học tập và rèn luyện các giá trị đạo đức truyền
thống tại trung tâm GDNN- GDTX Đông Sơn hiện nay .
Thuận lợi
Thực trạng hoạt động của đoàn thanh niên trong việc giáo dục đạo đức
truyền thống cho học sinh.
Giáo dục đạo đức lối sống lành mạnh cho đoàn viên thanh niên là nhiệm
vụ có ý nghĩa quan trọng luôn được các đoàn trường quan tâm. Ngay từ đầu
năm học đoàn trường đã bám sát chương trình công tác đoàn và phong trào
thanh niên trường học của đoàn cấp trên. Căn cứ vào tình hình cụ thể của đơn
vị mình để lên kế hoạch xây dựng các chương trình hoạt động cụ thể cho tiết


6
học . Các hoạt động dự kiến tổ chức mang mầu sắc thanh niên, phù hợp bản
tình sôi nổi thích khám phá của lứa tuổi mới lớn và đã đạt được nhiều thành
tích đáng khích lệ ở cả cấp huyện và cấp tỉnh.

Thực trạng giáo dục giá trị đạo đức truyền thống cho học sinh qua hoạt
động của hội cha mẹ học sinh.
Tham gia vào quá trinhg giáo dục đạo đức cho học sinh tại trung tâm
chúng ta khẳng định vai trò không thể thiếu của ban đại diện cha mẹ học sinh
Mặc dù là một vùng thuần nông, công việc còn nhiều bộn bề vất vả, thu nhập
chủ yếu từ củ khoai, hạt lúa nên không cao và thiếu ổn định, nhưng vượt lên
trên những vất vả mưu sinh đó trong những năm qua ban đại diện hội cha mẹ
học sinh đã phát huy được vi trò tư vấn, cùng chung vai gành vác với nhà
trường trong mọi hoạt động giáo dục. Không chỉ hỗ trợ việc xây dựng cơ sở
vật chất, hội cha mẹ học sinh còn nhận thức sâu sắc về công tác giáo dục đạo
đức cho học sinh.
Thực trạng học tập và rèn luyện những chuẩn mực các giá trị đạo đức

truyền thống của học sinh trung tâm GDNN-GDTX Đông Sơn, tỉnh
Thanh Hóa hiện nay
Để tìm hiểu về thực trạng học tập và rèn luyện những chuẩn mực đạo
đức truyền thống của học sinh trên cơ sở đó đề ra các giải pháp thiết thực góp
phần nâng cao chất lượng công tác giáo dục đạo đức, tác giả đã tiến hành điều
tra, nghiên cứu trên 100 học sinh ở cả 3 khối trường trong 3 năm học . Sau khi
phân tích, tổng hợp, kết quả thu được như sau:
Đối với câu hỏi: Theo em, giá trị xã hội nào là quan trọng theo thứ tự
ưu tiên 1, 2, 3? kết quả thu được :


7
Bảng 1 : Kết quả điều tra nhận thức về mức độ ưu tiên các giá trị xã hội
của học sinh
Đơn vị tính : %
Giá trị xã hội
Độc lập dân tộc

Ưu tiên 1
100

Kết quả điều tra
Ưu tiên 2
Ưu tiên 3
0
0

Công bằng xã hội

95

5

0

Đoàn kết dân tộc

93

7

0

100

0

0

87

13

0

Khoan dung nhân ái
Giữ gìn bản sắc văn
hóa dân tộc

(Nguồn: Tác giá tổng hợp)

Đối với câu hỏi Em hãy cho biết những phẩm chất nào là cần thiết đối
với học sinh trong hiện tại và tương lai ? kết quả thu được ?
Bảng 2: Kết quả điều tra đánh giá của học sinh về các phẩm chất đạo
đức.?
Đơn vị tính : %
Phẩm chất
1. Độc lập, sáng tạo
2. Dũng cảm
3. Trách nhiệm với công việc
4. Lao động chuyên cần
5. Trung thực
6. Tiết kiệm, giản dị
7. Giữ lời hứa
9. Đoàn kết, vị tha
10. Tôn trọng bản thân và bạn bè
11. Quý trọng gia đình

Kết quả điều tra (%)
Không cần
Cần thiết nhất
Cần thiết
thiết
65
35
0
55
45
0
80
20

0
95
5
0
100
0
0
67
20
13
51
49
0
58
45
95

42
45
5

0
10
0

(Nguồn: Tác giá tổng hợp)
Kết quả điều tra trên cho thấy, hầu hết các em đều ý thức được tầm
quan trọng của các giá trị đạo đức truyền thống lâu đời của dân tộc . Bên cạnh
đó, các em cũng thấy được sự cần thiết của các phẩm chất như: độ lập sáng
tạo, sự chuyên cần cũng như tinh thần trách nhiệm đối với công việc trong

8
thời kì công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Chính sự nhận thức đúng đắn
này sẽ có tác dụng rất lớn vào kết quả học tập và rèn luyện đạo đức của các
em học sinh.
Do nhận thức được tầm quan trọng của việc rèn luyện đạo đức nói
chung và trang bị những giá trị đạo đức truyền thống của dân tộc nói riêng đối
với sự phát triển của mỗi cá nhân nên một số bộ phận học sinh luôn có thái
độ học tập và rèn luyện đúng đắn chủ động, tích cực trong mọi hoạt động
nhằm rèn giũa bản thân. Điều đó nó được thể hiện qua những chương trình
hoạt động như:
Chương trình “Tự hào truyền thống tiếp bước cha anh”, “ chương trình
về nguồn ”: Các em luôn có thái độ đúng đắn, hào hứng trong các buổi sinh
hoạt tập thể để được nghe truyền thống cách mạng của quê hương vào các
ngày lễ trọng đại trong năm như: Ngày quốc khánh nước cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam 2/9, ngày thành lập quân đội nhân dân Việt Nam, ngày Phụ
nữ Việt Nam 20/10, ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11, Ngày Quốc phòng toàn
dân 22/12… các em thường có nhiều hoạt động cụ thể, thiết thực nhằm thể
hiện sự tri ân sâu sắc đối với thế hệ cha anh, đối với những người có công với
dân tộc, với đất nước và với bản thân các em. Những việc làm này là sự kế tục
hết sức vẻ vang truyền thống uống nước, nhớ nguồn, ăn quả nhớ kẻ trồng cây
của cha ông.

Một số hoạt động của học sinh nhân các ngày lễ

Hoạt động nhân đạo “lá lành đùm lá rách”:


9

Hàng năm các em có nhiều hoạt động tích cực bổ ích để chia sẻ những
khó khăn với cộng đồng và những người xung quanh như: mua tăm ủng hộ
người mù với số tiền 20.000 đồng/ em/ năm, tham gia chương trình gây quỹ “
giúp bạn nghèo ăn Tết”, phong trào“ Áo lụa tặng bà”, chăm sóc giúp đỡ các
gia đình thương binh, liệt sĩ thông qua các phong trào “ địa chỉ hồng”, “ áo
ấm tặng bạn”, ...

Hoạt động nhân đạovà đền ơn đáp nghĩa tai Trung Tâm

Về thực trạng giảng dạy những chuẩn mực của giá trị đạo đức truyền
thống
Do được chú trọng và đầu tư đúng mức nên học sinh được tiếp cận bài
bản các chuẩn mực đạo đức. Các thầy cô luôn có ý thức dạy thông qua tiết
học của mình không chỉ cung cấp trang bị cho các em một hệ thống các tri
thức khoa học chuẩn mực, chính xác với đặc thù riêng của từng bộ môn khoa
học mà thông qua dạy chữ, đội ngũ giáo viên còn hướng tới mục tiêu cao hơn
là dạy người. Chức năng nhiệm vụ này được phát huy hiệu quả qua bộ môn
khoa học xã hội như Văn- Sử, đặc biệt là môn giáo dục công dân, học sinh đã
được học tập và tiếp cận với những giá trị đạo đức căn bản như lòng yêu
thương, tình nhân ái, vị tha, khoan dung sống có trách nhiệm với bản thân, với
gia đình, xã hội... sống trung thực, nghĩa khí... sống văn hóa.

Bảng 3: Kết quả rèn luyện đạo đức tại trung tâm GDNN- DGTX


10
huyện Đông Sơn trong những năm qua.
Năm học
Năm học

Kết quả xếp loại hạnh kiểm
Tốt (%)
Khá(%)
Trung bình(%)
65
25
6.5

Yếu(%)
3.5

2015-2016
Năm học

67.3

25.2

5.7

1.8

2016-20117
Năm học

68

27.1

3.4

1.5

2017-2018
(Nguồn: Tác giá tổng hợp)
Từ số liệu về kết quả rèn luyện đạo của các em qua những năm học cho
thấy đã có sự tiến bộ rõ rệt .
5.2. Những khó khăn và thách thức của công tác giáo dục giá trị đạo đức
truyền thống
- Về phía gia đình còn có một số gia đình cha mẹ vì mưu sinh mà đây
mai đó lo việc kiếm tiền, đề cao việc chăm lo vật chất mà phó mặc con cho xã
hội, cho nhà trường với tâm lý “ trăm sự nhờ thầy” dẫn đến việc buông lỏng
giáo dục con cái. Do trình độ nhận thức thấp kém một số phụ huynh không có
kiến thức giáo dục con, không là tấm gương sáng mẫu mực cho con noi theo.
- Về phía nhà trường có lúc nơi uy tín người thầy sa sút không giữ được
nhân cách đáng kính trọng trong quan hệ thầy trò. Học thêm dạy thêm tràn
lan, lối sống thực dụng chạy theo giá trị kim tiền đã tác động xấu đến uy tín
người thầy trong suy nghĩ của không ít phụ huyh và học sinh. Giá trị truyền
thống “ tôn sư trọng đạo” vì thế mà trở nên méo mó, tầm thường.
Theo xu thế của xã hội đôi chỗ đôi lúc, có trường còn dạy chữ nhiều hơn dạy
người. Vì quá chú trọng đến các kì thi học sinh giỏi, thi tốt nghiệp, thi đại học
nên đôi lúc nhiệm vụ giáo dục đạo đức, giáo dục làm người bị xao nhãng và
xem nhẹ.
- Về phía xã hội: Những hạn chế tác động xấu từ môi trường của thời kì
mở cửa, hội nhập, những tư tưởng văn hóa xấu ngoại lai, mặt trái của cơ chế
thị trường, có cơ hội xâm nhập. Đây đó còn có những hiện tượng suy thoái về
đạo đức, mờ nhạt về lý tưởng, thích chạy theo lối sống thực dụng, thậm chí


11

những hành động phạm pháp của người lớn đã tác động xấu trực tiếp đến học
sinh. Các tệ nạn xã hội tuy không phổ biến nhưng có dấu hiệu gia tăng làm
băng hoại đạo đức, tha hóa nhân cách gây ra nỗi đau đáng lo ngại cho các bậc
cha mẹ đã tác động xấu đến các giá trị đạo đức truyền thống ảnh hưởng không
nhỏ trực tiếp đến công tác giáo dục cho học sinh, đến an ninh trật tự xã hội.
Đối với nội dung giáo dục đạo đức:
Trong chương trình giáo dục cấp THPT một môn học đặc thù có nội
dung to lớn trong việc giáo dục cho học sinh, đó là môn giáo dục công dân.
Tuy nhiên việc dạy học và học bộ môn này trong nhà trường hiện nay vẫn
đang còn những hạn chế bất cập. Tại hội thảo quốc tế về giáo dục đạo đức
công dân trong giáo dục phổ thông Việt Nam diễn ra tại Hà Nội, thứ trưởng
Bộ giáo dục và đào tạo Nguyễn Vinh Hiển đã chỉ ra: “ Nội dung chương trình
của môn giáo dục công dân còn nhiều điều chưa hợp lý, nặng giáo dục chính
trị, nhẹ giáo dục kĩ năng sống, coi trọng lý thuyết chưa chú ý vận dụng thực
hành, chưa yêu cầu thể hiện qua việc làm và hành vi cụ thể trong đời sống.
Nhiều bài học trong sách giáo khoa còn khô khan gượng ép, chưa phù hợp với
đặc điêm tâm lý tình cảm của học sinh. Mặt khác một số kiến thức triết học ,
kinh tế chính trị, chủ nghĩa xã hội còn quá trừu trượng, khó hiểu đối với học
sinh phổ thông: Chưa chú ý đúng mức tính liên thông tích hợp nội dung dạy
môn giáo dục công dân với các môn học khác.
Tóm lại vị thế của môn học làm người chưa được nhìn nhận và quan
tâm đúng mức. Đó là thực trạng, là khó khăn và thách thức cho ngành giáo
dục nói chung trên cả nước và ngành giáo dục trên địa bàn huyện Đông Sơn
nói riêng. .
- Về phía học sinh : Đa số học sinh theo học tại trung tâm có nhiều hạn chế
cả về nhận thức , hoàn cảnh gia đình cũng như năng lực nhận thức ,vì vậy dẫn
đến việc học tập và rèn luyện tu dưỡng đạo đức của học các em còn nhiều
hạn chế yếu kém .
7. Nguyên tắc và giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao chất lượng giáo dục
giá trị đạo đức truyền thống cho học sinh hiện nay.

12
Trên cơ sở phân tích dánh giá thực trạng , nguyên nhân của vấn đề tôi xin
đưa ra một số nguyên tắc và giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đạo đức sau
7.1. Nguyên tắc cơ bản nâng cao chất lượng giáo dục giá trị đạo đức
cho học sinh
7.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính thống nhất và đồng bộ giữa các lực
lượng giáo dục
Đảm bảo sự phối hợp nhịp nhàng giữa ba nhân tố gia đình nhà trường
xã hội là việc làm hết sức cần thiết để giáo dục đạo đức truyền thống cho học
sinh. Liên minh này như một chiếc kiềng ba chân đơn giản mà vững chắc. Sự
phối hợp chặt chẽ giữa ba nhân tố giáo dục trên trước hết là đảm bảo sự thống
nhất trong nhận thức cũng như hoạt động giáo dục đều cùng hướng đến một
mục đích, một tác động của tổ hợp đồng tâm tạo nên sức mạnh kích thích,
cộng hưởng thúc đẩy quá trình phát triển nhân cách của học sinh.
7.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ, tính thực tiễn, tính khả thi và tính
hiệu quả
Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ
Hệ thống quản lý nhà trường được hình thành từ các bộ phận chức năng:
Ban giám hiệu, các tổ chuyên môn, tổ hành chính, công đoàn, đoàn thanh
niên, hội phụ huynh. Do đó khi nghiên cứu đề xuất các biện pháp quản lý phải
luôn có tính dồng bộ thống nhất trong mọi hoạt động của các bộ phận chức
năng này.
Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn
Tất cả các lý thuyết nói chung đều mang tính chất lý luận và được tổng kết
đúc rút kinh nghiệm từ nhiều cơ sở khác nhau, nên khi áp dụng vào một
trường THPT cụ thể thì lại hoàn toàn phụ thuộc vào điều kiện thực tiễn của
trường đó.
Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi: Nguyên tắc này đòi hỏi biện pháp đưa ra

phải được sự đồng thuận của các cấp quản lý giáo dục, của địa phương, của
cha mẹ học sinh và đặc biệt là sự đồng thuận của toàn thể cán bộ giáo viên và
các tổ chức trong nhà trường.


13
Nguyên tắc đảm bảo tình hiệu quả: Hiệu quả của công tác quản lý giáo
dục đạo đức học sinh được xét trên quy chế đánh giá, xếp loại học sinh và các
chuẩn mực đạo đức xã hội. Thước đo của hiệu quả chính là những học sinh tốt
nghiệp THPT có đầy đủ các phẩm chất, năng lực theo mục tiêu giáo dục phổ
thông trong Luật giáo dục đã quy định.
7.2. Những giải pháp chủ yếu nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức truyền
thống cho học sinh
7.2.1. Nhóm giải pháp cho chủ thể giáo dục
- Tuyên truyền, phổ biến đầy đủ quan điểm đường lối giáo dục đạo đức của
Đảng và Nhà nước.
Mục đích:
Làm cho cán bộ quản lý, giáo viên, phụ huynh, học sinh hiểu rõ quan
điểm của Đảng, Nhà nước, ngành Giáo dục về giáo dục đạo đức cho học sinh
nhằm đào tạo con người mới xã hội chủ nghĩa như mục tiêu giáo dục trong
Luật giáo dục đã đề ra
Nội dung:
Tuyên truyền, quán triệt các văn kiện của Đảng, Nhà nước, ngành Giáo
dục về giáo dục đạo đức cho học sinh.
Các bước tiến hành:
Bí thư chi bộ - Hiệu trưởng nhà trường căn cứ vào tình hình đặc điểm
của nhà trường lên kế hoạch cụ thể. Trực tiếp truyền đạt các văn bản của
Đảng, của Nhà nước, của ngành tới giáo viên, học sinh và phụ huynh và yêu
cầu giáo viên, học sinh viết thu hoạch đầu năm. Trực tiếp kiểm tra nắm tình
hình triển khai thực hiện kế hoạch của các bộ phận để đánh giá, rút kinh

nghiệm trong toàn trường. Các tổ trưởng, ban chấp hành Công đoàn, ban chấp
hành Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, giáo viên chủ nhiệm căn cứ
vào kế hoạch của nhà trường xây dựng kế hoạch thực hiện của đơn vị, tổ chức
mình phụ trách.
- Nâng cao chất lượng xây dựng kế hoạch giáo dục đạo đức.
Mục đích:


14
Nâng cao chất lượng xây dựng kế hoạch giáo dục đạo đức cho học sinh,
chủ động dành nhân lực, tài lực, vật lực cho từng hoạt động để đạt hiệu quả cao.
Nội dung:
Xác định mục tiêu, nâng cao kỹ năng xây dựng kế hoạch tổ chức thực
hiện và kiểm tra đánh giá.
Các bước tiến hành:
Phân tích hình hình của nhà trường, của địa phương để đánh giá những
thuận lợi, những khó khăn, những mặt mạnh cũng như hạn chế về tài chính
nhân lực… xác định rõ tình mục tiêu giáo dục cho từng giai đoạn cụ thể, dự
thảo kế hoạch giáo dục cho từng tháng, học kì, năm để hội đồng sư phạm, cha
mẹ học sinh góp ý.
- Xây dựng môi trường sư phạm mẫu mực trong nhà trường
Mục đích:
Học sinh thấy được môi trường học tập an toàn và thân thiện. Những
tấm gương sáng của thầy cô, của bạn bè giúp các em học tập noi theo và rèn
luyện đạo đức.
Nội dung:
Xây dựng môi trường “ Tự nhiên và xã hội” tốt trong khuôn viên trường
học để giáo dục đạo đức, hình thành và phát triển nhân cách cho học sinh.
Các bước tiến hành:
Lập kế hoạch tuyên tuyền cho giáo viên, nhân viên, phụ huynh, học

sinh xây dựng và giữ gìn cảnh quan sư phạm, môi trường giáo dục “ Xanh,
sạch, đẹp, thân thiện”. Xây dựng và củng cố khối đoàn kết, nhất trí trong tập
thể sư phạm, bồi dưỡng tư tưởng, chính trị đạo đức, lý tưởng nghề nghiệp,
lòng nhân ái, tình yêu thương con người, yêu thương học sinh, tinh thần trách
nhiệm, tôn trọng, sẵn sàng giúp đỡ học sinh.
- Đa dạng hóa các hình thức hoạt động giáo dục đạo đức cho học sinh.
Mục đích:
Giáo dục học sinh truyền thống yêu nước, tôn sư trọng đạo và một số
phẩm chất tốt đẹp khác. Giúp các em có phẩm chất, năng lực, tư duy sáng tạo.


15
Biết vận dụng kiến thức đã học vào thực tế cuộc sống đồng thời biết điều
chỉnh các hành vi đạo đức, lối sống theo chuẩn mực chung của xã hội.
Nội dung:
Giáo dục thông qua giờ chào cờ đầu tuần, thông qua các giờ học và
thông qua các hoạt động ngoài giờ lên lớp.
Các bước tiến hành:
Hiệu trưởng xây dựng kế hoạch, tổ chức thảo luận thông qua các cuộc
họp liên tịch. Góp ý và phổ biến để các tổ chức, các cá nhân thực hiện.
Thông qua giờ chào cờ đầu tuần, ban giám hiệu nhận xét, tuyên dương
khen thưởng hoặc phê bình các cá nhân, tập thể đã thực hiện tốt hoặc chưa tốt
trong tuần. Rút kinh nghiệm những mặt đã làm được, những tồn tại và đề ra biện
pháp giải quyết khắc phục. Phổ biến nhiệm vụ kế hoạch cho tuần tiếp theo.
Thông qua giờ học ở lớp giáo viên tổ chức cho học sinh làm các bài
kiểm tra nhận thức để đánh giá kết quả học tập và tu dưỡng và rèn luyện của
các em.
Thông qua các hoạt động ngoài giờ lên lớp, qua các buổi sinh hoạt
hoặc tổ chức các buổi sinh hoạt tập thể phải nhận xét đánh giá rút kinh
nghiệm, biểu dương những tập thể, cá nhân thực hiện tốt và phê bình nhắc

nhở các tập thể cá nhân chưa làm tốt.
- Phát huy hơn nữa vai trò của đoàn thanh niên trong giáo dục đạo đức
Mục đích:
Tuyên truyền giáo dục học sinh về tư tưởng chính trị, hành vi, lối sống
theo các chuẩn mực đạo đức. Giúp học sinh duy trì tốt nề nếp và thực hiện các
nội quy, quy định của nhà trường.

Nội dung:
Tuyên truyền giáo dục chính trị tư tưởng đạo đức và lối sống cho học
sinh. Tổ chức các hoạt động phong trào văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao, giao


16
lưu, các hoạt động nhân đạo, tổ chức các hội thi vào những ngày lễ lớn như thi
cắm trại, thi học sinh thanh lịch, thi cắm hoa, thi nghiên cứu khoa học…
Các bước tiến hành:
Đoàn trường xây kế hoạch hoạt động tổng thể của từng hoạt động trong
năm học, báo cáo với chi bộ Đảng nhà tường, Huyện Đoàn để được phê duyệt
thực hiện. Họp ban chấp hành để thống nhất kế hoạch phân công cụ thể từng
phần việc cho các cá nhân phụ trách. Tổng hợp kết quả, nhận xét, đánh giá,
rút kinh nghiệm. Kịp thời biểu dương khen thưởng và nhắc nhở, phê bình.
- Tổ chức tốt việc phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong
công tác giáo dục đạo đức cho học sinh
.

Mục đích:
Làm cho cán bộ quản lý, giáo viên phụ huynh và học sinh hiểu rõ quan

điểm của Đảng, Nhà nước, ngành giáo dục về giáo dục đạo đạo đức cho học
sinh nhằm đào tạo con người mới xã hội chủ nghĩa như mục tiêu giáo dục

trong luật giáo dục đề ra.
Nội dung:
Tăng cường tuyên truyền quán triệt các loại văn kiện của Đảng và Nhà
nước của ngành giáo dục về giáo dục đạo đức cho học sinh.
Các bước tiến hành:
Mời vị đại diện hội cha mẹ học sinh tham gia hội đồng khen thưởng kỉ
luật của nhà trường, tham mưu với địa phương đưa kết quả xếp loại đạo đức
học sinh là một tiêu chuẩn để xét chọn gia đình văn hóa, xếp loại đảng viên.
Thông báo về địa phương những học sinh cá biệt vi phạm đạo đức để phối
hợp với địa phương gia đình cùng giáo dục. Phối kết hợp với công an để ngăn
chặn những hành vi vi phạm đạo đức và pháp luật của học sinh. Bàn giao học
sinh về sinh hoạt hè tại các địa bàn dân cư do đoàn thanh niên địa phương phụ
trách. Nhà trường cử giáo viên về địa phương để phối hợp thực hiện.
7..2.2. Nhóm giải pháp cho đối tượng giáo dục
- Phát huy vai trò tự quản của tập thể và tự rèn luyện của học sinh


17
Mục đích: Các thầy cô giáo trang bị cho học sinh tính tự giác và chủ
động trong việc học tập và rèn luyện đạo đức. Biến việc học tập và rèn luyện
đạo đức trở thành động cơ bên trong thôi thúc hành động của học sinh và học
sinh có niềm tin, có hứng thú trong việc tự rèn luyện đạo đức của mình.
Nội dung:
Tuyên truyền cho học sinh nhận thức rõ vai trò trách nhiệm của tập thể
của cá nhân trong việc học tập và rèn luyện đạo đức, hình thành thói quen tự
quản, tự rèn luyện ở mọi nơi, mọi lúc mà không cần đến sự giám sát theo dõi
của các thầy cô giáo.
Cách thực hiện:
Giáo viên phát huy tối đa tinh thần dân chủ của học sinh trong cuộc họp
đầu năm, khuyến khích các em tự do thảo luận, bàn bạc nhằm tự xây dựng

một nội quy chung về hoạt động của lớp dựa trên tinh thần nội quy của nhà
trường. Giáo viên chủ nhiệm nêu định hướng và đưa ra tiêu chí, trên cơ sở đó
tự các em lựa chọn những bạn mà các em tín nhiệm vào giữ vị trí cán bộ lớp.
Đội ngũ cán bộ lớp sẽ là người thay mặt các thầy cô giáo giám sát và nhắc
nhở các thành viên trong lớp dựa trên tinh thần công bằng, vô tư không thiên
vị.
- Xây dựng mô hình câu lạc bộ đa dạng thu hút sự tham gia của nhóm học
sinh có chung sở thích
Mục tiêu: Các em được học tập và rèn luyện cùng nhau hỗ trợ lẫn nhau
dựa trên niềm đam mê và sở thích chung nhằm giúp các em thêm tự tin, hiểu
biết về nhiều lĩnh vực trong cuộc sống giúp giải trí thư giãn lành mạnh sau giờ
học căng thẳng.
Nội dung: Thông qua thành lập và tham gia các câu lạc bộ như câu lạc
bộ tin học, toán, văn, thể dục thể thao…. Để lôi kéo học sinh vào các hoạt
động bổ ích. Thông qua việc tham gia các câu lạc bộ để bổ sung kiến thức
nhiều môn học khác nhau, phát triển mọt số kĩ năng sống quan trọng như: rèn
luyện sức khỏe và tránh xa các tệ nạn xã hội.


18
Cách tiến hành: Đầu năm học các câu lạc bộ tổ chức những đợt tuyển
thành viên. Sau khi tuyển thành viên, các câu lạc bộ xây dựng lịch hoạt động
và chương trình hoạt động cụ thể phổ biến đến từng thành viên. Các thành
viên cần tuân thủ nhiêm túc và nhiệt tình tham gia. Hình thức sinh hoạt của
câu lạc bộ cần tránh sự đơn điệu mà phải đa dạng hóa và khích lệ mọi người
để ai cũng tự tin tham gia. Sự tự tin và khả năng hoạt động xã hội chính là
chiến lợi phẩm mà các em nhận được khi tham gia mô hình các câu lạc bộ

8.KẾT LUẬN

19
Dân tộc Việt Nam có lịch sử mấy ngàn năm dựng nước và giữ nước.
Chính trong hành trình lâu dài và bền bỉ ấy, các giá trị đạo đức truyền thống
dân tộc đã hình thành và được các thế hệ người Việt Nam kế tiếp nhau giữ
gìn, phát huy, vì vậy, chúng trở nên trường tồn cùng lịch sử .Bước vào thời kỳ
đổi mới, với chủ trương xây dựng nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần vận
hành theo cơ chế thị trường định hướng XHCN. Hoàn cảnh xã hội mới này đã
dẫn đến những biến đổi to lớn của những giá trị đạo đức theo cả hai chiều
hướng tích cực và tiêu cực. Tuy nhiên, điều đáng lưu ý là, các hiện tượng
phản giá trị, đi ngược với truyền thống đạo đức tốt đẹp của dân tộc ngày càng
có xu hướng gia tăng .
Cũng như các đối tượng khác trong xã hội, học sinh PTTH cũng phải
chấp nhận tất cả những lợi ích và sóng gió của sự bùng nổ thông tin và những
mặt trái của hội nhập, thị trường. Các giá trị đạo đức truyền thống dân tộc giờ
đây đang đứng trước nguy cơ mai một mà thay vào đó là các giá trị cá nhân
đầy tính vị kỷ lên ngôi. Bên cạnh đó, do tác động của nhiều yếu tố khách quan
và sự chi phối của những yếu tố chủ quan, vấn đề giáo dục các giá trị đạo đức
truyền thống trong xây dựng đạo đức cho học sinh cũng còn nhiều hạn chế,
bất cập. Vì vậy, để nâng cao chất lượng của công tác này trong tình hình hiện
nay, chúng tôi đã đề xuất các nhóm giải pháp đồng bộ cho cả đối tượng và các
chủ thể giáo dục
Những giải pháp nêu trên cần phải được triển khai một cách đồng bộ,
có hiệu quả nhằm phát huy tốt nhất các giá trị đạo đức truyền thống trong xây
dựng đạo đức cho học sinh hiện nay.
9. Kiến nghị
Trên cơ sở phân tích và đánh giá đã nêu tôi xin được đưa ra một số kiến nghị
sau:
- Đối với đoàn thanh niên : Đoàn TNCSHCM là một tở chức chính trị xã
hội đại diện cho thế hệ trẻ có vai trò quan trọng trong việc tác đọng đến

lối sống đến tư tưởng cho các em . Vì vậy Doàn phải coi việc giáo dục
đạo đức truyền thống cho các em là nhiệm vụ quan trọng mang tính


20
thường xuyên liên tục trong mọi thời điểm .Tuyệt đối tránh tình trạng
chạy theo phong trào và chỉ tập trung hoạt động vào các ngayg lễ lớn .
- Đối với trung tâm : Bên cạnh việc đầu tư cho giáo dục văn hóa nhà
trường cần quan tâm hơn nữa đến đầu tư cho giáo dục đạo đức . Tạo
điều kiện về thời gian vật chất để nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức
cho học sinh .
- Đối với các cấp lãnh đạo : Trên thực tế có một bộ môn rất quan trọng
nhưng lại không được coi trọng trong việc hình thành và giáo dục đạo
đức cho học sinh trong trường phổ thông nhưng thực tế môn học này
chưa được nhìn nhận một cách xứng tầm ,đó là môn giáo dục công
dân . Vì vậy cần phải thay đổi về cách nhìn nhận để bộ môn này cần có
chỗ đứng xứng đáng trong hệ thống giáo dục quốc dân .
Trong khuôn khổ của SKKN cấp nghành, với thời gian không nhiều, chắc
chắn những vấn đề nêu ra cần được tìm hiểu, nghiên cứu và bổ sung nhiều
hơn. Hi vọng người viết sẽ nhận được những ý kiến đóng góp chân tình từ
đồng nghiệp và các cấp lãnh đạo để đề tài được hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cám ơn!
Thanh Hóa, Ngày 30 tháng 4 năm 2018
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của Tôi,
XÁC NHẬN CỦA GIÁM ĐÓC

không sao chép nội dung của người
khác.
Người viết

LÊ THỊ NHUNG

TÀI LIỆU THAM KHẢO


21

1.

Ban Văn hoá t tởng Trung ơng (2002), Văn hoá với thanh
niên, Thanh niên với văn hoá, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà
Nội.

2.

Nguyn Trng Chun (1998), Vn khai thỏc cỏc giỏ tr truyn thng
vỡ mc tiờu phỏt trin, Tp chớ Trit hc (2).

3.

Trn Vn Giu (1980), Giỏ tr tinh thn truyn thng ca dõn tc Vit
Nam, Nxb. Khoa hc Xó hi, H Ni.

4.

Hữu Thọ (1997), Thanh niên với việc rèn luyện lý tởng
cách mạng, Báo Nhân dân.

5.

Lờ Th Hoi Thanh (2003), Quan h bin chng gia truyn thng v
hin i trong giỏo dc o c cho thanh niờn Vit Nam hin nay, Hc
vin Chớnh tr quc gia H Chớ Minh, Lun ỏn tin s Trit hc, H Ni.

6.

Nguyn Nam Thng (2014), Ch ngha yờu nc Vit Nam na cui th
k XIX, Nxb Chớnh tr quc gia, H Ni.