Vai trò của giáo viên chủ nhiệm trong việc xây dựng lớp tự quản sinh hoạt 15 phút

SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO THANH HÓA

TRƯỜNG THPT HOÀNG LỆ KHA

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

ĐỀ TÀI: VAI TRÒ CỦA GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM TRONG
VIỆC XÂY DỰNG LỚP TỰ QUẢN SINH HOẠT 15 PHÚT

Người thực hiện: Nguyễn Thị Hương
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường THPT Hoàng Lệ Kha
SKKN thuộc lĩnh vực: Chủ nhiệm

THANH HÓA NĂM 2018
1


MỤC LỤC
NỘI DUNG

TRANG

1. MỞ ĐẦU.
1.1. Lí do chon đề tài.

03

1.2. Mục đích nghiên cứu.

04

1.3. Đối tượng nghiên cứu.

05

1.4. Phương pháp nghiên cứu.

05

2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM.
2.1. Cơ sở lí luận.

06

2.2. Thực trạng vấn đề.

08

2.3. Giải pháp và tổ chức thực hiện.

10

2.4. Hiệu quả.

15

3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận.

16

3.2. Kiến nghị.

17

Tài liệu tham khảo.

19

2


1. MỞ ĐẦU.
1.1 Lí do chọc đề tài:
Mục tiêu giáo dục của nhà trường phổ thông là đào tạo những con người
phát triển toàn diện, có khả năng thích ứng nhanh, nhạy bén với mọi yêu cầu của
đất nước đã hội nhập trong giai đoạn hiện tại. Nhà trường là nơi đào tạo thế hệ
trẻ, những chủ nhân tương lai của đất nước, trong đó thầy cô giáo giữ vai trò chủ
đạo trong việc hình thành và phát triển nhân cách cho học sinh. Trong sự nghiệp
vinh quang ấy, hơn ai hết học sinh sẽ trực tiếp chịu ảnh hưởng nhân cách của các
nhà Sư phạm. Đặc biệt trong đó các em sẽ chịu tác động trực tiếp nhân cách của
các thầy cô giáo làm công tác chủ nhiệm lớp. Chính vì vậy, mà giáo viên chủ
nhiệm lớp có một vai trò và trách nhiệm rất lớn đối với học sinh lớp mình chủ
nhiệm, cũng là người chịu trách nhiệm thực hiện mọi quy định quản lí của hiệu
trưởng đối với các thành viên trong lớp. Giáo viên chủ nhiệm lớp là người vạch
kế hoạch, lập hoạch và tổ chức, điều hành học sinh của lớp mình thực hiện các
chủ đề theo kế hoạch, đồng thời theo dõi, đánh giá học sinh qua từng công việc
được giao. Giáo viên chủ nhiệm lớp phối hợp với các giáo viên bộ môn để quản
lí học sinh trong lớp học tập có kết quả. Và cũng là người phối hợp với các tổ
chức đoàn thể trong nhà trường với hội cha mẹ học sinh để làm tốt công tác dạy

học- giáo dục học sinh trong lớp mình.
Trong công tác chủ nhiệm, giáo viên chủ nghiệm lớp ngoài việc giáo dục
đạo đức cho học sinh còn phải là người lên kế hoạch cho các hoạt động của lớp
mình chủ nhiệm, cùng với học sinh thực hiện mọi nội quy, nề nếp của nhà
trường. Thường xuyên quan tâm, động viên, giúp đỡ học sinh để các em học tập
tốt hơn, có ý thức xây dựng tập thể.
Song song với nhiệm vụ soạn giảng vốn đã là một công việc khá vất vả,
khó khăn thì có lẽ công tác chủ nhiệm lớp lại càng khó khăn, vất vả hơn gấp
nhiều lần, nó đòi hỏi GVCN phải đầu tư thời gian, công sức, trí tuệ với một
lương tâm nghề nghiệp còn lớn hơn nhiều lần so với việc dạy học. Có thể nói,
mấu chốt của sự thành công trong công tác chủ nhiệm lớp là sự đầu tư đúng mức
3


để xây dựng cho tập thể lớp có ý thức tự giác, tự quản. Bởi vì thầy cô chủ nhiệm
không thể theo học sinh trong suốt buổi, suốt tuần, suốt tháng,suốt năm. Nói
cách khác, bản thân mỗi học sinh nói riêng và tập thể lớp do chính mình làm
công tác chủ nhiệm nói chung phải có năng lực tổ chức ngay từ lúc nhỏ, để sau
này lớn lên, vào đời các em sẽ sớm có một phương pháp làm chủ hoàn cảnh.
Trong điều kiện xã hội đang trên đà hội nhập và liên tục phát triển như hiện nay,
nhiều tác nhân ngoại cảnh có sức cám dỗ lớn đối với học sinh khiến các em say
chơi hơn say học và rèn đức, luyện tài cho nên là một GVCN lớp, tôi thấy mình
phải có trách nhiệm xây dựng cho học sinh lớp chủ nhiệm của mình có nề nếp
và ý thức tự quản tốt trong các buổi sinh hoạt 15 phút đầu giờ. Trong đó, trước
tiên là các em phải có nề nếp tự quản trong việc đánh giá thi đua trên tinh thần
đảm bảo lợi ích chung của tập thể lớp trong đó có lợi ích cá nhân.
Tuy nhiên, trong thực tế lại có những quan niệm sai lầm trong nhận thức về
vai trò và trách nhiệm của giáo viên chủ nhiệm lớp. Giáo viên chủ nhiệm lớp
chưa thấy hết được vai trò, trách nhiệm đúng với các văn bản pháp luật cũng
như các văn bản quản lí giáo dục quy định đối với giáo viên chủ nhiệm. Tình

trạng học sinh vô lễ với giáo viên, xúc phạm danh dự của thầy cô hay dọa đánh
thầy cô chủ nhiệm của mình vẫn còn tồn tại. Còn thầy cô chủ nhiệm vì nóng nảy
nên đã mắc phải những sai lầm nghiêm trọng trong việc xử lí học sinh như: Đuổi
học sinh ra khỏi lớp, đánh học sinh trong lớp học trước mặt bạn bè khiến các em
cảm thấy bị xúc phạm hay bằng nhiều hình phạt khác. Lại có những giáo viên
chủ nhiệm lớp dễ dãi với học sinh, buông lỏng quản lí để cho học sinh bỏ giờ,
nghỉ học vô lí do nhiều ngày, dẫn đến tình trạng học sinh vi phạm pháp luật rồi
mới biết.
Vì vậy, trong năm học 2017- 2018 với tư cách là một giáo viên chủ nhiệm
lớp, tôi đã nghiên cứu đề tài “Vai trò của giáo viên chủ nhiệm trong việc xây
dựng lớp tự quản sinh hoạt 15 phút ”.
1.2. Mục đích nghiên cứu:

4


Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực trạng vai trò, nhiệm vụ của GVCN lớp
đối với công tác giáo dục HS để đề ra những giải pháp hợp lí nhằm nâng cao
chất lượng đạo đức HS và góp phần hoàn thiện nhân cách HS lớp 12 ở trường
THPT.
* Đối với Giáo viên chủ nhiệm: Dựa vào kinh nghiệm làm công tác chủ
nhiệm, vận dụng thực tiễn giúp HS rèn luyện ý thức tự giác trong học tập, rèn
luyện đạo đức, thực hiện điều lệ nhà trường phổ thông và nội qui nhà trường.
* GVCN phải có tình cảm yêu thương HS, coi HS như người thân trong gia
đình, tạo chỗ dựa, niềm tin vững chắc đưa đến HS dễ thân thiện, gần gũi, giãi
bày, chia sẻ mọi nỗi niềm của các em.
* Đối với học sinh:
- Thấy được những việc nên làm, không nên làm.
- Học tập cách giao tiếp, cư xử đúng mực với mọi người xung quanh.
- Tự giác trong học tập và rèn luyện nhân cách HS, biết đoàn kết thương yêu,

giúp đỡ bạn bè và mọi người xung quanh, có ý thức bảo vệ môi trường xanh,
sạch đẹp.
- Người học phải cảm nhận GVCN như người cha, người mẹ thứ hai của
mình.
- Mục tiêu học tập là xác định việc học là nhiệm vụ trọng tâm, khẳng định
được năng lực và chất lượng học tập của chính mình.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
- Nghiên cứu trong quá trình chủ nhiệm HS lớp 12C7.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
* Phương pháp nghiên cứu lí luận:
Thu thập những thông tin lí luận về vai trò của người GVCN lớp trong công
tác giáo dục HS THPT, các bài tham luận trên Internet, một số sáng kiến có nói
tới công tác GVCN của một số đồng nghiệp, bạn bè trường bạn.
* Phương pháp quan sát:
- Quan sát hoạt động học và sinh hoạt tập thể của HS.
5


* Phương pháp điều tra:
- Trò chuyện, trao đổi với GVBM, với HS, với Hội CMHS, bạn bè và hàng
xóm của HS.
* Phương pháp tổng kết kinh nghiệm:
Tham khảo những báo cáo tổng kết hàng năm của nhà trường.
Tham khảo kinh nghiệm của đồng nghiệp trường bạn, trường mình.
Từ kinh nghiệm của bản thân qua việc làm công tác chủ nhiệm lớp.
2. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lý luận:
Trước hết, ta cần xác định rõ quyền hạn, nhiệm vụ và vai trò của giáo viên
chủ nhiệm lớp. Trong điều lệ trường THCS, THPT và trường THPT có nhiều
cấp học ( Ban hành kèm thông tư số 12/2011/TT-BGDĐT ngày 28/3/2011 của

Bộ trưởng bộ Giáo dục và Đào Tạo) trích: Về quyền hạn và nhiệm vụ của giáo
viên chủ nhiệm lớp như sau:
Giáo viên chủ nhiệm lớp được dự các giờ học, hoạt động giáo dục khác
của học sinh lớp mình. Được dự các cuộc họp của Hội đồng khen thưởng và
Hội đồng kỷ luật khi giải quyết những vấn đề có liên quan đến học sinh của lớp
mình; Giáo viên chủ nhiệm được dự các lớp bồi dưỡng, hội nghị chuyên đề về
công tác chủ nhiệm; Được quyền cho phép cá nhân học sinh nghỉ học không quá
3 ngày liên tục; Giáo viên làm công tác chủ nhiệm được giảm giờ lên lớp hàng
tuần theo quy định khi làm chủ nhiệm lớp. Bên cạnh những quyền hạn trên giáo
viên chủ nhiệm lớp có những nhiệm vụ sau:
Xây dựng kế hoạch các hoạt động giáo dục thể hiện rõ mục tiêu, nội dung,
phương pháp giáo dục bảo đảm tính khả thi, phù hợp với đặc điểm học sinh, với
hoàn cảnh và điều kiện thực tế nhằm thúc đẩy sự tiến bộ của cả lớp và của từng
học sinh; Thực hiện các hoạt động giáo dục theo kế hoạch đã xây dựng; Giáo
viên chủ nhiệm có nhiệm vụ phối hợp chặt chẽ với gia đình học sinh, với các
giáo viên bộ môn, Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Đội Thiếu niên Tiền
phong Hồ Chí Minh, các tổ chức xã hội có liên quan trong việc hỗ trợ, giám sát
6


việc học tập, rèn luyện, hướng nghiệp của học sinh lớp mình chủ nhiệm và góp
phần huy động các nguồn lực trong cộng đồng phát triển nhà trường; Nhận xét,
đánh giá và xếp loại học sinh cuối kỳ và cuối năm học; đề nghị khen thưởng và
kỷ luật học sinh; đề nghị danh sách học sinh được lên lớp thẳng, phải kiểm tra
lại, phải rèn luyện thêm về hạnh kiểm trong kỳ nghỉ hè, phải ở lại lớp; hoàn
chỉnh việc ghi sổ điểm và học bạ học sinh; Và phải báo cáo thường kỳ hoặc đột
xuất về tình hình của lớp với Hiệu trưởng.
Vậy giáo viên chủ nhiệm lớp có một vai trò vô cùng quan trọng trong việc
giáo dục học sinh. Ngoài việc quan tâm giúp đỡ học sinh lập kế hoạch cùng
hoạt động. Giáo viên chủ nhiệm cần thấy rõ vai trò của mình trong việc phối kết

hợp với nhà trường - gia đình- xã hội để giáo dục phẩm chất chính trị, đạo đức,
lối sống cho học sinh, để các em trở thành những người con ngoan, trò giỏi, có
phẩm chất đạo đức trong sáng, có lối sống lành mạnh.
Các phẩm chất đạo đức, lối sống, tư tưởng chính trị của con người nói
chung và học sinh nói riêng được hình thành và phát triển trong các môi trường:
Gia đình, nhà trường và xã hội. Từ lúc con người cất tiếng khóc chào đời thì gia
đình đã thể hiện vai trò chủ đạo. Đến tuổi học mầm non thì gia đình và nhà
trường đã quyết định quá trình hình thành nhân cách và phát triển nhân cách tạo
lập thói quen để các em dần dần thích nghi với môi trường mới khác hoàn toàn
với gia đình. Lớn hơn một chút, các em bước vào học phổ thông ( từ bậc tiểu
học đến trung học) thì vai trò của nhà trường với quá trình phát triển của các em
ngày càng lớn hơn, bên cạnh môi trường gia đình và xã hội.
Nhà trường, gia đình và xã hội có vai trò giáo dục khác nhau đối với sự
hình thành và phát triển phẩm chất đạo đức, lối sống và tư tưởng chính trị của
học sinh. Trong mối quan hệ đó thì nhà trường được xem là trung tâm chủ động
định hướng trong việc phối hợp với gia đình và xã hội. Nhà trường là môi
trường giáo dục toàn diện nhất, là cơ quan nhà nước thực hiện chức năng giáo
dục chuyên nghiệp nhất, nên nhà trường là nơi giáo dục có hiệu quả nhất, hội tụ

7


đầy đủ những yếu tố cần thiết để có thể huy động sức mạnh giáo dục từ phía gia
đình và xã hội.
Vai trò trung tâm của nhà trường trong việc phối kết hợp để giáo dục đạo
đức của học sinh được thể hiện ở vai trò của thầy cô làm công tác chủ nhiệm. Vì
vậy, trong lớp học, giáo viên chủ nhiệm phải là người có phẩm chất đạo đức tốt,
lối sống trong sáng, lành mạnh, tư tưởng chính trị vững vàng, là tấm gương để
học sinh noi theo.
Bởi vì các hành động, suy nghĩ và cư xử của giáo viên chủ nhiệm sẽ ảnh

hưởng rất nhiều đến học sinh. Không chỉ là tấm gương sáng cho học sinh mà
người làm công tác chủ nhiệm phải biết cảm thông, chia sẻ và khoan dung độ
lượng với học sinh của mình. Có như vậy, mối quan hệ giữa thầy và trò mới trở
nên thân thiết, gần gũi, cảm thông, chia sẻ mọi công việc với nhau. Giáo viên
chủ nhiệm phải đóng nhiều vai trò đối với học sinh, là người cha, người mẹ,
người anh, người chị, người bạn đồng hành dìu dắt các em hành trình đi tới cuộc
sống tương lai, trên con đường khó khăn, nhọc nhằn là đầy chông gai ấy.Thầy cô
chủ nhiệm phải tạo lập cho các em vững chãi, tự tin và bước đi bằng chính đôi
chân của mình. Muốn làm được điều ấy các em phải tự lập, tự định hướng, tự
chủ trong công việc. Giáo viên chủ nhiệm phải giáo dục cho học sinh lớp mình
sự chủ động trong các hoat động của lớp thông qua tiết sinh hoạt 15 phút mà
không cần sự có mặt của thầy cô. Có như vậy, dần dần các em sẽ hình thành
được thói quen, tính tự chủ động trong cuộc sống.
2.2. Thực trạng vấn đề:
Nhìn chung trong công tác giáo dục, từ tiểu học cho đến trung học phổ
thông, các cấp quản lí cũng như giáo viên đứng lớp, giáo viên làm công tác chủ
nhiệm hầu như chú trọng đến việc trau dồi tri thức cho học sinh, mà còn coi nhẹ
việc giáo dục tính tự chủ, tự quản cho học sinh. Mặc dù đã có rất nhiều chuyên
đề, nhiều phương pháp giáo dục được đưa ra bàn luận về mối quan hệ giữa thầy
và trò trong công tác giảng dạy. Trong một vài năm trở lại đây có hẳn một
chuyên đề nói về việc phát huy tính chủ động sáng tạo của học sinh trong việc
8


học, học sinh là trung tâm chứ không phải là giáo viên là trung tâm như quan
niệm trước đây. Nhưng ít thấy có chuyên đề nào nói về tính chủ động, tự quản
của học sinh trong công tác chủ nhiệm, đặc biệt là trong tiết sinh hoạt 15 phút
đầu giờ.
Thực tế trong các nhà trường, nhiều giáo viên rất khó nhọc, nên họ muốn
dạy thêm vài tiết còn hơn là chủ nhiệm một lớp. Điều này không phải là không

có, tâm lí của người làm công tác chủ nhiệm là làm tốt cũng không được khen,
nếu có được thì đó là thành tích của tập thể chứ không riêng gì của giáo viên chủ
nhiệm,mà không tốt thì lại phê bình, khiển trách, thậm chí là bị cắt thành tích chỉ
vì có học sinh lớp của mình chủ nhiệm vi phạm nội quy nhà trường hay vi phạm
pháp luật, học sinh bỏ học không đảm bảo sĩ số. Nên nhiều giáo viên không
muốn tham gia làm công tác chủ nhiệm. Hơn nữa đã làm công tác chủ nhiệm thì
phải thường xuyên tới lớp, không có giờ cũng phải đến thì thật là phiền toái. Bởi
nhiều cấp quản lí có quan niệm là chủ nhiệm thì phải bám lớp, nên mới có tình
trạng có những giáo viên “sáng cắp ô đi, tối cắp ô về” mà không nắm được gì từ
học sinh lớp mình chủ nhiệm. Buổi nào cũng đi sinh hoạt 15 phút đầu giờ nhưng
đến lớp thì cả thầy và trò đều không biết làm gì cả, vì có học sinh vi phạm có
việc gì của lớp đã có tiết sinh hoạt cuối tuần, cần gì phải sinh hoạt 15 phút.
Hiện nay, phần lớn các tiết sinh hoạt 15 phút đầu giờ đều bị giáo viên chủ
nhiệm và học sinh biến thái đi với một quan niệm tùy cơ ứng biến, mà không hề
có một kế hoạch, thời gian biểu cụ thể, nên mới có hiện tượng lớp thì hát, lớp thì
đọc chuyện, đọc báo , lớp chữa bài tập, lớp thì không làm gì cả,lớp thì học sinh
chạy ra chạy vào. Giáo viên chủ nhiệm có đến sinh hoạt thì đến để thu tiền, đến
để kể chuyện tếu, để xử phạt những học sinh vi phạm, để chửi bới nếu cảm thấy
trong người bực bội… Có học sinh và giáo viên còn thắc mắc rằng, tại sao
không cho vào học luôn đi mà cứ phải sinh hoạt 15 phút, chẳng có ích lợi gì.
Còn một số trường có trang bị máy chiếu tại phòng học, thì học sinh lại thích tiết
sinh hoạt 15 phút đầu giờ kéo dài hơn, vì như thế có thể xem trọn một bộ phim
ngắn hoặc một vidiô clip. Trong những trường hợp đó giáo viên chủ nhiệm và
9


nhà trường buông lỏng cho học sinh, để các em tự quản thì thật là nguy hại. Vì
có thể các em mang những tư liệu phim ảnh phi giáo dục vào nhà trường xem
một cách công khai . Vì vậy, ta cần phải có một tình thần thái độ nghiêm túc và
cái nhìn đúng hơn về việc sử dụng 15 phút đầu giờ, làm sao đem lại hiệu quả

giáo dục và có chất lượng như ngành giáo dục và đào tạo hằng mong muốn.
Đừng vì điều này, điều kia mà biến thái nó đi mà dẫn đến những sai lầm đáng
tiếc. Muốn làm được điều đó, giáo viên chủ nhiệm lớp phải thể hiện được vai
trò, trách nhiệm của mình trong việc xây dựng kế hoạch, lập kế hoạch cho học
sinh thực hiện, không thể thả lỏng để học sinh muốn làm gì thì làm. Chúng ta
phải định hướng cho học sinh việc làm của từng buổi học, từng môn học, kể cả
tiết sinh hoạt 15 phút để các em thấy được tác dụng của tiết sinh hoạt 15 phút
đầu giờ và cần phải tham gia tiết học đó, mình phải làm gì trong tiết học đó. Nếu
hình thành được một ý niệm như vậy thì công tác chủ nhiệm của người giáo viên
sẽ trở nên nhẹ nhàng hơn, giáo viên thấy rằng làm chủ nhiệm thật là vui, thật
gần gũi với học trò, và thấu hiểu được tâm tư, tình cảm cảm cũng như hoàn cảnh
của học sinh. Mà động viên các em phấn đấu học tập để vững bước đi trên con
đường đời. Giáo dục học sinh của mình thấy con đường đúng để đi , thấy được
việc làm sai để tránh. Và thông qua đó tạo lập cho học sinh tính tự quản , tự chủ,
để giữa cô và trò trở thành đôi bạn đồng hành trong sự nghiệp giáo dục, mà
không có bạn giúp đỡ ta vẫn cảm thấy vững bước, hay ta lại có một niềm tin ở
bạn, bạn có thể làm được điều mà ta mong muốn. Điều ấy chỉ có thể làm được
và có được trong các tiết sinh hoạt 15 phút đầu giờ, chứ không phải là giờ sinh
hoạt dưới cờ hay tiết sinh hoạt cuối tuần ngắn ngủi.
2.3.Giải pháp và tổ chức thực hiện:
2.3.1. Đặc điểm, tình hình lớp 12C7:
* Thuận lợi:
- Bản thân tôi là giáo viên chủ nhiệm lớp từ lớp 10, 11 đến lớp 12 nên
giữa cô và trò đã có phần nào hiểu nhau, biết rõ hoàn cảnh của nhau mà cảm
thông, chia sẻ cho nhau.
10


- Học sinh trong lớp đều có ý thức xây dựng tập thể lớp tiên tiến , đoàn
kết, vững mạnh.

- Giữa giáo viên chủ nhiệm, phụ huynh học sinh , BGH và các tổ chức,
đoàn thể trong trường luôn có sự phối kết hợp chặt chẽ trong công tác giáo dục
học sinh.
- Học sinh trong lớp đều là con em nông dân nên các em rất chịu thương,
chịu khó, có ý thức tự chủ, tự quản, trong công việc cũng như trong cuộc sống.
* Khó khăn:
- Nhiều học sinh có hoàn cảnh khó khăn, nhiều em thuộc diện hộ nghèo,
cận nghèo như em: Đặng Ngọc Ánh, Phạm Duy Phương, Mai thị Huế…
- Các em chủ yếu ở địa bàn xa trường, thuộc các xã Đông - Sơn- Lĩnh, Hà
Hải, Hà Toại nên gặp nhiều khó khăn trong việc đi lại học tập, nhất là những
ngày mưa rét.
- Nhiều em do hoàn cảnh gia đình bố mẹ phải đi làm ăn xa, các em phải tự
lo cuộc sống và chăm sóc các em như em Trường, em Huế, em Thảo…
- Một số em thiếu thốn tình cảm do bố, hoặc mẹ không may qua đời hay
bố mẹ ly dị.
2.3.2 Biện pháp thực hiện :
a. Lựa chọn ban cán sự lớp:
* Cơ sở lựa chọn:
- Căn cứ vào hồ sơ, học bạ của học sinh
- Căn cứ vào năng lực học tập và làm việc của học sinh
- Căn cứ vào sự tín nhiệm của tập thể lớp thông qua đại hội lớp, đại hội
chi đoàn ở mỗi đầu năm học.
* Phân công nhiệm vụ cho ban cán sự lớp:
- Ban cán sự lớp đại diện cho lớp, chịu trách nhiệm trước nhà trường và
giáo viên chủ nhiệm về toàn bộ hoạt động học tập, rèn luyện, đời sống của lớp
trong thời gian học . Ban cán sự lớp do do tập thể lớp bầu ra , được giáo viên

11

chủ nhiệm tín nhiệm và quyết định công nhận . Nhiệm kỳ của ban cán sự lớp là
một năm.
- Cơ cấu ban cán sự lớp:
+ 01 lớp trưởng
+ 01 lớp phó học tập
+ 01 lớp phó văn thể
+ 01 lớp phó phụ trách lao động
+ 01 lớp phó phụ trách cơ sở vật chất
+ 01 bí thư đoàn
- Nhiệm vụ cụ thể của ban cán sự lớp:
+ Nhiệm vụ của lớp trưởng: Lớp trưởng là người điều hành, quản lý toàn
bộ các hoạt động của lớp và từng thành viên trong lớp, cụ thể :
• Tổ chức, quản lý lớp thực hiện các nhiệm vụ học tập, rèn luyện theo
quy định của Bộ GD&ĐT, Sở GD&ĐT và nhà trường.
• Theo dõi, đôn đốc lớp chấp hành đầy đủ và nghiêm chỉnh nội quy, quy
định về học tập và sinh hoạt của Bộ GD&ĐT, Sở GD&ĐT và nhà trường. Xây
dựng và thực hiện nề nếp lớp tự quản .
• Tổ chức động viên giúp đỡ những học sinh gặp khó khăn trong học
tập, rèn luyện và đời sống .
• Chịu sự điều hành quản lý trực tiếp giáo viên chủ nhiệm lớp .
• Chủ trì các cuộc họp lớp để đánh giá kết quả học tập và rèn luyện ,
bình xét thi đua khen thưởng hay phê bình đối với tập thể và cá nhân học sinh
trong lớp.
+ Nhiệm vụ của các lớp phó:
• Đôn đốc học sinh đi học đầy đủ, đúng giờ, có tinh thần thái độ học tập
nghiêm túc.
• Điểm danh, ghi sổ đầu bài đầy đủ, kịp thời, đúng quy định .
• Lập danh sách học sinh thuộc đối tượng ưu tiên hay có hoàn cảnh khó
khăn để báo cáo với giáo viên chủ nhiệm lớp .
12

• Tổ chức và quản lý học sinh thực hiện lao động XHCN và các hoạt
động liên quan đến sinh hoạt đời sống vật chất và tinh thần của lớp.
• Tổ chức động viên thăm hỏi những học sinh có hoàn cảnh khó khăn
ốm đau, hay gặp chuyện đau buồn.
• Thực hiện và duy trì sinh hoạt 15 phút đầu giờ theo chủ đề lớp đã chọn
+ Nhiệm vụ của bí thư Đoàn:
• Năm bắt và tiếp thu những thông tư, chỉ thị của Đoàn Trường để kịp
thời triển khai cho các đoàn viên trong chi đoàn thực hiện đầy đủ .
• Thực hiện các phong trào ủng hộ quyên góp do Huyện Đoàn và Đoàn
trường phát động.
b. Lập sơ đồ tổ chức lớp học
- Giáo viên chủ nhiệm lớp có thể căn cứ vào học lực của học sinh để xếp
chỗ ngồi, nhằm tạo điều kiện cho các em giúp nhau trong học tập: VD: Em học
khá sẽ ngồi cạnh em học yếu, kém.
- Cũng có thể xếp chỗ ngồi cho học sinh theo thứ tự, thấp ngồi trước, cao
ngồi sau.
- Căn cứ vào thị lực của học sinh mà xếp chỗ ngồi cho hợp lý.
- Trong một học kỳ giáo viên chủ nhiệm có thể thay đổi vị trí chỗ ngồi để
đảm bảo sức khỏe, khả năng tiếp thu bài cho học sinh.
2.3.3. Xây dựng, lập kế hoạch cụ thể:
- Ngay từ buổi đầu tiên tựu trường, tôi đã cho học sinh học tập nội quy
nhà trường, viết cam kết về việc thực hiện nội quy, cùng nhau thảo luận và đi
đến thống nhất chương trình hành động của lớp trong toàn năm học. Để ra một
số biện pháp cụ thể để cả cô và trò cùng thực hiện. Mà trong đó, cô chủ nhiệm
phải đóng vai trò chủ đạo, phải là người xây dựng kế hoạch, lập kế hoạch, định
hướng, chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc và đánh giá quá trình hoạt động của học sinh
bằng hình thức khen thưởng và phê bình hoặc đánh vào hạnh kiểm . Trong năm
học này có một việc quan trọng nhất mà giữa giáo viên chủ nhiệm và học sinh

lớp 12C7 đã thống nhất là xây dựng lớp tự quản biết sinh hoạt 15 phút đầu giờ.
13


Để làm được điều đó, tôi đã xây dựng và lập kế hoạch theo chủ đề và chủ điểm
của từng tháng sau đó sẽ được cụ thể hóa qua các tuần, cụ thể :
+ Tháng 8: Chủ đề Chào mừng kỷ niệm Cách mạng tháng 8 và Quốc
khánh mùng 2/9.
+ Tháng 9: Chủ đề Chào mừng năm học mới- Ngày toàn dân đưa trẻ
đến trường.
+ Tháng 10: Chủ đề Chào mừng ngày thành lập Hội phụ nữ Việt Nam
20/10.
+ Tháng 11 Chủ đề Tôn sư trọng đạo- Chào mừng ngày thành lập Nhà
giáo Việt Nam 20/11.
+ Tháng 12: Chủ đề Chào mừng ngày thành lập quân đội nhân dân Ngày hội quốc phòng toàn dân 22/12.
+ Tháng 01: Chủ đề Mừng Đảng- Mừng Xuân - Mừng Đất nước đổi
mới và phát triển.
+ Tháng 2: Chủ đề Ngày thành lập Đảng 03/02
+ Tháng 3: Chủ đề Chào mừng ngày Quốc tế phụ nữ 8/3, ngày thành
lập Đoàn 26/3.
+ Tháng 4: Chủ đề Ngày Giải phóng Miền Nam thống nhất đất nước
30/4 và Ngày quốc tế lao động 1/5
+ Tháng 5: Chủ đề Mừng ngày sinh nhật Bác ngày 19/5
2.3.4. Tổ chức thực hiện :
Theo quy định tiết sinh hoạt 15 phút đầu giờ là giành cho giáo viên tổ
chức cho học sinh chữa bài tập, ôn bài, tập hát, đọc báo,…tùy theo sự quản lý
của giáo viên chủ nhiệm, nhưng ngay từ đầu năm học tôi đã giao nhiệm vụ cho
ban cán sự quản lý lớp trong các tiết sinh hoạt 15 phút, thông qua kế hoạch đã
lập. Sau đó báo cáo kết quả hoạt động với giáo viên chủ nhiệm. Vì vậy, tiết sinh
hoạt 15 phút đầu giờ, học sinh đã chủ động được nội dung sinh hoạt, có thể tự

khẳng định được kiến thức của mình qua các tiết chữa bài tập hay có thời gian
ôn bài để chuẩn bị cho một buổi học đạt kết quả tốt hơn, hoặc cùng nhau thảo
14


luận về một chủ đề nào đó. Các em sẽ có một khoảng không gian , thời gian để
thể hiện năng khiếu văn nghệ của mình trước bạn bè mà không cảm thấy vướng
mắc, hay thiếu tự tin vì sự có mặt của giáo viên chủ nhiệm .
- Trong tiết sinh hoạt 15 phút ngoài sự điều hành, quản lý của ban cán sự
lớp thì mỗi thành viên trong lớp phải chuẩn bị một nội dung, chương trình, chủ
đề, chủ điểm để trình bày trước lớp. Đó chính là điều kiện để các em tự khẳng
định mình , cảm thấy tự tin hơn khi thuyết trình một vấn đề trước đông người. .
2.4. Hiệu quả:
- Sau khi thực hiện những biện pháp trên thì trong học kỳ I năm học 20172018, lớp 12C7 đã đạt được những thành tích trong học tập và cũng trong các
hoạt động khác. Và đã trở thành một trong những lớp đi đầu trong phong trào
xây dựng lớp tự quản tiết sinh hoạt 15 phút của trường.
- Việc giáo viên chủ nhiệm lập kế hoạch và phân công nhiệm vụ rõ ràng cho
từng học sinh trong ban cán sự lớp đã đem lại hiệu quả trong việc quản lý nề nếp
và chất lượng học tập.
- Học sinh đã thực hiện nhiệm vụ đầy đủ với một tinh thần trách nhiệm cao,
giáo viên chủ nhiệm không cần có mặt, nhưng các em vẫn quản lý lớp tốt, sinh
hoạt có chất lượng, đó chính là một trong những nhân tố quyết định thành tích
của lớp 12C7. Có thể nói, việc xây dựng và duy trì nề nếp sinh hoạt 15 phút đầu
giờ đã giúp học sinh chủ động trong học tập và trong hoạt động, các em sẽ tự tin
bước vào các tiết học với một tâm thế tốt nhất.
- Việc lập sơ đồ lớp phân công ban cán sự đã đưa lại hiệu quả rõ rệt trong học
tập của học sinh. Các em có thể giúp đỡ nhau trong học tập, cùng nhau tiến bộ,
vì vậy đã có nhiều học sinh từ bỏ thói quen thụ động trông chờ, ỷ lại trong học
tập, hay phụ thuộc vào giáo viên chủ nhiệm .
- Giáo viên chủ nhiệm đã thực hiện tốt vai trò và trách nhiệm trong việc phối

hợp với các tổ chức, đoàn thể trong và ngoài nhà trường để giáo dục học sinh có
ý thức học tập tốt hơn. Không còn tình trạng học sinh đi học muộn, hay nghỉ học
vô lý do, bỏ giờ, bỏ tiết.
15


- Dần theo thời gian những bài học về đạo đức nhân cách trong tiết sinh hoạt
15 phút của lớp đã giúp học sinh luôn nhớ và vững bước hơn trước những khó
khăn của cuộc sống.
- Trong học kỳ I của năm học lớp 12 C7 đã đạt được những thành tích sau:
+ Là một trong những lớp đứng đầu trong đợt thi đua học tập do Ban nữ
công nhà trường phát động nhân dịp chào mừng ngày phụ nữ Việt Nam 20/10 và
ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11.
+ Giải khuyến khích trong hội thi văn nghệ chào mừng ngày nhà giáo
Việt Nam 20/11.
+ Giải ba môn đá cầu và giải khuyến khích môn Bóng chuyền trong đợt
thi đua lập thành tích chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam và ngày thành lập
Đoàn 26/3.
+ Đạt danh hiệu tập thể lớp tiên tiến năm học 2017- 2018.
+ Là một trong những chi đoàn vững mạnh của Đoàn trường.
3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.
3.1. Kết luận:
Công tác chủ nhiệm lớp rất phức tạp và khó khăn, đòi hỏi người GVCN
phải bỏ nhiều công sức và thời gian. Làm giáo viên chủ nhiệm lớp không chỉ
giáo dục đạo đức của học sinh mà điều quan trọng là phải xây dựng và giáo dục
cho các em một tinh thần, thái độ học tập nghiêm túc, chủ động trong học tập và
trong các hoạt động tập thể. Không thể có một khuôn mẫu nhất định cho hoạt
động của GVCN. Do vậy, không nên áp đặt hay dập khuôn một cách máy móc
các phương pháp giáo dục từ năm này qua năm khác, bởi vì đối tượng giáo dục
ở đây chính là con người. Phải giáo dục cho con người không chỉ tri thức mà

còn phải giáo dục kỹ năng sống. Để làm tốt vai trò của mình và để đạt được
mục đích giáo dục, mỗi giáo viên chủ nhiệm cần phải biết đặt tình thương, trách
nhiệm để giải quyết các tình huống của lớp chủ nhiệm, chọn điểm xuất phát phù
hợp với đặc điểm của từng đối tượng học sinh, từng lớp, từng trường, từng vùng
khác nhau mà có phương pháp giáo dục phù hợp .
16


- Muốn duy trì tốt thành quả giáo dục, người giáo viên chủ nhiệm cần phải
có sự phối kết hợp chặt chẽ với ban giám hiệu, với hội cha mẹ học sinh , với các
tổ chức đoàn thể trong trường, để tạo sức mạnh đồng bộ, để xã hội hóa giáo dục
cùng giáo dục thế hệ trẻ trên con đường lập thân, lập nghiệp.
-Sự thành công hay thất bại trong công tác chủ nhiệm của giáo viên còn
phụ thuộc vào một nhân tố quan trọng đó chính là ban cán sự lớp.Vì vậy giáo
viên chủ nhiệm nên cân nhắc thận trọng trong việc quyết định lựa chọn ban cán
sự lớp.
- Giáo viên chủ nhiệm phải luôn luôn thể hiện vai trò và trách nhiệm của
mình trước tập thể lớp. Hơn nữa người giáo viên chủ nhiệm lớp phải là người có
uy tín, toàn diện, có năng lực thực sự, phải là người dám nghĩ, dám làm và đề
xuất được các vấn đề có giá trị , tập hợp được sức mạnh tổng hợp, vai trò con
chim đầu đàn, là yếu tố có phần lớn lao, tạo nên sự thành công hay thất bại của
mỗi học sinh, mỗi lớp học, mỗi trường học.
3.2 Kiến nghị:
- Giáo viên chủ nhiệm lớp có một vị trí, vai trò quan trọng trong việc giáo
dục tư tưởng, ý thức đạo đức học sinh, tạo điểm nhấn góp một phần trong phong
trào xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực. Giáo viên chủ nhiệm còn
là một trong trong những nhân tố thúc đẩy sự hình thành và phát triển nhân cách
học sinh. Vì vậy, các cấp quản lý trong ngành giáo dục và đào tạo cần có sự
quan tâm hơn nữa đến vai trò của giáo viên chủ nhiệm .
- Cần có một hình thức khen thưởng xứng đáng với những giáo viên làm

công tác chủ nhiệm giỏi.
- Trên đây là một số kinh nghiệm mà bản thân tôi đã thực hiện và rút ra
trong quá trình làm công tác chủ nhiệm rất mong nhận được sự góp ý chân thành
của các đồng nghiệp và hội đồng xét SKKN để đề tài này hoàn thiện hơn và
được ứng dụng rộng rãi góp phần mang lại hiệu quả giáo dục cao hơn.

17


XÁC NHẬN CỦA THỦ
TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Hà Trung, ngày 20 tháng 5 năm 2018.
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết,
không sao chép nội dung của người khác.

Nguyễn Thị Hương.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
18


1. Nhiệm vụ GVCN trong điều lệ trường THPT theo quyết định số 07/2007/QĐBộ GD- ĐT ngày 02/04/2007 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và đào tạo.
2. Tâm lí học đại cương – hà Nội 1995- PGS Nguyễn Quang Uẩn ( chủ biên).
3. Một số bài viết tham luận trên Internet về công tác chủ nhiệm.
4. Sổ chủ nhiệm các năm học 2015 - 2016; 2016 – 2017; 2017 – 2018.
5. Trao đổi, học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp trong trường THPT Hoàng Lệ
Kha và trường bạn.

19