Biện pháp khắc phục những sai sót của học sinh THPT khi học môn GDQP AN nội dung các tư thế động tác cơ bản vận động trên chiến trường

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ

TRƯỜNG THPT NGUYỄN XUÂN NGHUYÊN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

TÊN ĐỀ TÀI
BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC NHỮNG SAI SÓT CỦA HỌC SINH
THPT KHI HỌC MÔN GDQP - AN NỘI DUNG CÁC TƯ THẾ
ĐỘNG TÁC CƠ BẢN VẬN ĐỘNG TRÊN CHIẾN TRƯỜNG

Người thực hiện: Nguyễn Trung Chính
Chức vụ : Giáo viên
SKKN thuộc lĩnh vực (môn): Giáo dục Quốc phòng - An ninh

THANH HOÁ NĂM 2017
0


MỤC LỤC
Tran
g

Nội dung
I. Mở đầu………………………………………….
……………………..........
1.1. Lý do chọn đề tài………………………………………………..
……......
1.2. Mục đích nghiên cứu………………………………………….………...

2

2
3

1.3. Đối tượng nghiên cứu……………………………………….………......

4

1.4. Phương pháp nghiên cứu. ………………………………………….…..

4

II. Nội dung.……………………………………............................................

4

2.1. Cơ sở lí luận
……………………………………………………………..
2.2.
Thực
trạng
vấn
đề
trước

4
khi

áp

dụng………………………………......

2.2.1 Thực Trạng……………………………………………………………..
2.2.2

Kết

quả,

hiệu

………………………………...
2.3.
Nghiên

quả

của

thực
cứu

trạng

trên.
thực

tế………………………………………………………
2.3.1. Khắc phục sai sót động tác đi khom ………………………………….
2.3.2. Khắc phục sai sót động tác chạy
khom………………………………..
2.3.3. Khắc phục sai sót động tác bò cao ……………………………………

5
5
5
6
6
6
7

2.3.4. Khắc phục sai sót động tác lê..…………………………………....
…...
2.3.5. Khắc phục sai sót động tác trườn..........................................................

10

2.3.6. Khắc phục sai sót động tác vọt tiến......................................................

11

2.4. Kết quả nghiên cứu..................................................................................

12

III. Kết luận kiến nghị ....................................................................................

12

3.1. Kết luận......................................................................................................

12

3.2.

Kiến

……….......

nghị…………………………………………………….

8

13

1


3.2.1. Đối với ban giám hiệu…………………………………........................

13

3.2.2. Đối với giáo viên giảng dạy môn GDQP……………………………...

13

I. Mở đầu:
1.1. Lí do chọn đề tài:
Giáo dục Quốc phòng – An ninh là một bộ phận quan trọng của công tác giáo dục
quốc phòng toàn dân, là môn học chính khóa nằm trong chương trình giảng dạy của
các trường Trung học phổ thông nhằm rèn luyện hình thành nhân cách, giúp phần
nâng cao ý thức quốc phòng – An ninh, củng cố nền quốc phòng toàn dân vững mạnh.

Nhận rõ vị trí, vai trò của nhiệm vụ trên Ban giám đốc Sở Giáo dục Đào tạo nói chung
và Sở Giáo dục Đào tạo Thanh Hóa nói riêng luôn quan tâm chỉ đạo và tổ chức, triển
khai thực hiện tốt công tác Giáo dục quốc phòng – An ninh cho học sinh.
Đề tài này trình bày được dựa trên các tài liệu tham khảo, kinh nghiệm giảng
dạy của bản thân, qua sự trao đổi đồng nghiệp và trường bạn. Từ đó tích luỹ kinh
nghiệm biên soạn đề tài tôi đã căn cứ vào tình hình học tập của học sinh Trường
THPT Nguyễn Xuân Nguyên.
Khi chọn đề tài về học môn GDQP – AN nội dung các tư thế động tác cơ bản vận
động trên chiến trường là một nội dung khó, vì đặc điểm của học sinh lúc này đang ở
lứa tuổi từ 17 đến 18 tuổi, hệ thống thần kinh trung ương khá hoàn thiện, võ não, tri
giác có định hướng sâu sắc, khả năng nhận biết cấu trúc động tác được nâng cao,
nhưng không tránh khỏi những sai sót trong khi luyện tập [2]. Để tránh những sai sót
đó thì phải dựa vào các phương pháp để hướng dẫn cho học sinh thực hiện tốt những
điểm còn sai sót.
Mặt khác khi nghiên cứu về vấn đề này còn giúp cho giáo viên cũng cố được
những kiến thức sư phạm và những sai sót khi giảng dạy bộ môn giáo dục quốc phòng
– An ninh trong trường THPT.
2


Tuy nhiên trong quá trình dạy học dù chưa nhiều kinh nghiệm nhưng tôi nhận
thấy có rất nhiều học sinh khi học môn giáo dục quốc phòng – An ninh còn mắc nhiều
sai sót khi thực hiện các động tác trong nội dung thực hành. Là một giáo viên trực tiếp
giảng dạy môn Quốc phòng – An ninh ở trường trung học phổ thông, để góp phần nhỏ
bé vào việc thực hiện nhiệm vụ nêu trên của ngành giáo dục đào tạo nói chung và bộ
môn giáo dục quốc phòng – An ninh nói riêng tôi mạnh dạn chọn vấn đề “ Biện pháp
khắc phục những sai sót của học sinh THPT khi học môn GDQP – AN nội dung
các tư thế động tác cơ bản vận động trên chiến trường”, để làm đề tài sáng kiến
kinh nghiệm. Mặt khác tôi tự nhận thấy đây cũng là trách nhiệm của bản thân trong
việc nghiên cứu trao dồi kinh nghiệm học tập để nâng cao trình độ đáp ứng nhu cầu

thực tế của môn học mà Đảng và nhà nước đề ra.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
Để nghiên cứu đề tài này chúng ta phải đi sát vào thực tế qua từng tiết dạy xem
xét nhận biết từng cá nhân, nhóm, tập thể khi luyện tập.
Qua đó đưa ra những phương pháp để huấn luyện cho học sinh còn bị mắc phải
những sai sót không đáng có khi luyện tập, thì hiệu quả luyện tập sẽ không cao. Vì
vậy cần kịp thời chỉ bảo nắn chỉnh ngay cho học sinh những sai sót khi mắc phải là
điều rất quan trọng trong sự hình thành động tác của học sinh.
Khi nghiên cứu về đối tượng mắc sai sót trong luyện tập “các tư thế động tác cơ
bản vận động trên chiến trường” thì nhiệm vụ đặt ra cho chúng ta đầu tiên là: Thu
thập tất cả các bài tập động tác liên quan đến tiết dạy để cũng cố lượng bài tập và
hướng dẫn cho học sinh. Trong 1tiết dạy chỉ có 45 phút nên phải chia ra cũng cố
hướng dần theo sự hoạt động của cá nhân, nhóm, tập thể để tiện cho việc củng cố, sửa
sai cần lựa chọn và đưa ra lượng vận động phù hợp cho học sinh.
Thường xuyên theo dõi quan sát học sinh luyện tập có thể sửa sai trực tiếp nếu
sai sót đó không phức tạp, còn nếu động tác phức tạp thì chúng ta phải phân chia
thành nhiều động tác nhỏ để sửa sai, vấn đề này cần nhiều thời gian để định hướng rõ
ràng bài tập.
3


Nói về học sinh mắc sai sót trong khi luyện tập là một vấn đề mà giáo viên quốc
phòng - An ninh nào cũng quan tâm. Những phương pháp tối ưu nhất để hướng dẫn
học sinh tránh xảy ra tình trạng không thực hiện được động tác dẫn đến sai sót
thường gặp trong tập luyện các tư thế động tác cơ bản vận động trên chiến trường,
giáo viên đề ra phương pháp, biện pháp để khắc phục những vấn đề cần quan tâm.
Ta thấy trong môi trường học, luyện tập động tác có một số ít học sinh có cấu
trúc chân, tay, giây chằng, xương, cơ... gặp một chút vấn đề thì việc sửa sai những
động tác đơn giãn cũng gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là những động tác trong các tư
thế động tác cơ bản vận động trên chiến trường, liên quan đến độ chính sác hơn [3].

Vậy những vấn đề nói trên giáo viên cần điều tra xem xét và đưa ra những bài
tập cho phù hợp với những đặc điểm của học sinh dựa trên những phương pháp đã
được nghiên cứu.
1.3. Đối tượng nghiên cứu :
Các biện pháp khắc phục những sai sót của học sinh THPT khi học môn GDQP
– AN nội dung các tư thế động tác cơ bản vận động trên chiến trường
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
Theo như nhiệm vụ nghiên cứu thì phải thu thập rất nhiều bài tập và đưa ra
nhiều phương pháp khác nhau. Sau đây là những phương pháp trong giảng dạy giáo
dục quốc phòng đã và đang sử dụng.
1.4.1. Phương pháp tổng hợp và phân tích tài liệu:
Tiến hành nghiên cứu, phân tích, tổng hợp tài liệu có liên quan đặt ra các tiêu chí
chung.
1.4.2. Phương pháp giảng dạy động tác:
- Phương pháp dùng lời nói.
- Phương pháp trực quan.
- Phương pháp thực hành.
1.4.3. phương pháp thống kê:

4


Sau khi lấy được số lượng sai sót của học sinh tôi tiến hành thống kê kết quả. Tim ra
nguyên nhân để khắc phục
II. Nội dung
2.1. Cơ sở lí luận:
Như chúng ta đã thấy sự hình thành cơ bản được những động tác các tư thế cơ
bản vận động trên chiến trường hình thành kĩ năng, kĩ xảo của học sinh, chịu sự ảnh
hưởng đến môi trường tập luyện của học sinh . Nghĩa là chúng ta phủ định các yếu tố
bẩm sinh, di truyền sự phát triển tâm lí, trí tuệ nhận thức nhân cách... của học sinh qua

sự phát triển lĩnh hội những kĩ năng, kĩ xảo động tác, chắt lọc những kiến thức của nội
dung các tư thế động tác cơ bản vận động trên chiến trường [1].
Học sinh THPT là những thành viên không phải là nhỏ tuổi, nhưng cũng không
phải là lớn tuổi, độ tuổi trung bình từ 17 đến 18 tuổi đây được gọi là “lứa tuổi bất tử”
(trích trong cuốn sách giáo dục học II của trường Đại Học Vinh), hăng hái hăng say
luyện tập cần có sự chỉ bảo đúng chổ. Lứa tuổi này dễ bị kích động ham muốn hoạt
động nên sự chỉ bảo động tác cần được cũng cố theo nhiều phương pháp. Nếu bị mắc
sai sót nhiều trong động tác học sinh cũng trở thành thói quen khó sửa sai. Khi rèn
luyện các tư thế động tác cơ bản vận động trên chiến trường, học sinh gặp rất nhiều
khó khăn trong việc điều chỉnh động tác, nhằm tranh sai sót, các động tác vận động
cũng rất phức tạp, và khó tập vì vậy mà giáo viên phải luôn quan sát những động tác
của học sinh nghiên cứu tìm ra cách giải quyết thích hợp [3].
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng
2.2.1. Thực trạng
Qua thực tế khi nghiên cứu đề tài ta thấy học sinh mắc phải những sai sót trong
luyện tập rất nhiều, nhiệm vụ của chúng ta đặt ra là, phải sửa sai cho học sinh một
cách thật cơ bản dễ hiểu, việc đầu tiên giáo viên phải làm là tìm hiểu quan sát học
sinh luyện tập thông qua các giờ dạy nhìn thấy được những lỗi của học sinh thường
mắc từ đó tìm ra cách sửa sai cho học sinh.
2.2.2. Kết quả, hiệu quả của thực trạng trên
5


Qua thực trạng trên ta thấy được kết quả, hiệu quả khi nghiên cứu này đề tài
này. Học sinh có thể nắm bắt được động tác một cách tốt nhất. Khi người giáo viên
sửa sai phải kiên trì chỉ bảo hướng dẫn tận tình trong thời gian giảng dạy.

2.3. Nghiên cứu thực tế
Theo dõi thực tế cho tôi thấy học sinh mắc rất nhiều lỗi qua luyện tập, đây là
những lỗi cơ bản mà học sinh hay mắc phải giáo viên cần chú ý để sửa sai cho học

sinh.
2.3.1. Khắc phục sai sót động tác đi khom

Gồm 2 động tác: - Hình ảnh đi khom cao [6].
- Hình ảnh đi khom thấp [6].
Là động tác được vận dụng trong trường hợp gần địch có địa hình, địa vật che
khuất, che đỡ cao ngang tầm ngực hoặc đêm tối xương mù địch khó phát hiện . Khi
học sinh tiếp súc với động tác này thì mắc 1 số lỗi cơ bản như:
Sai: Học sinh thuận tay trái nhưng vẫn cố gắng thực hiện tay phải cùng với nhóm
tập.

6


Người nhấp nhô, không ôm súng. Khi tiến hai chân của học sinh không trùng
xuống.
Cách sửa: Giáo viên hô khẩu lệnh, cho học sinh làm chậm bước từng bước để kịp
thời chỉnh sửa, làm mẫu nhiều lần để học sinh hình thành thói quen, chú ý quan sát
nhắc nhở nhiều lần.
2.3.2. Khắc phục sai sót động tác chạy khom:
Động tác cần vận động nhanh từ địa hình này sang địa hình khác.
Sai: Khi thực hiện động tác các em thường thẳng cả 2 chân, cố gắng đạt tốc độ cao
nhất không quan sát địch.
Tư thế người còn nghiêng ngả, hay nói chuyện cười đùa
Cách sửa: Giáo viên hô khẩu lệnh, làm mẫu, tập cho học sinh biết tư hô khẩu lệnh, để
hình thành thói quen, chú ý quan sát nhắc nhở nhiều lần.
2.3.3. Khắc phục sai sót động tác bò cao:
Gồm có:
- Hình ảnh bò cao bằng hai chân, một tay [6].

7


- Hình ảnh bò cao bằng hai chân, hai tay [6].

Thường vận dụng ở những nơi gần địch, có địa hình, địa vật cao ngang tư thế
ngồi, nhưng chủ yếu vận động qua nơi địa hình, địa vật dễ phát ra tiếng động như: nơi
gạch, ngói, sỏi, đá lởm chởm, cành khô, lá cây, ... cần dùng tay để dò mìn.
Những điểm mà HS mắc sai sót là:
Sai:
Tư thế chuẩn bị của người thực hiện động tác không vững vàng, xiên xẹo, 2
chân không kiểng, đặt cả bàn chân xuống đất, kẹp súng không chặt.
Khi tiến học sinh thường xoa cả bàn tay xuống đất, báng súng chạm xuống đất.
8


Cách sửa:
Tập cho học sinh biết tự hô khẩu lệnh, làm như vậy sẻ tạo được thói quen và
học sinh có trách nhiệm với động tác của mình khi thực hiện.
Phân chia từng nhóm tập, chia nhỏ động tác hướng dẫn học sinh tập luyện.
2.3.4. Khắc phục sai sót động tác lê:
Gồm có:
- Hình ảnh lê cao[6].

- Hình ảnh lê thấp [6].

9


Động tác lê thường vận dụng khi gần địch, cần thu hệp mục tiêu, nơi địa hình,

địa vật che khuất, che đỡ cao ngang tầm người ngồi, động tác cần nhẹ nhàng, thận
trọng.
Những điểm mà HS mắc sai sót là:
Sai:
Tư thế chuẩn bị đa số học sinh ngồi không đúng tư thế, đù trái không vuông
góc với hướng tiến, chân phải thì co lại.
Khi tiến học sinh không dùng sức của chân và tay để nâng người lên mà kéo lê
chậm đất, mắt không quan sát hướng địch.
Cách sửa: Giáo viên trực tiếp gọi những em mắc sai sót lại 1 nơi để điều chỉnh cho
các em tập thành nhóm. Thực hiện làm những động tác được giáo viên phân chia động
tác hợp lí.
2.3.5. Khắc phục sai sót động tác trườn:

10


Gồm có:
- Hình ảnh trườn ở địa hình bằng phẳng [6].
- Hình ảnh trườn ở địa hình mấp mô [6].
Trườn thường được vận dụng ở nơi gần địch, để dò, gỡ mìn, chui qua hàng rào
của địch, hoặc khi cần vượt qua địa hình bằng phẳng, nơi vật che khuất, che đỡ cao
ngang tầm người nằm.
Sai:
Tư thế chuẩn bị thân người nằm không đúng tư thế, đặt súng không đúng
thường xa thân người hoặc qua đầu, hộp tiếp đạn quay vào trong, hai tay của học sinh
không đặt dưới cằm, thường xa hơn đặt vào phía trên, hai mũi bàn chân chìa sang 2
bên, không khếp lại.
Khi tiến hai tay đưa về trước ngắn.
Cách sửa:
Tại chổ tập nhiều lần, bước đầu làm chậm, sau đó làm nhanh dần, chú ý tập hai

mũi bàn chân, 2 tay đúng tư thế.
2.3.6. Khắc phục sai sót động tác vọt tiến
Gồm có:
- Động tác vọt tiến ở tư thế cao
- Động tác vọt tiến ở tư thế thấp
- Động tác vọt tiến vận dụng
11


Vọt tiến thường vận dụng khi vượt qua địa hình trống trải, khi địch tậm ngừng
hỏa lực. Vọt tiến được thực hiện ở các tư thế đứn, quỳ, nằm...
Sai:
Học sinh khi thực hiện các tư thế chuyển từ nằm, bò, trườn thành tư thế vọt tiến
còn sai sót như bước chân dài quá không vững được thân trên củ người, cười đùa khi
thự hiện động tác.
Cách sửa:
Trong khi tập luyện GV luôn nhắc nhở hoặc gọi những HS còn sai sót nhiều lên
để điều chỉnh, khi tập GV cho tập chậm với những động tác chuyển vị trí chân phù
hợp với độ dài của bước, trọng tâm vững vàng khi làm động tác vọt tiến.
Các tư thế vận động trên chiến trường rất là khó yêu cầu HS phải tập trung lắng
nghe, quan sát thì mới tránh được những sai sót cơ bản vì vậy khi chọn 6 nội dung để
giới thiệu tôi đã nghiên cứu và quan sát học sinh tập luyện rất kĩ lưỡng, tôi đã tìm tòi
và sử lí những sai sót của học sinh, có những trường hợp rất khó để sửa sai vì cấu tạo
xương của các em gặp 1 chút vấn đề, hay những trường hợp bị gãy tay, rất khó cho
điều chỉnh sửa sai.

2.4. Kết quả nghiên cứu
Sau một thời gian quan sát và sửa sai cho học sinh khi dạy môn giáo dục quốc
phòng ở trường THPT Nguyễn Xuân Nguyên, tôi đã thấy được những kết quả khả
quan, đặc biệt ở các lớp tôi trực tiếp giảng dạy

* Có những bài tập học sinh nam mắc sai sót ít hơn nữ và ngược lại.
* Khi sửa lần 1số lượng học sinh nam lĩnh hội và tiếp thu kiến thức nhanh hơn học
sinh nữ.
* Khi sửa lần hai đa số học sinh đều nắm được động tác cơ bản, trong đó một số học
sinh do cấu tạo về xương, cơ ...nên tiếp thu, thực hiện động tác có khó khăn.
12


Ví dụ ở lớp 12C7 tổng số 45 trong đó: Nam 16 , Nữ 29
Số lượng

TT
1
2
3
4
5
6

Nội dung
Động tác đi khom
Động tác chạy khom
Động tác bò cao
Động tác lê
Động tác trườn
Động tác vọt tiến
III. Kết luận kiến nghị

HS sai

Nam
9
7
5
3
12
11

Nữ
10
14
13
9
17
15

Sửa lần 1

Sửa lần 2

Nam
4
5
4
1
6
5

Nam
5

2
1
1
4
4

Nữ
4
8
6
6
8
7

Còn lại

Nữ Nam Nữ
5
0
1
6
0
0
7
0
0
1
1
2
6

2
3
7
2
1

Ghi chú
Sửa nhiều lần

Sửa nhiều lần
Sửa nhiều lần
Sửa nhiều lần

3.1. Kết luận
Luyện tập nội dung các tư thế động tác cơ bản vận động trên chiến trường là
nội dung xây dựng Quân đội chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại. Mặc dù vậy
trong những năm vừa qua, công tác giảng dạy và học tập, rèn luyện kỉ năng vận động
còn hạn chế, kết quả không cao, còn một số ít học sinh thực hiện còn sai sót những
động tác cơ bản trong vận động khi học luyện tập.
Căn cứ vào tình hình thực tiễn của trường THPT Nguyễn Xuân Nguyên tôi đã
nghiên cứu và mạnh dạn đưa vào áp dụng nội dung này và có kết quả tốt.
Trên đây là những kinh nghiệm của tôi đã được rút ra từ thực tế trong quá trình
giảng dạy và nghiên cứu.
3.2. Kiến nghị
3.2.1 Đối với ban giám hiệu:
- Tạo nhiều điệu kiện hơn để giáo viên dạy môn giáo dục quốc phòng và học sinh có
được những tài liệu tham khảo, tranh ảnh về nội dung các tư thế vận động trong chiến
trường.
3.2.2 Đối với giáo viên giảng dạy môn giáo dục quốc phòng:
- Quan sát nhắc nhở, chỉ bảo các em khi thực hiện động tác.

- Quan sát nhắc nhở, chỉ bảo các em không phải 1 hay 2 lần mà nên có sự kiên trì.
13


Tài liệu tham khảo
[1]. Lý luận dạy học môn GDQP (Trường Đại học Vinh)
[2]. Giáo dục học 2(Trường Đại học Vinh)
[3]. Sinh lý học ( Khoa GDQP Trường Đại học Vinh)
[4]. Sách giáo viên 12 ( theo chương trình mới)
[5]. Tài liệu bồi dưỡng giáo viên thực hiện chương trình, sách giáo khoa lớp 10. năm
2007.
[6]. Sách giáo dục Quốc phòng – An ninh lớp 12

14


XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thanh Hóa, ngày 30 tháng 5 năm 2017
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của tôi
viết, không sao chép nội dung của
người khác

Nguyễn Trung Chính

15