Một số kinh nghiệm dạy tốt bài 4 bài toán và thuật toán môn tin học 10 ở trường THPT lê lợi

Một số kinh nghiệm dạy tốt “Bài 4 - Bài toán và thuật toán”
Môn Tin học 10 ở trường THPT Lê Lợi
I. Ý nghĩa đề tài.
- Việc thiết kế bài giảng nhằm bồi dưỡng cho học sinh năng lực ham
muốn học hỏi, tư duy sáng tạo, năng lực tự giải quyết vấn đề, rèn luyện và
phát triển năng lực tự học sáng tạo, nghiên cứu, nghĩ và làm việc một cách tự
chủ, …
- Xuất phát từ thực tiễn giảng dạy tại trường THPT Lê Lợi tôi thấy
rằng, để đạt hiệu quả cao trong mỗi tiết học cần có cách thiết kế bài giảng cho
phù hợp với nội dung kiến thức; phương pháp, phương tiện dạy học phải phù
hợp với từng đối tượng học sinh.
II. Thực trạng của đề tài.
Trước khi thực hiện đề tài, tôi đã khảo sát các lớp 10A7, 10A10 tôi
đang trực tiếp giảng dạy thông qua giờ dạy, tiết bài tập và kiểm tra. Khi tổng
hợp tôi thu được kết quả như sau:
Mức độ nhận biết thuật
toán

Trước khi thực hiện chuyên đề
Số hs

Tỷ lệ (%)

Chưa biết

78/88

88.6

Biết

10/88

11.4

Hiểu

7/88

8

Vận dụng

5/88

5.7

III. Những điều kiện cụ thể khi thực hiện đề tài ở trường THPT Lê Lợi.
1. Thuận lợi:
- Đội nghũ giáo viên đảm bảo về số lượng, được đào tạo chính qui.
- Học sinh có tinh thần ham học hỏi, yêu thích công nghệ thông tin.
2. Khó khăn:
- Cơ sở vật chất chưa đảm bảo cho nhu cầu học tập của học sinh. Máy
chiếu ở các phòng học thiếu, máy tính chưa đảm bảo nhu cầu thực hành của
học sinh

1


- Đa số học sinh làn đầu được tiếp cận bộ môn tin học nên những hiểu
biết về môn học còn nhiều hạn chế và việc học tập vẫn còn mang tính thụ

động.
3. Nhiệm vụ của đề tài
Đưa ra vấn đề thực hiện ví dụ minh họa kiểm tra tính nguyên tố của số
nguyên dương N ở Bài 4 – Bài toán và Thuật toán Tin học 10 đễ học sinh
quan sát qua đó nắm vững thuật toán. Từ đó hình thành ở học sinh kỷ năng
phân tích, xử lý các vấn đề lặp trong quá trình thực hiện thuật toán. Qua đó
nắm vững thuật toán hơn.
4. Đối tượng thực hiện đề tài
- Học sinh lớp 10A7, 10A10 trường THPT Lê Lợi, Thọ Xuân.
- Sử dụng các ví dụ để thực hiện thuật toán.
5. Phương pháp thực hiện
- Kết hợp thực tiễn giáo dục ở trường THPT Lê Lợi
- Tham khảo các tài liệu tin học 10 và tài liệu về sáng kiến kinh
nghiệm.
IV. Nội dung và giải pháp thực hiện.
1. Nội dung.
Xây dựng thuật toán cho bài toán kiểm tra tính nguyên tố của một số
nguyên dương N?:
Bài 1. Cho một số nguyên dương, kiểm tra xem số đó có phải là số
nguyên tố hay không?
Giáo viên đưa ra các câu hỏi sau:
Câu 1.Số nguyên tố là số như thế nào?
Học sinh trả lời là: là số chỉ có hai ước: 1 và chính nó.
Câu 2. Với bài toán trên, xác định input, output là gì?
Học sinh trả lời là:
Input: N là một số nguyên dương
Output: “N là số nguyên tố” hoặc “N không là số nguyên tố”
2

Câu 3. Em hãy nêu ý tưởng của bài toán trên?
Học sinh trả lời là:
Nếu N = 1 thì N không là số nguyên tố;
Nếu 1 < N < 4 thì N là số nguyên tố;
Nếu N >= 4 và không có ước số trong phạm vi từ 2 đến phần nguyên
căn bậc hai của N thì N là số nguyên tố.
Câu 4. Em hãy viết thuật toán của bài toán trên?
Học sinh viết:
Bước 1: Nhập số nguyên dương N;
Bước 2: Nếu N=1 Thì thông báo N không là nguyên tố rồi kết thúc;
Bước 3: Nếu N<4 thì thông báo N là nguyên tố rồi kết thúc;
Bước 4: i  2;
 N
Bước 5: Nếu i >   thì thông báo N là nguyên tố rồi kết thúc;

Bước 6: Nếu N chia hết cho i thì thông báo N không nguyên tố rồi kết
thúc;
Bước 7: i  i + 1 rồi quay lại bước 5;
Câu 5. Em hãy thực hiện thuật toán trên với N = 2:
Học sinh trả lời:
B1: N = 2
B2: N = 1 (S)
B3: N < 4 (Đ) => 2 là số nguyên tố.
Câu 6. Em hãy thực hiện thuật toán trên với N = 11?
Học sinh trả lời:
B1: N = 2
B2: N = 1 (S)

(11 = 1)

B3: N < 4 (S)

(11 < 4)

B4: I  2
 N
B5: I >   (S)

(2 > 3)
3


B6: N chia hết cho I (S) (11 chia hết cho 2)
B7: I  I + 1

(I = 3)

 N
B8: I >   (S)

(3 > 3)

N chia hết cho I (S)

(11 chia hết cho 3)

II+1

(I = 4)

 N
I >   (Đ)

(4 > 3)

=> 11 là số nguyên tố
Câu 7. Em hãy thực hiện thuật toán trên với N = 12?
Học sinh trả lời:
B1: N = 2
B2: N = 1 (S)

(12 = 1)

B3: N < 4 (S)

(12 < 4)

B4: I  2
 N
B5: I >   (S)

(2 > 3)

B6: N chia hết cho I (Đ) => 12 Không là số nguyên tố
2. Giải quyết vấn đề.
Trong quá trình thực hiện thuật toán, để kiểm tra tính nguyên tố của các
số cụ thể, các bước:
 N
I>  

N chia hết cho I
II+1
Được lập đi lập lại liên tục trong quá trình thực hiện. Vì vậy khi thực
hiện với các số khác nhau, giáo viên nhắc liên tục các bước lặp lại của thuật
toán thì học sinh dễ dàng nắm rõ và học thuộc thuật toán hơn.
3. Kết quả thu được.
Trong quá trình trao đổi, thảo luận, trình bày học sinh được thể hiện
khả năng vận dụng, hiểu biết của mình mặt khác dựa vào tính lặp của thuật
4


toán nên việc trả lời của các em trở nên dễ dàng hơn, nên các em tỏ ra hăng
hái trong việc giơ tay phát biểu tranh luận. Đồng thời tiết học trở nên sinh
động hơn và giáo viên không đóng vai trò là người xây dựng lý luận mà học
sinh là người chủ động để giải quyết các vấn đề.
V. Những kết quả cụ thể qua quá trình thực nghiệm.
Qua quá trình áp dụng vào giảng dạy tin học ở các lớp 10A7, 10A10.
So sánh với bảng tổng hợp trước đó đã thu được kết quả như sau:
Trước khi thực

Sau khi thực

hiện chuyên đề

hiện chuyên đề

Số Hs

Tỷ lệ

Số Hs

Chưa biết

78/88

88.6

0

0 Giảm:88.6%

Biết

10/88

11.4

88/88

100 Tăng: 89.6%

Hiểu

7/88

8

62/88

70.5 Tăng: 62.5%

Vận dụng

5/88

5.7

52/88

59.1 Tăng: 54.6%

Mức độ nhận biết
thuật toán

Tỷ lệ tăng,

Tỷ lệ

giảm

(Tỷ lệ phần trăm đã được làm tròn)

VI. Kết luận.
Tin học đóng vai trò rất quan trọng trong việc xây dựng các chương
trình ứng dụng để phục vụ cho cuộc sống. Nhờ sự phát triển của tin học mà
hiện nay hầu hết các lĩnh vực trong xã hội đã ứng dụng tin học để giải quyết
công viêc nhanh, hiệu quả và chính xác hơn. Hiện nay, tin học phổ biến trên
thế giới, được sử dụng trong lĩnh vực giảng dạy. Trong quá trình giảng dạy
các thầy cô có thể đưa ra các vấn đề nho nhỏ trong tin học đời sống…để các

em có thể chứng tỏ được khả năng của mình làm cho học sinh yêu thích môn
học, ham học hỏi và tìm tòi sáng tạo.
Kết quả nhiều em đã vận dụng được câu lệnh lặp để giải các bài toán
lặp do giáo viên đặt ra.
VII. Tài liệu tham khảo.
1. Một số trang wep:


5





2. Sách giáo khoa Tin học 10.
3. Sách bài tập Tin học 10.
4. Sách giáo viên Tin học 10.
5. Tài liệu bồi dưỡng giáo viên Tin học 10.
Thọ Xuân, ngày 27 tháng 05 năm 2018
Người viết

Lê Đăng Duy

6


MỤC LỤC
Trang
I. Ý nghĩa đề tài

1

II. Thực trạng của đề tài

1

III. Những điều kiện cụ thể khi thực hiện đề tài ở trường THPT Lê Lợi

1

IV. Nội dung và giải pháp thực hiện

2, 3, 4

V. Những kết quả cụ thể qua quá trình thực hiện

5

VI. Kết luận

6

VII. Tài liệu tham khảo

7

7