Quản trị dòng tiền và thành quả tài chính của các công ty niêm yết việt nam

B
TR

NG

GIÁO D C VÀ ÀO T O
I H C KINH T TP. H

CHÍ MINH

HU NH TH CHÀM

QU N TR DÒNG TI N VÀ THÀNH QU TÀI CHÍNH
C A CÁC CÔNG TY NIÊM Y T VI T NAM

LU N V N TH C S KINH T

TP. H Chí Minh – N m 2019


D C VÀ ÀO T O
TR

NG

I H C KINH T TP. H

CHÍ MINH

HU NH TH CHÀM

QU N TR DÒNG TI N VÀ THÀNH QU TÀI CHÍNH
C A CÁC CÔNG TY NIÊM Y T VI T NAM

Chuyên ngành: Tài chính-Ngân hàng
Mã s : 8340201

LU N V N TH C S KINH T

NG

IH

NG D N KHOA H C:

TS. NGUY N TH UYÊN UYÊN

TP. H Chí Minh – N m 2019


i
L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan Lu n v n Th c s kinh t “Qu n tr dòng ti n và thành qu tài
chính c a các công ty niêm y t Vi t Nam” là công trình nghiên c u c a riêng tôi v i s
h

ng d n c a TS.Nguy n Th Uyên Uyên.
Các s li u và tài li u trong Lu n v n là trung th c và ch a h đ

c công nh n

trong b t k công trình nghiên c u nào. T t c nh ng k th a và tham kh o đ u đ

c

trích d n và tham chi u đ y đ .Tôi s ch u trách nhi m v nh ng n i dung tôi trình bày
trong Lu n v n này.
TP.HCM, ngày 19 tháng 06 n m 2019
Tác gi

Hu nh Th Chàm


ii
M CL C
TRANG BÌA
L I CAM OAN
M CL C
DANH M C T

VI T T T

DANH M C B NG
DANH M C HÌNH
TÓM T T
ABSTRACT
CH

NG 1. GI I THI U

TÀI .............................................................................. 1

1.1.

Lý do ch n đ tài .................................................................................................... 1

1.2.

M c tiêu ậ Câu h i nghiên c u ............................................................................. 2

1.3.

D li u vƠ ph

1.4.

K t c u bài nghiên c u .......................................................................................... 3

ng pháp nghiên c u .................................................................... 3

CH

NG 2. KHUNG LÝ THUY T VÀ T NG QUAN CÁC NGHIÊN C U

TR

C ÂY ................................................................................................................... 4

2.1.

Khung lý thuy t v qu n tr dòng ti n ................................................................. 4

2.1.1.

Qu n tr dòng ti n – S c n thi t ph i qu n tr dòng ti n hi u qu ................... 4

2.1.2.

Các th

c đo đánh giá tính hi u qu trong ho t đ ng qu n tr dòng ti n c a

doanh nghi p ................................................................................................................... 4
2.1.2.1. K thu ti n kho n ph i thu ............................................................................. 5
2.1.2.2. K t n kho bình quân ..................................................................................... 5
2.1.2.3. K ph i tr ng

i bán .................................................................................... 6

2.1.2.4. Vòng quay chuy n đ i ti n m t ..................................................................... 6
2.2.
CH

T ng quan các k t qu nghiên c u tr
NG 3. PH

c đơy ..................................................... 7

NG PHỄP NGHIểN C U ......................................................... 17

3.1.

D li u và m u nghiên c u.................................................................................. 17

3.2.

Ph

ng pháp nghiên c u..................................................................................... 18


iii
3.2.1.

Mô t bi n và các gi thuy t nghiên c u có liên quan .................................... 18

3.2.1.1. Bi n đ c l p và các gi thuy t nghiên c u có liên quan .............................. 18
3.2.1.2. Bi n ki m soát.............................................................................................. 22
3.2.1.3. Bi n ph thu c ............................................................................................. 23
3.2.2.

Mô hình nghiên c u ........................................................................................ 23

3.2.3.

Ph

3.2.4.

Trình t nghiên c u ......................................................................................... 26

ng pháp

cl

ng .................................................................................. 24

CH

NG 4. K T QU NGHIÊN C U..................................................................... 27

4.1.

Mô t th ng kê ...................................................................................................... 27

4.2.

K t qu h i quy .................................................................................................... 28

CH

NG 5. K T LU N ............................................................................................. 37

5.1.

K t lu n ................................................................................................................. 37

5.2. H n ch c a bài nghiên c u vƠ h

ng nghiên c u ti p theo .............................. 38

TÀI LI U THAM KH O ............................................................................................. 40
PH L C ........................................................................................................................ 44
PH L C 1: MÔ T TH NG KÊ .............................................................................. 44
PH L C 2: .................................................................................................................... 45


iv

DANH M C CÁC T
T vi t t t

VI T T T

Tên vi t t t đ y đ b ng

Tên vi t t t đ y đ b ng ti ng

ti ng Anh

Vi t

Analysis of Variance

Ph

CCC

Cash Conversion Cycle

Vòng quay chuy n đ i ti n m t

DIO

Days of Inventory
Outstanding

K l u kho hàng t n kho

DPO

Days of Payable Outstanding

K ph i tr ng

DSO

Days of Sales Outstanding

K thu ti n kho n ph i thu

Generalized Estinating
Equations

Ph ng pháp
t ng quát

HNX

Ha Noi Stock Exchange

S giao d ch ch ng khoán Hà N i

HSX

Ho Chi Minh Stock Exchange

OCC

Operating Cash Conversion

OLS

Ordinary Least Square

ROA

Return On Asset

ANOVA

GEE

ng pháp phân tích ph

ng sai

i bán

cl

ng hàm s

S giao d ch ch ng khoán TP H
Chí Minh
Vòng quay ti n m t ho t đ ng
Ph

ng pháp bình ph

ng nh

nh t
Kh n ng sinh l i c a tài s n


v
DANH M C B NG
B ng 3.1: Các th

c đo và k v ng d u………………………………….…………....22

B ng 4.1. Mô t th ng kê………………………………………………………………28
B ng 4.2. K t qu h i quy mô hình 1………………………………………… . ..........29
B ng 4.3. K t qu h i quy mô hình 2 và mô hình 3……………………………….......29
B ng 4.4. Ki m đ nh Granger Causality gi a các bi n Tobin’Q, DSO và …………....34
DPO chi u XY……………………………………………………………………....34
B ng 4.5. Ki m đ nh Granger Causality gi a các bi n Tobin’Q, DSO và ………..….35
DPO chi u YX………………………………………………………………............36
B ng 4.6. Ki m đ nh Granger Causality gi a các bi n Tobin’Q, CCC và…………....36
OCC chi u XY………………………………………………………………….…..36

B ng 4.7. Ki m đ nh Granger Causality gi a các bi n Tobin’Q, CCC và…….............36
OCC chi u YX……………………………………………………………………...37


vi
DANH M C HÌNH V
Hình 5.1: Chu k luân chuy n ti n c a doanh nghi p………………………………….5


vii
TÓM T T
V i m u quan sát 255 công ty c ph n niêm y t t i S giao d ch ch ng khoán
TP.HCM và S giao d ch ch ng khoán Hà N i giai đo n t n m 2007 đ n n m 2018, bài
nghiên c u này th c hi n ki m đ nh m i quan h gi a các th

c đo đánh giá hi u qu

dòng ti n và thành qu c a các doanh nghi p Vi t Nam. Thông qua vi c s d ng ph

ng

pháp GEE (Generalized Estimating Equations) và ki m đ nh nhân qu Granger, k t qu
nghiên c u cho th y k thu ti n khách hàng có t
công ty trong khi k tr ti n ng

i bán l i có t

ng quan âm v i thành qu c a các

ng quan d

ng.

i u này hàm ý r ng,

khi công ty rút ng n th i gian thu ti n c a khách hàng và kéo dài th i gian ph i tr ng
bán s giúp công ty c i thi n đ
h i t ng tr

i

c tính thanh kho n, cho phép công ty đ u t vào các c

ng kinh doanh m i, t đó gia t ng thành qu cho công ty. Ngoài ra, đi m

m i c a bài nghiên c u này là th c hi n ki m đ nh tính đ ng trong tác đ ng c a qu n tr
dòng ti n đ n thành qu c a các công ty v i k t qu nghiên c u cho th y, qu n tr kho n
ph i thu và kho n ph i tr

4 k tr

c và k hi n t i có nh h

ng đ n thành qu hi n

t i c a công ty.
Bên c nh đó, ki m đ nh nhân qu Granger cho th y vòng quay chuy n đ i ti n
m t c ng nh vòng quay ti n m t ho t đ ng có m i quan h nhân qu v i thành qu c a
doanh nghi p. K t qu này cho th y r ng khi công ty qu n tr dòng ti n hi u qu s giúp
c i thi n thành qu c a doanh nghi p và khi công ty có thành qu t t s có tác đ ng tích

c c tr l i cho ho t đ ng qu n tr dòng ti n c a công ty.
T khóa: Thành qu c a doanh nghi p, K thu ti n kho n ph i thu, K l u kho
hàng t n kho, K ph i tr ng
m t ho t đ ng.

i bán, Vòng quay chuy n đ i ti n m t, Vòng quay ti n


viii
ABSTRACT
With the sample of 255 companies listed on the Ho Chi Minh City Stock
Exchange and the Hanoi Stock Exchange between 2007 and 2018, this study examines
the relationship between cash flow management and financial performance. Through the
use of GEE (Generalized Estimating Equations) and Granger causality tests, the results
show that the Days of sales outstanding is negatively correlated with the financial
performance, and the Days of Payables Outstanding is positively correlated with the
financial performance. This implies that when shorten Days of sales outstanding and
extend Days of Payables Outstanding help improve the liquidity of businesses, allowing
businesses to invest in new business growth opportunities. In addition, the new point of
this paper is to perform dynamic testing of the impact of cash flow management on the
financial performance and results show that the management of accounts receivable and
accounts payable in 4 previous and current periods affect the current performance of the
company. In addition, Granger causality test shows the cash conversion cycle as well as
operating cash flow with a causal relationship with the performance of the business. This
result shows that when effective cash flow management company will help improve the
performance of the business and when the company has good results, it will have a
positive impact on the cash flow management of the company.
Keywords: Financial performance, Days of sales outstanding, Days of Payables
Outstanding, Days of inventory on hand, Cash conversion cycle, Operating cash flow.

1

CH
1.1.

NG 1.

GI I THI U

TÀI

Lý do ch n đ tài
Chi n l

c qu n tr dòng ti n, trong đó có qu n tr v n luân chuy n d

i d ng thu

ti n t khách hàng, n m gi hàng t n kho và các kho n thanh toán ti n cho nhà cung c p
t lâu đã tr thành m t trong các chi n l

c tài chính quan tr ng trong ho t đ ng qu n

tr tài chính (Fisher, 1998; Quinn, 2011), giúp doanh nghi p nâng cao thành qu tài
chính c a công ty (Richards và Laughlin, 1980; Stewart, 1995). Vi c n m b t đ

c vai

trò và tác đ ng c a ho t đ ng qu n tr dòng ti n đ n thành qu tài chính công ty có th

giúp các nhà qu n lý doanh nghi p ho ch đ nh đ

c chi n l

c qu n tr dòng ti n t i u,

sao cho t i thi u hóa chi phí s d ng v n dùng đ tài tr cho ngu n v n luân chuy n,
c ng nh ph n ng m t cách linh ho t và nhanh chóng v i nh ng bi n đ ng c a th
tr

ng, giúp các doanh nghi p có th c i thi n tính thanh kho n, t đó c i thi n v th

c nh tranh c a mình trên th tr

ng thông qua vi c v n hành dòng ti n hi u qu (Moss

và Stine, 1993; Stewart, 1995; Christopher và Ryals, 1999; Brewer và Speh, 2000; Farris
và Hutchison, 2002, 2003).
Vi t Nam, theo s li u báo cáo trên c ng thông tin đ ng ký doanh nghi p qu c
gia thì ch trong 10 tháng c a n m 2018, s doanh nghi p đ ng ký t m ng ng kinh
doanh có th i h n c a c n
n m 2017; s l

c là 24.467 doanh nghi p, t ng 24,7% so v i cùng k c a

ng doanh nghi p ng ng ho t đ ng không đ ng ký ho c ch gi i th là

53.937 doanh nghi p, t ng 62,6%; s doanh nghi p hoàn t t th t c gi i th là 13.307
doanh nghi p, t ng 35,9%1, ph n l n là các công ty t nhân v a và nh , và g n đây c ng
b t đ u xu t hi n m t s công ty l n r i vào tình tr ng khó kh n và th m chí lâm vào

tình tr ng m t kh n ng thanh toán, ph i rút lui kh i th tr

ng. Môi tr

ng kinh t v

mô b t l i làm b c l hàng lo t đi m y u c a các doanh nghi p trong n

c; và ph i

ch ng m t trong nh ng h n ch ch y u đó là do các công ty qu n tr dòng ti n thi u bài
b n, m nh v s linh ho t nh ng l i y u v chi n l

c dài h n, t đó tác đ ng không ít

đ n thành qu tài chính doanh nghi p? M c dù qu n tr dòng ti n là m t ch đ không
1

Ngu n: C ng thông tin đ ng ký doanh nghi p qu c gia:


2
quá m i, đã có r t nhi u nghiên c u h c thu t tìm hi u m i quan h gi a qu n tr dòng
ti n và thành qu doanh nghi p; nh ng có th th y, vi c nâng cao hi u qu qu n tr công
ty trong đó có qu n tr dòng ti n v n là m t v n đ nh n đ

c nhi u s quan tâm đ c

bi t c a các nhà qu n lý doanh nghi p trên kh p th gi i nói chung và Vi t Nam nói
riêng. Qu n tr dòng ti n nh th nào đ c i thi n thành qu tài chính tr

c nh ng th

thách cam go c a n n kinh t v n còn là m t câu h i l n đ i v i các doanh nghi p, đ c
bi t là các doanh nghi p v a và nh . Vì v y, tác gi th c hi n bài nghiên c u ắQu n tr
dòng ti n và thành qu tài chính c a các công ty niêm y t Vi t Nam” cho Lu n v n
Th c S c a mình nh m cung c p chi ti t h n v d li u và b sung m t ph

ng pháp

nghiên c u m i – nghiên c u d a vào b n ch t đ ng c a dòng ti n, t c là xem xét nh ng
thay đ i theo chi u d c trong các th

c đo đánh giá hi u qu dòng ti n có tác đ ng nh

th nào đ n nh ng thay đ i trong thành qu tài chính doanh nghi p? Tác đ ng này x y
ra t c th i hay có m t đ tr v th i gian? T đó đ a ra m t s g i ý, khuy n ngh nh m
giúp các nhà qu n lý doanh nghi p Vi t Nam tìm đ

c chi n l

c qu n tr dòng ti n t i

u, gia t ng thành qu tài chính; c ng nh ph n ng m t cách linh ho t, nhanh chóng
v i nh ng bi n đ ng c a th tr

1.2.

ng.

M c tiêu ậ Câu h i nghiên c u
Bài nghiên c u này đ

c th c hi n nh m phân tích m i quan h gi a qu n tr

dòng ti n và thành qu tài chính c a các công ty niêm y t Vi t Nam.

đ tđ

cm c

tiêu nghiên c u này, tác gi t p trung làm rõ nh ng câu h i sau:
Th nh t, li u có t n t i m i quan h gi a qu n tr dòng ti n th hi n
th

t ng

c đo riêng l c a vòng quay chuy n đ i ti n m t và thành qu tài chính c a các công

ty niêm y t Vi t Nam hay không?
Th hai, li u có t n t i m i quan h gi a qu n tr dòng ti n th hi n

vòng quay

chuy n đ i ti n m t và thành qu tài chính c a các công ty niêm y t Vi t Nam hay
không?
Th ba, li u có t n t i m i quan h gi a qu n tr dòng ti n th hi n

vòng quay

ti n m t ho t đ ng và thành qu tài chính c a các công ty niêm y t Vi t Nam hay
không?


3

1.3.

D li u và ph

ng pháp nghiên c u

Bài nghiên c u s d ng m u d li u c a các công ty đ

c niêm y t t i S giao

d ch ch ng khoán TP. H Chí Minh và S giao d ch ch ng khoán Hà N i trong kho ng
th i gian nghiên c u t n m 2007 đ n n m 2018, không bao g m các công ty tài chính
và các công ty ho t đ ng trong l nh v c ti n ích công c ng.
Các tham s mô hình trong bài nghiên c u đ
cl

Hàm s

cl

ng s d ng ti n trình

ng t ng quát (GEE) c a Stata 13. Bên c nh đó, tác gi ti n hành các

ki m đ nh nhân qu Granger đ ki m ch ng chi u h
th c hi n đo l

c

ng tác đ ng c a các c p bi n và

ng tác đ ng biên đ d báo kh n ng c i thi n thành qu tài chính c a

doanh nghi p.

1.4.

K t c u bài nghiên c u
Bài nghiên c u g m có n m ch

ng đ

c trình bày theo m t b c c xuyên su t

nh sau:
Ch

ng 1 - Gi i thi u đ tài: Ch

c u, m c tiêu, các câu h i nghiên c u, ph
Ch

ng này tác gi trình bày rõ đ ng c nghiên
ng pháp nghiên c u và ý ngh a c a đ tài.

ng 2 - Khung lý thuy t và t ng quan các nghiên c u tr

c đây: Ch

ng

này trình bày khung lý thuy t v qu n tr dòng ti n, t ng quan các nghiên c u đây v
m i quan h gi a qu n tr dòng ti n và thành qu tài chính

nhi u qu c gia trên th gi i

v i các lo i hình doanh nghi p khác nhau, th i k nghiên c u khác nhau.
Ch
li u, ph

ng 3 - Ph

ng pháp nghiên c u: Trong ch

ng này, tác gi trình bày d

ng pháp nghiên c u, xây d ng mô hình h i quy và các bi n đ

c s d ng

trong mô hình, đ ng th i đ a ra các gi thuy t nghiên c u.
Ch

ng 4 - K t qu th c nghi m cho các công ty niêm y t Vi t Nam: Ch

ng

này s xem xét các k t qu c a quá trình nghiên c u: bao g m th ng kê mô t bi n, phân
tích các h s h i quy thu đ

c, phân tích nhân qu Granger c ng nh đo l

ng tác đ ng

biên.
Ch

ng 5 - K t lu n: Ch

ng cu i cùng đ a ra k t lu n cùng ng ý nghiên c u,

g i m m t s khuy n ngh cho các nhà qu n lý; trình bày h n ch c a đ tài và đ xu t
nh ng h

ng nghiên c u ti p theo.


4

CH

NG 2. KHUNG LÝ THUY T VÀ T NG QUAN CÁC
NGHIÊN C U TR

2.1.

C ÂY

Khung lý thuy t v qu n tr dòng ti n

2.1.1. Qu n tr dòng ti n ậ S c n thi t ph i qu n tr dòng ti n hi u qu
Qu n tr dòng ti n là m t trong nh ng chi n l

c then ch t trong ho t đ ng qu n

tr công ty. Qu n tr dòng ti n hi u qu s giúp công ty ch đ ng tr

c tình hình thi u

h t ti n m t, gi m s ph thu c c a công ty vào h th ng ngân hàng, ti t ki m chi phí tài
chính. Bên c nh đó, qu n tr dòng ti n hi u qu còn giúp cho công ty ch đ ng h n
trong vi c s d ng ngu n ti n m t d th a m t cách linh ho t, t đó c i thi n tính thanh
kho n và c i thi n v th c nh tranh cho công ty trên th tr

ng (Brewer và Speh, 2000;

Farris và Hutchison, 2002, 2003). Có th nói, qu n tr dòng ti n hi u qu không ch
h

ng đ n kh n ng sinh l i mà còn nh h
2.1.2.

Các th

nh

ng đ n v n đ s ng còn c a công ty.

c đo đánh giá tính hi u qu trong ho t đ ng qu n tr dòng

ti n c a doanh nghi p
Khi đánh giá hi u qu c a chi n l
v đo l

c qu n tr dòng ti n, có th s d ng các đ n

ng riêng l nh k thu ti n kho n ph i thu, k l u kho hàng t n kho, k thanh

toán các kho n ph i tr hay th

c đo t ng h p là vòng quay chuy n đ i ti n m t, đ

c

đ xu t b i Richard và Laughlin (1980).
Hình 2.1: Chu k luân chuy n ti n c a doanh nghi p

L ng và các kho n
chi phí b ng ti n khác

Nguyên li u tr c ti p

Bán thành ph m
N ph i thu

khách hàng

N ph i tr
nhà cung c p

Ti n m t

.

(Ngu n: sách Tài chính doanh nghi p hi n đ i.)


5
2.1.2.1.

K thu ti n kho n ph i thu

K thu ti n kho n ph i thu là kho n th i gian trung bình t khi doanh nghi p bán
hàng cho khách hàng cho đ n khi doanh nghi p nh n đ
đo này đ

c doanh thu b ng ti n. Th

c

c tính b ng cách l y kho n ph i thu cu i k chia cho doanh thu bình quân

m t ngày trong k . Theo đó, k thu ti n kho n ph i thu càng ng n, hay th i gian doanh
nghi p nh n thanh toán t khách hàng cho vi c phân ph i hàng hóa và d ch v càng
nhanh thì càng c i thi n đ

c tính thanh kho n cho doanh nghi p (Gallinger, 1997).

Ti n m t thu t khách hàng có th đ

c s d ng đ đ u t vào các ho t đ ng khác. Do

đó, các kho n thanh toán mà doanh nghi p nh n đ

c t khách hàng càng nhanh thì c

h i đ doanh nghi p theo đu i các ho t đ ng đ u t càng nhi u (Bauer, 2007).
Bên c nh đó, khi doanh nghi p n i l ng th i gian thu ti n thông qua vi c s d ng
tín d ng th

ng m i thì r i ro mà doanh nghi p ph i gánh ch u các kho n ph i thu t n

đ ng, không thu h i đ

c s có s gia t ng đáng k (Tsai, 2011). D a trên các y u t

này, lý thuy t v qu n tr dòng ti n cho r ng k thu ti n kho n ph i thu ng n h n s c i
thi n thành qu tài chính c a doanh nghi p (Stewart, 1995; Churchill và Mullins, 2001;
Farris và Hutchison, 2002, 2003). Tuy nhiên, vi c rút ng n th i gian thu ti n c a khách
hàng đ

c nhìn nh n là không thu n l i cho khách hàng, do đó các doanh nghi p th

ng

s d ng nh ng bi n pháp n l c rút ng n vòng quay kho n ph i thu mà không làm t n
h i đ n m i quan h v i khách hàng, nh là khách hàng có th đ

c nh n kho n chi t

kh u gi m giá n u khách hàng thanh toán s m (Moran, 2011). Nhi u nghiên c u tr
đây ng h quan đi m này, Wort và Zumwalt (1985) nh n th y ch

ng trình khuy n

khích thanh toán, t c m t công ty s n lòng ch p nh n doanh thu ít h n trong th
đ nh n đ

c

ng m i

c ti n nhanh h n, s c i thi n kh n ng thanh toán và gi m r i ro cho doanh

nghi p.
2.1.2.2.

K t n kho bình quân

Hàng t n kho là nh ng tài s n mà các doanh nghi p d tr đ k p th i cung c p
cho khách hàng, theo đó khi hàng t n kho s t gi m có th d n t i vi c doanh nghi p
không có kh n ng đáp ng đ y đ và k p th i nhu c u c a khách hàng. Tuy nhiên, khi
n m gi nhi u hàng t n kho, m t l

ng ti n m t c a doanh nghi p s b chôn trong hàng

6
t n kho, và doanh nghi p bu c ph i gánh ch u chi phí t n tr . Vì th , vi c gi m hàng t n
kho có th làm gi m chi phí n m gi và gi i phóng ti n m t, tái đ u t đ gia t ng doanh
s . Gi m đ u t vào hàng t n kho có c

u th và b t l i, nh ng nhi u b ng ch ng lý

thuy t cho r ng n m gi hàng t n kho ít h n th
thành qu

ng làm c i thi n tính thanh kho n và

tài chính doanh nghi p (Chen và c ng s , 2005; Swamidass, 2007;

Koumanakos, 2008; Capkun và c ng s , 2009). H n n a, có th th y m c đ hàng t n
kho quá d th a th

ng liên quan t i ho t đ ng bán hàng y u kém (Singhal, 2005). Vi c

qu n tr hàng t n kho có hi u qu hay không đ

c đo l

ng thông qua k l u kho hàng

t n kho. K l u kho là kho ng th i gian trung bình t lúc nguyên v t li u đ
cho t i khi đ

c mua vào

c chuy n hóa thành s n ph m cu i cùng và bán ra cho ng

i tiêu dùng.

Th i gian l u kho càng dài thì càng cho th y s y u kém trong khâu s n xu t và bán
hàng c a doanh nghi p vì có th hàng t n kho đã l i th i và không bán đ

c nên t n

đ ng trong th i gian dài, do đó ti n m t b chôn trong hàng t n kho không th thu h i
đ

c đ tái s n xu t kinh doanh.

2.1.2.3.

K ph i tr ng

K ph i tr ng

i bán

i bán là kho n th i gian trung bình k t khi mua nguyên v t li u

cho đ n khi thanh toán ti n cho nhà cung c p. Vi c m r ng k ph i tr m t cách hi u
qu s cho phép doanh nghi p chi m d ng ti n c a nhà cung c p lâu h n, k t qu là c i
thi n đ

c tính thanh kho n cho doanh nghi p.
Tuy nhiên, khi m t doanh nghi p trì hoãn thanh toán ti n cho ng

i bán, doanh

nghi p đã b qua các kho n chi t kh u khi thanh toán s m và d làm t n h i t i m i
quan h v i nhà cung c p (Fawcett và c ng s , 2010). Th i gian tr ti n cho nhà cung
c p dài h n c ng có th bu c các nhà cung c p c a doanh nghi p cung c p m c d ch v
th p h n (Timme và Wanberg, 2011). H n n a, tr n đúng h n c ng s ng n ng a đ

c

các hành đ ng ki n t ng t phía ch n và vì th s c i thi n hình nh công ty.
2.1.2.4.

Vòng quay chuy n đ i ti n m t

Vòng quay chuy n đ i ti n m t đo l

ng kho n th i gian ti n đ

c gi d

i d ng

các kho n ph i thu, các kho n ph i tr và hàng t n kho cho đ n khi tr l i hình thái ban


7
đ u là ti n m t (Shin và Sonen, 1998). Vòng quay chuy n đ i ti n m t là th

d ng trong vi c

c tính l

c đo h u

ng ti n m t mà doanh nghi p c n n m gi đ duy trì và phát

tri n ho t đ ng kinh doanh. M t doanh nghi p có vòng quay chuy n đ i ti n m t ng n
s c n ít ti n m t h n đ duy trì ho t đ ng và có th v n t ng tr
m c l i nhu n biên th p. Ng

hàng

ng trong khi ch bán

c l i, m t doanh nghi p cho dù có m c l i nhu n

biên cao nh ng v n ph i c n thêm các ngu n tài tr đ t ng tr

ng khi vòng quay

chuy n đ i ti n m t c a doanh nghi p đó quá dài. Nh v y, chu k chuy n đ i ti n m t
càng ng n hàm ý ho t đ ng qu n tr dòng ti n càng t t. Hay nói cách khác, hi u qu
qu n lý t t h n này liên quan đ n vi c doanh nghi p qu n tr t t các kho n ph i thu, rút
ng n k l u kho bình quân và k ph i tr ng

i bán đ

T ng quan các k t qu nghiên c u tr

2.2.

c kéo dài h n.

c đơy

Trong nh ng n m qua, tác đ ng c a qu n tr dòng ti n lên thành qu tài chính
doanh nghi p là ch đ chính c a r t nghi u nghiên c u c lý thuy t l n th c nghi m
các qu c gia khác nhau. Ph n l n các nghiên c u này đ u cung c p b ng ch ng cho
th y, doanh nghi p có th c i thi n thành qu tài chính b ng cách rút ng n vòng quay
chuy n đ i ti n m t. Nói cách khác, vi c gi m th i gian thu ti n các kho n ph i thu, rút
ng n th i gian l u kho và trì hoãn thanh toán ti n cho ng

i bán s giúp các công ty gia

t ng thành qu tài chính. Tuy nhiên, c ng có m t vài nghiên c u cho th y k t qu trái
ng

c, đó là khi rút ng n k ph i tr ng

i bán l i làm gia t ng thu nh p ho t đ ng

(Deloof, 2003; Garcia-Teruel và Martinez-Solano, 2007), hay chu k chuy n đ i ti n
m t dài h n đi cùng v i kh n ng sinh l i cao h n c a doanh nghi p (Gill và c ng s ,
2010).
Các nghiên c u tr

c đây th

ng s d ng th

c đo vòng quay chuy n đ i ti n

m t - CCC đ phân tích xem vi c rút ng n vòng quay này có nh h

ng tích c c hay tiêu

c c đ n kh n ng sinh l i c a doanh nghi p. Jimmy D. Moss và Bert Stine (1993), trong
bài nghiên c u “Cash conversion cycle and firm size: a study of retail firms” đã nh n
th y có m i quan h gi a vòng quay chuy n đ i ti n m t, quy mô và thành qu doanh
nghi p. D a trên l p lu n và phân tích c a mình, Jimmy D. Moss và Bert Stine (1993)
k t lu n r ng, vòng quay chuy n đ i ti n m t dài h n đ i v i các doanh nghi p có quy


8
mô nh và vòng quay chuy n đ i ti n m t có t

ng quan âm v i thành qu doanh

nghi p. Ng ý mà Jimmy D. Moss và Bert Stine (1993) mu n đ c p đ n

đây là, các

ch kinh doanh nh có th c i thi n dòng ti n c a doanh nghi p b ng cách rút ng n đ
dài vòng quay chuy n đ i ti n m t. S rút ng n này có th th c hi n b ng nh ng chi n
l

c nh thu h p ho t đ ng tín d ng th

ng m i, c t gi m s ngày l u kho, kéo dài th i

gian tr ti n cho nhà cung c p ho c có th áp d ng c ba.
Ng

c l i v i nh ng phát hi n trên, Shin và Sonen (1998) thông qua vi c s d ng

m u d li u g m 58,985 công ty trong giai đo n t n m 1975 đ n 1994 đã cho th y r ng
chu k chuy n đ i ti n m t và thu nh p ho t đ ng c a công ty có m i t
d

ng. Chu k chuy n đ i ti n m t đo l

ng kho n th i gian ti n đ

ng quan

c gi d

i d ng

các kho n ph i thu, kho n ph i tr và hàng t n kho cho đ n khi tr l i hình thái ban đ u
là ti n m t. Shin và Sonen (1998) th y r ng, công ty có th đ t đ

c doanh thu nhi u

h n v i m t chính sách tín d ng thoáng h n, t c làm t ng chu k chuy n đ i ti n m t.
Trong tình hu ng này, chu k chuy n đ i ti n m t dài h n s làm gia t ng kh n ng sinh
l i c a công ty. Lyroudi và c ng s (1999) thông qua nghiên c u m u g m các công ty
niêm y t trên sàn ch ng khoán London trong giai đo n 4 n m đã phát hi n đ

chuy n ti n m t có t

c k luân

ng quan âm v i lãi ròng, kh n ng sinh l i c a tài s n và kh

n ng sinh l i c a v n c ph n.
N m 2003, Marc Deloof trong bài nghiên c u “Does working capital
management affect profitability of Belgian firms?” đã s d ng m u d li u c a 1009
công ty phi tài chính l n

B trong giai đo n 1992-1996 và nh n th y có m i t

ng

quan âm gi a t ng thu nh p ho t đ ng v i s ngày ph i thu trung bình, s ngày t n kho
trung bình và s ngày ph i tr trung bình c a doanh nghi p. Chính vì v y, theo Marc
Deloof (2003), các nhà qu n lý có th gia t ng kh n ng sinh l i cho doanh nghi p, t đó
t o ra giá tr cho tài s n c a c đông b ng cách gi m s ngày ph i thu trung bình và s
ngày l u kho trung bình t i m c nh nh t có th .
Ti p theo đó, Lazaridis và Tryfonidis (2006) đã tìm ra m i t
ngh a th ng kê c a các th

ng quan âm và có ý

c đo đánh giá tình hình dòng ti n là chu k chuy n đ i ti n

m t, k t n kho và k ph i thu bình quân v i kh n ng sinh l i; riêng k ph i tr có

9
t

ng quan d

ng v i kh n ng sinh l i, đi u này cho th y r ng chi m d ng v n c a

nhà cung c p càng lâu thì càng có l i. Ng
t n kho

c l i, gia t ng s ngày thu ti n và t ng hàng

đ ng s d n đ n làm gi m kh n ng sinh l i. Cu i cùng, Lazaridis và

Tryfonidis (2006) nh n đ nh r ng, vi c duy trì các thành ph n dòng ti n

m tm ct i

u s làm t ng kh n ng sinh l i cho công ty.
Qu n tr dòng ti n hi u qu không ch đ c bi t quan tr ng v i các công ty có quy
mô l n mà còn là v n đ s ng còn đ i v i các công ty quy mô v a và nh . Vào n m
2007, trong bài nghiên c u “Effects of working capital management on SME
profitability”, Pedro Juan Garci’a - Teruel và Pedro Martı´nez - Solano đã tìm hi u và
cung c p b ng ch ng th c nghi m v tác đ ng c a qu n tr v n luân chuy n lên kh
n ng sinh l i cho m t m u g m 8872 công ty có quy mô nh và trung bình (SMEs)
Tây Ban Nha trong giai đo n 1996-2002. S d ng ph

ng pháp phân tích d li u b ng,

mô hình Tác đ ng ng u nhiên và mô hình Tác đ ng đi u ch nh, hai tác gi này đã cung

c p nh ng b ng ch ng cho th y qu n tr dòng ti n vào và ra m t cách hi u qu s góp
ph n vào vi c t o ra giá tr cho nh ng công ty v a và nh . C th , các SME có th gia
t ng kh n ng sinh l i c a mình thông qua vi c gi m s ngày ph i thu trung bình - DSO
và s ngày t n kho trung bình - DIO. Các phát hi n c a hai tác gi này đ xu t r ng, các
nhà qu n lý có th t o ra giá tr cho doanh nghi p b ng cách rút ng n s ngày t n kho và
s ngày ph i thu bình quân. Song song đó, SMEs ph i l u tâm h n đ n chu k chuy n
đ i ti n m t vì công ty c ng có th c i thi n t su t sinh l i b ng cách rút ng n CCC đ n
m c t i thi u có th . C ng trong th i gian này, Raheman và Nasr (2007) đã ch ng minh
r ng có t n t i m i t

ng quan âm gi a kh n ng sinh l i và vòng quay chuy n đ i ti n

m t thông qua phân tích h i quy d a trên d li u m u g m 94 công ty niêm y t trên sàn
ch ng khoán Karachi trong giai đo n 6 n m t 1999 đ n 2004. Raheman và Nasr (2007)
cho r ng các nhà qu n lý có th t o ra giá tr t i u cho các c đông b ng cách gi m
vòng quay chuy n đ i ti n m t đ n m c th p nh t có th . Bên c nh đó, Raheman và
Nasr (2007) còn tìm ra b ng ch ng cho th y t n t i m i t
n ng sinh l i v i quy mô và tính thanh kho n c a công ty.

ng quan d

ng gi a kh


10
Amarjit Gill, Nahum Biger và Neil Mathur (2009) ti p t c m r ng nh ng phát
hi n tr

c đó liên quan t i m i quan h gi a các ch tiêu đánh giá tình hình qu n tr

dòng ti n và kh n ng sinh l i c a doanh nghi p. Các tác gi đã d a trên k t qu c a mô
hình h i quy Bình ph

ng bé nh t có tr ng s đ ch ra m i t

ph i thu bình quân - DSO và kh n ng sinh l i, m i t

ng quan âm gi a s ngày

ng quan d

ng gi a vòng quay

chuy n đ i ti n m t - CCC và kh n ng sinh l i c a doanh nghi p. T đó, Amarjit Gill,
Nahum Biger và Neil Mathur (2009) đ xu t r ng, ban qu n tr công ty có th t o ra giá
tr cho các c đông c a mình b ng cách v n hành chính xác vòng quay chuy n đ i ti n
m t - CCC và gi các kho n ph i thu
tra tác đ ng c a các th

m t m c t i u. Mathuva (2009) c ng đã ki m

c đo đánh giá tính hi u qu trong qu n tr dòng ti n đ n thu

nh p ho t đ ng d a vào m u g m 30 công ty đ

c niêm y t t i th tr

ng ch ng khoán

Nairobi giai đo n 1993 – 2008. Các đi m chính trong k t qu nghiên c u c a Mathuva

(2009) là: t n t i m i t

ng quan âm gi a k thu ti n bình quân và m c sinh l i c a

doanh nghi p. Trong khi đó, s ngày t n kho bình quân và k tr ti n bình quân l i có
m it

ng quan d

ng v i kh n ng sinh l i.

i u này có ngh a là, đ c i thi n thành

qu tài chính, doanh nghi p c n áp d ng chính sách tín d ng th

ng m i th t ch t, qu n

tr hi u qu các kho n ph i thu, c t gi m s ngày ph i thu c a khách hàng xu ng m c
th p nh t có th . Bên c nh đó, doanh nghi p c n gia t ng d tr hàng t n kho đ k p th i
đáp ng nhu c u c a khách hàng c ng nh t n d ng kho n ti n trì hoãn tr cho nhà cung
c p nh ngu n v n tài tr ng n h n. C ng trong n m 2009, khi nghiên c u các công ty
Nh t B n trong giai đo n 1990-2004, Nobanee và AlHajjara cho th y các nhà qu n lý có
th gia t ng thành qu công ty b ng cách c t gi m vòng quay chuy n đ i ti n m t, rút
ng n k thu ti n kho n ph i thu, k l u kho hàng t n kho và kéo dài k ph i tr ng
bán. Thêm vào đó, Uyar (2009) c ng đã tìm ra m i t

i

ng quan âm có ý ngh a th ng kê

gi a vòng quay chuy n đ i ti n m t và kh n ng sinh l i c a tài s n (ROA). Thông qua
phân tích ANOVA và t

ng quan Pearson, v i d li u nghiên c u g m các công ty trên

sàn ch ng khoán Istanbul (ISE) vào n m 2007, Uyar (2009) ch ra r ng, nh ng công ty
v i vòng quay chuy n đ i ti n m t th p h n thì d
nh ng công ty có vòng quay ti n m t dài h n.

ng nh có tính sinh l i h n so v i


11
Sau đó, Dong (2010) khi nghiên c u cho m u các công ty

Vi t Nam t 2006

đ n 2008 c ng tr ng ra b ng ch ng r ng, đ gia t ng m c sinh l i thì các công ty c n
ph i gi m s ngày ph i thu và s ngày t n kho xu ng m c th p nh t. Bên c nh đó, vi c
k ph i tr bình quân có t

ng quan âm v i kh n ng sinh l i c a công ty c ng cho th y,

vi c thanh toán nhanh cho nhà cung c p c ng s giúp công ty t n d ng đ

c các m c giá

th p hay chi t kh u khi tr ti n ngay; h n n a lòng tin v i nhà cung c p c ng s đ
c ng c , t đó thi t l p đ
quá trình kinh doanh đ

c

c m i quan h dài h n gi a công ty và nhà cung c p, giúp

c liên t c, l i th th

ng m i t ng khi công ty có chính sách tr

ti n s m ho c đúng h n. M t khác công ty không t n nhi u chi phí đ qu n lý nh ng
kho n ph i tr quá h n. Nh ng y u t trên góp ph n làm gi m chi phí, thi t l p lòng tin
và m i quan h dài h n v i nhà cung c p, tránh đ

c gián đo n kinh doanh t đó làm gia

t ng kh n ng sinh l i c a công ty. Karaduman và c ng s c ng thu đ
t

c nh ng k t qu

ng t khi nghiên c u cho m u d li u g m 140 công ty phi tài chính đ

c niêm y t

trên ISE trong giai đo n t 2005 đ n 2008. Theo đó, kh n ng sinh l i trên tài s n c a
công ty có th gia t ng b ng cách rút ng n k thu ti n bình quân, k ph i tr bình quân
và k l u kho hàng t n kho.

c bi t, gi m vòng quay chuy n đ i ti n m t s đóng góp

tích c c lên kh n ng sinh l i trên tài s n c a công ty. Ngoài ra, quy mô và t l n c a
công ty c ng có nh h

ng t

ng đ i đ n kh n ng sinh l i. Trong khi đó, Gill, Biger và

Mathur (2010) nghiên c u m u g m 88 công ty
2005-2007 phát hi n r ng, có t n t i m i t

New York trong kho ng th i gian

ng quan âm gi a l i nhu n và s ngày ph i

thu. Vì v y công ty c n phát tri n các chi n l

c tín d ng hi u qu nh m thu h i các

kho n n đúng h n.
N m 2011, hàng lo t nghiên c u liên quan đ n ch đ này đã đ

c th c hi n, b

sung thêm nhi u b ng ch ng cho th y tác đ ng c a qu n tr dòng ti n hi u qu lên thành
qu công ty. Trong bài nghiên c u “Cash Conversion Cycle Management in Small
Firms: Relationships with Liquidity, Invested Capital, and Firm Performance”, Jay J.
Ebben và Alec C. Johnson đã tìm hi u m i quan h gi a vòng quay chuy n đ i ti n m t
v i tính thanh kho n, v n đ u t và thành qu cho nh ng doanh nghi p có quy mô nh .
Thông qua h i quy d li u tài chính hàng n m c a 879 công ty s n xu t nh và 833 công

12
U.S, hai tác gi đã nh n th y m i t

ty bán l nh

ng quan đáng k gi a vòng quay

chuy n đ i ti n m t - CCC v i c ba bi n này. Nh ng doanh nghi p v i vòng quay
chuy n đ i ti n m t ng n h n thì thanh kho n h n, c n ít ngu n tài tr bên ngoài h n và
có kh n ng sinh l i cao h n. Chính vì v y, CCC là m t công c qu n tr quan tr ng mà
các ch s h u hay các nhà qu n lý kinh doanh nh nên hi u bi t và giám sát th
xuyên. Các doanh nghi p thanh kho n th p hay có thành qu d

ng

i m c có th c i thi n

v th c a mình b ng cách l u tâm nhi u h n t i vòng quay chuy n đ i ti n m t - CCC
và tìm cách thu đ

c các kho n thanh toán c a khách hàng nhanh h n, c ng nh là rút

ng n th i gian t n kho c a mình. C ng trong n m này, Nobanee cùng c ng s (2011) đã
s d ng d li u c a 2123 công ty phi tài chính Nh t B n đ nghiên c u và k t lu n r ng,
nhà qu n tr có th t ng l i nhu n thông qua gi m đ dài c a k luân chuy n ti n m t.
Khác v i k t qu c a nh ng nghiên c u trên, Sharma và Kumar (2011) thông qua phân
tích d li u c a 263 công ty phi tài chính
Bombay t 2002 đ n 2008; b ng ph
t

ng quan d

niêm y t trên sàn ch ng khoán

ng pháp h i quy đa nhân t OLS đã tìm th y m i

ng gi a vòng quay chuy n đ i ti n m t và kh n ng sinh l i. i u này có

ngh a là khi các công ty

n

gia t ng vòng quay chuy n đ i ti n m t, kh n ng sinh

l i có th cao h n. Các tác gi suy lu n r ng,
công ty d

n

n

là th tr

ng đang phát tri n, các

ng nh có l i nhi u h n khi m r ng chính sách bán ch u, do đó có nhi u

khách hàng h n, nhi u doanh thu h n, và d n t i nhi u l i nhu n h n. Thêm vào đó,
Garcia cùng c ng s (2010) c ng đã cho th y m i t

quân, k luân chuy n hàng t n kho, k ph i tr ng

ng quan âm gi a k thu ti n bình
i bán và vòng quay chuy n đ i ti n

m t v i kh n ng sinh l i c a công ty. Thông qua nghiên c u 2974 công ty phi tài chính
niêm y t trên 11 th tr

ng ch ng khoán Châu Âu trong giai đo n 12 n m 1998-2009,

các tác gi cho r ng các công ty có th gia t ng kh n ng sinh l i c a mình thông qua
vi c gi m vòng quay chuy n đ i ti n m t.
n n m 2012, Ebrahim Mansoori đã s d ng

cl

ng OLS g p và Hi u ng

c đ nh cho m u các công ty Singapore giai đo n 2004-2011 trong bài vi t “The effect
of working capital management on firm’s profitability: evidence from Singapore”. K t
qu phân tích ngành công nghi p v

nh h

ng c a khu v c kinh t đ n m i quan h


13
gi a qu n tr dòng ti n và kh n ng sinh l i c a công ty cho th y, t t c các thành ph n
c a chu k chuy n đ i ti n m t là s ngày ph i thu, s ngày t n kho và s ngày ph i tr

có m i t

ng quan âm v i kh n ng sinh l i. T h i quy OLS, Ebrahim Mansoori

(2012) tìm th y m i t

ng quan âm gi a chu k chuy n đ i ti n m t và kh n ng sinh

l i c a tài s n trong l nh v c Xây d ng và V t li u, ngành
cl

ng Hi u ng c đ nh, m i t

n ng sinh l i c a tài s n c ng đã đ

i n t . Ngoài ra, d a trên

ng quan âm gi a chu k chuy n đ i ti n m t và kh
c tìm th y trong các l nh v c

i n t , K thu t

công nghi p và Công ngh ph n c ng. Nh ng k t qu này cho th y ngành công nghi p
s

nh h

ng đ n m i quan h gi a qu n tr dòng ti n và m c sinh l i. Qua k t qu th c

nghi m trên, m t s hàm ý m ra cho các nhà qu n lý là có th c i thi n hi u qu và t ng

kh n ng sinh l i c a công ty b ng cách rút ng n chu k chuy n đ i ti n m t, rút ng n
th i gian thu h i các kho n ph i thu, th i gian chuy n đ i hàng t n kho; nh ng rút ng n
th i gian thanh toán các kho n ph i tr s gi m l i nhu n công ty. Ngoài ra, m i quan h
này c ng b

nh h

ng b i s khác bi t ngành công nghi p. Trong khi đó, nghiên c u

trong n m 2012 c a Mathias Bernard Baveld ch ra m i t

ng quan d

ng gi a kho n

ph i thu và t su t sinh l i g p. Do v y, các công ty có quy mô l n có th gia t ng l i
ích lâu dài thông qua gia t ng kho n ph i thu, m r ng chính sách bán ch u.
d a trên th c t r ng: M t chính sách tín d ng th

i u này

ng m i n i l ng s m r ng s l

ng

khách hàng. C ng cùng kho ng th i gian đó, V.Taghizadeh Khanqah nghiên c u trên 50
công ty thu c ngành D

c ph m và Xi m ng t n m 2006 đ n 2009. B ng ph

h i quy Pooled OLS và b ng t

ng quan tác gi đã tìm th y m i t

ng pháp

ng quan âm và có ý

ngh a gi a các ch tiêu đánh giá tình hình dòng ti n: k ph i thu, k ph i tr , k luân
chuy n hàng t n kho, vòng quay chuy n đ i ti n m t v i kh n ng sinh l i c a công ty.
Sau đó, vào n m 2013, trong bài vi t “Working capital management, corporate
performance, and financial constraints” đ

c đ ng trên t p chí Journal of Business

Research, Caballero, Teruel và Solano đã xem xét m i quan h gi a qu n tr dòng ti n
và hi u qu doanh nghi p cho các công ty phi tài chính niêm y t
2007. Các tác gi s d ng Tobin’s Q đ đo l
l

Anh giai đo n 2001-

ng hi u qu công ty thay vì các cách đo

ng l i nhu n k toán truy n th ng b i vì Tobin’s Q ph n ánh giá tr th tr

ng k


14

v ng c a l i nhu n công ty và m r ng h n khi đ a các h n ch tài chính vào xem xét,
đi u đó lý gi i t i sao m c đ h n ch tài chính đ

c t o ra b i công ty l i nh h

ng

đ n quy t đ nh đ u t vào dòng ti n. Nghiên c u c a ba tác gi đã có nhi u đóng góp b
sung cho lý thuy t qu n tr dòng ti n, đ c bi t là cung c p thêm b ng ch ng m i v tác
đ ng c a vi c qu n tr dòng ti n lên hi u qu công ty b ng cách gi i thích m i quan h
phi tuy n có th có trong m i quan h này.
Nh v y, nh ng nghiên c u th c nghi m trong th i gian qua đã cho th y có t n
t i nh h
m it

ng c a qu n tr dòng ti n lên thành qu doanh nghi p, đ c bi t là kh ng đ nh

ng quan âm gi a vòng quay chuy n đ i ti n m t và kh n ng sinh l i c a m t

công ty. 11 nghiên c u t p trung vào vòng quay chuy n đ i ti n m t đ c p
r ng, qu n tr ti n m t đ

trên cho

c c i thi n theo lý thuy t, t c rút ng n vòng quay chuy n đ i

ti n m t s d n t i c i thi n tính thanh kho n c a doanh nghi p, t đó c i thi n thành
qu tài chính doanh nghiêp. T

ng t , Churchill và Mullins (2001) cho r ng vòng quay

ti n m t ho t đ ng ng n h n c ng đ a đ n tính thanh kho n và thành qu doanh nghi p
t t h n. Tuy nhiên, khi các thành ph n c a CCC nh k thu ti n kho n ph i thu, k l u
kho hàng t n kho hay k ph i tr ng
nhi u k t qu khác nhau.

i bán khi đ

c xem xét riêng bi t l i thu đ

i u này có th là do các nghiên c u đ

c ti n hành

c

nh ng

qu c gia khác nhau, v i nh ng đi u ki n và đ c thù kinh t không gi ng nhau ho c th i
gian quan sát khác nhau, d n đ n các k t qu thu đ

c c ng khác nhau. C th :

M i quan h gi a k thu ti n kho n ph i thu và thành qu tài chính c a
doanh nghi p:
a ph n các nghiên c u đ u cho th y có m i t

ng quan âm gi a th i gian thu

ti n khách hàng và thành qu tài chính c a doanh nghi p. B ng cách áp d ng m t chính

sách tín d ng th

ng m i th t ch t, gia t ng kh n ng thu h i n t khách hàng, chi t

kh u cho nh ng khách hàng tr ti n ngay, doanh nghi p có th c i thi n thành công
thành qu c a mình (Jose, 1996; Shin, Soenen, 1998; Wang, 2002; Deloof, 2003); t đó
có th ch đ ng s d ng ngu n ti n m t có đ

c m t cách linh ho t (Brewer và Speh,

2000; Farris và Hutchison, 2002, 2003). Tuy nhiên bên c nh đó, m t vài nghiên c u
th c nghi m l i cho th y gi a k thu ti n bình quân và thành qu tài chính c a doanh


15
nghi p có m i t

ng quan d

ng. Nói cách khác, các doanh nghi p s sinh l i nhi u h n

khi m r ng chính sách bán ch u, b i vì khi đó doanh nghi p s thu hút nhi u khách
hàng h n, có nhi u doanh thu h n và d n t i l i nhu n cao h n (Sharma và Kumar,
2011; Mathias Bernard Baveld, 2012).
M i quan h gi a k l u kho hƠng t n kho và thành qu tài chính c a doanh
nghi p:
Nhi u b ng ch ng th c nghi m cho th y th i gian n m gi hàng t n kho ng n
h n th

ng đi cùng v i tính thanh kho n đ

c c i thi n và thành qu tài chính doanh

nghi p t t h n (Chen và c ng s , 2005; Swamidass, 2007; Koumanakos, 2008; Capkun
và c ng s , 2009). Khi n m gi quá nhi u hàng t n kho, ti n m t đ

c đ u t vào hàng

t n kho s không có s n, và doanh nghi p bu c ph i gánh ch u chi phí t n tr . Vì th ,
vi c rút ng n k l u kho có th làm gi m chi phí n m gi và gi i phóng ti n m t đ tái
đ u t gia t ng doanh s . Tuy nhiên, nhi u nghiên c u c ng tìm th y m i t
gi a k l u kho và thành qu doanh nghi p.
gián đo n quá trình s n xu t, nh h

ng quan âm

ó là khi hàng t n kho s t gi m có th làm

ng đ n kh n ng cung c p hàng hóa c a doanh

nghi p, và m t doanh thu do s khan hi m c a s n ph m (Maccini, 1991).
M i quan h gi a k ph i tr ng

i bán và thành qu tài chính c a doanh

nghi p: K t qu nghiên c u th c nghi m cho th y m i quan h gi a k ph i tr ng

i

bán và thành qu doanh nghi p không rõ ràng và th ng nh t. M t vài nghiên c u nh n

đ nh r ng, khi kéo dài th i gian tr ti n nhà cung c p thì thành qu doanh nghi p s t ng,
do ngu n ti n m t n m gi gia t ng s đ

c s d ng vào nh ng m c đích đ u t khác

nh gia t ng nguyên v t li u, máy móc cho s n xu t, c p thêm tín d ng th

ng m i cho

khách hàng (Farris và Hutchison, 2002; Garcia - Teruel và Martinez-Solano, 2007). Tóm
l i, vi c m r ng vòng quay kho n ph i tr m t cách hi u qu s cho phép doanh nghi p
n m gi ti n lâu h n, k t qu là c i thi n tính thanh kho n (Stewart, 1995). Tuy nhiên,
m t vài nghiên c u khác l i cho th y nh ng k t qu ng

c l i. Khi m t doanh nghi p

m r ng vòng quay kho n ph i tr c a mình, doanh nghi p s b qua các kho n chi t
kh u có đ

c do thanh toán s m và làm t n h i t i m i quan h v i nhà cung c p

(Fawcett và c ng s , 2010). Vòng quay kho n ph i tr dài h n có th bu c nhà cung c p