Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho trẻ 5 6 tuổi

MỤC LỤC

TRANG

1. Mở đầu
1.1.Lý do chọn đề tài.
1.2.Mục đích nghiên cứu.
1.3.Đối tượng nghiên cứu.
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
1.5. Những điểm mới của sáng kiến kinh nghiệm.
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1.Cơ sở lý luận.
2.2.Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
2.3. Các sáng kiến kinh nghiệm hoặc các giải pháp đã sử dụng để giải
quyết vấn đề
2.3.1.Bồi dưỡng kiến thức cho bản thân và xây dựng kế hoạch giáo dục
kỹ năng sống cho trẻ.
2.3.2. Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thông qua giải quyết tình huống,
ứng phó.
2.3.3. giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thông qua giao tiếp.
2.3.4. Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thông qua quá trình "giao nhiệm
vụ".
2.3.5. Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thông qua làm gương.
2.3.6. Lựa chọn một số đề tài giáo dục kỹ năng sống phù hợp độ tuổi
và đưa vào giảng dạy.
2.3.7. Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thông qua các hoạt động hàng
ngày và trải nghiệm thực tế.
2.3.8. Tuyên truyền, phối hợp với các bậc phụ huynh cùng giáo dục kỹ
năng sống cho trẻ.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục,
với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.

3. Kết luận, khuyến nghị
31. Kết luận
3.2. kiến nghị.
Tài liệu tham khảo

3
3
3
4
4
4
4
4
4
6
6
7
7
8
8
10
10
13
14
17
17
17
18

2

1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài:
Như chúng ta đã biết trẻ em là niềm tự hào lớn của mỗi gia đình, là chủ nhân
tương lai của đất nước, là nền tảng vững chắc cho xã hội Việt Nam “ Trẻ em hôm
nay, thế giới ngày mai”. Để đạt được điều đó thì việc chăm sóc giáo dục trẻ phải có
sự chung tay góp sức của nhà trường, gia đình và xã hội. Nhưng trước sự phát triển
mạnh mẽ không ngừng của nền kinh tế hiện nay thì rất nhiều các bậc phụ huynh có
rất ít thời gian để quan tâm đến con cái, chính vì vậy trẻ hay thu mình và rất ít khi
giao tiếp với thế giới bên ngoài. Điều này làm ảnh hưởng mạnh mẽ đến sự phát
triển nhận thức, tình cảm và sự phát triển toàn diện của trẻ, đặc biệt là hầu hết trẻ
không có vốn kỹ năng sống. Vì vậy việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ là điều rất
cần thiết để giúp trẻ ứng xử, xử lý phù hợp với hoàn cảnh trong giao tiếp, kỹ năng
tự phục vụ bản thân, nuôi dưỡng những giá trị sống nền tảng và hình thành những
kỹ năng sống tích cực trong trẻ, giúp trẻ cân bằng cuộc sống trên bốn lĩnh vực :
Thể trạng, tâm hồn, trí tuệ, tinh thần, từ đó xây dựng cho trẻ những kỹ năng sống
hòa nhập với thế giới xung quanh. Ở mỗi lứa tuổi thì trẻ cần có những sự tác động
khác nhau đến kỹ năng sống của trẻ [4] . Chăm sóc và giáo dục trẻ từ lứa tuổi mầm
non chính là cơ sở giúp trẻ phát triển toàn diện về cả thể chất lẫn tinh thần, là nền
tảng giúp cho quá trình học tập lâu dài của trẻ sau này[5].
Là giáo viên trực tiếp đứng lớp 5 tuổi tôi nhận thức đặc biệt rằng ở lứa tuổi
tôi đang giảng dạy lớp mẫu giáo 5-6 tuổi việc giáo dục kỹ năng sống là giúp trẻ
nâng cao năng lực để tự lựa chọn những giải pháp khác nhau mà quyết định phải
xuất phát từ trẻ, vì thế học phải hết sức gần gũi với cuộc sống, nội dung phải xuất
phát từ chính nhu cầu và kinh nghiệm của trẻ, trẻ cần có điều kiện để cọ sát, các ý
kiến khác nhau, trao đổi kinh nghiệm, tập tành, thực hành và áp dụng. Trẻ phải
được thảo luận theo nhóm, theo cặp, phải được động não, sắm vai, tranh luận và
phân tích tình huống, trẻ phải biết thích nghi, thể hiện cảm xúc, có khả năng hòa
nhập, tự giải quyết vấn đề một cách tự lập [4]. Đó chính là tiền đề gieo mầm hạt

giống nhằm hình thành kỹ năng sống cho trẻ sàu này. Song tôi thấy thực tế tại
trường tôi thì việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mới bắt đầu được chú trọng trong
một vài năm gần đây. Là giáo viên trực tiếp đứng lớp 5 tuổi tôi luôn trăn trở suy
nghĩ làm thế nào để có một phương pháp truyền đạt đến trẻ những kỹ năng sống tốt
nhất? và dạy dưới hình thức nào?
Qua một thời gian tìm tòi nghiên cứu, nhận thức được sâu sắc, ý nghĩa vai trò
quan trọng của các kỹ năng sống đối với sự phát triển của trẻ. Tuy nhiên việc giáo
dục kỹ năng sống chưa trở thành một môn học với một giáo trình chuẩn, được áp
dụng trong nhà trường. Với trái tim người mẹ thứ hai trong năm học 2018- 2019 đã
thôi thúc tôi lựa chọn thực hiện đề tài: “ Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho
trẻ 5-6 tuổi ”.
1.2. Mục đích nghiên cứu
Mục đích tôi nghiên cứu “ Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho trẻ 5-6
tuổi” nhằm phát huy nâng cao tính tích cực, năng động , sáng tạo, mạnh dạn, tự
tin trong mọi hoạt động và mọi hoàn cảnh của trẻ” nhằm củng cố, rèn luyện cho
trẻ những kỹ năng sống cơ bản thông qua các hoạt động học, chơi, hoạt động ăn,
ngủ của trẻ nhằm thúc đẩy, nâng cao hiệu quả giáo dục trong nhà trường nói riêng
3


và nâng cao chất lượng đổi mới giáo dục nói chung[1].
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
32 trẻ, lớp Hoa hồng 5, trường mầm non Quảng Phong.
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
- Phương pháp trò chuyện: Đàm thoại, trích dẫn, trò chuyện.
- Phương pháp trò chơi: Cũng cố, ôn luyện, trò chơi học tập, trò chơi vận động,
thực hành, trãi nghiệm.
- Phương pháp trực quan: Sử dụng hình ảnh, động tác, tranh ảnh, tài liệu trực
quan.
- Phương pháp thực hành.

1.5. Những điểm mới của sáng kiến kinh nghiệm.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1.Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm.
Kỹ năng sống chính là phương tiện không thể thiếu để giúp trẻ tăng năng lực
hội nhập, tích cực, chủ động, sáng tạo, mạnh dạn, tự tin vững vàng trước mọi khó
khăn thử thách.
Kỹ năng sống chính là chiếc chìa khóa vàng cho sự sống còn, sự phát triển và
sự thành công của mỗi con người.
Ở lứa tuổi mẫu giáo, kỹ năng sống chiếm một vị trí hết sức quan trọng nó góp
phần giúp trẻ hình thành và phát triển nhân cách con người, giúp trẻ học tập, lĩnh
hội những kinh nghiệm xã hội để trẻ vận dụng trong cuộc sống sau này [2]. Trong xã
hội hiện nay, kiến thức của con người ngày càng phát triển và mở rộng, từng cá
nhân, nếu không được bồi dưỡng, cập nhật thông tin thường xuyên sẽ trở thành lạc
hậu. Đó chính là kỹ năng cần có cho hành vi lành mạnh, cho phép bạn đối mặt với
những thách thức của cuộc sống hằng ngày.
Bởi trẻ em của chúng ta ngày nay đang sống trong xã hội phức tạp, ở đấy có
rất nhiều điều tốt nhưng cũng không ít những thói hư, tiêu cực sảy ra xung quanh
trẻ và chúng ta dạy trẻ có kinh nghiệm trong cuộc sống, biết được những điều nên
làm, những điều không nên làm, dạy trẻ tính tự tin, tự lập, tò mò, khả năng thấu
hiểu, giao tiếp, dạy trẻ biết hợp tác, biết chia sẻ, biết lắng nghe, trình bày ....vv và
những kỹ năng này sẽ theo trẻ suốt cuộc đời.
Hơn thế, phát triển kỹ năng sống cho trẻ thúc đẩy sự phát triển tích cực của
cá nhân trẻ và là tiền đề cho phát triển toàn diện của trẻ. Học để cùng chung sống
đó là vấn đề then chốt hiện nay của giáo dục. Xu hướng giáo dục thế giới đang
quan tâm đến vấn đề giáo dục và trang bị cho thế hệ trẻ các kỹ năng sống, các kỹ
năng giao tiếp, ứng xử để giải quyết các vấn đề quan hệ xã hội để tự bảo vệ mình,
đồng thời hướng đến môi trường giáo dục hòa hợp, hợp tác, thân thiện cho trẻ em
và trẻ là giai đoạn học tiếp thu, lĩnh hội những giá trị sống để phát triển nhân cách,
do đó cần giáo dục những kỹ năng cốt lõi cho trẻ để trẻ có nhận thức đúng và có
ứng xử phù hợp ngay từ khi còn nhỏ[2].

2.2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
* Thuận lợi.
Được sự quan tâm của Phòng Giáo dục đào tạo huyện Quảng xương cùng
với sự quan tâm của Ban giám hiệu nhà Trường đã thường xuyên quan tâm bồi
dưỡng nâng cao, chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên thông qua các chuyên đề,
tập huấn, sinh hoạt chuyên môn...Đặc biệt, nhà trường đã triển khai thực hiện đề án
1615 đến từng giáo viên, và được bồi dưỡng ngay ở đầu năm học.
Trẻ đi học chuyên cần, trẻ khỏe mạnh, nhanh nhẹn, tích cực tham gia vào
các hoạt động của lớp.
Bản thân là một giáo viên mầm non có kinh nghiệm đứng lớp lâu năm, luôn
nhiệt tình, yêu nghề mến trẻ, tâm huyết với nghề, ham học hỏi nâng cao chuyên
4


môn nghiệp vụ. Giáo viên ở lớp phối kết hợp thống nhất phương pháp, biện pháp
dạy trẻ. Có 2GV/ lớp và có trình độ chuyên môn đạt trên chuẩn.
Phòng lớp có không gian rộng rãi, thoáng mát, đồ dùng trang thiết bị hiện
đại, có đủ các loại đồ chơi ngoài trời, khuôn viên sân chơi, vườn cổ tích xanh sạch
đẹp đảm bảo cho trẻ hoạt động và trải nghiệm.
Là giáo viên có nhiều năm kinh nghiệm giảng dạy, có lòng yêu thương trẻ,
tận tụy với công việc. Luôn có ý thức phấn đấu vươn lên, thường xuyên tìm tòi học
hỏi, nghiên cứu tài liệu, thông tin trên mạng có liên quan đến việc chăm sóc giáo
dục trẻ để áp dụng vào việc chăm sóc giáo dục trẻ hàng ngày, nhất là việc giáo dục
kỹ năng sống cho trẻ.
100% trẻ đã qua lớp mẫu giáo nhỡ nên đã có nề nếp, thói quen trong vui
chơi, học tập và sinh hoạt hàng ngày ở trường mầm non.
* Khó khăn
Qua khảo sát trẻ tôi nhận thấy: Trẻ đa số chiếm tới 95% là nhút nhát, thiếu
tự tin hạn chế về giao tiếp và khả năng trình bày diễn đạt suy nghĩ của mình.
Qua trao đổi với phụ huynh tôi nhận thấy: đa số phụ huynh mong muốn con

em mình được học đọc, học viết ngay từ những năm tháng đầu ở mẫu giáo, rất ít
phụ huynh quan tâm đến việc dạy kỹ năng sống cho trẻ, hầu hết phụ huynh ít giao
tiếp với trẻ, ít lắng nghe và tạo điều kiện cho trẻ được giao tiếp, được trình bầy suy
nghĩ của mình.
Nhiều phụ huynh chưa hiểu và quan tâm đến việc giáo dục rèn luyện
kỹ năng sống cho trẻ. Đa số phụ huynh đi làm công ty, ít có thời gian giành cho trẻ,
nhiều lúc còn phó mặc con cái cho ông bà nhiều, dẫn tới trẻ hầu hết chưa có các kỹ
năng sống cơ bản, chưa biết ứng phó với các tình huống trong cuộc sống.
Trong lớp đa số trẻ chưa có nề nếp. các cháu còn bỡ ngỡ và nhút nhát, chưa
mạnh dạn tự tin trong giao tiếp với mọi người xung quanh; trẻ nói năng không
mạch lạc, rõ ràng, một số trẻ chưa tụ giác trong việc chào hỏi người lớn , bạn bè,
khả năng tiếp thu bài chậm.
Trẻ chưa có ý thức cao trong việc bảo vệ môi trường xung quanh, ngay cả tại
nhóm lớp, nhà trường, gia đình, nơi công cộng
Trẻ bị ảnh hưởng bởi cuộc sống hiện đại như: Internet, tivi, các trò chơi điện
tử, chính vì vậy trẻ thiếu hụt các kỹ năng sống cần thiết,
Đa số trẻ chưa có thói quen tự vệ sinh thân thể như: đánh răng, rửa mặt, rửa
tay, tắm,.....
Phần lớn trẻ chưa chủ động trong các hoạt động tự phục vụ bản thân hàng
ngày, do trẻ được sống trong môi trường quá bao bọc khiến trẻ quen dựa dẫm, ỷ
lại, phụ thuộc, không có tính tự lập, ích kỷ, lãnh cảm với môi trường xung quanh.
Mặc dù bản thân đã có nhiều cố gắng, song còn hạn chế trong việc vận dụng
các nội dung giáo dục kỹ năng sống trong thực hiện chương trình,
Cơ sở vật chất, trang thiết bị đồ dùng đồ chơi của trường, lớp tương đối đầy
đủ nhưng đồ dùng phục vụ cho các hoạt động rèn kỹ năng ứng phó vẫn còn hạn
chế
* Số liệu điều tra trước khi thực hiện đề tài.
Qua điều tra thực tế về vốn kỹ năng sống của trẻ trong lớp tôi, tôi nhận thấy
kết quả khảo sát trước khi thực hiện đề tài như sau:
Đạt

Mức độ nội dung khảo sát

Số

Chưa đạt
Tỷ lệ

Số

Tỷ lệ

5


1.Kỹ năng giao tiếp
2.Kỹ năng tự lập
3.Kỹ năng làm việc nhóm
4.Kỹ năng tự bảo vệ bản thân

Lượng

%

Lượng

12
10
9
5

37,5%
31,25%
28,1%
15,6%

20
22
23
27

%

62,5%
68,75%
71,9%
84,4%

Từ những tình hình và những hạn chế của trẻ của lớp năm học 2018-2019
tôi đã mạnh dạn nghiên cứu đề tài “ Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho trẻ 56 tuổi” . để khắc phục những hạn chế, thiếu hụt về kỹ năng sống cho trẻ.
2.3. Các giải pháp đã thực hiện để giải quyết vấn đề.
2.3.1. Bồi dưỡng kiến thức cho bản thân và xây dựng kế hoạch giáo dục kỹ
năng sống cho trẻ.
Để có thể thực hiện tốt “ Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho trẻ 5-6
tuổi” trước hết giáo viên mầm non không chỉ nghiên cứu nắm vững mục đích yêu
cầu của hoạt động mà giáo viên còn cần phải nắm chắc được các phương pháp và
biện pháp thực hiện giúp trẻ lĩnh hội kiến thức một cách nhẹ nhàng, không bị gò
bó, áp đặt, giúp trẻ hiểu bài sâu và vận dụng những điều đã học vào thực tế hàng
ngày của trẻ. Vì vậy, để giúp trẻ 5 – 6 tuổi lớp tôi có được những kỹ năng sống cơ
bản đó thì sự nhiệt tình, sáng tạo và yêu nghề đòi hỏi tôi phải không ngừng đọc và
nghiên cứu kỹ chương trình chăm sóc và giáo dục trẻ mầm non 5- 6 tuổi

Sau khi tiếp thu tôi đã dành thời gian nghiên cứu kỹ nội dung đề án 1615 về
"Xây dựng trường học gắn với thực tiễn và giáo dục kỹ năng sống" cho trẻ. Để dạy
kỹ năng sống cho trẻ đạt hiệu quả, ngay từ đầu năm tôi đã phối hợp với tổ chuyên
môn, giáo viên trên nhóm lớp đã căn cứ vào nội dung rèn kỹ năng sống, căn cứ
theo độ tuổi, căn cứ theo tình hình thực tế của trẻ tại trường...để xây dựng kế hoạch
và xây dựng bộ tiêu chí đánh giá rèn kỹ năng sống cho trẻ 5- 6 tuổi và thống nhất
đưa vào các chủ đề, các hoạt động ở lớp. Tùy thuộc vào từng chủ đề, từng thời
điểm để lựa chọn nội dung tích hợp giáo dục kỹ năng sống để dạy trẻ cho phù hợp
nhằm đạt hiệu quả cao.
Tham gia tiếp thu các chuyên đề do phòng GD&ĐT và tổ chuyên môn nhà
trường tổ chức.
Tham gia học tập bồi dưỡng thường xuyên
Tìm đọc tham khảo biện pháp dạy kỹ năng sống cho trẻ trên sách báo, tạp
chí mầm non.
Sách hướng dẫn các hoạt động phát triển ngôn ngữ và giao tiếp cho trẻ mầm
non theo bộ chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi.
Sách giáo dục giá trị sống và kỹ năng sống cho trẻ mầm non (nhà xuất bản
đại học quốc gia).
Sách bé thực hành các tình huống giáo dục kỹ năng sống dành cho trẻ mẫu
giáo.
Sách các hoạt động phát triển kĩ năng xã hội dành cho trẻ mẫu giáo.
Sách phương pháp giáo dục giá trị kỹ năng sống…
Xem các chương trình truyền hình như quà tặng cuộc sống, cuộc sống quanh
ta trên các kênh truyền hình như VTV3 vào tối chủ nhật hàng tuần.
Thông qua các tình huống diễn ra trong đời sống hiện thực ngày nay, nhất là
đối với xã hội trẻ em...tôi đã sưu tầm được và dùng làm tư liệu nghiên cứu và áp
dụng để rèn kỹ năng sống cho trẻ.
* Ví dụ:
+ Chủ đề: “Trường mầm non” Tôi đã lựa chọn kỹ năng giao tiếp như: chỉ
6

số 19: Chào hỏi, tạm biệt, cảm ơn, xin lỗi, lễ phép với người lớn; chỉ số 26: Không
cắt ngang lời người khác đang nói, không nói leo; chỉ số 44: Biết cùng cô làm
công việc vừa sức; chỉ số 45: Biết che miệng khi ho, hắt hơi, ngáp; chỉ số 81: Thể
hiện sự thân thiện đoàn kết với bạn bè.; không đi theo hoặc nhận quà của người lạ
khi chưa được sự đồng ý của người thân
+ Chủ đề bản thân: tôi lựa chọn kỹ năng tự phục vụ như: Chỉ số 44: Tự
mặc, cởi quần áo đúng cách, cài và mở được các cúc; chỉ số 22: Sử dụng lời nói để
bày tỏ cảm xúc, nhu cầu, ý nghĩ và nhu cầu của bản thân; chỉ số 43: Biết rữa tay và
chảy răng đúng cách, không vẩy nước ra ngoài, không làm ướt quần, áo; Chỉ số 56:
Nói được thông tin quan trọng về bản thân, gia đình, những người gần gũi. Kêu
cứu gọi người xung quanh giúp đỡ khi mình hoặc người khác gặp nguy hiểm, đánh
đập, bị ngã chảy máu.
+ Chủ đề gia đình: Tôi dạy trẻ những kỹ năng ứng sử phù hợp với những
người gần gũi xung quanh: Lễ phép với người lớn, quan tâm nhường nhịn em nhỏ,
giúp đỡ bố mẹ những việc vừa sức, biết trò chuyện lễ phép, thân mật, chơi vui vẻ
với bạn, không quậy phá làm ồn, nhận biết và thể hiện cảm xúc, chia sẻ đồng
cảm… không đi theo hoặc nhận quà của người lạ khi chưa được sự đồng ý của
người thân
+ Chủ đề: “ phương tiện giao thông” Dạy trẻ kỹ năng tuân thủ một số quy
định giao thông khi đi trên đường, những hành vi văn hóa nơi công cộng như: Đi
nhẹ, nói khẽ, không chen lấn xô đẩy nhau. Kể được một số địa điểm công cộng gần
gũi nơi trẻ sống; giơ tay khi muốn nói và chờ đến lượt.
3.2.2. Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thông qua giải quyết tình huống, ứng phó.
Khi chơi với bạn, khi hoạt động nhóm có thể sảy ra rất nhiều tình huống tích
cực và tiêu cực khác nhau, nên trao đổi ý tưởng, giải quyết các xung đột. Đây là
một trong những kỹ năng giúp trẻ kiểm soát hành vị, ngăn ngừa tình huống xấu có
thể xảy ra và tư duy tích cực giải quyết nhanh vấn đề. Thay bằng việc cô giáo hay
người lớn giúp trẻ giải quyết nhanh vấn đề xảy ra giữa trẻ như ta vẫn thường làm

thì hãy để tự trẻ giải quyết khi xung đột xảy ra. Đây là cơ hội trẻ biết kìm chế bản
thân, tích cực tư duy.
Những tình huống sảy ra khi trẻ chơi, hay khi thảo luận, tôi không giải quyết
giúp trẻ mà để trẻ tự giải quyết, tự tìm cách hòa giải với bạn.
Ví dụ: Trong giờ hoạt động vui chơi, cả lớp đang chơi rất vui vẻ, bỗng dưng
có 2 bé trai tranh giành nhau một chiếc ô tô đồ chơi không ai chịu nhường ai. Để
ngăn ngừa tình huống xấu có thể xảy ra, tôi tới bên 2 bé hỏi vì sao các con lại tranh
giành nhau, sau đó khuyên 2 bé rằng "chúng mình chơi với nhau thì phải biết
nhường nhịn nhau, chia sẽ với nhau, thế mới là người bạn tốt các con ạ", rồi sau đó
tôi để 2 bạn tự làm hòa với nhau và chơi cùng nhau
2.3.3. giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thông qua giao tiếp.
Để giúp trẻ mạnh dạn hơn, tự tin hơn trong giao tiếp, chia sẻ cảm xúc với
mọi người, giáo viên cần tạo cơ hội để trẻ được giao tiếp, được trò chuyện thảo
luận với các bạn, với cô giáo. dạy trẻ biết thể hiện bản thân và diễn đạt ý tưởng của
mình cho người khác hiểu, trẻ cần cảm nhận được vị trí, kiến thức của mình trong
thế giới xung quanh nó. Đây là một kỹ năng cơ bản và khá quan trọng đối với trẻ [3].
Nó có vị trí chính yếu khi so với tất cả các kỹ năng khác như đọc, viết, làm toán và
7


nghiên cứu khoa học. Nếu trẻ cảm thấy thoải mái khi nói về một ý tưởng hay chính
kiến nào đó, trẻ sẽ trở nên dễ dàng học và sẽ sẵn sàng tiếp nhận những suy nghĩ
mới. Đây chính là yếu tố cần thiết để giúp trẻ sẳn sàng học mọi thứ.
Tôi thường xuyên trò chuyện với trẻ ở mọi lúc mọi nơi: giờ đón trẻ, trả trẻ...
kể trẻ nghe những câu chuyện đời thường có những tấm gương tốt để trẻ học tập,
khuyến khích trẻ giao tiếp, kể lại chuyện, hay nói lên những suy nghĩ về nhân vật,
nội dung chuyện...
Trong những hoạt động nhóm tôi thường đưa ra những nội dung để trẻ cùng
thảo luận, tạo cơ hội cho trẻ giao tiếp, nói lên suy nghĩ, chính kiến của bản thân.
Tập cho trẻ có kỹ năng trình bày, phát triển ý kiến, mạnh dạn trước đám đông.

Ví dụ: Khi cho trẻ chơi hoạt động góc, ở nhóm chơi xây dựng tôi thường
hỏi các trẻ trong nhóm: hôm nay các con sẽ chơi về đề tài gì? Thì các trẻ lập tức
hội ý và trưởng nhóm sẽ đưa ý kiến của nhóm mình. Tôi hỏi tiếp: với đề tài này các
con sẽ cần những nguyên vật liệu gì? xây những gì? và xây như thế nào? Trẻ sẽ tự
nói được ý tưởng của mình. Từ đó trẻ sẽ tự phân công mỗi bạn thực hiện một công
đoạn, một nhiệm vụ để hoàn thành góc chơi của nhóm.
2.3.4. Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thông qua quá trình "giao nhiệm vụ".
Ở độ tuổi mẫu giáo, trẻ đã thực hiện được một số công việc vừa sức, giúp đỡ
người lớn như: quét nhà, lấy bát, chia bát thìa, kê ghế...nếu chúng ta luôn làm thay
trẻ, cho rằng trẻ còn nhỏ chưa thể làm được những công việc đó thì vô tình chúng
ta biến trẻ trở nên thụ động, ngại lao động, không biết chia sẻ, giúp đỡ mọi người.
Mà thông qua quá trình sai vặt trẻ, trẻ sẽ được rèn những kỹ năng cơ bản như: lao
động giúp đỡ người lớn, tự phục vụ bản thân,.... bên cạnh đó trong quá trình trẻ
thực hiện công việc người lớn sai trẻ cũng sẽ tích lũy được những kinh nghiệm khi
thực hiện công việc được giao, trẻ tự tin vào bản thân mình hơn, tự khẳng định
mình trước trước người lớn và bạn bè[4].
Ví dụ: Tôi giao nhiệm vụ cho tổ trưởng, nhóm trưởng: con giúp cô cho tổ
mình, nhóm mình sắp xếp lại đồ dùng đồ chơi trong lớp cho gọn gàng, đúng nơi
quy định nhé...
Để thực hiện yêu cầu của cô trẻ phải ghi nhớ các chỉ dẫn, quá trình đó trẻ
được rèn luyễn kỹ năng chú ý lắng nghe người khác nói, kỹ năng ghi nhớ, hành
động giúp đỡ người khác... chúng ta giao nhiệm vụ trẻ như thế sẽ giúp trẻ rèn luyện
kỹ năng sống bên cạnh đó trẻ cũng tự khẳng định được bản thân trước mọi người
và bạn bè trẻ tự tin hơn, mạnh dạn hơn trong các hoạt động.
* Lưu ý: Khi sử dụng biện pháp này chúng ta không nên quá lạm dụng, nó
sẽ mang lại tác dụng không mong muốn đối với trẻ và khi giao nhiệm vụ trẻ chúng
ta phải chú ý lời nói tránh những câu mệnh lệnh, những yêu cầu ngoài sức của trẻ,
bởi trẻ của chúng ta học tập người lớn rất nhanh, những gì chúng ta vô tình sử
dụng những chuẩn mực không phù hợp với trẻ, trẻ sẽ bắt chước, điều này không tốt
cho trẻ sau này.

2.3.5. Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thông qua làm gương.
Để dạy trẻ được những kỹ năng sống thì việc đầu tiên cô giáo phải là tấm
gương để trẻ soi vào, để trẻ học làm người. Chính vì vậy, không phương pháp nào
hiệu quả bằng phương pháp “Dùng nhân cách để giáo dục nhân cách”. Những
người dạy nội dung giá trị và kỹ năng sống càng cần là tấm gương mẫu mực về
8


hành vi, lời ăn, tiếng nói, cách ứng sử, cách giải quyết vấn đề…Đây là những yêu
cầu rất cao và đòi hỏi các cô giáo cũng luôn phải tự rèn luyện mình để công tác
giáo dục trẻ hiệu quả hơn[4].
Trẻ mầm non nói chung, trẻ 5-6 tuổi nói riêng trẻ học các kỹ năng phần lớn
thông qua việc bắt chước những người xung quanh. Đặc biệt trẻ thường bắt chước
những người lớn mà trẻ yêu thích do đó cô giáo, cha mẹ, những người chăm sóc,
tiếp xúc thường xuyên với trẻ cần là tấm gương tốt để trẻ noi theo. Nếu người lớn
thể hiện thành vi tốt thì đó là tấm gương cho trẻ học tập, trái lại những hành vi
không đúng trẻ sẽ bắt chước một cách nhanh chóng, vì thế cô giáo nên thường
xuyên nói cám ơn, xin lỗi, chào hỏi khi có khách đến lớp, hay nhặt rác khi thấy rác
ở sân trường...
Nếu cô không làm gương cho trẻ noi theo thì không thể rèn luyện kỹ năng
cho trẻ
Ví dụ: Khi cô không may làm trẻ bị đau mà không xin lỗi, hay khi ăn cơm trẻ
không thấy cô mời... thì những biểu hiện của cô như thế trẻ sẽ ghi nhớ và so sánh
với bản thân mình và quá trình cô rèn luyện kỹ năng cho trẻ sẽ gặp khó khăn, trẻ
của chúng ra đã biết suy luận, biết phán đoán, so sánh, tưởng tượng, đặc biệt là bắt
chước người lớn. Chính vì vậy trẻ sẽ có suy nghĩ tại sao mình phải xin lỗi còn cô
thì không? mình cũng làm giống như cô giáo...
Và tôi đưa ra những điều mà giáo viên nên và không nên trong việc giáo dục
kỹ năng sống cho trẻ đó là:
+ Không nói dài và nói nhiều.

+ Không luôn đưa ra lời đáp có sẵn mà để trẻ tự tìm tòi
+ Không vội vàng phê phán đúng, sai như một quan tòa nhưng kiên trì giúp
trẻ tranh luận và kết luận.
Ví dụ: Khi cô nhìn thấy bé này đẩy bé khác cô hãy nói với bé bị đẩy, nói một
cách cương quyết, nhưng phải ôn tồn với bạn mình như: “Mình không thích bạn xô
đẩy mình như vậy, cánh tay là để ôm nhau, không phải là để đẩy nhau”.
+ Không mớm ý cho trẻ phát biểu ý kiến mà người lớn trông đợi.
+ Không nên bắt trẻ hoạt động liên tục mà phải để dành thời gian và khoảng
chống cho trẻ suy nghĩ.
+ Thỉnh thoảng cô giáo có thể tổng kết, kết luận nhưng với thái độ thư giãn,
thoải mái, gợi mở.
Ví dụ: “Các con đã tự mình làm được nhiều việc mà không phụ thuộc vào
người khác, các con là những em bé rất giỏi các con rất xứng đáng nhận được một
tràng pháo tay”. Điều này sẽ giúp cho trẻ tự tin hơn, dám tự tìm tòi và suy nghĩ,
giám đưa ra ý kiến của mình.
+ Quả thật việc thay đổi nếp cũ là rất khó, nhưng trong những buổi sinh hoạt
tôi thường đưa những giá trị của việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ như:
+ Tin tưởng vào trẻ và năng lực của trẻ[2].
+ Kiên nhẫn và có kỹ năng lắng nghe tốt.[2]
+ Ý thức về bản thân và sẵn sàng học những kỹ năng mới.[2]
+ Có kinh nghiệm sống và biết soi xét [2]
+ Tôn trọng ý kiến của trẻ, không áp đặt ý kiến của mình lên trẻ.[2]
+ Thực hành tư duy sáng tạo và khai phá
9


+ Biết sắp xếp phòng, nhóm lớp tạo bầu không khí hấp dẫn
+ Biết chủ động phương pháp giáo dục. Tác động kịp thời khi nhóm bế tắc
+ Biết tạo bầu không khí trò chuyện sôi nổi.
Ví dụ: Các con ơi cô con mình vừa hoạt động ngoài trời về, bây giờ sẽ đến

hoạt động gì các con? Nào chúng ta cùng chuẩn bị bắt đầu.
+ Biết nắm phản hồi của nhóm khi hoạt động kết thúc.
Vì vậy việc làm gương để rèn kỹ năng cho trẻ là một việc làm cần thiết trong
quá trình dạy kỹ năng sống cho trẻ.
2.3.6. Lựa chọn một số đề tài giáo dục kỹ năng sống phù hợp độ tuổi và đưa vào
giảng dạy.
Để làm rõ đề tài nghiên cứu, trong năm học tôi đã lựa chọn một số đề tài giáo
dục kỹ năng sống phù hợp với trẻ đưa vào giảng dạy như :
Đề tài: "dạy trẻ kỹ năng không đi theo và nhận quà người lạ"
Để rèn cho trẻ kỹ năng nhận biết người lạ, người xấu; không đi theo người lạ
và nhận quà của người lạ. Trẻ tự bảo vệ bản thân và bảo vệ bạn bè trước người xấu,
không đi chơi hay đi một mình khi không có người thân đi cùng, biết một số kỹ
năng tự bảo vệ bản thân tránh sự dụ dỗ của người lạ.
- Biết kêu cứu khi bị người lạ tấn công
- Rèn kỹ năng ứng phó khi gặp người xấu
Qua tiết dạy, 100% trẻ trong lớp có một số kỹ năng nhận biết người lạ, kỹ năng
nhớ và cung cấp thông tin về bản thân, gia đình trẻ như: họ tên trẻ, họ tên bố mẹ,
số điện thoại của người thân, địa chỉ gia đình trẻ để nhờ người giúp đỡ; kỹ năng
kêu cứu và một số kỹ năng tự ứng phó khi bị người lạ tấn công.
Đề tài: "Dạy trẻ một số kỹ năng ứng phó khi gặp hỏa hoạn"
Dạy cho trẻ biết một số kỹ năng thoát hiểm khi có cháy, biết một số nguyên
nhân gây hỏa hoạn và một số kỹ năng phòng tránh không để xảy ra hỏa hoạn.
Trẻ biết dấu hiệu khi xảy ra cháy, biết cách ứng phó thoát hiểm, kêu cứu khi
gặp hỏa hoạn,.... như: cúi thấp người, lấy khăn ướt che mũi, miệng chạy men theo
tường nhà để thoát nơi có đám cháy; biết cách xử lý tình huống nếu bị lữa bén vào
quần áo như: Nằm sát mặt đất lăn qua lăn lại đến khi lữa tắt vv...
Đề tài : Hướng dẫn trẻ buộc tóc, hướng dẫn trẻ gấp quần áo, Khi nào nói lời
cảm ơn, xin lỗi,vv.... Các đề tài này tôi đã đưa vào để dạy trẻ trong các tiết học ,
trong hoạt động ngoài trời, trong hoạt động chiều để giáo dục trẻ
2.3.7. giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thông qua các hoạt động hàng ngày và trải

nghiệm thực tế
* * Giáo dục kỹ năng sống thông qua các hoạt động hàng ngày:
* Thông qua hoạt động đón trẻ:
Tôi trò chuyện với trẻ, giáo dục trẻ kỹ năng giao tiếp, kỹ năng tự cất giầy dép,
ba lô đúng nơi quy định ngoài ra tôi còn dạy trẻ biết chào hỏi, biết nói lời xin lỗi,
biết nói cảm ơi, không nói leo khi người khác nói, không tự tiện lấy đồ và sử dụng
đồ của người khác…( Hình ảnh minh họa tại phụ lục )
* Trong giờ thể dục sáng dưới sân trường:
Tôi kết hợp kỹ năng đi lên, xuống cầu thang cho trẻ đi đúng theo bước chân,
chân nào trước, chân nào sau, đi theo hàng lối, không chen lấn xô đẩy bạn…
* Trong giờ vệ sinh:
10


Tôi dạy trẻ các kỹ năng tự phục vụ như: Rửa mặt, rửa tay bằng xà phòng,
cách trải tóc, cách gấp quần áo và đi vệ sinh đúng nơi quy định… ( Hình ảnh minh
họa tại phụ lục )
* Thông qua hoạt động khám phá khoa học, làm quen văn học:
Tôi kể cho trẻ nghe, đặt câu hỏi đàm thoại để trẻ trả lời, Cho trẻ nhập vào vai
các nhân vật trong câu truyện. giáo dục trẻ làm việc theo nhóm, không tham lam
ích kỷ, biết lắng nghe ý kiến của người khác, tôn trọng hợp tác với bạn bè, với
những người xung quanh.
Thông qua chủ đề gia đình tôi kể cho trẻ nghe truyện "Ba cô con gái", rèn kỹ
năng lắng nghe, phân biệt giọng của từng nhân vật, phân biệt việc làm nên và
không nên, giáo dục cách ứng xử và có trách nhiệm chăn sóc, quan tâm giúp đỡ
các thành viên trong gia đình. Cho trẻ hóa thân vào các nhân vật trong truyện, trẻ
muốn làm tốt nhân vật của mình buộc trẻ phải nhớ nội dung câu truyện, thuộc các
lời thoại và sự liên kết các tình huống trong câu truyện, trẻ được rèn kỹ năng thể
hiện ngữ điệu, cử chỉ, nét mặt phù hợp với nhân vật và tình huống truyện. Sau đó
cho trẻ chia sẻ những thông tin về gia đình, cho trẻ kể về những thành viên trong

gia đình mình, những việc mà trẻ thường làm ở nhà, qua đó giáo dục trẻ kỹ năng
giao tiếp, lắng nghe người khác nói, nói rõ ràng để bạn hiểu.
Qua bài tìm hiểu động vật sống trong rừng “Hổ, báo, cừu, khỉ, voi…” Trẻ
biết đặc điểm riêng của từng con vật từ những câu hỏi cô đưa ra như: Các con có
biết con voi có mấy chân và con voi sống ở đâu? Con voi thích ăn gì các con nhỉ?...
Trẻ trả lời “thưa cô con voi thích ăn cỏ ạ” cứ như vậy trong một tiết học với hàng
loạt câu hỏi cô đưa ra thì trẻ nào cũng được tham gia, với trẻ ít nói cô gọi nhiều và
thường xuyên hơn. ( Hình ảnh minh họa tại phụ lục )
* Thông qua hoạt động thể dục:
Tôi cùng các giáo viên khác tổ chức cho trẻ các vận động như: Bò qua
chướng ngại vật, đi trên ghế thể dục, chuyền bóng, bật qua vật cản, nhảy từ độ cao
45cm, ném trúng đích thẳng đứng, Bò zíczắc qua 7 điểm, Đi nối gót…qua đó rèn
cho trẻ các kỹ năng xếp hàng, kỹ năng quay các hướng, dàn hàng, kỹ năng nghe và
làm theo hiệu lệnh, khẩu lệnh. Giúp trẻ nhanh nhẹn, mạnh dạn, tự tin, khéo léo khi
tham gia vận động, biết bảo vệ sức khỏe.
* Giáo dục kỹ năng sống thông qua hoạt động vui chơi:
Như chúng ta đã biết ở trẻ mẫu giáo hoạt động vui chơi giữ vai trò chủ đạo,
thông qua hoạt động này bộc lộ rõ nét những hành vi tốt và không tốt. Vì vậy tôi
luôn uốn nắn và sửa sai ngay cho trẻ trong khi chơi đặc biệt qua các trò chơi ở góc
phân vai.
Ví dụ: Qua góc chơi “bán hàng” thông qua trò chơi này ngoài việc trẻ hiểu
được công việc của người bán hàng và mua hàng trẻ còn phải biết thưa gửi lễ phép.
Giai đoạn đầu trẻ còn chưa mạnh dạn trong khi chơi, tôi nhập vai làm người bán
hàng khi cháu mua hàng tôi chủ động hỏi trẻ “Bác ơi bác mua thứ gì nào? Trẻ nói
trống không: mua rau - trả tiền nè. Tôi phải sửa ngay cho trẻ: khi mua hàng con
phải hỏi bác ơi! bao nhiêu tiền một mớ rau, bán cho tôi một mớ ạ, nếu trẻ đã biết
thưa gửi lễ phép tôi sẽ gắn cho trẻ một bông hoa vào áo và cuối ngày nhận xét
trước lớp, với hình thức này các cháu rất thích.
11

Tôi cũng thường xuyên tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi như: Cô giáo, bác
sỹ, xây dựng doanh trại, xây dựng ngã tư đường phố, xây nhà của bé…Các trò chơi
đóng kịch; Cây tre trăm đốt; hai anh em; Quả bầu tiên…Thông qua đó để giáo dục
những kỹ năng sống cho trẻ, bởi trong các trò chơi xã hội này trẻ sẽ được hình
thành và phát triển trí tưởng tượng, sáng tạo.
Thông qua hoạt động vui chơi tôi đưa kỹ năng sống hợp tác cho trẻ: Ở độ
tuổi này trẻ bắt đầu quan tâm đến bạn trong nhóm, tình bạn ổn định bắt đầu nảy
sinh. Chúng sẵn sàng chia sẻ với bạn và tình bạn trở nên quan trọng với trẻ.
Bằng các trò chơi, câu chuyện, bài hát giáo viên giúp trẻ học cách cùng làm
việc với bạn, đây là một công việc không nhỏ đối với trẻ lứa tuổi này. Khả năng
hợp tác sẽ giúp trẻ biết cảm thông và cùng làm việc với các bạn. Ở kỹ năng này tôi
sử dụng trò chơi để dạy trẻ: ( Hình ảnh minh họa tại phụ lục )
Ví dụ: Ở trò chơi đóng vai: với góc chơi xây dựng trong chủ đề “Giao thông”
trong khi xây dựng thì tất cả trẻ trong nhóm phải cùng nhau thảo luận, phân công
công việc cho nhau và cùng làm công việc được giao cuối cùng trẻ hoàn thành
công trình đã xây dựng. Đó là một cách hợp tác cùng làm việc
Ví dụ: Trong góc chơi học tập.
Mỗi trẻ sẽ được phân công theo nhóm để nhận nhiệm vụ: Bạn nào đồ chữ,
bạn nào xếp chữ bằng hột hạt, bạn nào học thẻ số, thẻ chữ...Từ đó trẻ sẽ học và làm
việc cùng nhau theo nhóm và biết tuân thủ theo mệnh lệnh của nhóm trưởng
Hay thông qua góc chơi nghệ thuật tôi thường xuyên sưu tầm những đồ
dùng, những phế liệu, những lá cây khô, dây trang kim, nhũ màu, màu nước…Để
trẻ tự tạo nên những bức tranh, những con vật. Từ đó trẻ có những kỹ năng cầm
kéo và cắt khóe léo, kỹ năng tô màu, kỹ năng vẽ, kỹ năng phân công công việc cho
bạn trong nhóm mình. ( Hình ảnh minh họa tại phụ lục )
Ví dụ: Bạn tô màu này, tôi cắt hoặc xé cái kia…
* Giáo dục kỹ năng sống qua góc thực hành kỹ năng sống cho trẻ.
Ngoài ra tôi còn xây dựng góc thực hành kỹ năng sống cho trẻ chơi thường
xuyên như: Cách đóng mở cửa, lấy và uống nước, cách gắp bằng các loại kẹp, quét

rác trên sàn, cách rót nước bằng bình lọ miệng tròn to, cách sâu dây qua các đối
tượng có khuyết nhỏ, cách đan nong mốt (5 nan), cách tự tết tóc cho mình, cho
bạn. ( Hình ảnh minh họa tại phụ lục )
Đây là cơ hội tốt nhất để giáo dục kỹ năng sống cho trẻ. Vì vậy tôi đã
thường xuyên tổ chức cho trẻ các trò chơi mang tính lành mạnh để trẻ được tham
gia học tập và vui chơi.
* Thông qua hoạt động ngoài trời:
Tôi đưa kỹ năng sống tự tin: Một trong những kỹ năng đầu tiên mà giáo viên
cần chú tâm là phát triển sự tự tin, lòng tự trọng của trẻ. Nghĩa là giúp trẻ cảm nhận
được mình là ai, cả về cá nhân cũng như trong mối quan hệ với những người khác.
Kỹ năng sống này giúp trẻ luôn cảm thấy tự tin trong mọi tình huống ở mọi nơi.
Ví dụ: Cô tổ chức cho 2 đội chơi trò chơi “Kéo co” ở trò chơi này cháu thực
hiện đúng luật chơi. Mỗi đội luôn tự tin mình sẽ chiến thắng và tìm mọi cách động
viên khích lệ trong nhóm cố gắng có ý chí vươn lên.
* Giáo dục kỹ năng sống thông qua hoạt động ăn, ngủ:
Trong giờ ăn cũng vậy tôi cùng các giáo viên khác dạy trẻ những nghi thức
12


văn hóa trong ăn uống qua đó dạy trẻ những kỹ năng tự lao động phục vụ, rèn tính
tự lập như biết tự đi lấy bát thìa theo số lượng của tổ mình và biết được lần lượt
ngày trực nhật của mình theo tổ, khi ăn, biết ăn uống lịch sự, không nói chuyện
trong khi ăn, và chỉ ăn uống tại bàn ăn của mình, biết cách sử dụng những đồ dùng,
vật dụng trong ăn uống một cách đúng đắn, biết ăn hết xuất, không làm rơi vãi khi
ăn, khi ăn nhai nhỏ nhẹ không gây tiếng ồn, ngậm miệng khi nhai thức ăn, biết mời
trước khi ăn, biết tự dọn, cất bát thìa đúng nơi quy định, biết giúp người lớn dọn
dẹp, ngồi ngay ngắn không làm ảnh hưởng đến người khác…Ngoài ra trước những
giờ ăn tôi thường lồng ghép các bài hát, bài thơ “Giờ ăn", và bài thơ “Bé ơi nhớ
nhé” do tôi tự sáng tác, dạy lồng ghép kỹ năng vệ sinh và giờ ăn cho trẻ. ( Hình
ảnh minh họa tại phụ lục )

Giờ ngủ, tôi rèn kỹ năng tự phục vụ cho trẻ bằng cách cho trẻ tự phân công
bạn trải chiếu, lấy gối và cất đồ dùng sau khi ngủ dạy; kỹ năng ngủ đúng tư thế
thông qua cho trẻ đọc bài thỏ "Giờ đi ngủ" trước khi ngủ:
Giờ đi ngủ
Em lên giường
Nằm lạng im,
Hai mắt nhắm,
Ngủ cho say,
Ngủ cho ngoan,
Chiều mẹ đón
** Giáo dục trẻ thông qua hội thi và tổ chức các ngày lễ trong năm học.
Trong năm học tôi đã kết hợp với nhà trường, với tổ chuyên môn, tổ khối, tổ
chức công đoàn, đoàn thanh niên tổ chức các ngày hội ngày lễ như: Ngày hội bé
đến trường, ngày hội trăng rằm, "Cô giáo như mẹ hiền" 20/11, chào mừng ngày
thành lập Quân đội nhân dân Việt nam 22/12, ngày vui của bà và của mẹ 8/3, giao
lưu cuối chủ đề...hình thức sáng tạo, trẻ được tham gia tích cực cùng bạn bè ( Hình
ảnh minh họa tại phụ lục )
Tất cả trẻ đều được tham gia, nội dung thi đua về năng khiếu: Múa hát, đóng
kịch, thuyết trình, các phần thi có nội dung giới thiệu về bản thân, đặc điểm sở
trường và phong các trình diễn trên sân khấu.( hình ảnh minh họa tại phụ lục )
Đặc biệt tôi đã kết hợp với nhà trường, kết hợp với phụ huynh tổ chức cho
trẻ tham gia các hoạt động trải nghiệm thực tế, tại làng nghề truyền thống mây tre
đan, tại trang trại trồng hoa,.... các hoạt động thăm quan Nhà tưởng niệm các Anh
Hùng liệt sĩ xã Quảng Phong, Nhà truyền thống huyện, Nhà tưởng niệm Bác Hồ,
Bảo tàng tỉnh Thanh hóa,vv.... ( Hình ảnh minh họa tại phụ lục )
Thông qua các hoạt động này, không những trẻ được rèn kỹ năng biểu diễn
nghệ thuật; kỹ năng giao tiếp,tính mạnh dạn, tự tin trước nơi đông người mà trẻ
còn biết được ý nghĩa các ngày lễ trong năm. ( Hình ảnh minh họa tại phụ lục )
2.3.8. Tuyên truyền, phối kết hợp với các bậc phụ huynh cùng giáo dục kỹ
năng sống cho trẻ.

Hiểu rõ được vai trò của các bậc phụ huynh cũng góp phần không nhỏ trong
việc giáo dục các kỹ năng sống cho trẻ. Vì vậy ngay từ đầu năm khi tổ chức họp
phụ huynh tôi đã đưa sáng kiến và ý tưởng về ý nghĩa giáo dục kỹ năng sống của
mình áp dụng vào trẻ. Và thống nhất với các phụ huynh về những biện pháp giáo
13


dục ở nhà và khi họp phụ huynh giữa năm tôi đã nêu tiêu chí nào trẻ đã thực hiện
được và làm được hay chưa làm được, còn những tiêu chí nào chưa làm được tôi
nêu ra cuộc họp để cùng bàn luận và cùng uốn nắn trẻ ngay và kịp thời. Đặc biệt
những phụ huynh ít quan tâm đến con cái, tôi tìm cách để gặp và trao đổi về thành
tích học tập của cháu ở lớp và đồng thời hỏi thăm về nề nếp sinh hoạt, sở thích…
của cháu ở nhà. Với việc làm kiên trì đó tôi đã tác động việc học của cháu ở lớp
cũng như việc rèn nề nếp ở nhà, vì tôi thấy rằng một số trẻ có khó khăn trong việc
kết bạn hoặc chia sẻ với bạn trong nhóm lớp lại có thể hình thành mối liên kết thân
thiết mới trong môi trường gia đình của trẻ. Chính vì vậy cha mẹ có thể giúp trẻ
phát triển kỹ năng cảm xúc bằng cách tạo các mối liên kết bạn bè tại gia đình, cha
mẹ không nên bực bội khi trẻ đi chơi với bạn khác và tham gia các buổi
Ví dụ: Một số kỹ năng phối hợp cùng cô giáo dạy trẻ kỹ năng cất dép, kỹ
năng cất quần áo. Vậy muốn trẻ làm tốt được những kỹ năng này tôi phối hợp với
phụ huynh hướng dẫn và quan sát trẻ khi con ở nhà. Cha mẹ cần có niềm tin với sự
hướng dẫn của giáo viên và năng khiếu bẩm sinh của trẻ bên cạnh đó cha mẹ cần
dạy trẻ từ từ để trẻ hiểu và cha mẹ chính là tấm gương sáng để trẻ noi theo
Vì vậy việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ đạt kết quả tốt thì phải biết kết
hợp hài hòa các biện pháp trên và không thể thiếu một trong những biện pháp đó.
Bên cạnh đó là ý thức trách nhiệm và tình yêu thương của cô giáo đối với trẻ.
2.4. Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản thân,
với đồng nghiệp và nhà trường.
* Đối với trẻ.
Qua một năm đi sâu nghiên cứu đề tài: "một số biện pháp dạy kỹ năng sống

cho trẻ 5 – 6 tuổi" với kinh nghiệm của bản thân, tôi đã tìm ra những biện pháp tích
cực phù hợp để nâng cao việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ. Kết quả cuối năm
đạt được trên trẻ rất đáng mừng.
* So sánh với kết quả đầu năm:
Kỹ năng tự
Kỹ năng giao Kỹ năng tự Kỹ năng làm
bảo vệ bản
tiếp
lập
việc nhóm
Tổng
thân
Kỳ khảo
số
số
số
số
số
tỷ lệ
tỷ lệ
tỷ lệ
tỷ lệ
sát
cháu
cháu
cháu
cháu
cháu
Đầu năm

12

37,5%

10

31,3%

9

28,1%

5

15,6%

Cuối năm

30

93,7%

32

100%

32

100%

32

100%

Tỷ lệ tăng
so với đầu
năm

18

56,2%

22

69,9%

23

71,1%

27

84,4%

32

Thông qua bảng khảo sát ta nhận thấy tỷ lệ trẻ nắm được các kỹ năng tăng
giao tiếp ở cuối năm tăng lên lên 18 cháu, chiếm 56,2%: trẻ không còn nhút nhát
mà tự tin mạnh dạn, nói rõ mạch lạc và dùng âm lượng vừa đủ. Biết chú ý lắng
nghe, quan sát người lớn hoặc các bạn trao đổi. Biết chào hỏi, cảm ơn, xin lỗi phù

14


hợp với hoàn cảnh, biết bày tỏ cảm xúc của mình
Trẻ thực hiện thành thạo các kỹ năng tự lập cuối năm tăng lên 22 cháu,
chiếm 69,9%: tự thay quần áo, đi giày dép, đi vệ sinh đúng nơi quy định, rửa mặt ,
rửa tay; biết lấy đồ dùng theo ký hiệu riêng của mình, biết cất đồ dùng đúng nơi
quy định; biết giúp cô chuẩn bị giờ ăn, giờ ngủ: kê bàn, kê sạp ngủ, lấy chăn gối;
nói được khả năng và sở thích riêng của bản thân, biết chủ động tham gia các hoạt
động.
Trẻ thực hiện kỹ năng làm việc nhóm cuối năm tăng lên 23 cháu, chiếm
71,1% biết tự sắp xếp đội hình, ngồi học theo nhóm, đọc thơ, đóng kịch, hát múa
theo cả lớp, theo tổ nhóm; trẻ biết trao đổi, hợp tác thực hiện ý tưởng chơi cùng các
bạn trong nhóm, có ý thức cư sử và đối xử công bằng với bạn bè trong nhóm chơi,
thể hiện sự thân thiện, vui vẻ đoàn kết, biết cùng nhau giải quyết mâu thuẫn giữa
các bạn; biết hợp tác với trẻ khác để hoàn thành những công việc chung, làm được
các món quà phù hợp tặng người thân, bạn bè khi sinh nhật, ngày lễ tết; trẻ có kỹ
năng chơi thành thạo các góc chơi. Các góc chơi đều có sản phẩm do các nhóm trẻ
đã làm: sách tranh truyện, tranh xé dán, cắt dán, nấu ăn: nặn bánh, trang trí được
đĩa quả, cắm được lọ hoa, xây dựng mô hình tại góc xây dựng; trẻ biết quan tâm,
chia sẻ và giúp đỡ bạn bè, người thân khi bị ốm đau; nói được sở thích của mọi
người gần gũi xung quanh trẻ như: bạn bè, người thân, cô giáo...
Trẻ thực hiện kỹ năng tự bảo vệ bản thân cuối năm tăng lên 27 cháu, chiếm
84,4%Trẻ biết phân biệt người lạ, người quen, có phản ứng không nhận quà và đi
theo người lạ; không ăn thức ăn ôi thiu, các loại thức ăn gây bệnh, biết nhắc nhỡ bố
mẹ, người lớn xem nhãn mác, thời hạn sử dụng sản phẩm; biết giữ gìn vệ sinh thân
thể, biết rữa tay bằng xà phòng, và trải răng hàng ngày đúng cách; biết ứng xử khi
gặp nguy hiểm, biết sử dụng những đồ chơi an toàn, không tự ý đi chơi ở những
nơi mất an toàn; biết yêu thương và bảo vệ bạn bè.
* Đối với bản thân:

Sau khi nghiên cứu đề tài bản thân tôi đã nắm vững về kiến thức giáo dục kỹ
năng sống cho trẻ được, biết vận dụng linh hoạt về phương pháp, hình thức vào
quá trình rèn kỹ năng sống cho trẻ; biết lựa chọn nội dung giáo dục rèn kỹ năng
sống phù hợp với độ tuổi trẻ và nhận thức rõ tầm quan trọng của việc rèn kỹ năng
sống cho trẻ mầm non.
Việc dạy cho trẻ những kỹ năng phòng tránh bị xâm hại cơ thể; kỹ năng ứng
xử khi bị lạc; kỹ năng thoát hiểm khi gặp hỏa hoạn; kỹ năng đảm bảo an toàn kghi
tham gia giao thông...; rèn cho trẻ kỹ năng mạnh dạn, tự tin trước dám đông; kỹ
năng nói rõ ràng, mạch lạc; kỹ năng giao tiếp thông thường; kỹ năng sử dụng lời
nói để trình bày cảm xúc, nhu cầu của bản thân..., các kỹ năng tự phục vụ trong ăn
uống, sinh hoạt, học tập... hàng ngày. Biết giúp người lớn làm một số công việc
đơn giản phù ghợp với lứa tuổi. Biết nói lên nhu cầu, nguyện vọng, sở thích riêng
của bản thân, biết quan tâm, chia sẻ và giúp đỡ bạn bè, nhười thân; biết hợp tác với
người khác để hoàn thành công việc chung đơn giản phù hợp với lứa tuổi; biết
nhận xét một số hành vi đúng sai của con người đối với môi trường, xã hội là
những kỹ năng hết sức cần thiết cho sự phát triển lành mạnh, an toàn cho trẻ hiện
tại và tương lai.
Bản thân biết cách lồng ghép các nội dung rèn kỹ năng sống vào các hoạt
15


động giáo dục, sinh hoạt hàng ngày của trẻ, biết cách xây dựng những tiết dạy rèn
kỹ năng sống cho trẻ được nhà trường đánh giá cao về chất lượng và lựa chọn làm
tiết dạy chất lượng cao cho giáo viên nhà trường dự giờ học tập rút kinh nghiệm.
Xây dựng được môi trường rèn kỹ năng sống cho trẻ trải nghiệm và học tập
phong phú, tạo thêm hứng thú cho trẻ trong các hoạt động học tập và vui chơi, từ
đó khuyến khích trẻ tích cực hoạt động nâng cao chất lượng giáo dục của trẻ ở tất
cả các lĩnh vực.
Tự tin, sáng tạo hơn trong việc dạy kỹ năng sống cho trẻ, mạnh dạn giám
nghĩ, giám làm, khắc phục mọi khó khăn để giúp trẻ có được những kỹ năng sống

ngay từ khi còn nhỏ.
Biết phối kết hợp chặt chẽ với phụ huynh những nội dung giáo dục rèn kỹ
năng sống, tạo uy tín đối với phụ huynh và với trẻ, được phụ huynh tín nhiệm.
Phụ huynh thường xuyên phối hợp chặt chẽ với cô giáo trong việc dạy trẻ
các kỹ năng sống, trao đổi với giáo viên bằng nhiều hình thức thông qua bảng
thông tin dành cho phụ huynh, bảng đánh giá trẻ ở lớp
Giao tiếp giữa cha mẹ và con cái đã gần gũi thường xuyên chia sẻ với con
hơn, ít la mắng trẻ, phân việc cho trẻ, hướng dẫn trẻ tự làm những công việc phục
vụ bản thân như: Trẻ tự đeo ba lô, tự vào lớp...
Cha mẹ cảm thấy hài lòng với kết quả của con mình đạt được và đã có sự
quan
tâm bằng việc ủng hộ giáo viên những nguyên vật liệu để giáo viên và trẻ làm đồ
dùng đồ chơi phục vụ cho trẻ ở lớp...
Phụ huynh hài lòng, hưởng ứng và ủng hộ các hoạt động của nhà trường,
nhất là đối với các hoạt động ngoại khóa: thăm quan trải nghiệm, dã ngoại, các
chương trình giao lưu cuối tuần...
* Với đồng nghiệp và nhà trường
Nhà trường có thêm được hạt nhân chất lượng về nội dung rèn kỹ năng sống
cho trẻ, có thêm được lớp điểm về chất lượng rèn kỹ năng sống để nhân ra đại trà,
Nhà trường có nhiều tiết dạy hay về rèn kỹ năng sống cho trẻ để xây dựng
thành những tiết dạy chất lượng cao cho gióa viên dự giò học tập, có thêm môi
trường, những thành quả đáng khích lệ trong việc triển khai nội dung rèn kỹ năng
sống cho trẻ của nhà trường, góp phần vào thành công trong thực hiện đề án rèn kỹ
năng sống cấp trên triển khai.
Nhà trường nhận thêm được sự tin tưởng và ủng hộ của phụ huynh trong các
hoạt động của nhà trường, thuận lợi hơn trong tham mưu ủng hộ bổ sung cơ sở vật
chất trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi từ phụ huynh.
Đồng nghiệp được học hỏi kinh nghiệm về giáo dục rèn kỹ năng sống cho
trẻ tại nhóm lớp, từ kết quả nghiên cứu của đề tài. Giáo viên nhà trường được dự
những hoạt động rèn kỹ năng sống cho trẻ học hỏi về thực hiện tại lớp mình

Nghiên cứu thành công sáng kiến cũng là tài liệu tham khảo cho những giáo
viên đang còn lúng túng trong thực hiện nội dung rèn kỹ năng sống cho trẻ tại lớp
mình,những kết quả đáng khích lệ của sáng kiến cũng là động lực giúp đồng
nghiệp tự tin, mạnh dạn hơn trong việc thực hiện cũng như trong tham mưu, phối
kết hợp với phụ huynh trong nội dung rèn kỹ năng sống cho trẻ độ tuổi 5-6 tuổi tại
trường.
16


3. KẾT LUẬN VÀ KiẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
Tóm lại qua quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài “ Một số biện pháp rèn
kỹ năng sống cho trẻ 6 - 5 tuổi” lớp Hoa hồng 5 - trường Mầm non Quảng phong.
Với những biện pháp nêu trên đã giúp tôi xác định được rõ mục tiêu và tầm quan
trọng, giúp tôi có phương pháp tốt hơn, sáng tạo hơn, tích cực hơn, hứng thú hơn
khi tham gia học tập, rèn luyện. Cũng từ đó tư duy sáng tạo của các cháu được phát
triển một cách toàn diện hơn.
3.2. Kiến nghị.
- Qua một năm thực hiện đề tài tôi xin đóng góp một số ý kiến như sau:
- Để thực hiện tốt công tác chăm sóc giáo dục trẻ, tôi mong được sự giúp đỡ
của các cấp lãnh đạo, các đồng nghiệp giúp đỡ tôi về chuyên môn cũng như tạo
điều kiện để tôi được học hỏi kinh nghiệm của trường bạn.
- Đối với nhà trường:
+ Đối với nhà trường tôi rất mong muốn, nhà trường tạo điều kiện về cơ sở vật
chất, tài liệu về giáo dục kỹ năng sống cho từng giáo viên, mua sắm bổ sung thêm
đồ dùng, đồ chơi trang thiết bị học tập và vui chơi cho cô và trẻ.
- Đối với Phòng giáo dục:
+ Thường xuyên xây dựng kiến tập dự giờ chuyên đề kỹ năng sống để tạo điều
kiện cho giáo viên học tập và nâng cao trình độ chuyên môn hơn nữa.
Trên đây là “một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho trẻ 5 - 6 tuổi” của tôi, rất

mong được sự đóng góp ý kiến của các cấp lãnh đạo, các bạn đồng nghiệp để tôi
ngày càng thực hiện đề tài được tốt hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
Xác nhận của thủ trưởng đơn vị.

Quảng phong, ngày 10 tháng 4 năm 2019.
Tôi xin cam đoan SKKN do tôi viết,
không sao chép. Nếu sai tôi xin hoàn toàn
chịu trách nhiệm.
Tác giả.

Lê Thị Quyên

17


Tài liệu tham khảo
1. " Đề án xây dựng trường học gắn với thực tiễn và giáo dục kỹ năng sống"
theo Quyết định số: 1615/QĐ-UBND ngày 16/8/2017.
2. Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên: Module Mn39 Giáo dực kỹ năng sống
cho trẻ mẫu giáo.
3. Sách hướng dẫn các hoạt động phát triển ngôn ngữ và giao tiếp cho trẻ
mầm non theo bộ chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi.
4. Sách bé thực hành các tình huống giáo dục kỹ năng sống dành cho trẻ
mẫu giáo.
5. Sách trương trình giáo dục mầm non.

18

PHỤ LỤC

19


20