Một số biện pháp giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 1a ở trường TH nga liên 1

MỤC LỤC
NỘI DUNG
1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài
1.2. Mục đích nghiên cứu.
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
2.2.Thực trạng của việc giáo dục đạo đức học sinh trước khi áp
dụng SKKN.
2.3. Giải pháp pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
2.3.1.Điều tra thông tin học sinh đầu năm học
2.3.2 Xây dựng nề nếp, qui định các hành vi, thói quen đạo đức
tại lớp do mình phụ trách và giúp các em điều chỉnh, thay đổi
hành vi đạo đức chưa tốt.
2.3.3.Những biện pháp khác tổ chức tại lớp học
2.3.4 Giáo dục đạo đức cho các em thông qua các môn học khác
và mọi hoạt động trong lớp, trong trường.
2.3.5. Dùng tấm lòng thương yêu, nhân hậu để quan tâm chăm
sóc, dạy bảo và cảm hóa các em, giúp đỡ các em trong suốt thời
gian ngồi trên ghế nhà trường.
2.3.6. Phối hợp giữa nhà trường với gia đình giáo dục đạo đức
học sinh.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm.
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận.
3.2. Kiến nghị.
Tài liệu tham khảo

TRANG

2
2
2
2
2
3
3
5
6
6
6

8
9
10

11
12
13
13
14
15


1. MỞ ĐẦU:
1.1. Lý do chọn đề tài:
Hiện nay đất nước ta đang bước vào thời kỳ công nghiệp hóa - hiện đại
hóa đất nước, đã gia nhập WTO. Đảng coi: “Giáo dục là quốc sách hàng đầu”.
Văn kiện lần thứ VIII của Đảng đã khẳng định: “ cùng với khoa học và công
nghệ, giáo dục là quốc sách hàng đầu, nâng cao dân trí”. Chính vì vậy nhiệm vụ

giáo dục của bậc tiểu học nói chung và khối lớp 1 nói riêng đóng một vai trò vô
cùng quan trọng. Vì nó là nền tảng của sự khởi đầu kho tàng trí thức của mỗi
con người. Thầy không những truyền đạt kiến thức cơ bản cho các em mà phải
giáo dục cho các em có nhân cách, tài đức vẹn toàn để trở thành công dân tốt
làm chủ tương lai của đất nước.
Ý thức được điều đó, ngay từ đầu năm học 2017- 2018, khi được nhà
trường phân công chủ nhiệm và giảng dạy lớp 1A điều mà tôi trăn trở suy nghĩ
cũng là một trong những điều cấp bách hiện nay là vấn đề giáo dục đạo đức cho
học sinh nói chung và học sinh lớp 1 nói riêng. Bởi vì đạo đức của học sinh có
ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả giáo dục trong lớp, trong trường nói riêng và
nền giáo dục nói chung. Đúng như lời Bác Hồ đã dạy: “ Người có tài mà không
có đức thì vô dụng, người có đức mà không có tài làm việc gì cũng khó”.
Giáo dục cho học sinh lớp 1 là trang bị cho các em những kiến thức sơ
đẳng về chuẩn mực đạo đức xã hội chủ nghĩa. Giúp cho các em bước đầu hình
thành năng lực định hướng đạo đức biết phân biệt cái thiện, cái ác, cái tốt, cái
xấu, cái đúng, cái sai. Bồi dưỡng cảm xúc đạo đức, yêu cái thiện và có thái độ
đấu tranh với cái xấu. Tất cả những lý do trên khiến tôi suy nghĩ: Làm thế nào
để giáo dục cho các em học sinh có một phẩm chất đạo đức trong sáng.
Vì vậy tôi đã chọn đề tài: “Một số biện pháp giáo dục đạo đức cho học
sinh lớp một ở trường tiểu học Nga Liên 1” mà tôi đã áp dụng để đưa ra những
việc làm của mình, cùng các đồng nghiệp tham khảo.
1.2. Mục đích nghiên cứu.
Đánh giá được thực trạng của công tác giáo dục đạo đức học sinh lớp 1 ở
trường TH Nga Liên 1 thông qua đó đề ra biện pháp giáo dục đạo đức học sinh
lớp 1 một cách có hiệu quả giúp cho các em trở thành những người tốt trong xã
hội.
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
Các biện pháp giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 1A trường Tiểu học Nga
Liên 1
1.4. Phương pháp nghiên cứu.

Để hoàn thành đề tài này tôi đã sử dụng một số phương pháp sau:
- Đọc, phân tích các tài liệu có liên quan về vấn đề đạo đức và giáo dục đạo
đức cho học sinh Tiểu học.
2


- Phương pháp điều tra: Điều tra thực trạng trong công tác giáo dục đạo đức
cho học sinh. Lấy ý kiến của giáo viên và học sinh để thu thập thông tin nghiên
cứu.
- Phương pháp đàm thoại: Trực tiếp trò chuyện với giáo viên, học sinh để
tìm hiểu nhận thức như thế nào về vai trò, ý nghĩa của việc giáo dục đạo đức cho
học sinh.
- Phương pháp quan sát: Dự giờ và quan sát giờ dạy của giáo viên. Quan sát
cử chỉ, thái độ, hành động, sự biểu hiện phẩm chất đạo đức qua hành vi của học
sinh trong học tập, giao tiếp thông qua các tiết học trên lớp. Quan sát các hoạt động
ngoại khóa trên sân trường, hoạt động tập thể ngoài giờ lên lớp,… để từ đó điều
chỉnh hành vi và ý thức đạo đức cho học sinh.
- Phương pháp lấy ý kiến đồng nghiệp: Gặp trực tiếp những giáo viên có
kinh nghiệm, các nhà quản lý xin ý kiến, trao đổi về những vấn đề có liên quan đến
đề tài.
- Phương pháp thực nghiệm: Kiểm nghiệm tính khoa học, tính khả thi của
các biện pháp đã đề xuất.
- Phương pháp thống kê toán học.
2 . NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm.
2.1.1. Đạo đức- Chức năng của đạo đức
* Khái niệm đạo đức
Đạo đức là một hình thái ý thức xã hội bao gồm những nguyên tắc và chuẩn
mực xã hội, nhờ đó con người tự giác điều chỉnh hành vi cho phù hợp với lợi
ích, hạnh phúc của mình và sự tiến bộ của xã hội trong mối quan hệ người và

người và con người với tự nhiên.
* .Chức năng đạo đức:
Là một bộ phận của kiến trúc thượng tầng, của ý thức xã hội, đạo đức một
mặt quy định bởi cơ sở hạ tầng, của tồn tại xã hội ; mặt khác nó cũng tác động
tích cực trở lại đối với cơ sở hạ tầng, tồn tại xã hội đó. Vì vậy, đạo đức có chức
năng to lớn, tác động theo hướng thúc đẩy hoặc kìm hãm phát triển xã hội. Đạo
đức có những chức năng sau:
- Chức năng giáo dục.
- Chức năng điều chỉnh hành vi của cá nhân, của cộng đồng và là công cụ tự
điều chỉnh mối quan hệ giữa người và người trong xã hội.
- Chức năng phản ánh.
2.1.2. Vị trí và đặc điểm của công tác giáo dục đạo đức cho học sinh
* Vị trí – ý nghĩa:
Giáo dục đạo đức là quá trình tác động có mục đích, có kế hoạch đến học
sinh nhằm giúp cho nhân cách mỗi học sinh được phát triển đúng đắn, giúp học
sinh có những hành vi ứng xử đúng mực trong các mối quan hệ: của cá nhân với

3


xã hội, của cá nhân với lao động, của cá nhân với mọi người xung quanh và của
cá nhân với chính mình.
Trong tất cả các mặt giáo dục đạo đức giữ một vị trí hết sức quan trọng. Vì
Hồ Chủ Tịch đã nêu: “ dạy cũng như học, phải biết chú trọng cả tài lẫn đức. Đức
là đạo đức Cách mạng, đó là cái gốc rất quan trọng, nếu không có đạo đức Cách
mạng thì có tài cũng vô dụng ”
Giáo dục đạo đức còn có ý nghĩa lâu dài, được thực hiện thường xuyên và
trong mọi tình huống chứ không phải chỉ được thực hiện khi có tình hình phức
tạp hoặc có những đòi hỏi cấp bách.
Trong nhà trường tiểu học, giáo dục đạo đức là mặt giáo dục phải được đặc

biệt coi trọng, nếu công tác này được coi trọng thì chất lượng giáo dục toàn diện
sẽ được nâng lên vì đạo đức có mối quan hệ mật thiết với các mặt giáo dục khác.
Để thực hiện những yêu cầu về nội dung giáo dục đạo đức cho học sinh trong
trường tiểu học thì:
-Vai trò của tập thể sư phạm giữ một vị trí quan trọng có tính quyết định,
trong đó vai trò của Hiệu trưởng, người quản lý chỉ đạo tổ chức thực hiện kế
hoạch giáo dục của nhà trường là quan trọng nhất
- Vai trò của cấu trúc và nội dung chương trình môn giáo dục công dân cũng
góp phần không nhỏ đối với công tác này.
* Đặc điểm
Giáo dục đạo đức đòi hỏi không chỉ dừng lại ở việc truyền thụ khái niệm
tri thức đạo đức, mà quan trọng hơn là kết quả giáo dục phải được thể hiện thành
tình cảm, niềm tin, hành động thực tế của học sinh.
Quá trình dạy học chủ yếu được tiến hành bằng các giờ học trên lớp; còn
quá trình giáo dục đạo đức không chỉ bó hẹp trong giờ lên lớp mà nó được thể
hiện thông qua tất cả các hoạt động có thể có trong nhà trường .
Đối với học sinh tiểu học, kết quả của công tác giáo dục đạo đức vẫn còn
phụ thuộc rất lớn vào nhân cách người thầy, gương đạo đức của người thầy sẽ
tác động quan trọng vào việc học tập, rèn luyện của các em .
Để giáo dục đạo đức cho học sinh có hiệu quả, yếu tố tập thể giữ vai trò hết
sức quan trọng. Công tác giáo dục đạo đức cho học sinh chỉ đạt kết quả tốt khi
nó có sự tác động đồng thời của các lực lượng giáo dục: nhà trường, gia đình và
xã hội.
Việc giáo dục đạo đức cho học sinh đòi hỏi người thầy phải nắm vững các
đặc điểm Tâm-Sinh-Lý lứa tuổi của học sinh, nắm vững cá tính, hoàn cảnh sống
cụ thể của từng em để định ra sự tác động thích hợp.
Giáo dục đạo đức là một quá trình lâu dài, phức tạp, đòi hỏi phải có công
phu, kiên trì, liên tục và lặp đi lặp lại nhiều lần.

4

2.2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm:
Vào những giờ ra chơi tôi quan sát thấy có một số học sinh đạo đức chưa
tốt, hay gây sự với bạn bè, bắt nạt bạn nhỏ, có thái độ chưa lễ phép với thầy cô,
người lớn tuổi. Và nhận thấy đó cũng là một phần trách nhiệm ở giáo viên lớp
Một chưa thật sự quan tâm đến việc giáo dục đạo đức cho học sinh ngay từ đầu
cấp như câu nói: “Tre non dễ uốn”…
- Do một số em chưa qua lớp mẫu giáo, chưa được nhà trường giáo dục,
những thói quen và hành vi chưa tốt chưa được điều chỉnh ở môi trường mới.
- Nhiều gia đình quá cưng chiều con nên sai lầm hoặc lơi lỏng trong giáo dục
đạo đức.
- Có gia đình có hoàn cảnh khó khăn không quan tâm đến việc học tập và đạo
đức các em.
- Trong gia đình người lớn chưa là tấm gương tốt, có các hành vi xấu như nói
tục, chửi bậy, tham lam, rượu chè bê tha, đánh đập vợ con, đã ảnh hưởng đến
các em.
- Những tệ nạn và môi trường thiếu lành mạnh trong xã hội như phim ảnh
bạo lực gây ảnh hưởng xấu đến học sinh.
Đầu năm, tôi xác định các hành vi chưa tốt của các em thường có các biểu
hiện sau:
- Đa số là trả lời “tiếng một” không đủ câu, thậm chí còn có em trả lời rất
gọn “ừ”, xưng hô với bạn “mày, tao” hoặc nói tục chửi bậy.
- Một số em lớn hay gây sự, bắt nạt bạn nhỏ.
- Tham lam lấy cắp đồ dùng học tập của bạn.
- Thụ động trong học tập, ít phát biểu ý kiến.
Qua chuyện trò với các em ở các giờ học ngoài giờ lên lớp hay trong giờ
chơi tôi đã phát hiện và thống kê lại các mức độ hành vi của các em theo bảng
thống kê sau:
Hành vi

Mức độ biểu đạt
Rất nhiều
Có ít
không
Xưng hô tùy tiện, nói tục,
nói bậy nói không thành
x
câu.....
Gây sự, mất đoàn kết, lấy
cắp đồ của bạn.
x
Chào hỏi thầy cô, người
lớn, lễ phép. Biết xin lỗi và
x
sửa lỗi khi phạm lỗi.
Thụ động trong học tập, ít
phát biểu ý kiến
x
5


2.3. Giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề:
2.3.1. Điều tra thông tin học sinh đầu năm học
Để tạo thuận lợi cho việc tiếp cận chính xác từng học sinh, ngay từ đầu
năm học tôi đã tự làm công tác điều tra lí lịch bằng cách: Gửi về cho phụ huynh
điền những thông tin vào phiếu lý lịch theo mẫu như sau:
Sơ lược Lý lịch học sinh
Lớp : 1A
Họ và tên học sinh:……………………………sinh năm:………..........
Địa chỉ: Số nhà:……...............................................................................

Họ và tên cha:……………………….Nghề nghiệp:……………...........
Họ và tên mẹ :……………………….Nghề nghiệp:……………..........
Con thương binh.:..................................................................................
Con mồ côi:............................................................................................
Học sinh khuyết tật:...............................................................................
Con hộ nghèo:.........................................................................................
Số điện thoại liên hệ: (nếu có):…………………………………..........
Để biết được học sinh thuộc thành phần gia đình như thế nào: về kinh tế,
về truyền thống đạo đức, truyền thống học tập của gia đình trước đây, tôi liên hệ
với giáo viên mẫu giáo dạy em 5 tuổi. Vì là lớp đầu cấp nên những ngày đầu
năm học phụ huynh thường đưa con em mình đến trường, trong thời gian đó tôi
đã quan sát và giao tiếp với phụ huynh học sinh để nhận biết em đó thuộc đối
tượng gia đình thành phần như thế nào và đi đến nhà nắm bắt hoàn cảnh để có
biện pháp giáo dục phù hợp.
2.3.2 Xây dựng nề nếp, qui định các hành vi, thói quen đạo đức tại lớp do
mình phụ trách và giúp các em điều chỉnh, thay đổi hành vi đạo đức chưa tốt.
2.3.2.1. Qui định các hành vi và đạo đức tốt cho các em ngay từ đầu năm
Từ những thực trạng trên, ngay từ đầu năm học tôi đã lập danh sách học
sinh chưa ngoan, có những thói quen xấu do bị ảnh hưởng từ cách sống của gia
đình và xã hội như: cứ mở miệng ra là chửi bậy, nói tục, luôn đánh bạn, hay lấy
đồ của bạn.
* Những ngày bắt đầu nhận học sinh chưa thực dạy, tôi đã sinh hoạt lớp và
giải thích cho học sinh nắm được nội quy trường tiểu học, hướng các em học tập
và làm theo 5 điều Bác Hồ dạy thiếu niên nhi đồng.
* Tôi nghiêm cấm học sinh : không được nói dối, không được lấy cắp đồ dùng
học tập của bạn, không được nói tục… Giải thích cho học sinh nhận ra là: nếu lỡ
có làm điều gì sai cứ nhận và nói sự thật thì bao giờ cũng được tha thứ và động
viên; nếu thấy đồ dùng của bạn đẹp thì mượn xem chứ không được lấy cắp đi.
Khi giao tiếp với bạn phải biết xưng tôi và bạn, đối với người lớn tuổi phải biết
“dạ thưa”, đưa hoặc nhận bằng hai tay lễ phép, đi thưa về trình, xếp hàng trật tự

khi ra vào lớp và đi về nhà…
6


2.3.2.2. Xây dựng thái độ, động cơ học tập đúng đắn và khả năng tự giáo dục
cho các em.
Nhận thức được lời thường khuyên của ông bà ta trong lĩnh vực giáo dục
như “Tre non dễ uốn” hoặc “Dạy con từ thuở còn thơ…” nên tôi bắt tay ngay
vào việc xây dựng thái độ động cơ học tập và khả năng tự giáo dục cho các em
ngay từ những ngày đầu vào học lớp Một. Tôi thực hiện như sau:
- Ban đầu tôi tranh thủ trong các giờ sinh hoạt lớp, trong các giờ phù hợp kể
cho các em nghe những câu chuyện về gương vượt khó, hiếu học thành tài như
truyện “Cậu bé đứng ngoài lớp học” (theo truyện đọc lớp 5) nói về cậu bé tên là
Vũ Duệ nhà nghèo không tiền ăn học, cậu phải cõng em đứng ngoài lớp học
nghe lỏm… lớn lên thi đỗ Trạng Nguyên. Gương hiếu thảo như truyện “Bông
hoa cúc trắng” (theo kể chuyện lớp 1) nói về tấm lòng hiếu thảo của cô bé với
mẹ. Gương người tốt như truyện “Các em nhỏ và cụ già” (theo kể chuyện lớp 3)
nói về những em nhỏ tốt bụng đã giúp đưa cụ già lên xe buýt. Gợi ý cho các em
nhận biết và ước muốn làm theo những người tốt, biết phê phán những điều sai
như: tham lam, lười biếng, nói dối. Rồi liên hệ giáo dục các em về tầm quan
trọng của việc học và hình thành đạo đức tốt. Trở thành người tốt sẽ được mọi
người thương mến, quý trọng. Ngược lại mọi người chê bai, xa lánh v.v…
2.3.2.3 Sửa chữa những thói quen và hành vi chưa tốt của các em.
* Đối với các em trả lời “tiếng một” không đủ câu, thậm chí còn có em trả lời
rất gọn “ừ”, xưng hô với bạn “mày tao” hoặc nói tục chửi bậy, tôi thực hiện
như sau:
Khi các em vi phạm, tôi tế nhị và nghiêm khắc phê bình và yêu cầu các
em nói lại cho đủ câu, lập lại lời nói bằng tiếng “dạ” thay vì “ừ”. Sửa ngay lại
cách xưng hô “tôi, bạn” thay tiếng “mày, tao”. Chẳng hạn đầu năm học này có
em Hiếu do chưa quen với việc đi học nên khi mẹ em đưa vào lớp thì em có

hành vi và cách nói năng không lễ phép với mẹ, tôi đã giải thích cho em nhận
thấy sự quan tâm, thương yêu của cha mẹ dành cho em và sự cần thiết của việc
học cho biết chữ.
* Những em có thói quen nhận đồ do giáo viên hay người lớn trao, em nhận
bằng một tay, tôi cũng tiến hành sửa chữa tương tự.
Ví dụ: khi đưa cho em đó viên phấn, quyển vở…do thói quen hàng ngày,
em sẽ nhận lấy bằng một tay
tôi hướng dẫn em nên nhận bằng hai tay. Vài lần như thế là em sửa được, các
bạn
trong lớp thấy thế cũng thực hiện theo.
* Đối với những em hay lấy đồ dùng học tập, hay gây gổ, bắt nạt bạn nhỏ
Khi xảy ra, tôi điều tra cụ thể sự việc và mời em trao đổi. Trước tiên tôi
thường gợi ý để em trả lời về cha mẹ và gia đình mình, để tự em nhận biết là cha
mẹ và cô giáo rất mong muốn em trở thành người tốt, được anh em, bạn bè yêu
quý mà tự em đánh giá về hành vi sai trái của mình không đúng, không biết
thương yêu bạn bè (hoặc lấy đồ), trái với điều mà cô đã dặn dò. Cha mẹ biết sẽ
rất buồn khi em đã làm điều không tốt. Rồi tôi cho em hứa khắc phục và xin lỗi
7


bạn (trả đồ đã lấy cắp lại cho bạn). Chẳng hạn như đầu năm học 2017-2018 có
em Duy lấy bút của em Đạt, biết là Duy lấy nhưng em không nhận, tôi đã dùng
đủ mọi cách như: dỗ ngọt, dọa sẽ báo Ban giám hiệu, mời bố mẹ đến… cuối
cùng em đã nhận. nhưng tôi hoàn toàn không phạt gì em cả và hứa sẽ không
phạt, chỉ giải thích cho Duy nhận biết đó là điều xấu không nên làm và nhắc nhở
các em còn lại không được trêu chọc Duy. Giải thích cho cả lớp hiểu: biết sai mà
sửa là điều tốt, vì vậy từ đầu năm học đến nay Đạt và những em khác trong lớp
không còn xảy ra trường hợp mất cắp nữa.
Với những cách như vậy, tôi đã giúp các em thay đổi những thói quen chưa
tốt, hình thành những hành vi có đạo đức tốt như: thương yêu bạn, giúp đỡ bạn

khi gặp khó khăn…
* Đối với những em thụ động trong học tập, ít phát biểu ý kiến
Thường tôi tìm hiểu những sở thích và thái độ của em trong giờ học mà
khuyến khích các em. Ban đầu là những câu hỏi dễ. Khi em trả lời được sẽ tạo
được niềm tin và hứng thú khi em được khen ngợi trước các bạn. Chiếu cố cho
em nhiều lần như vậy, dần dần em khắc phục được tự ti, tự tin khi phát biểu.
Xây dựng nề nếp và thói quen tốt khác như xếp hàng ra vào lớp, thực hiện
trật tự, an toàn giao thông, vệ sinh cá nhân và trường lớp.
Đây cũng là những hoạt động tôi xây dựng ngay từ đầu năm cho các em:
Mỗi ngày đều có phân công tổ trực để các em biết giữ vệ sinh và làm vệ sinh (có
giáo viên phụ giúp để hình thành thói quen tốt cho học sinh). Trước khi vào lớp,
ra về nhà, tất cả các em đều xếp hàng đi có trật tự theo từng hàng. Ban đầu các
em chưa quen, không nhớ làm vệ sinh lớp học, tập hợp chậm chạp, thiếu khẩn
trương, chưa ngay ngắn… Nguyên nhân là các em chưa quen nếp sống tổ chức
kỉ luật của tập thể, nhất là các em chưa qua lớp Mẫu giáo. Tôi khắc phục nhược
điểm này bằng biện pháp sau:
Giao trách nhiệm tự quản cho Tổ trưởng và Lớp trưởng, hướng dẫn các
em làm nhiệm vụ tổ chức, nhắc nhở các bạn dưới sự giám sát, điều chỉnh của
giáo viên. Tuyên dương những học sinh tốt và nhắc nhở ngay những em vi phạm
Hàng ngày tôi đi sớm 20 phút để vừa phụ đạo các em học sinh yếu, vừa
kiểm tra các hoạt động hàng ngày, nhằm giúp các em thực hiện thường xuyên, đi
vào nề nếp.
2.3.3.Những biện pháp khác tổ chức tại lớp học
Nâng cao chất lượng tiết sinh hoạt lớp với nhiều hình thức phong phú,
phát động phong trào thi đua, tạo không khí tích cực trong việc rèn luyện đạo
đức cho các em:
Dù là lớp Một, nhưng tôi luôn tin tưởng các em thực hiện được việc tự
quản và thường xuyên tổ chức, dần dần đi vào nề nếp. Mỗi tuần đều có một chủ
đề riêng. Mỗi tiết sinh hoạt lớp đều có xen vào các tiết mục vui nhằm vừa thu
hút gây hứng thú vừa giáo dục các em như: biểu diễn văn nghệ, kể chuyện. Mặc

dù các em chưa biết ghi chép, tổ chức không được như những lớp trên, nhưng
qua đó các em nhận thấy được bản thân và sự tiến bộ của bạn mà có hướng khắc

8


phục học tập tốt hơn. Việc thi đua giữa cá nhân, giữa các tổ nhằm nhắc nhở các
em phải biết ngày càng cố gắng nhiều hơn.
Tổ chức tốt tiết sinh hoạt lớp có gắn với phong trào thi đua khen thưởng
của lớp:
- Bắt đầu tuần thực học đầu tiên, tôi đã phát động phong trào thi đua “nói
lời hay, làm việc tốt, nhặt được của rơi trả người đánh mất, không nói tục chửi
bậy” Tổng kết vào cuối tuần ở tiết sinh hoạt lớp có khen thưởng cho những em
tham gia tốt phong trào. Đó là nguồn động lực giúp các em ham thích và thực
hiện tốt những điều qui định mà cô đã sinh hoạt, bằng những tiếng vỗ tay, khen
ngợi, tuyên dương, khuyến khích các em bằng bút chì màu, bút, phấn, những trò
chơi. Đầu tuần được tuyên dương dưới cờ… giúp các em cảm thấy được cô quan
tâm mà ngày càng ham thích học tập và luôn làm tròn nhiệm vụ của một học
sinh để cô giáo được vui lòng.
Không chỉ một vài lần mà hàng tuần, tôi đều tổ chức cho các em thi đua
theo các chủ điểm như: lễ phép với thầy cô, giúp bạn cùng tiến bộ, gương người
tốt việc tốt, không đánh lộn, biết quan tâm giúp đỡ người già lớn tuổi, nhặt của
rơi trả người mất… có tổng kết ghi sổ theo dõi và khen thưởng cụ thể để các em
ham thích nhằm hướng các em tham gia vào các hoạt động lành mạnh, hình
thành thói quen tốt, có đức tính lễ phép, có tinh thần tương thân tương ái, giúp
đỡ nhau cùng vượt khó tiến bộ. Cứ thế qua mỗi tuần tổng kết thi đua thì các
gương người tốt việc tốt càng nhiều, học sinh vi phạm mỗi lúc càng giảm dần.
Vì thích được cô khen nên các em tranh nhau làm việc tốt, nhặt của rơi liền báo
cô để trao lại cho bạn nào bị mất, các em được nêu gương tốt như: Tâm, Tuấn
Anh, Linh,… thường cho bạn mượn đồ dùng.

Chẳng những thế tôi còn phân lớp ra sáu nhóm theo nơi ở của học sinh.
Sau đó phân công nhóm trưởng theo dõi hoạt động ở nhà lẫn ở lớp xem các em
có lễ phép với ông bà, cha mẹ không, các em có đi thưa về chào không, có chửi
bậy nói tục khi ở nhà không… để kịp thời sửa chữa và uốn nắn.
2.3.4 Giáo dục đạo đức cho các em thông qua các môn học khác và mọi hoạt
động trong lớp, trong trường.
Tôi đầu tư tốt việc soạn bài và giảng dạy các môn học khác đều có lồng
ghép môn Đạo đức, giáo dục kỹ năng sống cho học sinh chú ý thực hành giáo
dục đạo đức cho các em, tranh thủ các hoạt động và mọi thời gian thích hợp để
điều chỉnh hành vi cho các em:
- Trong giờ dạy, những vấn đề gì có thể liên hệ đến việc giáo dục đạo đức
là tôi luôn nhắc nhở, liên hệ thực tế cho các em. Chẳng hạn như khi dạy Đạo đức
bài: “Em và các bạn” tôi giáo dục các em phải biết đoàn kết, thương yêu giúp đỡ
nhau, không nên bắt nạt, chọc phá nhau. Nếu bạn học yếu mình phải biết quan
tâm giúp đỡ bạn cùng tiến bộ, nếu bạn bị ngã mình đỡ bạn ngồi dậy, nếu bạn bỏ
quên đồ dùng ở nhà là bạn bè mình nên cho bạn mượn… Ví dụ: Dạy bài “ Cảm
ơn, xin lỗi” ( Đạo đức 1-Trang 38). Tôi giáo dục các em phải biết nói lời cảm ơn
khi được người khác quan tâm, giúp đỡ. Nói lời xin lỗi khi làm phiền người
khác.
9


Ví dụ: Dạy bài “ Chào hỏi và tạm biệt”( Đạo đức 1- Trang 42). Tôi giáo dục các
em phải biết chào hỏi bạn bè và người trên. Hướng cho các em thấy rằng “ lời
chào cao hơn mâm cỗ”.
Ví dụ: Dạy bài “Gọn gàng sạch sẽ ” - VBT Đạo Đức lớp 1 trang 7. Tôi đã giáo
dục cho các em biết cách ăn mặc và cách giữ gìn quần áo sạch sẽ...Hoặc khi dạy
bài “Giữ gìn sách vở, đồ dùng học tập” - VBT Đạo Đức trang 11, tôi đa giáo dục
cho học sinh những việc nên làm để bảo vệ sách vở, đồ dùng học tập bằng cách
bọc bìa bóng, khi rở và cất cần nhẹ nhàng, giữ không cho quăn mép, khi cất đồ

dùng như bút, thước thì phải bỏ vào hộp để tránh bị gãy...
- Trong giờ chơi không được chơi những trò mạnh bạo như: đấm đá, níu
kéo nhau, chạy và xô đẩy nhau chỉ nên chơi những trò nhẹ nhàng như: Em làm
cô giáo, cùng hát, cùng chơi nhảy dây với bạn… để gắn kết thêm tình bạn giữa
học sinh với nhau.
Qua những giờ học đó, tôi thấy có kết quả ngay: vào giờ ra chơi một
nhóm em: Hiếu, Phong đang chơi trò đấm đá rủ Điệp cùng chơi, thì em Điệp
liền nhắc nhở: “cô nói giờ ra chơi mình chỉ nên chơi những trò nhẹ nhàng thôi”,
lập tức những em đó cũng ngưng không chơi nữa. Tôi ngồi đó mà lòng cảm thấy
rất hạnh phúc vì đàn con thân yêu của mình.
Thường những giờ ra chơi tôi luôn ở tại lớp để quan sát xem tính tình và
thái độ của từng học sinh ra sao trong cách cư xử hàng ngày, từ đó tôi phát hiện
và luôn nêu gương, khen ngợi kịp thời những em có đức tính tốt, biết giúp đỡ
bạn, để các em còn lại cũng thích được khen như bạn sẽ bắt chước theo bạn làm
việc tốt. Qua đây, tôi muốn nhắn nhủ với các bạn đồng nghiệp một điều: “Học
sinh lớp Một như tờ giấy trắng, có la trách các em mấy đi nữa thì cô giáo vẫn là
người mà các em luôn yêu quý và noi theo”, nó luôn là động lực lớn giúp tôi
vượt qua mọi khó khăn để đến lớp hàng ngày, với lòng tràn đầy nhiệt huyết yêu
nghề.
Việc giáo dục đạo đức cho học sinh không ở riêng bộ môn nào cả, mà nó
phải được hình thành thường xuyên trong mọi điều kiện, mọi lúc mọi nơi. Vì
vậy không những giáo dục học sinh qua hành động mà còn giáo dục qua tư
tưởng. Chẳng hạn vào thời gian giải lao, chuyển tiết, tôi cho học sinh hát những
bài “Tiếng chào theo em”, “Con chim vành khuyên”… để hướng các em có thói
quen tốt như nội dung bài hát. Ngoài ra tôi còn lồng ghép vừa khen thưởng vừa
giáo dục đạo đức cho các em bằng cách cho thi đua, nếu đến tiết sinh hoạt lớp,
các em học tập chăm chỉ, ngoan ngoãn vâng lời cô, không vi phạm nội quy của
lớp, cô sẽ kể chuyện cho nghe với những mẫu chuyện mang nội dung giáo dục
đạo đức và nhân cách làm người như các nhân vật trong truyện như truyện: “Ba
cô gái” ; “Ăn khế trả vàng”…

2.3.5. Dùng tấm lòng thương yêu, nhân hậu để quan tâm chăm sóc, dạy bảo
và cảm hóa các em, giúp đỡ các em trong suốt thời gian ngồi trên ghế nhà
trường.
Biện pháp nêu gương có ý nghĩa cực kì quan trọng trong việc giáo dục
đạo đức cho các em và cũng xuất phát từ tấm lòng của người cô - người mẹ thứ
10


hai của các em, tôi ứng xử nhẹ nhàng và quan tâm chăm sóc tận tình cho các em.
Những học sinh nghèo, tôi liên hệ Hội khuyến học xã để xin giúp đỡ quần áo,
sách vở. Nếu vận động chưa đủ để các em học tập, tôi bỏ ra một ít tiền mua cho
các em.
- Tôi luôn mang theo thêm bút, phấn để giúp các em khi cần. Khi các em
ốm
tôi đi thăm hỏi. Khi các em làm điều gì sai, tôi không ghét bỏ mà chân tình
dạy bảo, giúp đỡ để các em trở thành người tốt.
- Tôi thường xuyên gần gũi, thương yêu chăm sóc (chải đầu, lau mặt, trò
chuyện…) với những em có hoàn cảnh đặc biệt như: Em Tuấn Anh (Bố mất vì
bệnh nan y, mẹ yếu ốm). Hoàng Trang ( mẹ đi xuất khẩu lao động, bố đi làm xa,
em ở với chị),... để các em nhận thấy được nhiều người quan tâm thương yêu mà
bớt buồn tủi.
- Tôi nhận thấy tình cảm và việc làm của mình đã cảm hóa được các em,
gia đình các em cũng tin tưởng, yên tâm khi các em đến trường.
2.3.6. Phối hợp giữa nhà trường với gia đình trong giáo dục đạo đức học
sinh.
2.3.6.1 Họp phụ huynh học sinh
Theo kế hoạch của nhà trường, đầu năm học bao giờ cũng họp phụ huynh
toàn trường. Đây là cơ hội tôi tiếp cận được với phụ huynh học sinh tương đối
đầy đủ để bầu ra Ban đại diện cha mẹ học sinh của lớp, đồng thời tiện việc liên
hệ với phụ huynh học sinh, thông báo cho phụ huynh nắm được những qui định

của trường, của lớp như - Hàng ngày kiểm tra sách vở của con.
- Nhắc nhở con học và làm bài tập cô giao
- Chuẩn bị sách, vở và đồ dùng học tập cho con theo thời khoá biểu hàng
ngày.
- Đi học đúng giờ, nghỉ học phải xin phép, (có thể gửi giấy hoặc gọi điện
báo để giáo viên biết lý do) không được chửi bậy, nói tục, nói lời hay làm việc
tốt. Tôi đề nghị phụ huynh không cho các em được đến những nơi xem phim
ảnh và trò chơi vi tính không lành mạnh, ham chơi trốn học… để tiện theo dõi
học sinh.
2.3.6.2 Liên hệ với phụ huynh thông qua sổ liên lạc điện tử.
Năm học 2017- 2018, nhà trường đã thống nhất với phụ huynh học sinh
dùng sổ liên lạc điện tử để liên lạc với phụ huynh học sinh. Đây là một kênh
thông tin rất tiện lợi, khi học sinh có vấn đề gì gióa viên chủ nhiệm có thể trao
đổi kịp thời với phụ huynh học sinh. Định kỳ hàng tháng, giáo viên trao đổi với
phụ huynh học sinh từng em tình hình học tập, rèn luyện của các em rất nhanh
chóng và hiệu quả.
Ví dụ: Em Hiền thường xuyên quên sách vở, tôi đã nhắn tintrao đổi với phụ
huynh soạn đủ sách vở và đồ dùng học tập cho Hiền trước khi đến lớp. Chỉ thời
gian đầu, sau đó Hiền đã tự chuẩn bị đầy đủ đồ dùng học tập trước khi đến lớp.
2.3.6.3. Gặp trực tiếp phụ huynh

11


Là người trực tiếp gần gũi với các em hàng ngày, có rất nhều tình huống
xảy ra. Có những việc cần phải gặp trực tiếp cha mẹ các em để kết hợp giáo dục
Ví dụ: Em Duy hay lấy tiền của bố mẹ để mua quà. Tôi đã đến nhà để trao đổi
với cha mẹ các em.
Ví dụ: Đối với gia đình mà người lớn chưa là tấm gương tốt, tôi nhẹ nhàng và
trao đổi tế nhị để khơi dậy trách nhiệm làm cha, làm anh nêu gương cho các em.

Nếu không thành công, tôi nhờ Ban đại diện cha mẹ học sinh đến vận động,
thuyết phục tiếp.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
Qua quá trình thực hiện các biện pháp nêu trên, tôi đã đạt được những kết
quả sau:
Trong quá trình giảng dạy và chủ nhiệm lớp Một, cuối học kỳ I năm học
2017-2018, tất cả học sinh đều có phẩm chất Đạt trở lên. Đa số học sinh đã
nhận biết được những việc không nên làm như:
- Không chửi bậy, nói tục.
- Không đánh lộn
- Biết hòa đồng, cùng học, cùng chơi với bạn, biết giúp đỡ nhau cùng tiến bộ.
- Có thói quen tốt chào hỏi thầy cô, người lớn có lễ phép.
- Biết chào hỏi ông bà, cha mẹ khi đi học và lúc về, xin phép mỗi khi đi đâu.
- Biết xin lỗi và sửa lỗi.
- Biết nói lời hay, làm việc tốt.
- Những học sinh thường xuyên chửi bậy, đánh lộn như: Khang, Nghĩa…
đến nay đã không còn vi phạm nữa. Em Nhật Anh, Long cũng tích cực hơn trong
học tập, mạnh dạn phát biểu ý kiến.
Đa số học sinh trong lớp tới thời điểm này đã ý thức được việc gì nên làm
và việc gì không nên làm, từ đó giúp cho việc học tập của các em cũng tiến bộ
rõ rệt.
+Ví dụ: Em Đỗ Văn Khang là học sinh cá biệt . Đầu năm em Khang
không biết gì cả, ngay cả cách cầm bút. Cha mẹ đi làm suốt ngày, để em Khang
ở nhà với bà nội già ít quan tâm, em hay nói chuyện hay chửi bậy, không chịu đi
học. Sau một thời gian tôi uốn nắn theo các biện pháp trên, đến nay em học rất
tiến bộ, phụ huynh em Khang gặp tôi rất mừng vì họ nói: “Em Khang biết chăm
chỉ học hơn trước rất nhiều, có dịp bạn rủ đi chơi gọi em nghỉ học để đi nhưng
em cũng không chịu nghỉ”.
Qua việc thực hiện áp dụng những giải pháp, biện pháp đã nêu trên, trong
quá trình giảng dạy tại lớp 1A trường tiểu học Nga Liên 1 các hành vi đạo đức

của các em đã được thay đổi hoàn toàn. Bằng việc thăm dò, tìm hiểu và trò
chuyện, trao đổi cùng các em... tôi đã thu thập và thống kê mức độ hành vi của
các em ở giai đoạn này như sau:
12


Hành vi

Mức độ biểu đạt
Rất nhiều
Có ít

Xưng hô tùy tiện, nói tục,
nói bậy nói không thành
câu.....
Gây sự, mất đoàn kết, lấy
cắp đồ của bạn.
Chào hỏi thầy cô, người
lớn, lễ phép. Biết xin lỗi và
sửa lỗi khi phạm lỗi.
Thụ động trong học tập, ít
phát biểu ý kiến

không

x
x
x
x

3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận:
Để học sinh lớp 1 có được những kết quả tốt trong công tác giáo dục đạo
đức thì mỗi giáo viên cần:
- Có những qui định cụ thể những việc nên làm và không nên làm để các
em biết thực hiện.
- Tuyên truyền và giáo dục thái độ động cơ học tập đúng đắn và ý thức tự
giáo dục trở thành người tốt.
- Thực hiện việc giáo dục đạo đức cho các em ngay từ đầu năm và thực
hiện thường xuyên.
- Để có thói quen tốt, ngay từ đầu năm cần hướng dẫ học sinh có đầy đủ
dụng cụ học tập cho học sinh.
- Tận tụy trong giảng dạy, hết lòng vì học sinh thân yêu, thực hiện tốt tiết
sinh hoạt lớp với nhiều hình thức phong phú.
- Thuyết phục, động viên học sinh bằng tình cảm chân thành của mình,
luôn quan tâm giúp đỡ học sinh, nhất là đối với những em có hoàn cảnh đặc biệt.
- Hằng ngày, ở lớp theo dõi các hoạt động của học sinh, nếu có vi phạm
tôi nhắc nhở kịp thời để các em khắc phục và ghi nhớ.
- Luôn đi sớm khoảng 15-20 phút để kiểm tra việc thực hiện những qui
định của lớp về: vệ sinh, giờ giấc, bài vở và nêu gương khen thưởng những học
sinh thực hiện tốt, nhằm động viên khích lệ học sinh cố gắng hàng ngày.
- Tiến hành các biện pháp giáo dục cụ thể cho từng đối tượng học sinh
khác nhau, nhằm giúp các em thực hành, điều chỉnh các hành vi đạo đức, biết
khơi dậy tình cảm nhân hậu trong mỗi con người, tính tự giáo dục, hướng thiện
biết sửa sai trở thành người tốt.
- Phối hợp, vận dụng nhiều biện pháp và hình thức để giáo dục các em.

13

- Tìm hiểu và nắm rõ hoàn cảnh, điều kiện và môi trường sống xung
quanh của học sinh để có biện pháp phù hợp nhất, nhằm giúp các em có thói
quen tốt, giáo dục các em trở thành những học sinh gương mẫu.
- Biết phối hợp giữa “Nhà trường - gia đình - xã hội” để giáo dục các em.
3.2. Kiến nghị:
Để thực hiện tốt một số biện pháp mà tôi vừa trình bày, tôi xin có một số
kiến nghị sau:
- Trước nhất bản thân giáo viên phải xác định cho mình một cái “tâm”
dành cho sự nghiệp giáo dục, cho thế hệ trẻ.
- Phải nắm rõ lý lịch, hoàn cảnh sống, truyền thống học tập của gia đình
của từng học sinh để định hướng cho việc giảng dạy, giáo dục.
- Là giáo viên, đặc biệt là giáo viên lớp Một, các em luôn nghĩ cô là tấm
gương cho các em noi theo về mọi mặt, thật sự như: khi học sinh tôi lên lớp trên,
các giáo viên chủ nhiệm thường nói một câu: “Cô lớp Một thế nào thì học trò
thế ấy”. Vậy muốn giáo dục đạo đức, điều đầu tiên giáo viên phải xem lại mình
có là tấm gương sáng cho học sinh noi theo chưa? Ngoài ra còn cần giáo dục
đạo đức cho học sinh mọi lúc mọi nơi, dưới nhiều hình thức: động viên, khen
thưởng, gần gũi thương yêu giúp đỡ và hướng dẫn các em thực hành sửa sai,
hình thành thói quen và đạo đức tốt.
Để đạt được kết quả cao nhất trong giáo dục đạo đức học sinh, giáo viên
là người có vai trò tích cực gắn kết giữa kế hoạch và thực tiễn, tác động cho mọi
người cùng chăm lo đạo đức học sinh, giáo dục phát triển, góp phần thúc đẩy
chủ trương xã hội hóa giáo dục của Đảng và Nhà nước ngày càng đi vào chiều
sâu.
Trên đây là một số kinh nghiệm nhỏ, tôi đã vận dụng vào thực tế nhằm
giáo dục đạo đức cho học sinh lớp một. Trong quá trình nghiên cứu và thực hiện
chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong được sự góp ý của các
cấp lãnh đạo và các bạn đồng nghiệp để sáng kiến của tôi được hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Nga Liên, ngày 28 tháng 3 năm 2018
Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến kinh
nghiệm của mình viết, không sao chép
nội dung của người khác.

Mai Thị Thủy

14


TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Đạo đức và phương pháp dạy học đạo đức ở trường Tiểu học - Nguyễn Sinh
Huy.
2. Tâm lý học Tiểu học - Bùi Văn Huệ - Đại học Sư phạm I Hà Nội.
3. Một số vấn đề giáo dục đạo đức cho học sinh - Đặng Vũ Hoạt - Viện
nghiên cứu khoa học giáo dục.
4. Nghiên cứu giáo dục - Tạp chí giáo dục.
5. Tâm lý giáo dục học sinh Tiểu học - Nhà xuất bản Sự thật - Hà Nội
1998.
6. Một số phương pháp tiếp cận giáo dục đạo đức. NXB giáo dục H, 1999.
7. Chiến lược phát triển giáo dục và đào tạo đến năm 2020 giáo dục Tiểu
học.
8. Trang www.moet.gov.vn của Bộ giáo dục và đào tạo.

15


DANH MỤC

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN KINH
NGHIỆM NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN, TỈNH VÀ CÁC
CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Mai Thị Thủy
Chức vụ và đơn vị công tác: Trường Tiểu học Nga Liên 1

TT

1.

Tên đề tài SKKN

Cấp đánh giá xếp
loại

Kết quả
đánh giá
xếp loại

Năm học
đánh giá
xếp loại

(Ngành GD cấp
huyện/tỉnh; Tỉnh...)

(A, B, hoặc C)

Huyện

B

2005 - 2006

Kinh nghiệm hướng dẫn học
sinh lớp 4,5 giải dạng toán

2.

tìm x
Kinh nghiệm rèn kỹ năng viết
Huyện

C

2008 - 2009

3.

cho học sinh lớp 1
Một số biện pháp rèn kỹ năng
nói cho học sinh lớp 1A

Huyện

B

2010- 2011

trường tiểu học Nga Liên 1

16