Tổ chức hoạt động ngoại khoá cho học sinh trường THPT tĩnh gia 3 với văn hoá mạng xã hội

1. Mở đầu
1.1. Lí do chọn đề tài
Bước sang thế kỉ XXI- Thế kỉ công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ như
vũ bão, con người được sống trong thời đại“ thế giới phẳng”,“cuộc sống số”và
đang chứng kiến từng bước cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Trong đó, internet
đặc biệt mạng xã hội ngày càng phát triển với sức lan toả chóng mặt trên phạm
vi toàn cầu. Có thể nói, mạng xã hội thực sự trở thành một trào lưu văn hoá đầy
sức hấp dẫn, đầy ma lực thu hút toàn thế giới, trong đó có Việt Nam.
Theo nghiên cứu của We Are Social Media tháng 1/ 2017: Với dân số
khoảng 93 triệu người, Việt Nam có hơn 46 triệu người thường xuyên sử dụng
mạng xã hội, đứng thứ 22 toàn cầu về số người dùng mạng xã hội. Trong đó,
Facebook mới xuất hiện tại Việt Nam năm 2009 nhưng đã nhanh chóng trở
thành mạng xã hội phổ biến nhất hiện nay. Có lẽ, “Facebook đang trở thành một
ngôi làng toàn cầu hoá”, tạo cơ hội kết nối và tương tác hoàn hảo để giao tiếp và
liên lạc trong kỉ nguyên số. Ngoài những lợi ích không thể phủ nhận của mạng
xã hội và internet thì nó cũng có những mặt trái tác động tiêu cực khôn lường.
Theo “Báo cáo tác động tâm lý của mạng xã hội với tâm lý người dùng 2017”Là nghiên cứu đầu tiên tại Việt Nam sử dụng phương pháp thực nghiệm 72 giờ
không Facebook để đo lường sự thay đổi tâm lý của người tham gia và mức độ
gắn bó với Facebook sau 3 ngày. Kết quả đáng chú ý là gần 43,1% người tham
gia đã vi phạm cam kết ngay 6 tiếng đầu tiên tham gia. Khách thể tham gia cảm
thấy mất kết nối với bạn bè, lạc hậu do không nắm được thông tin đang diễn ra
và luôn bứt rứt, thiếu thốn một thứ gì đó.
Với thanh niên nói chung và học sinh THPT Tĩnh Gia 3 nói riêng sử dụng
mạng xã hội chủ yếu là tương tác và giải trí, tiếp đó là mục đích thể hiện bản
thân và sau cùng mới nhằm mục đích học tập, thử nghiệm cuộc sống. Điều đặc
biệt, các em sử dụng mạng xã hội thường chịu áp lực về mặt thời gian (Thời
gian sử dụng mạng xã hội ngày càng tăng lên) rồi lạm dụng chưa kể những
trường hợp nghiện internet do bị cuốn sâu vào thế giới ảo mà quên đi cuộc sống
thật của mình. Chính điều đó đã và đang gây ra những tác động xấu, làm huỷ
hoại, xói mòn nền tảng và những giá trị đạo đức tốt đẹp của dân tộc, làm ảnh
hưởng nghiêm trọng đến các hoạt động sống: học tập, công việc, sức khoẻ, các

mối quan hệ xã hội...khiến dư luận xã hội hết sức băn khoăn, lo lắng. Mặt khác ở
lứa tuổi này, càng cấm đoán các em lại càng làm ngược lại để khẳng định cái tôi.
Các em hoàn toàn có thể lập nick ảo để thoã sức like và bình luận. Vậy phải làm
gì để nâng cao nhận thức của học sinh với văn hoá mạng xã hội? Phải làm gì để
thế giới ảo kia không dẫn đến những câu chuyện đáng buồn và đáng tiếc hơn
nữa? Nhất là khi internet có mặt khắp mọi nơi, khi mà trong tay ai cũng có thể
dễ dàng dùng điện thoại truy cập internet, vào mạng xã hội.
Trước thực trạng trên, việc giáo dục văn hoá ứng xử cũng như định hướng
cho thế hệ trẻ sử dụng đúng cách, hợp lí mạng xã hội là một yêu cầu cấp thiết
cần bắt đầu từ chính sự vào cuộc của nhà trường, gia đình và xã hội. Đó cũng là
chủ đề được nhắc rất nhiều trong các năm qua tuy nhiên đến nay chưa có một
công trình khoa học nào nghiên cứu cụ thể, cũng chưa có một trường nào đi sâu
giáo dục cho học sinh dùng mạng xã hội một cách thông minh. Qua nhiều năm
1


giảng dạy Sinh học kết hợp làm công tác Đoàn thanh niên và đã từng tổ chức
nhiều hoạt động ngoại khoá có hiệu quả rất tốt, tạo được tiếng vang với học
sinh, nhà trường và phụ huynh. Vì vậy, tôi mạnh dạn đưa ra đề tài: “Tổ chức
hoạt động ngoại khoá cho học sinh trường THPT Tĩnh Gia 3 với văn hoá
mạng xã hội” làm sáng kiến kinh nghiệm.
1.2. Mục đích nghiên cứu
Qua buổi ngoại khoá này giúp cho học sinh ý thức được tính chất hai mặt
của mạng xã hội. Từ đó nâng cao nhận thức, kĩ năng, hành vi ứng xử của các
em với văn hoá mạng xã hội.
Đề tài này giúp đồng nghiệp và các trường có thêm kinh nghiệm giáo dục
văn hoá mạng xã hội cho học sinh, để áp dụng vào thực tiễn của trường mình.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Giáo dục văn hoá mạng xã hội cho học sinh thông qua hoạt động ngoại
khoá.

Nội dung của sáng kiến kinh nghiệm được triển khai đối với học sinh cả ba
khối 10, 11 và 12.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
Để triển khai nội dung của sáng kiến kinh nghiệm chúng tôi sử dụng các
phương pháp sau:
- Phương pháp nghiên cứu lý luận: Phân tích tổng hợp, hệ thống hoá các nghiên
cứu lý luận cũng như thực tiễn về hướng nghiệp...
- Phương pháp nghiên cứu thực tiễn:
+ Sử dụng phương pháp điều tra sư phạm: hỏi, quan sát, phỏng vấn học sinh,
phụ huynh, giáo viên chủ nhiệm để tìm hiểu thực trạng học sinh trưòng THPT
tĩnh Gia 3 sử dụng mạng xã hội. Đồng thời cũng áp dụng để thu thập số liệu về
kết quả thực nghiệm.
-+ Phương pháp thống kê toán học: dùng để xử lí số liệu thu được về thực trạng
và tính khả thi của đề tài.
- Ngoài ra còn sử dụng các phương pháp sưu tầm, phương pháp trực quan…
2. Nội dung
2.1. Cơ sở lý luận
2.1.1. Hoạt động ngoại khoá
“Hoạt động ngoại khoá theo quan niệm đổi mới của phương pháp dạy học là
một hình thức tự học tích cực bổ ích và có hiệu quả, nối liền bục giảng với thực
tiễn đời sống, mở rộng kéo dài trường suy tưởng, thẩm định về bài học cho học
sinh. Hoạt động ngoại khoá phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của người
học, giúp người dạy kiểm tra lại chất lượng dạy học trong giờ chính khoá” [1]
Hoạt động ngoại khoá về lĩnh vực kĩ năng sống có tác động vô cùng hiệu
quả không những đối với học sinh mà còn rất bổ ích với giáo viên. Đó vừa là
hoạt động giáo dục, vừa là hoạt động thẩm mĩ, góp phần tạo ra lối sống văn hoá
và các kĩ năng sống cho học sinh. Qua hoạt động ngoại khoá, học sinh được cân
đối về trí tuệ, đạo đức, thẩm mĩ, hình thành các mối quan hệ xã hội…
Hoạt động ngoại khoá càng cần thiết và bổ ích khi được áp dụng vào quá
trình giáo dục văn hoá dùng mạng xã hội cho học sinh THPT, bởi lẽ:

2


- Tổ chức hoạt động ngoại khoá cho học sinh THPT với văn hoá mạng xã hội
góp phần tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức về vấn đề văn hoá mạng
xã hội nhằm giúp các em tự thay đổi hành vi, kỹ năng, cách ứng xử cần thiết khi
truy cập internet nói chung và mạng xã hội nói riêng, góp phần nâng cao kỹ
năng sống cho các em.
- Tổ chức hoạt động ngoại khoá cho học sinh THPT với văn hoá mạng xã hội
cho phép người dạy khắc phục được những bất cập trong chương trình khi chưa
tích hợp, lồng ghép giáo dục văn hoá mạng xã hội vào bộ môn mình giảng dạy.
2.1.2. Mạng xã hội
2.1.2.1. Khái niệm về mạng xã hội
Mạng xã hội hay gọi là mạng xã hội ảo, ( trong tiếng Anh gọi là: social
network). Là dịch vụ nối kết các thành viên cùng sở thích trên Internet lại với
nhau, với nhiều mục đích khác nhau không phân biệt không gian và thời gian.
Vậy theo đó, có thể hiểu mạng xã hội ảo có 2 đặc trưng cơ bản sau:
+ Có sự tham gia trực tiếp của nhiều cá nhân trên cùng một trang web (hoặc các
doanh nghiệp – nhưng có vai trò như các cá nhân).
+ Mạng xã hội là 1 website mở, nội dung của website được xây dựng hoàn toàn
bởi các thành viên tham gia trong website.
Các mạng xã hội điển hình hiện nay có thể kể đến như twitter, Facebook,
instagram, youtube … Ở VN thì thường được nhắc tới như tamtay.vn, clip.vn,
zalo….Song, trên thực tế mạng xã hội có vẻ chưa được hiểu chưa đúng với bản
chất của nó. Khi nhắc đến tamtay.vn hay clip.vn là người ta nói nó là một mạng
xã hội. Nhưng, chắc ai cũng biết và ai cũng đã quên rằng, mạng xã hội đa dạng
và phức tạp hơn nhiều chúng ta nghĩ. Bất kì 1 website nào được mang tính chất
cộng đồng, xây dựng nhằm mục tiêu thu hút người sử dụng trên internet tham
gia dựa trên 1 đặc điểm về sở thích nào đó …. thì đó cũng là mạng xã hội. Như
vậy, các website như Forum, website chia sẻ video, hình thức blog hay các

website chat cũng đều là các mạng xã hội.
2.1.2.2. Các mạng xã hội phổ biến nhất hiện nay

3


1. Facebook: Facebook ra đời từ năm 2005, do nhà sáng lập Mark Zuckerberg

khi đó là sinh viên trường Havard. Sau nhiều năm phát triển, thay đổi và
cải thiện chính mình. Giời đây facebook là một trong các mạng xã hội phổ
biến nhất trên thế giới. Ta có thể gặp facebook ở bất cứ đâu, và hầu như
bất cứ nơi nào, chỉ cần nơi đó có mạng intener. Hiện nay người dùng
facebook có thể lên tới 90% dân số thế giới.
2. Youtube:YouTube là một trang web chia sẻ video của người dùng. Là nơi
người dùng có thể tải lên hoặc tải về máy tính hay điện thoại và chia sẻ
các video clip của họ. YouTube do ba nhân viên cũ của paypai tạo nên.
Vào giữa tháng 2 năm 2005, là Chad hurley, steve Chen và Jawed karim.
Hiện nay youtube cũng là một trong các trang mạng xã hội nổi tiếng và
phổ biến nhất hiện nay trên thế giới. Vào 19 tháng 6 năm 2007 youtube đã
quốc tê hóa với sự có mặt của 22 nước.
3. Twitter:Thành lập từ năm 2006, Twitter đã trở thành một hiện tượng phố biến
trên toàn cầu. Những tweet có thể chỉ là dòng tin vặt của cá nhân cho
đến những cập nhật thời sự tại chỗ kịp thời và nhanh chóng hơn cả truyền
thông chính thống. Trụ sởTwitter Inc được đặt ở San Francisco và có hơn
35 công ty khắp thế giới.
4. Instagram: Instagram được thành lập bởi Kevin Systrom và Mike Krieger.
Lúc đầu được đặt tên là burbn, một chương trình check-in giống foursquare và
được sử dụng nền tảng HTML5. Họ đã cùng nhau huy động khoảng 500 nghìn
USD đầu tư từ các quỹ Andreessen Horowitz và của quỹ Baseline Ventures. Và
7 tháng sau, họ đưa ra ứng dụng mang tên Instagram. Ngày 6-10-2010,

Instagram được phát hành trên Apple App Store. Và vào tháng năm 2010, con
số người dùng instagram là 1 triệu người. Chỉ vài tháng sau đó vào tháng 6 năm
2011. Instagram đã công bố tổng số người dùng lên đến 5 triệu người và nhanh
chóng tăng lên con số 10 triệu người dùng vào đầu tháng 9 năm 2011. Đến tháng
4, 2012 có tổng cộng 3 triệu tài khoản được lập trên Instagram. Vào tháng 12
năm 2014. Nhà đồng sáng lập Kevin Systrom đã Instagram công bố có tới hơn
300 triệu người dùng đăng nhập vào ứng dụng mỗi tháng trên toàn thế giới.
2.1.2.3. Tính năng của mạng xã hội
- Thứ nhất có thể quản lí nhóm bạn bè mà ở đó các nhóm có thể là chung trường,
cùng lớp, cùng sở thích hay cùng chung công việc hoặc cũng có thể tạo ra nhóm
người hâm mộ mình.
- Thứ hai là phương tiện giải trí hữu ích giúp giảm stress, làm việc căng thẳng
như HappyFam, nông trại vui vẻ...
- Trao đổi chia sẽ hình ảnh, thông tin, kiến thức, kinh nghiệm cũng nhơ các tình
huống ứng xử trong cuộc sống
- Là nơi bộc lộ những suy nghĩ, cảm xúc của cá nhân về con người, sự vật, sự
việc nào đó.
- Cập nhật thông tin từ các thành viên về tình hình chính trị, kinh tế, xã hội...
trong nước cũng nhơ thế giới một cách nhanh chóng.
- Tạo ra cơ hội để kể chuyện về doanh nghiệp, sản phẩm của bạn. Qua đó giúp
bạn quảng bá vrề sản phẩm, có thể tìm kiếm khách hàng hay đối tác ngay trên
mạng xã hội.
4


Có thể nói, mạng xã hội đã phá vỡ những ngăn cách về địa lí,, ngôn ngữ
giới tính lẫn quốc gia. Những gì chúng ta làm, chúng ta nghĩ cả thế giới có thể
chia sẻ chỉ trong tích tắc. Mối quan hệ của chúng ta sẽ trở nên rộng rãi hơn, có
thể sẽ có thêm nhiều bạn mới ở bất kì nơi đâu. Đó là lí do vì sao mạng xã hội trở
thành một điều tất yếu mỗi ngày của hàng trăm triệu thành viên trên thế giới.

2.2. Thực trạng vấn đề
2.2.1. Tình hình tổ chức hoạt động ngoại khoá ở các trường THPT
Hoạt động ngoại khoá nói chung ở các trường THPT lâu nay vẫn được hiểu
là hoạt động ngoài giờ lên lớp, là hoạt động phụ nằm ngoài quản lí chuyên môn.
Vì vậy, việc tổ chức hoạt động ngoại khoá không được lên kế hoạch cụ thể. Tổ
chức hoạt động ngoại khoá thường tuỳ thuộc vào nhiệt tình sáng tạo của một cá
nhân người dạy và nhu cầu hứng thú của người học. Ngoại khoá thường tổ chức
theo hình thức một chương trình nặng nề về giới thiệu thành phần tham dự,
khách mời, thiếu nhất quán về chủ đề, sơ sài về nội dung, thậm chí chỉ do một cá
nhân nào đó thuyết trình suốt cả buổi. Điều đó cho thấy hoạt động ngoại khoá
chưa được coi trọng đúng mức. Vậy vấn đề đặt ra là gì?
Thực tế ở các trường THPT hiện nay vẫn là tâm lí chạy theo các môn Thi
THPT Quốc gia Toán, Văn, Ngoại ngữ, môn tổ hợp KHTN( hoặc KHXH), chú
trọng công tác mũi nhọn nhằm nâng cao thành tích, vị thế của trường. Do đó,
học sinh chưa thật được chú trọng rèn luyện và nâng cao kĩ năng sống cho bản
thân mặc dù học sinh THPT là lứa tuổi nhạy cảm, ham học hỏi và khám phá.
Hơn thế nữa, điều kiện về cơ sở vật chất các nhà trường THPT chưa đầy
đủ, thời gian dạy và học chủ yếu tập trung cho chương trình chính khoá. Chính
vì vậy, giáo viên cũng chỉ tập trung chuẩn bị cho những kiến thức sẽ truyền thụ
trên lớp trong giờ chính khoá, ít có điều kiện, thời gian để rèn luyện kỹ năng cho
học sinh. Do vậy, đa phần giáo viên không quan tâm đầu tư cho hoạt động ngoại
khoá. Nếu tổ chức cũng chỉ mang tính chất bắt buộc, hình thức …vậy nên hiệu
quả chưa cao. Nhưng nếu sau những buổi học chính khoá, giáo viên tổ chức
được các buổi ngoại khoá với tính chất học mà chơi, chơi mà vẫn học thì sẽ kích
thích được khả năng chủ động sáng tạo và nâng cao kĩ năng sống cho học sinh.
2.2.2. Tình hình sử dụng mạng xã hội của học sinh THPT Tĩnh Gia 3
Theo nghiên cứu của WeAreSocial Media tháng 1/ 2017: Với dân số
khoảng 93 triệu người, Việt Nam có hơn 46 triệu người thường xuyên sử dụng
mạng xã hội, đứng thứ 22 toàn cầu về số người dùng mạng xã hội. Trong đó,
Facebook mới xuất hiện tại Việt Nam năm 2009 nhưng đã nhanh chóng trở

thành mạng xã hội phổ biến nhất hiện nay.
Theo thống kê của trang web WeAreSocial. Net (2012): Trung bình cứ 2
giây có một người dân Việt Nam đăng kí tài khoản Facebook và độ tuổi sử dụng
mạng Facebook từ 13- 24 chiếm 71%( dân số)
Như vậy sự bùng nổ công nghệ thông tin và trào lưu mạng xã hội đã tác
động mạnh mẽ đến giới trẻ, trong đó có học sinh khối THPT.
Qua tìm hiểu thực tế tại trường THPT Tĩnh Gia 3 với 1322 học sinh ở cả 3
khối lớp cho thấy:có khoảng 91% đã có điện thoại di động có chức năng truy
cập internet, có khoảng 83,3% học sinh đang dùng mạng xã hội trong đó 80% sử
dụng Facebook, 15% sử dụng Instagram, 3% sử dụng Twitter và còn lại là sử
5


dụng các mạng xã hội khác. Nhiều em vào mạng xã hội- công cụ giải trí thường
xuyên dần trở thành một thói quen khó từ bỏ, không ít người “nghiện mạng xã
hội” lúc nào không hay và có các biểu hiện của hội chứng cai( lo lắng, bứt rứt,
mất hứng thú...). Nhiều học sinh bị cuốn sâu vào mạng xã hội đã quên đi cuộc
sống thật của mình, các em chỉ biết tìm thú vui qua những dòng bình luận hay
tâm trạng trở nên phấn khích hơn khi có nhiều người like. Từ đó, các em tìm
mọi cách để câu like: chỉnh sửa ảnh cho đẹp, nói xấu người khác, thậm chí chửi
tục, thách thức đối phương, ăn mặc phản cảm đều đưa lên mạng...Và rồi có
những vấn đề bất bình, bức xúc thậm chí với cha mẹ, thầy cô cũng được xả lên
mạng xã hội. Không những thế, nhiều học sinh thấy vậy liền truy cập vào bình
luận, có khi chỉ hùa theo đám đông với tâm lí cho rằng đây chỉ là thế giới ảo
thoã sức thích làm gì cũng được. Kết quả tình trạng bắt nạt qua mạng gia tăng,
kéo theo các vấn đề bạo lực học đường tăng lên chóng mặt...
Hơn nữa, thông tin khai thác trên mạng xã hội rất phong phú và đa chiều,
bên cạnh những thông tin bổ ích thì thông tin tiêu cực cũng rất nhiều và rất khó
kiểm soát. Thật nguy hiểm khi chính các em vô tình trở thành những người tiếp
tay cho các hoạt động chống đối và các hành vi tiêu cực, phản cảm thiếu văn hoá

trên mạng xã hội. Chính sự thiếu nhận thức và kiến thức sử dụng mạng xã hội
một cách đúng đắn đã dẫn đến biết bao hậu quả khôn lường, tác động xấu đến tư
tưởng, đạo đức, hành vi, lối sống của thanh thiếu niên; làm huỷ hoại, xói mòn
nền tảng và những giá trị đạo đức tốt đẹp của dân tộc.
Vì vậy, việc Giáo dục cho học sinh THPT với văn hoá mạng xã hội trong
giờ ngoại khoá là rất cần thiết, một mặt góp phần tạo ra sân chơi bổ ích để học
sinh bộc lộ khả năng các khả năng bản thân mà còn là dịp để thầy trò được gần
nhau và hiểu nhau hơn. Thông qua hoạt động ngoại khoá, người thầy sẽ có thêm
kênh thông tin ngược để từ đó tự điều chỉnh phương pháp dạy học cho phù hợp.
Mặt khác, sẽ giúp các em nhận thức được mặt tích cực và những mặt tiêu cực
của mạng xã hội, giúp các em làm chủ được thời gian và những kiến thức khi
truy cập mạng xã hội. Từ đó hình thành cho các em các kĩ năng cơ bản để ứng
xử và xử lí các tình huống, các mối quan hệ trong cuộc sống vô cùng phức tạp
như hiện nay.
2.3. Giải pháp thực hiện
Tổ chức hoạt động ngoại khoá cho học sinh THPT với văn hoá mạng xã hội
là một công việc vừa có nghĩa thực tiễn vừa có ý nghĩa khoa học. Để tổ chức tốt
hoạt động này cần phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về khâu tổ chức và nghiên cứu
kỹ về chương trình. Căn cứ vào tình hình nhà trường, các Đoàn thể và nhu cầu
của học sinh, chúng tôi xin đề xuất quy trình Tổ chức hoạt động ngoại khoá
cho học sinh THPT Tĩnh Gia 3 với văn hoá mạng xã hội như sau:
2.3.1. Lên kế hoạch nội dung, chương trình, kinh phí tổ chức ngoại khoá
đồng thời xin ý kiến chỉ đạo của cấp Uỷ, Ban giám hiệu nhà trường góp ý và
phê duyệt
2.3.2. Kết hợp với Đoàn thanh niên họp bàn dự kiến chương trình ngoại
khoá
2.3.2.1. Dự kiến nội dung
- Nội dung: Giáo dục văn hoá mạng xã hội cho học sinh THPT.
6

- Phân công giáo viên ra câu hỏi và nộp lại cho giáo viên phụ trách
chương trình. Giáo viên phụ trách chương trình chịu trách nhiệm biên tập nội
dung cho phù hợp với buổi ngoại khoá.
- Phân công giáo viên chuẩn bị âm thanh, ánh sáng, trang trí sân khấu,
viết giấy mời đại biểu về tham dự ngoại khoá, giáo viên dẫn chương trình.
- Dự kiến kinh phí tổ chức ngoại khoá: kinh phí trang trí sân khấu, băng
rôn, phần thưởng cho các đội và cổ động viên, kinh phí thuê âm thanh, ánh sáng.
- Dự kiến ban giám khảo: Mời đại diện phụ huynh, đại diện Công đoàn,
giáo viên, Ban giám hiệu, Đoàn trường, đại diện Ban công an xã tĩnh Hải.
- Chuẩn bị phần thưởng cho các đội thi và các cổ động viên
2.3.2.2. Dự kiến đối tượng tham gia
- Chọn học sinh ở cả 3 khối lớp
- Chọn 3 đội chơi gồm:
+ Đội 1: 6 thành viên đại diện khối 10
+ Đội 2: 6 thành viên đại diện khối 11
+ Đội 3: 6 thành viên đại diện khối 12
- Khán giả sẽ là học sinh còn lại ở các lớp khối 10, khối 11 và khối 12.
2.3.2.3. Dự kiến thời gian, địa điểm tổ chức ngoại khoá
- Thời gian: 18/10
- Địa điểm: Sân khấu lớn của nhà trường
2.3.2.4. Dự kiến giáo viên phụ trách các đội:
- Phân công 3 giáo viên phụ trách 3 đội, 1 giáo viên phụ trách khán giả,
một giáo viên làm người dẫn chương trình( MC).
Giáo viên được phân công phụ trách có nhiệm vụ đôn đốc, kiểm tra tình
hình chuẩn bị dụng cụ, trang phục, nội dung hoạt động, hoạt kịch của các đội và
báo cáo lại với tổng phụ trách.
2.3.3. Phổ biến nội dung ngoại khoá cho học sinh:
- Giáo viên phụ trách mời đội trưởng mỗi đội, lớp trưởng các lớp về
phòng Đoàn để phổ biến kế hoạch ngoại khoá.

- Học sinh đăng kí các tiết mục biểu diễn văn nghệ. Giáo viên được phân
công phụ trách kiểm tra lại các tiết mục để tránh trường hợp trùng lặp. Đồng
thời tiến hành sơ duyệt để kiểm tra chất lượng và góp ý cho các tiết mục biểu
diễn.
2.3.4. Tiến hành ngoại khoá
Chương trình ngoại khoá cần được tiến hành theo trình tự các bước như
sau:
2.3.4.1. Phần mở đầu
1. Khởi động: Đầu tiên MC sẽ cho toàn bộ học sinh toàn trường tham gia
một trò chơi “Thụt thò”, làm theo lời MC nói chứ không làm theo cách MC làm.
Khi MC hô “thò” thì người chơi phải dơ tay lên còn khi hô “thụt” thì người chơi
phải thụt tay xuống. Tuy nhiên MC sẽ cố tình làm sai khẩu lệnh để người chơi
bắt chước và bị phạt và có thể hô nhanh, chậm khác nhau.
Mục đích của phần chơi này nhằm tạo tâm thế vui vẻ cho học sinh đồng
thời giúp các em luyện kỹ năng tập trung hơn vào một vấn đề nào đó.
7


2. Tuyên bố lí do: giới thiệu mục đích ý nghĩa của buổi “Tổ chức ngoại
khoá cho học sinh THPT Tĩnh Gia 3 với văn hoá mạng xã hội”.
3. Giới thiệu đại biểu: Ban giám hiệu, Tổ trưởng các tổ chuyên môn, Đoàn
trường, Ban liên lạc cha mẹ học sinh, đại diện Ban công an xã tĩnh Hải.
4. Giới thiệu đội dự thi
5. Giới thiệu thành phần Ban giám khảo
2.3.3.2. Phần nội dung thi
1. Chào hỏi
Các đội lần lượt giới thiệu tên đội, mục đích và ý nghĩa của việc tham gia
ngoại khoá. Thời gian tối đa cho màn chào hỏi của mỗi đội là 5phút, điểm tối đa
là 10 điểm. Khuyến khích học sinh tham gia màn chào hỏi mang màu sắc của
chủ đề, hấp dẫn tạo được không khí vui vẻ và hứng thú của toàn bộ khán giả với

buổi ngoại khoá.
- Đội 1: Thực hiện màn chào hỏi bằng cách tổ chức cuộc thi “Giọng ca vàng”
với các thí sinh của đội hát các phân đoạn của các bài hát: Kiếp đỏ đen, Đời bể
dâu, Chiến binh không bất tử (Bài hát chế) nhằm mô tả cuộc sống không hạnh
phúc, tối tăm, đau khổ và những hậu quả nặng nề khi nghiện tệ nạn xã hội, lạm
dụng game, lạm dụng mạng xã hội. Từ đó, đội trưởng của đội sẽ dẫn dắt giới
thiệu các thành viên của đội và thông điệp mà đội muốn mang tới buổỉ ngoại
khoá.
- Đội 2: Thực hiện màn chào hỏi bằng cách tổ chức hoạt kịch “Tìm kiếm tài
năng”. Cụ thể 2 thí sinh của đội: Mỗi thí sinh sẽ diễn tả hoạt động phổ biến hiện
nay của giới học sinh khi dùng mạng xã hội: Tự sướng, chém gió thả ga, like
liên tục...Các thành viên còn lại sẽ sẽ là người đoán, dù đúng hay sai, tâm trạng
vui vẻ hay buồn bã lại được một thành viên khác chụp và lại tung lên Facebook.
Qua đó giới thiệu về đội chơi của mình.
- Đội 3: Thực hiện màn chào hỏi bằng cách 2 MC của đội sẽ đọc “Rap” mô tả
đặc điểm của từng thành viên liên quan đến thành tích và biểu tượng của tệ nạn
nghiện game, nghiện facebook, zalô...Đọc đến ai, người đó bước ra với trang
phục và điệu bộ tương ứng
2. Phiên toà xét xử
- Mục đích: Giúp các đội chơi và toàn thể học sinh nhận thức được tính chất hai
mặt của mạng xã hội từ đó rút ra được bài học cần sử dụng mạng xã hội như thế
nào là có ích.
- Hình thức: Đội 1 và 2 sẽ đóng vai trò là luật sư biện hộ cho thân chủ của mình
còn đội 3 sẽ là đội phiên xử trên cơ sở của ban cố vấn và điều hành của giáo
viên- MC chương trình. Mức điểm tối đa cho phần thi này với mỗi đội là 20
điểm.
- Nội dung:
+ Đội 1 là luật sư biện hộ cho thân chủ- “Nên sử dụng mạng xã hội” bằng cách
đưa ra những dẫn chứng về những mặt tích cực của mạng xã hội
+ Đội 2 là luật sư biện hộ cho thân chủ- “Ủng hộ cho các hoạt động vui chơi, thể

dục thể thao lành mạnh, không nên sử dụng mạng xã hội” bằng cách đưa ra
những dẫn chứng về những mặt tích tiêu cực của mạng xã hội, đặc biệt những
dẫn chứng ảnh hưởng nặng nề tới giới trẻ nhất là học sinh THPT.
8


+ Đội 3- đội phiên xử sẽ phải thuyết phục toàn trường với kết luận của mình
“Cần phải sử dụng mạng xã hội một cách hợp lý, thông minh và có văn hoá”
trên cơ sở những dẫn chứng từ phía các luật sư.
3. Phần thi dành cho khán giả
- Mục đích: Thay đổi không khí của buổi ngoại khoá, cuốn hút khán giả tích cực
tham gia với tính chất học mà chơi, chơi mà học.
- Hình thức: Tham gia một trò chơi có tên “ đội nào nhanh mắt, nhanh tay
hơn” với thời gian 5 phút về chủ đề “Cách sử dụng mạng xã hội thông minh”
một qua video.
- Cách tiến hành: Chọn 8 khán giả chia thành 2 đội, các thành viên mỗi đội sẽ
truyền tai nhau những nội dung mà người đứng đầu được quan sát video, người
đứng cuối của đội sẽ ghi nhanh những thông tin mình nghe được lên bảng. Đội
nào ghi được nhiều thông tin đúng về “Cách sử dụng mạng xã hội thông minh”
sẽ là đội chiến thắng.
- Một số hình ảnh của video:

9


4. Phần thi “Ứng xử thông minh”
- Mục đích: Giúp các đội chơi vận dụng kiến thức, kĩ năng, vốn hiểu biết của
mình vào xử lí các tình huống phổ biến hiện nay khi dùng mạng xã hội, từ đó
góp phần hình thành kĩ năng sống cho các em.
- Hình thức: Mỗi đội sẽ tham gia lựa chọn 1 trong 3 tình huống (1, 2 và 3) liên

quan đến chủ đề do ban tổ chức đưa ra. Thời gian hội ý là 2 phút, thời gian trả
lời tối đa 5 phút. Mỗi tình huống đạt tối đa 20 điểm. Xử lí đang còn thiếu điểm
giảm dần. Các đội khác được quyền bổ sung, điểm bổ sung không quá 10 điểm.
Sau cùng mỗi đội phảỉ trả lời được câu hỏi chốt bàng cách ghi nội dung câu trả
lời lên bảng của đội. Điểm tối đa cho câu hỏi chốt là 20 điểm.
- Nội dung:
Tình huống 1: An có một người bạn rất thân, cô bé chia sẻ với bạn của mình
mật khẩu để vào tài khoản cá nhân của An. Nhưng gần đây có những lời bình
luận và bài viết xuất hiện dưới tên cô bé mà cô bé không hề hay biết. Bạn có lời
khuyên gì cho cô bé?
Tình huống 2: Có một lần bạn đăng nhập vào tài khoản Facebook và vô tình
phát hiện tất cả những người bạn trong lớp của mình đã cùng nhau nhấn nút
“tham gia”vào một nhóm nhỏ mang tên “Hội những người không đỡ nổi sự tự
tin của bạn”. Và khi nhấp chụp vào xem nội dung bên trong, đó lại là hàng loạt
những tấm hình chụp lén bạn kèm theo vô số những câu bình luận khiễm nhã,
hàng chục người khác cũng hùa theo bình luận cực kì nặng nề. Nhưng khi tìm
hiểu bạn lại biết người sáng lập ra nhóm này chính là một trong những cô bạn
cùng lớp.
Vậy trong tình huống này bạn sẽ ứng xử như thế nào?
Tình huống 3: Bạn nghĩ gì về những bức ảnh đang gây xôn xao dư luận gần
đây: Một nữ sinh ngồi lên bia mộ “tự sướng” và tung bức hình đó lên mạng xã
hội hay những tấm hình “tự sướng” bên cạnh người bị tai nạn giao thông
nghiêm trọng đang nằn trên đường.
- Câu hỏi chốt: Hãy đưa ra lời khuyên cho các bạn trẻ hay các bạn học sinh
hiện nay khi sử dụng mạng xã hội?
5. Phần thi “Chúng tôi là nghệ sĩ”, hình ảnh minh hoạ
- Hình thức: Hài kịch, cụ thể các đội trình diễn các tiết mục hài kịch đã đăng
ký, khán giả giao lưu văn nghệ…Các tiết mục sẽ được trình diễn xen kẽ sau mỗi
phần thi tạo không khí vui vẻ thoải mái. Số điểm tối đa cho phần thi này là 30
điểm

- Nội dung: Nội dung các tiết mục nhằm tái hiện lại các tình huống gặp phải
trong đời sống liên quan đến chủ đề
+ Đội 1: Tiểu phẩm “Thị Chí và mạng xã hội”
+ Đội 2: Tiểu phẩm “Hoa khôi mạng xã hội”
+ Đội 3: Tiểu phẩm kịch câm về “Vấn nạn nghiện mạng xã hội trong giới trẻ”
- Hình ảnh minh hoạ

10


2.3.3.3. Phần tổng kết và trao thưởng
1. Tổng kết:
- Phần phát biểu ý kiến của đại diện Ban giám hiệu
- Phần phát biểu ý kiến của đại diện học sinh, đại diện cha mẹ học sinh, đại diện
ban Công an xã Tĩnh Hải
- Đánh giá tổng kết của tổng phụ trách về kết quả đạt được của giờ ngoại khoá.
2. Trao thưởng:
Thư ký tổng hợp kết quả sau các phần thi chọn ra 1 đội nhất (Đội 3), 1
đội nhì (Đội 1), giải ba (Đội 2)
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
Để kiểm tra tính hiệu quả của đề tài, chúng tôi tiến hành kiểm tra, đánh
giá các nội dung sau:
2.4.1. Đánh giá về nhận thức, thái độ hành vi đối với buổi ngoại khoá về văn
hoá mạng xã hội
Chúng tôi tiến hành phát phiếu kiểm tra, đánh giá cho 300 học sinh ở cả 3
khối 10, 11 và 12 với câu hỏi 1: Cảm nhận, đánh giá của em như thế nào sau
buổi ngoại khoá?
Kết quả thu thu về 300 phiếu, trong đó có 3 phiếu không trả lời, cụ thể như
sau:
Nội dung trả lời

Cảm nhận
Đánh giá

Rất hứng thú
Bình thường
Không thích
Rất bổ ích, rất
thiết thực
Bình thường

Số lượng học
sinh
265
27
5
269

Tỷ lệ%

25

8,3%

88,3%
9%
1,7%
89,7

11

Không thiết
thực

3

1%

Qua số liệu thống kê ở bảng trên, nhận thấy đại đa số các em học sinh rất
hứng thú( chiếm 88,3%) đồng thời nhận thức được ý nghĩa của buổi ngoai khoá
rất thiết thực và bổ ích( chiếm 89,7%), chỉ một phần rất nhỏ học sinh tỏ ra không
thích và không thấy thiết thực( chiếm không quá 2%). Chứng tỏ rằng buổi ngoại
khoá đã mang lại không khí vui vẻ, sôi nổi, hấp dẫn và truyền tải được thông
điệp đến học sinh, cho thấy bước đầu đã thành công.
2.4.2. Đánh giá về tình trạng sử dụng mạng xã hội của học sinh
Chúng tôi tiến hành phát phiếu thăm dò, đánh giá của 32 giáo viên chủ
nhiệm tất cả các lớp về tình trạng sử dụng mạng xã hội của học sinh trước
và sau khi tham gia buổi ngoại khoá, phiếu thu được của từng giáo viên
được chúng tôi tổng hợp chung lại, dùng phương pháp tính bình quân % cho
ra kết quả như sau:
Trước khi tham
Nội dung điều tra gia buổi ngoại
khoá(Điều tra
lần 1)
Số lượt truy cập
6 lượt
mạng mỗi ngày
Tìm kiếm tài liệu,
thông tin liên
32%

quan đến học tập
Giải trí
58,3%
Giao lưu, kết bạn
9,7%
Đăng tải các
thông tin thiếu
47%
văn hoá
Nói tục, bình
luận ác ý, chửi
56,4%
tục
Đăng tải thông
19%
tin có ý nghĩa
mang tính chất
giáo dục

4 lượt

Sau khi tham
gia buổi ngoại
khoá (Điều tra
lần 3 cách lần 2
năm tháng)
3 lượt

49,1%

61,6%

40%
9,1%

31, 4%
7%

11,4%

8, 2%

16,8%

13,5%

37%

39,6%

Sau khi tham gia
buổi ngoại khoá
(Điều tra lần 2)

Từ bảng số liệu tổng hợp đánh giá của 32 giáo viên chủ nhiệm tất cả các lớp
về tình trạng sử dụng mạng xã hội của học sinh trước và sau khi tham gia buổi
ngoại khoá cho thấy số lượt truy cập mạng mỗi ngày ở học sinh giảm dần, hoạt
động tìm kiếm tài liệu, thông tin liên quan đến học tập ngày càng tăng lên (tăng
28,4% ở điều tra lần 3); hoạt động giải trí và giao lưu, kết bạn cũng có phầm
giảm đi đáng kể. Đặc biệt, đăng tải các thông tin thiếu văn hoá hay nói tục, bình

12


luận ác ý, chửi tục giảm mạnh (giảm tới 38,8% và 42,9%); các em đã có ý thức
đăng tải thông tin có ý nghĩa mang tính chất giáo dục, những bài học cuộc sống
có giá trị nhân văn cao.
Như vậy, từ phân tích và thực nghiệm trên chứng tỏ đề tài rất có tính khả
thi.
3. Kết luận, kiến nghị
3.1. Kết luận
Như vậy, hoạt động ngoại khoá là một trong những giải pháp hiệu quả để
giáo dục và dạy kỹ năng sống cho học sinh đồng thời góp phần nâng cao khả
năng tư duy độc lập, tăng cường khả năng sáng tạo trong học tập, kích thích lòng
ham muốn tìm tòi, khám phá những kiến thức mới của các em.Tuy nhiên, để
hoạt động ngoại khoá nói chung và ngoại khoá cho học sinh về văn hoá mạng xã
hội nói riêng thật sự có hiệu quả đòi hỏi giáo viên phải tổ chức đa dạng, mới mẻ,
hấp dẫn các hoạt động, giúp học sinh được tương tác, trao đổi, trải nghiệm và
thực hành. Và mỗi một chúng ta không riêng gì học sinh, khi tham gia mạng xã
hội hãy luôn tự nhắc nhở bản thân “đằng sau mỗi hình ảnh đại diện, mỗi tên gọi,
địa chỉ là một con người cụ thể, đừng làm gì ảnh hưởng đến họ”. Hãy chủ động
sử dụng mạng xã hội như một công cụ hữu ích để kết nối cộng đồng làm điều
hay, lẽ phải thay vì để mạng xã hội dẫn dắt.
3.2. Kiến nghị
- Đối với Bộ Thông tin và Truyền thông cần phải đưa ra các quy tắc ứng xử trên
mạng xã hội cho các nhà cung cấp dịch vụ và người sử dụng tại Việt Nam.
- Đối với Bộ Giáo dục:
+ Cần có những giải pháp cụ thể để hoạt động ngoại khoá được nhìn nhận đúng
mức và phát huy được thế mạnh, phải làm cho các trường THPT nghiêm túc
thực hiện.
+ Đồng thời, tăng cường bồi dưỡng cho giáo viên những kiến thức, nghiệp vụ về

giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. Để từ đó, giúp giáo viên mạnh dạn hơn, tự
tin hơn khi lồng ghép hay tổ chức các buổi tạo đàm, các buổi ngoại khoá giáo
dục kĩ năng sống cho học sinh một cách hiệu quả.
+ Cần phải có những quy định, chế tài cho giáo viên và học sinh khi tham gia
mạng xã hội.
- Đối với nhà trường: Cần quan tâm hơn nữa để hoạt động ngoại khoá trở thành
một hoạt động chuyên môn, thường xuyên tổ chức và được quản lí nghiêm túc,
chặt chẽ.
- Đối với giáo viên: Muốn dạy trò ứng xử thông minh với mạng xã hội thì giáo
viên phải là tấm gương mẫu mực trên mạng xã hội, hãy kết bạn với trò trên thế
giới ảo vì đó là cơ hội để chúng ta tìm hiểu học sinh, dạy học sinh.

13


XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN
VỊ

Thanh Hoá, ngày 20/ 5/ 2018
CAM KẾT KHÔNG COPPY
Tác giả cam kết

Lê Quyết Tiến

14